Autor w swoje pracy omawia szeroko rozumianą współpracę między Bałkanami Zachodnimi a Unią Europejską. Połączenie zagadnienia stabilizacji regionalnej z kwestią przygotowania poszczególnych krajów do członkostwa w Unii zostało uwidocznione tuż po zakończeniu działań wojennych w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie. W dokumentach unijnych pojawił się wówczas aktualny do dzisiaj termin Bałkany Zachodnie. Pojęcie to dotyczy państw aspirujących do Wspólnoty, w większości z obszaru postjugosłowiańskiego, które borykają się ze zbliżonymi przeciwnościami społeczno-politycznymi i ekonomicznymi. Problemy te związane są z trwającą od drugiej połowy lat 90. XX w. transformacją systemową, niedostateczną demokratyzacją, zacofaniem ekonomicznym, a także nadal nierozwiązanymi kwestiami dotyczącymi minionych konfliktów zbrojnych.
{"title":"Współpraca regionalna na Bałkanach Zachodnich z perspektywy Unii Europejskiej. Przesłanki i przeszkody","authors":"J. Paszkiewicz","doi":"10.18778/7525-969-8.29","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.29","url":null,"abstract":"Autor w swoje pracy omawia szeroko rozumianą współpracę między Bałkanami Zachodnimi a Unią Europejską. Połączenie zagadnienia stabilizacji regionalnej z kwestią przygotowania poszczególnych krajów do członkostwa w Unii zostało uwidocznione tuż po zakończeniu działań wojennych w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie. W dokumentach unijnych pojawił się wówczas aktualny do dzisiaj termin Bałkany Zachodnie. Pojęcie to dotyczy państw aspirujących do Wspólnoty, w większości z obszaru postjugosłowiańskiego, które borykają się ze zbliżonymi przeciwnościami społeczno-politycznymi i ekonomicznymi. Problemy te związane są z trwającą od drugiej połowy lat 90. XX w. transformacją systemową, niedostateczną demokratyzacją, zacofaniem ekonomicznym, a także nadal nierozwiązanymi kwestiami dotyczącymi minionych konfliktów zbrojnych.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125157504","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Najpoważniejszym niebezpieczeństwem współczesnego świata jest terroryzm, który wzmógł się po atakach 11 września 2001 r. Autor opisuje to zagrożenie i sposoby radzenia sobie z nim na terenie Bałkan. Podstawą jest tu sprawienie, aby region ten nie stał się zapleczem bliskowschodniego terroryzmu islamskiego, lecz skupił się na integracji z Unią Europejską i aktywnie uczestniczył w budowaniu Wspólnej Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.
{"title":"Zagrożenia terrorystyczne na Bałkanach","authors":"T. Bąk","doi":"10.18778/7525-969-8.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.16","url":null,"abstract":"Najpoważniejszym niebezpieczeństwem współczesnego świata jest terroryzm, który wzmógł się po atakach 11 września 2001 r. Autor opisuje to zagrożenie i sposoby radzenia sobie z nim na terenie Bałkan. Podstawą jest tu sprawienie, aby region ten nie stał się zapleczem bliskowschodniego terroryzmu islamskiego, lecz skupił się na integracji z Unią Europejską i aktywnie uczestniczył w budowaniu Wspólnej Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123575872","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Po rozpadzie Jugosławii na początku lat 90. XX wieku, pojawiła się potrzeba stworzenia nowych partii politycznych. Należy podkreślić, że władze federacji nie zdołały wypracować żadnego wspólnego scenariusza zmian, dlatego sytuacja w poszczególnych republikach rozwijała się pod znaczącym wpływem lokalnych elit. Poniżej zostaną zaprezentowane przez Autora scenariusze zmian wewnątrz republikańskich organizacji partii komunistycznej (SKJ).
{"title":"Przemiany w partiach postkomunistycznych państw postjugosłowiańskich","authors":"J. Wojnicki","doi":"10.18778/7525-969-8.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.13","url":null,"abstract":"Po rozpadzie Jugosławii na początku lat 90. XX wieku, pojawiła się potrzeba stworzenia nowych partii politycznych. Należy podkreślić, że władze federacji nie zdołały wypracować żadnego wspólnego scenariusza zmian, dlatego sytuacja w poszczególnych republikach rozwijała się pod znaczącym wpływem lokalnych elit. Poniżej zostaną zaprezentowane przez Autora scenariusze zmian wewnątrz republikańskich organizacji partii komunistycznej (SKJ).","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124512100","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem Autora jest rekonstrukcja opinii na temat wojny w Jugosławii oraz leżącego u ich podstaw systemu pojęć uwikłanego w interpretacje z dalszej przeszłości. Autor zwraca uwagę na to, jak zmienia się narracja historyczna, która była inna przed 1990 rokiem, a inna jest po nim.
{"title":"Przyczyny rozpadu Jugosławii w chorwackich i serbskich syntezach dziejów narodu. Od historii do retoryki","authors":"M. Czerwiński","doi":"10.18778/7525-969-8.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.04","url":null,"abstract":"Celem Autora jest rekonstrukcja opinii na temat wojny w Jugosławii oraz leżącego u ich podstaw systemu pojęć uwikłanego w interpretacje z dalszej przeszłości. Autor zwraca uwagę na to, jak zmienia się narracja historyczna, która była inna przed 1990 rokiem, a inna jest po nim.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126426089","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem Autora niniejszej publikacji jest przybliżenie działań i koncepcji politycznych wobec kwestii przyszłości Jugosławii trzech wybranych działaczy opozycji belgradzkiej, reprezentujących skrzydło demokratyczne. Spośród galerii kilkudziesięciu ludzi, najbardziej charakterystyczne osoby belgradzkiej opozycji to Dobrica Ćosić i Milovan Đilas oraz Aleksy Đilas, syn Milovana.
{"title":"Opozycja belgradzka lat 70. i 80. wobec kwestii przyszłości Jugosławii – wybrane zagadnienia","authors":"Hubert Stys","doi":"10.18778/7525-969-8.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.03","url":null,"abstract":"Celem Autora niniejszej publikacji jest przybliżenie działań i koncepcji politycznych wobec kwestii przyszłości Jugosławii trzech wybranych działaczy opozycji belgradzkiej, reprezentujących skrzydło demokratyczne. Spośród galerii kilkudziesięciu ludzi, najbardziej charakterystyczne osoby belgradzkiej opozycji to Dobrica Ćosić i Milovan Đilas oraz Aleksy Đilas, syn Milovana.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129388807","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Niniejszy tekst jest próbą spojrzenia na fenomen jugonostalgii — idealizacji przeszłości, którą tak niedawno skwapliwie negowano. Jako istotne jawi się zwrócenie uwagi na ciepłe wspomnienie o Jugosławii, ogarniające narody dopiero co wkładające wiele wysiłku w oddzielanie się mentalnymi murami. Niezrozumiała może się wydawać tęsknota za państwem przedstawianym w skrajnie negatywnym świetle, określanym mianem więzienia narodów, komunistycznym tworem fałszującym autentyczne tożsamości etniczne. Mimo to ludzie bardzo chętnie powracają do wspomnienia o wspólnym, jugosłowiańskim domu, i jak mówią: „Yugoslavia is always in my heart”.
{"title":"Jugonostalgia jako zjawisko społeczno-kulturowe","authors":"Magdalena Rekść","doi":"10.18778/7525-969-8.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.19","url":null,"abstract":"Niniejszy tekst jest próbą spojrzenia na fenomen jugonostalgii — idealizacji przeszłości, którą tak niedawno skwapliwie negowano. Jako istotne jawi się zwrócenie uwagi na ciepłe wspomnienie o Jugosławii, ogarniające narody dopiero co wkładające wiele wysiłku w oddzielanie się mentalnymi murami. Niezrozumiała może się wydawać tęsknota za państwem przedstawianym w skrajnie negatywnym świetle, określanym mianem więzienia narodów, komunistycznym tworem fałszującym autentyczne tożsamości etniczne. Mimo to ludzie bardzo chętnie powracają do wspomnienia o wspólnym, jugosłowiańskim domu, i jak mówią: „Yugoslavia is always in my heart”.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126808704","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem rozważań Autora jest przedstawienie różnych stanowisk na temat interwencji humanitarnych, do których należała interwencja NATO w Kosowie w 1999 r. Tematyka ta daje możliwości do sprecyzowania przesłanek i zasad prowadzenia interwencji humanitarnych przez NATO na terytorium Kosowa czy Bośni i Hercegowiny. Interwencja taka miała w założeniu prowadzić do stabilizacji i bezpieczeństwa oraz transformacji ładu politycznego na terytorium Bałkanów Zachodnich. W konsekwencji zajęto się organizacją administracji objętych uprzednio interwencją terytoriów. Zmieniła się także sytuacja w Serbii zmuszonej do pogodzenia się ze zmianą statusu Kosowa, które otrzymało autonomię, a później niepodległość.
{"title":"Interwencja humanitarna NATO w Kosowie – na drodze do wykształcenia normy prawnej","authors":"Dominika Dróżdż","doi":"10.18778/7525-969-8.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.17","url":null,"abstract":"Celem rozważań Autora jest przedstawienie różnych stanowisk na temat interwencji humanitarnych, do których należała interwencja NATO w Kosowie w 1999 r. Tematyka ta daje możliwości do sprecyzowania przesłanek i zasad prowadzenia interwencji humanitarnych przez NATO na terytorium Kosowa czy Bośni i Hercegowiny. Interwencja taka miała w założeniu prowadzić do stabilizacji i bezpieczeństwa oraz transformacji ładu politycznego na terytorium Bałkanów Zachodnich. W konsekwencji zajęto się organizacją administracji objętych uprzednio interwencją terytoriów. Zmieniła się także sytuacja w Serbii zmuszonej do pogodzenia się ze zmianą statusu Kosowa, które otrzymało autonomię, a później niepodległość.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134293897","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor w swojej pracy próbuje spojrzeć na przyczyny rozpadu Socjalistycznej Federacji Republiki Jugosławii z innej strony, niż to czyniono wcześniej. Podkreśla, że rozpad SFRJ uwarunkowany był m.in. niezakończonymi porachunkami z lat wojen światowych, ekonomicznym rozkładem socjalistycznej Jugosławii, rozbudzeniem i następnie emanacją nacjonalistycznych dążeń w wielu ich postaciach i formach z lat 90., czy wydarzeniami związanymi z końcem dwubiegunowego podziału świata. Badacz jednocześnie zastanawia się, co doprowadziło na tym terytorium do tych wydarzeń. Według niego te zdarzenia były wynikiem tego, iż ziemie te znajdują się na terytoriach cywilizacji (łacińskiej, bizantyjskiej, muzułmańskiej) oraz dawno nie istniejących mocarstw. Odmienne doświadczenia historyczne, społeczne i kulturowe mieszające się przez całe wieki, doprowadziły do wydarzeń z początku lat 90. XX wieku.
{"title":"Granice cywilizacyjne jako czynnik determinujący rozpad SFRJ","authors":"Mateusz Styrczula","doi":"10.18778/7525-969-8.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.06","url":null,"abstract":"Autor w swojej pracy próbuje spojrzeć na przyczyny rozpadu Socjalistycznej Federacji Republiki Jugosławii z innej strony, niż to czyniono wcześniej. Podkreśla, że rozpad SFRJ uwarunkowany był m.in. niezakończonymi porachunkami z lat wojen światowych, ekonomicznym rozkładem socjalistycznej Jugosławii, rozbudzeniem i następnie emanacją nacjonalistycznych dążeń w wielu ich postaciach i formach z lat 90., czy wydarzeniami związanymi z końcem dwubiegunowego podziału świata. Badacz jednocześnie zastanawia się, co doprowadziło na tym terytorium do tych wydarzeń. Według niego te zdarzenia były wynikiem tego, iż ziemie te znajdują się na terytoriach cywilizacji (łacińskiej, bizantyjskiej, muzułmańskiej) oraz dawno nie istniejących mocarstw. Odmienne doświadczenia historyczne, społeczne i kulturowe mieszające się przez całe wieki, doprowadziły do wydarzeń z początku lat 90. XX wieku.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132661145","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Dwudziesta rocznica rozpadu Jugosławii stanowi okazję do próby rozliczenia przeszłości. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie idei powołania komisji prawdy głównie z perspektywy prawa międzynarodowego publicznego, tj. zbadanie w jaki sposób państwo „powinno wywiązywać się” i „wywiązuje się” ze swojego obowiązku ścigania i karania sprawców najpoważniejszych zbrodni w rozumieniu prawa międzynarodowego, traktowanego „w powiązaniu” z respektowaniem podstawowych praw swoich obywateli – prawa do sprawiedliwości i prawa do prawdy. Drugą cześć tekstu wypełni analiza dotychczasowych prób utworzenia komisji prawdy lub innych instytucji o pokrewnym rodowodzie (komisje śledcze, ciała eksperckie) na obszarze Bośni i Hercegowiny (BiH). Wybór tego państwa podyktowany jest przede wszystkim liczbą podejmowanych prób dotyczących powołania omawianej instytucji w przestrzeni BiH, zwłaszcza w porównaniu z innymi państwami regionu. Całość zwieńczy przedstawienie idei powołania regionalnej komisji prawdy oraz zidentyfikowanie jej roli, zarówno dla samej BiH (czy szerzej wszystkich państw postjugosłowiańskich), jak i dla rozwoju oraz konceptualizacji pojęcia sprawiedliwości tranzytywnej.
{"title":"Komisje prawdy jako mechanizm sprawiedliwości tranzytywnej na obszarze Bośni i Hercegowiny oraz innych państw byłej Jugosławii","authors":"Tomasz Lachowski","doi":"10.18778/7525-969-8.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.18","url":null,"abstract":"Dwudziesta rocznica rozpadu Jugosławii stanowi okazję do próby rozliczenia przeszłości. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie idei powołania komisji prawdy głównie z perspektywy prawa międzynarodowego publicznego, tj. zbadanie w jaki sposób państwo „powinno wywiązywać się” i „wywiązuje się” ze swojego obowiązku ścigania i karania sprawców najpoważniejszych zbrodni w rozumieniu prawa międzynarodowego, traktowanego „w powiązaniu” z respektowaniem podstawowych praw swoich obywateli – prawa do sprawiedliwości i prawa do prawdy. Drugą cześć tekstu wypełni analiza dotychczasowych prób utworzenia komisji prawdy lub innych instytucji o pokrewnym rodowodzie (komisje śledcze, ciała eksperckie) na obszarze Bośni i Hercegowiny (BiH). Wybór tego państwa podyktowany jest przede wszystkim liczbą podejmowanych prób dotyczących powołania omawianej instytucji w przestrzeni BiH, zwłaszcza w porównaniu z innymi państwami regionu. Całość zwieńczy przedstawienie idei powołania regionalnej komisji prawdy oraz zidentyfikowanie jej roli, zarówno dla samej BiH (czy szerzej wszystkich państw postjugosłowiańskich), jak i dla rozwoju oraz konceptualizacji pojęcia sprawiedliwości tranzytywnej.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133811267","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor pracy podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu państwo albańskie wpływało na kwestie Kosowa i na ile jego polityka okazała się w tym aspekcie skuteczna. Próbując odpowiedzieć, badacz cofa się do „dekady ocieplenia”, czyli do lat 70. XX w., by przybliżając się do współczesności prześledzić, zrozumieć i wyjaśnić problem Kosowa w albańskiej polityce zagranicznej lat 90. XX wieku.
{"title":"Problem Kosowa w albańskiej polityce zagranicznej (1991–1999)","authors":"Tomasz Czekalski","doi":"10.18778/7525-969-8.23","DOIUrl":"https://doi.org/10.18778/7525-969-8.23","url":null,"abstract":"Autor pracy podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu państwo albańskie wpływało na kwestie Kosowa i na ile jego polityka okazała się w tym aspekcie skuteczna. Próbując odpowiedzieć, badacz cofa się do „dekady ocieplenia”, czyli do lat 70. XX w., by przybliżając się do współczesności prześledzić, zrozumieć i wyjaśnić problem Kosowa w albańskiej polityce zagranicznej lat 90. XX wieku.","PeriodicalId":331916,"journal":{"name":"Bałkany Zachodnie — między przeszłością a przyszłością","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"1900-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116563032","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：