Praca człowieka jest społecznie użyteczna. Oznacza to, że społeczeństwo ma wobec osoby pracującej obowiązek zapewnienia życia godnego. Wymaga to także zagwarantowania określonego poziomu przychodów. W związku z tym wynagrodzenie godziwe należy się nie tylko pracownikowi, lecz także każdej osobie pracującej zarobkowo, zwłaszcza gdy nie zatrudnia ona innych do wykonywania pracy.
{"title":"„Wynagrodzenie godziwe” samozatrudnionego rolnika","authors":"A. Sobczyk","doi":"10.53098/wir042022/05","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir042022/05","url":null,"abstract":"Praca człowieka jest społecznie użyteczna. Oznacza to, że społeczeństwo ma wobec osoby pracującej obowiązek zapewnienia życia godnego. Wymaga to także zagwarantowania określonego poziomu przychodów. W związku z tym wynagrodzenie godziwe należy się nie tylko pracownikowi, lecz także każdej osobie pracującej zarobkowo, zwłaszcza gdy nie zatrudnia ona innych do wykonywania pracy.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"33 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127339530","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W przedstawionym artykule podjęto kwestie sprawiedliwości społecznej i sprawiedliwości przestrzennej, przywołano genezę tych pojęć i omówiono ich dialektykę oraz rolę odgrywaną przez nie w kształtowaniu polityk rozwoju regionalnego i obszarów wiejskich. Sprecyzowano, że społeczność jest przestrzennie sprawiedliwa, gdy wszystkie jej części respektują prawa poszczególnych członków. Rozwój obszarów wiejskich uwzględniający sprawiedliwość społeczną i przestrzenną powinien wiązać się z poszanowaniem podstawowych praw człowieka, promować inkluzywne działania na tych terenach ukierunkowane na zmniejszenie nierówności gospodarczych i polaryzacji społecznej, które są wynikiem neoliberalnych przemian. Odnosząc się do specyfiki ukraińskiej reformy samorządowej, podjęto próbę określenia obszarów kształtowania (nie)sprawiedliwości, co ma umożliwić dalsze opracowywanie mechanizmów wyrównywania procesów rozwoju lokalnego.
{"title":"W kierunku konceptualizacji sprawiedliwości społecznej w przestrzeni wiejskiej Ukrainy","authors":"O. Borodina","doi":"10.53098/wir042022/02","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir042022/02","url":null,"abstract":"W przedstawionym artykule podjęto kwestie sprawiedliwości społecznej i sprawiedliwości przestrzennej, przywołano genezę tych pojęć i omówiono ich dialektykę oraz rolę odgrywaną przez nie w kształtowaniu polityk rozwoju regionalnego i obszarów wiejskich. Sprecyzowano, że społeczność jest przestrzennie sprawiedliwa, gdy wszystkie jej części respektują prawa poszczególnych członków. Rozwój obszarów wiejskich uwzględniający sprawiedliwość społeczną i przestrzenną powinien wiązać się z poszanowaniem podstawowych praw człowieka, promować inkluzywne działania na tych terenach ukierunkowane na zmniejszenie nierówności gospodarczych i polaryzacji społecznej, które są wynikiem neoliberalnych przemian. Odnosząc się do specyfiki ukraińskiej reformy samorządowej, podjęto próbę określenia obszarów kształtowania (nie)sprawiedliwości, co ma umożliwić dalsze opracowywanie mechanizmów wyrównywania procesów rozwoju lokalnego.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114351996","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Obchody Jubileuszu 50-lecia Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk","authors":"","doi":"10.53098/wir042022/07","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir042022/07","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"29 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121159669","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
F. Purseigle, B. Hervieu, Une agriculture sans agriculteurs. La révolution indicible, SciencesPo Les presses, Paris 2022, ss. 222. Do tej edycji odnoszą się odwołania w tekście.
{"title":"Rolnictwo bez rolników. Recenzja ksiazki François Purseigle’a i Bertranda Hervieu, Une agriculture sans agriculteurs. La révolution indicible","authors":"M. Maurel","doi":"10.53098/wir042022/06","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir042022/06","url":null,"abstract":"F. Purseigle, B. Hervieu, Une agriculture sans agriculteurs. La révolution indicible, SciencesPo Les presses, Paris 2022, ss. 222. Do tej edycji odnoszą się odwołania w tekście.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"398 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115994061","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest zaprezentowanie zasadniczych rozwiązań w zakresie konstytucyjnego kształtowania ustroju rolnego. Prawnoporównawcza analiza modeli ustroju rolnego prowadzi do wskazania podobieństw i różnic zachodzących na tym tle między sześcioma wybranymi krajami europejskimi. Wyniki badania pozwalają dostrzec wpływ sytuacji społeczno-gospodarczej państwa na treść regulacji konstytucyjnej.
{"title":"Koncepcje ustroju rolnego w kontekście konstytucji wybranych państw europejskich","authors":"Paulina Zasada","doi":"10.53098/wir032022/01","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir032022/01","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest zaprezentowanie zasadniczych rozwiązań w zakresie konstytucyjnego kształtowania ustroju rolnego. Prawnoporównawcza analiza modeli ustroju rolnego prowadzi do wskazania podobieństw i różnic zachodzących na tym tle między sześcioma wybranymi krajami europejskimi. Wyniki badania pozwalają dostrzec wpływ sytuacji społeczno-gospodarczej państwa na treść regulacji konstytucyjnej.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115058333","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Ochrona zabytkowych układów ruralistycznych często ma wymiar wyłącznie deklaratywny. Od 2. poł. XX w. krajobraz polskiej wsi ulega przekształceniom, które mają niebagatelny wpływ na jej architekturę oraz na zachowanie wartości układów ruralistycznych. Problem stanowi również liczba wiejskich układów objętych ochroną prawną. Przykładów osadnictwa wiejskiego wpisanych do rejestrów zabytków jest ok. 80 (stanowią one 0,001% wszystkich pozycji wpisanych do rejestrów). Piętnastokrotnie więcej chronionych jest układów urbanistycznych (1066 – stan na 01.01.2018), które pod kątem ilościowym przewyższają liczbę miejscowości mających prawa miejskie (944 – stan na 01.01.2020), zatem na 1 miasto przypada 1,15 chronionego układu urbanistycznego, natomiast na 1 miejscowość wiejską (a tych w Polsce jest 52 363) przypada 0,0015 chronionego układu ruralistycznego. Ten stan rzeczy przyczynił się do przyjęcia celu artykułu stanowiącego propozycję metody waloryzacji historycznych układów ruralistycznych i ich dziedzictwa kulturowego. Miałaby ona za zadanie umożliwienie konserwatorom oraz planistom jednoznacznego określenia, które z układów ruralistycznych i zawartych w nich elementów dziedzictwa wymagają zachowania szczególnej ochrony lub odtworzenia. W ramach przeprowadzonych badań przyjęto metodę polegającą na analizie metodologii waloryzacji zabytków, krajobrazu, elementów dziedzictwa kulturowego, układów urbanistycznych i ruralistycznych, której celem było opracowanie kompilacyjnego sposobu waloryzacji. Przygotowany sposób wartościowania sprawdzono na trzech zróżnicowanych układach osadniczych: Chochołowa, Cedrów Wielkich oraz Nowosolnej, które szczegółowo zinwentaryzowano. W ramach podsumowania zawarto refleksje na temat konieczności wzmocnienia ochrony wiejskich układów osadniczych oraz propozycje uszczegółowienia opracowanej metody waloryzacji układów ruralistycznych.
{"title":"Metody waloryzacji dziedzictwa kulturowego w ruralistycznych układach osadniczych. Propozycja oceny wartości układów przestrzennych na podstawie dotychczasowych opracowań","authors":"O. Kowalczyk","doi":"10.53098/wir032022/02","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir032022/02","url":null,"abstract":"Ochrona zabytkowych układów ruralistycznych często ma wymiar wyłącznie deklaratywny. Od 2. poł. XX w. krajobraz polskiej wsi ulega przekształceniom, które mają niebagatelny wpływ na jej architekturę oraz na zachowanie wartości układów ruralistycznych. Problem stanowi również liczba wiejskich układów objętych ochroną prawną. Przykładów osadnictwa wiejskiego wpisanych do rejestrów zabytków jest ok. 80 (stanowią one 0,001% wszystkich pozycji wpisanych do rejestrów). Piętnastokrotnie więcej chronionych jest układów urbanistycznych (1066 – stan na 01.01.2018), które pod kątem ilościowym przewyższają liczbę miejscowości mających prawa miejskie (944 – stan na 01.01.2020), zatem na 1 miasto przypada 1,15 chronionego układu urbanistycznego, natomiast na 1 miejscowość wiejską (a tych w Polsce jest 52 363) przypada 0,0015 chronionego układu ruralistycznego. Ten stan rzeczy przyczynił się do przyjęcia celu artykułu stanowiącego propozycję metody waloryzacji historycznych układów ruralistycznych i ich dziedzictwa kulturowego. Miałaby ona za zadanie umożliwienie konserwatorom oraz planistom jednoznacznego określenia, które z układów ruralistycznych i zawartych w nich elementów dziedzictwa wymagają zachowania szczególnej ochrony lub odtworzenia. W ramach przeprowadzonych badań przyjęto metodę polegającą na analizie metodologii waloryzacji zabytków, krajobrazu, elementów dziedzictwa kulturowego, układów urbanistycznych i ruralistycznych, której celem było opracowanie kompilacyjnego sposobu waloryzacji. Przygotowany sposób wartościowania sprawdzono na trzech zróżnicowanych układach osadniczych: Chochołowa, Cedrów Wielkich oraz Nowosolnej, które szczegółowo zinwentaryzowano. W ramach podsumowania zawarto refleksje na temat konieczności wzmocnienia ochrony wiejskich układów osadniczych oraz propozycje uszczegółowienia opracowanej metody waloryzacji układów ruralistycznych.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"59 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"114171437","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
R. Śpiewak, Anna Kłoczko-Gajewska, Justyna Kłobukowska
Celem głównym artykułu było scharakteryzowanie obszarów wspólnie użytkowanych w Polsce w kontekście ich znaczenia w produkcji i pozyskiwaniu żywności. Opisano lasy publiczne, wspólnoty gruntowe, ogrody społecznościowe oraz rodzinne ogrody działkowe w Polsce wraz z pełnionymi przez nie funkcjami. Z wykorzystaniem fragmentarycznych danych zastanych oraz wyników badań własnych oszacowana została wielkość obszarów wspólnie użytkowanych i ilość pozyskiwanej w ten sposób żywności w Polsce. Artykuł otwiera dyskusję na temat znaczenia obszarów zarządzanych w sposób wspólnotowy w Polsce z punktu widzenia ekonomicznego, społecznego i środowiskowego, a także politycznych implikacji docenienia roli tego typu obszarów.
{"title":"Znaczenie obszarów wspólnie użytkowanych (land commons) w Polsce w produkcji żywności – wstęp do dyskusji","authors":"R. Śpiewak, Anna Kłoczko-Gajewska, Justyna Kłobukowska","doi":"10.53098/wir032022/04","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir032022/04","url":null,"abstract":"Celem głównym artykułu było scharakteryzowanie obszarów wspólnie użytkowanych w Polsce w kontekście ich znaczenia w produkcji i pozyskiwaniu żywności. Opisano lasy publiczne, wspólnoty gruntowe, ogrody społecznościowe oraz rodzinne ogrody działkowe w Polsce wraz z pełnionymi przez nie funkcjami. Z wykorzystaniem fragmentarycznych danych zastanych oraz wyników badań własnych oszacowana została wielkość obszarów wspólnie użytkowanych i ilość pozyskiwanej w ten sposób żywności w Polsce. Artykuł otwiera dyskusję na temat znaczenia obszarów zarządzanych w sposób wspólnotowy w Polsce z punktu widzenia ekonomicznego, społecznego i środowiskowego, a także politycznych implikacji docenienia roli tego typu obszarów.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"159 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116234931","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Recenzja książki: A. Kaleta, Szkice o polskiej socjologii wsi, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 215.
{"title":"Czy polska socjologia wsi ma przyszłość? Recenzja książki Andrzeja Kalety, Szkice o polskiej socjologii wsi","authors":"Joanna Najbor","doi":"10.53098/wir032022/06","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir032022/06","url":null,"abstract":"Recenzja książki: A. Kaleta, Szkice o polskiej socjologii wsi, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 215.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"24 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124097645","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wspomnienie o Profesor Krystynie Szafraniec","authors":"S. Michalska","doi":"10.53098/wir032022/00","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir032022/00","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115806241","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Puseletso Perpetua Kalauba, A. Belete, M. P. Senyolo
Agriculture plays a significant role in the economic sector in Limpopo province in terms of its contribution to the economy, and the number of employment opportunities it produces within local communities. The majority of people involved in agricultural practices are emerging farmers and smallholder/small scale farmers. The aim of the study was to determine and profile factors influencing production and market participation among smallholder tomato growers in Madibong and Manganeng Villages, Makhuduthamaga Municipality in Greater Sekhukhune District, South Africa. A purposive sampling technique integrated with a random sampling technique were used to collect primary data from 100 smallholder tomato farmers using structured questionnaires. The Multiple Linear Regression and the Logistic Regression models were used to analyse the socio-economic factors that influence tomato production and market participation among smallholder tomato farmers in the study area. The results of the study revealed that extension access, fertiliser application, marital status, income from production and use of agricultural equipment positively influence tomato production. While, the educational level, gender of the farmer, farming experience, marital status and farm size positively influence market participation, market distance negatively influences market participation among smallholder tomato farmers. Based on the findings of the study, it is recommended that there should be a comprehensive producer support programme that focuses primarily on subsidising smallholder farmers when purchasing production inputs.
{"title":"Factors Influencing Production and Market Participation among Smallholder Tomato Growers in Makhuduthamaga Municipality, Greater Sekhukhune District of Limpopo Province, South Africa","authors":"Puseletso Perpetua Kalauba, A. Belete, M. P. Senyolo","doi":"10.53098/wir032022/05","DOIUrl":"https://doi.org/10.53098/wir032022/05","url":null,"abstract":"Agriculture plays a significant role in the economic sector in Limpopo province in terms of its contribution to the economy, and the number of employment opportunities it produces within local communities. The majority of people involved in agricultural practices are emerging farmers and smallholder/small scale farmers. The aim of the study was to determine and profile factors influencing production and market participation among smallholder tomato growers in Madibong and Manganeng Villages, Makhuduthamaga Municipality in Greater Sekhukhune District, South Africa. A purposive sampling technique integrated with a random sampling technique were used to collect primary data from 100 smallholder tomato farmers using structured questionnaires. The Multiple Linear Regression and the Logistic Regression models were used to analyse the socio-economic factors that influence tomato production and market participation among smallholder tomato farmers in the study area. The results of the study revealed that extension access, fertiliser application, marital status, income from production and use of agricultural equipment positively influence tomato production. While, the educational level, gender of the farmer, farming experience, marital status and farm size positively influence market participation, market distance negatively influences market participation among smallholder tomato farmers. Based on the findings of the study, it is recommended that there should be a comprehensive producer support programme that focuses primarily on subsidising smallholder farmers when purchasing production inputs.","PeriodicalId":302895,"journal":{"name":"Wieś i Rolnictwo","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123855279","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}