Öz: Ülkemizde bulunan doğal kaynakların verimli, etkin ve daha uzun süre kullanılabilmesi için alternatif malzemelerin araştırılıp bulunması her geçen gün daha önemli bir hal almaktadır. Her alanda olduğu gibi bitümlü sıcak karışımlarda (BSK) atık serpantin toz atıklarının filler olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Çalışmada, serpantin’in asfalt beton kaplamalarda filler olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla kireçtaşı agrega ve kırmataş tozu filler kullanılarak %3.5-4.0-4.5-5.0-5.5-6.0 bitüm oranlarında Marshall briketleri hazırlanmıştır. Hazırlanan bu numunelere Marshall stabilite ve akma deney prosedürü uygulanarak stabilite, akma, pratik özgül ağırlık (Dp), boşluk yüzdesi (Vh) asfaltla dolu doşluk yüzdesi (Vfa), agregalar arası boşluk yüzdesi (VMA) değerleri bulunmuştur. Kireçtaşı numune sonuçlarından ilgili grafikler çizilerek optimum bitüm miktarı belirlenmiştir. Belirlenen optimum bitüm miktarı esas alınarak ve aynı gradasyon kullanılarak kireçtaşı filler ile serpantin filler malzemesi %0-25-50-75-100 oranlarında yer değiştirilerek serpantin ikameli asfalt beton numuneler üretilmiştir. Serpantin filler ikameli briketlerin stabilite, akma, Dp, Vh, Vfa, VMA değerleri tespit edilerek deney sonuçları değerlendirilmiştir.
{"title":"Serpantinin asfalt betonunda filler olarak kullanımı","authors":"Bektaş Sümen, Nihat Morova","doi":"10.55974/utbd.1148996","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1148996","url":null,"abstract":"Öz: Ülkemizde bulunan doğal kaynakların verimli, etkin ve daha uzun süre kullanılabilmesi için alternatif malzemelerin araştırılıp bulunması her geçen gün daha önemli bir hal almaktadır. Her alanda olduğu gibi bitümlü sıcak karışımlarda (BSK) atık serpantin toz atıklarının filler olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. \u0000 \u0000Çalışmada, serpantin’in asfalt beton kaplamalarda filler olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla kireçtaşı agrega ve kırmataş tozu filler kullanılarak %3.5-4.0-4.5-5.0-5.5-6.0 bitüm oranlarında Marshall briketleri hazırlanmıştır. Hazırlanan bu numunelere Marshall stabilite ve akma deney prosedürü uygulanarak stabilite, akma, pratik özgül ağırlık (Dp), boşluk yüzdesi (Vh) asfaltla dolu doşluk yüzdesi (Vfa), agregalar arası boşluk yüzdesi (VMA) değerleri bulunmuştur. Kireçtaşı numune sonuçlarından ilgili grafikler çizilerek optimum bitüm miktarı belirlenmiştir. Belirlenen optimum bitüm miktarı esas alınarak ve aynı gradasyon kullanılarak kireçtaşı filler ile serpantin filler malzemesi %0-25-50-75-100 oranlarında yer değiştirilerek serpantin ikameli asfalt beton numuneler üretilmiştir. Serpantin filler ikameli briketlerin stabilite, akma, Dp, Vh, Vfa, VMA değerleri tespit edilerek deney sonuçları değerlendirilmiştir.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"7 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127874037","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
In this study, different transcritical CO2 Rankine (tCO2-RC) cycles with vacuum tube solar collectors are examined. In this context, the transcritical CO2 Rankine cycle in different configurations, such as simple, regenerator, reheat, regenerator, and reheat, which is widely used in the literature, has been chosen. First, the energy and exergy efficiencies of the cycles were founded by performing thermodynamic analyzes of four various tCO2-RCs under certain operating parameters. Moreover, parametric studies were carried out according to the factors affecting the system performance, like turbine input temperature and input pressure of the turbine. Both analyzes and parametric studies were conducted utilizing the Engineering Equation Solver (EES) computer program. As outcomes of analyzes, the highest thermal efficiency was founded for the tCO2-RC with reheat and regenerator by 11.8%, and the lowest energy efficiency was calculated for the simple tCO2-RC and tCO2-RC with reheat by approximately 6.6%. While all tCO2-RCs' energy and exergy efficiencies increased with the rise of the turbine’s input pressure, the energy and exergy efficiency of all tCO2-RCs decreased with the rise of the pump’s input pressure.
{"title":"Comparative Assessment of Solar Energy Based Transcritical CO2 Rankine Cycles for Different Layouts","authors":"Serpil ÇELİK TOKER, Önder Kizilkan","doi":"10.55974/utbd.1169460","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1169460","url":null,"abstract":"In this study, different transcritical CO2 Rankine (tCO2-RC) cycles with vacuum tube solar collectors are examined. In this context, the transcritical CO2 Rankine cycle in different configurations, such as simple, regenerator, reheat, regenerator, and reheat, which is widely used in the literature, has been chosen. First, the energy and exergy efficiencies of the cycles were founded by performing thermodynamic analyzes of four various tCO2-RCs under certain operating parameters. Moreover, parametric studies were carried out according to the factors affecting the system performance, like turbine input temperature and input pressure of the turbine. Both analyzes and parametric studies were conducted utilizing the Engineering Equation Solver (EES) computer program. As outcomes of analyzes, the highest thermal efficiency was founded for the tCO2-RC with reheat and regenerator by 11.8%, and the lowest energy efficiency was calculated for the simple tCO2-RC and tCO2-RC with reheat by approximately 6.6%. While all tCO2-RCs' energy and exergy efficiencies increased with the rise of the turbine’s input pressure, the energy and exergy efficiency of all tCO2-RCs decreased with the rise of the pump’s input pressure.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"87 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133997422","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Öz: Çalışmada, diatomitin asfalt beton kaplamalarda filler olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla kireçtaşı agrega ve kırmataş tozu filler kullanılarak %3.0, 3.5, 4.0, 4.5, 5.0 bitüm içeriklerinde Marshall briketleri hazırlanmıştır. Hazırlanan bu numunelere Marshall stabilite ve akma deney prosedürü uygulanarak stabilite, akma, pratik özgül ağırlık (Dp), boşluk yüzdesi (Vh) asfaltla dolu boşluk oranı (Vfa), agregalar arası boşluk miktarı (VMA) değerleri bulunmuştur. Kireçtaşı numune sonuçlarından yola çıkılarak ilgili grafikler çizilerek optimum bitüm miktarı %4.68 olarak belirlenmiştir. Belirlenen optimum bitüm miktarı esas alınarak ve aynı gradasyon kullanılarak kireçtaşı filler ile diatomit filler malzemesi %0, 25, 50, 75, 100 oranlarında yer değiştirilerek diatomit ikameli asfalt beton numuneler üretilmiştir. Diatomit filler ikameli briketlerin stabilite, akma, Dp, Vh, Vfa, VMA değerleri tespit edilerek deney sonuçları değerlendirilmiştir. Yapılan araştırmalar neticesinde %25 diatomit filler içeren numunelerin yüksek stabilite ve uygun akma değerlerine sahip olduğu tespit edilmiştir.
{"title":"Diatomitin bitümlü sıcak karışımlarda filler olarak kullanılabilirliğinin araştırılması","authors":"Bilge Kaan Karişmaz, Nihat Morova","doi":"10.55974/utbd.1158664","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1158664","url":null,"abstract":"Öz: Çalışmada, diatomitin asfalt beton kaplamalarda filler olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla kireçtaşı agrega ve kırmataş tozu filler kullanılarak %3.0, 3.5, 4.0, 4.5, 5.0 bitüm içeriklerinde Marshall briketleri hazırlanmıştır. Hazırlanan bu numunelere Marshall stabilite ve akma deney prosedürü uygulanarak stabilite, akma, pratik özgül ağırlık (Dp), boşluk yüzdesi (Vh) asfaltla dolu boşluk oranı (Vfa), agregalar arası boşluk miktarı (VMA) değerleri bulunmuştur. Kireçtaşı numune sonuçlarından yola çıkılarak ilgili grafikler çizilerek optimum bitüm miktarı %4.68 olarak belirlenmiştir. Belirlenen optimum bitüm miktarı esas alınarak ve aynı gradasyon kullanılarak kireçtaşı filler ile diatomit filler malzemesi %0, 25, 50, 75, 100 oranlarında yer değiştirilerek diatomit ikameli asfalt beton numuneler üretilmiştir. Diatomit filler ikameli briketlerin stabilite, akma, Dp, Vh, Vfa, VMA değerleri tespit edilerek deney sonuçları değerlendirilmiştir. Yapılan araştırmalar neticesinde %25 diatomit filler içeren numunelerin yüksek stabilite ve uygun akma değerlerine sahip olduğu tespit edilmiştir.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128396860","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmada kış iklim şartlarında karla ve buzla mücadelede aktif olarak kullanılan farklı tuz içeriklerindeki solüsyonların farklı periyotlarda asfalt beton yollarda meydana getirmiş olduğu tahribat deneysel olarak araştırılmıştır. Kar ve buzun direkt olarak etkidiği aşınma tabakası için standartlar çerçevesinde hazırlanan sıcak karışım asfalt betonlarda (BSK) farklı periyotlarda (7, 14, 21, 28 döngü) donma çözülmeye tabi tutulmuş ve her çözülme için iki farklı çözülme ortamı hazırlanmıştır. Bu nedenle 1 mol (M) ve 4 mol (M) olmak üzere iki farklı sodyum klorür (NaCl) çözeltisi hazırlanmış ve dondurulan BSK numuneler her döngü sonunda 1M ya da 4M’lık çözelti ortamlarında çözdürülmüştür. Böylece tuzun BSK yüzeyine olan zararına etkileri araştırılmıştır.
{"title":"Tuzlama uygulamalarının donma-çözülme döngülerine maruz kalmış asfalt betonu üzerindeki korozif etkisi","authors":"Hande Varol","doi":"10.55974/utbd.1150247","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1150247","url":null,"abstract":"Bu çalışmada kış iklim şartlarında karla ve buzla mücadelede aktif olarak kullanılan farklı tuz içeriklerindeki solüsyonların farklı periyotlarda asfalt beton yollarda meydana getirmiş olduğu tahribat deneysel olarak araştırılmıştır. Kar ve buzun direkt olarak etkidiği aşınma tabakası için standartlar çerçevesinde hazırlanan sıcak karışım asfalt betonlarda (BSK) farklı periyotlarda (7, 14, 21, 28 döngü) donma çözülmeye tabi tutulmuş ve her çözülme için iki farklı çözülme ortamı hazırlanmıştır. Bu nedenle 1 mol (M) ve 4 mol (M) olmak üzere iki farklı sodyum klorür (NaCl) çözeltisi hazırlanmış ve dondurulan BSK numuneler her döngü sonunda 1M ya da 4M’lık çözelti ortamlarında çözdürülmüştür. Böylece tuzun BSK yüzeyine olan zararına etkileri araştırılmıştır.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"59 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126973462","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Günümüzde Esnek AC İletim Sistemleri (FACTS) elemanları yük merkezlerinde yerel olarak reaktif güç desteği sağlamakta ve dolayısıyla bara gerilimleri güvenli çalışma sınırları içinde tutmaktadır. Özellikle de paralel FACTS cihazlarının tekli kullanımı yüklenme durumlarına göre sistemin güvenli çalışma durumlarını iyileştiremeyebilir. Bu yüzden paralel FACTS cihazlarının hem yüksek maliyetlerinden kaçınmak hem de sistemdeki uygun yerlerinin tespit edilmesi önemli bir konu olmaktadır. Bunun için paralel FACTS cihazlarından birisi olan Statik Var Kompanzatör (SVC) kullanılmaktadır. Bu çalışmada, 3 makinalı 9 baralı güç sisteminde SVC’nin farklı yük baralarında çoklu kullanılması ile çok makinalı sistemin maksimum yüklenme parametresi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Dahası bara gerilim profilleri ve aktif-reaktif güç üzerindeki değişimleri detaylı olarak incelenmiştir. Bu çalışmada, üç analiz yöntemi kullanılmıştır. Bunlar SVC’nin olmadığı durum, SVC’nin tekli kullanıldığı durum ve SVC’nin çoklu kullanıldığı durumlardır. Bu benzetim çalışması için Güç Sistemleri Analizi Programı (PSAT) tercih edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda çoklu SVC kullanımının diğerlerine göre maksimum yüklenme parametresi değerini arttırdığı, bara gerilim profillerini ve aktif-reaktif güç değişimlerini iyileştirdiği görülmüştür.
{"title":"Güç sistemlerinde çoklu SVC kullanımı ile statik gerilim kararlılığının iyileştirilmesi","authors":"M. K. Döşoğlu, Enes Kaymaz, Muhammet Demi̇rbaş","doi":"10.55974/utbd.1146297","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1146297","url":null,"abstract":"Günümüzde Esnek AC İletim Sistemleri (FACTS) elemanları yük merkezlerinde yerel olarak reaktif güç desteği sağlamakta ve dolayısıyla bara gerilimleri güvenli çalışma sınırları içinde tutmaktadır. Özellikle de paralel FACTS cihazlarının tekli kullanımı yüklenme durumlarına göre sistemin güvenli çalışma durumlarını iyileştiremeyebilir. Bu yüzden paralel FACTS cihazlarının hem yüksek maliyetlerinden kaçınmak hem de sistemdeki uygun yerlerinin tespit edilmesi önemli bir konu olmaktadır. Bunun için paralel FACTS cihazlarından birisi olan Statik Var Kompanzatör (SVC) kullanılmaktadır. Bu çalışmada, 3 makinalı 9 baralı güç sisteminde SVC’nin farklı yük baralarında çoklu kullanılması ile çok makinalı sistemin maksimum yüklenme parametresi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Dahası bara gerilim profilleri ve aktif-reaktif güç üzerindeki değişimleri detaylı olarak incelenmiştir. Bu çalışmada, üç analiz yöntemi kullanılmıştır. Bunlar SVC’nin olmadığı durum, SVC’nin tekli kullanıldığı durum ve SVC’nin çoklu kullanıldığı durumlardır. Bu benzetim çalışması için Güç Sistemleri Analizi Programı (PSAT) tercih edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda çoklu SVC kullanımının diğerlerine göre maksimum yüklenme parametresi değerini arttırdığı, bara gerilim profillerini ve aktif-reaktif güç değişimlerini iyileştirdiği görülmüştür.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"65 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126693449","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Rüzgâr gücü tahmini, sistem işletmecisi ve santraller için gerilim ve frekans kontrolü, yük kontrolü, ünite planlaması, bakım planlaması ve elektrik marketi hareketleri için gereklidir. Süreksiz bir kaynak olan rüzgârdan elde edilen güce ait zaman serisi durağan bir yapıda değildir. Rüzgâr gücü zaman serisi çeşitli sebeplerden dolayı aykırı veriler barındırmaktadır. Bu durum tahmin modellerinde başarıyı düşürmektedir. Bu çalışmada rüzgâr gücü tahmin modelinin en iyi sonucu vermesi için rüzgâr gücü verisi ayrık dalgacık dönüşümü ile dönüştürülmüştür. Dönüştürülen veriler, karar ağacı tabanlı, gradyan arttırmaya dayanan bir algoritma olan Xgboost ile eğitilmiştir. Test için ayrılan veriler tahmin edilmiştir. Ayrık dalgacık dönüşümü-Xgboost modeli her mevsimden seçilen dört ay için ayrı ayrı tasarlanmış, ayrık dalgacık dönüşümü olmadan sadece Xgboost ile tasarlanan model ile MAE, RMSE ve R2 hata metrikleriyle karşılaştırılmıştır. Ayrık dalgacık dönüşümü-Xgboost ile tasarlanan modeller daha başarılı sonuçlar vermiştir.
{"title":"Ayrık dalgacık dönüşümü ve Xgboost ile rüzgâr gücü tahmini","authors":"Mehmet Ali Yelgeç, Okan Bi̇ngöl","doi":"10.55974/utbd.1132336","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1132336","url":null,"abstract":"Rüzgâr gücü tahmini, sistem işletmecisi ve santraller için gerilim ve frekans kontrolü, yük kontrolü, ünite planlaması, bakım planlaması ve elektrik marketi hareketleri için gereklidir. Süreksiz bir kaynak olan rüzgârdan elde edilen güce ait zaman serisi durağan bir yapıda değildir. Rüzgâr gücü zaman serisi çeşitli sebeplerden dolayı aykırı veriler barındırmaktadır. Bu durum tahmin modellerinde başarıyı düşürmektedir. Bu çalışmada rüzgâr gücü tahmin modelinin en iyi sonucu vermesi için rüzgâr gücü verisi ayrık dalgacık dönüşümü ile dönüştürülmüştür. Dönüştürülen veriler, karar ağacı tabanlı, gradyan arttırmaya dayanan bir algoritma olan Xgboost ile eğitilmiştir. Test için ayrılan veriler tahmin edilmiştir. Ayrık dalgacık dönüşümü-Xgboost modeli her mevsimden seçilen dört ay için ayrı ayrı tasarlanmış, ayrık dalgacık dönüşümü olmadan sadece Xgboost ile tasarlanan model ile MAE, RMSE ve R2 hata metrikleriyle karşılaştırılmıştır. Ayrık dalgacık dönüşümü-Xgboost ile tasarlanan modeller daha başarılı sonuçlar vermiştir.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"76 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127531092","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
1973 petrol krizi, varil fiyatının 2,59 dolardan 11,65 dolara çıkmasına neden olmuştur. 1973 den günümüze kadar pek çok petrol krizi yaşanmıştır. Yaşanılan bu krizler, dünyadaki ülkeleri alternatif çözümler aramaya yönelmişlerdir. Araştırmalar sonucunda yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Yenilenebilir kaynaklar, tükenmez ve fosil yakıtlara göre daha temiz enerji kaynaklarıdır. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında güneş enerjisi en umut verici bir kaynaktır. Güneş enerjisi, kullanım kolaylığı, her yerde bulunması ve aynı zamanda en ucuz enerji olması ile diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından ayrılmaktadır. Güneş enerjisinden elektrik üretmek için birçok farklı teknoloji ve yöntem mevcuttur. Elektrik enerjisi elde etmek için en verimli ve en yaygın teknoloji, güneş ışınlarını tek bir yerde yoğunlaştırıp yüksek sıcaklıklar elde ederek bir türbinini çalıştırmaktır. Bu yöntem başında da parabolik oluk tipi güneş kollektörleri gelmektedir. Bu yöntemde direkt güneş ışınları bir yansıtıcı yüzey sayesinde parabolik kollektörünün odak noktasında boydan boya yerleştirilen alıcı boruya yansıtarak yoğunlaştırma yapılmaktadır. Bu çalışmada enerji teminde dışa ve fosil kökenli yakıtlara bağımlı olan Komor Adalarının enerji sorununa çözüm bulmak amacıyla teorik bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada Komor güneş enerjisi potansiyeli, güneş ışınımı ve güneş ışınların hesaplanması için gereken denklemleri ile yoğunlaştırıcı sistemler hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca parabolik oluk tipi güneş yoğunlaştırıcısının boyutlandırılması, sistemdeki ısıl ve optik kayıpların hesaplanması için gereken denklemler detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Ardından parabolik oluk tipi güneş kollektörü ile Komor Adaları’nda elektrik enerjisi üretimin hesaplamaları yapılmıştır. Komor Adaları’nda elektrik enerjisi üretim için kurulu gücü, 400kWe olan parabolik oluk güneş yoğunlaştırıcı sistemi ve ORC türbinli güç üretim sistemi kullanılmıştır. Son olarak yapılan hesaplamalar ve analizler değerlendirilmiş ve bu sistemin Komor Adaları’nda uygunluğu ortaya konmuştur.
{"title":"Energy Generation With Parabolic Trough Solar Collector In Comoros Islands","authors":"Hassane Chafiou, İ. Üçgül","doi":"10.55974/utbd.1065773","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1065773","url":null,"abstract":"1973 petrol krizi, varil fiyatının 2,59 dolardan 11,65 dolara çıkmasına neden olmuştur. 1973 den günümüze kadar pek çok petrol krizi yaşanmıştır. Yaşanılan bu krizler, dünyadaki ülkeleri alternatif çözümler aramaya yönelmişlerdir. Araştırmalar sonucunda yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim bir çözüm olarak ortaya çıkmıştır. Yenilenebilir kaynaklar, tükenmez ve fosil yakıtlara göre daha temiz enerji kaynaklarıdır. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında güneş enerjisi en umut verici bir kaynaktır. Güneş enerjisi, kullanım kolaylığı, her yerde bulunması ve aynı zamanda en ucuz enerji olması ile diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından ayrılmaktadır. Güneş enerjisinden elektrik üretmek için birçok farklı teknoloji ve yöntem mevcuttur. Elektrik enerjisi elde etmek için en verimli ve en yaygın teknoloji, güneş ışınlarını tek bir yerde yoğunlaştırıp yüksek sıcaklıklar elde ederek bir türbinini çalıştırmaktır. Bu yöntem başında da parabolik oluk tipi güneş kollektörleri gelmektedir. Bu yöntemde direkt güneş ışınları bir yansıtıcı yüzey sayesinde parabolik kollektörünün odak noktasında boydan boya yerleştirilen alıcı boruya yansıtarak yoğunlaştırma yapılmaktadır. \u0000Bu çalışmada enerji teminde dışa ve fosil kökenli yakıtlara bağımlı olan Komor Adalarının enerji sorununa çözüm bulmak amacıyla teorik bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada Komor güneş enerjisi potansiyeli, güneş ışınımı ve güneş ışınların hesaplanması için gereken denklemleri ile yoğunlaştırıcı sistemler hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca parabolik oluk tipi güneş yoğunlaştırıcısının boyutlandırılması, sistemdeki ısıl ve optik kayıpların hesaplanması için gereken denklemler detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Ardından parabolik oluk tipi güneş kollektörü ile Komor Adaları’nda elektrik enerjisi üretimin hesaplamaları yapılmıştır. Komor Adaları’nda elektrik enerjisi üretim için kurulu gücü, 400kWe olan parabolik oluk güneş yoğunlaştırıcı sistemi ve ORC türbinli güç üretim sistemi kullanılmıştır. Son olarak yapılan hesaplamalar ve analizler değerlendirilmiş ve bu sistemin Komor Adaları’nda uygunluğu ortaya konmuştur.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"516 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116220402","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmada, Dinar bölgesinin rüzgar enerji karakteristiğinin incelemesi yapılmıştır. Çalışmada ihtiyaç duyulan rüzgar verisi Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Dinar Meteoroloji İstasyonu tarafından sağlanmıştır. Rüzgar verileri Haziran 2015 – Mayıs 2020 yılları arasında saatlik olarak kaydedilmiştir.Bölgenin rüzgar karakteristiğinin incelenmesinde iki değişkenli Weibull olasılık dağılım fonksiyonu kullanılmıştır. Olasılık dağılım fonksiyonun şekil (k) ve ölçek(c) değişkenlerinin hesaplanmasında ise altı farklı yöntem kullanılmıştır. Bunlar moment, grafik, Justus empirik, enerji eğilim, enerji pattern ve en yüksek olabilirlik yöntemleridir. Bu yöntemlerin performansları ise dört farklı istatistiksel hata analiz yöntemi ile karşılaştırılmıştır. Bunlar sırasıyla ortalama karekök hatası (RMSE), belirleme katsayısı (R2), ki-kare hatası (X2) ve ortalama mutlak hata (MAE)’dır. Elde edilen sonuçlara bakıldığında en yüksek olabilirlik ve enerji eğilim yöntemleri Weibull parametrelerinin hesabında en başarılı yöntemler olmuştur. Ayrıca bu çalışma, bölgenin rüzgar enerji karakteristiğini belirlemede önemli bir ön çalışma niteliği taşımaktadır.
{"title":"Rüzgar enerji uygulamaları için Weibull dağılım parametrelerinin tahmini: Türkiye’nin Dinar bölgesi için bir çalışma","authors":"Okan Bi̇ngöl, Aydın Bulut","doi":"10.55974/utbd.1033090","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1033090","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, Dinar bölgesinin rüzgar enerji karakteristiğinin incelemesi yapılmıştır. Çalışmada ihtiyaç duyulan rüzgar verisi Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Dinar Meteoroloji İstasyonu tarafından sağlanmıştır. Rüzgar verileri Haziran 2015 – Mayıs 2020 yılları arasında saatlik olarak kaydedilmiştir.Bölgenin rüzgar karakteristiğinin incelenmesinde iki değişkenli Weibull olasılık dağılım fonksiyonu kullanılmıştır. Olasılık dağılım fonksiyonun şekil (k) ve ölçek(c) değişkenlerinin hesaplanmasında ise altı farklı yöntem kullanılmıştır. Bunlar moment, grafik, Justus empirik, enerji eğilim, enerji pattern ve en yüksek olabilirlik yöntemleridir. Bu yöntemlerin performansları ise dört farklı istatistiksel hata analiz yöntemi ile karşılaştırılmıştır. Bunlar sırasıyla ortalama karekök hatası (RMSE), belirleme katsayısı (R2), ki-kare hatası (X2) ve ortalama mutlak hata (MAE)’dır. Elde edilen sonuçlara bakıldığında en yüksek olabilirlik ve enerji eğilim yöntemleri Weibull parametrelerinin hesabında en başarılı yöntemler olmuştur. Ayrıca bu çalışma, bölgenin rüzgar enerji karakteristiğini belirlemede önemli bir ön çalışma niteliği taşımaktadır.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131903827","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Düşük frekanslı salınımların sönümlenmesi güç sistemleri kararlılığı açısından önemli bir konudur. Bu salınımlar güç sistemi kararlı kılıcısı (PSS) tarafından sönümlenmektedir. Son yıllarda güç elektroniği tabanlı Esnek AC İletim Sistemi (FACTS) cihazları güç sistemlerinde kararlılığı çalışmalarında verimli bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmada farklı PSS modelleri, FACTS cihazlarının en gelişmiş olan Birleştirilmiş Güç Akışı Kontrolü (UPFC) ve Güç Salınım Sönümlemesi (POD) modeli birlikte koordinasyon kontrolünün sağlanması amacıyla kullanılmıştır. Senkron generatörlerde kullanılan PSS modellerinin yanı sıra Otomatik Gerilim Regülatörü (AVR) ve Türbin Yöneticisi (TG) modelleri de kullanılmıştır. 2 alanlı, 4 makinalı güç sisteminde küçük sinyal kararlılığı analizi gerçekleştirilmiştir. Benzetim çalışması için Güç Sistemleri Analizi Programı (PSAT) kullanılmıştır. Yapılan çalışma neticesinde farklı PSS modellerin UPFC-POD ile birlikte kullanılmasında açısal hız, gerilim, aktif ve reaktif güç karşılaştırmaları yapılmış olup, küçük sinyal kararlılığı analizleri yorumlanmıştır.
{"title":"Investigation of small signal stability with different PSS models and UPFC-POD in power systems","authors":"Muhammet Demi̇rbaş, M. Döşoğlu","doi":"10.55974/utbd.1055860","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1055860","url":null,"abstract":"Düşük frekanslı salınımların sönümlenmesi güç sistemleri kararlılığı açısından önemli bir konudur. Bu salınımlar güç sistemi kararlı kılıcısı (PSS) tarafından sönümlenmektedir. Son yıllarda güç elektroniği tabanlı Esnek AC İletim Sistemi (FACTS) cihazları güç sistemlerinde kararlılığı çalışmalarında verimli bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışmada farklı PSS modelleri, FACTS cihazlarının en gelişmiş olan Birleştirilmiş Güç Akışı Kontrolü (UPFC) ve Güç Salınım Sönümlemesi (POD) modeli birlikte koordinasyon kontrolünün sağlanması amacıyla kullanılmıştır. Senkron generatörlerde kullanılan PSS modellerinin yanı sıra Otomatik Gerilim Regülatörü (AVR) ve Türbin Yöneticisi (TG) modelleri de kullanılmıştır. 2 alanlı, 4 makinalı güç sisteminde küçük sinyal kararlılığı analizi gerçekleştirilmiştir. Benzetim çalışması için Güç Sistemleri Analizi Programı (PSAT) kullanılmıştır. Yapılan çalışma neticesinde farklı PSS modellerin UPFC-POD ile birlikte kullanılmasında açısal hız, gerilim, aktif ve reaktif güç karşılaştırmaları yapılmış olup, küçük sinyal kararlılığı analizleri yorumlanmıştır.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"219 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124343708","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmada, trafik sinyalizasyonunun gömülü sistem ve bulanık mantıkla kontrolü yapılmıştır. Trafiğin yoğun olduğu ardışık kavşaklardaki veriler haftanın günlerine ve günün saatlerine göre trafik yoğunluğu verisi şeklinde kayıt edilerek kırmızı ışık süreleri optimize edilmiştir. Yoğunlukların değişken olduğu saatler için kavşakların tüm kollarında araç sayısı ve bekleme süreleri ölçülerek kayıt altına alınmıştır. Bu verilerden esinlenerek yaklaşık tahmini araç sayısı girişleri oluşturularak kavşak için bilgisayar ortamında bir model oluşturulmuştur. Simülasyonda kullanılan bulanık model Mamdani yöntemidir. Durulaştırmada kullanılan yöntem ise centroid yani ağırlık merkezleri yöntemidir. Ulaşılan sonuçlar ve tablolar verilmiştir. Tez çalışması kapsamında arka arkaya gelen kavşaklar kullanılmıştır. Bu çalışmada kullanılan yöntem ile diğer yöntemler arasındaki yapılan karşılaştırmalar sonucunda elde edilen yakıt tasarrufunun daha yüksek, salınımı önlenen CO₂ miktarının daha fazla ve trafik akışının daha hızlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Toplamda ardışık seçilen iki kavşak için yılda ortalama 455.844,78 litre yakıt tasarrufu sağlanabileceği gösterilmiş, bu sayede 1.030,2 ton CO₂ salınımının önlenmesiyle birlikte yılda 46826 ağaç kurtarılabileceği gösterilmiştir.
{"title":"Embedded system and fuzzy logic control of traffic signaling at consecutive intersections","authors":"Ahmed Aycan Gençkal, Tuna Göksu","doi":"10.55974/utbd.1066151","DOIUrl":"https://doi.org/10.55974/utbd.1066151","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, trafik sinyalizasyonunun gömülü sistem ve bulanık mantıkla kontrolü yapılmıştır. Trafiğin yoğun olduğu ardışık kavşaklardaki veriler haftanın günlerine ve günün saatlerine göre trafik yoğunluğu verisi şeklinde kayıt edilerek kırmızı ışık süreleri optimize edilmiştir. Yoğunlukların değişken olduğu saatler için kavşakların tüm kollarında araç sayısı ve bekleme süreleri ölçülerek kayıt altına alınmıştır. Bu verilerden esinlenerek yaklaşık tahmini araç sayısı girişleri oluşturularak kavşak için bilgisayar ortamında bir model oluşturulmuştur. Simülasyonda kullanılan bulanık model Mamdani yöntemidir. Durulaştırmada kullanılan yöntem ise centroid yani ağırlık merkezleri yöntemidir. Ulaşılan sonuçlar ve tablolar verilmiştir. Tez çalışması kapsamında arka arkaya gelen kavşaklar kullanılmıştır. Bu çalışmada kullanılan yöntem ile diğer yöntemler arasındaki yapılan karşılaştırmalar sonucunda elde edilen yakıt tasarrufunun daha yüksek, salınımı önlenen CO₂ miktarının daha fazla ve trafik akışının daha hızlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Toplamda ardışık seçilen iki kavşak için yılda ortalama 455.844,78 litre yakıt tasarrufu sağlanabileceği gösterilmiş, bu sayede 1.030,2 ton CO₂ salınımının önlenmesiyle birlikte yılda 46826 ağaç kurtarılabileceği gösterilmiştir.","PeriodicalId":106148,"journal":{"name":"Uluslararası Teknolojik Bilimler Dergisi","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-04-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129982966","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}