Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148978
Ilona Morawska, Magdalena Zalasińska
Współcześnie obserwuje się intensywny przyrost zabudowy mieszkaniowej na obszarach podmiejskich — jest to zarówno zabudowa prywatna, jednorodzinna, jak również inwestycje w formie zespołów zabudowy jedno- i wielorodzinnej realizowane przez wyspecjalizowane w tym przedsiębiorstwa. Wydawać by się mogło, że inwestycje te, zwane deweloperskimi, już na stałe wpisały się w krajobraz polskich przedmieść. Zawarte w niniejszym artykule analizy przestrzenne i demograficzne gmin wiejskich Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (KOM) wskazują na największe skupiska takiego rodzaju zabudowy. Ponadto pozwalają wskazać pewne kierunki, w jakich zmierzają owe tendencje, tempo ich zmian oraz wzajemne powiązania. Dla inwestorów, włodarzy czy ustawodawców mogą one stanowić wskazówkę, jakiego rodzaju podjąć działania, by w możliwie największym stopniu zapobiec ewentualnym negatywnym skutkom, jakie może pociągnąć za sobą zjawisko niekontrolowanego rozrostu zabudowy czy chaosu przestrzennego, urbanistycznego i architektonicznego.
{"title":"Przyczyny i skutki presji inwestycyjnej na przykładzie obszarów wiejskich Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego","authors":"Ilona Morawska, Magdalena Zalasińska","doi":"10.24425/tkuia.2023.148978","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148978","url":null,"abstract":"Współcześnie obserwuje się intensywny przyrost zabudowy mieszkaniowej na obszarach podmiejskich — jest to zarówno zabudowa prywatna, jednorodzinna, jak również inwestycje w formie zespołów zabudowy jedno- i wielorodzinnej realizowane przez wyspecjalizowane w tym przedsiębiorstwa. Wydawać by się mogło, że inwestycje te, zwane deweloperskimi, już na stałe wpisały się w krajobraz polskich przedmieść. Zawarte w niniejszym artykule analizy przestrzenne i demograficzne gmin wiejskich Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego (KOM) wskazują na największe skupiska takiego rodzaju zabudowy. Ponadto pozwalają wskazać pewne kierunki, w jakich zmierzają owe tendencje, tempo ich zmian oraz wzajemne powiązania. Dla inwestorów, włodarzy czy ustawodawców mogą one stanowić wskazówkę, jakiego rodzaju podjąć działania, by w możliwie największym stopniu zapobiec ewentualnym negatywnym skutkom, jakie może pociągnąć za sobą zjawisko niekontrolowanego rozrostu zabudowy czy chaosu przestrzennego, urbanistycznego i architektonicznego.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140214150","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148969
Krzysztof Bijakowski
Artykuł podejmuje temat integracji przestrzennej w środowisku miejskim składającym się z rozproszonych fragmentów o różnym sposobie zagospodarowania i genezie. Rozważania przeprowadzono na konkretnym przykładzie — obszarze obejmującym okolicę Dworca Towarowego w Krakowie. Podjęto próbę określenia specyfiki tego typu miejsca, przedstawienia procesów, które na przestrzeni dziejów kształtowały obecny stan zagospodarowania oraz identyfikacji bieżących problemów i barier przestrzennych. Następnie przystąpiono do sporządzenia koncepcji zagospodarowania danego obszaru, obejmującej poprawę jego spójności przestrzennej i kreację nowej, przyjaznej dla użytkownika przestrzeni. Rozważono przykładowe akcje projektowe, które mogą zostać podjęte w trudnej, dotkniętej problemem dezintegracji przestrzeni, aby poprawić jakość jej zagospodarowania.
{"title":"Problem integracji rozproszonych fragmentów tkanki miejskiej w koncepcji zagospodarowania okolicy Dworca Towarowego w Krakowie","authors":"Krzysztof Bijakowski","doi":"10.24425/tkuia.2023.148969","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148969","url":null,"abstract":"Artykuł podejmuje temat integracji przestrzennej w środowisku miejskim składającym się z rozproszonych fragmentów o różnym sposobie zagospodarowania i genezie. Rozważania przeprowadzono na konkretnym przykładzie — obszarze obejmującym okolicę Dworca Towarowego w Krakowie. Podjęto próbę określenia specyfiki tego typu miejsca, przedstawienia procesów, które na przestrzeni dziejów kształtowały obecny stan zagospodarowania oraz identyfikacji bieżących problemów i barier przestrzennych. Następnie przystąpiono do sporządzenia koncepcji zagospodarowania danego obszaru, obejmującej poprawę jego spójności przestrzennej i kreację nowej, przyjaznej dla użytkownika przestrzeni. Rozważono przykładowe akcje projektowe, które mogą zostać podjęte w trudnej, dotkniętej problemem dezintegracji przestrzeni, aby poprawić jakość jej zagospodarowania.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140219276","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148976
B. Wojtyszyn, P. Sobierajewicz
Problematyka poruszana w artykule dotyczy głównie przestrzennych zmian aktywności społeczno-ekonomicznej w systemach obsługi miast polskich, wykazanych na przykładzie średniej wielkości byłego miasta wojewódzkiego Leszna. Wyniki badań przestrzennych zmian w zakresie takich aktywności jednoznacznie wskazują na znaczący wpływ tych zmian na jakość życia w mieście oraz skuteczność ochrony jego walorów kulturowo-środowiskowych. Opracowanie to jest bardzo ważne w dalszym planowaniu zrównoważonym, zarówno wielofunkcyjnej infrastruktury handlowo-usługowej w strukturze funkcjonalno-przestrzennej osiedli i w centrum Leszna, jak i dla infrastruktury miast o podobnej wielkości w Polsce i za granicą.
{"title":"Kierunki zmian w przestrzennych systemach obsługi miast na przykładzie średniej wielkości polskiego miasta Leszna","authors":"B. Wojtyszyn, P. Sobierajewicz","doi":"10.24425/tkuia.2023.148976","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148976","url":null,"abstract":"Problematyka poruszana w artykule dotyczy głównie przestrzennych zmian aktywności społeczno-ekonomicznej w systemach obsługi miast polskich, wykazanych na przykładzie średniej wielkości byłego miasta wojewódzkiego Leszna. Wyniki badań przestrzennych zmian w zakresie takich aktywności jednoznacznie wskazują na znaczący wpływ tych zmian na jakość życia w mieście oraz skuteczność ochrony jego walorów kulturowo-środowiskowych. Opracowanie to jest bardzo ważne w dalszym planowaniu zrównoważonym, zarówno wielofunkcyjnej infrastruktury handlowo-usługowej w strukturze funkcjonalno-przestrzennej osiedli i w centrum Leszna, jak i dla infrastruktury miast o podobnej wielkości w Polsce i za granicą.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 13","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140220571","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148967
J. Wowczak
Wylot ulicy Wolskiej, z którego rozpościerał się widok na Błonia z górującym nad nimi kopcem Kościuszki, został w planach konkursowych Wielkiego Krakowa z 1910 roku wskazany jako ważne miejsce w strukturze miasta. Zaważyło to o lokalizacji przy wschodniej krawędzi Błoń reprezentacyjnych budynków, z gmachem Muzeum Narodowego na czele. W 1950 roku zorganizowano konkurs urbanistyczny w związku z planowaną budową kolejnych ważnych obiektów w najbliższej okolicy. Artykuł przedstawia niepublikowane dotąd prace i wpływ rozstrzygnięć tego zapomnianego konkursu na dzisiejsze zagospodarowanie obszaru wokół placu przed Muzeum Narodowym. Celem pracy jest przedstawienie nieznanych prac konkursowych z połowy XX wieku i wykazanie, w jakim stopniu wpływają na rozwiązania przestrzenne terenu na zamknięciu ulicy Piłsudskiego, w okolicy Muzeum Narodowego. W pracy posłużono się analizą porównawczą zachowanych materiałów ikonograficznych i znanych autorowi prac projektowych. Przeprowadzone analizy prowadzą do wniosku, że nie wykorzystano w pełni szans, aby wylot ulicy Piłsudskiego stał się punktem węzłowym w kompozycji urbanistycznej miasta, miejscem integracji przestrzeni po obydwu stronach Alei Trzech Wieszczów. Kluczem dla właściwego rozwiązania przestrzennego placu przed Muzeum Narodowym jest objęcie analizą projektową również terenów po wschodniej stronie Alei Trzech Wieszczów.
{"title":"Przestrzeń przed Muzeum Narodowym w Krakowie jako wynik konkursu z połowy XX wieku","authors":"J. Wowczak","doi":"10.24425/tkuia.2023.148967","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148967","url":null,"abstract":"Wylot ulicy Wolskiej, z którego rozpościerał się widok na Błonia z górującym nad nimi kopcem Kościuszki, został w planach konkursowych Wielkiego Krakowa z 1910 roku wskazany jako ważne miejsce w strukturze miasta. Zaważyło to o lokalizacji przy wschodniej krawędzi Błoń reprezentacyjnych budynków, z gmachem Muzeum Narodowego na czele. W 1950 roku zorganizowano konkurs urbanistyczny w związku z planowaną budową kolejnych ważnych obiektów w najbliższej okolicy. Artykuł przedstawia niepublikowane dotąd prace i wpływ rozstrzygnięć tego zapomnianego konkursu na dzisiejsze zagospodarowanie obszaru wokół placu przed Muzeum Narodowym. Celem pracy jest przedstawienie nieznanych prac konkursowych z połowy XX wieku i wykazanie, w jakim stopniu wpływają na rozwiązania przestrzenne terenu na zamknięciu ulicy Piłsudskiego, w okolicy Muzeum Narodowego. W pracy posłużono się analizą porównawczą zachowanych materiałów ikonograficznych i znanych autorowi prac projektowych. Przeprowadzone analizy prowadzą do wniosku, że nie wykorzystano w pełni szans, aby wylot ulicy Piłsudskiego stał się punktem węzłowym w kompozycji urbanistycznej miasta, miejscem integracji przestrzeni po obydwu stronach Alei Trzech Wieszczów. Kluczem dla właściwego rozwiązania przestrzennego placu przed Muzeum Narodowym jest objęcie analizą projektową również terenów po wschodniej stronie Alei Trzech Wieszczów.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 26","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140211470","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148982
Waleed Ben Saeed, Yasser Adas, Ayad Almaimani
Przestoje są poważnym problemem, który dotyczy procesów operacyjnych poliklinik szpitalnych (PS). Dotyczy on zwłaszcza przestrzeni architektonicznych PS, z uwagi na zwiększoną ilość pacjentów. W ostatnim czasie użyto narzędzi cyfrowych w systemach opieki zdrowotnej, aby zmniejszyć przestoje i ułatwić polepszanie procesów operacyjnych w PS; jednym z takich narzędzi jest wirtualny pokój badań. Niemniej jednak pacjenci wciąż muszą być przebadani przez lekarzy w PS i narzędzia cyfrowe same w sobie nie rozwiążą wszystkich problemów, które powodują przestoje. Autorzy niniejszego artykułu przeprowadzili badanie, które oferuje nowy sposób złagodzenia przestojów w PS poprzez połączenie fizycznych i cyfrowych rozwiązań, które zwiększają sprawność PS i optymalizują procesy operacyjne. Zaproponowano alternatywny plan operacyjny, który dodaje wirtualne pokoje badań celem zmniejszenia przestojów. Plan ten pozwala PS na zwiększenie ilości fizycznych i wirtualnych pokojów badań o niemal 110% oraz na zwiększenie dziennej ilości przebadanych fizycznie i wirtualnie pacjentów o 153%. Plan przewiduje przeprojektowanie wnętrz architektonicznych PS, aby polepszyć środowisko i dostosować szpital do wymogów autoryzowanych instytucji.
{"title":"Wykorzystanie narzędzi cyfrowych do ulepszenia procesów operacyjnych w przestrzeniach architektonicznych polikliniki szpitalnej","authors":"Waleed Ben Saeed, Yasser Adas, Ayad Almaimani","doi":"10.24425/tkuia.2023.148982","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148982","url":null,"abstract":"Przestoje są poważnym problemem, który dotyczy procesów operacyjnych poliklinik szpitalnych (PS). Dotyczy on zwłaszcza przestrzeni architektonicznych PS, z uwagi na zwiększoną ilość pacjentów. W ostatnim czasie użyto narzędzi cyfrowych w systemach opieki zdrowotnej, aby zmniejszyć przestoje i ułatwić polepszanie procesów operacyjnych w PS; jednym z takich narzędzi jest wirtualny pokój badań. Niemniej jednak pacjenci wciąż muszą być przebadani przez lekarzy w PS i narzędzia cyfrowe same w sobie nie rozwiążą wszystkich problemów, które powodują przestoje. Autorzy niniejszego artykułu przeprowadzili badanie, które oferuje nowy sposób złagodzenia przestojów w PS poprzez połączenie fizycznych i cyfrowych rozwiązań, które zwiększają sprawność PS i optymalizują procesy operacyjne. Zaproponowano alternatywny plan operacyjny, który dodaje wirtualne pokoje badań celem zmniejszenia przestojów. Plan ten pozwala PS na zwiększenie ilości fizycznych i wirtualnych pokojów badań o niemal 110% oraz na zwiększenie dziennej ilości przebadanych fizycznie i wirtualnie pacjentów o 153%. Plan przewiduje przeprojektowanie wnętrz architektonicznych PS, aby polepszyć środowisko i dostosować szpital do wymogów autoryzowanych instytucji.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140212342","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148972
K. Krasowska, A. Szewczenko, Barbara Rożałowska
W artykule porównano ideę Human Smart City, którą polskie miasta planują wdrożyć w zakresie zrównoważonej mobilności, z rozwiązaniami miast będących liderami w tej dziedzinie w Polsce. Istotnym elementem sprzyjającym rozwojowi aktywnej mobilności są dokumenty opracowane przez Komisję Europejską, np. Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP — Sustainable Urban Mobility Plan). Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu polskie miasta, wdrażając zrównoważoną mobilność jako element idei smart city, jednocześnie realizują działania na rzecz zwiększenia dostępności form aktywnej mobilności oraz jakie kierunki, narzędzia i metody są stosowane. Analizie poddano rozwiązania wypracowane w ośmiu polskich miastach — beneficjentach konkursu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej „Human Smart City. Inteligentne miasta współtworzone przez mieszkańców”. Zostały one porównane z rozwiązaniami wdrożonymi w trzech miastach będących liderami wdrażania zrównoważonej mobilności w Polsce.
{"title":"Aktywna mobilność w koncepcji Smart City wdrażanej przez polskie miasta","authors":"K. Krasowska, A. Szewczenko, Barbara Rożałowska","doi":"10.24425/tkuia.2023.148972","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148972","url":null,"abstract":"W artykule porównano ideę Human Smart City, którą polskie miasta planują wdrożyć w zakresie zrównoważonej mobilności, z rozwiązaniami miast będących liderami w tej dziedzinie w Polsce. Istotnym elementem sprzyjającym rozwojowi aktywnej mobilności są dokumenty opracowane przez Komisję Europejską, np. Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP — Sustainable Urban Mobility Plan). Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu polskie miasta, wdrażając zrównoważoną mobilność jako element idei smart city, jednocześnie realizują działania na rzecz zwiększenia dostępności form aktywnej mobilności oraz jakie kierunki, narzędzia i metody są stosowane. Analizie poddano rozwiązania wypracowane w ośmiu polskich miastach — beneficjentach konkursu Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej „Human Smart City. Inteligentne miasta współtworzone przez mieszkańców”. Zostały one porównane z rozwiązaniami wdrożonymi w trzech miastach będących liderami wdrażania zrównoważonej mobilności w Polsce.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140214281","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148974
Bartosz Dendura, Szymon Krasicki
Na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, wraz z rozpowszechnieniem się idei projektowania zrównoważonego, zaczęły się pojawiać pierwsze pytania o zasadność wielkich inwestycji realizowanych na potrzeby jednorazowych wydarzeń sportowych. Wątpliwości budziło nie tylko zaangażowanie olbrzymich środków finansowych — a nierzadko również pozostawiane długi, ale także wpływ tych inwestycji na miejskie ekosystemy. Tak zrodziła się idea dziedzictwa olimpijskiego, zgodnie z którą inwestycje realizowane na potrzeby igrzysk olimpijskich powinny wpływać pozytywnie na rozwój miast-organizatorów igrzysk. Artykuł przedstawia analizę porównawczą dwóch skrajnie odmiennych strategii implementacji idei dziedzictwa olimpijskiego na gruncie europejskim, na przykładzie letnich igrzysk w Atenach (2004) i Londynie (2012). Celem pracy jest zwrócenie uwagi na trudności mogące zniweczyć nawet najbardziej ambitne plany organizatorów igrzysk oraz rolę, jaką w kształtowaniu dziedzictwa olimpijskiego i integracji wielkich planów inwestycyjnych z harmonijnym rozwojem ośrodków miejskich pełni strategia trwania wielkoskalowych obiektów w dłuższej perspektywie czasowej.
{"title":"Planowanie dziedzictwa igrzysk olimpijskich w kontekście oddziaływania społecznego, środowiskowego i architektonicznego","authors":"Bartosz Dendura, Szymon Krasicki","doi":"10.24425/tkuia.2023.148974","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148974","url":null,"abstract":"Na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, wraz z rozpowszechnieniem się idei projektowania zrównoważonego, zaczęły się pojawiać pierwsze pytania o zasadność wielkich inwestycji realizowanych na potrzeby jednorazowych wydarzeń sportowych. Wątpliwości budziło nie tylko zaangażowanie olbrzymich środków finansowych — a nierzadko również pozostawiane długi, ale także wpływ tych inwestycji na miejskie ekosystemy. Tak zrodziła się idea dziedzictwa olimpijskiego, zgodnie z którą inwestycje realizowane na potrzeby igrzysk olimpijskich powinny wpływać pozytywnie na rozwój miast-organizatorów igrzysk. Artykuł przedstawia analizę porównawczą dwóch skrajnie odmiennych strategii implementacji idei dziedzictwa olimpijskiego na gruncie europejskim, na przykładzie letnich igrzysk w Atenach (2004) i Londynie (2012). Celem pracy jest zwrócenie uwagi na trudności mogące zniweczyć nawet najbardziej ambitne plany organizatorów igrzysk oraz rolę, jaką w kształtowaniu dziedzictwa olimpijskiego i integracji wielkich planów inwestycyjnych z harmonijnym rozwojem ośrodków miejskich pełni strategia trwania wielkoskalowych obiektów w dłuższej perspektywie czasowej.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 33","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140215891","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148987
E. Węcławowicz-Gyurkovich, M. Wdowiarz-Bilska, Karin Elke Hofert
Gwałtowny rozwój przestrzenny miast w drugiej połowie XX wieku spowodował rozrost struktury zurbanizowanej. W efekcie zlokalizowane wcześniej na peryferiach tereny przemysłowe znalazły się w obszarach śródmiejskich, przyczyniając się do pogorszenia jakości środowiska i atrakcyjności tych obszarów. Ich zamknięcie wiąże się z koniecznością rewitalizacji zdegradowanego obszaru. Celem artykułu jest przedstawienie parków realizowanych w obszarach poprzemysłowych, w kontekście potrzeby zachowania dziedzictwa postindustrialnego i tożsamości miejsca oraz poprawy walorów środowiskowo-klimatycznych miasta. Metoda pracy polega na studiach literaturowych, badaniach terenowych oraz analizach z wykorzystaniem systemów geoinformacji. Na podstawie badań porównawczych wybranych realizacji z Paryża, Barcelony i Turynu, pochodzących z ostatnich czterdziestu lat, autorki wykazały, że tereny poprzemysłowe zostały przekształcone w pełne zieleni przestrzenie, służące wypoczynkowi i rekreacji oraz budujące błękitno-zieloną infrastrukturę miasta. Poprawiają one warunki środowiskowe zatłoczonych centrów miast, co jest szczególnie ważne w obliczu gwałtownych zmian klimatu. Wykorzystywanie zdegradowanych obszarów poprzemysłowych dla realizacji zespołów zieleni wysokiej i średniej może stać się jednym z elementów niwelujących efekt miejskich wysp ciepła czy zanieczyszczenie powietrza. Walka o czyste środowisko może być prowadzona poprzez udział struktur przyrodniczych, a zieleń i woda w parkach i ogrodach stają się narzędziami dla polityki poprawy klimatu i zwiększenia retencji miejskiej.
{"title":"Parki na terenach poprzemysłowych w miastach europejskich jako odpowiedź na współczesne wyzwania środowiskowe","authors":"E. Węcławowicz-Gyurkovich, M. Wdowiarz-Bilska, Karin Elke Hofert","doi":"10.24425/tkuia.2023.148987","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148987","url":null,"abstract":"Gwałtowny rozwój przestrzenny miast w drugiej połowie XX wieku spowodował rozrost struktury zurbanizowanej. W efekcie zlokalizowane wcześniej na peryferiach tereny przemysłowe znalazły się w obszarach śródmiejskich, przyczyniając się do pogorszenia jakości środowiska i atrakcyjności tych obszarów. Ich zamknięcie wiąże się z koniecznością rewitalizacji zdegradowanego obszaru. Celem artykułu jest przedstawienie parków realizowanych w obszarach poprzemysłowych, w kontekście potrzeby zachowania dziedzictwa postindustrialnego i tożsamości miejsca oraz poprawy walorów środowiskowo-klimatycznych miasta. Metoda pracy polega na studiach literaturowych, badaniach terenowych oraz analizach z wykorzystaniem systemów geoinformacji. Na podstawie badań porównawczych wybranych realizacji z Paryża, Barcelony i Turynu, pochodzących z ostatnich czterdziestu lat, autorki wykazały, że tereny poprzemysłowe zostały przekształcone w pełne zieleni przestrzenie, służące wypoczynkowi i rekreacji oraz budujące błękitno-zieloną infrastrukturę miasta. Poprawiają one warunki środowiskowe zatłoczonych centrów miast, co jest szczególnie ważne w obliczu gwałtownych zmian klimatu. Wykorzystywanie zdegradowanych obszarów poprzemysłowych dla realizacji zespołów zieleni wysokiej i średniej może stać się jednym z elementów niwelujących efekt miejskich wysp ciepła czy zanieczyszczenie powietrza. Walka o czyste środowisko może być prowadzona poprzez udział struktur przyrodniczych, a zieleń i woda w parkach i ogrodach stają się narzędziami dla polityki poprawy klimatu i zwiększenia retencji miejskiej.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 17","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140220049","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148979
L. Kamionka
W artykule dokonano analizy wielokryterialnych metod oceniających budynki zrównoważone i ich wpływ na jakość ekologiczną przestrzeni zbudowanej. Celem jest określenie standardów oceny w wielokryterialnych metodach oraz wykazanie, że obiekty zaprojektowane i wybudowane w zgodzie z ustalonymi standardami i procedurami zwiększają wartości ekologiczne przestrzeni zbudowanej i komfort funkcjonowania mieszkańców. Do analizy wybrano głównie metody cieszące się największym prestiżem wśród użytkowników, planistów, projektantów i inwestorów. Analiza i weryfikacja wybranych metod posłużyła do zaproponowania autorskiego modelu oceny budynków oraz jego weryfikacji w procesie projektowania na przykładzie zaprezentowanych projektów. Wykazano, że analizowane metody oceny budynków korzystnie wpływają na proces projektowania i jakość ekologiczną realizowanej przestrzeni zbudowanej. Poprawa jakości następuje poprzez: proekologiczne użytkowanie terenu, poprawę efektywności energetycznej i efektywności gospodarki wodnej, poprawę efektywności użycia materiałów i surowców, preferowanie materiałów i technologii lokalnych, preferowanie innowacyjności proekologicznej, zwiększenie komfortu użytkowników i mieszkańców oraz ich udział w procesie projektowania i oceny przestrzeni zbudowanej. Celem uzupełniającym jest propagowanie wiedzy z zakresu metodologii projektowania zrównoważonego, w wyniku czego mogą powstawać obiekty architektury proekologicznej wpływające na jakość środowiska mieszkaniowego i komfort funkcjonowania mieszkańców.
{"title":"Metody wielokryterialnej oceny i ich wpływ na jakość ekologiczną przestrzeni zabudowanej","authors":"L. Kamionka","doi":"10.24425/tkuia.2023.148979","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148979","url":null,"abstract":"W artykule dokonano analizy wielokryterialnych metod oceniających budynki zrównoważone i ich wpływ na jakość ekologiczną przestrzeni zbudowanej. Celem jest określenie standardów oceny w wielokryterialnych metodach oraz wykazanie, że obiekty zaprojektowane i wybudowane w zgodzie z ustalonymi standardami i procedurami zwiększają wartości ekologiczne przestrzeni zbudowanej i komfort funkcjonowania mieszkańców. Do analizy wybrano głównie metody cieszące się największym prestiżem wśród użytkowników, planistów, projektantów i inwestorów. Analiza i weryfikacja wybranych metod posłużyła do zaproponowania autorskiego modelu oceny budynków oraz jego weryfikacji w procesie projektowania na przykładzie zaprezentowanych projektów. Wykazano, że analizowane metody oceny budynków korzystnie wpływają na proces projektowania i jakość ekologiczną realizowanej przestrzeni zbudowanej. Poprawa jakości następuje poprzez: proekologiczne użytkowanie terenu, poprawę efektywności energetycznej i efektywności gospodarki wodnej, poprawę efektywności użycia materiałów i surowców, preferowanie materiałów i technologii lokalnych, preferowanie innowacyjności proekologicznej, zwiększenie komfortu użytkowników i mieszkańców oraz ich udział w procesie projektowania i oceny przestrzeni zbudowanej. Celem uzupełniającym jest propagowanie wiedzy z zakresu metodologii projektowania zrównoważonego, w wyniku czego mogą powstawać obiekty architektury proekologicznej wpływające na jakość środowiska mieszkaniowego i komfort funkcjonowania mieszkańców.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 14","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140219048","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-03-22DOI: 10.24425/tkuia.2023.148971
A. Jaszczak, Ewelina Pochodyła, B. Dreksler
We współczesnym świecie, w którym postępuje globalizacja i industrializacja, nie znajdziemy dużego miasta, które nie generowałoby hałasu. Hałas jest najczęściej związany z terenami przemysłowymi, lotniskami, przestrzeniami komunikacyjnymi czy centrami miast. Coraz częściej jest jednak odczuwalny w miejscach, które do tej pory kojarzyły się z ciszą i spokojem, takich jak osiedla podmiejskie, tereny rekreacyjne, miejskie lasy i parki. Hałas przenika przestrzeń publiczną, ograbiając ten pejzaż z ciszy, przyjemnych, pozytywnych dźwięków. Niepokojący jest negatywny wpływ hałasu na procesy życiowe ludzi i zwierząt. Jakość dźwięku należy traktować jako element jakości krajobrazu, dlatego należy ją uwzględniać w procesach planistycznych czy projektach zagospodarowania przestrzeni miejskiej. Celem artykułu jest analiza zjawiska pejzażu dźwiękowego w przestrzeni miejskiej oraz analiza poziomu hałasu w parku Centralnym w Olsztynie (Polska). Opracowano również wytyczne właściwego gospodarowania przestrzenią parkową pod kątem ograniczenia oddziaływania hałasu oraz wykonano model (rekomendację) dla analizowanego terenu. Badania obejmowały: – pomiary poziomu ciśnienia akustycznego (SPL) w wybranych punktach w dwóch okresach, – wywiad z użytkownikami parku i przygotowanie mapy mentalnej, – opracowanie wytycznych i schematu przeprojektowania parku. Wyniki potwierdzają różnicę między SPL w okresach bezlistnym i ulistnionym, pokazują również wyraźny związek między percepcją dźwięków a samopoczuciem użytkowników parku.
{"title":"Czy tereny zieleni mogą stanowić barierę ograniczającą hałas w miastach? Analiza Parku Centralnego w Olsztynie pod kątem oddziaływania na hałas i modelowania krajobrazu dźwiękowego","authors":"A. Jaszczak, Ewelina Pochodyła, B. Dreksler","doi":"10.24425/tkuia.2023.148971","DOIUrl":"https://doi.org/10.24425/tkuia.2023.148971","url":null,"abstract":"We współczesnym świecie, w którym postępuje globalizacja i industrializacja, nie znajdziemy dużego miasta, które nie generowałoby hałasu. Hałas jest najczęściej związany z terenami przemysłowymi, lotniskami, przestrzeniami komunikacyjnymi czy centrami miast. Coraz częściej jest jednak odczuwalny w miejscach, które do tej pory kojarzyły się z ciszą i spokojem, takich jak osiedla podmiejskie, tereny rekreacyjne, miejskie lasy i parki. Hałas przenika przestrzeń publiczną, ograbiając ten pejzaż z ciszy, przyjemnych, pozytywnych dźwięków. Niepokojący jest negatywny wpływ hałasu na procesy życiowe ludzi i zwierząt. Jakość dźwięku należy traktować jako element jakości krajobrazu, dlatego należy ją uwzględniać w procesach planistycznych czy projektach zagospodarowania przestrzeni miejskiej. Celem artykułu jest analiza zjawiska pejzażu dźwiękowego w przestrzeni miejskiej oraz analiza poziomu hałasu w parku Centralnym w Olsztynie (Polska). Opracowano również wytyczne właściwego gospodarowania przestrzenią parkową pod kątem ograniczenia oddziaływania hałasu oraz wykonano model (rekomendację) dla analizowanego terenu. Badania obejmowały: – pomiary poziomu ciśnienia akustycznego (SPL) w wybranych punktach w dwóch okresach, – wywiad z użytkownikami parku i przygotowanie mapy mentalnej, – opracowanie wytycznych i schematu przeprojektowania parku. Wyniki potwierdzają różnicę między SPL w okresach bezlistnym i ulistnionym, pokazują również wyraźny związek między percepcją dźwięków a samopoczuciem użytkowników parku.","PeriodicalId":408743,"journal":{"name":"Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie","volume":" 23","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140216709","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：