Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.009
Kamil Kajkowski
Prezentowane wystąpienie jest odpowiedzią na uwagi P. Szczepanika wyartykułowane w stosunku do opublikowanego w poprzednim tomie „Archeologii Polski” tekstu mojego autorstwa pt. Maski z Opola w kontekście obrzędowości średniowiecznych Słowian. Ze względu na treść uwag polemicznych, dyskusji poddane zostały przede wszystkim zastosowane w nim metody badawcze oraz umiejętność pracy na materiale źródłowym obrazujące spore wątpliwości dotyczące zarówno intencji, jak i warsztatu badawczego Dyskutanta.
{"title":"Po co archeologom archeologia? Raz jeszcze o „maskach” z Opola","authors":"Kamil Kajkowski","doi":"10.23858/apol67.2022.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.009","url":null,"abstract":"Prezentowane wystąpienie jest odpowiedzią na uwagi P. Szczepanika wyartykułowane w stosunku do opublikowanego w poprzednim tomie „Archeologii Polski” tekstu mojego autorstwa pt. Maski z Opola w kontekście obrzędowości średniowiecznych Słowian. Ze względu na treść uwag polemicznych, dyskusji poddane zostały przede wszystkim zastosowane w nim metody badawcze oraz umiejętność pracy na materiale źródłowym obrazujące spore wątpliwości dotyczące zarówno intencji, jak i warsztatu badawczego Dyskutanta.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48539123","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.003
T. Purowski
The assemblage of Bronze Age glass beads found in the territory of present-day Poland counts 3100 pieces. The earliest examples known from excavations in central Europe are dated most often to the BrB–HaA1/A2 phases of the Bronze Age (= BA II–III/IV); they are made of high magnesium glass (HMG), which is now most frequently corroded. In the HaA2–HaB3 phases (= BA IV–V), beads were produced of a “mixed alkali” glass, also called low magnesium and high potassium glass (LMHK), which is usually preserved in rather good condition. The oldest beads are large as a rule, well made, using, at least in some cases, the folding technique. Small, undecorated beads made of “mixed alkali” glass were produced by the winding technique.
在今天的波兰境内发现的青铜器时代的玻璃珠共计3100件。从中欧出土的最早的例子通常可以追溯到青铜器时代的BrB-HaA1 /A2阶段(= BA II-III /IV);它们是由高镁玻璃(HMG)制成的，这种玻璃现在最容易被腐蚀。在HaA2-HaB3相(= BA IV-V)中，由“混合碱”玻璃(也称为低镁高钾玻璃(LMHK))制成微珠，通常保存状况较好。最古老的珠子通常很大，制作精良，至少在某些情况下使用了折叠技术。用“混合碱”玻璃制成的小的、不加装饰的珠子是用缠绕技术生产的。
{"title":"Identifying Bronze Age glass production centres through bead-making techniques","authors":"T. Purowski","doi":"10.23858/apol67.2022.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.003","url":null,"abstract":"The assemblage of Bronze Age glass beads found in the territory of present-day Poland counts 3100 pieces. The earliest examples known from excavations in central Europe are dated most often to the BrB–HaA1/A2 phases of the Bronze Age (= BA II–III/IV); they are made of high magnesium glass (HMG), which is now most frequently corroded. In the HaA2–HaB3 phases (= BA IV–V), beads were produced of a “mixed alkali” glass, also called low magnesium and high potassium glass (LMHK), which is usually preserved in rather good condition. The oldest beads are large as a rule, well made, using, at least in some cases, the folding technique. Small, undecorated beads made of “mixed alkali” glass were produced by the winding technique.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43385739","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.008
P. Szczepanik
Prezentowany szkic stanowi głos w dyskusji na temat dwóch drewnianych masek z Opola, będących w ostatnim czasie przedmiotem zainteresowania Kamila Kajkowskiego (2021). Celem niniejszego artykułu jest przede wszystkim zwrócenie uwagi na sposoby badania i budowania interpretacji źródeł archeologicznych w kontekście poznania przedchrześcijańskich wierzeń tradycyjnych oraz rekonstruowania elementów obrzędowych związanych z tym systemem. Zostały również ukazane wątpliwości dotyczące sposobów badania przeszłego sacrum, z perspektywy kultury nowożytnej oraz dzisiejszej racjonalności.
{"title":"Zważyć sacrum? Uwagi nad metodami badań wczesnośredniowiecznych masek z Opola","authors":"P. Szczepanik","doi":"10.23858/apol67.2022.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.008","url":null,"abstract":"Prezentowany szkic stanowi głos w dyskusji na temat dwóch drewnianych masek z Opola, będących w ostatnim czasie przedmiotem zainteresowania Kamila Kajkowskiego (2021). Celem niniejszego artykułu jest przede wszystkim zwrócenie uwagi na sposoby badania i budowania interpretacji źródeł archeologicznych w kontekście poznania przedchrześcijańskich wierzeń tradycyjnych oraz rekonstruowania elementów obrzędowych związanych z tym systemem. Zostały również ukazane wątpliwości dotyczące sposobów badania przeszłego sacrum, z perspektywy kultury nowożytnej oraz dzisiejszej racjonalności.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45027830","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.010
H. Kowalewska-Marszałek
-
-
{"title":"Une résidence de la noblesse gauloise. Le camp de Saint-Symphorien à Paule (Côtes d’Armor), Yves Menez red.","authors":"H. Kowalewska-Marszałek","doi":"10.23858/apol67.2022.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.010","url":null,"abstract":"<jats:p>-</jats:p>","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48264404","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.007
Joanna Piątkowska-Małecka, P. Kotowicz
W artykule przedstawiono wyniki analizy archeozoologicznej zwierzęcych szczątków kostnych odkrytych w trakcie prac wykopaliskowych przeprowadzonych w 2011 r. na dziedzińcu zamku królewskiego w Sanoku. Badaniom poddano kości ssaków i ptaków pochodzące z nawarstwień datowanych od połowy XIV do początku XVI stulecia. Podstawę konsumpcji mięsa rezydentów sanockiego zamku stanowiła wołowina, uzupełniana wieprzowiną, baraniną i koziną, w niewielkim stopniu także mięsem zwierząt dzikich i ptactwa. Spożywano głównie wartościowe konsumpcyjnie części tuszy z łopatki i udźca, pochodzące od osobników zabijanych w młodym wieku, w większości samców.
{"title":"Struktura spożycia mięsa w późnośredniowiecznym zamku w Sanoku (stan. 1, pow. sanocki, woj. podkarpackie)","authors":"Joanna Piątkowska-Małecka, P. Kotowicz","doi":"10.23858/apol67.2022.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.007","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono wyniki analizy archeozoologicznej zwierzęcych szczątków kostnych odkrytych w trakcie prac wykopaliskowych przeprowadzonych w 2011 r. na dziedzińcu zamku królewskiego w Sanoku. Badaniom poddano kości ssaków i ptaków pochodzące z nawarstwień datowanych od połowy XIV do początku XVI stulecia. Podstawę konsumpcji mięsa rezydentów sanockiego zamku stanowiła wołowina, uzupełniana wieprzowiną, baraniną i koziną, w niewielkim stopniu także mięsem zwierząt dzikich i ptactwa. Spożywano głównie wartościowe konsumpcyjnie części tuszy z łopatki i udźca, pochodzące od osobników zabijanych w młodym wieku, w większości samców.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48413333","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.002
Tadeusz Galiński
W artykule omówiono znalezisko wczesnoneolitycznej siekierki kamiennej odkrytej w 2019 r. podczas badań wykopaliskowych na stanowisku mezolitycznym w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim. Okaz wystąpił w warstwie datowanej serią 15 oznaczeń radiowęglowych na okres od 7870±50 BP do 7280±40 BP. Uwzględniając elementy paleotopograficzne i stratygraficzne znaleziska, jego wiek można określać na około 6200/6100 cal. BC. W świetle aktualnego stanu badań wyprzedza o pond 500 lat najstarsze zespoły kultury ceramiki wstęgowej na ziemiach polskich i w całej Europie Środkowej. Podobnie jak inne znaleziska tego typu znane z terenów Niemiec (Bad Dürrenberg), stanowi materialny ślad najstarszych penetracji północnych obszarów Niziny Europejskiej przez społeczności wczesnorolnicze z południa Europy.
{"title":"Siekierka kamienna z Bolkowa nad jeziorem Świdwie. Najstarszy ślad penetracji terenów nad dolną Odrą przez społeczności wczesnoneolityczne?","authors":"Tadeusz Galiński","doi":"10.23858/apol67.2022.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.002","url":null,"abstract":"W artykule omówiono znalezisko wczesnoneolitycznej siekierki kamiennej odkrytej w 2019 r. podczas badań wykopaliskowych na stanowisku mezolitycznym w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim. Okaz wystąpił w warstwie datowanej serią 15 oznaczeń radiowęglowych na okres od 7870±50 BP do 7280±40 BP. Uwzględniając elementy paleotopograficzne i stratygraficzne znaleziska, jego wiek można określać na około 6200/6100 cal. BC. W świetle aktualnego stanu badań wyprzedza o pond 500 lat najstarsze zespoły kultury ceramiki wstęgowej na ziemiach polskich i w całej Europie Środkowej. Podobnie jak inne znaleziska tego typu znane z terenów Niemiec (Bad Dürrenberg), stanowi materialny ślad najstarszych penetracji północnych obszarów Niziny Europejskiej przez społeczności wczesnorolnicze z południa Europy.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47380734","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.004
K. Nowak, Katarzyna Sielicka, B. Miazga
Odkryty w 2015 r. skarb z Paszowic zawiera w swoim inwentarzu gotowe wyroby, takie jak siekiery, sierpy, grot, ozdoby, surowiec, w różnych stadiach produkcji, a także elementy będące pozostałościami po procesie odlewniczym. Przeprowadzone badania składu chemicznego (SEM-EDS) oraz analizy śladów obecnych na przedmiotach pozwoliły na określenie rodzajów zastosowanego stopu odlewniczego oraz identyfikację sposobów produkcji metalurgicznej. Obserwacje makro- i mikroskopowe wykazały, że część przedmiotów nie nosi śladów używania. Zdeponowano je w stanie „as cast”, czyli surowego odlewu. W przypadku tych egzemplarzy zarejestrowano ślady krzepnięcia metalu odwzorowujące strukturę formy odlewniczej, kształt nieużywanych ostrzy oraz błędy odlewnicze.
{"title":"Skarb z Paszowic, woj. dolnośląskie. Analiza śladów produkcji i (nie)używania","authors":"K. Nowak, Katarzyna Sielicka, B. Miazga","doi":"10.23858/apol67.2022.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.004","url":null,"abstract":"Odkryty w 2015 r. skarb z Paszowic zawiera w swoim inwentarzu gotowe wyroby, takie jak siekiery, sierpy, grot, ozdoby, surowiec, w różnych stadiach produkcji, a także elementy będące pozostałościami po procesie odlewniczym. Przeprowadzone badania składu chemicznego (SEM-EDS) oraz analizy śladów obecnych na przedmiotach pozwoliły na określenie rodzajów zastosowanego stopu odlewniczego oraz identyfikację sposobów produkcji metalurgicznej. Obserwacje makro- i mikroskopowe wykazały, że część przedmiotów nie nosi śladów używania. Zdeponowano je w stanie „as cast”, czyli surowego odlewu. W przypadku tych egzemplarzy zarejestrowano ślady krzepnięcia metalu odwzorowujące strukturę formy odlewniczej, kształt nieużywanych ostrzy oraz błędy odlewnicze.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47479692","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.001
D. Król, M. Rybicka
Artykuł poświęcony jest problematyce chronologii radiowęglowej stanowisk grupy Gordineşti kultury trypolskiej z obszarów północnej Mołdawii i zachodniej Ukrainy. Bazując na najnowszych datowaniach radiowęglowych i zbudowanych za ich pomocą modelach statystycznych, można sugerować, że osiedle Gordineşti II-Stînca goală mogło funkcjonować wcześniej niż zachodnioukraińskie osady o cechach grupy Gordineşti (np. wołyński Hołysziw). Natomiast rezultaty otrzymane dla stanowiska Winniki-Żupan odpowiadają datowaniu osiedla Gordineşti II-Stînca goală. Uściślenie chronologii mołdawskiej grupy Gordineşti jest również ważne z perspektywy młodszych faz nadbużańskich osiedli kultury pucharów lejkowatych.
这篇文章致力于摩尔多瓦北部和乌克兰西部地区特里波尔文化的戈尔丁什提群的放射性碳年代表问题。根据最新的放射性碳年代测定和用它们建立的统计模型，可以认为戈尔丁什蒂II Stînca goală定居点的运作可能早于具有戈尔丁什提群体特征的乌克兰西部定居点（例如Volyn Holyshiv）。Vinniki-Żupan位置的结果与Gordineşti II Stînca goală定居点的日期相对应。从漏斗杯文化的布日安定居点的年轻阶段来看，澄清摩尔多瓦戈尔丁什提群体的年表也很重要。
{"title":"Chronologia radiowęglowa stanowisk grupy Gordineşti kultury trypolskiej z północnej Mołdawii i zachodniej Ukrainy","authors":"D. Król, M. Rybicka","doi":"10.23858/apol67.2022.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.001","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest problematyce chronologii radiowęglowej stanowisk grupy Gordineşti kultury trypolskiej z obszarów północnej Mołdawii i zachodniej Ukrainy. Bazując na najnowszych datowaniach radiowęglowych i zbudowanych za ich pomocą modelach statystycznych, można sugerować, że osiedle Gordineşti II-Stînca goală mogło funkcjonować wcześniej niż zachodnioukraińskie osady o cechach grupy Gordineşti (np. wołyński Hołysziw). Natomiast rezultaty otrzymane dla stanowiska Winniki-Żupan odpowiadają datowaniu osiedla Gordineşti II-Stînca goală. Uściślenie chronologii mołdawskiej grupy Gordineşti jest również ważne z perspektywy młodszych faz nadbużańskich osiedli kultury pucharów lejkowatych.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41429873","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.005
K. Skrzyńska
W artykule prezentowane są wybrane wyniki badań projektu pt. „Początki chrześcijaństwa na pograniczu mazowiecko-ruskim”, realizowanego w latach 2013–2016 w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN pod kierownictwem prof. dr. hab. Andrzeja Buko. Przedmiotem tych badań były wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe na Podlasiu. Analizy aDNA wykazały, że ludność pochowana w kurhanach genetycznie różniła się od użytkującej tamtejsze cmentarze płaskie – zarówno te z konstrukcjami kamiennymi, jak i bez nich. Antropologiczna analiza porównawcza populacji z cmentarzysk w Surażu i Czarnej Wielkiej wskazuje także na różnice biostrukturalne pomiędzy użytkownikami obydwu typów nekropoli płaskich. Wyniki badań wspierają koncepcję o obcym pochodzeniu ludności pochowanej na podlaskich cmentarzyskach z grobami w obstawach kamiennych oraz co najmniej częściowo tej użytkującej nekropole płaskie założone przy głównych tamtejszych grodach.
{"title":"Podlaskie cmentarzyska z grobami w obstawach kamiennych w świetle wyników badań interdyscyplinarnych","authors":"K. Skrzyńska","doi":"10.23858/apol67.2022.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.005","url":null,"abstract":"W artykule prezentowane są wybrane wyniki badań projektu pt. „Początki chrześcijaństwa na pograniczu mazowiecko-ruskim”, realizowanego w latach 2013–2016 w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN pod kierownictwem prof. dr. hab. Andrzeja Buko. Przedmiotem tych badań były wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe na Podlasiu. Analizy aDNA wykazały, że ludność pochowana w kurhanach genetycznie różniła się od użytkującej tamtejsze cmentarze płaskie – zarówno te z konstrukcjami kamiennymi, jak i bez nich. Antropologiczna analiza porównawcza populacji z cmentarzysk w Surażu i Czarnej Wielkiej wskazuje także na różnice biostrukturalne pomiędzy użytkownikami obydwu typów nekropoli płaskich. Wyniki badań wspierają koncepcję o obcym pochodzeniu ludności pochowanej na podlaskich cmentarzyskach z grobami w obstawach kamiennych oraz co najmniej częściowo tej użytkującej nekropole płaskie założone przy głównych tamtejszych grodach.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44432658","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：