Hayatın çeşitli alanlarında radyofrekans elektromanyetik alanlara (RF-EMA) maruziyet giderek artmaktadır. Çalışmamızda, 5G (6 GHz, 0.08 W/kg SAR) RF-EMA’nın sıçan kan hücrelerinde canlılık, apoptotik (erken, geç) ve nekrotik oranlarına etkilerini araştırdık. Çalışmamızda, ağırlıkları 250-300g arasında değişen 10 adet Wistar Albino türü erişkin erkek sıçan kullanıldı. RF-EMA uygulama öncesi tüm sıçanlardan kardiyak ponksiyon yöntemi ile kan alınarak (2cc) kontrol grubu olarak seçildi. Aynı sıçanlar özel uygulama kafesine yerleştirilerek 6 hafta boyunca 4 saat/gün 6 GHz RF-EMA’ya maruz bırakıldı. RF-EMA uygulama sonrası aynı sıçanlardan 2.kez kan alımı (2cc) yapılarak radyofrekans radyasyon (RFR) grubu olarak seçildi. Sıçan kan hücrelerinde canlı, erken/geç apopitotik ve nekrotik hücre yüzde oranları anneksin-V kiti kullanılarak flow sitometrik yöntemle analiz edildi. RFR grubunda canlı hücrelerin % oranı, kontrol grubuna kıyasla artış gösterirken, erken apopitotik ve nekrotik hücrelerin % oranları azaldığı ve iki grup arasındaki farklılıkların istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edildi (p
{"title":"5G (6 GHz) Radyofrekans Elektromanyetik Alanın Sıçan Kan Hücrelerinde Canlılık, Apopitotik ve Nekrotik Hücre Oranına Etkisinin Araştırılması","authors":"Yasin Karamazi, Mustafa Emre, Salih Çeti̇ner, Cagatay Aydin, Gülsevinç Aksoy, Hülya Binokay, Toygar Emre","doi":"10.17827/aktd.1221723","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1221723","url":null,"abstract":"Hayatın çeşitli alanlarında radyofrekans elektromanyetik alanlara (RF-EMA) maruziyet giderek artmaktadır. Çalışmamızda, 5G (6 GHz, 0.08 W/kg SAR) RF-EMA’nın sıçan kan hücrelerinde canlılık, apoptotik (erken, geç) ve nekrotik oranlarına etkilerini araştırdık. \u0000Çalışmamızda, ağırlıkları 250-300g arasında değişen 10 adet Wistar Albino türü erişkin erkek sıçan kullanıldı. RF-EMA uygulama öncesi tüm sıçanlardan kardiyak ponksiyon yöntemi ile kan alınarak (2cc) kontrol grubu olarak seçildi. Aynı sıçanlar özel uygulama kafesine yerleştirilerek 6 hafta boyunca 4 saat/gün 6 GHz RF-EMA’ya maruz bırakıldı. RF-EMA uygulama sonrası aynı sıçanlardan 2.kez kan alımı (2cc) yapılarak radyofrekans radyasyon (RFR) grubu olarak seçildi. Sıçan kan hücrelerinde canlı, erken/geç apopitotik ve nekrotik hücre yüzde oranları anneksin-V kiti kullanılarak flow sitometrik yöntemle analiz edildi. \u0000RFR grubunda canlı hücrelerin % oranı, kontrol grubuna kıyasla artış gösterirken, erken apopitotik ve nekrotik hücrelerin % oranları azaldığı ve iki grup arasındaki farklılıkların istatistiksel olarak anlamlı olduğu tespit edildi (p","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"101 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116368383","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Hücre proliferasyonu ve apoptozis gibi kanserden sorumlu biyolojik süreçlerde etkili olan miRNA’lar, farklı kanser türleri ve evrelerinin teşhis ve tedavisinde yeni biyobelirteçler olarak işlev görür. Bunun yanı sıra bazı miRNA’ların onkogen ve tümör baskılayıcı özelliği nanoteknoloji ile entegre edilmesiyle kanser oluşumunu engeller. Son yıllarda miRNA’ların kanser tedavisinde kullanılmasını sağlayan diğer bir yaklaşım ise nano-taşıyıcılardır. İlaçlar, peptitler veya genler gibi aktif bileşikleri taşımak için geliştirilen bu nano-taşıyıcıların kanser tedavisinde kullanımları umut vadetmektedir. Bu derleme, miRNA dağıtımında kullanılan nano-taşıyıcı türleri hakkında kısa bir bilgi sunmaktadır. Ayrıca nanoteknolojideki gelişmelerle birlikte miRNA’ların kanser teşhis ve tedavisinde kullanımın yanısıra gen susturma mekanizması olan RNA interferansından kısaca bahsedilmektedir.
{"title":"Kanser Tedavisi İçin MikroRNA’ların Çok İşlevli Nano-taşıyıcılar İle Dağıtımı","authors":"Aleyna Yüksel, Yeşim Dağlioğlu","doi":"10.17827/aktd.1181394","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1181394","url":null,"abstract":"Hücre proliferasyonu ve apoptozis gibi kanserden sorumlu biyolojik süreçlerde etkili olan miRNA’lar, farklı kanser türleri ve evrelerinin teşhis ve tedavisinde yeni biyobelirteçler olarak işlev görür. Bunun yanı sıra bazı miRNA’ların onkogen ve tümör baskılayıcı özelliği nanoteknoloji ile entegre edilmesiyle kanser oluşumunu engeller. Son yıllarda miRNA’ların kanser tedavisinde kullanılmasını sağlayan diğer bir yaklaşım ise nano-taşıyıcılardır. İlaçlar, peptitler veya genler gibi aktif bileşikleri taşımak için geliştirilen bu nano-taşıyıcıların kanser tedavisinde kullanımları umut vadetmektedir. Bu derleme, miRNA dağıtımında kullanılan nano-taşıyıcı türleri hakkında kısa bir bilgi sunmaktadır. Ayrıca nanoteknolojideki gelişmelerle birlikte miRNA’ların kanser teşhis ve tedavisinde kullanımın yanısıra gen susturma mekanizması olan RNA interferansından kısaca bahsedilmektedir.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"78 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123426860","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Önemli bir halk sağlığı ve iş sağlığı ve güvenliği sorunu olan psikososyal riskleri uygun şekilde yönetmek toplum ve işletmeler açısından büyük önem arz etmektedir. Avrupa'da her üç çalışandan birinin iş stresinden etkilendiği bildirilmiştir. Büyük Britanya’da 2020-21’de işle ilgili bir hastalığı olan çalışanların yaklaşık yarısının işle ilgili stres, depresyon veya anksiyete yaşadığı bildirilmiştir. Psikososyal risk yönetimi, “iş yerindeki psikososyal risklere risk yönetimi çerçevesinin uygulanması” olarak tanımlanmaktadır. Psikososyal risk yönetimi iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının merkezinde yer almaktadır. Etkin ve uygun psikososyal risk yönetimi sistematik ve normal iş etkinliklerinin bir parçası olmalı; süreci motive eden ya da engelleyen unsurlar dikkate alınmalıdır. Yöneticiler dahil tüm çalışanlar süreci sahiplenmeli; katılımcı bir yaklaşımla risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Ayrıca etkili psikososyal risk yönetimi için iş yerlerinde ortaya çıkabilecek yeni psikososyal riskler dikkatle araştırılmalı; sorunun boyutu, müdahaleler ve etkilerini sistematik olarak değerlendiren kapsamlı bilimsel araştırmalar yapılmalı; uygulaması kolay yeni risk değerlendirme ve yönetimi araçları geliştirilmelidir.
{"title":"Psychosocial Risk Management Process and Good Practice Examples in Workplaces","authors":"Betül Akkaya, Mine Ocaktan","doi":"10.17827/aktd.1225830","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1225830","url":null,"abstract":"Önemli bir halk sağlığı ve iş sağlığı ve güvenliği sorunu olan psikososyal riskleri uygun şekilde yönetmek toplum ve işletmeler açısından büyük önem arz etmektedir. Avrupa'da her üç çalışandan birinin iş stresinden etkilendiği bildirilmiştir. Büyük Britanya’da 2020-21’de işle ilgili bir hastalığı olan çalışanların yaklaşık yarısının işle ilgili stres, depresyon veya anksiyete yaşadığı bildirilmiştir. Psikososyal risk yönetimi, “iş yerindeki psikososyal risklere risk yönetimi çerçevesinin uygulanması” olarak tanımlanmaktadır. Psikososyal risk yönetimi iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının merkezinde yer almaktadır. Etkin ve uygun psikososyal risk yönetimi sistematik ve normal iş etkinliklerinin bir parçası olmalı; süreci motive eden ya da engelleyen unsurlar dikkate alınmalıdır. Yöneticiler dahil tüm çalışanlar süreci sahiplenmeli; katılımcı bir yaklaşımla risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Ayrıca etkili psikososyal risk yönetimi için iş yerlerinde ortaya çıkabilecek yeni psikososyal riskler dikkatle araştırılmalı; sorunun boyutu, müdahaleler ve etkilerini sistematik olarak değerlendiren kapsamlı bilimsel araştırmalar yapılmalı; uygulaması kolay yeni risk değerlendirme ve yönetimi araçları geliştirilmelidir.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124460054","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Anterior cruciate ligament injury is one of the pathologies that affect the daily and professional life of the majority of athletes. When the treatment options are examined, there are two options surgical treatment and conservative treatment. Rehabilitation is essential in both cases, with or without surgery. Especially for returning to sports, long-term rehabilitation after surgery has become essential. While many different exercise methods have been tried in the prevention of anterior cruciate ligament injury and rehabilitation after reconstructive surgery, many have focused on strength training. The abnormal movement pattern that occurs with the somatosensory loss seen after anterior cruciate ligament injury results in a functional loss in the injured extremity and the contralateral extremity in the long term. Considering the incidence of injury, studies to establish the normal movement pattern and restore motor control are very important. For this reason, motor learning-based interventions that support neuroplasticity are of great interest today. This review aims to examine the functional results of current motor learning-based interventions in anterior cruciate ligament rehabilitation in line with the literature.
{"title":"Functional Outcomes of Motor Learning Interventions in Anterior Cruciate Ligament Injuries","authors":"Gülfem Özaltın, Burcu Talu, Umut Öktem","doi":"10.17827/aktd.1169499","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1169499","url":null,"abstract":"Anterior cruciate ligament injury is one of the pathologies that affect the daily and professional life of the majority of athletes. When the treatment options are examined, there are two options surgical treatment and conservative treatment. Rehabilitation is essential in both cases, with or without surgery. Especially for returning to sports, long-term rehabilitation after surgery has become essential. While many different exercise methods have been tried in the prevention of anterior cruciate ligament injury and rehabilitation after reconstructive surgery, many have focused on strength training. The abnormal movement pattern that occurs with the somatosensory loss seen after anterior cruciate ligament injury results in a functional loss in the injured extremity and the contralateral extremity in the long term. Considering the incidence of injury, studies to establish the normal movement pattern and restore motor control are very important. For this reason, motor learning-based interventions that support neuroplasticity are of great interest today. This review aims to examine the functional results of current motor learning-based interventions in anterior cruciate ligament rehabilitation in line with the literature.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"53 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"120863070","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Gebelik sırasında kadınlarda çeşitli fizyolojik ve anatomik değişiklikler meydana gelmektedir. Bu biyomekanik, hormonal ve vasküler değişiklikler gebelik ilerledikçe belirginleşmektedir. Kas-iskelet sistemi bu değişimlerden en çok etkilenen sistemlerden biridir. Gebelikle ilişkili kas-iskelet sistemi problemlerinin başında bel ağrısı gelmekte ve bunu sırt ağrısı, el-el bilek ağrısı ve kalça ağrısı takip etmektedir. Gebelikle ilişkili bu problemlerin çoğu gebelikten sonraki aylarda düzelmektedir. Ancak bazı gebelerde ciddi ağrı ve dizabiliteye neden olmaktadır. Bu nedenle, gebelik döneminde görülen kas-iskelet sistemi problemlerinin erken tanınması, koruyucu önlemlerin alınması ve bireysel tedavinin planlanması önemlidir. Bu yazıda, gebelik döneminde görülen kas-iskelet sistemi değişiklikleri, sık görülen patolojiler ve bu problemlerin tedavisi ile ilgili güncel literatürün gözden geçirilmesi amaçlanmaktadır.
{"title":"Gebelik Dönemindeki Potansiyel Kas-İskelet Sistemi Sorunları","authors":"Aylin Sariyildiz, İlke COŞKUN BENLİDAYI","doi":"10.17827/aktd.1178874","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1178874","url":null,"abstract":"Gebelik sırasında kadınlarda çeşitli fizyolojik ve anatomik değişiklikler meydana gelmektedir. Bu biyomekanik, hormonal ve vasküler değişiklikler gebelik ilerledikçe belirginleşmektedir. Kas-iskelet sistemi bu değişimlerden en çok etkilenen sistemlerden biridir. Gebelikle ilişkili kas-iskelet sistemi problemlerinin başında bel ağrısı gelmekte ve bunu sırt ağrısı, el-el bilek ağrısı ve kalça ağrısı takip etmektedir. Gebelikle ilişkili bu problemlerin çoğu gebelikten sonraki aylarda düzelmektedir. Ancak bazı gebelerde ciddi ağrı ve dizabiliteye neden olmaktadır. Bu nedenle, gebelik döneminde görülen kas-iskelet sistemi problemlerinin erken tanınması, koruyucu önlemlerin alınması ve bireysel tedavinin planlanması önemlidir. Bu yazıda, gebelik döneminde görülen kas-iskelet sistemi değişiklikleri, sık görülen patolojiler ve bu problemlerin tedavisi ile ilgili güncel literatürün gözden geçirilmesi amaçlanmaktadır.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"24 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128622907","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Aralık 2021'de SARS-CoV-2 Omicron varyantı, COVID-19 pandemisinde küresel olarak baskın hale gelerek Delta varyantını hızla geride bıraktı. Omicron varyantı, mutasyonları nedeniyle aşıların koruyuculuğunu azaltma konusunda ciddi endişeler uyandırmıştır. Yeni veriler, aşısızlara ve 2 doz aşılılara göre 3 doz mRNA aşısı olunmasının, Omicron varyantına karşı korunma ile ilişkili olduğunu göstermekte, 3 dozluk programların koruyucu olduğunu destekleyen kanıtlar sağlamaktadır. Bu nedenle Omicron'a karşı korumayı artırmada sürekli rolü olan COVID-19 aşılarının hızlandırılmış ve adil bir şekilde piyasaya sürülmesi önerilmektedir. Bu derlemede 3 doz mRNA COVID-19 aşısı ile SARS-CoV-2 Omicron varyantının neden olduğu enfeksiyon arasındaki ilişki incelenmiş ve çözüm önerileri getirilmiştir.
{"title":"3 Doz mRNA COVID-19 Aşısı ve SARS-CoV-2 Omicron Varyantı Enfeksiyonu Arasındaki İlişki","authors":"Ezgi Çebi̇, Meltem Çöl","doi":"10.17827/aktd.1097876","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1097876","url":null,"abstract":"Aralık 2021'de SARS-CoV-2 Omicron varyantı, COVID-19 pandemisinde küresel olarak baskın hale gelerek Delta varyantını hızla geride bıraktı. Omicron varyantı, mutasyonları nedeniyle aşıların koruyuculuğunu azaltma konusunda ciddi endişeler uyandırmıştır. Yeni veriler, aşısızlara ve 2 doz aşılılara göre 3 doz mRNA aşısı olunmasının, Omicron varyantına karşı korunma ile ilişkili olduğunu göstermekte, 3 dozluk programların koruyucu olduğunu destekleyen kanıtlar sağlamaktadır. Bu nedenle Omicron'a karşı korumayı artırmada sürekli rolü olan COVID-19 aşılarının hızlandırılmış ve adil bir şekilde piyasaya sürülmesi önerilmektedir. Bu derlemede 3 doz mRNA COVID-19 aşısı ile SARS-CoV-2 Omicron varyantının neden olduğu enfeksiyon arasındaki ilişki incelenmiş ve çözüm önerileri getirilmiştir.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"7 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134484393","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Hızla gelişen teknoloji dünyada dijitalleşme çağında laboratuvar tıbbının da bu gelişime ayak uydurarak sensör tabanlı ölçüm sistemlerinin kullanım alanları genişlemektedir. Biyosensörler kolay kullanımı, portatif olması, hızlı ve kesin sonuç vermesi gibi özelliklerinden dolayı salgın hastalık takibinde önemli rol oynayacaktır. Çin'in Wuhan şehrinde 2019 yılında ortaya çıkan korona virüs hastalığı pandemi haline dönüşmüştür. Pandeminin takibi ve kontrolü için tanı testleri geliştirilmesi ve tanı testlerinde kullanılacak örnek seçimi büyük önem kazanmıştır. Bu derlemede korona virüs hastalığının tanı ve takibinin günümüzde nasıl yapıldığı hakkında bilgi verip biyosensörlerin tanı ve takip amacıyla kullanılabilirliği hakkında bilgiler verilmektedir.
{"title":"Korona Virüs Tanısı ve Biyosensörler","authors":"Umut Kökbaş","doi":"10.17827/aktd.1117871","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1117871","url":null,"abstract":"Hızla gelişen teknoloji dünyada dijitalleşme çağında laboratuvar tıbbının da bu gelişime ayak uydurarak sensör tabanlı ölçüm sistemlerinin kullanım alanları genişlemektedir. Biyosensörler kolay kullanımı, portatif olması, hızlı ve kesin sonuç vermesi gibi özelliklerinden dolayı salgın hastalık takibinde önemli rol oynayacaktır. \u0000Çin'in Wuhan şehrinde 2019 yılında ortaya çıkan korona virüs hastalığı pandemi haline dönüşmüştür. Pandeminin takibi ve kontrolü için tanı testleri geliştirilmesi ve tanı testlerinde kullanılacak örnek seçimi büyük önem kazanmıştır. \u0000Bu derlemede korona virüs hastalığının tanı ve takibinin günümüzde nasıl yapıldığı hakkında bilgi verip biyosensörlerin tanı ve takip amacıyla kullanılabilirliği hakkında bilgiler verilmektedir.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"39 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121390441","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tarih boyunca bulaşıcı hastalıklar insanlık için ciddi sorunlar oluşturmuştur. Bu derlemede Türkiye’de ve Dünya’da bulaşıcı hastalıkların güncel durumunu ortaya koyan ve Türkiye’deki bulaşıcı hastalık kontrol programlarını bir arada bulunduran bir kaynağın oluşturulması amaçlanmıştır. Türkiye’de 2019 yılı için dolaşım sistemi hastalıkları tüm ölümlerin %36,8’ini, neoplazmlar %18,4’ünü ve bulaşıcı hastalıklar %8,5’ini oluşturmaktadır. Bulaşıcı hastalıklardan ölümler incelendiğinde her iki cinsiyette de pnömoniden ve sepsisten ölümlerin ön plana çıktığı görülmektedir. Türkiye’de 2020 yılı için yüz bin kişide AİDS insidans hızı 0,06, kızamık insidans hızı 0,74, tüberküloz insidans hızı 10,6 ve sıtma insidans hızı 0,16’dır. 2019 yılı için Türkiye’de bulaşıcı hastalıklara atfedilen DALY’ler (Engelliliğe ayarlanmış yaşam yılları) %0,08 olup, bu oran bulaşıcı olmayan hastalıklara atfedilen DALY’lere (%83,5) kıyasla oldukça düşüktür. Dünya genelindeki en sık on ölüm nedeninden ikisi (alt solunum yolu enfeksiyonları ve ishalli hastalıklar) bulaşıcı hastalık grubundadır. Dünya genelinde 2019 yılı için bulaşıcı hastalıklara bağlı ölümlerin sıklığı tüm ölümlerin %13,81’i olup, %4,41 ile en büyük pay alt solunum yolu enfeksiyonlarına aittir. Dünya genelinde 2019 yılı için bulaşıcı hastalıkların toplam insidansı yüz bin kişide 337,91’dir. Bulaşıcı hastalıkların DALY’leri incelendiğinde Dünya genelinde bulaşıcı hastalıklara bağlı DALY’ler %16,49’dur. Türkiye’de Lejyoner hastalığı, viral hepatitler, HİV/AİDS, sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonlar, influenza, zoonozlar ve tüberküloz kontrolü için ulusal programlar bulunmaktadır. Bulaşıcı hastalıklar hem Dünya genelinde hem de Türkiye’de bir halk sağlığı sorunu olarak varlığını ve etkisini sürdürmektedir.
{"title":"Bulaşıcı Hastalıkların Türkiye'de ve Dünya' da Güncel Durumu ve Türkiye'de Bulaşıcı Hastalık Kontrol Programları","authors":"Elif Nur YILDIRIM ÖZTÜRK, mehmet uyar","doi":"10.17827/aktd.1129146","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1129146","url":null,"abstract":"Tarih boyunca bulaşıcı hastalıklar insanlık için ciddi sorunlar oluşturmuştur. Bu derlemede Türkiye’de ve Dünya’da bulaşıcı hastalıkların güncel durumunu ortaya koyan ve Türkiye’deki bulaşıcı hastalık kontrol programlarını bir arada bulunduran bir kaynağın oluşturulması amaçlanmıştır. Türkiye’de 2019 yılı için dolaşım sistemi hastalıkları tüm ölümlerin %36,8’ini, neoplazmlar %18,4’ünü ve bulaşıcı hastalıklar %8,5’ini oluşturmaktadır. Bulaşıcı hastalıklardan ölümler incelendiğinde her iki cinsiyette de pnömoniden ve sepsisten ölümlerin ön plana çıktığı görülmektedir. Türkiye’de 2020 yılı için yüz bin kişide AİDS insidans hızı 0,06, kızamık insidans hızı 0,74, tüberküloz insidans hızı 10,6 ve sıtma insidans hızı 0,16’dır. 2019 yılı için Türkiye’de bulaşıcı hastalıklara atfedilen DALY’ler (Engelliliğe ayarlanmış yaşam yılları) %0,08 olup, bu oran bulaşıcı olmayan hastalıklara atfedilen DALY’lere (%83,5) kıyasla oldukça düşüktür. Dünya genelindeki en sık on ölüm nedeninden ikisi (alt solunum yolu enfeksiyonları ve ishalli hastalıklar) bulaşıcı hastalık grubundadır. Dünya genelinde 2019 yılı için bulaşıcı hastalıklara bağlı ölümlerin sıklığı tüm ölümlerin %13,81’i olup, %4,41 ile en büyük pay alt solunum yolu enfeksiyonlarına aittir. Dünya genelinde 2019 yılı için bulaşıcı hastalıkların toplam insidansı yüz bin kişide 337,91’dir. Bulaşıcı hastalıkların DALY’leri incelendiğinde Dünya genelinde bulaşıcı hastalıklara bağlı DALY’ler %16,49’dur. Türkiye’de Lejyoner hastalığı, viral hepatitler, HİV/AİDS, sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonlar, influenza, zoonozlar ve tüberküloz kontrolü için ulusal programlar bulunmaktadır. Bulaşıcı hastalıklar hem Dünya genelinde hem de Türkiye’de bir halk sağlığı sorunu olarak varlığını ve etkisini sürdürmektedir.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"17 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117145962","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pons ta tüp şeklinde bir anatomik şekle sahip olan locus coeruleus küçük yapısına rağmen nerdeyse tüm merkezi sinir sistemini (M.S.S’yi) etkilemektedir. Yaklaşık iki yüzyıl önce fark edilen locus coeruleus, noradrenalin kaynağı olup hücrelerinin içerdiği nöromelanin pigmentinden kaynaklı koyu mavi olarak görülmektedir. Bu nedenle, Latince’de coeruleus (gökyüzü mavisi) olarak isimlendirilmiştir. Ponsta bilateral olarak yerleşim gösteren bu hücre grubu yaklaşık olarak 45,000 ile 50,000 hücre içermektedir. Son yıllarda gelişen teknoloji ve optogenetik çalışmalar, fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (MRG) teknikleri ile locus coeruleus ile ilgili pek çok bilginin elde edilmesini sağlamıştır. Bu anatomik yapının dikkat, uyanıklık, stress gibi bilişsel özelliklerde anahtar rol oynadığı bilinmektedir. Okülomotor fonksiyonların zihinsel işlevleri yansıtması nedeniyle özellikle ergonomi alanında çalışan mühendislerin ilgi odağı olmuştur. Sunulan bu derleme çalışmasında locus coeruleusun anatomik yapısı, fizyolojik özellikleri ve nöroergonomi alanında klinik öneminin ortaya konması amaçlanmıştır. Ayrıca, nörobilim ve beyin görüntüleme konusunda meydana gelen gelişmeler ışığında bu anatomik yapının nöroergonomide de ele alınması gerektiğini ve bu alanda yapılacak çalışmaların artması görüşündeyiz.
{"title":"Ergonomi ve Locus Coeruleus","authors":"Gizem Gül Koç","doi":"10.17827/aktd.1220966","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1220966","url":null,"abstract":"Pons ta tüp şeklinde bir anatomik şekle sahip olan locus coeruleus küçük yapısına rağmen nerdeyse tüm merkezi sinir sistemini (M.S.S’yi) etkilemektedir. Yaklaşık iki yüzyıl önce fark edilen locus coeruleus, noradrenalin kaynağı olup hücrelerinin içerdiği nöromelanin pigmentinden kaynaklı koyu mavi olarak görülmektedir. Bu nedenle, Latince’de coeruleus (gökyüzü mavisi) olarak isimlendirilmiştir. Ponsta bilateral olarak yerleşim gösteren bu hücre grubu yaklaşık olarak 45,000 ile 50,000 hücre içermektedir. Son yıllarda gelişen teknoloji ve optogenetik çalışmalar, fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (MRG) teknikleri ile locus coeruleus ile ilgili pek çok bilginin elde edilmesini sağlamıştır. Bu anatomik yapının dikkat, uyanıklık, stress gibi bilişsel özelliklerde anahtar rol oynadığı bilinmektedir. Okülomotor fonksiyonların zihinsel işlevleri yansıtması nedeniyle özellikle ergonomi alanında çalışan mühendislerin ilgi odağı olmuştur. \u0000Sunulan bu derleme çalışmasında locus coeruleusun anatomik yapısı, fizyolojik özellikleri ve nöroergonomi alanında klinik öneminin ortaya konması amaçlanmıştır. Ayrıca, nörobilim ve beyin görüntüleme konusunda meydana gelen gelişmeler ışığında bu anatomik yapının nöroergonomide de ele alınması gerektiğini ve bu alanda yapılacak çalışmaların artması görüşündeyiz.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"98 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124959618","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Hayat standartlarını olumsuz etkileyen abdominal adezyonlar, postoperatif dönemde görülen önemli bir sağlık sorunudur. Peritoneal kavite ve serozal yüzeylerde oluşan, abdominal travmalara sebep olan kimyasal ve termal faktörler ya da enfeksiyon ve yabancı cisim reaksiyonları adezyon oluşumuna sebep olabilir. Abdominal adezyonların sınıflandırması genellikle adezyon yoğunluğuna ve prognoz ciddiyetine göre yapılsa da henüz dünya çapında kabul görmüş standart bir sınıflandırma sistemi mevcut değildir. Abdominal adezyonlar ağrı, infertilite, cerrahi sonrası hastanede yatış süresinin uzaması ve ekonomik yük gibi olumsuz sonuçlarla klinik yansımalar gösterir. Sonuç olarak, postoperatif süreçte karşılaşılan adezyonlar ciddi bir sorundur ve adezyon oluşumunu engellemek için ileri çalışmaların laboratuvar ortamından klinik araştırma modellerine uyarlanması gerekmektedir. Bu derleme çalışması intraabdominal adezyon oluşumu, histopatolojisi, derecelendirilmesi, önlenmesi ve klinik önemi ile ilgili literatürü gözden geçirmek için hazırlanmıştır.
{"title":"İntrabdominal Adezyon Oluşum Mekanizmalarına ve Tedavi Stratejilerine Histopatolojik Bakış","authors":"Ebru Eroğlu, Y. Uyanikgi̇l","doi":"10.17827/aktd.1116761","DOIUrl":"https://doi.org/10.17827/aktd.1116761","url":null,"abstract":"Hayat standartlarını olumsuz etkileyen abdominal adezyonlar, postoperatif dönemde görülen önemli bir sağlık sorunudur. Peritoneal kavite ve serozal yüzeylerde oluşan, abdominal travmalara sebep olan kimyasal ve termal faktörler ya da enfeksiyon ve yabancı cisim reaksiyonları adezyon oluşumuna sebep olabilir. Abdominal adezyonların sınıflandırması genellikle adezyon yoğunluğuna ve prognoz ciddiyetine göre yapılsa da henüz dünya çapında kabul görmüş standart bir sınıflandırma sistemi mevcut değildir. Abdominal adezyonlar ağrı, infertilite, cerrahi sonrası hastanede yatış süresinin uzaması ve ekonomik yük gibi olumsuz sonuçlarla klinik yansımalar gösterir. Sonuç olarak, postoperatif süreçte karşılaşılan adezyonlar ciddi bir sorundur ve adezyon oluşumunu engellemek için ileri çalışmaların laboratuvar ortamından klinik araştırma modellerine uyarlanması gerekmektedir. Bu derleme çalışması intraabdominal adezyon oluşumu, histopatolojisi, derecelendirilmesi, önlenmesi ve klinik önemi ile ilgili literatürü gözden geçirmek için hazırlanmıştır.","PeriodicalId":272457,"journal":{"name":"Arşiv Kaynak Tarama Dergisi","volume":"328 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122333737","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：