Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.009
Michał Auch
Artykuł poświęcony jest szkliwionym naczyniom i płytkom posadzkowym odkrytym na Wysokiej Górce w Chełmie (stanowisko nr 1) w trakcie badań wykopaliskowych prowadzonych w latach 2010–2016. Ceramikę poddano analizie technologicznej, morfologicznej i stylistycznej, która wykazała związki z modelem wytwórczości garncarskiej o genezie rusko-bizantyńskiej. Wyróżnia się on stosowaniem białych glin kaolinitowych, nakładaniem szkliwa na wypalone wyroby oraz szczególnym asortymentem naczyń stołowych, ze zdecydowaną przewagą dzbanów. Ustalono, że naczynia szkliwione docierały w większej liczbie na teren rezydencji książęcej przez bardzo krótki czas – maksymalnie dwa dziesięciolecia XIII w. Odkryte na Wysokiej Górce liczne płytki posadzkowe z białej gliny najprawdopodobniej nie stanowiły elementu wystroju znajdujących się tu budowli sakralnych, ale budynków mieszkalnych uznawanych za kolejne siedziby księcia wołyńsko-halickiego, a później króla Rusi – Daniela Romanowicza.
{"title":"Wczesnośredniowieczna ceramika szkliwiona z badań na terenie zespołu rezydencjonalno-sakralnego na Wysokiej Górce w Chełmie","authors":"Michał Auch","doi":"10.23858/apol66.2021.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.009","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest szkliwionym naczyniom i płytkom posadzkowym odkrytym na Wysokiej Górce w Chełmie (stanowisko nr 1) w trakcie badań wykopaliskowych prowadzonych w latach 2010–2016. Ceramikę poddano analizie technologicznej, morfologicznej i stylistycznej, która wykazała związki z modelem wytwórczości garncarskiej o genezie rusko-bizantyńskiej. Wyróżnia się on stosowaniem białych glin kaolinitowych, nakładaniem szkliwa na wypalone wyroby oraz szczególnym asortymentem naczyń stołowych, ze zdecydowaną przewagą dzbanów. Ustalono, że naczynia szkliwione docierały w większej liczbie na teren rezydencji książęcej przez bardzo krótki czas – maksymalnie dwa dziesięciolecia XIII w. Odkryte na Wysokiej Górce liczne płytki posadzkowe z białej gliny najprawdopodobniej nie stanowiły elementu wystroju znajdujących się tu budowli sakralnych, ale budynków mieszkalnych uznawanych za kolejne siedziby księcia wołyńsko-halickiego, a później króla Rusi – Daniela Romanowicza.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48504503","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.007
P. Dulęba, P. Konczewski, K. Król, A. Augustyniak, A. Wasilewski
W trakcie archeologicznych badań ratowniczych na rynku w Wiązowie, pow. strzeliński, dwukrotnie (w 1992 i 2018 r.) natrafiono na pozostałości niewielkiego cmentarzyska, składające się z co najmniej 3 pochówków szkieletowych. Cechy obrządku pogrzebowego wskazują, iż były to groby przedstawicieli lokalnej społeczności celtyckiej, które należy datować na wczesny okres lateński. Niektóre ozdoby stanowiące wyposażenie prezentowanych pochówków były zapewne wytwarzane w warsztatach działających ówcześnie w centralnej części Kotliny Czeskiej. Interesujące jest również położenie grobów, które znajdowały się na obrzeżu współczesnej im osady.
{"title":"Groby kultury lateńskiej z Wiązowa na Dolnym Śląsku","authors":"P. Dulęba, P. Konczewski, K. Król, A. Augustyniak, A. Wasilewski","doi":"10.23858/apol66.2021.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.007","url":null,"abstract":"W trakcie archeologicznych badań ratowniczych na rynku w Wiązowie, pow. strzeliński, dwukrotnie (w 1992 i 2018 r.) natrafiono na pozostałości niewielkiego cmentarzyska, składające się z co najmniej 3 pochówków szkieletowych. Cechy obrządku pogrzebowego wskazują, iż były to groby przedstawicieli lokalnej społeczności celtyckiej, które należy datować na wczesny okres lateński. Niektóre ozdoby stanowiące wyposażenie prezentowanych pochówków były zapewne wytwarzane w warsztatach działających ówcześnie w centralnej części Kotliny Czeskiej. Interesujące jest również położenie grobów, które znajdowały się na obrzeżu współczesnej im osady.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41972580","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-11-25DOI: 10.23858/apol65.2020.005
Karol Kollinger
The article looks in some detail at the question of letters written on birchbark even as it presents some the basic research issues involving birchbark manuscripts (“gramota”) in general, including the first mentions of this form in the written sources in the Kitāb al-Fihrist and the socalled Questions of Kiryk. The author draws attention to the complex nature of the processes of reading, analyzing, interpreting and translating texts written on birchbark, which are literature on one hand, but archaeological sources on the other. Gramota are products of human activity, and the signs engraved on them contain information passed on in an act of communication. The author compares the significance of manuscripts on birchbark with that of narrative sources, noting the inestimable value of the former. Gramotas are to his view a kind of source material well suited to interdisciplinary studies.
{"title":"Prolegomena do studiów nad gramotami brzozowymi","authors":"Karol Kollinger","doi":"10.23858/apol65.2020.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol65.2020.005","url":null,"abstract":"The article looks in some detail at the question of letters written on birchbark even as it presents some the basic research issues involving birchbark manuscripts (“gramota”) in general, including the first mentions of this form in the written sources in the Kitāb al-Fihrist and the socalled Questions of Kiryk. The author draws attention to the complex nature of the processes of reading, analyzing, interpreting and translating texts written on birchbark, which are literature on one hand, but archaeological sources on the other. Gramota are products of human activity, and the signs engraved on them contain information passed on in an act of communication. The author compares the significance of manuscripts on birchbark with that of narrative sources, noting the inestimable value of the former. Gramotas are to his view a kind of source material well suited to interdisciplinary studies.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-11-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45071235","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2019-12-30DOI: 10.23858/apol64.2019.005
J. Libera, Piotr Mączyński, B. Sałacińska, Sławomir Sałaciński
The subject of the study is a collective find of three axes discovered in 1964 during excavation research at the multicultural site VII in Klementowice, Kurow commune, Pulawy dis-trict, Lublin voivodship, in the north-western part of the Naleczow Plateau. Two artefacts (with quadrilateral section and bifacial) are made of banded flint and one (with quadrilateral section) – of Świeciechow flint. These raw materials come from deposits exploited in the Neolithic period in mines of the Świetokrzyski region of the prehistoric flint mining. Despite the existing doubts, these axes should be combined with the Funnel Beaker culture, its southeastern group. Translator: Andrzej Leligdowicz
{"title":"Znalezisko siekier krzemiennych z Klementowic (Płaskowyż Nałęczowski) – dylemat z afiliacją kulturową","authors":"J. Libera, Piotr Mączyński, B. Sałacińska, Sławomir Sałaciński","doi":"10.23858/apol64.2019.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol64.2019.005","url":null,"abstract":"The subject of the study is a collective find of three axes discovered in 1964 during excavation research at the multicultural site VII in Klementowice, Kurow commune, Pulawy dis-trict, Lublin voivodship, in the north-western part of the Naleczow Plateau. Two artefacts (with quadrilateral section and bifacial) are made of banded flint and one (with quadrilateral section) – of Świeciechow flint. These raw materials come from deposits exploited in the Neolithic period in mines of the Świetokrzyski region of the prehistoric flint mining. Despite the existing doubts, these axes should be combined with the Funnel Beaker culture, its southeastern group. \u0000Translator: Andrzej Leligdowicz","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47077695","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2019-01-01DOI: 10.23858/apol64.2019.002
M. Przeździecki
Author presents the first part of the results of a technological study of Volkushian flint artefacts. The research is based on the interpretative potential of the refitting method, morphological observations, as well as scar pattern and superposition analysis. A homogeneous group of over two thousand flints from site 3 in Wołkusz has been examined. The choice of this inventory was determined by the fact that it contained distinctive set of tools for this taxonomic unit, that is cores and debitage. The article focuses on discussing one of two technological strategies which was reconstructed in the course of the analysis, defined as the concept of preferential point production.
{"title":"Studium technologiczne materiałów krzemiennych ze stanowiska Wołkusz 3 w północno-wschodniej Polsce. Koncepcja produkcji ostrzy preferencyjnych","authors":"M. Przeździecki","doi":"10.23858/apol64.2019.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol64.2019.002","url":null,"abstract":"Author presents the first part of the results of a technological study of Volkushian flint artefacts. The research is based on the interpretative potential of the refitting method, morphological observations, as well as scar pattern and superposition analysis. A homogeneous group of over two thousand flints from site 3 in Wołkusz has been examined. The choice of this inventory was determined by the fact that it contained distinctive set of tools for this taxonomic unit, that is cores and debitage. The article focuses on discussing one of two technological strategies which was reconstructed in the course of the analysis, defined as the concept of preferential point production.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68896356","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2019-01-01DOI: 10.23858/apol64.2019.007
J. Urban, Małgorzata Mogielnicka-Urban
{"title":"Problematyka halsztackich tzw. nagolenników pustych wewnątrz z terenu Polski na przykładzie znaleziska gromadnego z okolic Tykocina, pow. białostocki","authors":"J. Urban, Małgorzata Mogielnicka-Urban","doi":"10.23858/apol64.2019.007","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol64.2019.007","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68896548","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2019-01-01DOI: 10.23858/apol64.2019.008
K. Kokora
{"title":"Szklarstwo wczesnośredniowiecznego Wolina według Jerzego Olczaka i Elżbiety Jasiewiczowej – 55 lat później. Nowe ustalenia dotyczące przedmiotów szklanych ze stanowiska nr 1 w Wolinie","authors":"K. Kokora","doi":"10.23858/apol64.2019.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol64.2019.008","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68896577","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2019-01-01DOI: 10.23858/apol64.2019.006
T. Wiśniewski, Barbara Niezabitowska-Wiśniewska
{"title":"Nowe dane na temat obrządku pogrzebowego kultury amfor kulistych z zachodniej Lubelszczyzny","authors":"T. Wiśniewski, Barbara Niezabitowska-Wiśniewska","doi":"10.23858/apol64.2019.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol64.2019.006","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68896526","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}