Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.235
Enes Karić
U ovom rukopisu autor Mehmed Handžić bavi se temom jasne potvrde (al-itbat) silaska ili dolaska Isāa al-Masīha na kraju vremena, odnosno pred Sudnji dan. Autor je svoju raspravu izložio u tri dionice. Prvo, dokazi o silasku Isāa al-Masīha u Kur’ānu, drugo, dokazi o tome u poslaničkim predanjima (ahādït), kao i argumentiranje (al-istidlāl) Isāova silaska u samome Sunnatu, te, treće, tretman silaska Isāa al-Masīha u jasnom konsenzusu (al-igmā) muslimanske zajednice ili ummata.
{"title":"PRIJEVOD RASPRAVE MEHMEDA HANDŽIĆA al-Ḥaqq aṣ-ṣaḥīḥ fī iṯbāt nuzūl sayyidinā al-Masīḥ „Autentična istina u utvrđivanju dolaska našeg odličnika al-Masīḥaˮ","authors":"Enes Karić","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.235","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.235","url":null,"abstract":"U ovom rukopisu autor Mehmed Handžić bavi se temom jasne potvrde (al-itbat) silaska ili dolaska Isāa al-Masīha na kraju vremena, odnosno pred Sudnji dan. Autor je svoju raspravu izložio u tri dionice. Prvo, dokazi o silasku Isāa al-Masīha u Kur’ānu, drugo, dokazi o tome u poslaničkim predanjima (ahādït), kao i argumentiranje (al-istidlāl) Isāova silaska u samome Sunnatu, te, treće, tretman silaska Isāa al-Masīha u jasnom konsenzusu (al-igmā) muslimanske zajednice ili ummata.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48508624","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.169
Edin Lepenica
Arhiv Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini, kao jedan od fondova Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu, sadrži izvornu građu za naučno istraživanje fenomena uništavanja vakufskih objekata u BiH u toku Drugog svjetskog rata (1941–1945). Na osnovu ove građe moguće je dati pouzdane odgovore na pitanje razmjere te destrukcije, te ko je te objekte, u kojem stepenu i s kojim ciljevima uništavao. Islamska vjerska zajednica (IVZ) je, u nedostatku nacionalnih institucija Bošnjaka, što je bilo posljedica njihovog svođenja na vjersku skupinu u političkom okviru Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (od 1929. g. Kraljevine Jugoslavije), za Bošnjake muslimane bila jedina institucija koja se na organizovan i sistematičan način bavila prikupljanjem podataka o njihovom ogromnom stradanju u Drugom svjetskom ratu. Materijalne gubitke Bošnjaka koji su se, pored ostalih formi, manifestovali i u devastaciji vakufskih objekata, IVZ je utvrđivala komisijskim izvještajima sa postradalih područja, uz mjestimično fotografisanje porušenih/oštećenih objekata, slanjem upitnih listova kotarskim/sreskim povjerenstvima na propisanom obrascu o stradanju muslimanskih naselja i stanovništva, uzimanjem izjava od svjedoka ratnih zločina, sačinjavanjem statističkih pregleda na zahtjev organa vlasti i dr. Od prikupljenog materijala formirane su zbirke dokumenata, pohranjene u fondovima Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu, koje su djelomično već korištene u radovima o počinjenom genocidu nad Bošnjacima muslimanima u Drugom svjetskom ratu. U ovom radu iskorišteni su segmenti nekoliko zbirki dokumenata kako bi se, statističkom obradom podataka koji su u njima sadržani, dokazala tvrdnja iz jednog arhivskog dokumenta Ulema-medžlisa u Sarajevu da je u Drugom svjetskom ratu stradalo više od polovine vakufskih objekata, te pokazala struktura vojnih formacija koje su učestvovale u njihovoj devastaciji. Ogromno uništavanje vakufskih objekata, simbola identiteta Bošnjaka muslimana, dovedeno je u vezu sa destruktivnim ideologijama i drugim doprinosnim uslovima, čime je dat teorijski okvir za objašnjenje zašto su Bošnjaci muslimani imali takve gubitke i zašto prezentovana arhivska građa IVZ o dokumentovanom ratnom zločinu nad Bošnjacima muslimanima u Drugom svjetskom ratu nikad nije objelodanjena u socijalističkoj Jugoslaviji (1945–1992).
{"title":"Dokumentacija Arhiva IZ-e u BiH o uništavanju vakufskih objekata u Bosni i Hercegovini u Drugom svjetskom ratu","authors":"Edin Lepenica","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.169","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.169","url":null,"abstract":"Arhiv Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini, kao jedan od fondova Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu, sadrži izvornu građu za naučno istraživanje fenomena uništavanja vakufskih objekata u BiH u toku Drugog svjetskog rata (1941–1945). Na osnovu ove građe moguće je dati pouzdane odgovore na pitanje razmjere te destrukcije, te ko je te objekte, u kojem stepenu i s kojim ciljevima uništavao. Islamska vjerska zajednica (IVZ) je, u nedostatku nacionalnih institucija Bošnjaka, što je bilo posljedica njihovog svođenja na vjersku skupinu u političkom okviru Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (od 1929. g. Kraljevine Jugoslavije), za Bošnjake muslimane bila jedina institucija koja se na organizovan i sistematičan način bavila prikupljanjem podataka o njihovom ogromnom stradanju u Drugom svjetskom ratu. Materijalne gubitke Bošnjaka koji su se, pored ostalih formi, manifestovali i u devastaciji vakufskih objekata, IVZ je utvrđivala komisijskim izvještajima sa postradalih područja, uz mjestimično fotografisanje porušenih/oštećenih objekata, slanjem upitnih listova kotarskim/sreskim povjerenstvima na propisanom obrascu o stradanju muslimanskih naselja i stanovništva, uzimanjem izjava od svjedoka ratnih zločina, sačinjavanjem statističkih pregleda na zahtjev organa vlasti i dr. Od prikupljenog materijala formirane su zbirke dokumenata, pohranjene u fondovima Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu, koje su djelomično već korištene u radovima o počinjenom genocidu nad Bošnjacima muslimanima u Drugom svjetskom ratu. U ovom radu iskorišteni su segmenti nekoliko zbirki dokumenata kako bi se, statističkom obradom podataka koji su u njima sadržani, dokazala tvrdnja iz jednog arhivskog dokumenta Ulema-medžlisa u Sarajevu da je u Drugom svjetskom ratu stradalo više od polovine vakufskih objekata, te pokazala struktura vojnih formacija koje su učestvovale u njihovoj devastaciji. Ogromno uništavanje vakufskih objekata, simbola identiteta Bošnjaka muslimana, dovedeno je u vezu sa destruktivnim ideologijama i drugim doprinosnim uslovima, čime je dat teorijski okvir za objašnjenje zašto su Bošnjaci muslimani imali takve gubitke i zašto prezentovana arhivska građa IVZ o dokumentovanom ratnom zločinu nad Bošnjacima muslimanima u Drugom svjetskom ratu nikad nije objelodanjena u socijalističkoj Jugoslaviji (1945–1992).","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42856432","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.63
Aida Smailbegović, Emrah Seljaci
Među ostavštinom porodice Faginović, koja se čuva u Bošnjačkom institutu u Sarajevu, nalazi se i jedna medžmua, do danas nepoznata znanstvenoj javnosti. Temeljem analize njezinih sadržajnih, stilskih, kaligrafskih i likovnih elemenata, medžmua je pripisana bosanskohercegovačkom alimu Aliju Faginoviću, aktivnom potkraj XIX i početkom XX stoljeća. Nakon iscrpnih podataka o Faginovićevu profesionalnom životu i djelu, pisanih temeljem uvida u rukopisnu i arhivsku građu, u radu se dalje određuje pojam derviške medžmue i nastavlja s detaljnim kataloškim i likovnim opisom Faginovićevih dviju medžmua pohranjenih u fundusu Gazi Husrev-begove biblioteke i Bošnjačkog instituta u Sarajevu.
{"title":"Ali Faginović i njegove dvije derviške medžmue","authors":"Aida Smailbegović, Emrah Seljaci","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.63","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.63","url":null,"abstract":"Među ostavštinom porodice Faginović, koja se čuva u Bošnjačkom institutu u Sarajevu, nalazi se i jedna medžmua, do danas nepoznata znanstvenoj javnosti. Temeljem analize njezinih sadržajnih, stilskih, kaligrafskih i likovnih elemenata, medžmua je pripisana bosanskohercegovačkom alimu Aliju Faginoviću, aktivnom potkraj XIX i početkom XX stoljeća. Nakon iscrpnih podataka o Faginovićevu profesionalnom životu i djelu, pisanih temeljem uvida u rukopisnu i arhivsku građu, u radu se dalje određuje pojam derviške medžmue i nastavlja s detaljnim kataloškim i likovnim opisom Faginovićevih dviju medžmua pohranjenih u fundusu Gazi Husrev-begove biblioteke i Bošnjačkog instituta u Sarajevu.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48985379","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.153
Slobodan Ilić
Husein Lamekani (umro 1625), osmanski pjesnik i mistik, za sobom je ostavio i nekoliko mističnih poslanica, od kojih se jedna bavi stupnjevima (maḳāmāt) na putu duhovnog usavršavanja derviša i stanjima (aṭvār) koje prolazi njegova duša na povratku svom božanskom izvoru. Danas je poslanica sačuvana u dva rukopisa, po jedan u Uppsali i Izmiru, a autor je donosi u prijevodu, sa neophodnim terminološkim komentarima.
{"title":"Poslanica o sedam duhovnih stanja (Risāle-i Aṭvār-ı Sebʻa) Huseina Lamekanija","authors":"Slobodan Ilić","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.153","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.153","url":null,"abstract":"Husein Lamekani (umro 1625), osmanski pjesnik i mistik, za sobom je ostavio i nekoliko mističnih poslanica, od kojih se jedna bavi stupnjevima (maḳāmāt) na putu duhovnog usavršavanja derviša i stanjima (aṭvār) koje prolazi njegova duša na povratku svom božanskom izvoru. Danas je poslanica sačuvana u dva rukopisa, po jedan u Uppsali i Izmiru, a autor je donosi u prijevodu, sa neophodnim terminološkim komentarima.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49066394","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.211
Nedim Zahirović
Narodno usmeno predanje je smrt dvaju sarajevskih derviša, Ajni-dedea i Šemsi-dedea, smještalo u 866. hidžretsku, odnosno 1461/62. godinu. Na osnovu navoda iz djela Silsiletü ʼl-muḳarrebīn ve menāḳıbu ʼl-mütteḳīn beogradskog muftije Muniri-efendije može se utvrditi da je Ajni-dede umro cijelo stoljeće kasnije, između 1563. i 1565. godine. Ajni-dede bavio se u svojoj mladosti krojačkim zanatom. Iz Sarajeva otišao je u Istanbul i usavršavao se u tesavufu kod derviškog šejha Erdebili Sinan-efendije. Tokom boravka u Istanbulu imao je priliku doći u blizinu velikog vezira Ibrahim-paše. Nakon povratka u Sarajevo vjerojatno je bio šejh Gazijske tekije. Drugi derviš kojeg spominje narodna predaja, Šemsi-dede, najvjerovatnije nije ni postojao.
两位萨拉热窝的德维斯特人，艾尼爷爷和舍姆西爷爷的去世，于866年得到解决。氢，1461/62。年Silsilet等人最著名的事情是由几百年后的法官Abdullah Abdullah揭露的。1563年，Ajni Dede在我还活着的时候去世了。i 1565年。年Ajni dede bavio se u svojoj mladosti krojačkim zanatom。从萨拉热窝，他去了伊斯坦布尔，并毕业于塞尔维亚谢赫·埃尔德比利·西南·腓尼基剧院。在伊斯坦布尔，他有机会与亚伯拉罕建立了良好的关系。回到萨拉热窝后，他可能是加沙龙舌兰酒的酋长。另一个提到人类投降的皮肤，Shemsy爷爷，可能并不存在。
{"title":"O vjerodostojnosti narodnog predanja o sarajevskom šejhu Ajni-dedeu","authors":"Nedim Zahirović","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.211","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.211","url":null,"abstract":"Narodno usmeno predanje je smrt dvaju sarajevskih derviša, Ajni-dedea i Šemsi-dedea, smještalo u 866. hidžretsku, odnosno 1461/62. godinu. Na osnovu navoda iz djela Silsiletü ʼl-muḳarrebīn ve menāḳıbu ʼl-mütteḳīn beogradskog muftije Muniri-efendije može se utvrditi da je Ajni-dede umro cijelo stoljeće kasnije, između 1563. i 1565. godine. Ajni-dede bavio se u svojoj mladosti krojačkim zanatom. Iz Sarajeva otišao je u Istanbul i usavršavao se u tesavufu kod derviškog šejha Erdebili Sinan-efendije. Tokom boravka u Istanbulu imao je priliku doći u blizinu velikog vezira Ibrahim-paše. Nakon povratka u Sarajevo vjerojatno je bio šejh Gazijske tekije. Drugi derviš kojeg spominje narodna predaja, Šemsi-dede, najvjerovatnije nije ni postojao.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41355421","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.221
Emrah Seljaci
U radu se obrađuju dva izvora koji se odnose na vakuf Abdi-paše. Prvi izvor je u historijskoj epigrafskoj literaturi nepoznati tarih s česme dobrotvora, pronađen tokom nedavnih iskopavanja u Bijelom Polju. Drugi izvor predstavlja vakufnama istog dobrotvora, čiji se integralni prijevod donosi u ovom radu. Za razliku od potpuno nepoznatog tariha, neki segmenti sadržaja vakufname bili su korišteni u dosadašnjoj literaturi. Uz prijevod vakufname, koja čini glavninu ovoga rada, vrši se kritička komparacija nekih navoda u literaturi s izvornim sadržajem vakufname, pri čemu je ustanovljeno da ono što se u historijskoj literaturi o ovom vakufu navodi ne odgovara stvarnom sadržaju vakufname u svim segmentima. Radom se pokušava ukazati na taj nesklad i integralnim prijevodom vakufname korigirati nedoumice vezane za ovaj malo poznati vakuf.
{"title":"Vakufnama Abdi-paše sina Mustafa-bega iz XVIII stoljeća (Prilog historiji Bijelog Polja)","authors":"Emrah Seljaci","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.221","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.221","url":null,"abstract":"U radu se obrađuju dva izvora koji se odnose na vakuf Abdi-paše. Prvi izvor je u historijskoj epigrafskoj literaturi nepoznati tarih s česme dobrotvora, pronađen tokom nedavnih iskopavanja u Bijelom Polju. Drugi izvor predstavlja vakufnama istog dobrotvora, čiji se integralni prijevod donosi u ovom radu. Za razliku od potpuno nepoznatog tariha, neki segmenti sadržaja vakufname bili su korišteni u dosadašnjoj literaturi. Uz prijevod vakufname, koja čini glavninu ovoga rada, vrši se kritička komparacija nekih navoda u literaturi s izvornim sadržajem vakufname, pri čemu je ustanovljeno da ono što se u historijskoj literaturi o ovom vakufu navodi ne odgovara stvarnom sadržaju vakufname u svim segmentima. Radom se pokušava ukazati na taj nesklad i integralnim prijevodom vakufname korigirati nedoumice vezane za ovaj malo poznati vakuf.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43362927","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.119
Munir Mujić
U ovome radu predstavljen je životopis, obrazovni put i napredovanje u sudskoj hijerarhiji Džafera Ilhami-bega Kulenovića (r. 1867) iz Bosanskog Petrovca, Bosna i Hercegovina. On je 1895. godine završio Pravni fakultet (Mekteb-i Hukuk) u Istanbulu i iste godine dobio u Istanbulu idžazetnamu iz tradicionalnih islamskih znanosti od dersiama (muderisa) Saliha Hilmija Zeničanina, te službovao kao sudija i tužilac u građanskim sudovima (nizamiye mahkemeleri) u Osmanskom Carstvu. Kratko je bio ministar policije u kabinetu velikog vezira Kamil-paše. Napredovao je do predsjednika Kasacionog suda (Mahkeme-i Temyiz) u Istanbulu, a bio je kandidat na izborima za reisul-ulemu u Bosni i Hercegovini 1913. godine. U radu se, u okviru šireg historijskog, društvenog i kulturnog konteksta, obrazlaže karakter idžazetname koju je Kulenović dobio, način njena stjecanja, ispituje se zašto se Kulenović odlučio za ovu vrstu „dvojnog” obrazovanja, te kakvu ulogu je idžazetnama mogla imati u Kulenovićevom profesionalnom napredovanju u osmanskoj sudskoj hijerarhiji i u njegovom predlaganju za reisul-ulemu u Bosni i Hercegovini. Rad sadrži i integralni prijevod teksta ove Kulenovićeve idžazetname.
这项工作介绍了来自波斯尼亚和黑塞哥维那波斯尼亚Petrovc的Jaffer Ilhami Bega Kulenovic（1867）的司法等级制度的描述、教育和进展。他1895岁。他毕业于伊斯坦布尔的一所法学院，同年在伊斯坦布尔奥斯曼帝国的民事法庭（Nizami mahkemeleri）担任法官和检察官。不久，他成为卡米尔·帕维尔内阁的一名警察部长。Napredovao je do predsjednika Kasacionog suda（Mahkeme-i Temyiz）u Istanbulu，1913年出生于Bosni i Hercegovini。年在广泛的历史、社会和文化背景下，库列诺维奇的个性可以从库列诺维奇被授予的方式中得到解释，人们质疑库列诺维奇为什么决定接受这种类型的双重教育，被指控的各方可以在Kulenovic在奥斯曼司法等级制度中的专业进步以及他对波斯尼亚和黑塞哥维那reisul石油的建议中发挥作用。该作品还包含了对库列诺维奇指数的综合翻译。
{"title":"Između dva sistema obrazovanja, dva sistema sudstva i dvije imperije: Osmanski sudija i kandidat za reisul-ulemu u Bosni i Hercegovini 1913. godine Džafer Ilhami-beg Kulenović i njegova idžazetnama","authors":"Munir Mujić","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.119","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.119","url":null,"abstract":"U ovome radu predstavljen je životopis, obrazovni put i napredovanje u sudskoj hijerarhiji Džafera Ilhami-bega Kulenovića (r. 1867) iz Bosanskog Petrovca, Bosna i Hercegovina. On je 1895. godine završio Pravni fakultet (Mekteb-i Hukuk) u Istanbulu i iste godine dobio u Istanbulu idžazetnamu iz tradicionalnih islamskih znanosti od dersiama (muderisa) Saliha Hilmija Zeničanina, te službovao kao sudija i tužilac u građanskim sudovima (nizamiye mahkemeleri) u Osmanskom Carstvu. Kratko je bio ministar policije u kabinetu velikog vezira Kamil-paše. Napredovao je do predsjednika Kasacionog suda (Mahkeme-i Temyiz) u Istanbulu, a bio je kandidat na izborima za reisul-ulemu u Bosni i Hercegovini 1913. godine. U radu se, u okviru šireg historijskog, društvenog i kulturnog konteksta, obrazlaže karakter idžazetname koju je Kulenović dobio, način njena stjecanja, ispituje se zašto se Kulenović odlučio za ovu vrstu „dvojnog” obrazovanja, te kakvu ulogu je idžazetnama mogla imati u Kulenovićevom profesionalnom napredovanju u osmanskoj sudskoj hijerarhiji i u njegovom predlaganju za reisul-ulemu u Bosni i Hercegovini. Rad sadrži i integralni prijevod teksta ove Kulenovićeve idžazetname.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43966523","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.243
Meho Manjgo
U fondu Fototeke Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu čuva se vrijedna i raritetna zbirka fotografija, dopisnica i razglednica s ukupno 18.976 inventarisanih i digitaliziranih jedinica. U fokusu ovog rada su dopisne karte (dopisnice), ilustrirane dopisnice i razglednice pohranjene u starom fondu Fototeke, nastale od posljednje decenije 19. do sredine 20. stoljeća. U radu je utvrđen tačan broj razglednica, predstavljen njihov sadržaj i vrijeme nastanka. Uz kratak prikaz historijata nastanka i razvoja dopisnica i razglednica u radu su predstavljeni domaći izdavači razglednica čije razglednice danas predstavljaju nezaobilazan izvor za historiografska, etnografska i kulturološka istraživanja Sarajeva i Bosne i Hercegovine za vrijeme Austro-Ugarske i iz perioda prve zajedničke jugoslavenske države.
{"title":"Dopisne karte i razglednice u Gazi Husrev-begovoj biblioteci u Sarajevu","authors":"Meho Manjgo","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.243","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.243","url":null,"abstract":"U fondu Fototeke Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu čuva se vrijedna i raritetna zbirka fotografija, dopisnica i razglednica s ukupno 18.976 inventarisanih i digitaliziranih jedinica. U fokusu ovog rada su dopisne karte (dopisnice), ilustrirane dopisnice i razglednice pohranjene u starom fondu Fototeke, nastale od posljednje decenije 19. do sredine 20. stoljeća. U radu je utvrđen tačan broj razglednica, predstavljen njihov sadržaj i vrijeme nastanka. Uz kratak prikaz historijata nastanka i razvoja dopisnica i razglednica u radu su predstavljeni domaći izdavači razglednica čije razglednice danas predstavljaju nezaobilazan izvor za historiografska, etnografska i kulturološka istraživanja Sarajeva i Bosne i Hercegovine za vrijeme Austro-Ugarske i iz perioda prve zajedničke jugoslavenske države.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41514138","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.87
Hamza Kurtanović
U ovom radu predstavljeno je dvadeset idžazetnama koje se čuvaju u Zbirci osmanskih dokumenata Gazi Husrev-begove biblioteke. S izuzetkom jedne idžazetname, sve ostale su rukopisni primjerci. Obrađene idžazetname pripadaju različitim autorima i izdavane su za različite discipline. Neke od njih izuzetno su vrijedne zbog svojih iluminacija ili nekog drugog elementa koji ih čini jedinstvenim. Idžazetnama, uz svoje sastavne elemente, jeste resurs iz kojeg se mogu crpiti podaci za izučavanje školstva i obrazovanja. Budući da neke idžazetname datiraju iz perioda 20. stoljeća, moguće je kroz ovjere istih analizirati i pratiti promjene u obrazovnim regulativama. Navedene ovjere, koje se javljaju početkom prošlog stoljeća, prikaz su potrebe da se tradicionalni oblici diploma usklade s potrebama novog vremena. U tom smislu, u ovom radu ovjere su tumačene kao sastavni dio idžazetname. U prilog tome da se idžazetnama može posmatrati kao zaseban književni žanr ide činjenica da izdavač iste ne odstupa od tradicionalne forme idžazetname. Tu vjernost tradicionalnoj formi idžazetname, koju su slijedili njeni izdavači, primjećujemo kroz obrasce idžazetnama s ostavljenim prostorom za ime učenika, kao što je slučaj u pojedinim idžazetnamama u ovome radu. Jer, često je ta vjerodostojno preslikana forma obogaćena visokostiliziranim, rimovanim i ritmovanim tekstom. Zbog te svoje specifičnosti, prevodiocima idžazetnama nerijetko biva izazov prenijeti sve stilske i sadržajne vrijednosti u prijevodu na bosanski jezik. Odlučili smo da obradu, u skladu sa stanjem idžazetname i dostupnim podacima, utemeljimo na širokom opisu vanjskog i unutrašnjeg izgleda, ali i podacima o sadržaju idžazetname. Pri tome, navodili smo i najosnovnije podatke, kao što su: ime učitelja, ime učenika, vrsta idžazetname, jezik, signatura, broj listova, mjesto izdavanja, datum izdavanja i dimenzije.
{"title":"Idžazetname u zbirci osmanskih dokumenata Gazi Husrev-begove biblioteke u Sarajevu","authors":"Hamza Kurtanović","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.87","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.87","url":null,"abstract":"U ovom radu predstavljeno je dvadeset idžazetnama koje se čuvaju u Zbirci osmanskih dokumenata Gazi Husrev-begove biblioteke. S izuzetkom jedne idžazetname, sve ostale su rukopisni primjerci. Obrađene idžazetname pripadaju različitim autorima i izdavane su za različite discipline. Neke od njih izuzetno su vrijedne zbog svojih iluminacija ili nekog drugog elementa koji ih čini jedinstvenim. Idžazetnama, uz svoje sastavne elemente, jeste resurs iz kojeg se mogu crpiti podaci za izučavanje školstva i obrazovanja. Budući da neke idžazetname datiraju iz perioda 20. stoljeća, moguće je kroz ovjere istih analizirati i pratiti promjene u obrazovnim regulativama. Navedene ovjere, koje se javljaju početkom prošlog stoljeća, prikaz su potrebe da se tradicionalni oblici diploma usklade s potrebama novog vremena. U tom smislu, u ovom radu ovjere su tumačene kao sastavni dio idžazetname. U prilog tome da se idžazetnama može posmatrati kao zaseban književni žanr ide činjenica da izdavač iste ne odstupa od tradicionalne forme idžazetname. Tu vjernost tradicionalnoj formi idžazetname, koju su slijedili njeni izdavači, primjećujemo kroz obrasce idžazetnama s ostavljenim prostorom za ime učenika, kao što je slučaj u pojedinim idžazetnamama u ovome radu. Jer, često je ta vjerodostojno preslikana forma obogaćena visokostiliziranim, rimovanim i ritmovanim tekstom. Zbog te svoje specifičnosti, prevodiocima idžazetnama nerijetko biva izazov prenijeti sve stilske i sadržajne vrijednosti u prijevodu na bosanski jezik. Odlučili smo da obradu, u skladu sa stanjem idžazetname i dostupnim podacima, utemeljimo na širokom opisu vanjskog i unutrašnjeg izgleda, ali i podacima o sadržaju idžazetname. Pri tome, navodili smo i najosnovnije podatke, kao što su: ime učitelja, ime učenika, vrsta idžazetname, jezik, signatura, broj listova, mjesto izdavanja, datum izdavanja i dimenzije.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47136827","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-31DOI: 10.51719/25663267.2022.29.43.35
Muhamed Fazlović
Rad se bavi stilističkom i naratološkom analizom kurʼanskoga kazivanja o poslaniku Iljasu u svjetlu određene komentatorske literature (tafsīr). Pristup se temelji na pažljivom čitanju koje uočava jezične strukture, obrasce i upotrebe. Članak počinje uvodnim razmatranjima o kurʼanskoj profetologiji koja nije hronološki izložena u islamskoj svetoj knjizi. U drugome dijelu rada predstavljena je teorija o qaṣaṣu, znanosti o kazivanjima u Kurʼanu i funkciji kazivanja. U djelima qaṣaṣ al-anbiyāʼ (kazivanja o poslanicima/vjerovjesnicima) kurʼanske su egzegete nastojali hronološki izlagati povijest svijeta u svetopovijesnome ključu. Takovrsna kazivanja obično započinju stvaranjem čovjeka, a završavaju poslanikom Muhammedom, povijesnim dobom autora djela ili eshatonom. Allahov govor o poslanicima je pripovjedne naravi i, u smislu obima izražajnosti, u obliku je sažetih (īǧāz) i opširnih (iṭnāb) kazivanja o poslanicima Božijim. Članak završava komentarima o stilu i kompoziciji kazivanja o Iljasu. Kazivanje o poslaniku Iljasu ispripovijedano je na sažet način. Iljas pripada kategoriji poslanika o kojima je uzvišeni Allah kazivao. Spomenut je tri puta u Kurʼanu. U 37. suri (Redovi/aṣ-Ṣāffāt) nazvan je „poslanikom” s monoteističkim poslanjem narodu idolopokloničkoga kulta Baʻla, raširenog na širem prostoru drevnoga Bliskoga istoka.
{"title":"Kurʼanski īǧāz o poslaniku Iljasu","authors":"Muhamed Fazlović","doi":"10.51719/25663267.2022.29.43.35","DOIUrl":"https://doi.org/10.51719/25663267.2022.29.43.35","url":null,"abstract":"Rad se bavi stilističkom i naratološkom analizom kurʼanskoga kazivanja o poslaniku Iljasu u svjetlu određene komentatorske literature (tafsīr). Pristup se temelji na pažljivom čitanju koje uočava jezične strukture, obrasce i upotrebe. Članak počinje uvodnim razmatranjima o kurʼanskoj profetologiji koja nije hronološki izložena u islamskoj svetoj knjizi. U drugome dijelu rada predstavljena je teorija o qaṣaṣu, znanosti o kazivanjima u Kurʼanu i funkciji kazivanja. U djelima qaṣaṣ al-anbiyāʼ (kazivanja o poslanicima/vjerovjesnicima) kurʼanske su egzegete nastojali hronološki izlagati povijest svijeta u svetopovijesnome ključu. Takovrsna kazivanja obično započinju stvaranjem čovjeka, a završavaju poslanikom Muhammedom, povijesnim dobom autora djela ili eshatonom. Allahov govor o poslanicima je pripovjedne naravi i, u smislu obima izražajnosti, u obliku je sažetih (īǧāz) i opširnih (iṭnāb) kazivanja o poslanicima Božijim. Članak završava komentarima o stilu i kompoziciji kazivanja o Iljasu. Kazivanje o poslaniku Iljasu ispripovijedano je na sažet način. Iljas pripada kategoriji poslanika o kojima je uzvišeni Allah kazivao. Spomenut je tri puta u Kurʼanu. U 37. suri (Redovi/aṣ-Ṣāffāt) nazvan je „poslanikom” s monoteističkim poslanjem narodu idolopokloničkoga kulta Baʻla, raširenog na širem prostoru drevnoga Bliskoga istoka.","PeriodicalId":80453,"journal":{"name":"Anali Gazi Husrev-begove biblioteke. Gazi Husrevbegova biblioteka u Sarajevu","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42673777","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：