Przedmiotem artykułu jest próba interpretacji faktu pielgrzymiej nieobecności bł. Doroty z Mątów (1347-1394) w stosunkowo bliskich topograficznie dwóch ośrodkach duchowości cysterskiej w Oliwie i Pelplinie. Bł. Dorota z Mątów w celu odnowienia ducha codziennie nawiedzała „święte ustronia” w Gdańsku, a okresowo również „święte ustronia” w miejscowościach, do których pielgrzymowała. W historii teologii duchowości udokumentowano sekwencję, odbytych przez nią pielgrzymek do odległych sanktuariów średniowiecznej Europy, w tym m.in. do: Koszalina, Piaseczna, Akwizgranu, Finsterwalde (Einsiedeln), Rzymu i Kwidzyna. Analiza powołanych źródeł wykazała, że bł. Dorota z Mątów nigdy nie podjęła pielgrzymki do dwóch ośrodków duchowości cysterskiej w Oliwie i w Pelplinie pomimo stosunkowo niewielkiej odległości od miejsca jej zamieszkania w tzw. okresie gdańskim (1363-1391) jej życia. Fakt ten zaskakuje i rodzi pytanie o przyczyny takiej decyzji. Artykuł ten stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, które zostało postawione w tytule opracowania, na podstawie zanalizowanych źródeł cysterskich i dorotańskich. Niemniej, zagadnienie pozostaje nadal otwarte.
{"title":"DLACZEGO WŚRÓD ŚWIĘTYCH USTRONI BŁ. DOROTY Z MĄTÓW BRAK CYSTERSKIEJ OLIWY I PELPLINA?","authors":"Małgorzata Parcheniak","doi":"10.12775/splp.2020.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.010","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest próba interpretacji faktu pielgrzymiej nieobecności bł. Doroty z Mątów (1347-1394) w stosunkowo bliskich topograficznie dwóch ośrodkach duchowości cysterskiej w Oliwie i Pelplinie. Bł. Dorota z Mątów w celu odnowienia ducha codziennie nawiedzała „święte ustronia” w Gdańsku, a okresowo również „święte ustronia” w miejscowościach, do których pielgrzymowała. W historii teologii duchowości udokumentowano sekwencję, odbytych przez nią pielgrzymek do odległych sanktuariów średniowiecznej Europy, w tym m.in. do: Koszalina, Piaseczna, Akwizgranu, Finsterwalde (Einsiedeln), Rzymu i Kwidzyna. Analiza powołanych źródeł wykazała, że bł. Dorota z Mątów nigdy nie podjęła pielgrzymki do dwóch ośrodków duchowości cysterskiej w Oliwie i w Pelplinie pomimo stosunkowo niewielkiej odległości od miejsca jej zamieszkania w tzw. okresie gdańskim (1363-1391) jej życia. Fakt ten zaskakuje i rodzi pytanie o przyczyny takiej decyzji. Artykuł ten stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, które zostało postawione w tytule opracowania, na podstawie zanalizowanych źródeł cysterskich i dorotańskich. Niemniej, zagadnienie pozostaje nadal otwarte.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"42 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130708511","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The paper discusses the problem of the proper interpretation of the Petrine text from the Gospel of Matthew 16,18-19. It is based on the mainly protestant but also orthodox and catholic commentaries to these verses. Jesus Christ bestowed on the apostle Peter the unique and supreme authority in the Kingdom of God. He changed his name from Simon to Peter to show him and others that this apostle received new dignity and mission, which is to be the rock for the future community of believers. What is more, Jesus also entrusted to Peter the “Keys of the Kingdom” in the same way like in the Old Testament king of the house of David appointed his own prime mister, royal steward by giving to him the “Key of the House of David”. Therefore Peter occupies the same office with the same supreme authority under the new jewish king, Jesus Christ. Due to this fact it also means that this office is transferred from one prime minister to another. Furthermore, to Peter was given the power of “binding and loosing” with the special protection of God called infallibility. For these reasons, the Catholic interpretation which does not ignore the jewish context and the Old Testament allusions to this passage is truly shedding the new light on the proper interpretation of this Matthew’s fragment and the role of the Apostle Peter.
{"title":"PRIMACY OF THE APOSTLE PETER IN THE GOSPEL OF MATTHEW 16,18-19","authors":"P. Głowacki","doi":"10.12775/splp.2020.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.005","url":null,"abstract":"The paper discusses the problem of the proper interpretation of the Petrine text from the Gospel of Matthew 16,18-19. It is based on the mainly protestant but also orthodox and catholic commentaries to these verses. Jesus Christ bestowed on the apostle Peter the unique and supreme authority in the Kingdom of God. He changed his name from Simon to Peter to show him and others that this apostle received new dignity and mission, which is to be the rock for the future community of believers. What is more, Jesus also entrusted to Peter the “Keys of the Kingdom” in the same way like in the Old Testament king of the house of David appointed his own prime mister, royal steward by giving to him the “Key of the House of David”. Therefore Peter occupies the same office with the same supreme authority under the new jewish king, Jesus Christ. Due to this fact it also means that this office is transferred from one prime minister to another. Furthermore, to Peter was given the power of “binding and loosing” with the special protection of God called infallibility. For these reasons, the Catholic interpretation which does not ignore the jewish context and the Old Testament allusions to this passage is truly shedding the new light on the proper interpretation of this Matthew’s fragment and the role of the Apostle Peter.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130480970","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
There was a number of recurring themes appearing in Blessed Jerzy Popieluszko’s (1982–1984) sermons. Patriotism, however, is a chief one. The martyr priest wanted to form the national awareness, promote the love for the Country and present the Polish past. The historical examples include the 19th-century uprisings, the world wars, the Battle of Warsaw, the restoration of independence in 1918, The Warsaw Uprising, the anti-Soviet guerrilla warfare and the working-class strikes spanning till 1980. The preacher did not include the historical references just to present facts, although this would have made sense in the context of the Communist propaganda. The main purpose was to show to the fellow Poles the meaning of self-sacrifice and suffering as a price which had to be paid in the struggle for national liberty over centuries. Moreover, the preacher intended to keep up the spirits of the nation terrorised by the martial state and to give hope stemming from the religious and patriotic values. In Blessed Jerzy Popieluszko’s mind they would eventually pave the way towards Polish freedom and independence.
{"title":"Polish History In the Sermons of Bl. Fr. Jerzy Popieluszko’s","authors":"Grzegorz Kamil Szczecina","doi":"10.12775/splp.2020.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.014","url":null,"abstract":"There was a number of recurring themes appearing in Blessed Jerzy Popieluszko’s (1982–1984) sermons. Patriotism, however, is a chief one. The martyr priest wanted to form the national awareness, promote the love for the Country and present the Polish past. The historical examples include the 19th-century uprisings, the world wars, the Battle of Warsaw, the restoration of independence in 1918, The Warsaw Uprising, the anti-Soviet guerrilla warfare and the working-class strikes spanning till 1980. The preacher did not include the historical references just to present facts, although this would have made sense in the context of the Communist propaganda. The main purpose was to show to the fellow Poles the meaning of self-sacrifice and suffering as a price which had to be paid in the struggle for national liberty over centuries. Moreover, the preacher intended to keep up the spirits of the nation terrorised by the martial state and to give hope stemming from the religious and patriotic values. In Blessed Jerzy Popieluszko’s mind they would eventually pave the way towards Polish freedom and independence. ","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123154070","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł pokazuje powiązania i podobieństwa między myślą Edyty Stein i świętego Tomasza z Akwinu. Główny problem sformułowany został w sposób następujący: czy możemy mówić o intelektualnej drodze Edyty Stein do świętego Tomasza z Akwinu? Analizy pokazały, że Edyta Stein była osobą poszukującą prawdy w całym swoim życiu a na tej drodze ku prawdzie istotne miejsce zajmuje święty Tomasz. Droga ta posiada trzy główne fazy: fenomenologiczną, chrześcijańską i mistyczną. Do spotkania ze świętym Tomaszem dochodzi w czasie „fazy chrześcijańskiej”. Żydowską myślicielka tłumaczyła dzieła Akwinaty, porównywał jego system z rozważaniami Husserla i sama twórczo komentowała analizy Doktora Anielskiego. Spotkanie z fenomenologią i tomizmem doprowadziło Edytę Stein do decyzji wstąpienia do klasztoru karmelitańskiego i analiz doświadczenia mistycznego.
{"title":"OD FENOMENOLOGII DO TOMIZMU? O INTELEKTUALNEJ DRODZE EDYTY STEIN DO ŚWIĘTEGO TOMASZA","authors":"Łukasz Pałubicki","doi":"10.12775/splp.2020.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.009","url":null,"abstract":"Artykuł pokazuje powiązania i podobieństwa między myślą Edyty Stein i świętego Tomasza z Akwinu. Główny problem sformułowany został w sposób następujący: czy możemy mówić o intelektualnej drodze Edyty Stein do świętego Tomasza z Akwinu? Analizy pokazały, że Edyta Stein była osobą poszukującą prawdy w całym swoim życiu a na tej drodze ku prawdzie istotne miejsce zajmuje święty Tomasz. Droga ta posiada trzy główne fazy: fenomenologiczną, chrześcijańską i mistyczną. Do spotkania ze świętym Tomaszem dochodzi w czasie „fazy chrześcijańskiej”. Żydowską myślicielka tłumaczyła dzieła Akwinaty, porównywał jego system z rozważaniami Husserla i sama twórczo komentowała analizy Doktora Anielskiego. Spotkanie z fenomenologią i tomizmem doprowadziło Edytę Stein do decyzji wstąpienia do klasztoru karmelitańskiego i analiz doświadczenia mistycznego.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127703972","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule została podjęta kwestia wpływu liturgii na rozwój teologicznej prawdy o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny. Śledząc jej treść zauważa się interesującą zależność między liturgią a Stolicą Apostolską. Z Jednej strony liturgia, stanowiąc wyznanie prawd niebiańskich, przy poddaniu Najwyższemu Urzędowi Nauczycielskiemu Kościoła, jest źródłem, które może dostarczać argumentów oraz świadectw dla rozeznania pewnego szczegółowego punktu nauki chrześcijańskiej. Natomiast z drugiej strony Stolica Apostolska nie tylko wyraża zgodę na wprowadzenie święta „Wniebowzięcia” Najświętszej Maryi Panny, lecz również ustalała autorytatywnie co jest jego treścią. To z kolei przyczynia się do wyjaśnienia przedmiotu obchodzonej uroczystości. Materiał źródłowy badanego zagadnienia stanowi wybrana polska literatura teologiczna w okresie od uroczystego ogłoszenia Wniebowzięcia 1.11.1950 r. do 1965 r. Studiując ją dostrzega się, iż mariolodzy budują swe wypowiedzi na kanwie Pisma Świętego i Tradycji Kościoła. Zgłębiając osiągnięcia polskiej mariologii dostrzega się kreatywną, samodzielną interpretację badanych źródeł. Dzięki temu wspomniani mariolodzy nie zatrzymują się tylko na studiowaniu treści źródeł, lecz sami prezentują nowe rozwiązania, które z kolei stanowią wkład w rozwój myśli mariologicznej.
{"title":"Liturgiczno-pastoralny aspekt rozwoju polskiej myśli teologicznej o Wniebowzięciu NMP","authors":"Krzysztof Węsierski","doi":"10.12775/splp.2020.016","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.016","url":null,"abstract":"W artykule została podjęta kwestia wpływu liturgii na rozwój teologicznej prawdy o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny. Śledząc jej treść zauważa się interesującą zależność między liturgią a Stolicą Apostolską. Z Jednej strony liturgia, stanowiąc wyznanie prawd niebiańskich, przy poddaniu Najwyższemu Urzędowi Nauczycielskiemu Kościoła, jest źródłem, które może dostarczać argumentów oraz świadectw dla rozeznania pewnego szczegółowego punktu nauki chrześcijańskiej. Natomiast z drugiej strony Stolica Apostolska nie tylko wyraża zgodę na wprowadzenie święta „Wniebowzięcia” Najświętszej Maryi Panny, lecz również ustalała autorytatywnie co jest jego treścią. To z kolei przyczynia się do wyjaśnienia przedmiotu obchodzonej uroczystości. Materiał źródłowy badanego zagadnienia stanowi wybrana polska literatura teologiczna w okresie od uroczystego ogłoszenia Wniebowzięcia 1.11.1950 r. do 1965 r. Studiując ją dostrzega się, iż mariolodzy budują swe wypowiedzi na kanwie Pisma Świętego i Tradycji Kościoła. Zgłębiając osiągnięcia polskiej mariologii dostrzega się kreatywną, samodzielną interpretację badanych źródeł. Dzięki temu wspomniani mariolodzy nie zatrzymują się tylko na studiowaniu treści źródeł, lecz sami prezentują nowe rozwiązania, które z kolei stanowią wkład w rozwój myśli mariologicznej. ","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"2 3","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131752199","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The purpose of this article is to show that African theology is both a practical theology as well as a speculative theology. It is a theology which was born from the perspective of finding a proper method of evangelization on the African continent. To do this, this theology went through different stages which led it to its scientific maturity. Thanks to the efforts made, this theology has provided a way to a deeper evangelization in the african cultural context. Inculturation, as one of the ways of doing theology in Africa, has become a key word in African theology. Inculturation has the advantage of frank and uncompromising dialogue between the Gospel and cultures. This dialogue subsequently allows an appropriation of the Gospel message in various african cultural backgrounds.
{"title":"The african theology as practical theology","authors":"Pascal Habimana","doi":"10.12775/splp.2020.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.006","url":null,"abstract":"The purpose of this article is to show that African theology is both a practical theology as well as a speculative theology. It is a theology which was born from the perspective of finding a proper method of evangelization on the African continent. To do this, this theology went through different stages which led it to its scientific maturity. Thanks to the efforts made, this theology has provided a way to a deeper evangelization in the african cultural context. Inculturation, as one of the ways of doing theology in Africa, has become a key word in African theology. Inculturation has the advantage of frank and uncompromising dialogue between the Gospel and cultures. This dialogue subsequently allows an appropriation of the Gospel message in various african cultural backgrounds.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128295413","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nowa Ewangelizacja powinna znaleźć zasadnicze miejsce w posłudze Kościoła naszego czasu. Dlatego Kościół musi raz jeszcze podjąć wysiłek zrozumienia tego, czym jest Nowa Ewangelizacja. Jak zauważa papież-emeryt Benedykt XVI – pojęcie to funkcjonuje na sposób hasła, terminu technicznego. W konsekwencji stało się wręcz pojęciem bez znaczenia, o niedookreślonej treści, a przynajmniej powierzchownym i pozbawionym większego znaczenia i sensu. Stąd jako szczególne zadanie postrzega Benedykt XVI konieczność dookreślenia jego treści i formułuje w tym zakresie swoje propozycje, zdecydowanie przeciwstawiając się uproszczeniem i zafałszowaniom terminu nowej ewangelizacji. Oznacza to jednak tak naprawdę przypomnienie, czym miała być nowa ewangelizacja – która została już zdefiniowana w czasie kontynentalnych Zgromadzeń Synodalnych, będących przygotowaniem Kościoła do jubileuszowego roku 2000. Oznacza ona odrodzenie życia wiary Kościołów lokalnych; inicjację procesów dostrzegania i rozumienia przemian, podjęcie nowych zobowiązań z myślą o radosnym i udzielającym się innym głoszeniu Ewangelii Jezusa Chrystusa
{"title":"Pojęcie nowej ewangelizacji w ujęciu Josepha Ratzingera/Benedykta XVI","authors":"J. Babiński","doi":"10.12775/splp.2020.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.002","url":null,"abstract":"Nowa Ewangelizacja powinna znaleźć zasadnicze miejsce w posłudze Kościoła naszego czasu. Dlatego Kościół musi raz jeszcze podjąć wysiłek zrozumienia tego, czym jest Nowa Ewangelizacja. Jak zauważa papież-emeryt Benedykt XVI – pojęcie to funkcjonuje na sposób hasła, terminu technicznego. W konsekwencji stało się wręcz pojęciem bez znaczenia, o niedookreślonej treści, a przynajmniej powierzchownym i pozbawionym większego znaczenia i sensu. Stąd jako szczególne zadanie postrzega Benedykt XVI konieczność dookreślenia jego treści i formułuje w tym zakresie swoje propozycje, zdecydowanie przeciwstawiając się uproszczeniem i zafałszowaniom terminu nowej ewangelizacji. Oznacza to jednak tak naprawdę przypomnienie, czym miała być nowa ewangelizacja – która została już zdefiniowana w czasie kontynentalnych Zgromadzeń Synodalnych, będących przygotowaniem Kościoła do jubileuszowego roku 2000. Oznacza ona odrodzenie życia wiary Kościołów lokalnych; inicjację procesów dostrzegania i rozumienia przemian, podjęcie nowych zobowiązań z myślą o radosnym i udzielającym się innym głoszeniu Ewangelii Jezusa Chrystusa","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132766039","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Problem kanonizacji świętego Rocha sięga swoimi początkami wieków średnich. Szczególnie odnotować należy problem braku bulli kanonizacyjnej informującej Kościół Powszechny o dokonanej przez papieża kanonizacji. Ta, w przeciągu wieków, w swojej formie przybierała różnego rodzaju rozwiązania; różniła się zasadniczo kanonizacja wieków średnich od kanonizacji nowożytnej. Wielu papieży wypowiadało się na ten temat szukając optymalnego rozwiązania. Z jednej strony sprostania zapotrzebowaniom wiernych, z drugiej ujednolicenia procedur doprowadzających do wymaganego celu. Taki zamiar osiągnięto za sprawą wielu papieży wypowiadających się w różnego rodzaju dokumentach Stolicy Apostolskiej, które zostały w niniejszym artykule chociaż częściowo uwzględnione. Przedstawienie procedur doprowadzających do aktu kanonizacji, począwszy od wieku X po wiek XVI, zajmowało wysiłki kilkunastu papieży. To o nich wspominamy szczególnie w kontekście nieistniejącej dziś bulli kanonizacyjnej świętego Rocha. Poszukiwania okoliczności jej powstania i ogłoszenia przedstawiamy w kontekście materiałów źródłowych; już nie tylko bulli papieskich, ale istniejących najstarszych hagiografii świętego, począwszy od Vita sancti Rochi Francesca Dieda, księgi Anonima niemieckiego, Acta Breviora, aż po La vie et légénde de Monseigneur saint Roch Jehana Phelipota. Pojawiające się w nich punkty wspólne życiorysu świętego Rocha, ale i różnice, pozwalają na przeprowadzenie analizy odpowiadającej na pytanie, czy kanonizacja świętego Rocha dokonała się podczas Soboru w Konstancji (1414–1418), czy też w innych okolicznościach. Ponadto przedstawione zostały w niniejszym opracowaniu argumenty pośrednie, które w odróżnieniu od historycznych jednoznacznie, od czasów śmierci świętego, przyczyniały się do powstania jego kultu. Są to argumenty liturgiczne, o powszechnej dla Kościoła rozpiętości, jak i argumenty artystyczne, dokumentujące święte życie patrona od zarazy dżumy. W wielu miejscach, dzięki obrazom i rzeźbom, silna wiara w szybkim czasie stała się elementem propagującym kult świętego nie tylko w Europie. Artykuł kończy hipoteza ukierunkowana na trop odnalezienia – zdaniem autora – zaginionej bulli, która rozwiązałaby powstałe i narastające wokół świętego Rocha wątpliwości.
{"title":"WOKÓŁ KANONIZACJI ŚWIĘTEGO ROCHA","authors":"Zdzisław Ossowski","doi":"10.12775/splp.2020.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.008","url":null,"abstract":"Problem kanonizacji świętego Rocha sięga swoimi początkami wieków średnich. Szczególnie odnotować należy problem braku bulli kanonizacyjnej informującej Kościół Powszechny o dokonanej przez papieża kanonizacji. Ta, w przeciągu wieków, w swojej formie przybierała różnego rodzaju rozwiązania; różniła się zasadniczo kanonizacja wieków średnich od kanonizacji nowożytnej. Wielu papieży wypowiadało się na ten temat szukając optymalnego rozwiązania. Z jednej strony sprostania zapotrzebowaniom wiernych, z drugiej ujednolicenia procedur doprowadzających do wymaganego celu. Taki zamiar osiągnięto za sprawą wielu papieży wypowiadających się w różnego rodzaju dokumentach Stolicy Apostolskiej, które zostały w niniejszym artykule chociaż częściowo uwzględnione. Przedstawienie procedur doprowadzających do aktu kanonizacji, począwszy od wieku X po wiek XVI, zajmowało wysiłki kilkunastu papieży. To o nich wspominamy szczególnie w kontekście nieistniejącej dziś bulli kanonizacyjnej świętego Rocha. Poszukiwania okoliczności jej powstania i ogłoszenia przedstawiamy w kontekście materiałów źródłowych; już nie tylko bulli papieskich, ale istniejących najstarszych hagiografii świętego, począwszy od Vita sancti Rochi Francesca Dieda, księgi Anonima niemieckiego, Acta Breviora, aż po La vie et légénde de Monseigneur saint Roch Jehana Phelipota. Pojawiające się w nich punkty wspólne życiorysu świętego Rocha, ale i różnice, pozwalają na przeprowadzenie analizy odpowiadającej na pytanie, czy kanonizacja świętego Rocha dokonała się podczas Soboru w Konstancji (1414–1418), czy też w innych okolicznościach. Ponadto przedstawione zostały w niniejszym opracowaniu argumenty pośrednie, które w odróżnieniu od historycznych jednoznacznie, od czasów śmierci świętego, przyczyniały się do powstania jego kultu. Są to argumenty liturgiczne, o powszechnej dla Kościoła rozpiętości, jak i argumenty artystyczne, dokumentujące święte życie patrona od zarazy dżumy. W wielu miejscach, dzięki obrazom i rzeźbom, silna wiara w szybkim czasie stała się elementem propagującym kult świętego nie tylko w Europie. Artykuł kończy hipoteza ukierunkowana na trop odnalezienia – zdaniem autora – zaginionej bulli, która rozwiązałaby powstałe i narastające wokół świętego Rocha wątpliwości.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124332172","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W Archiwum Państwowym w Poznaniu, znajduje się zbiór dokumentów dotyczący spuścizny po Antonim Kossowskim, podkomorzym nadwornym koronnym i administratorze ceł królewskim. W aktach tych zachował się dokument z 24 listopada 1750 roku dotyczący oddania w dzierżawę ceł królewskich z prowincji mazowieckiej, podlaskiej oraz z komory lubelskiej i sandomierskiej, udzielonej podstolemu bracławskiemu Maciejowi Józefowi Dziembowskiemu. Z kontraktu dowiadujemy się o wysokościach rocznych opłat, sposobie ich płatności i o zaleceniach co do prowadzenia poboru cła.
在波兹南的国家档案馆中,收藏着王室侍从官兼皇家海关管理人安东尼-科索夫斯基(Antoni Kossowski)的遗产相关文件。这些档案中保存了一份 1750 年 11 月 24 日的文件,内容涉及将马佐维亚省、波德拉谢省以及卢布林和桑多梅日商会的皇家关税租借给布拉瓦夫的内侍马切伊-约瑟夫-杰姆博夫斯基(Maciej Józef Dziembowski)。从合同中,我们可以了解到年费的金额、支付方式以及征收关税的建议。
{"title":"UMOWA DZIERŻAWY CEŁ KRÓLEWSKICH PODSTOLEGO BRACŁAWSKIEGO MACIEJA JÓZEFA DZIEMBOWSKIEGO Z 1750 ROKU","authors":"Piotr Maciej Dziembowski","doi":"10.12775/splp.2020.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.004","url":null,"abstract":"W Archiwum Państwowym w Poznaniu, znajduje się zbiór dokumentów dotyczący spuścizny po Antonim Kossowskim, podkomorzym nadwornym koronnym i administratorze ceł królewskim. W aktach tych zachował się dokument z 24 listopada 1750 roku dotyczący oddania w dzierżawę ceł królewskich z prowincji mazowieckiej, podlaskiej oraz z komory lubelskiej i sandomierskiej, udzielonej podstolemu bracławskiemu Maciejowi Józefowi Dziembowskiemu. Z kontraktu dowiadujemy się o wysokościach rocznych opłat, sposobie ich płatności i o zaleceniach co do prowadzenia poboru cła.","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133868140","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Antoni Baraniak SDB odegrał znaczącą rolę w pracach Konferencji Episkopatu Polski oraz jej komisji specjalistycznych. Formalnie od 1951 r. był członkiem Konferencji Episkopatu Polski, w praktyce jednak w posiedzeniach planarnych uczestniczył od 1957 r., gdy został mianowany arcybiskupem metropolitą poznańskim. Równocześnie wszedł w skład Komisji Głównej/Rady Głównej Episkopatu Polski. Jego aktywność obejmowała kilka obszarów działań: nauczanie pasterskie; kształtowanie stosunków z władzami PRL; wkład w posoborową reformę statusu prawnego KEP; kontakty ze Stolicą, konferencjami episkopatów oraz udział w gremiach watykańskich. Ważnym odcinkiem zaangażowania na forum Konferencji Episkopatu Polski był udział w pracach komisji specjalistycznych. Od 1959 r. aż do śmierci w 1977 r. Antoni Baraniak SDB przewodniczył Komisji Soborowej/Komisji do Spraw Realizacji Uchwał Soboru Watykańskiego II. Moderowana przez niego działalność tego gremium obejmowała: 1) animowanie ogólnopolskich programów duszpasterskich zawierających elementy przygotowania pastoralnego do Soboru Watykańskiego II (m.in. „Czuwań Soborowych”); 2) koordynację i porządkowanie przygotowań do poszczególnych sesji soborowych, w szczególności redakcji schematów soborowych; 3) ogólne nadzorowanie prac studyjnych nad dokumentami soborowymi, w tym wydania ich edycji polskiej oraz komentarzy; 4) starania o tworzenie literatury popularyzującej i przybliżającej dorobek Soboru, a także powstawanie różnorodnych pomocy duszpasterskich; 5) wyznaczanie głównych kierunków odnowy posoborowej, ich dostosowanie do możliwości i potrzeb duszpasterskich Kościoła katolickiego w Polsce oraz koordynowanie współdziałania w tym wymiarze poszczególnych komisji episkopatu; 6) formułowanie postulatów związanych z wdrażaniem reform posoborowych w Kościele Powszechnym, w tym odnoszących się do problematyki poruszanej na Synodach Biskupów. Ponadto – w latach 1959-1965 – zasiadał w Komisji Wydawnictw Katolickich, co miało bezpośredni związek z przygotowaniami do Millenium Chrztu Polski oraz pracami Soboru Watykańskiego II.
{"title":"Działalność Antoniego Baraniaka SDB na forum Konferencji Episkopatu Polski i jej komisji (1951–1977)","authors":"M. Białkowski","doi":"10.12775/splp.2020.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/splp.2020.003","url":null,"abstract":"Antoni Baraniak SDB odegrał znaczącą rolę w pracach Konferencji Episkopatu Polski oraz jej komisji specjalistycznych. Formalnie od 1951 r. był członkiem Konferencji Episkopatu Polski, w praktyce jednak w posiedzeniach planarnych uczestniczył od 1957 r., gdy został mianowany arcybiskupem metropolitą poznańskim. Równocześnie wszedł w skład Komisji Głównej/Rady Głównej Episkopatu Polski. Jego aktywność obejmowała kilka obszarów działań: nauczanie pasterskie; kształtowanie stosunków z władzami PRL; wkład w posoborową reformę statusu prawnego KEP; kontakty ze Stolicą, konferencjami episkopatów oraz udział w gremiach watykańskich. Ważnym odcinkiem zaangażowania na forum Konferencji Episkopatu Polski był udział w pracach komisji specjalistycznych. Od 1959 r. aż do śmierci w 1977 r. Antoni Baraniak SDB przewodniczył Komisji Soborowej/Komisji do Spraw Realizacji Uchwał Soboru Watykańskiego II. Moderowana przez niego działalność tego gremium obejmowała: 1) animowanie ogólnopolskich programów duszpasterskich zawierających elementy przygotowania pastoralnego do Soboru Watykańskiego II (m.in. „Czuwań Soborowych”); 2) koordynację i porządkowanie przygotowań do poszczególnych sesji soborowych, w szczególności redakcji schematów soborowych; 3) ogólne nadzorowanie prac studyjnych nad dokumentami soborowymi, w tym wydania ich edycji polskiej oraz komentarzy; 4) starania o tworzenie literatury popularyzującej i przybliżającej dorobek Soboru, a także powstawanie różnorodnych pomocy duszpasterskich; 5) wyznaczanie głównych kierunków odnowy posoborowej, ich dostosowanie do możliwości i potrzeb duszpasterskich Kościoła katolickiego w Polsce oraz koordynowanie współdziałania w tym wymiarze poszczególnych komisji episkopatu; 6) formułowanie postulatów związanych z wdrażaniem reform posoborowych w Kościele Powszechnym, w tym odnoszących się do problematyki poruszanej na Synodach Biskupów. Ponadto – w latach 1959-1965 – zasiadał w Komisji Wydawnictw Katolickich, co miało bezpośredni związek z przygotowaniami do Millenium Chrztu Polski oraz pracami Soboru Watykańskiego II. ","PeriodicalId":422788,"journal":{"name":"Studia Pelplińskie","volume":"50 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124266988","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}