Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148991
A. Dębicka, K. Olejniczak, K. Słuchocka, A. Nadolny
Niniejszy artykuł opisuje rolę sztuki ulicznej w kontekście konkurencyjności i kreatywności miasta. Zbadano także postrzeganie sztuki ulicznej przez mieszkańców różnych miast pod kątem ich akceptacji, skojarzeń oraz wpływu na wizerunek i konkurencyjność miast. Na wybranych przykładach z Polski wskazano przejawy sztuki ulicznej jako determinantę kierunku zmian wizerunku architektury i układu urbanistycznego miasta. Całość rozważań osadzono w ramach przeglądu literatury, studium przypadku oraz badań ankietowych. Artykuł porusza zagadnienia miejskich artykulacji artystycznych i ich wpływu na wzrost poziomu partycypacji społecznej, wzrost kreatywności w przestrzeni publicznej oraz zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności miasta. Prezentując liczne przykłady, wskazano na znaczenie sztuki ulicznej jako elementu wpływającego na popularność i atrakcyjność miasta. Ponadto przedstawiono sposób percepcji sztuki ulicznej wśród mieszkańców z uwzględnieniem ich miejsca zamieszkania pod względem liczby ludności. Zastosowane podejście interdyscyplinarne pozwoliło potwierdzić celowość wykorzystania działań artystów ulicznych w przestrzeni naszej egzystencji, w nadawaniu unikalnej tożsamości przestrzeniom miejskim, wpływając tym samym na konkurencyjność miast. Akceptacja i pozytywny odbiór sztuki ulicznej powinny uświadomić władzom miast, jak ważny może stać się ten nurt artystyczny z perspektywy zarządzania wizerunkiem miasta.
{"title":"Rola sztuki ulicznej w konkurencyjności i kreatywności miast. Studium przypadku — Polska","authors":"A. Dębicka, K. Olejniczak, K. Słuchocka, A. Nadolny","doi":"10.24425/tkuia.2023.148991","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148991","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł opisuje rolę sztuki ulicznej w kontekście konkurencyjności i kreatywności miasta. Zbadano także postrzeganie sztuki ulicznej przez mieszkańców różnych miast pod kątem ich akceptacji, skojarzeń oraz wpływu na wizerunek i konkurencyjność miast. Na wybranych przykładach z Polski wskazano przejawy sztuki ulicznej jako determinantę kierunku zmian wizerunku architektury i układu urbanistycznego miasta. Całość rozważań osadzono w ramach przeglądu literatury, studium przypadku oraz badań ankietowych. Artykuł porusza zagadnienia miejskich artykulacji artystycznych i ich wpływu na wzrost poziomu partycypacji społecznej, wzrost kreatywności w przestrzeni publicznej oraz zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności miasta. Prezentując liczne przykłady, wskazano na znaczenie sztuki ulicznej jako elementu wpływającego na popularność i atrakcyjność miasta. Ponadto przedstawiono sposób percepcji sztuki ulicznej wśród mieszkańców z uwzględnieniem ich miejsca zamieszkania pod względem liczby ludności. Zastosowane podejście interdyscyplinarne pozwoliło potwierdzić celowość wykorzystania działań artystów ulicznych w przestrzeni naszej egzystencji, w nadawaniu unikalnej tożsamości przestrzeniom miejskim, wpływając tym samym na konkurencyjność miast. Akceptacja i pozytywny odbiór sztuki ulicznej powinny uświadomić władzom miast, jak ważny może stać się ten nurt artystyczny z perspektywy zarządzania wizerunkiem miasta.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140215575","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148988
Tomasz Omieciński
Wiele współczesnych elementów technicznych (jak barierki, włączniki światła, kontakty, kamery wideo itp.) ma zupełnie inną estetykę niż historyczne wnętrza, do których są dodawane. Umieszczanie tego typu komponentów w historycznych budynkach stwarza pytanie o ich widoczność i siłę zaburzania wizualnej jedności pomieszczenia. Metodą logicznej argumentacji, z wykorzystaniem wiedzy z psychologii percepcji, dokonano analizy zjawiska z dyscypliny architektury — zjawiska postrzegania owych elementów. Za pomocą analizy logicznej wykazano, że tego typu dodatki nie zaburzają harmonii wnętrz, więc nie tracą one swojego historycznego charakteru. Pojawia się zatem wniosek, że ich obecność w polu widzenia nie jest radykalną ingerencją w zabytek.
{"title":"Problematyka postrzegania wyposażenia technicznego w budynkach historycznych a naruszanie ich historycznego charakteru","authors":"Tomasz Omieciński","doi":"10.24425/tkuia.2023.148988","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148988","url":null,"abstract":"Wiele współczesnych elementów technicznych (jak barierki, włączniki światła, kontakty, kamery wideo itp.) ma zupełnie inną estetykę niż historyczne wnętrza, do których są dodawane. Umieszczanie tego typu komponentów w historycznych budynkach stwarza pytanie o ich widoczność i siłę zaburzania wizualnej jedności pomieszczenia. Metodą logicznej argumentacji, z wykorzystaniem wiedzy z psychologii percepcji, dokonano analizy zjawiska z dyscypliny architektury — zjawiska postrzegania owych elementów. Za pomocą analizy logicznej wykazano, że tego typu dodatki nie zaburzają harmonii wnętrz, więc nie tracą one swojego historycznego charakteru. Pojawia się zatem wniosek, że ich obecność w polu widzenia nie jest radykalną ingerencją w zabytek.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140212337","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148989
W. Kocki
W II Rzeczpospolitej, w dwudziestoleciu międzywojennym, zrealizowano wiele przykładów obiektów o funkcji sportowej. Charakterystyczną grupą obiektów w tym okresie były kryte pływalnie. Ośrodki sportowe pełniły rolę nie tylko umożliwiającą odbywanie ćwiczeń amatorskich i doskonalenie umiejętności sportowych, ale również były to siedziby towarzystw sportowych, związków, klubów lub kół zrzeszających miłośników sportu i propagujących rozwój tężyzny fizycznej poprzez sport. Okres pierwszej połowy dwudziestolecia międzywojennego to czas odbudowy państwa, niepewności oraz wyzwań dla społeczeństwa po zakończeniu I wojny światowej. Jednym z autorów obiektów sportowych był Jerzy Nechay. Sylwetka Jerzego Nechaya ukazuje, w jaki sposób w okresie międzywojennym było możliwe zdobycie wykształcenia, działalność projektowa oraz publicystyczna w zakresie podręczników oraz poradników budowlanych. Odbudowa kraju dotyczyła również infrastruktury sportowej, w której, poza obiektami o formie wynikającej bezpośrednio z ich funkcji (trybuny, hale, skocznie), wznoszono również obiekty reprezentacyjne. Przykładem takiego obiektu z przykładów takich obiektów jest Dom Sportu we Lwowie projektu inż. Jerzego Nechaya. Na podstawie dokumentacji archiwalnej przeprowadzono badania dotyczące układu funkcjonalno-użytkowego obiektu oraz jego architektury. Przykład Domu Sportu we Lwowie oraz jego reprezentacyjnej lokalizacji w niewielkiej odległości od centrum miasta obrazuje nowoczesną myśl projektową w połączeniu funkcji użytkowej z reprezentacyjną.
{"title":"Dom Sportowy we Lwowie w II Rzeczpospolitej: projekt obiektu reprezentacyjnego i użytkowego w formie wielofunkcyjnej pływalni","authors":"W. Kocki","doi":"10.24425/tkuia.2023.148989","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148989","url":null,"abstract":"W II Rzeczpospolitej, w dwudziestoleciu międzywojennym, zrealizowano wiele przykładów obiektów o funkcji sportowej. Charakterystyczną grupą obiektów w tym okresie były kryte pływalnie. Ośrodki sportowe pełniły rolę nie tylko umożliwiającą odbywanie ćwiczeń amatorskich i doskonalenie umiejętności sportowych, ale również były to siedziby towarzystw sportowych, związków, klubów lub kół zrzeszających miłośników sportu i propagujących rozwój tężyzny fizycznej poprzez sport. Okres pierwszej połowy dwudziestolecia międzywojennego to czas odbudowy państwa, niepewności oraz wyzwań dla społeczeństwa po zakończeniu I wojny światowej. Jednym z autorów obiektów sportowych był Jerzy Nechay. Sylwetka Jerzego Nechaya ukazuje, w jaki sposób w okresie międzywojennym było możliwe zdobycie wykształcenia, działalność projektowa oraz publicystyczna w zakresie podręczników oraz poradników budowlanych. Odbudowa kraju dotyczyła również infrastruktury sportowej, w której, poza obiektami o formie wynikającej bezpośrednio z ich funkcji (trybuny, hale, skocznie), wznoszono również obiekty reprezentacyjne. Przykładem takiego obiektu z przykładów takich obiektów jest Dom Sportu we Lwowie projektu inż. Jerzego Nechaya. Na podstawie dokumentacji archiwalnej przeprowadzono badania dotyczące układu funkcjonalno-użytkowego obiektu oraz jego architektury. Przykład Domu Sportu we Lwowie oraz jego reprezentacyjnej lokalizacji w niewielkiej odległości od centrum miasta obrazuje nowoczesną myśl projektową w połączeniu funkcji użytkowej z reprezentacyjną.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 54","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140213164","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148986
M. Tubielewicz-Michalczuk
Tematem niniejszego artykułu są, projektowane coraz częściej w Polsce, przestrzenie publiczne o specjalnym przeznaczeniu, a wśród nich ogrody, które stanowią jedną z form zagospodarowania terenu. Celem pracy jest przedstawienie różnego typu działań praktycznych z wykorzystaniem ogrodów sensorycznych do edukacji i rehabilitacji dzieci i osób z niepełnosprawnościami. Obecnie powstaje coraz więcej tego typu przestrzeni, z których korzystają dzieci, młodzież i dorośli z deficytami rozwojowymi. Kontakt z przyrodą wpływa pozytywnie na stan zdrowia i poziom sprawności psychofizycznej człowieka. Szczególne znaczenie ma to w przypadku osób z zaburzeniami odbioru i przetwarzania bodźców zmysłowych, które w specjalnym środowisku przyrodniczym mogą usprawnić swoje zmysły i doskonalić proces integracji sensorycznej. W pracy wykorzystano następujące metody badawcze: analiza literatury naukowej i fachowej, obserwacja ogrodów sensorycznych, wywiad, obserwacja uczestnicząca, analiza dokumentacji. Wybrane metody pozwoliły na przeanalizowanie funkcji edukacyjno-terapeutycznej zajęć prowadzonych w wybranych ogrodach sensorycznych i potwierdzenie hipotezy, że stwarzają one możliwość edukacji i terapii osób w różnym wieku i zróżnicowanym poziomie sprawności psychofizycznych.
{"title":"Wybrane ogrody sensoryczne w Polsce jako przestrzeń edukacyjno-terapeutyczna","authors":"M. Tubielewicz-Michalczuk","doi":"10.24425/tkuia.2023.148986","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148986","url":null,"abstract":"Tematem niniejszego artykułu są, projektowane coraz częściej w Polsce, przestrzenie publiczne o specjalnym przeznaczeniu, a wśród nich ogrody, które stanowią jedną z form zagospodarowania terenu. Celem pracy jest przedstawienie różnego typu działań praktycznych z wykorzystaniem ogrodów sensorycznych do edukacji i rehabilitacji dzieci i osób z niepełnosprawnościami. Obecnie powstaje coraz więcej tego typu przestrzeni, z których korzystają dzieci, młodzież i dorośli z deficytami rozwojowymi. Kontakt z przyrodą wpływa pozytywnie na stan zdrowia i poziom sprawności psychofizycznej człowieka. Szczególne znaczenie ma to w przypadku osób z zaburzeniami odbioru i przetwarzania bodźców zmysłowych, które w specjalnym środowisku przyrodniczym mogą usprawnić swoje zmysły i doskonalić proces integracji sensorycznej. W pracy wykorzystano następujące metody badawcze: analiza literatury naukowej i fachowej, obserwacja ogrodów sensorycznych, wywiad, obserwacja uczestnicząca, analiza dokumentacji. Wybrane metody pozwoliły na przeanalizowanie funkcji edukacyjno-terapeutycznej zajęć prowadzonych w wybranych ogrodach sensorycznych i potwierdzenie hipotezy, że stwarzają one możliwość edukacji i terapii osób w różnym wieku i zróżnicowanym poziomie sprawności psychofizycznych.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140218341","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148990
B. Makowska
Celem artykułu jest prześledzenie związków twórczości i działalności Profesora Wiktora Zina z miejscem jego pochodzenia — Hrubieszowem. Przesłanie Profesora dotyczące potrzeby dokumentowania i ochrony dziedzictwa kulturowego tego regionu nie traci na aktualności, szczególnie obecnie, kiedy stare obiekty drewnianej zabudowy ulegają zniszczeniu. W artykule przedstawiono wnioski, że miejsce urodzenia było ważnym motywem w twórczości i działalności Wiktora Zina. Obok dorobku publikacyjnego i projektowego istotne znaczenie dla ochrony dziedzictwa kulturowego Hrubieszowa miała także popularyzacja tej problematyki w szerszym gronie odbiorców, która jest kontynuowana do dziś.
{"title":"Hrubieszowskie korzenie w twórczości i działalności Profesora Wiktora Zina","authors":"B. Makowska","doi":"10.24425/tkuia.2023.148990","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148990","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest prześledzenie związków twórczości i działalności Profesora Wiktora Zina z miejscem jego pochodzenia — Hrubieszowem. Przesłanie Profesora dotyczące potrzeby dokumentowania i ochrony dziedzictwa kulturowego tego regionu nie traci na aktualności, szczególnie obecnie, kiedy stare obiekty drewnianej zabudowy ulegają zniszczeniu. W artykule przedstawiono wnioski, że miejsce urodzenia było ważnym motywem w twórczości i działalności Wiktora Zina. Obok dorobku publikacyjnego i projektowego istotne znaczenie dla ochrony dziedzictwa kulturowego Hrubieszowa miała także popularyzacja tej problematyki w szerszym gronie odbiorców, która jest kontynuowana do dziś.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140219243","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-12-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148966
{"title":"148966","authors":"","doi":"10.24425/tkuia.2023.148966","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148966","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":"117 20","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138994113","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-03-21DOI: 10.24425/tkuia.2021.138721
{"title":"Potencjał schodów do wpływu na przestrzenną i wizualną interakcję elementów krajobrazu w historycznym środowisku miejskim","authors":"","doi":"10.24425/tkuia.2021.138721","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2021.138721","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":"86 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124990974","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-03-21DOI: 10.24425/tkuia.2020.135416
M. Łasocha
{"title":"Proces obejmowania planami miejscowymi obszaru UNESCO w Krakowie","authors":"M. Łasocha","doi":"10.24425/tkuia.2020.135416","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2020.135416","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125907776","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-03-21DOI: 10.24425/tkuia.2021.138714
Emilia Malec-Zięba
{"title":"Pawilony wystaw „Cepelia” i BWA na terenach wystawowych w Częstochowie — autorska wizja Włodzimierza Ściegiennego","authors":"Emilia Malec-Zięba","doi":"10.24425/tkuia.2021.138714","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2021.138714","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126137964","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-03-21DOI: 10.24425/tkuia.2021.138713
T. Kozłowski, M. Początko
{"title":"O monumentalizmie — problem stylu i stylowości w architekturze","authors":"T. Kozłowski, M. Początko","doi":"10.24425/tkuia.2021.138713","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2021.138713","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":"240 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124114922","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}