Celem artykułu jest opis i analiza kolędy z drzewkiem z Zarównia (rzeszowskie). Autor przywołał jej genezę, ustalił zasięg występowania, funkcje oraz opisał kontekst wykonawczy. Wyekscerpował i przeanalizował, zgodnie z metodologią moskiewskiej szkoły etnolingwistycznej, poszczególne kody obrzędu, ze szczególnym naciskiem na kod akcjonalny, werbalny i muzyczny. Obserwacja kodu przedmiotowego kolędowania z drzewkiem umożliwiła zdefiniowanie i opis jego podstawowych symbolicznych znaczeń. Bazą źródłową są nagrania zdeponowane w Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego KUL (AMFR KUL), zarejestrowane w 1974 r., oraz materiały terenowe z Archiwum Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej (MKL–AE).
{"title":"„Kolęda z drzewkiem” z Zarównia w kontekście „kolędowania z Rajem” w południowo-wschodniej Polsce. W poszukiwaniu metody opisu i analizy wariantu obrzędu","authors":"Tomasz Rokosz","doi":"10.12775/lse.2022.61.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.13","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest opis i analiza kolędy z drzewkiem z Zarównia (rzeszowskie). Autor przywołał jej genezę, ustalił zasięg występowania, funkcje oraz opisał kontekst wykonawczy. Wyekscerpował i przeanalizował, zgodnie z metodologią moskiewskiej szkoły etnolingwistycznej, poszczególne kody obrzędu, ze szczególnym naciskiem na kod akcjonalny, werbalny i muzyczny. Obserwacja kodu przedmiotowego kolędowania z drzewkiem umożliwiła zdefiniowanie i opis jego podstawowych symbolicznych znaczeń. Bazą źródłową są nagrania zdeponowane w Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego KUL (AMFR KUL), zarejestrowane w 1974 r., oraz materiały terenowe z Archiwum Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej (MKL–AE).","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49179059","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autorka zainteresowała się problematyką ekspansji ludyczności w kulturze współczesnej jako przestrzeni konsumpcyjno-zabawowej. Przedmiotem analizy uczyniła Dni Gwarków – kilkudniową imprezę plenerową, organizowaną cyklicznie w Tarnowskich Górach (woj. śląskie), wyeksponowała odbywający się trzeciego dnia świętowania pochód, obrazujący najważniejsze wydarzenia i postaci z historii miasta. Celem badań empirycznych i analizy pozyskanego materiału była próba odpowiedzi na pytania: co jest przyczyną tak dużej popularności masowych imprez plenerowych oraz jakim celom służy ich organizacja. Autorka, odnosząc się do specyfiki regionalnej tego święta miejskiego, skoncentrowała się na czasie i miejscu obchodów oraz omówiła pochód w kontekście skonwencjonalizowanego widowiska teatralnego z historią w tle (eksponując bohaterów oraz teatralną oprawę inscenizacji ulicznej).
{"title":"W stronę uludycznienia kultury: współczesne miasto jako przestrzeń konsumpcji zabawy i kreowania tożsamości. Przykład tarnogórskich Dni Gwarków","authors":"Bożena Kaczmarczyk-Gwóźdź","doi":"10.12775/lse.2022.61.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.11","url":null,"abstract":"Autorka zainteresowała się problematyką ekspansji ludyczności w kulturze współczesnej jako przestrzeni konsumpcyjno-zabawowej. Przedmiotem analizy uczyniła Dni Gwarków – kilkudniową imprezę plenerową, organizowaną cyklicznie w Tarnowskich Górach (woj. śląskie), wyeksponowała odbywający się trzeciego dnia świętowania pochód, obrazujący najważniejsze wydarzenia i postaci z historii miasta. Celem badań empirycznych i analizy pozyskanego materiału była próba odpowiedzi na pytania: co jest przyczyną tak dużej popularności masowych imprez plenerowych oraz jakim celom służy ich organizacja. Autorka, odnosząc się do specyfiki regionalnej tego święta miejskiego, skoncentrowała się na czasie i miejscu obchodów oraz omówiła pochód w kontekście skonwencjonalizowanego widowiska teatralnego z historią w tle (eksponując bohaterów oraz teatralną oprawę inscenizacji ulicznej).","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66616721","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
This study deals with Halloween and Valentine’s Day in Slovakia from the perspective of the eventisation theory elaborated on by Winfried Gebhardt (2000), which reflects on internal as well as external changes in the field of holidays in modern societies and seeks to elucidate the cultural dimension of the processes of individualisation and pluralisation during the late-modernity period. The authors explore these two holidays as global phenomena with a focus on their holiday practice, i.e. on the ways of celebrating and spending holidays. At the same time, they analyse the historical and social processes related to the transformations of Europe’s and Slovakia’s holiday culture since the end of the 20th century. On this basis, they present research materials that clarify these processes of domestication as well as the ways of celebrating Halloween and Valentine’s Day in Slovakia. The empirical data form the basis for formulating findings on the ways of spending these two “new” holidays and their relationship to the process of eventisation of the holiday culture.
{"title":"Halloween and Valentine’s Day in Slovakia: new holidays or new opportunities for celebration?","authors":"K. Popelková, Juraj Zajonc","doi":"10.12775/lse.2022.61.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.02","url":null,"abstract":"This study deals with Halloween and Valentine’s Day in Slovakia from the perspective of the eventisation theory elaborated on by Winfried Gebhardt (2000), which reflects on internal as well as external changes in the field of holidays in modern societies and seeks to elucidate the cultural dimension of the processes of individualisation and pluralisation during the late-modernity period. The authors explore these two holidays as global phenomena with a focus on their holiday practice, i.e. on the ways of celebrating and spending holidays. At the same time, they analyse the historical and social processes related to the transformations of Europe’s and Slovakia’s holiday culture since the end of the 20th century. On this basis, they present research materials that clarify these processes of domestication as well as the ways of celebrating Halloween and Valentine’s Day in Slovakia. The empirical data form the basis for formulating findings on the ways of spending these two “new” holidays and their relationship to the process of eventisation of the holiday culture.","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66616629","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The author begins with the research on annual rituals in the current of structural semiotics, on the basis of which it is possible to define a ritual as a text of culture. Then, the author proceeds to demonstrate that the Actor-Network Theory (ANT) can be a natural continuation of the structural-functional research on rituals, because these two approaches meet in four methodological areas: anthropology and ethnology, structuralism, semiotics (of a text) and ethnomethodology, and are inspired by them. In the second part, the authors outlines two basic “methodological benefits” which the research on rituals may derive from the application of ANT: a new look on elements of structure of a ritual culture text and the use of translation as an in spe tool of ritual semiotics. In the conclusions, the author opens new research perspectives, in particular by presenting ANT as a natural bridge between the structural-functional-semiotic description of a ritual and constructivism, and as a chance to interpret the way in which texts of post-traditional culture build a community.
{"title":"A rite in the light of the Actor-Network Theory – the research perspectives (as exemplified by the feast of Corpus Christi in Spycimierz)","authors":"K. Smyk","doi":"10.12775/lse.2022.61.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.04","url":null,"abstract":"The author begins with the research on annual rituals in the current of structural semiotics, on the basis of which it is possible to define a ritual as a text of culture. Then, the author proceeds to demonstrate that the Actor-Network Theory (ANT) can be a natural continuation of the structural-functional research on rituals, because these two approaches meet in four methodological areas: anthropology and ethnology, structuralism, semiotics (of a text) and ethnomethodology, and are inspired by them. In the second part, the authors outlines two basic “methodological benefits” which the research on rituals may derive from the application of ANT: a new look on elements of structure of a ritual culture text and the use of translation as an in spe tool of ritual semiotics. In the conclusions, the author opens new research perspectives, in particular by presenting ANT as a natural bridge between the structural-functional-semiotic description of a ritual and constructivism, and as a chance to interpret the way in which texts of post-traditional culture build a community.","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48417829","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł jest próbą zmierzenia się z wybranymi wyzwaniami towarzyszącymi pracy badawczej na styku antropologii i nauk politycznych. Zaprezentowane refleksje powstały na podstawie doświadczeń z badań terenowych prowadzonych w latach 2005–2019 w Andach Peruwiańskich i, od 2022 roku, w Kolumbii. Zasadniczą część tekstu stanowi przegląd ewolucji moich wyobrażeń na temat podejmowanych problemów badawczych przed i po ich skonfrontowaniu z wiedzą terenową, czyli usytuowaniu w kontekstach życia z badanymi. W zakończeniu podejmuję próbę odpowiedzi na pytanie, na czym może polegać i do czego prowadzić poszukiwanie porozumienia między reprezentowanymi w tekście dyscyplinami.
{"title":"O badaniu wojny poprzez ustanawianie pokoju między dyscyplinami. Wybrane aspekty współpracy antropologii i nauk politycznych na przykładzie badań terenowych w Andach","authors":"Joanna Pietraszczyk-Sękowska","doi":"10.12775/lse.2022.61.14","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.14","url":null,"abstract":"Artykuł jest próbą zmierzenia się z wybranymi wyzwaniami towarzyszącymi pracy badawczej na styku antropologii i nauk politycznych. Zaprezentowane refleksje powstały na podstawie doświadczeń z badań terenowych prowadzonych w latach 2005–2019 w Andach Peruwiańskich i, od 2022 roku, w Kolumbii. Zasadniczą część tekstu stanowi przegląd ewolucji moich wyobrażeń na temat podejmowanych problemów badawczych przed i po ich skonfrontowaniu z wiedzą terenową, czyli usytuowaniu w kontekstach życia z badanymi. W zakończeniu podejmuję próbę odpowiedzi na pytanie, na czym może polegać i do czego prowadzić poszukiwanie porozumienia między reprezentowanymi w tekście dyscyplinami.","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66616778","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule przedstawione zostały założenia i wyniki analiz przeprowadzonych przez Adriannę Surmiak w ramach jej projektu badawczego, który miał potwierdzić tezę o konieczności łączenia reguł etyki formalnej z etyką nienormatywną w badaniach antropologicznych i socjologicznych, jak również istnienie ścisłego związku pomiędzy metodologią badań a wyborami etycznych postaw badaczy. W swoich rozmowach z badaczami autorka omawianej książki skupiła się na trzech zasadniczych pytaniach: 1. jakie znaczenie na każdym etapie prowadzonych badań mają dla badacza problemy etyczne; 2. jakie praktyki są uznawane za złe, a jakie za dobre w badaniach osób wrażliwych na skrzywdzenie; 3. jakie koncepcje, przekonania i wartości można wyprowadzić z analiz konkretnych sposobów postępowania badaczy w trakcie prowadzonych przez nich badań. W artykule zamieszczone zostały komentarze do wniosków, które A. Surmiak wysnuła ze swych badań. Owe komentarze dotyczą problemów, jakie pojawiają się w konsekwencji stosowania niepisanych zasad etyki nienormatywnej, w szczególności: postawy badacza, włączania pozanaukowych form poznania, jak empatia czy wrażliwość, do procesu poznania oraz kwestii zapewnienia dobrostanu badanych.
{"title":"Etyka badań a etyka badacza. Uwagi na marginesie lektury książki Adrianny Surmiak „Etyka badań jakościowych. Analiza doświadczeń badaczy w badaniach z osobami podatnymi na zranienie”","authors":"Katarzyna Kaniowska","doi":"10.12775/lse.2022.61.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.15","url":null,"abstract":"W artykule przedstawione zostały założenia i wyniki analiz przeprowadzonych przez Adriannę Surmiak w ramach jej projektu badawczego, który miał potwierdzić tezę o konieczności łączenia reguł etyki formalnej z etyką nienormatywną w badaniach antropologicznych i socjologicznych, jak również istnienie ścisłego związku pomiędzy metodologią badań a wyborami etycznych postaw badaczy. W swoich rozmowach z badaczami autorka omawianej książki skupiła się na trzech zasadniczych pytaniach: 1. jakie znaczenie na każdym etapie prowadzonych badań mają dla badacza problemy etyczne; 2. jakie praktyki są uznawane za złe, a jakie za dobre w badaniach osób wrażliwych na skrzywdzenie; 3. jakie koncepcje, przekonania i wartości można wyprowadzić z analiz konkretnych sposobów postępowania badaczy w trakcie prowadzonych przez nich badań. W artykule zamieszczone zostały komentarze do wniosków, które A. Surmiak wysnuła ze swych badań. Owe komentarze dotyczą problemów, jakie pojawiają się w konsekwencji stosowania niepisanych zasad etyki nienormatywnej, w szczególności: postawy badacza, włączania pozanaukowych form poznania, jak empatia czy wrażliwość, do procesu poznania oraz kwestii zapewnienia dobrostanu badanych.","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66617283","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Od połowy lat 90. XX w. na Śląsku Opolskim zauważalna jest aktywizacja stowarzyszeń mniejszości niemieckiej na niwie społeczno-kulturalnej, m.in. poprzez organizację wielu form świętowania rodzinnego, dorocznego, lokalnego i regionalnego. Autorka zainteresowała się zwyczajową uroczystością, zwaną stawianiem maibaumu, czyli drzewka majowego, praktykowaną przez członkinie Związku Śląskich Kobiet Wiejskich na wzór wiosennego święta znanego w Niemczech. Omówiła pierwotne znaczenie praktyki stawiania majów (wysokich drzew i słupów przybranych zielenią) w Europie i w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska, wskazując, iż ta forma majowego świętowania (pierwotnie także matrymonialnego) została zarzucona po II wojnie światowej, a jej reaktywacja w zmienionej formie ludycznej nastąpiła w latach 90. XX w. Na podstawie przeprowadzonych badań terenowych oceniła, że obecnie maibaum stanowi hybrydyczny rekwizyt, a świętowanie związane z jego ustawianiem w centrum miejscowości tworzy scenerię widowiska, wybiórczo łączącego elementy niemieckiego i śląskiego dziedzictwa kulturowego.
{"title":"„Stawianie maibaumu”. O majowym świętowaniu jako formie konstruowania tożsamości mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim","authors":"Magdalena Brandt","doi":"10.12775/lse.2022.61.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.07","url":null,"abstract":"Od połowy lat 90. XX w. na Śląsku Opolskim zauważalna jest aktywizacja stowarzyszeń mniejszości niemieckiej na niwie społeczno-kulturalnej, m.in. poprzez organizację wielu form świętowania rodzinnego, dorocznego, lokalnego i regionalnego. Autorka zainteresowała się zwyczajową uroczystością, zwaną stawianiem maibaumu, czyli drzewka majowego, praktykowaną przez członkinie Związku Śląskich Kobiet Wiejskich na wzór wiosennego święta znanego w Niemczech. Omówiła pierwotne znaczenie praktyki stawiania majów (wysokich drzew i słupów przybranych zielenią) w Europie i w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska, wskazując, iż ta forma majowego świętowania (pierwotnie także matrymonialnego) została zarzucona po II wojnie światowej, a jej reaktywacja w zmienionej formie ludycznej nastąpiła w latach 90. XX w. Na podstawie przeprowadzonych badań terenowych oceniła, że obecnie maibaum stanowi hybrydyczny rekwizyt, a świętowanie związane z jego ustawianiem w centrum miejscowości tworzy scenerię widowiska, wybiórczo łączącego elementy niemieckiego i śląskiego dziedzictwa kulturowego.","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66616685","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Przedmiotem artykułu jest moczka – jedna z charakterystycznych i najstarszych śląskich potraw wigilijnych, której tradycja spożywania sięga drugiej połowy XIX w. Traktowana jako wykwintny deser, podawana jest zazwyczaj na końcu uroczystej kolacji wigilijnej. Podstawą analizy są materiały pozyskane w trakcie badań terenowych prowadzonych w latach 2019–2021 na Górnym Śląsku, w dwóch województwach: śląskim i opolskim. Autorka omawia zasięg występowania dania, funkcjonujące nazwy, produkty wchodzące w jej skład, a także konsumpcję w różnych grupach wiekowych oraz nowe praktyki zwyczajowe mające wpływ na jej współczesny odbiór. Moczka stanowi interesujący przykład dziedzictwa kulinarnego Śląska.
{"title":"„Moczka jest jak Śląsk. Króluje w ni roztomajtość a wolność…”. O regionalnej specyfice deseru wigilijnego","authors":"D. Świtała-Trybek","doi":"10.12775/lse.2022.61.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.12","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest moczka – jedna z charakterystycznych i najstarszych śląskich potraw wigilijnych, której tradycja spożywania sięga drugiej połowy XIX w. Traktowana jako wykwintny deser, podawana jest zazwyczaj na końcu uroczystej kolacji wigilijnej. Podstawą analizy są materiały pozyskane w trakcie badań terenowych prowadzonych w latach 2019–2021 na Górnym Śląsku, w dwóch województwach: śląskim i opolskim. Autorka omawia zasięg występowania dania, funkcjonujące nazwy, produkty wchodzące w jej skład, a także konsumpcję w różnych grupach wiekowych oraz nowe praktyki zwyczajowe mające wpływ na jej współczesny odbiór. Moczka stanowi interesujący przykład dziedzictwa kulinarnego Śląska.","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66616731","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The article presents the modern practices of remembering sunken Ukrainian villages at annual or periodic gatherings of migrants from flooded areas in various regions of Ukraine. It describes the subsequent stages of organising such events, from spontaneous visits to the flooded place to a solemn meeting of the villagers on the banks of the reservoir. It also discusses the ritualised mechanisms and means by which an ordinary meeting of group of people is transformed into a festival through the sacralisation of the gathering’s time and place (by building memorials, such as chapels, crosses or monuments, the publication of memoirs, organization of exhibitions, etc.), through the appropriate selection of participants and the use of suitable identifiers of a celebration time (e.g. a shared meal, musical accompaniment, the performance of special songs, the use of national costumes, the taking of memorial photographs).
{"title":"How a gathering becomes a holiday. Modern social practices of migrants from flooded zones in Ukraine","authors":"Iryna Koval-Fuchylo, K. Orszulak-Dudkowska","doi":"10.12775/lse.2022.61.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.9","url":null,"abstract":"The article presents the modern practices of remembering sunken Ukrainian villages at annual or periodic gatherings of migrants from flooded areas in various regions of Ukraine. It describes the subsequent stages of organising such events, from spontaneous visits to the flooded place to a solemn meeting of the villagers on the banks of the reservoir. It also discusses the ritualised mechanisms and means by which an ordinary meeting of group of people is transformed into a festival through the sacralisation of the gathering’s time and place (by building memorials, such as chapels, crosses or monuments, the publication of memoirs, organization of exhibitions, etc.), through the appropriate selection of participants and the use of suitable identifiers of a celebration time (e.g. a shared meal, musical accompaniment, the performance of special songs, the use of national costumes, the taking of memorial photographs).","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47311186","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bez względu na swój charakter święta to czas, któremu społeczeństwo nadało szczególną rolę. Ich obchodzenie może się niekiedy wiązać z realizacją czynności, które wypełniają znamiona przestępstw lub wykroczeń. Prawo karne służy jednak przede wszystkim ochronie społeczeństwa przed czynnikami negatywnymi, zatem świętowanie, czyli działanie w sposób akceptowany społecznie, ma fundamentalne znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności karnej osób działających. W artykule przedstawiono znaczenie czynności związanych ze świętowaniem w procesie ustalenia odpowiedzialności karnej sprawców niektórych czynów zabronionych, szczególnie w zakresie konkretyzacji ich motywacji oraz sposobu działania. Na początku zarysowano spór doktrynalny dotyczący kontratypu zwyczaju oraz problematyczność jego stosowania w orzecznictwie. Następnie omówiono wpływ świętowania na ustalenie społecznej szkodliwości czynu, co, ze względu na specyfikę zwyczajów i obyczajów jako ugruntowanych w moralności społecznej, stanowić powinno ważną okoliczność dla organów prowadzących postępowanie. Sformułowano również kilka przesłanek pomocniczych mogących mieć zastosowanie w postępowaniach o omawianym charakterze. Na końcu podkreślono, że popełnienie czynu zabronionego wiąże się z realizacją jego wszystkich znamion. Niekiedy może to nie mieć miejsca z uwagi na odmienny od relewantnych zamiar osób działających.
{"title":"Świętowanie jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność karną","authors":"Kamil Wolanin","doi":"10.12775/lse.2022.61.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lse.2022.61.01","url":null,"abstract":"Bez względu na swój charakter święta to czas, któremu społeczeństwo nadało szczególną rolę. Ich obchodzenie może się niekiedy wiązać z realizacją czynności, które wypełniają znamiona przestępstw lub wykroczeń. Prawo karne służy jednak przede wszystkim ochronie społeczeństwa przed czynnikami negatywnymi, zatem świętowanie, czyli działanie w sposób akceptowany społecznie, ma fundamentalne znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności karnej osób działających. W artykule przedstawiono znaczenie czynności związanych ze świętowaniem w procesie ustalenia odpowiedzialności karnej sprawców niektórych czynów zabronionych, szczególnie w zakresie konkretyzacji ich motywacji oraz sposobu działania. Na początku zarysowano spór doktrynalny dotyczący kontratypu zwyczaju oraz problematyczność jego stosowania w orzecznictwie. Następnie omówiono wpływ świętowania na ustalenie społecznej szkodliwości czynu, co, ze względu na specyfikę zwyczajów i obyczajów jako ugruntowanych w moralności społecznej, stanowić powinno ważną okoliczność dla organów prowadzących postępowanie. Sformułowano również kilka przesłanek pomocniczych mogących mieć zastosowanie w postępowaniach o omawianym charakterze. Na końcu podkreślono, że popełnienie czynu zabronionego wiąże się z realizacją jego wszystkich znamion. Niekiedy może to nie mieć miejsca z uwagi na odmienny od relewantnych zamiar osób działających.","PeriodicalId":32491,"journal":{"name":"Lodzkie Studia Etnograficzne","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66616624","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}