Żyjemy w czasach antropogenicznego kryzysu klimatycznego. Ale czy na pewno? Szkic pokazuje, jak w krwawej łaźni zmilitaryzowanej akumulacji i podboju po 1492 r. ukształtował się na wskroś nowoczesny fetysz „ludzkości”. Twierdzenie, że to Antropos napędza kryzys klimatyczny, implikuje aktora historycznego, który nie istnieje. Rzeczywistość jest odmienna: ludzkość nie robi niczego. Historię tworzą określone grupy ludzi – imperia, klasy, instytucje religijne, armie, finansiści. Artykuł określa antropocen jako coś więcej niż kiepską historię – choć ucieczka od historii światowej ma tu kluczowe znaczenie. Dowodzi, że dzisiejszy antropocen jest jednym z filarów ekologizmu bogatych. Jego korzenie historyczne tkwią w projekcie ucywilizowania oraz w niedawnym, powstałym po 1970 r. ekologizmie „statku kosmicznego Ziemia”. Zarówno Ekologizm, jak i współczesna moda na antropocen dążą przede wszystkim do jednego: zrzucenia winy z kapitalizmu jako głównego sprawcy kryzysu ekologicznego. Od samego początku Ekologizm unikał „nazywania systemu po imieniu”. Tylko określenie kryzysu klimatycznego jako „kapitałogenicznego” – „spowodowanego przez kapitał” – pozwoli nam stworzyć skuteczną socjalistyczną politykę sprawiedliwości klimatycznej.
{"title":"Nasz kapitałogeniczny świat","authors":"Jason W. Moore","doi":"10.24917/23534583.11.8","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.8","url":null,"abstract":"Żyjemy w czasach antropogenicznego kryzysu klimatycznego. Ale czy na pewno? Szkic pokazuje, jak w krwawej łaźni zmilitaryzowanej akumulacji i podboju po 1492 r. ukształtował się na wskroś nowoczesny fetysz „ludzkości”. Twierdzenie, że to Antropos napędza kryzys klimatyczny, implikuje aktora historycznego, który nie istnieje. Rzeczywistość jest odmienna: ludzkość nie robi niczego. Historię tworzą określone grupy ludzi – imperia, klasy, instytucje religijne, armie, finansiści. Artykuł określa antropocen jako coś więcej niż kiepską historię – choć ucieczka od historii światowej ma tu kluczowe znaczenie. Dowodzi, że dzisiejszy antropocen jest jednym z filarów ekologizmu bogatych. Jego korzenie historyczne tkwią w projekcie ucywilizowania oraz w niedawnym, powstałym po 1970 r. ekologizmie „statku kosmicznego Ziemia”. Zarówno Ekologizm, jak i współczesna moda na antropocen dążą przede wszystkim do jednego: zrzucenia winy z kapitalizmu jako głównego sprawcy kryzysu ekologicznego. Od samego początku Ekologizm unikał „nazywania systemu po imieniu”. Tylko określenie kryzysu klimatycznego jako „kapitałogenicznego” – „spowodowanego przez kapitał” – pozwoli nam stworzyć skuteczną socjalistyczną politykę sprawiedliwości klimatycznej.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44067004","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł dotyczy refleksji nad przekazywaniem zwierzęcego doświadczenia w tekstach literackich. Skupia się na „czułości” jako kategorii metodologiczno-literackiej wprowadzonej przez Olgę Tokarczuk i analizuje jej funkcjonowanie w powieści Prowadź swój pług przez kości umarłych. Takie próby poszukiwania języka Innego kierują ludzki podmiot w stronę międzygatunkowego współbycia i współodczuwania, a gest narracyjnego otwierania się na doświadczenie zwierzęcia staje się majeutyczną metodą przekazywania tego, co zwierzęce i nieświadomie. Podjęta zostanie również próba refleksji nad tym czy narrator oddający głos zwierzęciu nie uzurpuje sobie prawa do przekazywania zwierzęcego doświadczenia.
{"title":"Głos kogoś Innego","authors":"A. Chorąży","doi":"10.24917/23534583.11.25","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.25","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy refleksji nad przekazywaniem zwierzęcego doświadczenia w tekstach literackich. Skupia się na „czułości” jako kategorii metodologiczno-literackiej wprowadzonej przez Olgę Tokarczuk i analizuje jej funkcjonowanie w powieści Prowadź swój pług przez kości umarłych. Takie próby poszukiwania języka Innego kierują ludzki podmiot w stronę międzygatunkowego współbycia i współodczuwania, a gest narracyjnego otwierania się na doświadczenie zwierzęcia staje się majeutyczną metodą przekazywania tego, co zwierzęce i nieświadomie. Podjęta zostanie również próba refleksji nad tym czy narrator oddający głos zwierzęciu nie uzurpuje sobie prawa do przekazywania zwierzęcego doświadczenia.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43223382","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Wprowadzając termin syndemiocen, artykuł proponuje przegląd najbardziej znanych nazw nowej epoki w dziejach Ziemi. Przynajmniej część z nich podważa zasadność absolutyzacji dyskursu na temat antropocenu, proponując wielość perspektyw i ujęć. Dlaczego to istotne, pokazuje analiza dwóch powieści o epidemiach: The Calcutta Chromosome (1995) Amitava Ghosha i The Blood Artists Chucka Hogana (1998). Nie tylko odnoszą się one krytycznie do medykalizujących definicji i strategii zwalczania epidemii. Subwersywnie realizują także podstawowe wzorce narracyjne Nowoczesnych, wskazując na ich udział w upowszechnianiu antropogenicznych dyskursów i praktyk.
{"title":"Syndemiocen, czyli antropocen w perspektywie pandemii","authors":"M. Sugiera","doi":"10.24917/23534583.11.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.15","url":null,"abstract":"Wprowadzając termin syndemiocen, artykuł proponuje przegląd najbardziej znanych nazw nowej epoki w dziejach Ziemi. Przynajmniej część z nich podważa zasadność absolutyzacji dyskursu na temat antropocenu, proponując wielość perspektyw i ujęć. Dlaczego to istotne, pokazuje analiza dwóch powieści o epidemiach: The Calcutta Chromosome (1995) Amitava Ghosha i The Blood Artists Chucka Hogana (1998). Nie tylko odnoszą się one krytycznie do medykalizujących definicji i strategii zwalczania epidemii. Subwersywnie realizują także podstawowe wzorce narracyjne Nowoczesnych, wskazując na ich udział w upowszechnianiu antropogenicznych dyskursów i praktyk.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43288174","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Obraz odgrywa zasadniczą rolę w podejmowanej przez (post)humanistykę krytyce antropocenu. Obrazy towarzyszą refleksji nad antropocenem, spełniając funkcję dowodu rzeczowego lub demonstracji stanu rzeczy. W tekście autorka odwraca porządek i zadaje pytanie o to, jak obrazy sztuki funkcjonują w literackiej fikcji oraz o ile są one obrazami natury. Traktując obraz nie tylko jako reprezentację ikoniczną, ale także ślad świadectwo/dokument, pyta, co robią obrazy w literaturze na przykładzie Mapy i terytorium Michela Houellebecqa (2010). Perspektywa ekokrytyczna ujawni funkcję i znaczenia rozsianych w tekście opisów dzieł sztuki, które mają sprawczość zarówno fabularną, jak i teoretyczną. Wychodząc z psychoanalitycznej interpretacji obrazu, autorka zadaje pytanie, czym jest dla Houellebecqa Realne i ile może mieć wspólnego z zamierającą naturą. Ostatnie prace bohatera powieści Jeda Martina zostają rozważone jako ślady zamierania nie tylko natury, ale i obrazu, a ten jest (nie)widocznym spoiwem języków antropocenu. Usunięcie go poza ich obręb wydaje się kuszącym wyzwaniem. Artykuł przedstawia taką próbę, ukazując m.in. ograniczenia Warburgiańskiej kategorii „atlasu”, będącej podstawą jego projektu Mnemosyne.
{"title":"Zamieranie. Anty-atlas","authors":"Dorota Jarecka","doi":"10.24917/23534583.11.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.18","url":null,"abstract":"Obraz odgrywa zasadniczą rolę w podejmowanej przez (post)humanistykę krytyce antropocenu. Obrazy towarzyszą refleksji nad antropocenem, spełniając funkcję dowodu rzeczowego lub demonstracji stanu rzeczy. W tekście autorka odwraca porządek i zadaje pytanie o to, jak obrazy sztuki funkcjonują w literackiej fikcji oraz o ile są one obrazami natury. Traktując obraz nie tylko jako reprezentację ikoniczną, ale także ślad świadectwo/dokument, pyta, co robią obrazy w literaturze na przykładzie Mapy i terytorium Michela Houellebecqa (2010). Perspektywa ekokrytyczna ujawni funkcję i znaczenia rozsianych w tekście opisów dzieł sztuki, które mają sprawczość zarówno fabularną, jak i teoretyczną. Wychodząc z psychoanalitycznej interpretacji obrazu, autorka zadaje pytanie, czym jest dla Houellebecqa Realne i ile może mieć wspólnego z zamierającą naturą. Ostatnie prace bohatera powieści Jeda Martina zostają rozważone jako ślady zamierania nie tylko natury, ale i obrazu, a ten jest (nie)widocznym spoiwem języków antropocenu. Usunięcie go poza ich obręb wydaje się kuszącym wyzwaniem. Artykuł przedstawia taką próbę, ukazując m.in. ograniczenia Warburgiańskiej kategorii „atlasu”, będącej podstawą jego projektu Mnemosyne.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48017632","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Niniejszy tekst stanowi recenzję książki zatytułowanej Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno‑ekologiczny głosem wielu nauk pod redakcją Kasi Jasikowskiej i Michała Pałasza (Uniwersytet Jagielloński, Biblioteka Jagiellońska, Kraków 2022). Z jednej strony recenzja omawia interesującą strukturę publikacji, składającą się z: części pierwszej opartej na badaniach i diagnozach dotyczących kryzysu klimatyczno‑ekologicznego Jak jest? Ginie świat, jaki znamy, części drugiej bazującej na refleksjach nad przyczynami globalnego kryzysu o charakterze klimatyczno-ekologicznym Dlaczego tak jest? Ograniczenie ludzkich horyzontów oraz części trzeciej – ostatniej, stanowiącej wyjątkowo ciekawą próbę namysłu nad możliwymi alternatywami i zatytułowanej Co robić? Zmiana myślenia i działania. Z drugiej strony, tekst jest także próbą osadzenia kryzysu klimatycznego w szerszym, systemowym polu, powstałym w wyniku gry interesów pomiędzy władzą i kapitałem lub – jak to ma miejsce w ostatnich latach – będącym efektem aliansu pomiędzy władzą a kapitałem. Co ważne, pod uwagę wzięty został również zaproponowany przez redaktorów koncept „akademii w działaniu”.
{"title":"Jak reagować na kryzys klimatyczny w obecnej fazie kapitalizmu? Perspektywa „akademii w działaniu”","authors":"Maria Wodzińska","doi":"10.24917/23534583.11.29","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.29","url":null,"abstract":"Niniejszy tekst stanowi recenzję książki zatytułowanej Za pięć dwunasta koniec świata. Kryzys klimatyczno‑ekologiczny głosem wielu nauk pod redakcją Kasi Jasikowskiej i Michała Pałasza (Uniwersytet Jagielloński, Biblioteka Jagiellońska, Kraków 2022). Z jednej strony recenzja omawia interesującą strukturę publikacji, składającą się z: części pierwszej opartej na badaniach i diagnozach dotyczących kryzysu klimatyczno‑ekologicznego Jak jest? Ginie świat, jaki znamy, części drugiej bazującej na refleksjach nad przyczynami globalnego kryzysu o charakterze klimatyczno-ekologicznym Dlaczego tak jest? Ograniczenie ludzkich horyzontów oraz części trzeciej – ostatniej, stanowiącej wyjątkowo ciekawą próbę namysłu nad możliwymi alternatywami i zatytułowanej Co robić? Zmiana myślenia i działania. Z drugiej strony, tekst jest także próbą osadzenia kryzysu klimatycznego w szerszym, systemowym polu, powstałym w wyniku gry interesów pomiędzy władzą i kapitałem lub – jak to ma miejsce w ostatnich latach – będącym efektem aliansu pomiędzy władzą a kapitałem. Co ważne, pod uwagę wzięty został również zaproponowany przez redaktorów koncept „akademii w działaniu”.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47371212","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tematem artykułu jest interpretacja reportażu Katarzyny Boni Ganbare! Warsztaty umierania w perspektywie studiów nad katastrofami. Autorka wykorzystuje badania Konrada Wojnowskiego z książki Pożyteczne katastrofy. Taka perspektywa pozwala zobaczyć w doświadczeniach Japończyków nie tylko straty, ale i pożytki oraz zastanowić się nad pozytywnymi aspektami kolejnych katastrof. Autorka czerpie inspirację z tekstu J.‑L. Nancy’ego After Fukushima: The Equivalance of Catastrophes. Francuski filozof nakazuje traktować katastrofy jako zjawiska typowe, których konsekwencje mają zasięg globalny, a następujący po nich kryzys zmienia spojrzenie na przeszłość i przyszłość. Autorkę interesuje m.in. przeżywanie żałoby przez bohaterów reportażu, którą rozumie zgodnie z koncepcjami Judith Butler i Vinciane Despret.
{"title":"Cień Godzilli","authors":"Monika Ładoń","doi":"10.24917/23534583.11.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.17","url":null,"abstract":"Tematem artykułu jest interpretacja reportażu Katarzyny Boni Ganbare! Warsztaty umierania w perspektywie studiów nad katastrofami. Autorka wykorzystuje badania Konrada Wojnowskiego z książki Pożyteczne katastrofy. Taka perspektywa pozwala zobaczyć w doświadczeniach Japończyków nie tylko straty, ale i pożytki oraz zastanowić się nad pozytywnymi aspektami kolejnych katastrof. Autorka czerpie inspirację z tekstu J.‑L. Nancy’ego After Fukushima: The Equivalance of Catastrophes. Francuski filozof nakazuje traktować katastrofy jako zjawiska typowe, których konsekwencje mają zasięg globalny, a następujący po nich kryzys zmienia spojrzenie na przeszłość i przyszłość. Autorkę interesuje m.in. przeżywanie żałoby przez bohaterów reportażu, którą rozumie zgodnie z koncepcjami Judith Butler i Vinciane Despret.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43915974","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The article, which originally appeared in “TransCanadiana: Polish Journal of Canadian Studies”, offers a posthuman reading of Dionne Brand’s short story Blossom. It starts with a general discussion on posthumanism, providing some critical insights about posthuman thought. It then offers a reading of Dionne Brand’s short story Blossom through a problematization of the (liberal humanist) notion of the ‘human’. In particular, it focuses on the specific language used in the story, the spatial categories employed by Brand, and the act of giving up one’s self‑possession to more‑than‑human powers as Blossom’s way to self‑empowerment. By becoming a priestess of the goddess Oya (or, indeed, the goddess herself), Blossom is able to escape the modern Western socio-political discourses of authenticized and stabilized identities based on race, gender, religion, cultural background, and Western‑inflected ‘humanity’.
{"title":"Performing the (Non)Human","authors":"T. Sikora","doi":"10.24917/23534583.11.26","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.26","url":null,"abstract":"The article, which originally appeared in “TransCanadiana: Polish Journal of Canadian Studies”, offers a posthuman reading of Dionne Brand’s short story Blossom. It starts with a general discussion on posthumanism, providing some critical insights about posthuman thought. It then offers a reading of Dionne Brand’s short story Blossom through a problematization of the (liberal humanist) notion of the ‘human’. In particular, it focuses on the specific language used in the story, the spatial categories employed by Brand, and the act of giving up one’s self‑possession to more‑than‑human powers as Blossom’s way to self‑empowerment. By becoming a priestess of the goddess Oya (or, indeed, the goddess herself), Blossom is able to escape the modern Western socio-political discourses of authenticized and stabilized identities based on race, gender, religion, cultural background, and Western‑inflected ‘humanity’.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42012253","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
We live in times of anthropogenic climate crisis. Or do we? This essay shows how “humanity” is a thoroughly modern fetish forged in the bloodbath of militarized accumulation and conquest after 1492. To say that the Anthropos drives the climate crisis implicates a historical actor that does not exist. But the reality is different. Humanity does nothing. Specific groups of humans make history – empires, classes, religious institutions, armies, and financiers. This essay reveals the Anthropocene as more than lousy history – although the flight from world history is crucial. It argues that today’s Anthropocene is one pillar of the Environmentalism of the Rich. It is rooted historically in the Civilizing Project, and, more recently, in post‑1970 “Spaceship Earth” environmentalism. Both Environmentalism and its recent Anthropocene craze have sought to do one thing above all: deflect blame from capitalism as the prime mover of the climate crisis. From the beginning, Environmentalism avoided “naming the system.” Only by identifying the climate crisis as capitalogenic – “made by humans” – can we begin to forge an effective socialist politics of climate justice.
{"title":"Our Capitalogenic World","authors":"Jason W. Moore","doi":"10.24917/23534583.11.7","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.7","url":null,"abstract":"We live in times of anthropogenic climate crisis. Or do we? This essay shows how “humanity” is a thoroughly modern fetish forged in the bloodbath of militarized accumulation and conquest after 1492. To say that the Anthropos drives the climate crisis implicates a historical actor that does not exist. But the reality is different. Humanity does nothing. Specific groups of humans make history – empires, classes, religious institutions, armies, and financiers. This essay reveals the Anthropocene as more than lousy history – although the flight from world history is crucial. It argues that today’s Anthropocene is one pillar of the Environmentalism of the Rich. It is rooted historically in the Civilizing Project, and, more recently, in post‑1970 “Spaceship Earth” environmentalism. Both Environmentalism and its recent Anthropocene craze have sought to do one thing above all: deflect blame from capitalism as the prime mover of the climate crisis. From the beginning, Environmentalism avoided “naming the system.” Only by identifying the climate crisis as capitalogenic – “made by humans” – can we begin to forge an effective socialist politics of climate justice.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46465659","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł poświęcony został trzem obszarom badawczym charakterystycznym dla roślinnej poezji Urszuli Zajączkowskiej. Pierwszy wiąże się z włączeniem człowieka do całości istnienia i wynika ze świadomości jego materialnych związków z innymi bytami. Drugi obszar to wyrażona i zapisana w tej poezji coraz większa zgoda na własną cielesność. Z kolei trzeci obszar stanowi próbę pogodzenia się z żałobnym doświadczeniem straty (utrata ludzi i zniszczenia w obrębie środowiska), a jednocześnie osiągnięcia zgody na świat, w którym żal i rozpacz stoją obok nadziei, związanej z przyszłym rozkwitem.
{"title":"Zgoda na zmianę","authors":"Beata Mytych-Forajter","doi":"10.24917/23534583.11.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.11.13","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony został trzem obszarom badawczym charakterystycznym dla roślinnej poezji Urszuli Zajączkowskiej. Pierwszy wiąże się z włączeniem człowieka do całości istnienia i wynika ze świadomości jego materialnych związków z innymi bytami. Drugi obszar to wyrażona i zapisana w tej poezji coraz większa zgoda na własną cielesność. Z kolei trzeci obszar stanowi próbę pogodzenia się z żałobnym doświadczeniem straty (utrata ludzi i zniszczenia w obrębie środowiska), a jednocześnie osiągnięcia zgody na świat, w którym żal i rozpacz stoją obok nadziei, związanej z przyszłym rozkwitem.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43250510","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tekst jest próbą zarysowania zjawiska adaptacji ducha minionego czasu, tekstowych realizacji nawiązujących do dawnych konwencji artystycznych i pozostających z nimi w silnej zależności intertekstualnej. Przykładami tych adaptacji auratycznych są tu Fortepian Jane Campion, Liga Niezwykłych Dżentlemenów Alana Moore’a i Kevina O’Neile’a oraz The Lighthouse Roberta Eggersa, a charakter ich związków z tematami i problemami dziewiętnastowiecznej formacji kulturowej jest punktem wyjścia do refleksji o adaptowaniu i przerabianiu XIX wieku.
{"title":"Adaptacja auratyczna. Artystyczne próby i teoretyczny zamach","authors":"Marcin Jauksz","doi":"10.24917/23534583.10.3","DOIUrl":"https://doi.org/10.24917/23534583.10.3","url":null,"abstract":"Tekst jest próbą zarysowania zjawiska adaptacji ducha minionego czasu, tekstowych realizacji nawiązujących do dawnych konwencji artystycznych i pozostających z nimi w silnej zależności intertekstualnej. Przykładami tych adaptacji auratycznych są tu Fortepian Jane Campion, Liga Niezwykłych Dżentlemenów Alana Moore’a i Kevina O’Neile’a oraz The Lighthouse Roberta Eggersa, a charakter ich związków z tematami i problemami dziewiętnastowiecznej formacji kulturowej jest punktem wyjścia do refleksji o adaptowaniu i przerabianiu XIX wieku.","PeriodicalId":34775,"journal":{"name":"Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Poetica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43293425","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}