Pub Date : 2021-12-17DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.001
Magdalena, Anetta Głowacka-Penczyńska
To bibliografia opublikowanych dotychczas prac Profesora Andrzeja Klondera. Zawiera ona łącznie 238 pozycji. Prócz monografii to rozprawy, artykuły i rozdziały w pracach zbiorowych polskich i zagranicznych, ponadto recenzje oraz omówienia aktualnych, krajowych i obcych publikacji, a także prace sprawozdawcze, będące dowodem szerokich zainteresowań Jubilata.
{"title":"Bibliografia prac Profesora dr. hab. Andrzeja Klondera za lata 1974–2021","authors":"Magdalena, Anetta Głowacka-Penczyńska","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.001","url":null,"abstract":"To bibliografia opublikowanych dotychczas prac Profesora Andrzeja Klondera. Zawiera ona łącznie 238 pozycji. Prócz monografii to rozprawy, artykuły i rozdziały w pracach zbiorowych polskich i zagranicznych, ponadto recenzje oraz omówienia aktualnych, krajowych i obcych publikacji, a także prace sprawozdawcze, będące dowodem szerokich zainteresowań Jubilata.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49209003","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.009
Katarzyna Justyniarska-Chojak
W tekście przedstawiono inwentarz pośmiertny Marcina Rozesława Brzeskiego, pełniącego funkcję pisarza miejskiego w Szydłowcu na początku XVII w. Dokument powstał w 1637 r. w celu zabezpieczenia praw spadkowych jego potomków. Rejestr otwiera skromna lista odzieży, dalej wymieniono kosztowności i nakrycia głowy należące do zmarłego, na końcu zaś informacje o cennych lichtarzach, srebrnych łyżkach oraz przedmiotach wykonanych z mosiądzu. Zaskakujący jest brak w spisie danych o innych elementach majątku: nieruchomościach, zasobach gotówki lub zobowiązaniach finansowych, które pozostawił po sobie urzędnik. Na tle innych mieszczańskich inwentarzy z małopolskich miast i miasteczek z tego czasu rejestr Brzeskiego wyróżnia się ze względu na wykaz broni oraz obszerną listę książek, które były w jego posiadaniu.
本文介绍了17世纪初Szydłowiec的一位城市作家Marcin Rozesł; aw Brzeski的遗作。登记册打开了一份不多的衣服清单，然后列出了死者的贵重物品和头饰，最后是关于贵重烛台、银汤匙和黄铜制品的信息。令人惊讶的是，库存中缺乏其他资产的数据：房地产、现金资源或官员留下的金融负债。在当时来自马乌波尔斯卡城镇的其他资产阶级库存的背景下，布热斯基登记册因其拥有的武器清单和大量书籍而脱颖而出。
{"title":"„Inwentowanie rzeczy” pisarza miejskiego Rozesława Marcina Brzeskiego z Szydłowca (1637)","authors":"Katarzyna Justyniarska-Chojak","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.009","url":null,"abstract":"W tekście przedstawiono inwentarz pośmiertny Marcina Rozesława Brzeskiego, pełniącego funkcję pisarza miejskiego w Szydłowcu na początku XVII w. Dokument powstał w 1637 r. w celu zabezpieczenia praw spadkowych jego potomków. Rejestr otwiera skromna lista odzieży, dalej wymieniono kosztowności i nakrycia głowy należące do zmarłego, na końcu zaś informacje o cennych lichtarzach, srebrnych łyżkach oraz przedmiotach wykonanych z mosiądzu. Zaskakujący jest brak w spisie danych o innych elementach majątku: nieruchomościach, zasobach gotówki lub zobowiązaniach finansowych, które pozostawił po sobie urzędnik. Na tle innych mieszczańskich inwentarzy z małopolskich miast i miasteczek z tego czasu rejestr Brzeskiego wyróżnia się ze względu na wykaz broni oraz obszerną listę książek, które były w jego posiadaniu.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42848126","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.006
U. Augustyniak
W artykule podjęto próbę identyfikacji rzeczy niezbędnych dla stworzenia tzw. bańki środowiskowej — przestrzeni chroniącej podróżującą szlachtę Rzeczypospolitej przed dyskomfortem wynikającym z konfrontacji z obcą rzeczywistością. Starano się również określić, co mówią „przedmioty podróżne” o swych właścicielach z punktu widzenia historyka kultury, w porównaniu do ustaleń z zakresu socjologii przedmiotów i antropologicznej koncepcji „świata rzeczy”. Zagadnienia zostały omówione na wybranych przykładach podróży edukacyjnych magnatów, dworzanina i studentów w XVI–XVIII w. Podstawą były diariusze z takich wyjazdów, instrukcje rodzicielskie, korespondencja oraz źródła niewykorzystywane dotąd w badaniach historii takich wypraw: testamenty, inwentarze pośmiertne i inwentarze mobiliów zgromadzone w skarbcach magnackich.
{"title":"Mieszkańcy Rzeczypospolitej w podróży — ludzie a rzeczy w XVI–XVIII wieku","authors":"U. Augustyniak","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.006","url":null,"abstract":"W artykule podjęto próbę identyfikacji rzeczy niezbędnych dla stworzenia tzw. bańki środowiskowej — przestrzeni chroniącej podróżującą szlachtę Rzeczypospolitej przed dyskomfortem wynikającym z konfrontacji z obcą rzeczywistością. Starano się również określić, co mówią „przedmioty podróżne” o swych właścicielach z punktu widzenia historyka kultury, w porównaniu do ustaleń z zakresu socjologii przedmiotów i antropologicznej koncepcji „świata rzeczy”. Zagadnienia zostały omówione na wybranych przykładach podróży edukacyjnych magnatów, dworzanina i studentów w XVI–XVIII w. Podstawą były diariusze z takich wyjazdów, instrukcje rodzicielskie, korespondencja oraz źródła niewykorzystywane dotąd w badaniach historii takich wypraw: testamenty, inwentarze pośmiertne i inwentarze mobiliów zgromadzone w skarbcach magnackich.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47947126","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.002
W. Bis
W artykule zaprezentowano nieznane dotąd w literaturze naukowej założenie obronno-rezydencjonalne znajdujące się w miejscowości Wilczyska, w obecnym woj. lubelskim. W tekście omówiono wnioski z kwerendy w źródłach pisanych, na podstawie której ustalono dysponentów siedziby, zmiany własnościowe i etapy jej funkcjonowania. W wyniku prospekcji terenowej oraz analizy numerycznego modelu terenu określono obecny stan zachowania obiektu, jego rozmiary, formę i elementy składowe, a także jego wstępną chronologię. Siedziba powstała przypuszczalnie w XV, a funkcjonowała co najmniej do połowy XVII wieku.
{"title":"Wilczyska – mieszkalno-obronna siedziba na pograniczu Mazowsza i Małopolski z końca XV – drugiej połowy XVII wieku","authors":"W. Bis","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.002","url":null,"abstract":"W artykule zaprezentowano nieznane dotąd w literaturze naukowej założenie obronno-rezydencjonalne znajdujące się w miejscowości Wilczyska, w obecnym woj. lubelskim. W tekście omówiono wnioski z kwerendy w źródłach pisanych, na podstawie której ustalono dysponentów siedziby, zmiany własnościowe i etapy jej funkcjonowania. W wyniku prospekcji terenowej oraz analizy numerycznego modelu terenu określono obecny stan zachowania obiektu, jego rozmiary, formę i elementy składowe, a także jego wstępną chronologię. Siedziba powstała przypuszczalnie w XV, a funkcjonowała co najmniej do połowy XVII wieku.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44634693","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.007
J. Pielas
Artykuł poświęcony jest analizie taks mobiliów szlacheckich. Podstawę źródłową stanowi 31 wycen ruchomości szlacheckich z krakowskich ksiąg grodzkich relacji z lat 1685–1710. Dokumenty te przeanalizowano pod względem budowy i zawartości. Podana w taksach wartość ruchomości pozwala na poznanie rzeczywistej, wyrażonej w pieniądzu, wartości określonych ruchomości szlacheckich w badanym okresie, nie tylko tych najcenniejszych, ale też starych i zużytych. Podkreślono potrzebę kontynuowania badań nad tego typu źródłami. W aneksie zamieszczono edycję jednego z omawianych dokumentów — otaksowanie futer, odzieży, srebra i chust po zmarłych małżonkach Chrząstowskich z 1686 r.
{"title":"Taksy mobiliów szlacheckich z krakowskich ksiąg grodzkich z końca XVII i początku XVIII wieku","authors":"J. Pielas","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.007","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest analizie taks mobiliów szlacheckich. Podstawę źródłową stanowi 31 wycen ruchomości szlacheckich z krakowskich ksiąg grodzkich relacji z lat 1685–1710. Dokumenty te przeanalizowano pod względem budowy i zawartości. Podana w taksach wartość ruchomości pozwala na poznanie rzeczywistej, wyrażonej w pieniądzu, wartości określonych ruchomości szlacheckich w badanym okresie, nie tylko tych najcenniejszych, ale też starych i zużytych. Podkreślono potrzebę kontynuowania badań nad tego typu źródłami. W aneksie zamieszczono edycję jednego z omawianych dokumentów — otaksowanie futer, odzieży, srebra i chust po zmarłych małżonkach Chrząstowskich z 1686 r.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47847097","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.008
Ewa Barylewska-Szymańska
Zachowane do dziś przedmioty, które zostały wykonane z bursztynu w Gdańsku w drugiej połowie XVIII w., są nieliczne. Niewiele też wiadomo na temat bursztynników w tym czasie i ich sytuacji materialnej. Dlatego też cenne są informacje archiwalne na temat dobytku i bursztynowych wyrobów należących do wdowy po mistrzu bursztynniku, Johannie Ernście Dentlerze, na podstawie inwentarza z 1777 r. Dane te, uzupełnione o wiadomości na temat innych „rzeczy bursztynowych” znajdujących się w gdańskich domach, ukazują zainteresowanie ówczesnych mieszkańców miasta takimi wytworami. Okazałe sprzęty, jak kabinety, szkatuły i ramy luster, nabywali przede wszystkim koneserzy. Natomiast drobne wyroby: szachy, kasetki, szczotki do ubrań z bursztynowymi oprawami, gałki lasek, przybory do pisania, częściej trafiały do domów przeciętnych gdańszczan.
18世纪下半叶，格但斯克几乎没有保存的琥珀制品。人们对当时的琥珀及其物质状况知之甚少。因此，根据1777年r的库存，琥珀大师Johann Ernst Dentler的遗孀的财产和琥珀产品的档案信息。这些数据，加上在格但斯克房屋中发现的其他“琥珀物品”的信息，表明了该市居民对此类产品的兴趣。橱柜、棺材和镜框等壮观的设备主要是由鉴赏家购买的。另一方面，小产品：国际象棋、盒式磁带、琥珀色框架的衣服刷、藤条旋钮、书写用具，更多地进入格但斯克普通人的家中。
{"title":"Bursztynowy „skarb” wdowy Christiny Dentler. Przyczynek do historii gdańskiej kultury materialnej w drugiej połowie XVIII wieku","authors":"Ewa Barylewska-Szymańska","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.008","url":null,"abstract":"Zachowane do dziś przedmioty, które zostały wykonane z bursztynu w Gdańsku w drugiej połowie XVIII w., są nieliczne. Niewiele też wiadomo na temat bursztynników w tym czasie i ich sytuacji materialnej. Dlatego też cenne są informacje archiwalne na temat dobytku i bursztynowych wyrobów należących do wdowy po mistrzu bursztynniku, Johannie Ernście Dentlerze, na podstawie inwentarza z 1777 r. Dane te, uzupełnione o wiadomości na temat innych „rzeczy bursztynowych” znajdujących się w gdańskich domach, ukazują zainteresowanie ówczesnych mieszkańców miasta takimi wytworami. Okazałe sprzęty, jak kabinety, szkatuły i ramy luster, nabywali przede wszystkim koneserzy. Natomiast drobne wyroby: szachy, kasetki, szczotki do ubrań z bursztynowymi oprawami, gałki lasek, przybory do pisania, częściej trafiały do domów przeciętnych gdańszczan.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45251025","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.010
T. Chynczewska-Hennel
Celem artykułu jest przedstawienie fragmentu niepublikowanego dotychczas inwentarza pośmiertnego Mario Filonardiego z 18 sierpnia 1644 r., przechowywanego w Archivio Doria Landi Pamphili w Rzymie. M. Filonardi był nuncjuszem papieskim przebywającym w Polsce w latach 1636–1643, a zakończył swą misję jako persona non grata. W artykule zaprezentowano dotychczasowe ustalenia dotyczące przebiegu tej nuncjatury. Zamieszczony fragment źródła został przetłumaczony na język polski.
这篇文章的目的是展示1644年8月18日Mario Filonardi未公开的死亡清单的片段，该清单保存在罗马的Archivio Doria Landi Pamphili。M.Filonardi是1636-1643年居住在波兰的教皇大使，以不受欢迎的身份完成了他的使命。这篇文章介绍了先前关于这一大使任期的调查结果。资料来源的出版部分已被翻译成波兰语。
{"title":"Spuścizna materialna nuncjusza Maria Filonardiego — spostrzeżenia na podstawie fragmentu inwentarza pośmiertnego z 1644 roku","authors":"T. Chynczewska-Hennel","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.010","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest przedstawienie fragmentu niepublikowanego dotychczas inwentarza pośmiertnego Mario Filonardiego z 18 sierpnia 1644 r., przechowywanego w Archivio Doria Landi Pamphili w Rzymie. M. Filonardi był nuncjuszem papieskim przebywającym w Polsce w latach 1636–1643, a zakończył swą misję jako persona non grata. W artykule zaprezentowano dotychczasowe ustalenia dotyczące przebiegu tej nuncjatury. Zamieszczony fragment źródła został przetłumaczony na język polski.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42027309","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.003
D. Główka
W artykule scharakteryzowano przedmioty wymienione w 238 spisach ruchomości z lat 1677–1795, znajdujących się w księgach kancelarii sądu grodzkiego zakroczymskiego. Wyroby te stanowiły wystrój i wyposażenie domów szlachty w ziemi zakroczymskiej na Mazowszu. Zestaw przedmiotów, z których wewnątrz siedziby codziennie korzystał właściciel i jego najbliższa rodzina, był podobny do znanego z innych środowisk społecznych i innych regionów Rzeczypospolitej. Elementem różnicującym, podkreślającym status społeczny, były: surowce, kolorystyka, wykończenie i zdobienie oraz liczba rzeczy. Wskazano pewne tendencje czytelne w badanym okresie, m.in. stopniowy zanik tradycyjnych elementów wnętrz (takich jak tkaniny orientalne), w drugiej połowie XVIII w. częstsze stosowanie parawanów, pawilonów przy łóżkach, zwiększenie średniej liczby kufrów, bielizny stołowej i zastawy stołowej, a także pojawienie się, chociaż jeszcze w ograniczonym zakresie, meblarskich nowinek (np. stołów okrągłych lub składanych, garniturów złożonych z kanapy i krzeseł, komody), używanie naczyń z fajansu i porcelany.
{"title":"Szlachcic w domu. Wystrój i wyposażenie siedzib szlacheckich w ziemi zakroczymskiej w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku","authors":"D. Główka","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.003","url":null,"abstract":"W artykule scharakteryzowano przedmioty wymienione w 238 spisach ruchomości z lat 1677–1795, znajdujących się w księgach kancelarii sądu grodzkiego zakroczymskiego. Wyroby te stanowiły wystrój i wyposażenie domów szlachty w ziemi zakroczymskiej na Mazowszu. Zestaw przedmiotów, z których wewnątrz siedziby codziennie korzystał właściciel i jego najbliższa rodzina, był podobny do znanego z innych środowisk społecznych i innych regionów Rzeczypospolitej. Elementem różnicującym, podkreślającym status społeczny, były: surowce, kolorystyka, wykończenie i zdobienie oraz liczba rzeczy. Wskazano pewne tendencje czytelne w badanym okresie, m.in. stopniowy zanik tradycyjnych elementów wnętrz (takich jak tkaniny orientalne), w drugiej połowie XVIII w. częstsze stosowanie parawanów, pawilonów przy łóżkach, zwiększenie średniej liczby kufrów, bielizny stołowej i zastawy stołowej, a także pojawienie się, chociaż jeszcze w ograniczonym zakresie, meblarskich nowinek (np. stołów okrągłych lub składanych, garniturów złożonych z kanapy i krzeseł, komody), używanie naczyń z fajansu i porcelany.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43179523","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.004
Jerzy Dygdała
W artykule przedstawiono główne rezydencje króla Stanisława Leszczyńskiego podczas jego pierwszego panowania (w latach 1704–1709). Odbywając podróże po kraju i za granicę władca zamieszkiwał m.in. na zamkach, np. Mildenstein w Leisnig (koło Lipska), Albrechtsburg w Miśni, Królewskim w Warszawie, Niskim we Lwowie, w dawnym krzyżackim w Malborku, w Człuchowie, Tykocinie; w kamienicach np. przy Długim Targu w Gdańsku, w Rynku we Lwowie; w pałacach np. w Wysocku, w Rydzynie, w Rawiczu; w klasztorach: w Lidzie, w Wasiliszkach; w szlacheckich dworach, np. w Zawidzu, Dzięciołach, Sobalowicach, Piekoszowie; a także na plebanii w Gieranonach, albo w karczmie Jaworowo. Niejednokrotnie też, obozując w polu, monarcha nocował w namiotach.
{"title":"Rezydencje króla Stanisława Leszczyńskiego w latach 1704–1709 (od zamków i pałaców po plebanie, karczmy i namioty)","authors":"Jerzy Dygdała","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.004","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono główne rezydencje króla Stanisława Leszczyńskiego podczas jego pierwszego panowania (w latach 1704–1709). Odbywając podróże po kraju i za granicę władca zamieszkiwał m.in. na zamkach, np. Mildenstein w Leisnig (koło Lipska), Albrechtsburg w Miśni, Królewskim w Warszawie, Niskim we Lwowie, w dawnym krzyżackim w Malborku, w Człuchowie, Tykocinie; w kamienicach np. przy Długim Targu w Gdańsku, w Rynku we Lwowie; w pałacach np. w Wysocku, w Rydzynie, w Rawiczu; w klasztorach: w Lidzie, w Wasiliszkach; w szlacheckich dworach, np. w Zawidzu, Dzięciołach, Sobalowicach, Piekoszowie; a także na plebanii w Gieranonach, albo w karczmie Jaworowo. Niejednokrotnie też, obozując w polu, monarcha nocował w namiotach.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41332180","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-16DOI: 10.23858/khkm69.2021.3.005
O. Przybyłowicz
Artykuł wpisuje się w dynamicznie rozwijający się w ostatnim czasie w Polsce i zagranicą nurt badań nad kulturą kulinarną. Na podstawie ostatniej części księgi rachunkowej bernardynek krakowskich z drugiej połowy XVIII w. dokonano wstępnej analizy świątecznego menu obiadowego, rzadziej kolacyjnego zakonnic w okresie od listopada 1765 do listopada 1766 r. Jadłospis był odmienny od posiłków spożywanych w dni powszednie pod względem liczby dań głównych i ich różnorodności. Jak wynika z zestawień, zakonnice przestrzegały postów kościelnych przed Wielkanocą, Bożym Narodzeniem oraz przez cały rok w środy, piątki i soboty. Z przyrządzanych mięs najpopularniejsza była cielęcina i wołowina oraz drób, z ryb — szczupaki. Z produktów mącznych najczęściej jedzono kaszę, zaś z zup rosół. Bernardynki spożywały też jarzyny i owoce krajowe. Spośród słodkości w badanym źródle najczęściej wymieniono pierniki. Do świątecznych obiadów serwowano wino oraz wódkę; brak informacji o piwie.
{"title":"„Baranek pieczony nadziewany, buraki, po sztuce kołacza”. Świąteczne obiady bernardynek krakowskich w drugiej połowie XVIII wieku","authors":"O. Przybyłowicz","doi":"10.23858/khkm69.2021.3.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/khkm69.2021.3.005","url":null,"abstract":"Artykuł wpisuje się w dynamicznie rozwijający się w ostatnim czasie w Polsce i zagranicą nurt badań nad kulturą kulinarną. Na podstawie ostatniej części księgi rachunkowej bernardynek krakowskich z drugiej połowy XVIII w. dokonano wstępnej analizy świątecznego menu obiadowego, rzadziej kolacyjnego zakonnic w okresie od listopada 1765 do listopada 1766 r. Jadłospis był odmienny od posiłków spożywanych w dni powszednie pod względem liczby dań głównych i ich różnorodności. Jak wynika z zestawień, zakonnice przestrzegały postów kościelnych przed Wielkanocą, Bożym Narodzeniem oraz przez cały rok w środy, piątki i soboty. Z przyrządzanych mięs najpopularniejsza była cielęcina i wołowina oraz drób, z ryb — szczupaki. Z produktów mącznych najczęściej jedzono kaszę, zaś z zup rosół. Bernardynki spożywały też jarzyny i owoce krajowe. Spośród słodkości w badanym źródle najczęściej wymieniono pierniki. Do świątecznych obiadów serwowano wino oraz wódkę; brak informacji o piwie.","PeriodicalId":34773,"journal":{"name":"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45224250","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：