Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.tuc.345-360
Radosav Tucović
U članku se analiziraju stavovi koje su rukovodioci nacističke Policije bezbednosti i Službe bezbednosti zauzeli tokom sopstvenih saslušanja, vezano za ratne zločine izvršene za vreme okupacije Srbije. Za analizu su odabrana trojica najviših policijskih funkcionera, dr Vilhelm Fuks, August Majsner i dr Emanuel Šefer, koji su u periodu od 1941. do 1944. godine uspostavili represivni policijski sistem i donosili ključne odluke u pogledu vršenja ratnih zločina od strane Policije bezbednosti. U radu je prvenstveno analiziran međunarodni pravni okvir koji je tokom Drugog svetskog rata bio na snazi i ukratko predstavljen istorijat nemačke policijske organizacije u okupiranoj Srbiji. Nakon toga, grupisani su stavovi trojice policijskih rukovodilaca i preispitani zajednički, ali i u pojedinačnoj formi, po osnovu istih ili sličnih ratnih zločina. Navedeno je upotpunjeno rezultatima istoriografskih istraživanja, koja su dala mogućnost da se istinitost njihovih iskaza oceni, ali i stavi u generalni kontekst suđenja za zločine nacističke Policije bezbednosti i Službe bezbednosti.
{"title":"OD RELATIVIZACIJE DO NEGIRANJA RATNIH ZLOČINA: ANALIZA SASLUŠANJA BIVŠIH RUKOVODILACA NEMAČKE POLICIJE BEZBEDNOSTI U OKUPIRANOJ SRBIJI 1941–1944.","authors":"Radosav Tucović","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.tuc.345-360","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.tuc.345-360","url":null,"abstract":"U članku se analiziraju stavovi koje su rukovodioci nacističke Policije bezbednosti i Službe bezbednosti zauzeli tokom sopstvenih saslušanja, vezano za ratne zločine izvršene za vreme okupacije Srbije. Za analizu su odabrana trojica najviših policijskih funkcionera, dr Vilhelm Fuks, August Majsner i dr Emanuel Šefer, koji su u periodu od 1941. do 1944. godine uspostavili represivni policijski sistem i donosili ključne odluke u pogledu vršenja ratnih zločina od strane Policije bezbednosti. U radu je prvenstveno analiziran međunarodni pravni okvir koji je tokom Drugog svetskog rata bio na snazi i ukratko predstavljen istorijat nemačke policijske organizacije u okupiranoj Srbiji. Nakon toga, grupisani su stavovi trojice policijskih rukovodilaca i preispitani zajednički, ali i u pojedinačnoj formi, po osnovu istih ili sličnih ratnih zločina. Navedeno je upotpunjeno rezultatima istoriografskih istraživanja, koja su dala mogućnost da se istinitost njihovih iskaza oceni, ali i stavi u generalni kontekst suđenja za zločine nacističke Policije bezbednosti i Službe bezbednosti.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47724560","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.ero.283-302
Галина Ерофеева
В статье содержится подробное описание поместий Великого князя Михаила Александровича, брата последнего русского императора Николая II. На основе архивных источников воссоздана экономическая модель развития имений, проанализирована хозяйственная деятельность. Владения Великого князя Михаила Александровича представляли собой прекрасный пример передового усадебного хозяйства конца XIX – первой четверти XX вв. Большая заслуга в этом принадлежала и служащим его поместий. В дальнейшем, некоторые из них связали свою жизнь с Королевством сербов, хорватов и словенцев. В статье освещается сербский период их жизни. Являясь свидетелями, а нередко и участниками событий, происходивших в культурной, общественно-политической жизни Югославии, они стали одной из страниц истории этой страны.
{"title":"ИМЕНИЯ ВЕЛИКОГО КНЯЗЯ МИХАИЛА АЛЕКСАНДРОВИЧА. ЛИЦА И СУДЬБЫ. СЕРБСКИЙ СЛЕД","authors":"Галина Ерофеева","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.ero.283-302","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.ero.283-302","url":null,"abstract":"В статье содержится подробное описание поместий Великого князя Михаила Александровича, брата последнего русского императора Николая II. На основе архивных источников воссоздана экономическая модель развития имений, проанализирована хозяйственная деятельность. Владения Великого князя Михаила Александровича представляли собой прекрасный пример передового усадебного хозяйства конца XIX – первой четверти XX вв. Большая заслуга в этом принадлежала и служащим его поместий. В дальнейшем, некоторые из них связали свою жизнь с Королевством сербов, хорватов и словенцев. В статье освещается сербский период их жизни. Являясь свидетелями, а нередко и участниками событий, происходивших в культурной, общественно-политической жизни Югославии, они стали одной из страниц истории этой страны.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41431852","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.pis.401-416
Jelka Piškurić
The paper focuses on different expressions of the subculture of illegal construction under socialism in the area of Ljubljana and its rural surroundings. Through this example, it tries to show the discrepancy between state-enforced rules, that is housing policy and people’s plans to achieve their particular interests within the socialist ideal of appropriate housing for everybody. The reasons for illegal construction were numerous, ranging from lengthy procedures and high costs for obtaining a building permit to inefficient spatial planning and insufficiency of state-built housing. However, it can also be considered as a cultural phenomenon. The authorities were aware of the multifaceted situation, both of illegal construction arising from necessity and of those arising from the pursuit of lower construction costs. They blamed the citizens for non-compliance with building regulations, but on the other hand, exercised ineffective control themselves.
{"title":"ILLEGAL CONSTRUCTION UNDER SOCIALISM: AN EXPRESSION OF NECESSITY, OPPOSITION OR CULTURAL NORMS?","authors":"Jelka Piškurić","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.pis.401-416","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.pis.401-416","url":null,"abstract":"The paper focuses on different expressions of the subculture of illegal construction under socialism in the area of Ljubljana and its rural surroundings. Through this example, it tries to show the discrepancy between state-enforced rules, that is housing policy and people’s plans to achieve their particular interests within the socialist ideal of appropriate housing for everybody. The reasons for illegal construction were numerous, ranging from lengthy procedures and high costs for obtaining a building permit to inefficient spatial planning and insufficiency of state-built housing. However, it can also be considered as a cultural phenomenon. The authorities were aware of the multifaceted situation, both of illegal construction arising from necessity and of those arising from the pursuit of lower construction costs. They blamed the citizens for non-compliance with building regulations, but on the other hand, exercised ineffective control themselves.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46875420","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.laz.417-434
Radojica Lazić
Jugoslovenska neprijateljska emigracija nakon Drugog svetskog rata zadavala je ozbiljne probleme novostvorenoj državi. Na velikim iskušenjima je bio kompletan sektor bezbednosti, naročito u prvih pet godina posle završetka rata. Najveću opasnost predstavljale su poražene i odbegle snage ustaškog, četničkog, ljotićevskog, nedićevskog, balističkog i drugih pokreta. Nakon pronalaska utočišta u državama Zapadne Evrope, Severne i Južne Amerike i Australije neprijateljski nastrojene i poražene snage započele su svoje aktivnosti usmerene na rušenje ustavom uspostavljenog poretka u nekadašnjoj domovini. U zavisnosti od toga kojem pokretu su pripadali, razlikovale su se njihove političke pozicije i ideološka opredeljenja. U ovom radu osnovni predmet istraživanja su aktivnosti jugoslovenske političke i neprijateljski nastrojene emigracije u Australiji, sedamdesetih i osamdesetih godina 20. veka, usmerene protiv interesa Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ). Analizirani su dostupna naučna i stručna literatura koja se odnosi na taj vremenski period i originalni dokumenti iz arhivskih fondova.
第二次世界大战后,南斯拉夫的敌人移民给这个新开放的国家带来了严重的问题。Na velikim iskušenjima je bio kompletan sektor bezbednosti,naročito u prvih pet godina posle završetka rata。最大的危险被登山、捷克、拉脱维亚、内迪奇、波罗的海和其他运动的力量击败并逃脱。在西欧、北美、南美和澳大利亚发现难民后,敌对和战败的势力开始了旨在破坏前国家秩序的活动。根据运动的归属,他们的政治立场和意识形态安排各不相同。在这项工作中,主要研究对象是20世纪70年代和80年代南斯拉夫在澳大利亚的政敌移民活动。针对南斯拉夫社会主义联邦共和国(SFRJ)利益的几个世纪。分析了与这一时期有关的科学文献和档案基金的原始文件。
{"title":"DELOVANJE JUGOSLOVENSKE NEPRIJATELJSKE EMIGRACIJE U AUSTRALIJI 1965–1980.","authors":"Radojica Lazić","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.laz.417-434","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.laz.417-434","url":null,"abstract":"Jugoslovenska neprijateljska emigracija nakon Drugog svetskog rata zadavala je ozbiljne probleme novostvorenoj državi. Na velikim iskušenjima je bio kompletan sektor bezbednosti, naročito u prvih pet godina posle završetka rata. Najveću opasnost predstavljale su poražene i odbegle snage ustaškog, četničkog, ljotićevskog, nedićevskog, balističkog i drugih pokreta. Nakon pronalaska utočišta u državama Zapadne Evrope, Severne i Južne Amerike i Australije neprijateljski nastrojene i poražene snage započele su svoje aktivnosti usmerene na rušenje ustavom uspostavljenog poretka u nekadašnjoj domovini. U zavisnosti od toga kojem pokretu su pripadali, razlikovale su se njihove političke pozicije i ideološka opredeljenja. U ovom radu osnovni predmet istraživanja su aktivnosti jugoslovenske političke i neprijateljski nastrojene emigracije u Australiji, sedamdesetih i osamdesetih godina 20. veka, usmerene protiv interesa Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ). Analizirani su dostupna naučna i stručna literatura koja se odnosi na taj vremenski period i originalni dokumenti iz arhivskih fondova.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47474147","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.ljus.483-502
Radoš Ljušić
Članak daje kritički osvrt na sabrana dela sprskog i jugoslovenskog istoričara Milorada Ekmečića, objavljena u petnaest tomova 2021. godine. Analizirajući Ekmečićeva ključna istoriografska dela, ovaj rad ukazuje na kontinuitet njegovog shvatanja i zastupanja jugoslovenstva u toku najvećeg dela njegove naučne karijere. Dati su Ekmečićevi ključni stavovi o jugoslovenskoj ideji i jugoslovenstvu, kao i promena stavova prema srpstvu posle autorovog dolaska u Beograd 1992. godine. Članak aktuelizuje pitanje kako je Ekmečić bio u tako dubokoj zabludi o budućnosti jugoslovenstva i Jugoslavije? Ukazano je i na nerešenu dilemu oko ratnih ciljeva Kraljevine Srbije 1914: da li je Srbija ušla u Veliki rat i vodila ga radi ujedinjenja srpskog naroda ili ujedinjenja jugoslovenskih naroda, kao i na Ekmečićevo hronološko određenje prema srpskoj revoluciji, koje nije uključilo ukidanje feudalizma.
{"title":"JUGOSLOVENSTVO I SRPSTVO MILORADA EKMEČIĆA (MARGINALIJE POVODOM IZLASKA SABRANIH DELA)","authors":"Radoš Ljušić","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.ljus.483-502","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.ljus.483-502","url":null,"abstract":"Članak daje kritički osvrt na sabrana dela sprskog i jugoslovenskog istoričara Milorada Ekmečića, objavljena u petnaest tomova 2021. godine. Analizirajući Ekmečićeva ključna istoriografska dela, ovaj rad ukazuje na kontinuitet njegovog shvatanja i zastupanja jugoslovenstva u toku najvećeg dela njegove naučne karijere. Dati su Ekmečićevi ključni stavovi o jugoslovenskoj ideji i jugoslovenstvu, kao i promena stavova prema srpstvu posle autorovog dolaska u Beograd 1992. godine. Članak aktuelizuje pitanje kako je Ekmečić bio u tako dubokoj zabludi o budućnosti jugoslovenstva i Jugoslavije? Ukazano je i na nerešenu dilemu oko ratnih ciljeva Kraljevine Srbije 1914: da li je Srbija ušla u Veliki rat i vodila ga radi ujedinjenja srpskog naroda ili ujedinjenja jugoslovenskih naroda, kao i na Ekmečićevo hronološko određenje prema srpskoj revoluciji, koje nije uključilo ukidanje feudalizma.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48318395","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.sko.361-386
Ljubinka Škodrić
U radu su, na osnovu arhivske građe, memoaristike, štampe i stručne literature analizirani delatnost i život princa Đorđa Karađorđevića u okupiranoj Srbiji tokom Drugog svetskog rata. Učinjen je osvrt na njegovu dotadašnju sudbinu, političke stavove i pokušaje da se tokom rata angažuje na strani antifašističkih snaga. Naročita pažnja posvećena je ulozi koju je njegova ličnost imala u javnosti, očekivanjima koje su prema njemu ispoljavale zaraćene strane i njegovim stavovima po tom pitanju. Proučeni su uslovi pod kojima je živeo i odnos narodnooslobodilačkog pokreta i komunističkih snaga prema njemu tokom rata i posle oslobođenja zemlje.
该作品基于建筑师、备忘录、新闻和专家文献,分析了乔治·卡拉乔维奇王子在二战期间在被占领的塞尔维亚的活动和生活。他的命运、政治观点以及在战争期间参与反法西斯势力的企图都对他进行了审视。Naročita pažnja posvećena je ulozi koju je njegova ličnost imala u javnosti,očekivanjima koje su prema njemu ispoljavale zaraćene strane i njegovim stavoima po tom pitanju。研究了他在战争期间和国家解放后的生活条件以及自由运动与反对他的共产主义力量之间的关系。
{"title":"PRINC ĐORĐE KARAĐORĐEVIĆ U OKUPIRANOJ SRBIJI 1941–1944.","authors":"Ljubinka Škodrić","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.sko.361-386","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.sko.361-386","url":null,"abstract":"U radu su, na osnovu arhivske građe, memoaristike, štampe i stručne literature analizirani delatnost i život princa Đorđa Karađorđevića u okupiranoj Srbiji tokom Drugog svetskog rata. Učinjen je osvrt na njegovu dotadašnju sudbinu, političke stavove i pokušaje da se tokom rata angažuje na strani antifašističkih snaga. Naročita pažnja posvećena je ulozi koju je njegova ličnost imala u javnosti, očekivanjima koje su prema njemu ispoljavale zaraćene strane i njegovim stavovima po tom pitanju. Proučeni su uslovi pod kojima je živeo i odnos narodnooslobodilačkog pokreta i komunističkih snaga prema njemu tokom rata i posle oslobođenja zemlje.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46484065","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.tom.323-344
Boris Tomanić
With reference to the unpublished archival materials, the published sources and relevant literature, the article gives a general outline of the relations between two neighboring Balkan states during the Second World War. The first part of the text gives a general overview of how Yugoslavia and Bulgaria found themselves on opposite sides. Then, in the second part, attention is dedicated to the Bulgarian military and civilian apparatus in the annexed and occupied area and to the war crimes against the civilians. In the specific circumstances of the Second World War in the Balkans, the influence of the great powers was decisive, so third segment of the work analyzes their very complex relations towards institutions, groups and individuals from Yugoslavia and Bulgaria. The last part of the article shows the rapprochement of the two countries and the establishment of the diplomatic relations on the end of the Second World War.
{"title":"THE RELATIONS BETWEEN YUGOSLAVIA AND BULGARIA DURING THE SECOND WORLD WAR (1939-1945): GENERAL REVIEWS AND ANALYSES","authors":"Boris Tomanić","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.tom.323-344","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.tom.323-344","url":null,"abstract":"With reference to the unpublished archival materials, the published sources and relevant literature, the article gives a general outline of the relations between two neighboring Balkan states during the Second World War. The first part of the text gives a general overview of how Yugoslavia and Bulgaria found themselves on opposite sides. Then, in the second part, attention is dedicated to the Bulgarian military and civilian apparatus in the annexed and occupied area and to the war crimes against the civilians. In the specific circumstances of the Second World War in the Balkans, the influence of the great powers was decisive, so third segment of the work analyzes their very complex relations towards institutions, groups and individuals from Yugoslavia and Bulgaria. The last part of the article shows the rapprochement of the two countries and the establishment of the diplomatic relations on the end of the Second World War.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47010419","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.nik.455-482
Kosta Nikolić
Verska komponenta rata u jedinicama Armije Bosne i Hercegovine najviše se vezuje za dobrovoljce iz islamskih zemalja. Izraz „mudžahedin“ (Alahov borac ili „sveti ratnik“) široko se koristio za strane državljane, uglavnom iz arapskih zemalja, koji su za vreme rata došli u BiH kako bi vodili „džihad“ ili „sveti rat“ protiv neprijatelja bosanskih Muslimana. Izraz „mudžahedin” koristio se i za lokalne Muslimane koji su se priključili mudžahedinima iz inostranstva, prihvatili njihovu ideologiju i usvojili njihovu nošnju i običaje.
{"title":"MUDŽAHEDINI U ARMIJI BOSNE I HERCEGOVINE 1992–1995.","authors":"Kosta Nikolić","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.nik.455-482","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.nik.455-482","url":null,"abstract":"Verska komponenta rata u jedinicama Armije Bosne i Hercegovine najviše se vezuje za dobrovoljce iz islamskih zemalja. Izraz „mudžahedin“ (Alahov borac ili „sveti ratnik“) široko se koristio za strane državljane, uglavnom iz arapskih zemalja, koji su za vreme rata došli u BiH kako bi vodili „džihad“ ili „sveti rat“ protiv neprijatelja bosanskih Muslimana. Izraz „mudžahedin” koristio se i za lokalne Muslimane koji su se priključili mudžahedinima iz inostranstva, prihvatili njihovu ideologiju i usvojili njihovu nošnju i običaje.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49047288","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.man.387-400
Mirjana Manojlović, Branka Manojlović
Autorke su u radu predstavile razlike među jugoslovenskim republikama na polju pismenosti. Posebna pažnja je posvećena Crnoj Gori i njenim regionalnim osobenostima, imajući u vidu i polne specifičnosti. Osnovni izvor podataka je zvanična statistika i to, prije svega, popisi stanovništva. Pismenost se može razumjeti kao preduslov za bitne društvene transformacije, ali i kao pokazatelj životnog standarda. Ovako širok pristup temi ukazuje na potrebu interdisciplinarnog istraživanja. U ovom slučaju je došlo do povezivanja istorije i geografije. Uključivanje sociologije, antropologije i ekonomskih nauka bilo bi u budućnosti poželjno zbog različitih metoda i gledišta. Ovdje, rezultati istorijsko-geografske simbioze pokazuju da su sve jugoslovenske republike prevazišle problem nepismenosti i dostigle relativnu jednakost polova u ovom aspektu.
{"title":"REGIONALNA PISMENOST U JUGOSLAVIJI SA POSEBNIM OSVRTOM NA CRNU GORU","authors":"Mirjana Manojlović, Branka Manojlović","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.man.387-400","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.man.387-400","url":null,"abstract":"Autorke su u radu predstavile razlike među jugoslovenskim republikama na polju pismenosti. Posebna pažnja je posvećena Crnoj Gori i njenim regionalnim osobenostima, imajući u vidu i polne specifičnosti. Osnovni izvor podataka je zvanična statistika i to, prije svega, popisi stanovništva. Pismenost se može razumjeti kao preduslov za bitne društvene transformacije, ali i kao pokazatelj životnog standarda. Ovako širok pristup temi ukazuje na potrebu interdisciplinarnog istraživanja. U ovom slučaju je došlo do povezivanja istorije i geografije. Uključivanje sociologije, antropologije i ekonomskih nauka bilo bi u budućnosti poželjno zbog različitih metoda i gledišta. Ovdje, rezultati istorijsko-geografske simbioze pokazuju da su sve jugoslovenske republike prevazišle problem nepismenosti i dostigle relativnu jednakost polova u ovom aspektu.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45479372","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-08-01DOI: 10.29362/ist20veka.2023.2.tim.303-322
Aleksej Timofejev
Na osnovu arhivskog materijala iz srpskih i stranih arhiva u radu se rekonstruiše delovanje mreže sovjetske političke obaveštajne službe (INO NKVD) u predratnom Beogradu uz posebnu pažnju usmerenu na događaje 1933–1935. kada je u Beogradu delovao sovjetski rezident vlasnik restorana „Mali Pariz“.
Na-osnovu arhivskog materijala iz srpskih i stranih arhiva u radu se rekonsruiše delovanje mreže sovjetske političke obaveštajne službe(INO NKVD)u predratnom Beograddu uz posebnu pažnju usmerenu Na doga dj aje 1933-1935。当时小巴黎餐馆的苏联居民在贝尔格莱德。
{"title":"„NULTI PACIJENT“: POČECI DELOVANJA SOVJETSKE OBAVEŠTAJNE SLUŽBE U KRALJEVINI JUGOSLAVIJI","authors":"Aleksej Timofejev","doi":"10.29362/ist20veka.2023.2.tim.303-322","DOIUrl":"https://doi.org/10.29362/ist20veka.2023.2.tim.303-322","url":null,"abstract":"Na osnovu arhivskog materijala iz srpskih i stranih arhiva u radu se rekonstruiše delovanje mreže sovjetske političke obaveštajne službe (INO NKVD) u predratnom Beogradu uz posebnu pažnju usmerenu na događaje 1933–1935. kada je u Beogradu delovao sovjetski rezident vlasnik restorana „Mali Pariz“.","PeriodicalId":14520,"journal":{"name":"Istorija 20. veka","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49307032","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}