Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.23858/apol67.2022.006
Aleksandra Pankiewicz
W artykule omówiono problem handlu i wymiany w głównych ośrodkach państwa Piastów na przykładzie Wrocławia. Podjęto próbę rewizji tras, którymi przebiegały okoliczne szlaki handlowe oraz odtworzenia ich zmienności w okresie od X do 1 poł. XIII w. Poruszono także kwestię roli handlu w kształtowaniu się samego Wrocławia, przy czym za istotne uznano pytanie, czy ośrodek ten, jak się powszechnie przypuszcza, powstał na skrzyżowaniu szlaków dalekosiężnych, czy też wzniesienie tego ważnego grodu stanowiło stymulator dla rozwoju lokalnych i ponadlokalnych połączeń drożnych. Przeanalizowano zarówno przedmioty związane z wymianą dóbr, jak i próbowano zlokalizować miejsca dokonywania ewentualnych transakcji. Na podstawie poszczególnych kategorii znalezisk (skarby srebrne, monety, wagi, odważniki etc.) ukazano przemiany dokonujące się w ekonomii grodu wrocławskiego i jego zaplecza.
{"title":"Między centrum, zapleczem a szlakiem handlowym. Wymiana i obieg pieniężny w tzw. ośrodkach centralnych we wczesnym średniowieczu na przykładzie Wrocławia","authors":"Aleksandra Pankiewicz","doi":"10.23858/apol67.2022.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol67.2022.006","url":null,"abstract":"W artykule omówiono problem handlu i wymiany w głównych ośrodkach państwa Piastów na przykładzie Wrocławia. Podjęto próbę rewizji tras, którymi przebiegały okoliczne szlaki handlowe oraz odtworzenia ich zmienności w okresie od X do 1 poł. XIII w. Poruszono także kwestię roli handlu w kształtowaniu się samego Wrocławia, przy czym za istotne uznano pytanie, czy ośrodek ten, jak się powszechnie przypuszcza, powstał na skrzyżowaniu szlaków dalekosiężnych, czy też wzniesienie tego ważnego grodu stanowiło stymulator dla rozwoju lokalnych i ponadlokalnych połączeń drożnych. Przeanalizowano zarówno przedmioty związane z wymianą dóbr, jak i próbowano zlokalizować miejsca dokonywania ewentualnych transakcji. Na podstawie poszczególnych kategorii znalezisk (skarby srebrne, monety, wagi, odważniki etc.) ukazano przemiany dokonujące się w ekonomii grodu wrocławskiego i jego zaplecza.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42954679","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.008
Michał Dzik
W 1892 r. Louis de Fleury, amator poszukiwań archeologicznych, skierował swe zainteresowania na cmentarzyska z grobami w obudowach kamiennych na północno-wschodnim Mazowszu. Na kilku z nich rozkopał łącznie około 20 grobów. Sprawozdanie z prac przekazał do Cesarskiej Komisji Archeologicznej w Petersburgu. W ciągu kolejnych kilkudziesięciu lat cmentarzyska te uległy praktycznie całkowitemu zniszczeniu. Tym samym, rezultaty prac L. de Fleury’ego pozostały głównym źródłem informacji o tych nekropolach, a więc i o zwyczajach pogrzebowych ludności zamieszkującej owo pogranicze Polski, ludów pruskich i Rusi w XI–XII w. W ciągu blisko 130 lat od czasu jego rozkopywań, w literaturze archeologicznej pojawiały się tylko niepełne i często mylne wiadomości na ich temat. Niniejsza publikacja jest pierwszą, w której szczegółowo omówiono wyniki prac L. de Fleury’ego oraz ich znaczenie dla poznania procesów osadniczych na Wysoczyźnie Kolneńskiej w 2 poł. XI w. i 1 poł. XII w.
1892年，考古研究的业余爱好者Louis de Fleury将兴趣转向了马佐维亚东北部的石砌墓地。在其中几座坟墓上，他总共挖出了大约20座坟墓。他向圣彼得堡的帝国考古委员会提交了这份报告。在接下来的几十年里，这些墓地几乎被完全摧毁。因此，L.de Fleury作品的结果仍然是关于这些墓地的主要信息来源，因此也是关于11-12世纪生活在波兰、普鲁士人民和俄罗斯人边境地区的人口的葬礼习俗的信息来源。本出版物首次详细讨论了L.de Fleury的工作成果及其对下半年科洛高地定居过程知识的意义。11世纪上半叶。12世纪。
{"title":"Ludwik de Fleury i wczesnośredniowieczne cmentarzyska z grobami w obudowach kamiennych na Wysoczyźnie Kolneńskiej","authors":"Michał Dzik","doi":"10.23858/apol66.2021.008","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.008","url":null,"abstract":"W 1892 r. Louis de Fleury, amator poszukiwań archeologicznych, skierował swe zainteresowania na cmentarzyska z grobami w obudowach kamiennych na północno-wschodnim Mazowszu. Na kilku z nich rozkopał łącznie około 20 grobów. Sprawozdanie z prac przekazał do Cesarskiej Komisji Archeologicznej w Petersburgu. W ciągu kolejnych kilkudziesięciu lat cmentarzyska te uległy praktycznie całkowitemu zniszczeniu. Tym samym, rezultaty prac L. de Fleury’ego pozostały głównym źródłem informacji o tych nekropolach, a więc i o zwyczajach pogrzebowych ludności zamieszkującej owo pogranicze Polski, ludów pruskich i Rusi w XI–XII w. W ciągu blisko 130 lat od czasu jego rozkopywań, w literaturze archeologicznej pojawiały się tylko niepełne i często mylne wiadomości na ich temat. Niniejsza publikacja jest pierwszą, w której szczegółowo omówiono wyniki prac L. de Fleury’ego oraz ich znaczenie dla poznania procesów osadniczych na Wysoczyźnie Kolneńskiej w 2 poł. XI w. i 1 poł. XII w.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43095123","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.011
M. Rębkowski, M. Kara
Tekst stanowi polemikę z niektórymi tezami artykułu Władysława Duczko, opublikowanego w poprzednim tomie „Archeologii Polski”, zatytułowanego Skandynawowie nad rzeką Parsętą: problem wikińskich grobów na cmentarzysku w Świelubiu na Pomorzu Zachodnim. Trudna do podtrzymania na obecnym etapie badań wydaje się zawarta w nim teza, wedle której na świelubskiej nekropoli grzebani byli wyłącznie Skandynawowie. Zasadniczym przedmiotem krytyki są jednak opinie sformułowane przez Autora artykułu, przypisujące „antynormanizm” trzem nieżyjącym już polskim uczonym, którzy zajmowali się relacjami słowiańsko-skandynawskimi we wczesnym średniowieczu, w tym badaczowi Świelubia, profesorowi Władysławowi Łosińskiemu, oraz kierowanie się przez Nich przy wygłaszaniu swoich poglądów pozamerytorycznymi przesłankami.
{"title":"Skandynawowie nad Parsętą, czyli przyczynek do dziejów polskiej archeologii w 2 połowie XX w. Glosa polemiczna do artykułu Władysława Duczko","authors":"M. Rębkowski, M. Kara","doi":"10.23858/apol66.2021.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.011","url":null,"abstract":"Tekst stanowi polemikę z niektórymi tezami artykułu Władysława Duczko, opublikowanego w poprzednim tomie „Archeologii Polski”, zatytułowanego Skandynawowie nad rzeką Parsętą: problem wikińskich grobów na cmentarzysku w Świelubiu na Pomorzu Zachodnim. Trudna do podtrzymania na obecnym etapie badań wydaje się zawarta w nim teza, wedle której na świelubskiej nekropoli grzebani byli wyłącznie Skandynawowie. Zasadniczym przedmiotem krytyki są jednak opinie sformułowane przez Autora artykułu, przypisujące „antynormanizm” trzem nieżyjącym już polskim uczonym, którzy zajmowali się relacjami słowiańsko-skandynawskimi we wczesnym średniowieczu, w tym badaczowi Świelubia, profesorowi Władysławowi Łosińskiemu, oraz kierowanie się przez Nich przy wygłaszaniu swoich poglądów pozamerytorycznymi przesłankami.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46325856","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.005
Gabrielė Gudaitienė
Only a few artifacts discovered in Lithuania can be considered as examples of portable art from the Final Palaeolithic period. Three of them were found in the Neris river valley in central-eastern Lithuania: an engraved slate pebble from the Eiguliai 1А site, a notched blade from the Skaruliai 1 site, and a flint “figurine” from the Vilnius 1 site. Discovered by Rimutė Rimantienė and her father Konstantinas Jablonskis, these three finds were the first and for many years the only artifacts underpinning the discussion of art from the Lithuanian Final Palaeolithic. The debate on the tentative function of these items, initiated by Rimantienė, is reviewed in this study before presenting the results of the latest research on the subject between 2012 and 2017, carried out using a range of methods: visual examination, comparative analysis with other archaeological finds and reconstructed prehistoric tools, surface analysis under a microscope. The functional interpretation proposed as a result of these investigations in two cases disproves the identification of these artifacts as portable art.
{"title":"The quest for palaeolithic art in the Neris river valley, Central-Eastern Lithuania","authors":"Gabrielė Gudaitienė","doi":"10.23858/apol66.2021.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.005","url":null,"abstract":"Only a few artifacts discovered in Lithuania can be considered as examples of portable art from the Final Palaeolithic period. Three of them were found in the Neris river valley in central-eastern Lithuania: an engraved slate pebble from the Eiguliai 1А site, a notched blade from the Skaruliai 1 site, and a flint “figurine” from the Vilnius 1 site. Discovered by Rimutė Rimantienė and her father Konstantinas Jablonskis, these three finds were the first and for many years the only artifacts underpinning the discussion of art from the Lithuanian Final Palaeolithic. The debate on the tentative function of these items, initiated by Rimantienė, is reviewed in this study before presenting the results of the latest research on the subject between 2012 and 2017, carried out using a range of methods: visual examination, comparative analysis with other archaeological finds and reconstructed prehistoric tools, surface analysis under a microscope. The functional interpretation proposed as a result of these investigations in two cases disproves the identification of these artifacts as portable art.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46630704","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.010
Kamil Kajkowski
Nadrzędnym celem artykułu jest analiza podstaw źródłowych oraz interpretacyjnych dotyczących tzw. masek z Opola. Przedmioty te na stałe weszły do studiów nad religią przedchrześcijańską Słowian Zachodnich, szybko osiągając status ikonicznych. Tym, co wzbudza zaskoczenie, jest widoczna w literaturze, w zasadzie bezkrytyczna akceptacja identyfikacji obu omawianych przedmiotów, jaką ponad półwiecze temu zaproponowała Helena Cehak-Hołubowiczowa. Żaden z późniejszych autorów nie podjął się polemiki z tymi ustaleniami, co w konsekwencji doprowadziło do ugruntowania badawczego paradygmatu. Maski z Opola stały się również podstawą do rozwijania rozmaitych hipotez dotyczących pogańskich form obrzędowości na ziemiach polskich we wczesnym średniowieczu. W prezentowanym tekście podjęto próbę rewizji dotychczasowych interpretacji oraz krytyki budowanych na jej fundamencie hipotez.
{"title":"Maski z Opola w kontekście obrzędowości średniowiecznych Słowian","authors":"Kamil Kajkowski","doi":"10.23858/apol66.2021.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.010","url":null,"abstract":"Nadrzędnym celem artykułu jest analiza podstaw źródłowych oraz interpretacyjnych dotyczących tzw. masek z Opola. Przedmioty te na stałe weszły do studiów nad religią przedchrześcijańską Słowian Zachodnich, szybko osiągając status ikonicznych. Tym, co wzbudza zaskoczenie, jest widoczna w literaturze, w zasadzie bezkrytyczna akceptacja identyfikacji obu omawianych przedmiotów, jaką ponad półwiecze temu zaproponowała Helena Cehak-Hołubowiczowa. Żaden z późniejszych autorów nie podjął się polemiki z tymi ustaleniami, co w konsekwencji doprowadziło do ugruntowania badawczego paradygmatu. Maski z Opola stały się również podstawą do rozwijania rozmaitych hipotez dotyczących pogańskich form obrzędowości na ziemiach polskich we wczesnym średniowieczu. W prezentowanym tekście podjęto próbę rewizji dotychczasowych interpretacji oraz krytyki budowanych na jej fundamencie hipotez.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45071656","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.003
Stanisław Tabaczyński
Tekst zawiera refleksje na temat istotnych zagadnień z zakresu teorii archeologii, takich jak polisemantyzacja kultury i paleosocjologia, w których dane archeologiczne i etnograficzne wykorzystywane są do badania historycznych interakcji społecznych oraz do pogłębiania wiedzy o uwarunkowaniach społecznych badanych przez socjologię historyczną. Między innymi te zagadnienia uczynił przedmiotem namysłu Leo S. Klejn, określający badany obszar jako archeosocjologię. Organizując dane antropologiczne (etnograficzne) i archeologiczne, powinniśmy uwzględniać wzajemne relacje między uzupełniającymi się perspektywami, rozumianymi jako świadome wyrażenia i nieświadome podstawy życia społecznego. By to uczynić, pomocne jest zastosowanie koncepcji polisemantyzacji kultury, która pozwala na badanie społeczeństw bez ograniczających założeń wyjściowych. Artefakty mogą wskazywać na warte uwagi przejawy funkcjonowania dawnych struktur społecznych.
{"title":"Some observations on palaeosociology, social interactions, polysemantisation of culture and the theoretical writings of Leo Klejn from the Polish perspective","authors":"Stanisław Tabaczyński","doi":"10.23858/apol66.2021.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.003","url":null,"abstract":"Tekst zawiera refleksje na temat istotnych zagadnień z zakresu teorii archeologii, takich jak polisemantyzacja kultury i paleosocjologia, w których dane archeologiczne i etnograficzne wykorzystywane są do badania historycznych interakcji społecznych oraz do pogłębiania wiedzy o uwarunkowaniach społecznych badanych przez socjologię historyczną. Między innymi te zagadnienia uczynił przedmiotem namysłu Leo S. Klejn, określający badany obszar jako archeosocjologię. Organizując dane antropologiczne (etnograficzne) i archeologiczne, powinniśmy uwzględniać wzajemne relacje między uzupełniającymi się perspektywami, rozumianymi jako świadome wyrażenia i nieświadome podstawy życia społecznego. By to uczynić, pomocne jest zastosowanie koncepcji polisemantyzacji kultury, która pozwala na badanie społeczeństw bez ograniczających założeń wyjściowych. Artefakty mogą wskazywać na warte uwagi przejawy funkcjonowania dawnych struktur społecznych.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46303850","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.002
Michał Kobusiewicz
Profesor dr hab. Romuald Schild, badacz o ogromnym dorobku naukowym z zakresu prahistorii środkowej Europy i północno-wschodniej Afryki, były Dyrektor Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, członek wielu organizacji międzynarodowych i polskich, obchodzi w 2021 r. osiemdziesiątą piątą rocznicę urodzin. Działalność naukową kontynuował także w ciągu ostatnich czternastu lat będąc już na emeryturze. W tym okresie brał czynny udział w badaniach terenowych w Polsce, a także kierował programem ratowania zabytków kultury neolitycznej z Pustyni Zachodniej w Egipcie. Wydał też trzy obszerne monografie polskich stanowisk dotyczących okresów paleolitu i mezolitu, kluczowych dla znajomości tych okresów.
{"title":"Profesor dr hab. Romuald Schild. Kontynuacja działalności naukowej w latach 2008–2021","authors":"Michał Kobusiewicz","doi":"10.23858/apol66.2021.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.002","url":null,"abstract":"Profesor dr hab. Romuald Schild, badacz o ogromnym dorobku naukowym z zakresu prahistorii środkowej Europy i północno-wschodniej Afryki, były Dyrektor Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, członek wielu organizacji międzynarodowych i polskich, obchodzi w 2021 r. osiemdziesiątą piątą rocznicę urodzin. Działalność naukową kontynuował także w ciągu ostatnich czternastu lat będąc już na emeryturze. W tym okresie brał czynny udział w badaniach terenowych w Polsce, a także kierował programem ratowania zabytków kultury neolitycznej z Pustyni Zachodniej w Egipcie. Wydał też trzy obszerne monografie polskich stanowisk dotyczących okresów paleolitu i mezolitu, kluczowych dla znajomości tych okresów.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41900968","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.006
Tadeusz Galiński
W artykule omówiono grób osobnika kultury maglemoskiej odkryty w 2013 r. podczas badań wykopaliskowych na stanowisku w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim. Obiekt zalegał w warstwach geologicznych datowanych za pomocą analizy radiowęglowej i palinologicznej na początek okresu borealnego. Kulturowo i chronologicznie wiąże się z występującym w jego bliskim sąsiedztwie rozległym obozowiskiem mezolitycznym. Przeprowadzono analizę grobu pod względem formy pochówku, praktykowanych wierzeń i obrzędów związanych z chowaniem zmarłych oraz szeroko rozumianej tradycji kulturowej. Obiekt porównano też z podobnymi znaleziskami mezolitycznymi w innych krajach.
{"title":"Grób kultury maglemoskiej w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim","authors":"Tadeusz Galiński","doi":"10.23858/apol66.2021.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.006","url":null,"abstract":"W artykule omówiono grób osobnika kultury maglemoskiej odkryty w 2013 r. podczas badań wykopaliskowych na stanowisku w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim. Obiekt zalegał w warstwach geologicznych datowanych za pomocą analizy radiowęglowej i palinologicznej na początek okresu borealnego. Kulturowo i chronologicznie wiąże się z występującym w jego bliskim sąsiedztwie rozległym obozowiskiem mezolitycznym. Przeprowadzono analizę grobu pod względem formy pochówku, praktykowanych wierzeń i obrzędów związanych z chowaniem zmarłych oraz szeroko rozumianej tradycji kulturowej. Obiekt porównano też z podobnymi znaleziskami mezolitycznymi w innych krajach.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45249976","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.004
Cyngot Dorota
Proces polisemantyzacji kultury rozumiany jest jako narastanie zróżnicowania w zakresie przekazywania, odbierania i odczytywania informacji w obrębie grup ludzkich tworzących pewną społeczność. Koncept ten, opisany w końcu lat sześćdziesiątych XX w. przez pisarza science fiction zajmującego się filozofią kultury Stanisława Lema, stał się inspiracją dla mediewistów. Do nauk historycznych, w postaci rozwiniętej do oryginalnego modelu opartego na teorii zbiorów, wprowadził go Stanisław Piekarczyk. Następnie model ten, po rozbudowaniu odniesień do kultury materialnej, do zestawu metod archeologii włączył Stanisław Tabaczyński. W artykule ukazano dzieje pojęcia polisemantyzacji kultury, charakterystykę modelowych grup społecznych o kulturze mono- lub polisemantycznej, a także przykłady stosowania pojęcia polisemantyzacji we współczesnej humanistyce.
{"title":"Polisemantyzacja kultury – dzieje pojęcia","authors":"Cyngot Dorota","doi":"10.23858/apol66.2021.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.004","url":null,"abstract":"Proces polisemantyzacji kultury rozumiany jest jako narastanie zróżnicowania w zakresie przekazywania, odbierania i odczytywania informacji w obrębie grup ludzkich tworzących pewną społeczność. Koncept ten, opisany w końcu lat sześćdziesiątych XX w. przez pisarza science fiction zajmującego się filozofią kultury Stanisława Lema, stał się inspiracją dla mediewistów. Do nauk historycznych, w postaci rozwiniętej do oryginalnego modelu opartego na teorii zbiorów, wprowadził go Stanisław Piekarczyk. Następnie model ten, po rozbudowaniu odniesień do kultury materialnej, do zestawu metod archeologii włączył Stanisław Tabaczyński. W artykule ukazano dzieje pojęcia polisemantyzacji kultury, charakterystykę modelowych grup społecznych o kulturze mono- lub polisemantycznej, a także przykłady stosowania pojęcia polisemantyzacji we współczesnej humanistyce.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44194682","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-11-21DOI: 10.23858/apol66.2021.001
B. Gediga
Prof. dr hab. Zbigniew Bukowski, o imponującym dorobku naukowym z zakresu archeologii epoki brązu i wczesnej epoki żelaza środkowej Europy, były zastępca Dyrektora ds. Naukowych Instytutu Historii Kultury Materialnej (obecnie Instytut Archeologii i Etnologii) Polskiej Akademii Nauk, wieloletni Redaktor naczelny czasopisma „Archeologia Polski”, były Dyrektor Ośrodka Ratowniczych Badań Archeologicznych przy Ministerstwie Kultury i Nauki, członek różnych organizacji naukowych polskich i zagranicznych, obchodzi w 2021 r. dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin. Mimo przejścia na emeryturę przed dwudziestu laty, nadal jest czynny zawodowo, działając w ośrodkach naukowych Sopotu i Gdańska.
{"title":"Jubileusz Profesora Zbigniewa Bukowskiego","authors":"B. Gediga","doi":"10.23858/apol66.2021.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/apol66.2021.001","url":null,"abstract":"Prof. dr hab. Zbigniew Bukowski, o imponującym dorobku naukowym z zakresu archeologii epoki brązu i wczesnej epoki żelaza środkowej Europy, były zastępca Dyrektora ds. Naukowych Instytutu Historii Kultury Materialnej (obecnie Instytut Archeologii i Etnologii) Polskiej Akademii Nauk, wieloletni Redaktor naczelny czasopisma „Archeologia Polski”, były Dyrektor Ośrodka Ratowniczych Badań Archeologicznych przy Ministerstwie Kultury i Nauki, członek różnych organizacji naukowych polskich i zagranicznych, obchodzi w 2021 r. dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin. Mimo przejścia na emeryturę przed dwudziestu laty, nadal jest czynny zawodowo, działając w ośrodkach naukowych Sopotu i Gdańska.","PeriodicalId":38350,"journal":{"name":"Archeologia Polski","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44407509","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：