Pub Date : 2021-12-28DOI: 10.14746/fp.2021.26.30853
J. Madejski
Artykuł przedstawia Wiek teorii (monografię i antologię) jako wyjątkową syntezę polskiego literaturoznawstwa. Autor wskazuje, że książka pod redakcją naukową Danuty Ulickiej jest też osiągnięciem naukowym w kontekście badań humanistycznych i społecznych. Zespół literaturoznawców bowiem nie tylko porządkuje wiedzę z teorii ostatniego stulecia. Proponuje też pewną koncepcją konstruowania wiedzy. Chodzi o unikatową formułę przedstawienia teorii w monografii i w dwutomowej antologii, przy czym kolejne części syntezy są wobec siebie komplementarne. Co ciekawe, monografia i antologia powstały poprzez odwołanie do dwu różnych paradygmatów poznawczych. Monografia jest bliżej nauki pojmowanej pozytywistycznie, antologia ufundowana została na relatywistycznej koncepcji wiedzy.
{"title":"Długomyślność i synekdocha","authors":"J. Madejski","doi":"10.14746/fp.2021.26.30853","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30853","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia Wiek teorii (monografię i antologię) jako wyjątkową syntezę polskiego literaturoznawstwa. Autor wskazuje, że książka pod redakcją naukową Danuty Ulickiej jest też osiągnięciem naukowym w kontekście badań humanistycznych i społecznych. Zespół literaturoznawców bowiem nie tylko porządkuje wiedzę z teorii ostatniego stulecia. Proponuje też pewną koncepcją konstruowania wiedzy. Chodzi o unikatową formułę przedstawienia teorii w monografii i w dwutomowej antologii, przy czym kolejne części syntezy są wobec siebie komplementarne. Co ciekawe, monografia i antologia powstały poprzez odwołanie do dwu różnych paradygmatów poznawczych. Monografia jest bliżej nauki pojmowanej pozytywistycznie, antologia ufundowana została na relatywistycznej koncepcji wiedzy.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"7 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125584894","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-28DOI: 10.14746/fp.2021.26.30852
Krzysztof Skibski
Artykuł jest swoistą recenzją, w której rozpatruje się specyfikę spojrzenia na językoznawstwo współczesne w odniesieniu do poezji. Elżbieta Tabakowska – wybitna lingwistka – rozważa w książce kilka ważnych problemów związanych z gramatyką poetycką. Przykładami analizowanymi (i dołączanymi do samodzielnych analiz) są wiersze autorki, co pozwala na rozważanie w niniejszym szkicu różnicy między książką poetycką opatrzoną komentarzem językoznawczym, a monografią językoznawczą (o walorach popularyzatorskich) inkrustowaną doskonale zharmonizowanymi wierszami. Okazuje się jednak, że to rozróżnienie jest zbyt proste, co dowodzi wyjątkowości omawianej książki.
{"title":"Poetka w świetle językoznawstwa","authors":"Krzysztof Skibski","doi":"10.14746/fp.2021.26.30852","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30852","url":null,"abstract":"Artykuł jest swoistą recenzją, w której rozpatruje się specyfikę spojrzenia na językoznawstwo współczesne w odniesieniu do poezji. Elżbieta Tabakowska – wybitna lingwistka – rozważa w książce kilka ważnych problemów związanych z gramatyką poetycką. Przykładami analizowanymi (i dołączanymi do samodzielnych analiz) są wiersze autorki, co pozwala na rozważanie w niniejszym szkicu różnicy między książką poetycką opatrzoną komentarzem językoznawczym, a monografią językoznawczą (o walorach popularyzatorskich) inkrustowaną doskonale zharmonizowanymi wierszami. Okazuje się jednak, że to rozróżnienie jest zbyt proste, co dowodzi wyjątkowości omawianej książki.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122316908","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-28DOI: 10.14746/fp.2021.26.30848
Katarzyna Sadowska-Dobrowolska
Artykuł poświęcony jest zaprezentowaniu możliwości wykorzystania językoznawczych narzędzi opisu zjawisk semantycznych do analizy i interpretacji tekstu artystycznego. Na wstępie Autorka omawia zmiany koncepcji znaczenia, będące skutkiem rozwoju językoznawstwa kognitywnego, oraz konsekwencje tych zmian, tj. poszukiwanie nowej formuły definicji i zainteresowanie zjawiskiem kreacji językowej. Następnie przypomina zależności istniejące między konwencją i kreacją, a także wskazuje rolę analizy tekstów artystycznych w badaniach poświęconych rekonstrukcji językowego obrazu świata. W dalszej kolejności opisuje korzyści, jakie płyną z uwzględniania takich analiz w pracach językoznawczych. Zadaje pytania o możliwość zastosowania metodologii językoznawczych w analizach tekstów i stawia hipotezę o ich przydatności w wyjaśnianiu mechanizmów kreacji językowej i w ustalaniu, jaki sposób uzyskany został końcowy efekt semantyczny analizowanego tekstu. Następnie skupia się na dwóch wybranych teoriach językoznawczych, tj. na teorii ram interpretacyjnych Charlesa Fillmore’a oraz teorii integracji pojęciowej Gilles’a Fouconniera i Marka Turnera. Przechodząc do części analitycznej pracy, w kolejności omawia teoretyczne założenia obu koncepcji badawczych i prezentuje, jak za ich pomocą można przeprowadzić analizę i interpretację wybranego teksu artystycznego. Etapy analizy prezentuje w formie tabeli i schematu integracji pojęciowej, co pozwala dokładniej prześledzić jej przebieg. Zastosowanie językoznawczych narzędzi opisu kreatywnych zjawisk językowych pozwala Autorce ustalić relacje między komponentami sensotwórczymi tekstu, precyzyjnie wyjaśnić mechanizmy obecnej w nim kreacji oraz określić końcowy efekt semantyczny zawarty w omawianym utworze. Sformułowane wnioski opowiadają się za słusznością włączenia analizy językoznawczej do badań nad tekstem.
文章致力于介绍在分析和解释艺术文本时使用语言工具描述语义现象的可能性。首先,作者讨论了认知语言学的发展所带来的意义概念的变化,以及这些变化的后果,即寻找新的定义公式和对语言创造现象的兴趣。然后,她回顾了约定俗成与创造之间的关系,并指出了艺术文本分析在致力于重建世界语言形象的研究中的作用。他接着阐述了将此类分析纳入语言学工作的益处。他就语言学方法在文本分析中的适用性提出了问题,并就这些方法在解释语言创造机制和确定所分析文本的最终语义效果是如何实现的方面是否有用提出了假设。然后,研究重点放在两个选定的语言学理论上,即 Charles Fillmore 的解释框架理论以及 Gilles Fouconnier 和 Mark Turner 的概念整合理论。在论文的分析部分,他依次讨论了这两个研究概念的理论假设,并介绍了如何在它们的帮助下对选定的艺术文本进行分析和阐释。他以表格和概念整合图的形式介绍了分析的各个阶段,使人们能够更详细地了解分析的过程。通过使用语言学工具描述创造性语言现象,作者得以确定文本中产生意义的各个组成部分之间的关系,准确解释文本中存在的创作机制,并确定所讨论作品中包含的最终语义效果。所得出的结论支持将语言分析纳入文本研究的有效性。
{"title":"Tekst artystyczny jako przedmiot dociekań językoznawczych","authors":"Katarzyna Sadowska-Dobrowolska","doi":"10.14746/fp.2021.26.30848","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30848","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest zaprezentowaniu możliwości wykorzystania językoznawczych narzędzi opisu zjawisk semantycznych do analizy i interpretacji tekstu artystycznego. Na wstępie Autorka omawia zmiany koncepcji znaczenia, będące skutkiem rozwoju językoznawstwa kognitywnego, oraz konsekwencje tych zmian, tj. poszukiwanie nowej formuły definicji i zainteresowanie zjawiskiem kreacji językowej. Następnie przypomina zależności istniejące między konwencją i kreacją, a także wskazuje rolę analizy tekstów artystycznych w badaniach poświęconych rekonstrukcji językowego obrazu świata. W dalszej kolejności opisuje korzyści, jakie płyną z uwzględniania takich analiz w pracach językoznawczych. Zadaje pytania o możliwość zastosowania metodologii językoznawczych w analizach tekstów i stawia hipotezę o ich przydatności w wyjaśnianiu mechanizmów kreacji językowej i w ustalaniu, jaki sposób uzyskany został końcowy efekt semantyczny analizowanego tekstu. Następnie skupia się na dwóch wybranych teoriach językoznawczych, tj. na teorii ram interpretacyjnych Charlesa Fillmore’a oraz teorii integracji pojęciowej Gilles’a Fouconniera i Marka Turnera. Przechodząc do części analitycznej pracy, w kolejności omawia teoretyczne założenia obu koncepcji badawczych i prezentuje, jak za ich pomocą można przeprowadzić analizę i interpretację wybranego teksu artystycznego. Etapy analizy prezentuje w formie tabeli i schematu integracji pojęciowej, co pozwala dokładniej prześledzić jej przebieg. Zastosowanie językoznawczych narzędzi opisu kreatywnych zjawisk językowych pozwala Autorce ustalić relacje między komponentami sensotwórczymi tekstu, precyzyjnie wyjaśnić mechanizmy obecnej w nim kreacji oraz określić końcowy efekt semantyczny zawarty w omawianym utworze. Sformułowane wnioski opowiadają się za słusznością włączenia analizy językoznawczej do badań nad tekstem.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126473987","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-28DOI: 10.14746/fp.2021.26.30846
B. Kaniewska, Krzysztof Skibski
Artykuł dotyczy specyfiki języka wczesnych utworów prozatorskich Magdaleny Tulli. Zjawiska z obszaru gramatyki literackiej – specyficznego operowania nadmiarem w narracji, osobliwym typem składni aranżującej, a także twórczym wykorzystaniem potoczności – pozwalają przyjrzeć się tej prozie jako opowieści entropicznej. Przede wszystkim ze względu na charakterystyczne rozproszenie energii narracyjnej, jak również kontrastujące z czytelniczymi oczekiwaniami nieuporządkowanie. Dzięki przytoczonym przykładom i odniesieniom do wybranych koncepcji badawczych z obszaru językoznawstwa uruchomić można kolejną perspektywę namysłu nad cechami tekstów autorki „Skazy”, a dzięki temu – zadać nowe pytania o wyjątkowość opowieści zawartych w tej oryginalnie poetyckiej prozie.
{"title":"„Jeśli rzeczy mają potoczyć się dalej…” – potencjalność i entropia we wczesnej prozie Magdaleny Tulli","authors":"B. Kaniewska, Krzysztof Skibski","doi":"10.14746/fp.2021.26.30846","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30846","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy specyfiki języka wczesnych utworów prozatorskich Magdaleny Tulli. Zjawiska z obszaru gramatyki literackiej – specyficznego operowania nadmiarem w narracji, osobliwym typem składni aranżującej, a także twórczym wykorzystaniem potoczności – pozwalają przyjrzeć się tej prozie jako opowieści entropicznej. Przede wszystkim ze względu na charakterystyczne rozproszenie energii narracyjnej, jak również kontrastujące z czytelniczymi oczekiwaniami nieuporządkowanie. Dzięki przytoczonym przykładom i odniesieniom do wybranych koncepcji badawczych z obszaru językoznawstwa uruchomić można kolejną perspektywę namysłu nad cechami tekstów autorki „Skazy”, a dzięki temu – zadać nowe pytania o wyjątkowość opowieści zawartych w tej oryginalnie poetyckiej prozie.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"65 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132071163","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-28DOI: 10.14746/fp.2021.26.30849
A. Wysocka
Artykuł dotyczy sposobów przejawiania się w tekście artystycznym utrwalonych w języku i kulturze intersubiektywnych wyobrażeń o przyrodzie. Bazę materiałową stanowi piosenka Wojciecha Młynarskiego pt. Lubię wrony oraz dwa inne utwory poetyckie wchodzące z nią w relacje o charakterze intertekstualnym: List do KIG z Łodzi W. Młynarskiego i Wierszyk o wronach K.I. Gałczyńskiego. Podstawą metodologiczną opracowania jest teoria skryptów kulturowych, w połączeniu z kognitywnymi koncepcjami obrazowania oraz amalgamatu konceptualnego. Analizy pokazują, w jaki sposób wspólna wiedza kulturowa zostaje przez Młynarskiego poddana artystycznej reinterpretacji w celu wyrażenia własnego patriotyzmu w formie odbiegającej od skonwencjonalizowanych sposobów ekspresji takiej postawy.
本文论述了在语言和文化中建立起来的主体间自然观在艺术文本中的体现方式。材料取材于沃伊切赫-姆维纳尔斯基的歌曲《我喜欢乌鸦》以及与之有互文关系的另外两部诗歌作品:List do KIG z Łodzi by W. Młynarski 和 Wierszyk o wronach by K.I. Gałczyński。研究的方法论基础是文化脚本理论,并结合了意象和概念融合的认知概念。分析表明姆维纳尔斯基如何对普通文化知识进行艺术性的重新诠释,从而以一种不同于传统表达方式的形式表达自己的爱国主义态度。
{"title":"Lubię wrony – słowo poety a skrypty kulturowe","authors":"A. Wysocka","doi":"10.14746/fp.2021.26.30849","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30849","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy sposobów przejawiania się w tekście artystycznym utrwalonych w języku i kulturze intersubiektywnych wyobrażeń o przyrodzie. Bazę materiałową stanowi piosenka Wojciecha Młynarskiego pt. Lubię wrony oraz dwa inne utwory poetyckie wchodzące z nią w relacje o charakterze intertekstualnym: List do KIG z Łodzi W. Młynarskiego i Wierszyk o wronach K.I. Gałczyńskiego. Podstawą metodologiczną opracowania jest teoria skryptów kulturowych, w połączeniu z kognitywnymi koncepcjami obrazowania oraz amalgamatu konceptualnego. Analizy pokazują, w jaki sposób wspólna wiedza kulturowa zostaje przez Młynarskiego poddana artystycznej reinterpretacji w celu wyrażenia własnego patriotyzmu w formie odbiegającej od skonwencjonalizowanych sposobów ekspresji takiej postawy.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"41 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129103684","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-28DOI: 10.14746/fp.2021.26.30845
A. Kozłowska
Topikalizacja, rozumiana jako uwydatnienie tematu wypowiedzenia, ma w twórczości Cypriana Norwida rozmaite wykładniki syntaktyczne, leksykalne i graficzne – te ostatnie, specyficzne dla wypowiedzi autora Vade-mecum, stanowią swoisty ekwiwalent suprasegmentalnych wykładników struktury tematyczno-rematycznej w tekście pisanym. Omawiana operacja wprowadza do wypowiedzi ukryty kontrast, wskazując, że mowa w niej właśnie o X, a nie o jakimkolwiek innym możliwym do pomyślenia temacie ani też nie o obiekcie, który można by wybrać z jakiejś sygnalizowanej wcześniej klasy. Towarzyszy jej następująca intencja: ‘mówię o X, a nie o Y, Z... itp.’. Zaciera ona wyrazistość podziału na część tematyczną i rematyczną i tym samym wpisuje się w charakterystyczną dla Norwida strategię mówienia, w której zarówno główny temat, jak i remat wypowiedzenia wydają się równie ważne.
{"title":"Topikalizacja w tekstach Cypriana Norwida. Rekonesans","authors":"A. Kozłowska","doi":"10.14746/fp.2021.26.30845","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30845","url":null,"abstract":"Topikalizacja, rozumiana jako uwydatnienie tematu wypowiedzenia, ma w twórczości Cypriana Norwida rozmaite wykładniki syntaktyczne, leksykalne i graficzne – te ostatnie, specyficzne dla wypowiedzi autora Vade-mecum, stanowią swoisty ekwiwalent suprasegmentalnych wykładników struktury tematyczno-rematycznej w tekście pisanym. Omawiana operacja wprowadza do wypowiedzi ukryty kontrast, wskazując, że mowa w niej właśnie o X, a nie o jakimkolwiek innym możliwym do pomyślenia temacie ani też nie o obiekcie, który można by wybrać z jakiejś sygnalizowanej wcześniej klasy. Towarzyszy jej następująca intencja: ‘mówię o X, a nie o Y, Z... itp.’. Zaciera ona wyrazistość podziału na część tematyczną i rematyczną i tym samym wpisuje się w charakterystyczną dla Norwida strategię mówienia, w której zarówno główny temat, jak i remat wypowiedzenia wydają się równie ważne.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130015763","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-28DOI: 10.14746/fp.2021.26.30854
M. Kaźmierczak
Recenzja monografii Miłosza Babeckiego zatytułowanej Metaforyka polskich gier przeglądarkowych. Konteksty – porównania – analizy (Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2020, ss. 340) zawiera uwagi pozytywne na temat teoretycznych podstaw dzieła, a także na temat ciekawych interpretacji. Autor recenzji zauważa, że Miłosz Babecki mógł poświęcić więcej miejsca w swej monografii na aspekty sieciowe istotne w przypadku funkcjonowania gier przeglądarkowych (i nie tylko). W konkluzji autor recenzji rekomenduje czytelnikom lekturę monografii.
{"title":"W sieci metafor","authors":"M. Kaźmierczak","doi":"10.14746/fp.2021.26.30854","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.26.30854","url":null,"abstract":"Recenzja monografii Miłosza Babeckiego zatytułowanej Metaforyka polskich gier przeglądarkowych. Konteksty – porównania – analizy (Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2020, ss. 340) zawiera uwagi pozytywne na temat teoretycznych podstaw dzieła, a także na temat ciekawych interpretacji. Autor recenzji zauważa, że Miłosz Babecki mógł poświęcić więcej miejsca w swej monografii na aspekty sieciowe istotne w przypadku funkcjonowania gier przeglądarkowych (i nie tylko). W konkluzji autor recenzji rekomenduje czytelnikom lekturę monografii.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"106 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122976777","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-20DOI: 10.14746/fp.2021.25.30604
M. Gorczyńska
Artykuł jest propozycją otwarcia badań wersologicznych na problematykę obecności w oparciu o projekt niehermeneutycznej humanistyki Hansa Urlicha Gumbrechta. Autorka przedstawia ograniczenia wersologii zorientowanej semantycznie, zarazem jednak wskazuje możliwość kontynuacji formalno-strukturalnej tradycji badań nad wierszem, śledząc niesemantyczne wątki w pracach polskich teoretyków: Janusza Sławińskiego, Lucylli Pszczołowskiej i Teresy Dobrzyńskiej. Funkcję exemplum pełni wiersz Tomasza Różyckiego Panny nieroztropne, rozważaniom teoretycznym patronują zaś dwie przenikliwe intuicje współczesnych poetów: przewrotna teza Eugenio Montalego o beznadziejnej semantyczności poezji oraz nietzscheański z ducha postulat Adama Zagajewskiego, by wersolodzy nie zajmowali się popiołem, lecz ogniem, tj. badali żywe, estetycznie oddziałujące formy wierszowe.
{"title":"Opisać ogień: o pożytkach niehermeneutycznego projektu H.U. Gumbrechta dla badań nad wierszem","authors":"M. Gorczyńska","doi":"10.14746/fp.2021.25.30604","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.25.30604","url":null,"abstract":"Artykuł jest propozycją otwarcia badań wersologicznych na problematykę obecności w oparciu o projekt niehermeneutycznej humanistyki Hansa Urlicha Gumbrechta. Autorka przedstawia ograniczenia wersologii zorientowanej semantycznie, zarazem jednak wskazuje możliwość kontynuacji formalno-strukturalnej tradycji badań nad wierszem, śledząc niesemantyczne wątki w pracach polskich teoretyków: Janusza Sławińskiego, Lucylli Pszczołowskiej i Teresy Dobrzyńskiej. Funkcję exemplum pełni wiersz Tomasza Różyckiego Panny nieroztropne, rozważaniom teoretycznym patronują zaś dwie przenikliwe intuicje współczesnych poetów: przewrotna teza Eugenio Montalego o beznadziejnej semantyczności poezji oraz nietzscheański z ducha postulat Adama Zagajewskiego, by wersolodzy nie zajmowali się popiołem, lecz ogniem, tj. badali żywe, estetycznie oddziałujące formy wierszowe.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124640683","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-20DOI: 10.14746/fp.2021.25.30600
W. Pietras
Celem artykułu jest rozpoznanie przyczyn, które przesądziły o nieobecności pogranicza wiersza wolnego i prozy w dotychczasowych badaniach wersologicznych, oraz nakreślenie perspektywy pozwalającej włączyć utwory pograniczne do zakresu wersologii. Nieobecność ta wydaje się skutkiem przyjęcia następujących założeń: poszukiwania precyzyjnej formuły wiersza wolnego, skupienia na jego aspekcie brzmieniowo-rytmicznym i ujmowania go jednocześnie w opozycje wiersz wolny–proza oraz poezja–proza. Wizualnej specyfice utworów pogranicznych najbliższa jest teoria wiersza wolnego jako tekstu graficznego, wymaga ona jednak modyfikacji, które uniezależnią ją od wymienionych, ograniczających założeń.
{"title":"Pogranicze wiersza wolnego i prozy w perspektywie wersologicznej. Próba diagnozy","authors":"W. Pietras","doi":"10.14746/fp.2021.25.30600","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.25.30600","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest rozpoznanie przyczyn, które przesądziły o nieobecności pogranicza wiersza wolnego i prozy w dotychczasowych badaniach wersologicznych, oraz nakreślenie perspektywy pozwalającej włączyć utwory pograniczne do zakresu wersologii. Nieobecność ta wydaje się skutkiem przyjęcia następujących założeń: poszukiwania precyzyjnej formuły wiersza wolnego, skupienia na jego aspekcie brzmieniowo-rytmicznym i ujmowania go jednocześnie w opozycje wiersz wolny–proza oraz poezja–proza. Wizualnej specyfice utworów pogranicznych najbliższa jest teoria wiersza wolnego jako tekstu graficznego, wymaga ona jednak modyfikacji, które uniezależnią ją od wymienionych, ograniczających założeń.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"7 2","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"113999510","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-20DOI: 10.14746/fp.2021.25.30601
Iga Skrzypczak
Artykuł stanowi próbę przyjrzenia się momentom milczenia w wierszu wolnym sygnalizowanym poprzez niestandardowe zastosowanie myślnika (niezgodne z zasadami interpunkcji, niewynikające z wymogów gramatycznych). Celem tekstu jest wykazanie, że tak użyte znaki pozostają ekwiwalentne wobec wyrazów, funkcjonują w tekście poetyckim na tych samych prawach co słowo. Pod względem semantyczno-aksjologicznym sytuują się jednak w wielu przypadkach ponad tym, co wyrażone werbalnie. Próba opisu tego zjawiska wiąże się z rewizją dotychczasowej literatury poświęconej koncepcjom wiersza wolnego, które w swoich założeniach nie uwzględniały semantycznej interpunkcji traktowanej strukturalnie jako ekwiwalent słowa.
{"title":"Milczenie wersologiczne","authors":"Iga Skrzypczak","doi":"10.14746/fp.2021.25.30601","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/fp.2021.25.30601","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi próbę przyjrzenia się momentom milczenia w wierszu wolnym sygnalizowanym poprzez niestandardowe zastosowanie myślnika (niezgodne z zasadami interpunkcji, niewynikające z wymogów gramatycznych). Celem tekstu jest wykazanie, że tak użyte znaki pozostają ekwiwalentne wobec wyrazów, funkcjonują w tekście poetyckim na tych samych prawach co słowo. Pod względem semantyczno-aksjologicznym sytuują się jednak w wielu przypadkach ponad tym, co wyrażone werbalnie. Próba opisu tego zjawiska wiąże się z rewizją dotychczasowej literatury poświęconej koncepcjom wiersza wolnego, które w swoich założeniach nie uwzględniały semantycznej interpunkcji traktowanej strukturalnie jako ekwiwalent słowa.","PeriodicalId":344859,"journal":{"name":"Forum Poetyki","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128571375","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}