Bu çalışmada, Gölge Oyunu ve Orta Oyununun yan karakterlerinden biri olan Arap Bacı’nın değişen mecralarda ve kitle iletişim araçları içeriğindeki değişimi konu alınmaktadır. Türk folklor yapıtlarında ve zamanla radyo ve televizyon gibi kitle iletişim araçlarında ele alınan Arap Bacı’nın analizi, Türkiye’de, genelde kültür hayatının özelde ise folklorik kaynakların gösterdiği değişim ve gelişimin analizi için verimli bir unsurdur. Medyalar ve metinler-arası bir özellik sergileyen Arap Bacı’nın temsili, bir taraftan klişelerin varlığı, diğer taraftan ise temsilin niteliğinin değişimi ile beraber var olagelmiştir. Çalışmamız, günümüze ulaşmış orta oyunu metinleri, (rastgele belirlenmiş) örneklemimizi oluşturan 13 film ve 1 TV dizisinden toplanan bulgular eşliğinde Arap Bacı’nın temsilinin nasıl yeniden üretildiği sorusunu tematik bir analizle cevaplandırmaya çalışmaktadır. Gölge ve Orta Oyunundaki yardımcı figürlerden biri olan Arap Bacı, genelde, psikolojik bir derinlik ya da eylemlerinin neden ve sonuçları bağlamında değil, kimi klişelerin baskınlığı ile tanımlanmıştır. Türkiye’nin toplumsal yapısının değişimi ve kitle iletişiminin farklı mecralarının katkısıyla Arap Bacı karakteri de dönüşüme uğramıştır. Giderek ana karakter rolüne bürünen Arap Bacı karakteri, bu değişimin sonunda, yeterince temsil imkânı bulamamış ve günümüzde işlerliğini yitirmiş gözükmektedir.
{"title":"Gölge Oyunundan Kitle İletişimine Arap Bacı: Değişen Mecralarda Değişen Temsiller","authors":"Candan Cengiz, Fatih Çalmaz","doi":"10.38155/ksbd.1168907","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1168907","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, Gölge Oyunu ve Orta Oyununun yan karakterlerinden biri olan Arap Bacı’nın değişen mecralarda ve kitle iletişim araçları içeriğindeki değişimi konu alınmaktadır. Türk folklor yapıtlarında ve zamanla radyo ve televizyon gibi kitle iletişim araçlarında ele alınan Arap Bacı’nın analizi, Türkiye’de, genelde kültür hayatının özelde ise folklorik kaynakların gösterdiği değişim ve gelişimin analizi için verimli bir unsurdur. Medyalar ve metinler-arası bir özellik sergileyen Arap Bacı’nın temsili, bir taraftan klişelerin varlığı, diğer taraftan ise temsilin niteliğinin değişimi ile beraber var olagelmiştir. Çalışmamız, günümüze ulaşmış orta oyunu metinleri, (rastgele belirlenmiş) örneklemimizi oluşturan 13 film ve 1 TV dizisinden toplanan bulgular eşliğinde Arap Bacı’nın temsilinin nasıl yeniden üretildiği sorusunu tematik bir analizle cevaplandırmaya çalışmaktadır. Gölge ve Orta Oyunundaki yardımcı figürlerden biri olan Arap Bacı, genelde, psikolojik bir derinlik ya da eylemlerinin neden ve sonuçları bağlamında değil, kimi klişelerin baskınlığı ile tanımlanmıştır. Türkiye’nin toplumsal yapısının değişimi ve kitle iletişiminin farklı mecralarının katkısıyla Arap Bacı karakteri de dönüşüme uğramıştır. Giderek ana karakter rolüne bürünen Arap Bacı karakteri, bu değişimin sonunda, yeterince temsil imkânı bulamamış ve günümüzde işlerliğini yitirmiş gözükmektedir.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130654663","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tarih boyunca afetlerin ve göçlerin her zaman önemli konulardan birisi olduğu söylenebilir. Gerçekleştirilen bu çalışmada; bir üniversitesinin meslek yüksekokulunda okuyan öğrencilerin “afet” ve “göç” kavramlarına ilişkin algılarının, geliştirdikleri metaforlar aracılığı ile incelenmesi amaçlanmıştır. “Afet…gibidir. Çünkü…” kavramına yönelik 112 adet farklı metafor geliştirildiği ve bu metaforlardan da 13 adet kategori oluşturulduğu tespit edilmiştir. “Afet” kavramına ilişkin geliştirilen metaforlardan en sık tekrar edilenin “yıkım-yıkım ekibi” metaforu olduğu saptanmıştır. Katılımcılar afet kavramını zihinlerinde en fazla “yıkım-yıkım ekibi” metaforu ile canlandırılmışlardır. Yıkım-yıkım ekibinden sonra sıkça tekrar edilen metaforların “savaş, ölüm-azrail, ateş, kıyamet gelmiş, hayal kırıklığı-psikolojik yıkım, felaket, çığ, rüya, hayat, düşman, su, domino taşı vb.” şeklinde olduğu saptanmıştır. Katılımcıların “göç” kavramına ilişkin oluşturdukları metaforlar değerlendirildiğinde; “savaş” metaforunun ilk sırada yer aldığı saptanmıştır. Katılımcılar göç kavramını zihinlerinde en fazla “savaş” metaforu ile canlandırılmışlardır. Savaş metaforundan sonra “yeniden doğuş, yıkım, ayrılık, yalnız kalmak, zorunluluk, sürgün, kuraklık, özlem vb.” metaforların da sıkça tekrar edildiği tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular doğrultusunda; katılımcıların “afet” ve “göç” kavramlarına ilişkin geliştirdikleri metaforlar aracılığı ile bu konudaki duygu ve düşünceleri belirlenmiştir. Elde edilen metaforların afet ve göç konusunda eğitim veren kişilerin eğitim faaliyetlerinin planlanmasına katkı sunabileceği düşünülmektedir. Göçe ve afetlere ilişkin eğitim faaliyetlerinde doğru konunun ve etkili aktarım yönteminin benimsenmesiyle birlikte katılımcılarda bir farkındalık oluşturulabileceği, dolayısıyla elde edilen kazanımlar doğrultusunda afet ve göçe ilişkin olayların olumsuz sonuçlarının en aza indirilebileceği düşünülmektedir.
{"title":"Üniversite Öğrencilerinin Afet ve Göç Kavramlarına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi","authors":"Galip Usta","doi":"10.38155/ksbd.1146452","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1146452","url":null,"abstract":"Tarih boyunca afetlerin ve göçlerin her zaman önemli konulardan birisi olduğu söylenebilir. Gerçekleştirilen bu çalışmada; bir üniversitesinin meslek yüksekokulunda okuyan öğrencilerin “afet” ve “göç” kavramlarına ilişkin algılarının, geliştirdikleri metaforlar aracılığı ile incelenmesi amaçlanmıştır. “Afet…gibidir. Çünkü…” kavramına yönelik 112 adet farklı metafor geliştirildiği ve bu metaforlardan da 13 adet kategori oluşturulduğu tespit edilmiştir. “Afet” kavramına ilişkin geliştirilen metaforlardan en sık tekrar edilenin “yıkım-yıkım ekibi” metaforu olduğu saptanmıştır. Katılımcılar afet kavramını zihinlerinde en fazla “yıkım-yıkım ekibi” metaforu ile canlandırılmışlardır. Yıkım-yıkım ekibinden sonra sıkça tekrar edilen metaforların “savaş, ölüm-azrail, ateş, kıyamet gelmiş, hayal kırıklığı-psikolojik yıkım, felaket, çığ, rüya, hayat, düşman, su, domino taşı vb.” şeklinde olduğu saptanmıştır. Katılımcıların “göç” kavramına ilişkin oluşturdukları metaforlar değerlendirildiğinde; “savaş” metaforunun ilk sırada yer aldığı saptanmıştır. Katılımcılar göç kavramını zihinlerinde en fazla “savaş” metaforu ile canlandırılmışlardır. Savaş metaforundan sonra “yeniden doğuş, yıkım, ayrılık, yalnız kalmak, zorunluluk, sürgün, kuraklık, özlem vb.” metaforların da sıkça tekrar edildiği tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular doğrultusunda; katılımcıların “afet” ve “göç” kavramlarına ilişkin geliştirdikleri metaforlar aracılığı ile bu konudaki duygu ve düşünceleri belirlenmiştir. Elde edilen metaforların afet ve göç konusunda eğitim veren kişilerin eğitim faaliyetlerinin planlanmasına katkı sunabileceği düşünülmektedir. Göçe ve afetlere ilişkin eğitim faaliyetlerinde doğru konunun ve etkili aktarım yönteminin benimsenmesiyle birlikte katılımcılarda bir farkındalık oluşturulabileceği, dolayısıyla elde edilen kazanımlar doğrultusunda afet ve göçe ilişkin olayların olumsuz sonuçlarının en aza indirilebileceği düşünülmektedir.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123830984","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Deniz Harp Tarihi boyunca hasımlar harekât sahasında birbirlerinin serbestçe manevra icrasını önlemeye dönük tedbirler almıştırlar. Geçmişteki erişimi engelleme girişimleri hem dost kuvvetleri himaye etmek hem de düşmanın sahada avantajlı mevkiler elde etmesinin önüne set çekmek için kullanılmıştır. Günümüzde küresel boyuttaki güç aktarım kabiliyetiyle ABD Donanması hava, uzay ve deniz üstünlüğünü sürdürmek için çatışma alanına güvenle konuşlanmaya bağımlı hâle gelmiştir. Bununla birlikte, Çin, Rusya ve hatta İran ABD'nin Baltık, Karadeniz, Basra Körfezi ve Batı Pasifik'e güç aktarımını sekteye uğratmak için tasarlanmış güçlü bir erişimi engelleme ve bölgeden men etme (A2 / AD) kapasitesine sahip bölgesel bir güç olarak ortaya çıktılar. Bu makalede dünyada ABD'nin güç aktarım kapasitesine karşı geliştirilen A2/AD Konsepti’nin içeriğine ışık tutmanın yanında tarihsel arka planıyla birlikte günümüzdeki örnekleri üzerinden analiz edilmesi amaçlanmaktadır.
{"title":"Modern Deniz Harbi'nde Yeni Bir Paradigma: A2/AD Yaklaşımı","authors":"Evren Mercan","doi":"10.38155/ksbd.1144403","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1144403","url":null,"abstract":"Deniz Harp Tarihi boyunca hasımlar harekât sahasında birbirlerinin serbestçe manevra icrasını önlemeye dönük tedbirler almıştırlar. Geçmişteki erişimi engelleme girişimleri hem dost kuvvetleri himaye etmek hem de düşmanın sahada avantajlı mevkiler elde etmesinin önüne set çekmek için kullanılmıştır. Günümüzde küresel boyuttaki güç aktarım kabiliyetiyle ABD Donanması hava, uzay ve deniz üstünlüğünü sürdürmek için çatışma alanına güvenle konuşlanmaya bağımlı hâle gelmiştir. Bununla birlikte, Çin, Rusya ve hatta İran ABD'nin Baltık, Karadeniz, Basra Körfezi ve Batı Pasifik'e güç aktarımını sekteye uğratmak için tasarlanmış güçlü bir erişimi engelleme ve bölgeden men etme (A2 / AD) kapasitesine sahip bölgesel bir güç olarak ortaya çıktılar. Bu makalede dünyada ABD'nin güç aktarım kapasitesine karşı geliştirilen A2/AD Konsepti’nin içeriğine ışık tutmanın yanında tarihsel arka planıyla birlikte günümüzdeki örnekleri üzerinden analiz edilmesi amaçlanmaktadır.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121838680","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Varoluşumzdan günümüze kadar her gün çeşitli konularda düşünmeye başlar ve sonrasında bu düşünceleri hayata geçirmeye başlarız. Aklımızı kullanarak yerine getirdiğimiz bu işlevi zekâ olarak ifade ederiz. Daha rahat, anlaşılır, refah seviyesi ve standardı yüksek bir yaşam sürmek için en önemli düşünsel faktör olan zekâmızı kullandığımız yadsınamaz bir gerçektir. Zekânın bu denli önemli olması bağlamından kaynaklı olarak farklı alanlarda çeşitlendirilerek kullanılması bilime katkı sunması hedefinden kaynaklanmaktadır. Bu çeşitli alanlardan biri de örgütsel davranış konularından olan duygusal zekâdır. Duygusal zekâ bireylerin davranışlarını şekillendirmede dürtülerini belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Hedonik tüketim ise, ihtiyaç gidermek için yapılan geleneksel tüketim davranışının aksine, keyif ve haz almak için yapılan tüketim davranışıdır. Bu bağlamda çalışmada duygusal zekâ düzeyi ile günümüzde oldukça yaygın bir tüketim davranışı olan hedonik tüketim davranışı arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Araştırmayı gerçekleştirmek için anket yöntemi tercih edilmiş ve Ordu ve Giresun ilinde alışveriş yapan 544 katılmıcı araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın analiz sonuçlarına göre iki değişken arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.
{"title":"Duygusal Zekânın Hedonik Tüketim Davranışına Etkisi: Ordu ve Giresun İli Örneği","authors":"Murat Ayar, Deniz Yildiz","doi":"10.38155/ksbd.1189901","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1189901","url":null,"abstract":"Varoluşumzdan günümüze kadar her gün çeşitli konularda düşünmeye başlar ve sonrasında bu düşünceleri hayata geçirmeye başlarız. Aklımızı kullanarak yerine getirdiğimiz bu işlevi zekâ olarak ifade ederiz. Daha rahat, anlaşılır, refah seviyesi ve standardı yüksek bir yaşam sürmek için en önemli düşünsel faktör olan zekâmızı kullandığımız yadsınamaz bir gerçektir. Zekânın bu denli önemli olması bağlamından kaynaklı olarak farklı alanlarda çeşitlendirilerek kullanılması bilime katkı sunması hedefinden kaynaklanmaktadır. Bu çeşitli alanlardan biri de örgütsel davranış konularından olan duygusal zekâdır. Duygusal zekâ bireylerin davranışlarını şekillendirmede dürtülerini belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Hedonik tüketim ise, ihtiyaç gidermek için yapılan geleneksel tüketim davranışının aksine, keyif ve haz almak için yapılan tüketim davranışıdır. Bu bağlamda çalışmada duygusal zekâ düzeyi ile günümüzde oldukça yaygın bir tüketim davranışı olan hedonik tüketim davranışı arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. Araştırmayı gerçekleştirmek için anket yöntemi tercih edilmiş ve Ordu ve Giresun ilinde alışveriş yapan 544 katılmıcı araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmanın analiz sonuçlarına göre iki değişken arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131125396","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmanın amacı kişiler arası ilişkilerde affetme ile ilişki kalitesi arasındaki ilişkide duygusal bağımlılığın aracı rolünü incelemektir. Ayrıca kişiler arası ilişkilerde affetme, ilişki kalitesi ve duygusal bağımlılığın bazı demografik değişkenler bakımından ele alınması da çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Araştırmanın örneklemi, 18 yaşından büyük, herhangi bir romantik ilişkisi olan 303 (%70.1) kadın ve 129 (%29) erkek olmak üzere toplam 432 bireyden oluşmaktadır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla Demografik Bilgi Formu, Kişiler Arası İlişkilerde Affetme Ölçeği, Algılanan Romantik İlişki Kalitesi Ölçeği ve Duygusal Bağımlılık Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda kişiler arası ilişkilerde affetme eğilimi, ilişki kalitesi ve duygusal bağımlılık arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Kurulan modelde affetme ile ilişki kalitesi arasındaki ilişkide duygusal bağımlılığın kısmi aracı rolü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca yaş ve ilişki süresinin ilişki kalitesi ile negatif yönde ilişkili olduğu, diğer değişkenlerle olan ilişkilerinin ise anlamlı olmadığı belirlenmiştir.
{"title":"Affetme ile İlişki Kalitesi Arasındaki İlişkide Duygusal Bağımlılığın Aracı Rolü","authors":"Durmuş Ümmet, Özlem ACAR BULUT","doi":"10.38155/ksbd.997351","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.997351","url":null,"abstract":"Bu çalışmanın amacı kişiler arası ilişkilerde affetme ile ilişki kalitesi arasındaki ilişkide duygusal bağımlılığın aracı rolünü incelemektir. Ayrıca kişiler arası ilişkilerde affetme, ilişki kalitesi ve duygusal bağımlılığın bazı demografik değişkenler bakımından ele alınması da çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Araştırmanın örneklemi, 18 yaşından büyük, herhangi bir romantik ilişkisi olan 303 (%70.1) kadın ve 129 (%29) erkek olmak üzere toplam 432 bireyden oluşmaktadır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla Demografik Bilgi Formu, Kişiler Arası İlişkilerde Affetme Ölçeği, Algılanan Romantik İlişki Kalitesi Ölçeği ve Duygusal Bağımlılık Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda kişiler arası ilişkilerde affetme eğilimi, ilişki kalitesi ve duygusal bağımlılık arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Kurulan modelde affetme ile ilişki kalitesi arasındaki ilişkide duygusal bağımlılığın kısmi aracı rolü olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca yaş ve ilişki süresinin ilişki kalitesi ile negatif yönde ilişkili olduğu, diğer değişkenlerle olan ilişkilerinin ise anlamlı olmadığı belirlenmiştir.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127873363","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu araştırmanın amacı, Covid-19 salgını öncesi ve sonrasındaki Gençlik Spor İl Müdürlükleri sporcu sayılarını değerlendirmektir. Araştırmada nitel araştırma türlerinden doküman incelemesi kullanılarak Doğu Karadeniz’de bulunan Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Rize ve Trabzon şehirlerinin Gençlik Spor İl Müdürlükleri’nin lisanslı sporcu sayılarını içeren yıllık kurum raporlarının Covid-19 salgını öncesi 2019 yılı ile Covid-19 salgını sonrası 2022 yılı istatistikleri kullanılmıştır. Bulgulara göre Doğu Karadeniz illerinin tümünde toplam lisanslı sporcu sayısında yıllara oranla artış gözlemlenmekle beraber; faal sporcu bakımından salgın öncesi 2019 yılı ile salgın sonrası 2022 yılı karşılaştırıldığında, Artvin ve Gümüşhane'de artış gözlemlenirken; Bayburt, Giresun, Rize ve Trabzon'da düşüş gözlemlenmiştir.
{"title":"Doğu Karadeniz Spor Faaliyetlerinin Covid-19 Salgını Öncesi ve Sonrası Durumunun Karşılaştırılması","authors":"Necati Gürses, Kıvanç Semiz","doi":"10.38155/ksbd.1198659","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1198659","url":null,"abstract":"Bu araştırmanın amacı, Covid-19 salgını öncesi ve sonrasındaki Gençlik Spor İl Müdürlükleri sporcu sayılarını değerlendirmektir. Araştırmada nitel araştırma türlerinden doküman incelemesi kullanılarak Doğu Karadeniz’de bulunan Artvin, Bayburt, Giresun, Gümüşhane, Rize ve Trabzon şehirlerinin Gençlik Spor İl Müdürlükleri’nin lisanslı sporcu sayılarını içeren yıllık kurum raporlarının Covid-19 salgını öncesi 2019 yılı ile Covid-19 salgını sonrası 2022 yılı istatistikleri kullanılmıştır. Bulgulara göre Doğu Karadeniz illerinin tümünde toplam lisanslı sporcu sayısında yıllara oranla artış gözlemlenmekle beraber; faal sporcu bakımından salgın öncesi 2019 yılı ile salgın sonrası 2022 yılı karşılaştırıldığında, Artvin ve Gümüşhane'de artış gözlemlenirken; Bayburt, Giresun, Rize ve Trabzon'da düşüş gözlemlenmiştir.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132788804","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Sürdürülebilir tedarik zinciri yapılarının oluşturulabilmesi için doğru tedarikçi seçimi önemlidir. Özellikle çevreye ve insan sağlığına duyarlı tedarikçilerin yani yeşil tedarikçilerin tespit edilmesi tedarikçi seçim sürecindeki temel hedefler arasında yer almaktadır. Yeşil tedarikçi seçim (YTS) problemi yoğunlukla çok kriterli karar verme ve çok ölçütlü grup karar verme araştırmalar konusudur. Bu araştırma da bir otel işletmesinin YTS problemi ele alınmıştır. Araştırmada küresel bulanık sayılar kullanılarak “technique for order preference by similarity to ideal solution (TOPSIS)” tekniği uygulanmıştır. Araştırma kapsamında üç karar verici, dört alternatif ve dört kriter (Ekonomi, Kalite, Sosyal ve Çevresel kriterler) kullanılmıştır. Küresel bulanık dilsel ifadelere dayalı toplanan veriler Küresel Ağırlıklı Aritmetik Ortalama (SWAM) operatörü ile birleştirilmiş ve kriterler ağırlıklandırılmıştır. Küresel bulanık sayılara dayalı TOPSIS tekniğiyle alternatifler sıralanmıştır. Araştırma bulgularına göre otel işletmesinin YTS kriter ağırlığı en yüksek kriter kalite kriteri olarak, en düşük kriter sosyal kriter olarak belirlenmiştir. Uygulama sonucunda alternatiflerin sıralaması yapılmış ve üçüncü alternatif en iyi alternatif olarak tespit edilmiştir. Araştırmacılara YTS problem çözümünde bulanık sayılarla çok ölçütlü grup karar verme tekniklerinin uygulanması önerilmiştir.
{"title":"Küresel Bulanık Sayılara Dayalı TOPSIS Tekniğiyle Yeşil Tedarikçi Seçimi","authors":"Karahan Kara, Galip Cihan Yalçin","doi":"10.38155/ksbd.1187057","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1187057","url":null,"abstract":"Sürdürülebilir tedarik zinciri yapılarının oluşturulabilmesi için doğru tedarikçi seçimi önemlidir. Özellikle çevreye ve insan sağlığına duyarlı tedarikçilerin yani yeşil tedarikçilerin tespit edilmesi tedarikçi seçim sürecindeki temel hedefler arasında yer almaktadır. Yeşil tedarikçi seçim (YTS) problemi yoğunlukla çok kriterli karar verme ve çok ölçütlü grup karar verme araştırmalar konusudur. Bu araştırma da bir otel işletmesinin YTS problemi ele alınmıştır. Araştırmada küresel bulanık sayılar kullanılarak “technique for order preference by similarity to ideal solution (TOPSIS)” tekniği uygulanmıştır. Araştırma kapsamında üç karar verici, dört alternatif ve dört kriter (Ekonomi, Kalite, Sosyal ve Çevresel kriterler) kullanılmıştır. Küresel bulanık dilsel ifadelere dayalı toplanan veriler Küresel Ağırlıklı Aritmetik Ortalama (SWAM) operatörü ile birleştirilmiş ve kriterler ağırlıklandırılmıştır. Küresel bulanık sayılara dayalı TOPSIS tekniğiyle alternatifler sıralanmıştır. Araştırma bulgularına göre otel işletmesinin YTS kriter ağırlığı en yüksek kriter kalite kriteri olarak, en düşük kriter sosyal kriter olarak belirlenmiştir. Uygulama sonucunda alternatiflerin sıralaması yapılmış ve üçüncü alternatif en iyi alternatif olarak tespit edilmiştir. Araştırmacılara YTS problem çözümünde bulanık sayılarla çok ölçütlü grup karar verme tekniklerinin uygulanması önerilmiştir.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134057766","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmanın amacı Rusya-Ukrayna arasında meydan gelen savaşın Türkiye ile Ukrayna arasındaki dış ticarete olan etkisinin araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye ile Ukrayna arasındaki ithalat ve ihracat rakamları hem miktar hem de dolar cinsinden 2021 ve 2022 yılları bazında ele alınmış ve 2021 ile 2022 yılları dış ticaret rakamları arasında farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. 2021 ve 2022 yıllarına ait verilerin kıyaslanabilmesi için 2022 yılında savaşın etkilerinin başladığı ve devam ettiği dönem aralığı ile 2021 yılındaki aynı dönem aralığı seçilmiştir. Savaş öncesi ve savaş sırasında dış ticaret konusunda farklılığın olup olmadığına ilişkin ithalat miktarı, ithalat tutarı, ihracat miktarı ve ihracat tutarı konusunda 4 farklı hipotez oluşturulmuştur. Hipotezlerin test edilmesi için Paired-Samples T Testinden faydalanılmıştır. Yapılan hipotez testleri neticesinde oluşturulan hipotezlerin tamamı kabul edilmiş ve savaş öncesi dönem ile savaş dönemi arasında dış ticaret rakamları konusunda anlamlı farklılığın olduğu tespit edilmiştir. İthalat ve ihracat miktar ve tutarlarındaki farklılığın hangi ürün gruplarından kaynaklandığını tespit edebilmek için ise 2021 ve 2022 yılları için en çok artış ya da azalış gösteren ürün grupları araştırılmıştır. Çalışma neticesinde en çok göze çarpan sonuç ise; gıda ürünleri, hava araçları ve taşıtları ile silah sanayisine ait gereçlerin ihracatındaki meydana gelen önemli artışlar olmuştur.
{"title":"Rusya-Ukrayna Savaşının Türkiye ile Ukrayna Arasındaki Dış Ticarete Etkisi","authors":"Bora Öçal, M. Öztürk","doi":"10.38155/ksbd.1189716","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1189716","url":null,"abstract":"Bu çalışmanın amacı Rusya-Ukrayna arasında meydan gelen savaşın Türkiye ile Ukrayna arasındaki dış ticarete olan etkisinin araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye ile Ukrayna arasındaki ithalat ve ihracat rakamları hem miktar hem de dolar cinsinden 2021 ve 2022 yılları bazında ele alınmış ve 2021 ile 2022 yılları dış ticaret rakamları arasında farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. 2021 ve 2022 yıllarına ait verilerin kıyaslanabilmesi için 2022 yılında savaşın etkilerinin başladığı ve devam ettiği dönem aralığı ile 2021 yılındaki aynı dönem aralığı seçilmiştir. Savaş öncesi ve savaş sırasında dış ticaret konusunda farklılığın olup olmadığına ilişkin ithalat miktarı, ithalat tutarı, ihracat miktarı ve ihracat tutarı konusunda 4 farklı hipotez oluşturulmuştur. Hipotezlerin test edilmesi için Paired-Samples T Testinden faydalanılmıştır. Yapılan hipotez testleri neticesinde oluşturulan hipotezlerin tamamı kabul edilmiş ve savaş öncesi dönem ile savaş dönemi arasında dış ticaret rakamları konusunda anlamlı farklılığın olduğu tespit edilmiştir. İthalat ve ihracat miktar ve tutarlarındaki farklılığın hangi ürün gruplarından kaynaklandığını tespit edebilmek için ise 2021 ve 2022 yılları için en çok artış ya da azalış gösteren ürün grupları araştırılmıştır. Çalışma neticesinde en çok göze çarpan sonuç ise; gıda ürünleri, hava araçları ve taşıtları ile silah sanayisine ait gereçlerin ihracatındaki meydana gelen önemli artışlar olmuştur.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126124199","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Karadeniz bölgesi Türkiye’nin en fazla il ve ilçe belediyesine ev sahipliği yapan bölgelerinden bir tanesidir. Özellikle son yıllarda bu bölgede bulunan belediyelerin teknoloji ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerinde etkisiyle hizmet sunum anlayışında e-belediyecilik adı verilen halkın yerel ihtiyaçlarının karşılanmasında klasik yöntemler yanında teknoloji tabanlı, karşılıklı etkileşime izin veren platformlardan daha fazla yararlandıkları görülmektedir. E-belediyecilik uygulamalarıyla, yerel halkın daha hızlı, etkin, düşük maliyette ve beklentilerine cevap veren hizmetler alması hedeflenmektedir. Ancak bu hizmetlerin yaygınlaşması belediyelerin sosyo-ekonomik büyüklükleri, alt yapısı ve finansal kaynakları yanında, bu konunun desteklenmesi ve halkın beklenti ve desteğine bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Bu çalışmayla, Karadeniz bölgesinde yer alan il ve ilçe belediyelerin e-belediyecilik faaliyetleri konusundaki durumunun saptanması amaçlanmaktadır. Bu amaç dâhinde öncelikle çalışmada teorik olarak e-belediyecilik konusu ele alınmakta ardından Karadeniz bölgesinde bulunan il ve ilçe belediyelerinin internet siteleri üzerinden gerçekleştirilecek içerik analizlerine yer verilmektedir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre Karadeniz bölgesinde bulunan belediyelerin e-belediyecilik uygulamalarına artan oranda önem verdikleri görülürken, e-belediyecilik uygulamalarının il ve ilçe büyüklükleri yanı sıra, belediye yönetiminin bu konudaki desteğine göre il ve ilçe belediyeleri arasında farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.
{"title":"Karadeniz Bölgesinde Yer Alan İl ve İlçe Belediyelerinin İnternet Siteleri Üzerinden E-Belediyecilik Uygulamaları Analizi","authors":"Ahmet Güven, Leyla Doğan","doi":"10.38155/ksbd.1126943","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1126943","url":null,"abstract":"Karadeniz bölgesi Türkiye’nin en fazla il ve ilçe belediyesine ev sahipliği yapan bölgelerinden bir tanesidir. Özellikle son yıllarda bu bölgede bulunan belediyelerin teknoloji ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerinde etkisiyle hizmet sunum anlayışında e-belediyecilik adı verilen halkın yerel ihtiyaçlarının karşılanmasında klasik yöntemler yanında teknoloji tabanlı, karşılıklı etkileşime izin veren platformlardan daha fazla yararlandıkları görülmektedir. E-belediyecilik uygulamalarıyla, yerel halkın daha hızlı, etkin, düşük maliyette ve beklentilerine cevap veren hizmetler alması hedeflenmektedir. Ancak bu hizmetlerin yaygınlaşması belediyelerin sosyo-ekonomik büyüklükleri, alt yapısı ve finansal kaynakları yanında, bu konunun desteklenmesi ve halkın beklenti ve desteğine bağlı olarak farklılıklar göstermektedir. Bu çalışmayla, Karadeniz bölgesinde yer alan il ve ilçe belediyelerin e-belediyecilik faaliyetleri konusundaki durumunun saptanması amaçlanmaktadır. Bu amaç dâhinde öncelikle çalışmada teorik olarak e-belediyecilik konusu ele alınmakta ardından Karadeniz bölgesinde bulunan il ve ilçe belediyelerinin internet siteleri üzerinden gerçekleştirilecek içerik analizlerine yer verilmektedir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre Karadeniz bölgesinde bulunan belediyelerin e-belediyecilik uygulamalarına artan oranda önem verdikleri görülürken, e-belediyecilik uygulamalarının il ve ilçe büyüklükleri yanı sıra, belediye yönetiminin bu konudaki desteğine göre il ve ilçe belediyeleri arasında farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131770951","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların finansal performanslarını belirleyen içsel değişkenlerin belirlenmesidir. Bu amaçla 2009 ve 2011 yılları arasında yer alan veri setinin analizinde panel veri analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren toplam 41 bankanın verilerinden faydalanılmıştır. 41 banka çalışma prensipleri arasındaki farklılıkların gözlemlenebilmesi amacıyla kamu bankaları, kalkınma bankaları, yabancı sermayeli bankalar ve özel sermayeli bankalar olmak üzere gruplara ayrılarak analiz edilmiştir. Çalışmada ROA (Aktif Karlılık), ROE (Öz sermaye karlılığı) ve NIM (Net Faiz Marjı) değişkenleri bağımlı değişken olarak kullanılmıştır. Sermaye yeterlilik oranı, faiz dışı gelirler, faiz gelirleri, likidite, varlık yapısı, toplam varlık içindeki kredi oranı, kredilerin mevduatlara oranı, büyüklük ve personel giderleri değişkenleri bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Analiz sonucunda genel olarak sermaye yeterlilik oranı, faiz gelirleri, faiz dışı gelirler, varlık yapısı ve kredilerin toplam aktiflere oranı değişkenleri finansal performans ile pozitif ilişkili olarak bulunmuştur. Büyüklük değişkeni ise finansal performans ile negatif ilişikli olarak bulunmuştur.
{"title":"Türk Bankacılık Sektörünün Finansal Performansını Etkileyen İçsel Değişkenler","authors":"Bilal Akkaynak","doi":"10.38155/ksbd.1140347","DOIUrl":"https://doi.org/10.38155/ksbd.1140347","url":null,"abstract":"Bu çalışmanın amacı Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların finansal performanslarını belirleyen içsel değişkenlerin belirlenmesidir. Bu amaçla 2009 ve 2011 yılları arasında yer alan veri setinin analizinde panel veri analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren toplam 41 bankanın verilerinden faydalanılmıştır. 41 banka çalışma prensipleri arasındaki farklılıkların gözlemlenebilmesi amacıyla kamu bankaları, kalkınma bankaları, yabancı sermayeli bankalar ve özel sermayeli bankalar olmak üzere gruplara ayrılarak analiz edilmiştir. Çalışmada ROA (Aktif Karlılık), ROE (Öz sermaye karlılığı) ve NIM (Net Faiz Marjı) değişkenleri bağımlı değişken olarak kullanılmıştır. Sermaye yeterlilik oranı, faiz dışı gelirler, faiz gelirleri, likidite, varlık yapısı, toplam varlık içindeki kredi oranı, kredilerin mevduatlara oranı, büyüklük ve personel giderleri değişkenleri bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Analiz sonucunda genel olarak sermaye yeterlilik oranı, faiz gelirleri, faiz dışı gelirler, varlık yapısı ve kredilerin toplam aktiflere oranı değişkenleri finansal performans ile pozitif ilişkili olarak bulunmuştur. Büyüklük değişkeni ise finansal performans ile negatif ilişikli olarak bulunmuştur.","PeriodicalId":211424,"journal":{"name":"Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124659068","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：