W artykule przedstawiono zarys problematyki badawczej dotyczącej osadnictwa schyłkowopaleolitycznego, realizowanej przez autorki w ramach studiów doktoranckich w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika pod merytoryczną opieką prof. dr. hab. Krzysztofa Cyrka. Ewa Jurzysta badała pozostałości krótkotrwałych obozowisk i pracowni krzemieniarskich w górnym odcinku Narwi, położonych głównie na piaszczystych terasach nadzalewowych rzeki i jej dopływów. Analizie poddano zabytki pozyskane podczas badań powierzchniowych, a także materiały odkryte w wyniku prac wykopaliskowych prowadzonych w tym rejonie. Wykonano też datowanie metodą termoluminescencji dla trzech próbek osadów piaszczystych, uzyskane daty wskazują na późnoglacjalny wiek tarasu rzecznego. Efekty tych prac zostały wykorzystane do studiów nad schyłkowopaleolitycznym osadnictwem na wspomnianym obszarze. Justyna Kuriga pojęła próbę wieloaspektowej analizy wielokulturowego i wielofazowego stanowiska w Łykowem (województwo łódzkie), poświęcając szczególną uwagę źródłom związanym z mezolitycznymi społecznościami łowiecko-zbierackimi. Wśród głównych celów prowadzonych prac wymienić można rekonstrukcję zasięgu, sposobu zasiedlenia i użytkowania tego miejsca oraz przedstawienie poszczególnych faz osadniczych na szerszym tle kulturowym. Podstawowym założeniem badawczym przyjętym przez Beatę Bielińską-Majewską było zweryfikowanie i usystematyzowanie dotychczasowych wyników badań nad późnym paleolitem w dorzeczach dolnej Wisły i środkowej Warty, analiza oraz określenie przynależności kulturowej i chronologii dostępnych źródeł archeologicznych, a w konsekwencji stworzenie obrazu ówczesnej sytuacji kulturowej w tej części Polski. Bazę źródłową stanowiły materiały z ponad 280 stanowisk archeologicznych oraz kompleksu w Brzozie (dawniej Toruń–Rudak).
{"title":"Problematyka osadnictwa paleolitycznego i mezolitycznego w świetle badań interdyscyplinarnych. Analiza wybranych regionów","authors":"Ewa Jurzysta, Justyna Kuriga, Beata Bielińska-Majewska","doi":"10.12775/aunc_arch.2021.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_arch.2021.002","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono zarys problematyki badawczej dotyczącej osadnictwa schyłkowopaleolitycznego, realizowanej przez autorki w ramach studiów doktoranckich w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika pod merytoryczną opieką prof. dr. hab. Krzysztofa Cyrka. \u0000Ewa Jurzysta badała pozostałości krótkotrwałych obozowisk i pracowni krzemieniarskich w górnym odcinku Narwi, położonych głównie na piaszczystych terasach nadzalewowych rzeki i jej dopływów. Analizie poddano zabytki pozyskane podczas badań powierzchniowych, a także materiały odkryte w wyniku prac wykopaliskowych prowadzonych w tym rejonie. Wykonano też datowanie metodą termoluminescencji dla trzech próbek osadów piaszczystych, uzyskane daty wskazują na późnoglacjalny wiek tarasu rzecznego. Efekty tych prac zostały wykorzystane do studiów nad schyłkowopaleolitycznym osadnictwem na wspomnianym obszarze. \u0000Justyna Kuriga pojęła próbę wieloaspektowej analizy wielokulturowego i wielofazowego stanowiska w Łykowem (województwo łódzkie), poświęcając szczególną uwagę źródłom związanym z mezolitycznymi społecznościami łowiecko-zbierackimi. Wśród głównych celów prowadzonych prac wymienić można rekonstrukcję zasięgu, sposobu zasiedlenia i użytkowania tego miejsca oraz przedstawienie poszczególnych faz osadniczych na szerszym tle kulturowym. \u0000Podstawowym założeniem badawczym przyjętym przez Beatę Bielińską-Majewską było zweryfikowanie i usystematyzowanie dotychczasowych wyników badań nad późnym paleolitem w dorzeczach dolnej Wisły i środkowej Warty, analiza oraz określenie przynależności kulturowej i chronologii dostępnych źródeł archeologicznych, a w konsekwencji stworzenie obrazu ówczesnej sytuacji kulturowej w tej części Polski. Bazę źródłową stanowiły materiały z ponad 280 stanowisk archeologicznych oraz kompleksu w Brzozie (dawniej Toruń–Rudak).","PeriodicalId":80522,"journal":{"name":"Archeologia (Torun, Poland)","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-02-02","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46502643","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-01-09DOI: 10.12775/aunc_arch.2020.007
Marcin Weinkauf
W artykule zaprezentowano wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Skrwilnie (stanowisko 1) w 2015 roku. W trakcie prac rozpoznano relikty drewniano-ziemnego wału, elementy wczesnośredniowiecznej infrastruktury związanej z zabudową majdanu oraz strefą przylegającą bezpośrednio do Jeziora Skrwileńskiego. Pozyskany materiał ceramiczny reprezentuje formy charakterystyczne dla Kujaw i ziemi chełmińskiej w XI wieku.
{"title":"Wczesnośredniowieczne grodzisko w Skrwilnie (stanowisko 1), w świetle badań przeprowadzonych w 2015 roku","authors":"Marcin Weinkauf","doi":"10.12775/aunc_arch.2020.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_arch.2020.007","url":null,"abstract":"W artykule zaprezentowano wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Skrwilnie (stanowisko 1) w 2015 roku. W trakcie prac rozpoznano relikty drewniano-ziemnego wału, elementy wczesnośredniowiecznej infrastruktury związanej z zabudową majdanu oraz strefą przylegającą bezpośrednio do Jeziora Skrwileńskiego. Pozyskany materiał ceramiczny reprezentuje formy charakterystyczne dla Kujaw i ziemi chełmińskiej w XI wieku.","PeriodicalId":80522,"journal":{"name":"Archeologia (Torun, Poland)","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-01-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46463959","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.12775/aunc_arch.2020.003
Nicholas Sekunda, Dawid Borowka
W artykule przedstawiono wyniki badań nad starożytnymi fortyfikacjami znajdującymi się na akropolu greckiej wyspy Antykithira. Szczególną uwagę zwrócono na najlepiej zachowaną strukturę architektoniczną – tzw. Wielką Wieżę Wschodnią.
{"title":"Fortyfikacje na półwyspie Kastro, Antykithira – „Wielka Wieża Wschodnia”","authors":"Nicholas Sekunda, Dawid Borowka","doi":"10.12775/aunc_arch.2020.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_arch.2020.003","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono wyniki badań nad starożytnymi fortyfikacjami znajdującymi się na akropolu greckiej wyspy Antykithira. Szczególną uwagę zwrócono na najlepiej zachowaną strukturę architektoniczną – tzw. Wielką Wieżę Wschodnią.","PeriodicalId":80522,"journal":{"name":"Archeologia (Torun, Poland)","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47539281","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-30DOI: 10.12775/aunc_arch.2020.001
Anna Drążkowska
W artykule zaprezentowano nakrycia głowy wydobyte podczas badań w kryptach grobowych archikatedry przemyskiej. Stanowiły one wyposażenie pochówków biskupów ordynariuszy i sufraganów. Analizie poddano mirty, będące ważną częścią stroju pontyfikalnego i kalotki, które nie są szatą liturgiczną. Zwrócono uwagę na charakterystyczne cechy ich kroju i wykończenia. Na podstawie źródeł pisanych zaprezentowano je w szerszym kontekście symboliczno–kulturowym, zwracając uwagę na odmienną funkcję, jaką pełniły oba nakrycia głowy.
{"title":"Nakrycia głowy biskupów przemyskich z archikatedry pw. Jana Chrzciciela i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny","authors":"Anna Drążkowska","doi":"10.12775/aunc_arch.2020.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_arch.2020.001","url":null,"abstract":"W artykule zaprezentowano nakrycia głowy wydobyte podczas badań w kryptach grobowych archikatedry przemyskiej. Stanowiły one wyposażenie pochówków biskupów ordynariuszy i sufraganów. Analizie poddano mirty, będące ważną częścią stroju pontyfikalnego i kalotki, które nie są szatą liturgiczną. Zwrócono uwagę na charakterystyczne cechy ich kroju i wykończenia. Na podstawie źródeł pisanych zaprezentowano je w szerszym kontekście symboliczno–kulturowym, zwracając uwagę na odmienną funkcję, jaką pełniły oba nakrycia głowy.","PeriodicalId":80522,"journal":{"name":"Archeologia (Torun, Poland)","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41740785","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-30DOI: 10.12775/aunc_arch.2020.009
Jolanta Małecka-Kukawka
Archeologia w Toruniu instytucjonalnie istnieje od ponad 160 lat. Jednak o kontaktach polsko-czeskich i czesko-polskich można mówić dopiero od okresu po drugiej wojnie światowej, kiedy na nowo powstałym Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w 1946 roku utworzono Katedrę Prehistorii. W artykule przedstawiono historię polsko-czeskich relacji w kilku wyróżnionych etapach, związanych z istotnymi zmianami organizacyjnymi – od Zakładu Prehistorii (lata 1946–1951), poprzez Katedrę Archeologii Polski i Powszechnej (lata 1952–1976) po Instytut Archeologii i Etnografii (lata 1976–2003).
{"title":"Polsko-czeskie i czesko-polskie kontakty w toruńskiej archeologii w drugiej połowie XX wieku","authors":"Jolanta Małecka-Kukawka","doi":"10.12775/aunc_arch.2020.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/aunc_arch.2020.009","url":null,"abstract":"Archeologia w Toruniu instytucjonalnie istnieje od ponad 160 lat. Jednak o kontaktach polsko-czeskich i czesko-polskich można mówić dopiero od okresu po drugiej wojnie światowej, kiedy na nowo powstałym Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w 1946 roku utworzono Katedrę Prehistorii. W artykule przedstawiono historię polsko-czeskich relacji w kilku wyróżnionych etapach, związanych z istotnymi zmianami organizacyjnymi – od Zakładu Prehistorii (lata 1946–1951), poprzez Katedrę Archeologii Polski i Powszechnej (lata 1952–1976) po Instytut Archeologii i Etnografii (lata 1976–2003).","PeriodicalId":80522,"journal":{"name":"Archeologia (Torun, Poland)","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46451790","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}