Pub Date : 2021-06-30DOI: 10.18778/1689-4286.52.03
K. Taczkowska
Celem pracy jest omówienie wybranych prac Billa Violi odznaczających się najbardziej afektywną treścią po to, by na ich podstawie uzyskać wgląd w swoistość sztuki video jako gatunku artystycznego. W pracy zostaje postawiona teza, że tym, co odróżnia video-art od innych form sztuki, jest jego afektywny potencjał.
{"title":"Estetyka afektu. Video-art Billa Violi","authors":"K. Taczkowska","doi":"10.18778/1689-4286.52.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.52.03","url":null,"abstract":"Celem pracy jest omówienie wybranych prac Billa Violi odznaczających się najbardziej afektywną treścią po to, by na ich podstawie uzyskać wgląd w swoistość sztuki video jako gatunku artystycznego. W pracy zostaje postawiona teza, że tym, co odróżnia video-art od innych form sztuki, jest jego afektywny potencjał.","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"5 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79932945","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1689-4286.51.04
A. Krawiec
W fenomenologii coraz częściej obserwujemy zainteresowanie filozofów wczesną myślą chrześcijańską – w tym apofatyką – co nie pozostaje bez wpływu na pojmowanie roli i znaczenia sztuki. „Niewidzialność” w sztuce oraz objawienie Boga poprzez dzieło artystyczne stanowi tajemnicę, wobec której tradycyjne modele estetyki filozoficznej nie znajdują w pełni satysfakcjonujących wyjaśnień. Teologia negatywna – wraz z kluczową dla niej drogą apofatyczną – wnosi do współczesnych debat estetycznych nową perspektywę rozumienia dzieła sztuki, a jej „redukcyjne” zastosowanie odnajdujemy zwłaszcza w teorii ikony. Analiza ikony dokonana przez Pawła Florenskiego w wielu punktach wykazuje zbieżność z kategorią „fenomenu przesyconego” Jeana-Luca Mariona, a redukcja henologiczna Henry’ego Duméry’ego — uzupełniająca i zarazem przekraczająca redukcje Edmunda Husserla — rozszerza horyzont „niewidzialnego” wymiaru sztuki o relację, jaką duch (inteligibilność) nawiązuje z Transcendencją. W niniejszym artykule wskazuję na spójność współczesnej refleksji fenomenologicznej z wczesnochrześcijańską apofatyką oraz teorią ikony, a także stawiam pytania o zasadność i przydatność tak skonstruowanej koncepcji estetyczno-teologicznej jako ogólnej filozoficznej teorii sztuki.
{"title":"Apofatyka w fenomenologicznych rozważaniach o sztuce","authors":"A. Krawiec","doi":"10.18778/1689-4286.51.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.51.04","url":null,"abstract":"W fenomenologii coraz częściej obserwujemy zainteresowanie filozofów wczesną myślą chrześcijańską – w tym apofatyką – co nie pozostaje bez wpływu na pojmowanie roli i znaczenia sztuki. „Niewidzialność” w sztuce oraz objawienie Boga poprzez dzieło artystyczne stanowi tajemnicę, wobec której tradycyjne modele estetyki filozoficznej nie znajdują w pełni satysfakcjonujących wyjaśnień. Teologia negatywna – wraz z kluczową dla niej drogą apofatyczną – wnosi do współczesnych debat estetycznych nową perspektywę rozumienia dzieła sztuki, a jej „redukcyjne” zastosowanie odnajdujemy zwłaszcza w teorii ikony. Analiza ikony dokonana przez Pawła Florenskiego w wielu punktach wykazuje zbieżność z kategorią „fenomenu przesyconego” Jeana-Luca Mariona, a redukcja henologiczna Henry’ego Duméry’ego — uzupełniająca i zarazem przekraczająca redukcje Edmunda Husserla — rozszerza horyzont „niewidzialnego” wymiaru sztuki o relację, jaką duch (inteligibilność) nawiązuje z Transcendencją. W niniejszym artykule wskazuję na spójność współczesnej refleksji fenomenologicznej z wczesnochrześcijańską apofatyką oraz teorią ikony, a także stawiam pytania o zasadność i przydatność tak skonstruowanej koncepcji estetyczno-teologicznej jako ogólnej filozoficznej teorii sztuki.","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"23 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74102299","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1689-4286.51.02
Antoni Grzybowski
The purpose of the article is to demonstrate that Freud's theory in its late, mature form significantly goes beyond the model associated with the "repressive hypothesis" and thus can potentially be a useful conceptual tool for analyzing the contemporary non-repressive society and the form of subjectivity it creates. To this end, an outline of the development of the Freudian psychoanalytic theory will be presented in relation to the "repressive hypothesis" from the early period of his work, and then move on to the mature work of Freud to discuss its most important elements such as the concept of narcissism, reformulation of the relationship between anxiety and repression and the concept of duality of life and death drives.
{"title":"Poza „hipotezę represji”. Relacje pomiędzy popędami a sferą kultury w późnej teorii psychoanalitycznej Freuda","authors":"Antoni Grzybowski","doi":"10.18778/1689-4286.51.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.51.02","url":null,"abstract":"The purpose of the article is to demonstrate that Freud's theory in its late, mature form significantly goes beyond the model associated with the \"repressive hypothesis\" and thus can potentially be a useful conceptual tool for analyzing the contemporary non-repressive society and the form of subjectivity it creates. To this end, an outline of the development of the Freudian psychoanalytic theory will be presented in relation to the \"repressive hypothesis\" from the early period of his work, and then move on to the mature work of Freud to discuss its most important elements such as the concept of narcissism, reformulation of the relationship between anxiety and repression and the concept of duality of life and death drives.","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"133 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76569774","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1689-4286.51.01
Paweł Pieniążek
Artykuł przedstawia Rousseau i Kanta wizje historii w perspektywie zależności tej drugiej od pierwszej. Przede wszystkim skupia się na ukazaniu ich wewnętrznych trudności i wewnętrznych napięć, zdecydowanie więcej miejsca poświęcając filozofii historii Kanta. Koncepcję tę ujmuje jako zwieńczenie teleologicznej struktury rozumu ludzkiego, nadając jej status praktyczno-moralnej fikcji i odrzucając jej wykładnię teoretyczno-naturalistyczną. Następnie analizowane są trudności odnoszące się do wykładni moralnej. Analiza ta prowadzi do tezy, że właśnie pod ich ciężarem moralnie rozumiana historiozofia Kanta faktycznie załamuje się, nie będąc w stanie znieść nieusuwalnego napięcia między porządkami moralnym i legalnym historii i ostatecznie kryjącego się za nim napięcia między jednostką i historią; tkwiło ono więc w samych moralnych podstawach tej ostatniej.
{"title":"Jednostka i historia w myśli Rousseau i Kanta","authors":"Paweł Pieniążek","doi":"10.18778/1689-4286.51.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.51.01","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia Rousseau i Kanta wizje historii w perspektywie zależności tej drugiej od pierwszej. Przede wszystkim skupia się na ukazaniu ich wewnętrznych trudności i wewnętrznych napięć, zdecydowanie więcej miejsca poświęcając filozofii historii Kanta. Koncepcję tę ujmuje jako zwieńczenie teleologicznej struktury rozumu ludzkiego, nadając jej status praktyczno-moralnej fikcji i odrzucając jej wykładnię teoretyczno-naturalistyczną. Następnie analizowane są trudności odnoszące się do wykładni moralnej. Analiza ta prowadzi do tezy, że właśnie pod ich ciężarem moralnie rozumiana historiozofia Kanta faktycznie załamuje się, nie będąc w stanie znieść nieusuwalnego napięcia między porządkami moralnym i legalnym historii i ostatecznie kryjącego się za nim napięcia między jednostką i historią; tkwiło ono więc w samych moralnych podstawach tej ostatniej.","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"14 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90282038","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-30DOI: 10.18778/1689-4286.51.05
M. Błaszczyk
Praca stanowi krytyczne omówienie książki Włodzimierza Lorenca zatytułowanej Filozofia hermeneutyczna. Inspiracje, klasycy, radykalizacje (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019). Celem naszym jest, po pierwsze, przybliżenie zasadniczych tez stawianych przez Autora; po wtóre natomiast – zaproszenie do namysłu nad fenomenem filozofii hermeneutycznej oraz jej miejscem we współczesnej myśli filozoficznej.
{"title":"Spór o Filozofię hermeneutyczną [Włodzimierz Lorenc, \"Filozofia hermeneutyczna. Inspiracje, klasycy, radykalizacje\", Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019]","authors":"M. Błaszczyk","doi":"10.18778/1689-4286.51.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.51.05","url":null,"abstract":"Praca stanowi krytyczne omówienie książki Włodzimierza Lorenca zatytułowanej Filozofia hermeneutyczna. Inspiracje, klasycy, radykalizacje (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019). Celem naszym jest, po pierwsze, przybliżenie zasadniczych tez stawianych przez Autora; po wtóre natomiast – zaproszenie do namysłu nad fenomenem filozofii hermeneutycznej oraz jej miejscem we współczesnej myśli filozoficznej.","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"10 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"75264920","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-09-30DOI: 10.18778/1689-4286.50.07
S. Kowalik
{"title":"O zbędności albo niezbędności wykonania kolejnego etapu naukowego rejsu przez Lecha Witkowskiego (polemika z recenzją jego książki \"Psychodynamiki i ich struktura. Studia z humanistyki stosowanej\")","authors":"S. Kowalik","doi":"10.18778/1689-4286.50.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.50.07","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"41 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"72936915","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-09-30DOI: 10.18778/1689-4286.50.01
Marcin M. Bogusławski, D. Misztal
Na pytanie, dlaczego nasze pismo ma taki a nie inny tytuł, nie jestes my w stanie odpowiedziec w sposo b pozbawiony wątpliwos ci. Nie potrafimy nawet wskazac , kto był jego pomysłodawcą. Było to na tyle dawno, z e chciałoby się sięgnąc do chwytu narracyjnego znanego z mito w i bajek: in illo tempore. Wydaje nam się jednak, z e jedno nie ulega wątpliwos ci — nasz tytuł nawiązuje do Nietzschego i Bataille’a, traktuje hybris w sposo b przynajmniej dwuznaczny, jako gest przekraczania tego, co skostniałe, w imię nadmiaru, wolnos ci, otwarcia.
{"title":"Pismo na nowe czasy","authors":"Marcin M. Bogusławski, D. Misztal","doi":"10.18778/1689-4286.50.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.50.01","url":null,"abstract":"Na pytanie, dlaczego nasze pismo ma taki a nie inny tytuł, nie jestes my w stanie odpowiedziec w sposo b pozbawiony wątpliwos ci. Nie potrafimy nawet wskazac , kto był jego pomysłodawcą. Było to na tyle dawno, z e chciałoby się sięgnąc do chwytu narracyjnego znanego z mito w i bajek: in illo tempore. Wydaje nam się jednak, z e jedno nie ulega wątpliwos ci — nasz tytuł nawiązuje do Nietzschego i Bataille’a, traktuje hybris w sposo b przynajmniej dwuznaczny, jako gest przekraczania tego, co skostniałe, w imię nadmiaru, wolnos ci, otwarcia.","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80017177","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-09-30DOI: 10.18778/1689-4286.50.06
Filip Jach
{"title":"O jachcie płynącym praktycznie bez celu [Lech Witkowski, \"Psychodynamiki i ich struktura. Studia z humanistyki stosowanej\". 2020, Toruń]","authors":"Filip Jach","doi":"10.18778/1689-4286.50.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.50.06","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"18 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83353506","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-09-30DOI: 10.18778/1689-4286.50.02
Petr Slováček
The present text deals with two layers of philosophic psychology/anthropology in the works of Thomas Aquinas and strives to examine the mutual relationships and interrelated meanings between these layers while paying particular attention to the biblical image of a human being as imago Dei. With respect to this aim, the paper contains a justification of the distinction between philosophic psychology, which understands soul as a substantial form of the human being, and dualistic philosophic psychology, which views soul as the subject of activities, or as incomplete substance. This distinction is then confirmed as confronted with the way Thomas Aquinas delimits the human being as imago Dei in his Summa Theologiae, by which means the way we understand this expression becomes more exact, and the importance of Thomas's dualistic terminology, which we encounter in his works, is emphasised at the same time.
{"title":"Unitary and dualistic aspects of anthropology by Thomas Aquinas in relation to a human being as imago dei","authors":"Petr Slováček","doi":"10.18778/1689-4286.50.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.50.02","url":null,"abstract":"The present text deals with two layers of philosophic psychology/anthropology in the works of Thomas Aquinas and strives to examine the mutual relationships and interrelated meanings between these layers while paying particular attention to the biblical image of a human being as imago Dei. With respect to this aim, the paper contains a justification of the distinction between philosophic psychology, which understands soul as a substantial form of the human being, and dualistic philosophic psychology, which views soul as the subject of activities, or as incomplete substance. This distinction is then confirmed as confronted with the way Thomas Aquinas delimits the human being as imago Dei in his Summa Theologiae, by which means the way we understand this expression becomes more exact, and the importance of Thomas's dualistic terminology, which we encounter in his works, is emphasised at the same time.","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"146 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86645984","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-09-30DOI: 10.18778/1689-4286.50.04
Jowita Mróz
Ingmar Bergman wniósł do dyskusji o sztuce własną estetykę i autorski język. Zastanowię się, czy wykorzystywał filmowe medium do filozofowania w duchu egzystencjalizmu. Analizując Więzienie, Siódmą pieczęć, Tam, gdzie rosną poziomki, Gości Wieczerzy Pańskiej i Szepty i krzyki odwołuję się do: wypowiedzi artysty, interpretacji badaczy jego filmów i filozofii egzystencjalnej – Kierkegaarda, Sartre’a, Heideggera i Jaspersa. Perspektywa interpretacyjna, którą przyjmuję jest panoramiczna. Zakładam za Höök i Bergom-Larsson, że twórczość Bergmana stanowi spójną całość. W takiej perspektywie nie tylko ujawniają się związki filmów Bergmana z filozofią egzystencjalną, ale również jego filozoficzny punkt widzenia.
{"title":"Wątki egzystencjalne w twórczości Bergmana","authors":"Jowita Mróz","doi":"10.18778/1689-4286.50.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/1689-4286.50.04","url":null,"abstract":"Ingmar Bergman wniósł do dyskusji o sztuce własną estetykę i autorski język. Zastanowię się, czy wykorzystywał filmowe medium do filozofowania w duchu egzystencjalizmu. Analizując Więzienie, Siódmą pieczęć, Tam, gdzie rosną poziomki, Gości Wieczerzy Pańskiej i Szepty i krzyki odwołuję się do: wypowiedzi artysty, interpretacji badaczy jego filmów i filozofii egzystencjalnej – Kierkegaarda, Sartre’a, Heideggera i Jaspersa. Perspektywa interpretacyjna, którą przyjmuję jest panoramiczna. Zakładam za Höök i Bergom-Larsson, że twórczość Bergmana stanowi spójną całość. W takiej perspektywie nie tylko ujawniają się związki filmów Bergmana z filozofią egzystencjalną, ale również jego filozoficzny punkt widzenia.","PeriodicalId":30478,"journal":{"name":"HYBRIS Revista de Filosofia","volume":"42 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73968257","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}