W końcu XIX i pierwszej połowie XX w. twórcy kultury niejednokrotnie pełnili funkcję kreatorów opinii o dziejących się wówczas wydarzeniach. Jednym z nich był wybitny brytyjski intelektualista George Bernard Shaw, który w swej twórczości podjął m.in. temat wojen toczonych na Bałkanach. Celem artykułu jest wykazanie związku komedii Shawa Arms and the Man (Żołnierz i bohater) z obrazem żołnierzy bułgarskich podczas wojen bałkańskich 1912 i 1913 r. funkcjonującym w przekazie prasowym z epoki. Został w nim także poruszony wątek oddania realiów wojny oraz bohaterstwa oficerów i żołnierzy na polu walki.
在十九世纪末和二十世纪上半叶,文化创作者往往是当时事件的舆论制造者。英国著名知识分子萧伯纳就是其中之一,他的作品主要涉及巴尔干战争这一主题。本文旨在论证萧伯纳的喜剧《士兵与英雄》(Arms and the Man)与 1912 年和 1913 年巴尔干战争期间新闻报道中保加利亚士兵形象之间的联系。它还涉及对战争现实以及战场上官兵英雄主义的描写。
{"title":"Komedia Żołnierz i bohater George’a Bernarda Shawa i jej wpływ na kształtowanie obrazu żołnierzy bułgarskich podczas wojen bałkańskich 1912–1913","authors":"Dariusz Faszcza","doi":"10.12775/klio.2022.036","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.036","url":null,"abstract":"W końcu XIX i pierwszej połowie XX w. twórcy kultury niejednokrotnie pełnili funkcję kreatorów opinii o dziejących się wówczas wydarzeniach. Jednym z nich był wybitny brytyjski intelektualista George Bernard Shaw, który w swej twórczości podjął m.in. temat wojen toczonych na Bałkanach. Celem artykułu jest wykazanie związku komedii Shawa Arms and the Man (Żołnierz i bohater) z obrazem żołnierzy bułgarskich podczas wojen bałkańskich 1912 i 1913 r. funkcjonującym w przekazie prasowym z epoki. Został w nim także poruszony wątek oddania realiów wojny oraz bohaterstwa oficerów i żołnierzy na polu walki.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"163 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125920293","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W dniach 13–15 października 2022 r. odbyła się w Toruniu kolejna, XXXIV Ogólnopolska Konferencja Historyków kartografii. Organizatorami spotkania były cztery instytucje: Zespół Historii Kartografii przy Instytucie Historii Nauki PAN, Katedra Historii Wojskowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Muzeum Twierdzy Toruń oraz Katedra Geomatyki i Kartografii Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie. Komitetem Naukowym i Organizacyjnym konferencji kierował płk dr Eugeniusz Sobczyński (UMK), zaś jego członkami byli: dr hab. Maciej Krotofil, prof UMK, dr hab. Dorota Michaluk prof. UMK, dr Mirosław Giętkowski (Muzeum Twierdzy Toruń), dr hab. Beata Konopska, prof. UMCS (UMCS, ZHK przy IHN PAN) i dr hab. Radosław Skrycki, prof. US (US, ZHK przy IHN PAN).
{"title":"XXXIV Ogólnopolska Konferencja Historyków Kartografii „Fortyfikacje na dawnych mapach”","authors":"Adam Kowalkowski","doi":"10.12775/klio.2022.042","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.042","url":null,"abstract":"W dniach 13–15 października 2022 r. odbyła się w Toruniu kolejna, XXXIV Ogólnopolska Konferencja Historyków kartografii. Organizatorami spotkania były cztery instytucje: Zespół Historii Kartografii przy Instytucie Historii Nauki PAN, Katedra Historii Wojskowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Muzeum Twierdzy Toruń oraz Katedra Geomatyki i Kartografii Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie. Komitetem Naukowym i Organizacyjnym konferencji kierował płk dr Eugeniusz Sobczyński (UMK), zaś jego członkami byli: dr hab. Maciej Krotofil, prof UMK, dr hab. Dorota Michaluk prof. UMK, dr Mirosław Giętkowski (Muzeum Twierdzy Toruń), dr hab. Beata Konopska, prof. UMCS (UMCS, ZHK przy IHN PAN) i dr hab. Radosław Skrycki, prof. US (US, ZHK przy IHN PAN).","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"65 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132601813","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł przedstawia problem odzwierciedlenia przemian politycznych i ideologicznych w Polsce po 1945 roku na kartach podręczników szkolnych do nauczania historii. Ukazuje w szczególności zmiany w podejściu do tematyki kultury jedzenia w kolejnych okresach, kiedy wprowadzano reformy systemu edukacyjnego – w okresie komunizmu w latach 1945-1989 oraz po 1989. Bazując na aktach normatywnych, takich jak programy nauczania i podstawy programowe publikowane przez ministerstwo zarządzające oświatą w Polsce, odnosząc się do ustaleń historiografii, a także uwzględniając tendencje wypracowane przez dydaktykę ogólną i dydaktykę historii, zwraca uwagę na dobór treści kształcenia w szkolnych podręcznikach historii, dokonujący się pod wpływem różnorodnych czynników.
{"title":"Pułapka szkolnej oczywistości. Kultura jedzenia w polskiej edukacji historycznej po 1945 r.","authors":"Danuta Konieczka-Śliwińska, S. Roszak","doi":"10.12775/klio.2022.038","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.038","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia problem odzwierciedlenia przemian politycznych i ideologicznych w Polsce po 1945 roku na kartach podręczników szkolnych do nauczania historii. Ukazuje w szczególności zmiany w podejściu do tematyki kultury jedzenia w kolejnych okresach, kiedy wprowadzano reformy systemu edukacyjnego – w okresie komunizmu w latach 1945-1989 oraz po 1989. Bazując na aktach normatywnych, takich jak programy nauczania i podstawy programowe publikowane przez ministerstwo zarządzające oświatą w Polsce, odnosząc się do ustaleń historiografii, a także uwzględniając tendencje wypracowane przez dydaktykę ogólną i dydaktykę historii, zwraca uwagę na dobór treści kształcenia w szkolnych podręcznikach historii, dokonujący się pod wpływem różnorodnych czynników.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132634286","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł prezentuje krytyczne i polemiczne omówienie książki dwojga badaczy starożytności, w której przedstawiają oni wizję dziejów starożytnego Izraela od początków tego ludu na przełomie epoki brązu i żelaza pod koniec II tys. przed Chr. do końca starożytności (VI/VII w.). W oparciu o liczne źródła i przebogatą literaturę, w której istnieje kilka wyraźnych i bardzo odmiennych opcji co do obrazu dziejów Izraela, Autorzy przedstawiają swoją ich wizję. Rekonstrukcja ta jest oparta na bardzo obszernym i nie zawsze jednoznacznym materiale źródłowym, który badacze interpretują w zgodzie ze swoim zamysłem, co nie zawsze może budzić uznanie. Praca, próbując objąć całe dzieje Izraela na przestrzeni ponad 1500 lat w różnorodnych ich aspektach, historii politycznej, społeczno-gospodarczej oraz religijnej zarówno w pierwszej (od początku do r. 63 przed Chr.) jak i drugiej części (od r. 63 przed Chr. do Mahometa) zawiera dużą liczbę tez i hipotez oraz sama jest poniekąd propozycją całościowego obrazu omawianego zjawiska. Wobec tego nie może ona nie budzić znaków zapytania, czy wprost wątpliwości i takie znajdzie Czytelnik w niniejszym omówieniu. Dotyczą one najważniejszych problemów, takich jak początki struktur politycznych i państwowych Izraela i Judy, powstanie monoteizmu izraelsko-żydowskiego i wreszcie funkcjonowania Żydów w pierwszych wiekach diaspory, po ostatecznej utracie całkowicie samodzielnych struktur społeczno-politycznych.
{"title":"Co wiemy, a czego jeszcze nie o dziejach starożytnego Izraela? Dyskusja wokół „Historii Żydów w starożytności; od Thotmesa do Mahometa, Ł. Niesiołowskiego-Spanò i K. Stebnickiej, (Warszawa 2020)","authors":"Witold Tyborowski, Piotr Briks","doi":"10.12775/klio.2022.040","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.040","url":null,"abstract":"Artykuł prezentuje krytyczne i polemiczne omówienie książki dwojga badaczy starożytności, w której przedstawiają oni wizję dziejów starożytnego Izraela od początków tego ludu na przełomie epoki brązu i żelaza pod koniec II tys. przed Chr. do końca starożytności (VI/VII w.). W oparciu o liczne źródła i przebogatą literaturę, w której istnieje kilka wyraźnych i bardzo odmiennych opcji co do obrazu dziejów Izraela, Autorzy przedstawiają swoją ich wizję. Rekonstrukcja ta jest oparta na bardzo obszernym i nie zawsze jednoznacznym materiale źródłowym, który badacze interpretują w zgodzie ze swoim zamysłem, co nie zawsze może budzić uznanie. Praca, próbując objąć całe dzieje Izraela na przestrzeni ponad 1500 lat w różnorodnych ich aspektach, historii politycznej, społeczno-gospodarczej oraz religijnej zarówno w pierwszej (od początku do r. 63 przed Chr.) jak i drugiej części (od r. 63 przed Chr. do Mahometa) zawiera dużą liczbę tez i hipotez oraz sama jest poniekąd propozycją całościowego obrazu omawianego zjawiska. Wobec tego nie może ona nie budzić znaków zapytania, czy wprost wątpliwości i takie znajdzie Czytelnik w niniejszym omówieniu. Dotyczą one najważniejszych problemów, takich jak początki struktur politycznych i państwowych Izraela i Judy, powstanie monoteizmu izraelsko-żydowskiego i wreszcie funkcjonowania Żydów w pierwszych wiekach diaspory, po ostatecznej utracie całkowicie samodzielnych struktur społeczno-politycznych.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"18 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134165011","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"II Międzynarodowa Konferencja Naukowa z cyklu „Wojsko w przestrzeni miast w XIX i XX wieku”, Grudziądz, 7 października 2022 r.","authors":"Milana Sribniak","doi":"10.12775/klio.2022.045","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.045","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122225242","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Recenzja książki Samuela J. Redmana: A short history of crisis and resilience, New York 2022","authors":"M. Niezabitowski","doi":"10.12775/klio.2022.041","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.041","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132222546","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Sprawozdanie z IV Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku „Wiek osiemnasty od kuchni”, Toruń, 14–16 września 2022 r.
{"title":"Sprawozdanie z IV Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku „Wiek osiemnasty od kuchni”, Toruń, 14–16 września 2022 r.","authors":"Paula Magdalena Wydziałkowska-Stawińska","doi":"10.12775/klio.2022.043","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.043","url":null,"abstract":"Sprawozdanie z IV Kongresu Badaczy Osiemnastego Wieku „Wiek osiemnasty od kuchni”, Toruń, 14–16 września 2022 r.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"119 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116391537","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej „Przemiany życia społecznego i gospodarczego ludności w Polsce i krajach sąsiednich w okresie międzywojennym”, Ciechanowiec, 9–10 czerwca 2022 r.","authors":"Marlena Brzozowska","doi":"10.12775/klio.2022.044","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.044","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134554202","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest przeanalizowanie stanowiska dyplomacji polskiej wobec polityki prowadzonej w drugiej połowie 1920 r. przez rumuńskiego ministra spraw zagranicznych Take Ionescu. Różniła się ona od pomysłów Edvarda Beneša, pomysłodawcy Małej Ententy. Autor zwrócił uwagę na poglądy poszczególnych dyplomatów na temat Małej Ententy oraz stosunków polsko-rumuńskich. Przeprowadzona analiza pozwoliła na odpowiedź na pytanie, które podejście do nowych układów w Europie Środkowej okazało się najbardziej realistyczne. Bazę źródłową stanowią dokumenty z Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, dotąd prawie w ogóle niewykorzystane przez historyków piszących o genezie Małej Ententy.
{"title":"Rumuńska koncepcja bezpieczeństwa środkowoeuropejskiego z 1920 r. w ocenie dyplomacji polskiej (w świetle dokumentów z Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce)","authors":"Łukasz Drzewiecki","doi":"10.12775/klio.2022.037","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.037","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest przeanalizowanie stanowiska dyplomacji polskiej wobec polityki prowadzonej w drugiej połowie 1920 r. przez rumuńskiego ministra spraw zagranicznych Take Ionescu. Różniła się ona od pomysłów Edvarda Beneša, pomysłodawcy Małej Ententy. Autor zwrócił uwagę na poglądy poszczególnych dyplomatów na temat Małej Ententy oraz stosunków polsko-rumuńskich. Przeprowadzona analiza pozwoliła na odpowiedź na pytanie, które podejście do nowych układów w Europie Środkowej okazało się najbardziej realistyczne. Bazę źródłową stanowią dokumenty z Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, dotąd prawie w ogóle niewykorzystane przez historyków piszących o genezie Małej Ententy.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"62 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130542948","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W 1698 r. Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska opuściła Rzeczpospolitą, by udać się w długą drogę do Rzymu, który do 1714 r. stanowił jej rezydencję. Pobyt wdowy po Janie III w Wiecznym Mieście i jej publiczny wizerunek były przedmiotami relacji zwartych w wydawnictwach periodycznych. W pracy odwołano się do wybranych materiałów źródłowych, aby ukazać niektóre aspekty funkcjonowania polskiej królowej w światowym centrum chrześcijaństwa. W tekście poruszone zostały kolejno sprawy ceremoniału towarzyszącego wjazdowi królowej, kwestia jej rezydencji i statusu w hierarchii społecznej, kontakty z papieżami Innocentym XII i Klemensem XI, kardynałami tworzącymi krąg Kurii Rzymskiej oraz arystokracją.
{"title":"Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska w życiu publicznym Wiecznego Miasta w świetle awiz i gazet drukowanych","authors":"J. Pietrzak","doi":"10.12775/klio.2022.034","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/klio.2022.034","url":null,"abstract":"W 1698 r. Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska opuściła Rzeczpospolitą, by udać się w długą drogę do Rzymu, który do 1714 r. stanowił jej rezydencję. Pobyt wdowy po Janie III w Wiecznym Mieście i jej publiczny wizerunek były przedmiotami relacji zwartych w wydawnictwach periodycznych. \u0000W pracy odwołano się do wybranych materiałów źródłowych, aby ukazać niektóre aspekty funkcjonowania polskiej królowej w światowym centrum chrześcijaństwa. W tekście poruszone zostały kolejno sprawy ceremoniału towarzyszącego wjazdowi królowej, kwestia jej rezydencji i statusu w hierarchii społecznej, kontakty z papieżami Innocentym XII i Klemensem XI, kardynałami tworzącymi krąg Kurii Rzymskiej oraz arystokracją.","PeriodicalId":196287,"journal":{"name":"Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125548690","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}