Niniejszy tekst stanowi omówienie oraz publikację rękopisów Henryka Elzenberga (1887–1967), polskiego filozofa, który wstąpił jako ochotnik do Pierwszej Brygady Piłsudskiego. Adresatem listów jest Wacław Borowy (1890–1950), wybitny polski historyk literatury i krytyk literacki. Listy pochodzą z wojennych lat 1914–1915.
{"title":"Legionista Henryk Elzenberg (na podstawie listów do Wacława Borowego)","authors":"Anna Wydrycka","doi":"10.36770/bp.24","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.24","url":null,"abstract":"Niniejszy tekst stanowi omówienie oraz publikację rękopisów Henryka Elzenberga (1887–1967), polskiego filozofa, który wstąpił jako ochotnik do Pierwszej Brygady Piłsudskiego. Adresatem listów jest Wacław Borowy (1890–1950), wybitny polski historyk literatury i krytyk literacki. Listy pochodzą z wojennych lat 1914–1915.","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128855267","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Prezentowany artykuł jest recenzją pierwszego na polskim rynku wydawniczym kompletnego zbioru dramatów Stefana Grabińskiego. W Dramatach redaktorki zaprezentowały zachowane utwory sceniczne autora Demona ruchu, cenionego do tej pory za swą twórczość nowelistyczną. Autor recenzji podkreśla wysiłek włożony w pracę edytorską, ale jednocześnie wskazuje dość istotne wady zbioru: brak szczegółowego opracowania poszczególnych tekstów oraz odniesienia ich do biografii pisarza, brak rysu historycznego i szerszego kontekstu literackiego. Autor artykułu podkreśla również, że w pracy zabrakło obszernego wstępu, który zachęciłby czytelnika do zapoznania się z zapomnianą twórczością dramatyczną Grabińskiego.
{"title":"Niesamowite dramaty Stefana Grabińskiego","authors":"W. Kalinowski","doi":"10.36770/bp.28","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.28","url":null,"abstract":"Prezentowany artykuł jest recenzją pierwszego na polskim rynku wydawniczym kompletnego zbioru dramatów Stefana Grabińskiego. W Dramatach redaktorki zaprezentowały zachowane utwory sceniczne autora Demona ruchu, cenionego do tej pory za swą twórczość nowelistyczną. Autor recenzji podkreśla wysiłek włożony w pracę edytorską, ale jednocześnie wskazuje dość istotne wady zbioru: brak szczegółowego opracowania poszczególnych tekstów oraz odniesienia ich do biografii pisarza, brak rysu historycznego i szerszego kontekstu literackiego. Autor artykułu podkreśla również, że w pracy zabrakło obszernego wstępu, który zachęciłby czytelnika do zapoznania się z zapomnianą twórczością dramatyczną Grabińskiego.","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"33 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129360023","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł koncentruje się na sposobach tłumaczenia na język litewski wybranych antroponimów i toponimów pojawiających się w powieści Krzyżacy Henryka Sienkiewicza. Analiza pokazuje, że tłumacz zastosował różne techniki translacji. Najczęściej wybierał on transpozycję fleksyjną, tj. włączał oryginalne nazwy własne do deklinacji litewskiej, dodając odpowiednie końcówki fleksyjne. Jeśli pojawiły się obce antroponimom lub toponimom litewskie litery lub kombinacje liter, tłumacz zastosował jednocześnie transpozycję fonologiczną i fonetyczną. Niektóre nazwy własne uległy adaptacji. Były to głównie antroponimy odnoszące się do litewskich postaci historycznych, a także toponimy, które mają litewskie odpowiedniki pochodzące z przeszłości historycznej.
本文重点研究 Henryk Sienkiewicz 的小说《条顿骑士》（Krzyżacy）中出现的部分人名物名和地名如何被翻译成立陶宛语。分析表明，译者使用了各种翻译技巧。最常见的是，他选择了词尾转位，即把原来的专有名词合并到立陶宛语的降级词中，并加上适当的词尾。如果立陶宛语字母或字母组合与人称地名或地名不符，译者会同时使用语音和音素转换。对一些专有名称进行了调整。这些主要是指立陶宛历史人物的人称地名，以及历史上与立陶宛语对应的地名。
{"title":"O nazwach własnych w litewskim przekładzie \"Krzyżaków\" Henryka Sienkiewicza","authors":"Barbara Dwilewicz","doi":"10.36770/bp.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.18","url":null,"abstract":"Artykuł koncentruje się na sposobach tłumaczenia na język litewski wybranych antroponimów i toponimów pojawiających się w powieści Krzyżacy Henryka Sienkiewicza. Analiza pokazuje, że tłumacz zastosował różne techniki translacji. Najczęściej wybierał on transpozycję fleksyjną, tj. włączał oryginalne nazwy własne do deklinacji litewskiej, dodając odpowiednie końcówki fleksyjne. Jeśli pojawiły się obce antroponimom lub toponimom litewskie litery lub kombinacje liter, tłumacz zastosował jednocześnie transpozycję fonologiczną i fonetyczną. Niektóre nazwy własne uległy adaptacji. Były to głównie antroponimy odnoszące się do litewskich postaci historycznych, a także toponimy, które mają litewskie odpowiedniki pochodzące z przeszłości historycznej.","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"100 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127068769","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor artykułu analizuje tu głównie reportaż T. Micińskiego, zatytułowany Połąga (1905). Połąga to miejscowość leżąca dziś na Litwie, nad Morzem Bałtyckim. W czasach wizyty Micińskiego w Połądze leżała ona w granicach Imperium Rosyjskiego, choć zamieszkiwali ją głównie Polacy, gdyż była własnością polskiego rodu szlacheckiego, Tyszkiewiczów. Połąga stawała się szczególnie atrakcyjna w okresie letnim – zjeżdżało do niej wówczas wielu przyjezdnych, najczęściej Polaków z Galicji i Królestwa. W tym kontekście M. Bajko ukazuje stosunek Micińskiego do Litwy, kwestii zapatrywań Polaków na jej ewentualną niepodległość, a także opisuje wzajemne stosunki polsko-litewskie w wybranych utworach Micińskiego. Pisarz uznawał samoistność Litwy i potrzebę samostanowienia narodu litewskiego, bolał nad dążnościami antypolskimi wśród litewskich patriotów (Młoda Litwa), wierzył jednak, że z czasem zawiązany zostanie trwały sojusz Polaków i Litwinów, których m.in. łączył wspólny wróg – Prusy.
在此，作者主要分析了 T. Miciński 题为《帕兰加》（1905 年）的报告文学。帕兰加如今是立陶宛的一个小镇，位于波罗的海沿岸。在米钦斯基访问帕兰加时，帕兰加还在俄罗斯帝国的疆域内，不过当时主要居住着波兰人，因为它的主人是波兰贵族 Tyszkiewiczes 家族。夏季的帕兰加格外迷人--许多游客慕名而来，其中大部分是来自加利西亚和王国的波兰人。在此背景下，M. Bajko 介绍了米钦斯基对立陶宛的态度、波兰人对立陶宛可能独立的看法，并在米钦斯基的作品选中描述了波兰与立陶宛的相互关系。作家承认立陶宛的独立和立陶宛民族自决的必要性，他对立陶宛爱国者（年轻的立陶宛）的反波愿望表示担忧，但相信随着时间的推移，波兰人和立陶宛人之间会形成永久的联盟，因为他们被共同的敌人--普鲁士--团结在一起。
{"title":"Tadeusza Micińskiego wizja Litwy i Litwinów – u progu I wojny światowej","authors":"Marcin Bajko","doi":"10.36770/bp.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.11","url":null,"abstract":"Autor artykułu analizuje tu głównie reportaż T. Micińskiego, zatytułowany Połąga (1905). Połąga to miejscowość leżąca dziś na Litwie, nad Morzem Bałtyckim. W czasach wizyty Micińskiego w Połądze leżała ona w granicach Imperium Rosyjskiego, choć zamieszkiwali ją głównie Polacy, gdyż była własnością polskiego rodu szlacheckiego, Tyszkiewiczów. Połąga stawała się szczególnie atrakcyjna w okresie letnim – zjeżdżało do niej wówczas wielu przyjezdnych, najczęściej Polaków z Galicji i Królestwa. W tym kontekście M. Bajko ukazuje stosunek Micińskiego do Litwy, kwestii zapatrywań Polaków na jej ewentualną niepodległość, a także opisuje wzajemne stosunki polsko-litewskie w wybranych utworach Micińskiego. Pisarz uznawał samoistność Litwy i potrzebę samostanowienia narodu litewskiego, bolał nad dążnościami antypolskimi wśród litewskich patriotów (Młoda Litwa), wierzył jednak, że z czasem zawiązany zostanie trwały sojusz Polaków i Litwinów, których m.in. łączył wspólny wróg – Prusy.","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131454742","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest analiza obrazu Wilna przedstawionego w Dzienniku bł. ks. Michał Sopoćki, spowiednika św. Faustyny Kowalskiej. Głównymi przedmiotami obserwacji autorki są wybrane miejsca na mapie miasta (np. Ostra Brama, seminarium, uniwersytet, liczne kościoły i wybrane miejsca świeckie) oraz ludzie z nimi związani i sam pamiętnikarz. Narracja składa się z oddzielnych wpisów o różnej długości, odwołujących się do konkretnych przestrzeni, wydarzeń i ich uczestników odgrywających mniej lub bardziej ważne role w życiu autora.
{"title":"Obraz Wilna w \"Dzienniku\" bł. ks. Michała Sopoćki","authors":"Bernadetta M. Puchalska-Dąbrowska","doi":"10.36770/bp.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.16","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest analiza obrazu Wilna przedstawionego w Dzienniku bł. ks. Michał Sopoćki, spowiednika św. Faustyny Kowalskiej. Głównymi przedmiotami obserwacji autorki są wybrane miejsca na mapie miasta (np. Ostra Brama, seminarium, uniwersytet, liczne kościoły i wybrane miejsca świeckie) oraz ludzie z nimi związani i sam pamiętnikarz. Narracja składa się z oddzielnych wpisów o różnej długości, odwołujących się do konkretnych przestrzeni, wydarzeń i ich uczestników odgrywających mniej lub bardziej ważne role w życiu autora.","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"47 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133048244","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W niniejszym artykule zostały zarysowane postacie dwóch poetek: Jadwigi Łuszczewskiej (bardziej znanej pod artystycznym pseudonimem Deotymy, 1834–1908), słynnej w swoim czasie improwizatorki, prowadzącej salon literacki w Warszawie, oraz Karoliny Proniewskiej (z lit. Praniauskaitė, 1828–1859), skromnej poetki ze Żmudzi, której talentowi nie dała się rozwinąć przedwczesna śmierć. Deotyma i Proniewska stały się swoistym fenomenem określonych zjawisk kulturowych swoich czasów. Ich twórczość doczekała się niejednoznacznej oceny, niemniej były niesłychanie popularne w swojej epoce, zarówno adorowane, jak też krytykowane, współcześnie jednak popadły w całkowite niemal zapomnienie. Losy tych dwóch kobiet mogą stanowić ciekawy przyczynek do badań nad kondycją, rolą i przeznaczeniem kobiety-literatki w ówczesnym społeczeństwie i kulturze.
{"title":"Deotyma i Proniewska: dwugłos poetycki","authors":"Krystyna Syrnicka","doi":"10.36770/bp.21","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.21","url":null,"abstract":"W niniejszym artykule zostały zarysowane postacie dwóch poetek: Jadwigi Łuszczewskiej (bardziej znanej pod artystycznym pseudonimem Deotymy, 1834–1908), słynnej w swoim czasie improwizatorki, prowadzącej salon literacki w Warszawie, oraz Karoliny Proniewskiej (z lit. Praniauskaitė, 1828–1859), skromnej poetki ze Żmudzi, której talentowi nie dała się rozwinąć przedwczesna śmierć. Deotyma i Proniewska stały się swoistym fenomenem określonych zjawisk kulturowych swoich czasów. Ich twórczość doczekała się niejednoznacznej oceny, niemniej były niesłychanie popularne w swojej epoce, zarówno adorowane, jak też krytykowane, współcześnie jednak popadły w całkowite niemal zapomnienie. Losy tych dwóch kobiet mogą stanowić ciekawy przyczynek do badań nad kondycją, rolą i przeznaczeniem kobiety-literatki w ówczesnym społeczeństwie i kulturze.","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"32 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114577971","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Folklor litewski i polski XIX oraz XX wieku. Źródła – literackie przekształcenia – interpretacje”, Wilno – Onikszty 23-24 listopada 2018 roku. Sprawozdanie","authors":"Mateusz Napiórkowski","doi":"10.36770/bp.33","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.33","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129224098","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Nazwiska Józefa Albina Herbaczewskiego (Juozapas Albinas Herbačiauskas), młodolitewskiego pisarza dwujęzycznego, związanego na początku XX wieku ze środowiskiem krakowskiej bohemy artystycznej, oraz Tadeusza Micińskiego, młodopolskiego poety, dramaturga i prozaika, zestawiane są zazwyczaj przez badaczy literatury by zaznaczyć wzajemną wrogość obu tych niezwykłych twórców kultury. Od osobistych animozji ciekawsze jednak wydaje się to, co łączy obu tych oryginalnych artystów, prowadzących na początku XX wieku aktywną działalność publicystyczną. A będą to: kult polskiej wieszczej literatury romantycznej, tematyka mistyczno-ezoteryczna, fascynacja pogańską tradycją starożytnej Litwy, mającej – zdaniem obu twórców – aryjskie korzenie, a wreszcie przekonanie, że tylko odrodzenie duchowe może doprowadzić do wyzwolenia politycznego narodu polskiego i litewskiego.
{"title":"„Tajemna księga Litwy”. Józef Albin Herbaczewski i Tadeusz Miciński","authors":"E. Flis-Czerniak","doi":"10.36770/bp.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.10","url":null,"abstract":"Nazwiska Józefa Albina Herbaczewskiego (Juozapas Albinas Herbačiauskas), młodolitewskiego pisarza dwujęzycznego, związanego na początku XX wieku ze środowiskiem krakowskiej bohemy artystycznej, oraz Tadeusza Micińskiego, młodopolskiego poety, dramaturga i prozaika, zestawiane są zazwyczaj przez badaczy literatury by zaznaczyć wzajemną wrogość obu tych niezwykłych twórców kultury. Od osobistych animozji ciekawsze jednak wydaje się to, co łączy obu tych oryginalnych artystów, prowadzących na początku XX wieku aktywną działalność publicystyczną. A będą to: kult polskiej wieszczej literatury romantycznej, tematyka mistyczno-ezoteryczna, fascynacja pogańską tradycją starożytnej Litwy, mającej – zdaniem obu twórców – aryjskie korzenie, a wreszcie przekonanie, że tylko odrodzenie duchowe może doprowadzić do wyzwolenia politycznego narodu polskiego i litewskiego.","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114990006","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł jest recenzją książki G. Minois Historia samotników i samotności. W tym tekście autor pokazuje na jednym przykładzie, jak G. Minois opacznie przedstawia źródła, a przez to nadaje im nowy sens, niezgodny z oryginałem. W rezultacie na podstawie lektury jego dzieła można odnieść mylne wrażenie, co do sytuacji opisanych w źródłach.
{"title":"Krystyna z Markyate i samotność, czyli jak łatwo wypaczyć sens opowieści","authors":"R. Suski","doi":"10.36770/bp.29","DOIUrl":"https://doi.org/10.36770/bp.29","url":null,"abstract":"Artykuł jest recenzją książki G. Minois Historia samotników i samotności. W tym tekście autor pokazuje na jednym przykładzie, jak G. Minois opacznie przedstawia źródła, a przez to nadaje im nowy sens, niezgodny z oryginałem. W rezultacie na podstawie lektury jego dzieła można odnieść mylne wrażenie, co do sytuacji opisanych w źródłach.","PeriodicalId":289909,"journal":{"name":"Bibliotekarz Podlaski. Ogólnopolskie Naukowe Pismo Bibliotekoznawcze i Bibliologiczne","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122173839","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：