Pub Date : 2023-01-05DOI: 10.31261/ps_p.2022.30.06
Irena Masojć, Jiří Muryc
W artykule autorzy prezentują wielojęzyczną platformę e-learningową www.polski.info. Jest ona innowacyjna, interaktywna i przyjazna dla użytkownika. Jej celem jest ułatwienie dostępu osobom o różnych umiejętnościach, zainteresowaniach i potrzebach do technologii informacyjno-komunikacyjnych (Information and Communication Technologies – ICT). Platforma korzysta z nowoczesnych narzędzi ICT i pozwala na naukę języka od samego początku, oferując atrakcyjne ćwiczenia. Jest tworzona w kilkunastu językach i dostępna dla zainteresowanych z wielu krajów. Portal jest przeznaczony dla dorosłych, którzy chcą uczyć się języka polskiego i poszerzać swoją wiedzę o Polsce. Obejmuje m.in.: kurs języka polskiego na poziomie A1 i A2 (w przygotowaniu poziom B1), przewodnik po gramatyce języka polskiego, słownik z nagraniem poprawnej wymowy poszczególnych słów i zwrotów, narzędzia do komunikacji z odbiorcami i udostępniania postów w ramach sieci społecznościowych. Z jednej strony autorzy odnoszą się do szerszego kontekstu potrzeb potencjalnych użytkowników tej platformy, zwłaszcza w obszarze statystyk, postaw i rekomendacji Unii Europejskiej. Z drugiej zaś strony analizują ich oczekiwania na podstawie badań przeprowadzonych w dwu sąsiadujących z Polską krajach – w Czechach i na Litwie. Zastosowanie w analizie danych ankietowych metody ilościowej i jakościowej pozwala ustalić i porównać potrzeby Czechów i Litwinów w zakresie nauki języka polskiego oraz pokazać, w jakim stopniu struktura i treści powstającej platformy e-learningowej będą w stanie je zaspokoić.
{"title":"Czy mówisz po polsku, sąsiedzie? Potrzeby i oczekiwania Czechów i Litwinów wobec platformy do nauki języka polskiego polski.info","authors":"Irena Masojć, Jiří Muryc","doi":"10.31261/ps_p.2022.30.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.30.06","url":null,"abstract":"W artykule autorzy prezentują wielojęzyczną platformę e-learningową www.polski.info. Jest ona innowacyjna, interaktywna i przyjazna dla użytkownika. Jej celem jest ułatwienie dostępu osobom o różnych umiejętnościach, zainteresowaniach i potrzebach do technologii informacyjno-komunikacyjnych (Information and Communication Technologies – ICT). Platforma korzysta z nowoczesnych narzędzi ICT i pozwala na naukę języka od samego początku, oferując atrakcyjne ćwiczenia. Jest tworzona w kilkunastu językach i dostępna dla zainteresowanych z wielu krajów. Portal jest przeznaczony dla dorosłych, którzy chcą uczyć się języka polskiego i poszerzać swoją wiedzę o Polsce. Obejmuje m.in.: kurs języka polskiego na poziomie A1 i A2 (w przygotowaniu poziom B1), przewodnik po gramatyce języka polskiego, słownik z nagraniem poprawnej wymowy poszczególnych słów i zwrotów, narzędzia do komunikacji z odbiorcami i udostępniania postów w ramach sieci społecznościowych. Z jednej strony autorzy odnoszą się do szerszego kontekstu potrzeb potencjalnych użytkowników tej platformy, zwłaszcza w obszarze statystyk, postaw i rekomendacji Unii Europejskiej. Z drugiej zaś strony analizują ich oczekiwania na podstawie badań przeprowadzonych w dwu sąsiadujących z Polską krajach – w Czechach i na Litwie. Zastosowanie w analizie danych ankietowych metody ilościowej i jakościowej pozwala ustalić i porównać potrzeby Czechów i Litwinów w zakresie nauki języka polskiego oraz pokazać, w jakim stopniu struktura i treści powstającej platformy e-learningowej będą w stanie je zaspokoić.","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":"84 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135406406","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-05DOI: 10.31261/ps_p.2022.30.09
Andrea F. De Carlo
Postać i twórczość Dantego Alighieri bardzo wcześnie wzbudziły w Józefie Ignacym Kraszewskim (1812–1887) niesłabnące zainteresowanie oraz wielką pasję, ożywioną głębokim i pełnym czci podziwem. Twórczość Kraszewskiego żywi się motywami dantejskimi zaczerpniętymi z XIX-wiecznej kultury, która była nimi przesiąknięta. Wiek XIX rządzony jest przez wybitną postać Dantego i charakteryzuje się prawdziwym kultem nie tylko dzieła, lecz także osoby poety, często ujmowanej w kluczu politycznym. W narracyjnym i lirycznym dorobku polskiego pisarza silnie wyczuwalna jest pamięć Boskiej Komedii – niewyczerpanego źródła inspiracji, z którym autor prowadzi nieustanny dialog poprzez odniesienia, cytaty, sugestie, przepracowywanie tematów i motywów. Po przyjrzeniu się reminiscencjom Boskiej Komedii rozpoznawalnym w twórczości Kraszewskiego artykuł skupia się na echach pochodzących z pierwszej księgi, w szczególności z pieśni V, i ich relacji ze źródłem. W związku z tym w świetle niezwykłego losu epizodu Paola i Franceski analizowana i kontekstualizowana jest powieść poetycka Paolo. Powieść wenecka (1843) oraz powieść Pod włoskim niebem (1845) Kraszewskiego.
{"title":"Il dantismo di Józef Ignacy Kraszewski [Dantyzm Józefa Ignacego Kraszewskiego]","authors":"Andrea F. De Carlo","doi":"10.31261/ps_p.2022.30.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.30.09","url":null,"abstract":"Postać i twórczość Dantego Alighieri bardzo wcześnie wzbudziły w Józefie Ignacym Kraszewskim (1812–1887) niesłabnące zainteresowanie oraz wielką pasję, ożywioną głębokim i pełnym czci podziwem. Twórczość Kraszewskiego żywi się motywami dantejskimi zaczerpniętymi z XIX-wiecznej kultury, która była nimi przesiąknięta. Wiek XIX rządzony jest przez wybitną postać Dantego i charakteryzuje się prawdziwym kultem nie tylko dzieła, lecz także osoby poety, często ujmowanej w kluczu politycznym. W narracyjnym i lirycznym dorobku polskiego pisarza silnie wyczuwalna jest pamięć Boskiej Komedii – niewyczerpanego źródła inspiracji, z którym autor prowadzi nieustanny dialog poprzez odniesienia, cytaty, sugestie, przepracowywanie tematów i motywów. Po przyjrzeniu się reminiscencjom Boskiej Komedii rozpoznawalnym w twórczości Kraszewskiego artykuł skupia się na echach pochodzących z pierwszej księgi, w szczególności z pieśni V, i ich relacji ze źródłem. W związku z tym w świetle niezwykłego losu epizodu Paola i Franceski analizowana i kontekstualizowana jest powieść poetycka Paolo. Powieść wenecka (1843) oraz powieść Pod włoskim niebem (1845) Kraszewskiego.","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135406405","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.31261/ps_p.2022.30.04
Hélène Włodarczyk
I took up the topic of grammatical gender in Polish due to the fact that the theories of 5, 7 and even 9 genders (including the so-called personal-masculine gender in plural) accepted in Poland since the second half of the 20th century give rise to unnecessary difficulties for foreigners attempting at correctly building Polish sentences such as Matka i dziecko nie mogli się sobą nacieszyć. (‘Mother and child could not stop enjoying each other’). The research I conducted as part of interactive linguistics (using the Prolog artificial intelligence language and the SEMANA platform) showed that the theory distinguishing the category of gender from the category of animacy (as in comparative Slavic linguistics) is more economical and gives better results (than the theory of 9 genders) both in the analysis and production of utterances. Additionally, due to the “personal-masculine” gender introduced into Polish grammar, there arose a debate on the possible “male-chauvinistic” character of the Polish language, and consequently of the entire Polish culture. In response to this, I argue that one should not too hastily identify grammatical categories with cognitive categories, especially since in all European languages I know, it is the masculine gender which is the unmarked gender (-feminine). It follows from this that the masculine gender has two meanings, one broad and more abstract (e.g., man as a human being in general) and one narrow indicating only men (e.g., man as a male person). Recently, however, the non-marked meaning of the masculine gender has been undermined by the so-called inclusive speech. In Polish, in the plural, the so-called masculine-personal form indicates either a group of men or a group of entities among which is at least one human being regardless of gender (in the utterance quoted above, in which the verb nie mogli (‘could not’) exhibits the so-called personal-masculine form, the feminine noun matka (‘mother’) and the neuter noun dziecko (‘child’) constitute a collective subject that occurs in grammatical agreement with the verb form in the masculine gender, acting as an exponent of the category of humanity (not “masculinity”). Thus, the so-called personal-masculine form is used with the unmarked gender meaning of a personal (or human) form (+human, feminine). The research I conducted shows that in contemporary Polish the category of gender has the following meanings: masculine, feminine, and neuter, and the category of animacy: inanimate (-animate), human animate (+animate, +human), and non-human or animal animate (+animate, -human).
我之所以选择波兰语的语法性别这个话题，是因为波兰自20世纪下半叶以来接受的5、7甚至9种性别理论(包括所谓的复数的个人男性性别)给试图正确构建波兰语句子(如Matka I dziecko nie mogli siosobonacieszyki)的外国人带来了不必要的困难。(“母亲和孩子无法停止彼此的享受”)。作为互动语言学(使用Prolog人工智能语言和SEMANA平台)的一部分，我进行的研究表明，区分性别类别和动物类别的理论(如比较斯拉夫语言学)更经济，并且在分析和生成话语时(比9种性别理论)都能得到更好的结果。此外，由于波兰语语法中引入了“个人男性化”的性别，引发了一场关于波兰语以及整个波兰文化可能存在的“男性沙文主义”特征的辩论。对此，我认为，人们不应该过于匆忙地将语法类别与认知类别等同起来，尤其是在我所知道的所有欧洲语言中，男性性别是未标记的性别(-女性)。由此可见，男性性别有两种含义，一种是广义的，更抽象的(例如，作为一般人的人)，另一种是狭义的，仅指男性(例如，作为男性的人)。然而，最近，男性性别的非标记意义被所谓的包容性言论所破坏。在波兰,在复数,所谓masculine-personal形式表示一群人或一组实体其中至少有一个人无论性别(在上面引用的话语中,动词聂mogli(“不能”)展品所谓personal-masculine形式,女性名词马卡绸(“母亲”)和中性名词dziecko(孩子的)构成集体主体出现在语法与阳性的动词形式,作为人性范畴的代表(而不是“男子气概”)。因此，所谓的个人阳性形式与个人(或人类)形式(+人类，女性)的未标记性别含义一起使用。我所做的研究表明，在当代波兰语中，性别的范畴有以下含义:男性，女性和中性，以及动物的范畴:无生命(-有生命)，人类有生命(+有生命，+人类)和非人类或动物有生命(+有生命，-人类)。
{"title":"The Polish Language Is Not a Male-Chauvinistic Language (A Computer-Aided Research on the Polish Gender Category Presented in a Nutshell)","authors":"Hélène Włodarczyk","doi":"10.31261/ps_p.2022.30.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.30.04","url":null,"abstract":"I took up the topic of grammatical gender in Polish due to the fact that the theories of 5, 7 and even 9 genders (including the so-called personal-masculine gender in plural) accepted in Poland since the second half of the 20th century give rise to unnecessary difficulties for foreigners attempting at correctly building Polish sentences such as Matka i dziecko nie mogli się sobą nacieszyć. (‘Mother and child could not stop enjoying each other’). The research I conducted as part of interactive linguistics (using the Prolog artificial intelligence language and the SEMANA platform) showed that the theory distinguishing the category of gender from the category of animacy (as in comparative Slavic linguistics) is more economical and gives better results (than the theory of 9 genders) both in the analysis and production of utterances. Additionally, due to the “personal-masculine” gender introduced into Polish grammar, there arose a debate on the possible “male-chauvinistic” character of the Polish language, and consequently of the entire Polish culture. In response to this, I argue that one should not too hastily identify grammatical categories with cognitive categories, especially since in all European languages I know, it is the masculine gender which is the unmarked gender (-feminine). It follows from this that the masculine gender has two meanings, one broad and more abstract (e.g., man as a human being in general) and one narrow indicating only men (e.g., man as a male person). Recently, however, the non-marked meaning of the masculine gender has been undermined by the so-called inclusive speech. In Polish, in the plural, the so-called masculine-personal form indicates either a group of men or a group of entities among which is at least one human being regardless of gender (in the utterance quoted above, in which the verb nie mogli (‘could not’) exhibits the so-called personal-masculine form, the feminine noun matka (‘mother’) and the neuter noun dziecko (‘child’) constitute a collective subject that occurs in grammatical agreement with the verb form in the masculine gender, acting as an exponent of the category of humanity (not “masculinity”). Thus, the so-called personal-masculine form is used with the unmarked gender meaning of a personal (or human) form (+human, feminine). The research I conducted shows that in contemporary Polish the category of gender has the following meanings: masculine, feminine, and neuter, and the category of animacy: inanimate (-animate), human animate (+animate, +human), and non-human or animal animate (+animate, -human).","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":"64 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135502311","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-03DOI: 10.31261/ps_p.2022.30.10
Jan Jeništa
Chociaż Ziemowit Szczerek należy do najciekawszych polskich współczesnych pisarzy, jego książki nie są zbyt często tłumaczone na inne języki. Biorąc pod uwagę fakt, że podejmuje on głównie kwestie dotyczące Europy Środkowej, to jego utwory z pewnością znalazłyby czytelników także w Czechach lub na Słowacji. Czy przyczyną takiego stanu rzeczy może być bardzo oryginalny styl autora, zniechęcający potencjalnych tłumaczy? W niniejszym artykule podjęto próbę analizy stylu językowego Szczerka na przykładzie jego książki Międzymorze (2017a). Celem rozprawy jest m.in. pokazanie, jak staranna analiza i przygotowanie filologiczne mogą przybliżyć tłumaczowi oryginalny styl autora, a tym samym pomóc w ewentualnym przekładzie. W artykule omówiono specyficzne środki wyrazu: twórczo pojmowane neologizmy oraz wyrażenia ekspresyjne (książkowe i poetyckie, zdrobnienia i zgrubienia, słowa modne, często zaczerpnięte ze slangu młodzieżowego lub z niektórych jej specyficznych subkultur, a także bardzo liczne wulgaryzmy). Szczególną uwagę zwrócono na konkretne konstrukcje zdaniowe i możliwości ich przełożenia na język czeski. Również typowe dla twórczości Szczerka są elementy obcojęzyczne, oddające atmosferę miejsca lub charakteryzujące mówiącego, którego narrator spotyka w podróży po Europie Środkowej. Wszystkie te środki wyrazu stanowią wielkie wyzwanie dla każdego tłumacza, który powinien mieć na uwadze, że głównym nastawieniem narratora jest ironiczny dystans przejawiający się w neutralnym, naturalnym języku, sporadyczne zaś zaangażowanie emocjonalne realizowane jest na zasadzie kontrastu poprzez ekspresję językową. Jednak także ironia może być wyrażana w kategoriach ekspresji (np. nadużywanie zdrobnień). Pozorny „freestyle” autora, zbliżony do tzw. pisma automatycznego, jest w istocie dobrze przemyślaną strategią. Teksty Szczerka stoją na pograniczu literackiego reportażu i fikcji, zaliczane są także do literatury podróżniczej. Dlatego w artykule poruszono również kwestię określenia gatunkowego tej twórczości.
{"title":"Specifické znaky autorského stylu Ziemowita Szczerka a jak je překládat [Wyznaczniki autorskiego stylu Ziemowita Szczerka. Jak je tłumaczyć?]","authors":"Jan Jeništa","doi":"10.31261/ps_p.2022.30.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.30.10","url":null,"abstract":"Chociaż Ziemowit Szczerek należy do najciekawszych polskich współczesnych pisarzy, jego książki nie są zbyt często tłumaczone na inne języki. Biorąc pod uwagę fakt, że podejmuje on głównie kwestie dotyczące Europy Środkowej, to jego utwory z pewnością znalazłyby czytelników także w Czechach lub na Słowacji. Czy przyczyną takiego stanu rzeczy może być bardzo oryginalny styl autora, zniechęcający potencjalnych tłumaczy? W niniejszym artykule podjęto próbę analizy stylu językowego Szczerka na przykładzie jego książki Międzymorze (2017a). Celem rozprawy jest m.in. pokazanie, jak staranna analiza i przygotowanie filologiczne mogą przybliżyć tłumaczowi oryginalny styl autora, a tym samym pomóc w ewentualnym przekładzie. W artykule omówiono specyficzne środki wyrazu: twórczo pojmowane neologizmy oraz wyrażenia ekspresyjne (książkowe i poetyckie, zdrobnienia i zgrubienia, słowa modne, często zaczerpnięte ze slangu młodzieżowego lub z niektórych jej specyficznych subkultur, a także bardzo liczne wulgaryzmy). Szczególną uwagę zwrócono na konkretne konstrukcje zdaniowe i możliwości ich przełożenia na język czeski. Również typowe dla twórczości Szczerka są elementy obcojęzyczne, oddające atmosferę miejsca lub charakteryzujące mówiącego, którego narrator spotyka w podróży po Europie Środkowej. Wszystkie te środki wyrazu stanowią wielkie wyzwanie dla każdego tłumacza, który powinien mieć na uwadze, że głównym nastawieniem narratora jest ironiczny dystans przejawiający się w neutralnym, naturalnym języku, sporadyczne zaś zaangażowanie emocjonalne realizowane jest na zasadzie kontrastu poprzez ekspresję językową. Jednak także ironia może być wyrażana w kategoriach ekspresji (np. nadużywanie zdrobnień). Pozorny „freestyle” autora, zbliżony do tzw. pisma automatycznego, jest w istocie dobrze przemyślaną strategią. Teksty Szczerka stoją na pograniczu literackiego reportażu i fikcji, zaliczane są także do literatury podróżniczej. Dlatego w artykule poruszono również kwestię określenia gatunkowego tej twórczości.","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":"127 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135654424","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-03DOI: 10.31261/ps_p.2022.30.07
Cristina Godun
Praktyka posługiwania się tekstem literackim jako materiałem dydaktycznym w procesie nauczania języka obcego ma długą tradycję. Istotną rolę w kształceniu językowym odgrywają, obok podręczników, teksty historyczne, literackie czy publicystyczne, które w atrakcyjny i przystępny sposób ilustrują polską rzeczywistość i przedstawiają problematykę językową. Autorka niniejszego artykułu wychodzi zatem z założenia, że wykorzystanie potencjału dydaktycznego i funkcjonalnego tekstu literackiego na lekcjach języka polskiego jako obcego nie tylko przyczynia się do urozmaicenia czynności dydaktycznych poprzez rozbudzanie i pielęgnowanie zainteresowania poznawanym językiem i kulturą, lecz także usprawnia proces uczenia się i zaciekawia uczniów specyficznie polskimi zjawiskami kulturowymi. Oprócz walorów estetycznych tekst literacki oferuje wyraziste obrazy społeczeństwa, mentalności oraz duchowości Polaków na przestrzeni wieków. Stanowi przy tym – ze względu na proponowane odszyfrowanie i interpretację kodów społeczno-kulturowych, symboli etniczno-narodowych lub tożsamościowych – nieocenione źródło wiedzy o istocie polskości. Korzystanie z przekładów wybranych utworów literackich z dziedzictwa kultury polskiej znacznie wzbogaca i uzupełnia akt uczenia się. Celem artykułu jest wskazanie, jakie elementy polskiej kultury rumuńscy studenci odnajdują w opowiadaniu Olgi Tokarczuk Zielone dzieci, czyli Opis dziwnych zdarzeń na Wołyniusporządzony przez medyka Jego Królewskiej Mości Jana Kazimierza, Williama Davissona z tomu pt. Historie bizarne. Narracyjne uniwersum Tokarczuk zamieszkują często postaci realne, jednostki szczególne, które istniały kiedyś w rzeczywistości, pogrążone w cieniu zapomnienia, ale niezwykłe za życia. Pisarka wyciąga je z kosza historii, reinterpretuje, daje szansę na nowe istnienie, a przede wszystkim udziela im głosu, przywracając ich tym samym współczesności. W Księgach Jakubowych odkrywamy na nowo m.in. braci biskupów Załuskich – Józefa Andrzeja (bibliofila i bibliografa) i Andrzeja Stanisława (mecenasa sztuki) – Benedykta Chmielowskiego (pierwszego polskiego encyklopedystę) i barokową poetkę Elżbietę Drużbacką. Z kolei pojawiający się w Zielonych dzieciach William Davidson był szkockim lekarzem, chemikiem i biologiem – to jego oczami poznajemy polityczną, społeczną i kulturową rzeczywistość tamtych czasów. Dzięki tej postaci z tekstu opowiadania możemy wydobyć i omówić elementy staropolskiej kultury i cywilizacji, takie jak: sytuacja na arenie politycznej, wewnętrzne napięcia między królem a szlachtą, relacje między centrum a peryferiami czy między „Ja” a „Innym”, ciekawe zjawisko kołtuna oraz echa ideologii sarmackiej.
在外语教学过程中使用文学作品作为教材的做法由来已久。除了教科书之外，历史、文学或新闻类文本在语言教学中也发挥着重要作用，因为它们以一种有吸引力且易于理解的方式说明了波兰的现实并介绍了语言问题。因此，本文作者认为，在波兰语作为外语的课堂上利用文学文本的教学和功能潜力，不仅有助于通过激发和培养学生对目标语言和文化的兴趣来实现教学活动的多样化，而且还能强化学习过程，使学生对具体的波兰文化现象产生兴趣。除了美学价值之外，文学文本还生动地展现了波兰几个世纪以来的社会、心态和精神面貌。同时，通过对社会文化代码、民族符号或身份的解密和诠释，它还是了解波兰本质的宝贵知识来源。使用波兰文化遗产中精选的文学作品译本极大地丰富和补充了学习行为。本文旨在说明罗马尼亚学生在奥尔加-托卡尔丘克的短篇小说《Zielone dzieci, czyli Opis dziwnych zdarzeń na Wołyniusprawony przez medician Jego Królewskiej Mości Jana Kazimierza, William Davisson》（选自《奇异历史》）中发现了哪些波兰文化元素。托卡尔丘克的叙事宇宙中常常居住着真实的人物，他们是曾经存在于现实中的特殊个体，陷入了被遗忘的阴影，但在他们的一生中却非同寻常。作家将他们从历史的尘埃中拉出，重新诠释他们，给予他们新的生存机会，最重要的是，赋予他们声音，从而将他们带回当下。在《雅各布的书》中，我们重新发现了扎乌斯基主教的兄弟--约瑟夫-安杰伊（藏书家和文献学家）和安杰伊-斯坦尼斯瓦夫（艺术赞助人）--本尼迪克特-赫米洛夫斯基（波兰第一位百科全书编纂者）和巴洛克诗人埃尔兹比耶塔-德鲁兹巴卡。威廉-戴维森（William Davidson）则出现在《绿孩子》中，他是一位苏格兰医生、化学家和生物学家--正是通过他的眼睛，我们了解到当时的政治、社会和文化现实。通过这个人物，我们可以从故事文本中提取并讨论旧波兰文化和文明的元素，如政治舞台上的局势、国王与贵族之间的内部矛盾、中心与边缘或 "我 "与 "他者 "之间的关系、奇特的 "科乌顿 "现象以及萨尔马特意识形态的回响。
{"title":"Elemente de cultură și civilizație polonă în povestirea Copiii verzi a Olgăi Tokarczuk [Aspekty kultury i cywilizacji staropolskiej w opowiadaniu Zielone dzieci Olgi Tokarczuk]","authors":"Cristina Godun","doi":"10.31261/ps_p.2022.30.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.30.07","url":null,"abstract":"Praktyka posługiwania się tekstem literackim jako materiałem dydaktycznym w procesie nauczania języka obcego ma długą tradycję. Istotną rolę w kształceniu językowym odgrywają, obok podręczników, teksty historyczne, literackie czy publicystyczne, które w atrakcyjny i przystępny sposób ilustrują polską rzeczywistość i przedstawiają problematykę językową. Autorka niniejszego artykułu wychodzi zatem z założenia, że wykorzystanie potencjału dydaktycznego i funkcjonalnego tekstu literackiego na lekcjach języka polskiego jako obcego nie tylko przyczynia się do urozmaicenia czynności dydaktycznych poprzez rozbudzanie i pielęgnowanie zainteresowania poznawanym językiem i kulturą, lecz także usprawnia proces uczenia się i zaciekawia uczniów specyficznie polskimi zjawiskami kulturowymi. Oprócz walorów estetycznych tekst literacki oferuje wyraziste obrazy społeczeństwa, mentalności oraz duchowości Polaków na przestrzeni wieków. Stanowi przy tym – ze względu na proponowane odszyfrowanie i interpretację kodów społeczno-kulturowych, symboli etniczno-narodowych lub tożsamościowych – nieocenione źródło wiedzy o istocie polskości. Korzystanie z przekładów wybranych utworów literackich z dziedzictwa kultury polskiej znacznie wzbogaca i uzupełnia akt uczenia się. Celem artykułu jest wskazanie, jakie elementy polskiej kultury rumuńscy studenci odnajdują w opowiadaniu Olgi Tokarczuk Zielone dzieci, czyli Opis dziwnych zdarzeń na Wołyniusporządzony przez medyka Jego Królewskiej Mości Jana Kazimierza, Williama Davissona z tomu pt. Historie bizarne. Narracyjne uniwersum Tokarczuk zamieszkują często postaci realne, jednostki szczególne, które istniały kiedyś w rzeczywistości, pogrążone w cieniu zapomnienia, ale niezwykłe za życia. Pisarka wyciąga je z kosza historii, reinterpretuje, daje szansę na nowe istnienie, a przede wszystkim udziela im głosu, przywracając ich tym samym współczesności. W Księgach Jakubowych odkrywamy na nowo m.in. braci biskupów Załuskich – Józefa Andrzeja (bibliofila i bibliografa) i Andrzeja Stanisława (mecenasa sztuki) – Benedykta Chmielowskiego (pierwszego polskiego encyklopedystę) i barokową poetkę Elżbietę Drużbacką. Z kolei pojawiający się w Zielonych dzieciach William Davidson był szkockim lekarzem, chemikiem i biologiem – to jego oczami poznajemy polityczną, społeczną i kulturową rzeczywistość tamtych czasów. Dzięki tej postaci z tekstu opowiadania możemy wydobyć i omówić elementy staropolskiej kultury i cywilizacji, takie jak: sytuacja na arenie politycznej, wewnętrzne napięcia między królem a szlachtą, relacje między centrum a peryferiami czy między „Ja” a „Innym”, ciekawe zjawisko kołtuna oraz echa ideologii sarmackiej.","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135654425","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-03DOI: 10.31261/ps_p.2022.30.05
Lidija Tanuševska
Artykuł jest pomyślany jako opis najciekawszych utworów literatury polskiej mający na celu zachęcenie czytelnika macedońskiego do zapoznania się z polską spuścizną literacką. Autorka na początku wskazuje na walory literatury polskiej, przede wszystkim na liczbę laureatów Nagrody Nobla i na to, że można do niej zaliczyć dzieła nie tylko napisane w Polsce w języku polskim, lecz także te tworzone w języku łacińskim, francuskim, angielskim itp. Do tego faktu nawiązuje, wyjaśniając powody podania jako pierwszych propozycji lekturowych legend z kronik staropolskich, m.in. Galla Anonima, i później wspominając Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego. Uważa, że zapoznawanie się z beletrystyką przypomina kształcenie dziecka przez literaturę: najpierw czyta ono bajki, baśnie, książki ilustrowane, potem literaturę realistyczną, a dopiero później wyszukuje formy bardziej wymagające, absurdalne, nadrealistyczne, jednym słowem – dziwne albo inne. W ten właśnie sposób autorka dokonuje wyboru dzieł polskich i ustala strukturę artykułu, od literatury średniowiecza, aż po współczesną prozę Olgi Tokarczuk. Wyjątkowym twórcą literatury polskiej według autorki jest największy poeta romantyczny, Adam Mickiewicz, którego w artykule przedstawiono jako autora fantastycznych historii z folkloru, ale też takich utworów, które budziły poczucie tożsamości narodowej i patriotyzmu, za które się cierpiało i ginęło. Następnie zaprezentowano eksperyment dydaktyczny przeprowadzony na Wydziale Filologicznym im. Blaže Koneskiego Uniwersytetu św. św. Cyryla i Metodego w Skopje mający na celu w ciągu jednego semestru zapoznać odbiorców z pięcioma tekstami z kanonu literatury polskiej, zamiast opracowywać konkretną epokę literacką. Wybrano następujące dzieła: Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza, Sklepy cynamonowe Brunona Schulza, Zniewolony umysł Czesława Miłosza, Imperium Ryszarda Kapuścińskiego i Bieguni Olgi Tokarczuk. W trakcie omawiania kolejnych utworów ustalono, dlaczego właśnie te dzieła miałyby przedstawiać to, co najlepsze w literaturze polskiej. Bez dogmatu Sienkiewicza rysuje obraz polskiego społeczeństwa pod koniec XIX wieku, przedstawia problemy szlachty, rozwój kapitalizmu, upadek tradycyjnych wartości, rozczarowanie rozwojem wydarzeń światowych itp. Bohater jest reprezentantem dwóch pokoleń, których idee i podejścia do różnorakich problemów zderzają się ze sobą. Powieść ta nie tylko odzwierciedla minione czasy, lecz także stawia pytania uniwersalne, które mogą dotyczyć współczesnego człowieka, żyjącego nie tylko w Polsce. Schulz unika podejścia realistycznego i zanurza czytelnika w krainę wyobraźni i własnego spojrzenia na świat wokół siebie. Jego opowiadania pod względem oryginalności stylu i narracji stanowią przykład unikalnej prozy poetyckiej. Należą do arcydzieł literatury polskiej, ale zyskały też sławę za granicami Polski jako światowa wartość literacka. Z kolei Zniewolony umysł podejmuje kwestię trudnego i skomplikowanego okresu w historii polskiej i życia w
这篇文章旨在介绍最有趣的波兰文学作品，目的是鼓励马其顿读者了解波兰文学遗产。一开始，作者就指出了波兰文学的特质，首先是诺贝尔文学奖获得者的数量，其次是波兰文学不仅包括用波兰语创作的作品，还包括用拉丁语、法语、英语等创作的作品。他在解释为何建议首先阅读旧波兰编年史中的传说，包括 Gall Anonymus 的传说，以及后来提到 Jan Potocki 的《萨拉戈萨发现的手稿》时，都提到了这一事实。她认为，熟悉小说就像通过文学教育孩子一样：孩子首先阅读童话、寓言和绘本，然后是现实主义文学，之后才寻求更具挑战性的、荒诞的、超现实主义的，总之是奇怪的或与众不同的形式。作者就是这样选择波兰作品并确定文章结构的，从中世纪文学到奥尔加-托卡尔丘克的当代散文。作者认为，波兰文学的杰出创作者是最伟大的浪漫主义诗人亚当-密茨凯维奇，文章将他描述为民间传说中奇幻故事的作者，同时也是唤醒民族认同感和爱国主义的作品的作者，他曾为此受苦受难并献出了生命。随后介绍了在斯科普里圣西里尔和美多迪乌斯的 Blaže Koneski 大学语言学系进行的一次教学实验，目的是在一个学期内让听众熟悉波兰文学经典中的五部作品，而不是阐述一个特定的文学时代。选定的作品如下：Henryk Sienkiewicz 的《没有教条》、Bruno Schulz 的《肉桂店》、Czesław Miłosz 的《被俘虏的心灵》、Ryszard Kapuściński 的《帝国》和 Olga Tokarczuk 的《Bieguni》。在讨论相继出版的作品时，大家一致认为这些作品应代表波兰文学的精华。西恩凯维奇的《没有教条》描绘了 19 世纪末波兰社会的图景，描写了贵族问题、资本主义的发展、传统价值观的衰落、对世界发展的失望等。主人公是两代人的代表，他们的思想和处理各种问题的方法发生了冲突。小说不仅反映了逝去的时代，还提出了适用于当代人的普遍性问题，这些人不仅生活在波兰。舒尔茨避开了现实主义手法，让读者沉浸在想象的国度和他自己对周围世界的看法中。就风格和叙事的独创性而言，他的故事是独特诗意散文的典范。这些作品不仅是波兰文学的代表作之一，而且在国外也享有盛誉，具有世界文学价值。另一方面，《被囚禁的心灵》讲述了波兰历史上一段艰难而复杂的时期以及极权主义下的生活，这既适用于波兰的现实，也适用于当代世界的局势，米沃什在书中巧妙描述的机制在当代世界同样显而易见。俘虏的心灵》中对这一系统的分析是永恒的，即使在今天也能吸引每一位读者。卡普希钦斯基的《帝国》是文学报告文学的典范，可以说是波兰特有的文体，也许是最引人入胜、最有趣、最受欢迎的文体。作者以极其个人化、敏感和感人的叙述方式将事实结合在一起，堪称杰作，他的书是了解当代世界和俄罗斯参与其中的必读之作。最后，托卡尔丘克已经相当新颖的散文暗含着对世界、卡普希钦斯基、米洛什和舒尔茨的温柔回忆；她故事中的一切都有灵魂，每个物体、记忆、植物，最后是身体。托卡尔丘克讲故事的方式非常贴近任何读者，对他们来说，跨越国界是家常便饭，也正是因为这一点，作者获得了诺贝尔奖。最后，作者得出结论，波兰文学是新文学形式取之不尽的源泉，在许多方面等同于世界文学。
{"title":"Како ја читам полската литература [Jak czytam literaturę polską]","authors":"Lidija Tanuševska","doi":"10.31261/ps_p.2022.30.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.30.05","url":null,"abstract":"Artykuł jest pomyślany jako opis najciekawszych utworów literatury polskiej mający na celu zachęcenie czytelnika macedońskiego do zapoznania się z polską spuścizną literacką. Autorka na początku wskazuje na walory literatury polskiej, przede wszystkim na liczbę laureatów Nagrody Nobla i na to, że można do niej zaliczyć dzieła nie tylko napisane w Polsce w języku polskim, lecz także te tworzone w języku łacińskim, francuskim, angielskim itp. Do tego faktu nawiązuje, wyjaśniając powody podania jako pierwszych propozycji lekturowych legend z kronik staropolskich, m.in. Galla Anonima, i później wspominając Rękopis znaleziony w Saragossie Jana Potockiego. Uważa, że zapoznawanie się z beletrystyką przypomina kształcenie dziecka przez literaturę: najpierw czyta ono bajki, baśnie, książki ilustrowane, potem literaturę realistyczną, a dopiero później wyszukuje formy bardziej wymagające, absurdalne, nadrealistyczne, jednym słowem – dziwne albo inne. W ten właśnie sposób autorka dokonuje wyboru dzieł polskich i ustala strukturę artykułu, od literatury średniowiecza, aż po współczesną prozę Olgi Tokarczuk. Wyjątkowym twórcą literatury polskiej według autorki jest największy poeta romantyczny, Adam Mickiewicz, którego w artykule przedstawiono jako autora fantastycznych historii z folkloru, ale też takich utworów, które budziły poczucie tożsamości narodowej i patriotyzmu, za które się cierpiało i ginęło. Następnie zaprezentowano eksperyment dydaktyczny przeprowadzony na Wydziale Filologicznym im. Blaže Koneskiego Uniwersytetu św. św. Cyryla i Metodego w Skopje mający na celu w ciągu jednego semestru zapoznać odbiorców z pięcioma tekstami z kanonu literatury polskiej, zamiast opracowywać konkretną epokę literacką. Wybrano następujące dzieła: Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza, Sklepy cynamonowe Brunona Schulza, Zniewolony umysł Czesława Miłosza, Imperium Ryszarda Kapuścińskiego i Bieguni Olgi Tokarczuk. W trakcie omawiania kolejnych utworów ustalono, dlaczego właśnie te dzieła miałyby przedstawiać to, co najlepsze w literaturze polskiej. Bez dogmatu Sienkiewicza rysuje obraz polskiego społeczeństwa pod koniec XIX wieku, przedstawia problemy szlachty, rozwój kapitalizmu, upadek tradycyjnych wartości, rozczarowanie rozwojem wydarzeń światowych itp. Bohater jest reprezentantem dwóch pokoleń, których idee i podejścia do różnorakich problemów zderzają się ze sobą. Powieść ta nie tylko odzwierciedla minione czasy, lecz także stawia pytania uniwersalne, które mogą dotyczyć współczesnego człowieka, żyjącego nie tylko w Polsce. Schulz unika podejścia realistycznego i zanurza czytelnika w krainę wyobraźni i własnego spojrzenia na świat wokół siebie. Jego opowiadania pod względem oryginalności stylu i narracji stanowią przykład unikalnej prozy poetyckiej. Należą do arcydzieł literatury polskiej, ale zyskały też sławę za granicami Polski jako światowa wartość literacka. Z kolei Zniewolony umysł podejmuje kwestię trudnego i skomplikowanego okresu w historii polskiej i życia w","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135654423","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-08-04DOI: 10.31261/ps_p.2022.29.17
Agnieszka Mejnartowicz, Paul Freixa Terradas
W roku 2013 rozpoczął się proces zamykania specjalizacji polonistycznej na Uniwersytecie Barcelońskim. Tym samym kończy się ponad trzydziestoletnia historia jej istnienia na uczelni. Pierwsze lektoraty języka polskiego były przedmiotami fakultatywnymi, nauczanymi w ramach specjalizacji slawistycznej, później uzyskały status obowiązkowych w programie kształcenia obowiązującym na filologii słowiańskiej, a następnie w roku 2009 polonistyka stała się osobną specjalizacją oferowaną na kierunku języki i literatury współczesne. W naszym artykule przedstawiamy wybitnych twórców barcelońskiego ośrodka polonistycznego oraz rozwijane przez nich badania literaturoznawcze i językoznawcze. Omawiamy aktualne funkcjonowanie ośrodka na powstałym w roku 2019 „nowym” Wydziale Filologii i Komunikacji. W części końcowej referatu dzielimy się refleksjami dotyczącymi perspektyw rozwoju studiów i badań polonistycznych w kontekście reformy struktury studiów filologicznych w Hiszpanii.
{"title":"Barceloński ośrodek polonistyczny: historia znikania, nadzieje i perspektywy w kontekście reformy struktury studiów filologicznych w Hiszpanii","authors":"Agnieszka Mejnartowicz, Paul Freixa Terradas","doi":"10.31261/ps_p.2022.29.17","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.29.17","url":null,"abstract":"W roku 2013 rozpoczął się proces zamykania specjalizacji polonistycznej na Uniwersytecie Barcelońskim. Tym samym kończy się ponad trzydziestoletnia historia jej istnienia na uczelni. Pierwsze lektoraty języka polskiego były przedmiotami fakultatywnymi, nauczanymi w ramach specjalizacji slawistycznej, później uzyskały status obowiązkowych w programie kształcenia obowiązującym na filologii słowiańskiej, a następnie w roku 2009 polonistyka stała się osobną specjalizacją oferowaną na kierunku języki i literatury współczesne. W naszym artykule przedstawiamy wybitnych twórców barcelońskiego ośrodka polonistycznego oraz rozwijane przez nich badania literaturoznawcze i językoznawcze. Omawiamy aktualne funkcjonowanie ośrodka na powstałym w roku 2019 „nowym” Wydziale Filologii i Komunikacji. W części końcowej referatu dzielimy się refleksjami dotyczącymi perspektyw rozwoju studiów i badań polonistycznych w kontekście reformy struktury studiów filologicznych w Hiszpanii.","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-08-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43948980","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-07-28DOI: 10.31261/ps_p.2022.29.11
Hanna Pułaczewska
Tematem artykułu jest wpływ okresu dojrzewania na użytkowanie języka polskiego przez młodzież pochodzenia polskiego wychowującą się od wczesnego dzieciństwa w niemieckiej Ratyzbonie. Przedstawione badanie, przeprowadzone wśród 30 respondentów w wieku 12–18 lat, oparte zostało na wywiadach, ankietach i teście językowym. Wyniki ukazują, w jaki sposób adolescencja prowadzi do zmniejszenia się udziału polszczyzny w życiu nastolatków. Zbadano różnicę między młodszą i starszą grupą wiekową w zakresie korzystania z polskojęzycznych mediów oraz stosowania języka polskiego w bezpośrednich kontaktach z rówieśnikami w Niemczech, związek między tymi dwoma aspektami oraz wpływ, jaki miały na nie inne czynniki społeczne i językowe. Zarówno wiek, jak i relacje z kolegami i koleżankami w języku polskim okazały się wpływać na użytkowanie mediów w tym samym języku. Natomiast interakcje rówieśnicze w polszczyźnie były częstsze, jeśli rodzice częściej posługiwali się nią w komunikacji z dzieckiem. Część jakościową badania poświęcono kontekstom stosowania języka polskiego w grupie koleżeńskiej i motywacji do jego wykorzystywania. Rezultaty zostały zinterpretowane z perspektywy teorii socjalizacji językowej z uwzględnieniem ustaleń na temat okresu dojrzewania psychologii rozwoju. Stosunkowe zmniejszenie się roli języka polskiego w użytkowaniu mediów u starszych nastolatków zostało zinterpretowane jako efekt zmniejszającego się wpływu rodziców i wzrastającej roli rówieśników jako wzorców w osobistym rozwoju w tym okresie życia.
{"title":"Czas dojrzewania jako „okres krytyczny” w praktykowaniu języka odziedziczonego. Polski w Niemczech","authors":"Hanna Pułaczewska","doi":"10.31261/ps_p.2022.29.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.29.11","url":null,"abstract":"Tematem artykułu jest wpływ okresu dojrzewania na użytkowanie języka polskiego przez młodzież pochodzenia polskiego wychowującą się od wczesnego dzieciństwa w niemieckiej Ratyzbonie. Przedstawione badanie, przeprowadzone wśród 30 respondentów w wieku 12–18 lat, oparte zostało na wywiadach, ankietach i teście językowym. Wyniki ukazują, w jaki sposób adolescencja prowadzi do zmniejszenia się udziału polszczyzny w życiu nastolatków. Zbadano różnicę między młodszą i starszą grupą wiekową w zakresie korzystania z polskojęzycznych mediów oraz stosowania języka polskiego w bezpośrednich kontaktach z rówieśnikami w Niemczech, związek między tymi dwoma aspektami oraz wpływ, jaki miały na nie inne czynniki społeczne i językowe. Zarówno wiek, jak i relacje z kolegami i koleżankami w języku polskim okazały się wpływać na użytkowanie mediów w tym samym języku. Natomiast interakcje rówieśnicze w polszczyźnie były częstsze, jeśli rodzice częściej posługiwali się nią w komunikacji z dzieckiem. Część jakościową badania poświęcono kontekstom stosowania języka polskiego w grupie koleżeńskiej i motywacji do jego wykorzystywania. Rezultaty zostały zinterpretowane z perspektywy teorii socjalizacji językowej z uwzględnieniem ustaleń na temat okresu dojrzewania psychologii rozwoju. Stosunkowe zmniejszenie się roli języka polskiego w użytkowaniu mediów u starszych nastolatków zostało zinterpretowane jako efekt zmniejszającego się wpływu rodziców i wzrastającej roli rówieśników jako wzorców w osobistym rozwoju w tym okresie życia.","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41401832","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-07-14DOI: 10.31261/ps_p.2022.29.07
Judyta Dąbrowska
Celem artykułu jest skomentowanie wybranych problemów podjętych w ostatniej książce Marii Poprzęckiej pt. Impas. Opór, utrata, niemoc, sztuka (Gdańsk 2019) poszerzone o perspektywę wcześniejszych zainteresowań i prac naukowych oraz wypowiedzi krytycznych autorki. Rozważania nad problemami dzisiejszej twórczości artystycznej osnuto wokół kolejnych pojęć zawartych w podtytule książki. Uwagę skupiono na zagadnieniach związanych m.in. ze współczesnym opisem sztuki i osobowości artystów, ontologią dzieł oraz historyczną utratą umiejętności ich wartościowania. Autorka artykułu eksponuje wyzwania, jakie przed badaczami i krytykami sztuki stawia charakter współczesnej twórczości artystycznej w perspektywie jej odczuwalnego w społeczeństwie kryzysu odbiorczego. Przywołuje inspirujące opinie Poprzęckiej w tym zakresie, poparte jej wieloletnim namysłem badawczym. Podkreśla, iż autorka Impasu nie akceptuje tez o końcu sztuki i jako rozwiązanie zaistniałej sytuacji wskazuje potrzebę wychodzenia w dzisiejszym dyskursie krytyczno-artystycznym poza tradycyjnie rozumiane ramy nauki o sztuce, ku zagadnieniom antropologicznym czy socjologicznym. Intencją artykułu jest więc przybliżenie szerszemu gronu odbiorców proponowanej przez Poprzęcką otwartości na nowe perspektywy metodologiczne, niezbędne do pełnego zrozumienia problematyki współczesnej sztuki, a co za tym idzie – przełamania tytułowego impasu.
{"title":"Skąd się wziął impas? Marii Poprzęckiej refleksje o sztuce współczesnej","authors":"Judyta Dąbrowska","doi":"10.31261/ps_p.2022.29.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.29.07","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest skomentowanie wybranych problemów podjętych w ostatniej książce Marii Poprzęckiej pt. Impas. Opór, utrata, niemoc, sztuka (Gdańsk 2019) poszerzone o perspektywę wcześniejszych zainteresowań i prac naukowych oraz wypowiedzi krytycznych autorki. Rozważania nad problemami dzisiejszej twórczości artystycznej osnuto wokół kolejnych pojęć zawartych w podtytule książki. Uwagę skupiono na zagadnieniach związanych m.in. ze współczesnym opisem sztuki i osobowości artystów, ontologią dzieł oraz historyczną utratą umiejętności ich wartościowania. Autorka artykułu eksponuje wyzwania, jakie przed badaczami i krytykami sztuki stawia charakter współczesnej twórczości artystycznej w perspektywie jej odczuwalnego w społeczeństwie kryzysu odbiorczego. Przywołuje inspirujące opinie Poprzęckiej w tym zakresie, poparte jej wieloletnim namysłem badawczym. Podkreśla, iż autorka Impasu nie akceptuje tez o końcu sztuki i jako rozwiązanie zaistniałej sytuacji wskazuje potrzebę wychodzenia w dzisiejszym dyskursie krytyczno-artystycznym poza tradycyjnie rozumiane ramy nauki o sztuce, ku zagadnieniom antropologicznym czy socjologicznym. Intencją artykułu jest więc przybliżenie szerszemu gronu odbiorców proponowanej przez Poprzęcką otwartości na nowe perspektywy metodologiczne, niezbędne do pełnego zrozumienia problematyki współczesnej sztuki, a co za tym idzie – przełamania tytułowego impasu.","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42720483","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-07-14DOI: 10.31261/ps_p.2022.29.13
Irena Fedorowicz
Zbiory archiwów i bibliotek wileńskich zawierają wiele poloników z różnych epok, które w mniejszym lub większym stopniu w XX wieku już zostały wykorzystane przez badaczy polskich (Edmunda Jankowskiego, Tadeusza Bujnickiego, Andrzeja Romanowskiego, Iwonę Wiśniewską i in.). Mniej znane są natomiast źródła rękopiśmienne (głównie listy) dotyczące polskich pisarzy minorum gentium z przełomu XIX i XX wieku, do których należą: Czesław Jankowski, Nikodem Erazm Iwanowski i Maria Rodziewiczówna. Materiały te znajdują się w Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym, Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym, Archiwum Literatury i Sztuki Litewskiej, a także w Dziale Rękopisów trzech bibliotek: Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego, Biblioteki Narodowej im. Martynasa Mažvydasa i Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich. Celem artykułu jest podzielenie się wiedzą i doświadczeniem na temat sposobów opracowywania i wykorzystywania archiwaliów dotyczących trojga wymienionych pisarzy. Wyniki swoich badań przedstawiłam w publikacjach, które zostały wydane na Litwie (w pismach naukowych i monografiach zbiorowych) w latach 2016–2022. Najwięcej uwagi poświęciłam spuściźnie archiwalnej Jankowskiego ze zbiorów Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich.
{"title":"Zasoby wileńskich archiwów jako źródło informacji o polskich pisarzach z przełomu XIX i XX wieku","authors":"Irena Fedorowicz","doi":"10.31261/ps_p.2022.29.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.31261/ps_p.2022.29.13","url":null,"abstract":"Zbiory archiwów i bibliotek wileńskich zawierają wiele poloników z różnych epok, które w mniejszym lub większym stopniu w XX wieku już zostały wykorzystane przez badaczy polskich (Edmunda Jankowskiego, Tadeusza Bujnickiego, Andrzeja Romanowskiego, Iwonę Wiśniewską i in.). Mniej znane są natomiast źródła rękopiśmienne (głównie listy) dotyczące polskich pisarzy minorum gentium z przełomu XIX i XX wieku, do których należą: Czesław Jankowski, Nikodem Erazm Iwanowski i Maria Rodziewiczówna. Materiały te znajdują się w Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym, Litewskim Centralnym Archiwum Państwowym, Archiwum Literatury i Sztuki Litewskiej, a także w Dziale Rękopisów trzech bibliotek: Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego, Biblioteki Narodowej im. Martynasa Mažvydasa i Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich. Celem artykułu jest podzielenie się wiedzą i doświadczeniem na temat sposobów opracowywania i wykorzystywania archiwaliów dotyczących trojga wymienionych pisarzy. Wyniki swoich badań przedstawiłam w publikacjach, które zostały wydane na Litwie (w pismach naukowych i monografiach zbiorowych) w latach 2016–2022. Najwięcej uwagi poświęciłam spuściźnie archiwalnej Jankowskiego ze zbiorów Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich.","PeriodicalId":34767,"journal":{"name":"Postscriptum Polonistyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-07-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44151711","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：