W Gdyni w latach 1933-1939 dzialala placowka polskiego wywiadu wojskowego. Byl to Posterunek Oficerski nr 2 (PO 2), podlegający wiekszej agendzie, Ekspozyturze nr 3 Oddzialu II Sztabu Glownego Wojska Polskiego. Pod kierownictwem oficera pracowalo w nim kilku wojskowych i cywilow. Podlegali im agenci, zbierający wiadomości w terenie. Ich liczba oscylowala miedzy 6 a 13. Ogolem, w latach 1933-1938 dla PO 2 pracowalo w Gdansku i Niemczech co najmniej 37 agentow. PO 2 utworzono kilka miesiecy po objeciu wladzy w Rzeszy przez nazistow i tuz po wystąpieniu Niemiec z Ligi Narodow. Lata 1931-1933 byly okresem wyjątkowego napiecia w stosunkach polsko-gdanskich. Ich widownią bylo glownie forum Ligi Narodow. Prawdopodobnie powolanie posterunku kontrwywiadu ofensywnego (bo taki mial profil dzialalności przez pierwsze dwa lata) spowodowane bylo obawą przed rozwojem sytuacji w Wolnym Mieście. Naziści byli nieobliczalni i groźni. W zakresie kontrwywiadowczym PO 2 byl tarczą oslaniającą port w Gdyni i najblizszy rejon przed penetracją niemiecką idącą. Sąsiedztwo Wolnego Miasta Gdanska bylo glowną przyczyną powolania posterunku. Bylo to miasto cieplarniane dla dzialalności szpiegowskiej i nielegalnej. Przybywali tam dezerterzy, przemytnicy, falszerze, pospolici przestepcy, dzialacze polityczni i uciekinierzy przed prześladowaniami. Do listopada 1935 roku gdynski PO 2 koncentrowal sie na pracach kontrwywiadowczych związanych z Gdanskiem. Do latwych zadan nalezalo namierzanie mieszkan, w ktorych niemieckie sluzby spotykaly sie ze wspolpracownikami. Kilkadziesiąt zadan rocznie dotyczylo sprawdzenia doniesien posterunkow oficerskich, ekspozytury lub innych sluzb polskich w odniesieniu do podejrzanych osob. Szukano szpiegow i zdrajcow. Badano zachowania – zwlaszcza gdanszczan – nietypowe i wystepujące regularnie.Zbierano wiadomości o powiązaniach miedzy przedsiebiorstwami polskimi, gdanskimi i niemieckimi na Wybrzezu. Sprawdzano kontakty towarzyskie oficerow Wojska Polskiego i czlonkow ich rodzin (zwlaszcza zon). Od 1935 roku, w związku z powstaniem niemieckiej armii z poboru powszechnego (Wehrmacht) PO 2 zostal przestawiony na dzialania ofensywne, glownie na terenie Pomorza Zachodniego (czyli wschodniego obszaru Provinz Pommern oraz Grenzmark Posen Westpreussen). Chodzilo o poznanie stanu niemieckich zbrojen, dyslokacji wojsk, budowy lotnisk i umocnien (na poźniejszym tzw. Wale Pomorskim, (Pommern stellung – d 1).I przewidzenie szybkości mobilizacji.
{"title":"„Okno na świat” i „dwójka”. Działalność placówki polskiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w Gdyni w latach 1933-1939","authors":"W. Skóra","doi":"10.18276/pz.2019.2-05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.2-05","url":null,"abstract":"W Gdyni w latach 1933-1939 dzialala placowka polskiego wywiadu wojskowego. Byl to Posterunek Oficerski nr 2 (PO 2), podlegający wiekszej agendzie, Ekspozyturze nr 3 Oddzialu II Sztabu Glownego Wojska Polskiego. Pod kierownictwem oficera pracowalo w nim kilku wojskowych i cywilow. Podlegali im agenci, zbierający wiadomości w terenie. Ich liczba oscylowala miedzy 6 a 13. Ogolem, w latach 1933-1938 dla PO 2 pracowalo w Gdansku i Niemczech co najmniej 37 agentow. PO 2 utworzono kilka miesiecy po objeciu wladzy w Rzeszy przez nazistow i tuz po wystąpieniu Niemiec z Ligi Narodow. Lata 1931-1933 byly okresem wyjątkowego napiecia w stosunkach polsko-gdanskich. Ich widownią bylo glownie forum Ligi Narodow. Prawdopodobnie powolanie posterunku kontrwywiadu ofensywnego (bo taki mial profil dzialalności przez pierwsze dwa lata) spowodowane bylo obawą przed rozwojem sytuacji w Wolnym Mieście. Naziści byli nieobliczalni i groźni. W zakresie kontrwywiadowczym PO 2 byl tarczą oslaniającą port w Gdyni i najblizszy rejon przed penetracją niemiecką idącą. Sąsiedztwo Wolnego Miasta Gdanska bylo glowną przyczyną powolania posterunku. Bylo to miasto cieplarniane dla dzialalności szpiegowskiej i nielegalnej. Przybywali tam dezerterzy, przemytnicy, falszerze, pospolici przestepcy, dzialacze polityczni i uciekinierzy przed prześladowaniami. Do listopada 1935 roku gdynski PO 2 koncentrowal sie na pracach kontrwywiadowczych związanych z Gdanskiem. Do latwych zadan nalezalo namierzanie mieszkan, w ktorych niemieckie sluzby spotykaly sie ze wspolpracownikami. Kilkadziesiąt zadan rocznie dotyczylo sprawdzenia doniesien posterunkow oficerskich, ekspozytury lub innych sluzb polskich w odniesieniu do podejrzanych osob. Szukano szpiegow i zdrajcow. Badano zachowania – zwlaszcza gdanszczan – nietypowe i wystepujące regularnie.Zbierano wiadomości o powiązaniach miedzy przedsiebiorstwami polskimi, gdanskimi i niemieckimi na Wybrzezu. Sprawdzano kontakty towarzyskie oficerow Wojska Polskiego i czlonkow ich rodzin (zwlaszcza zon). Od 1935 roku, w związku z powstaniem niemieckiej armii z poboru powszechnego (Wehrmacht) PO 2 zostal przestawiony na dzialania ofensywne, glownie na terenie Pomorza Zachodniego (czyli wschodniego obszaru Provinz Pommern oraz Grenzmark Posen Westpreussen). Chodzilo o poznanie stanu niemieckich zbrojen, dyslokacji wojsk, budowy lotnisk i umocnien (na poźniejszym tzw. Wale Pomorskim, (Pommern stellung – d 1).I przewidzenie szybkości mobilizacji.","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"21 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68060340","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Therefore, the Czech Ore Mountains, represented an area where means of early modern wartime logistics had been fully applied. The collected contributions were subject to strict supervision and inventory on the side of the city or state officials, for which the documentary evidence is provided by the increasing bureaucratization of the early modern state. At that time the Ore Mountains as a link between Saxony and Bohemia were carrying a considerable (definitely not negligeable) degree of the war load.
{"title":"Military Role of the Ore Mountains in Thirty Years‘ War","authors":"Lukáš Sláma","doi":"10.18276/pz.2019.4-05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.4-05","url":null,"abstract":"Therefore, the Czech Ore Mountains, represented an area where means of early modern wartime logistics had been fully applied. The collected contributions were subject to strict supervision and inventory on the side of the city or state officials, for which the documentary evidence is provided by the increasing bureaucratization of the early modern state. At that time the Ore Mountains as a link between Saxony and Bohemia were carrying a considerable (definitely not negligeable) degree of the war load.","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68061180","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule przedstawiono sylwetke prof. Alfreda Wielopolskiego (1905-1996). Przed II wojną światową pracownik administracji panstwowej, m.in. wicestarosta Wielunia (1932-34), pracownik kancelarii cywilnej prezydenta Ignacego Mościckiego, nastepnie pracownik i ostatecznie dyrektor Biura Senatu. Po wojnie sekretarz naukowy reaktywowanego Instytutu Baltyckiego. W roku 1948 ostatecznie przeprowadza sie do Szczecina, gdzie podejmuje prace wykladowcy w Akademii Handlowej w Szczecinie, Wyzszej Szkole Ekonomicznej (do 1951) oraz po przerwie związanej z represjami politycznymi, na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technicznym (1956-1976). W okresie "wymuszonej przerwy" w pracy dydaktycznej, zatrudnienie znalazl w Wojewodzkim Archiwum Panstwowym w Szczecinie (1952-1962). Alfred Wielopolski byl jednym z pionierow i zalozycieli tworzącego sie w Szczecinie środowiska humanistycznego. Jego dzialalnośc i wklad w rozwoj humanistyki przejawial sie obok pracy dydaktycznej w charakterze nauczyciela akademickiego oraz czlonkostwa w instytucjach naukowych dzialających w Szczecinie poprzez publikowanie artykulow i monografii naukowych. Tematyką jego badan byla archiwistyka, historia gospodarcza oraz zagadnienia pomorskie.
{"title":"Wkład w rozwój pisarstwa naukowego prof. Alfreda Wielopolskiego (1905-1996)","authors":"P. Siemiński","doi":"10.18276/pz.2019.2-03","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.2-03","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono sylwetke prof. Alfreda Wielopolskiego (1905-1996). Przed II wojną światową pracownik administracji panstwowej, m.in. wicestarosta Wielunia (1932-34), pracownik kancelarii cywilnej prezydenta Ignacego Mościckiego, nastepnie pracownik i ostatecznie dyrektor Biura Senatu. Po wojnie sekretarz naukowy reaktywowanego Instytutu Baltyckiego. W roku 1948 ostatecznie przeprowadza sie do Szczecina, gdzie podejmuje prace wykladowcy w Akademii Handlowej w Szczecinie, Wyzszej Szkole Ekonomicznej (do 1951) oraz po przerwie związanej z represjami politycznymi, na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technicznym (1956-1976). W okresie \"wymuszonej przerwy\" w pracy dydaktycznej, zatrudnienie znalazl w Wojewodzkim Archiwum Panstwowym w Szczecinie (1952-1962). Alfred Wielopolski byl jednym z pionierow i zalozycieli tworzącego sie w Szczecinie środowiska humanistycznego. Jego dzialalnośc i wklad w rozwoj humanistyki przejawial sie obok pracy dydaktycznej w charakterze nauczyciela akademickiego oraz czlonkostwa w instytucjach naukowych dzialających w Szczecinie poprzez publikowanie artykulow i monografii naukowych. Tematyką jego badan byla archiwistyka, historia gospodarcza oraz zagadnienia pomorskie.","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68059601","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Between Academic Integrity and Myth. Tomasz Kantzow (1505-1542) as an Early Precursor of Modern Historiography of West Pomerania","authors":"Grzegorz Śliżewski","doi":"10.18276/pz.2019.3-01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.3-01","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68060513","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykulu jest wiec przedstawienie szkicu biograficznego jednej z wybitnych postaci szczecinskiej medycyny, nauczyciela calego pokolenia szczecinskich chirurgow, światowej klasy specjalisty chirurgii reki Boleslawa Nagaya. Pochodzil ze Lwowa, gdzie w czasie wojny byl karmicielem wszy w Instytucie Weigla. Byl rowniez zolnierzem Armii Krajowej. W koncu sierpnia 1945 r. wyjechal z rodzinnego miasta z transportem Teatru Polskiego. Rodzina przybyla początkowo do krewnych w Rozwadowie, a nastepnie udali sie do Gdyni. Rozpocząl studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdansku. Po uzyskaniu absolutorium (w 1950 r.), ale jeszcze przed zaliczeniem siedmiu egzaminow dyplomowych uzyskal prace jako zastepca mlodszego asystenta w I Klinice Chirurgicznej pod kierunkiem Stanislawa Nowickiego, a poźniej Kazimierza Debickiego. Dzieki pracy w Klinice, ktorej oddzialy obejmowaly szeroko rozumianą chirurgie (ogolna i traumatologiczna, urologia, torakochirurgia) Nagay mogl uczyc sie od doświadczonych medykow i szybko zdobywac wiedze teoretyczną oraz bieglośc chirurgiczną. Poźniej pracowal w 118 Wojskowym Szpitalu Garnizonowym w Koszalinie i Szpitalu Miejskim. W 1964 r. w Gdansku uzyskal tytul doktora nauk medycznych, broniąc rozprawy „Badania doświadczalne nad mozliwością powstawania stanow trombolitycznych w przypadkach stosowania penicyliny krystalicznej i penicyliny-depot”. W tym samym roku Nagay przeprowadzil sie do Szczecina, otrzymując zatrudnienie w II Klinice Chirurgii Ogolnej Pomorskiej Akademii Medycznej na stanowisku starszego asystenta, a nastepnie adiunkta. To wlaśnie w Szczecinie Nagay ukierunkowal swoje zainteresowania na chirurgie reki. Juz wtedy widzial potrzebe wyodrebnienia z chirurgii ortopedycznej i ogolnej wezszej specjalności – chirurgii reki. Dlatego tez po objeciu w 1977 r. kierownictwa nad II Kliniką Chirurgii Ogolnej PAM w Instytucie Chirurgii PAM po pieciu latach utworzyl z niej Klinike Chirurgii Ogolnej i Chirurgii Reki PAM. Nagay to nie tylko utalentowany naukowiec, ale takze nauczyciel akademicki, w pewnych wymiarach autorytet. Pod swoimi skrzydlami wyksztalcil wielu zasluzonych i cenionych lekarzy. Angazowal sie w organizowanie pomocy charytatywnej dla mniejszości polskiej we Lwowie (w tym polskiej szkoly). Zmarl 8 stycznia 2014 r.
{"title":"Bolesław Nagay (1926–2014). Szkic do portretu chirurga","authors":"Radosław Ptaszyński, Magdalena Żukowska","doi":"10.18276/pz.2019.2-04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.2-04","url":null,"abstract":"Celem artykulu jest wiec przedstawienie szkicu biograficznego jednej z wybitnych postaci szczecinskiej medycyny, nauczyciela calego pokolenia szczecinskich chirurgow, światowej klasy specjalisty chirurgii reki Boleslawa Nagaya. Pochodzil ze Lwowa, gdzie w czasie wojny byl karmicielem wszy w Instytucie Weigla. Byl rowniez zolnierzem Armii Krajowej. W koncu sierpnia 1945 r. wyjechal z rodzinnego miasta z transportem Teatru Polskiego. Rodzina przybyla początkowo do krewnych w Rozwadowie, a nastepnie udali sie do Gdyni. Rozpocząl studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdansku. Po uzyskaniu absolutorium (w 1950 r.), ale jeszcze przed zaliczeniem siedmiu egzaminow dyplomowych uzyskal prace jako zastepca mlodszego asystenta w I Klinice Chirurgicznej pod kierunkiem Stanislawa Nowickiego, a poźniej Kazimierza Debickiego. Dzieki pracy w Klinice, ktorej oddzialy obejmowaly szeroko rozumianą chirurgie (ogolna i traumatologiczna, urologia, torakochirurgia) Nagay mogl uczyc sie od doświadczonych medykow i szybko zdobywac wiedze teoretyczną oraz bieglośc chirurgiczną. Poźniej pracowal w 118 Wojskowym Szpitalu Garnizonowym w Koszalinie i Szpitalu Miejskim. W 1964 r. w Gdansku uzyskal tytul doktora nauk medycznych, broniąc rozprawy „Badania doświadczalne nad mozliwością powstawania stanow trombolitycznych w przypadkach stosowania penicyliny krystalicznej i penicyliny-depot”. W tym samym roku Nagay przeprowadzil sie do Szczecina, otrzymując zatrudnienie w II Klinice Chirurgii Ogolnej Pomorskiej Akademii Medycznej na stanowisku starszego asystenta, a nastepnie adiunkta. To wlaśnie w Szczecinie Nagay ukierunkowal swoje zainteresowania na chirurgie reki. Juz wtedy widzial potrzebe wyodrebnienia z chirurgii ortopedycznej i ogolnej wezszej specjalności – chirurgii reki. Dlatego tez po objeciu w 1977 r. kierownictwa nad II Kliniką Chirurgii Ogolnej PAM w Instytucie Chirurgii PAM po pieciu latach utworzyl z niej Klinike Chirurgii Ogolnej i Chirurgii Reki PAM. Nagay to nie tylko utalentowany naukowiec, ale takze nauczyciel akademicki, w pewnych wymiarach autorytet. Pod swoimi skrzydlami wyksztalcil wielu zasluzonych i cenionych lekarzy. Angazowal sie w organizowanie pomocy charytatywnej dla mniejszości polskiej we Lwowie (w tym polskiej szkoly). Zmarl 8 stycznia 2014 r.","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68059273","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Wegorzyno stanowi przyklad prywatnego miasta, wlasnośc szlachecką rodu von Borcke. Lokacja miast nie nastąpila w jednorazowym akcie prawny, ale Wegorzyno stalo sie miastem w toku dlugoletniego procesu nabywania kolejnych funkcji miejskich. Mieszczanie byli poddanymi rodu von Borcke i zobowiązani do dodatkowych danin na rzecz pana gruntowego. Wciągu XVI-XVIII wieku mieszkancy miasta trudnili sie rzemioslem i drobnym handlem, a rolnictwo stanowilo bardzo istotne uzupelnienie dochodow, a przede wszystkim podstawe wyzywienia gospodarstw domowych. Wegorzyno pelnilo role niewielkiego centrum rzemieślniczo-handlowe dla najblizszej okolicy. Wojna 30-letnia spowodowala znaczy upadek potencjalu gospodarczego i demograficznego miasta, ktory zostal odbudowany dopiero w II polowie XVIII wieku.
{"title":"Węgorzyno – szlacheckie miasto prywatne w czasach nowożytnych","authors":"Paweł Gut","doi":"10.18276/pz.2019.2-01","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.2-01","url":null,"abstract":"Wegorzyno stanowi przyklad prywatnego miasta, wlasnośc szlachecką rodu von Borcke. Lokacja miast nie nastąpila w jednorazowym akcie prawny, ale Wegorzyno stalo sie miastem w toku dlugoletniego procesu nabywania kolejnych funkcji miejskich. Mieszczanie byli poddanymi rodu von Borcke i zobowiązani do dodatkowych danin na rzecz pana gruntowego. Wciągu XVI-XVIII wieku mieszkancy miasta trudnili sie rzemioslem i drobnym handlem, a rolnictwo stanowilo bardzo istotne uzupelnienie dochodow, a przede wszystkim podstawe wyzywienia gospodarstw domowych. Wegorzyno pelnilo role niewielkiego centrum rzemieślniczo-handlowe dla najblizszej okolicy. Wojna 30-letnia spowodowala znaczy upadek potencjalu gospodarczego i demograficznego miasta, ktory zostal odbudowany dopiero w II polowie XVIII wieku.","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68059324","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The article analyses the impact of maps and plans for military operations in the Netherlands in the 1620s on the modernisation and reform of the art of war in the Republic of Poland. The analysis showed that the source of tactical, operational and strategic knowledge were cartographic sources that reached the lands of the Republic. They were most often brought by people who left the Crown and the Grand Duchy of Lithuania to the West for education and work and then returned to their homeland. It was established that a typical magnate returning from the journey brought between a dozen and a few dozen or so engravings and his own drawings of the sieges and fortification plan s. A common form was to provide maps for correspondence. Cartographic sources were supposed to help evaluate the military actions taken and allow the recipients to “keep an eye on” European conflict s.
{"title":"The influence of maps and plans created in the 1620s in the Netherlands on the development of military concepts in the Polish-Lithuanian Commonwealth","authors":"Karol Łopatecki","doi":"10.18276/pz.2019.4-11","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.4-11","url":null,"abstract":"The article analyses the impact of maps and plans for military operations in the Netherlands in the 1620s on the modernisation and reform of the art of war in the Republic of Poland. The analysis showed that the source of tactical, operational and strategic knowledge were cartographic sources that reached the lands of the Republic. They were most often brought by people who left the Crown and the Grand Duchy of Lithuania to the West for education and work and then returned to their homeland. It was established that a typical magnate returning from the journey brought between a dozen and a few dozen or so engravings and his own drawings of the sieges and fortification plan s. A common form was to provide maps for correspondence. Cartographic sources were supposed to help evaluate the military actions taken and allow the recipients to “keep an eye on” European conflict s.","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68061673","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykulu bylo ukazanie i ocena udzialu Kościola katolickiego w uprawianej w latach 1945-1949 propagandzie na rzecz Ziem Zachodnich i Polnocnych. Teza zaś brzmi: Kościol katolicki w Polsce odgrywal świadomą i celową role w procesach polonizacji Ziem Odzyskanych miedzy innymi uprawiając na ich rzecz propagande. W roku 1945 w interesie Polski i Kościola lezalo trwale zintegrowanie Ziem Zachodnich i Polnocnych z resztą kraju. Jednym z elementow koniecznych do osiągniecia tego celu byl przyjazd na te ziemie Polakow, ich adaptacja, zaangazowanie w odbudowe i zagospodarowanie oraz pozostanie na stale. W nie znające precedensu, przedsiewziecie zaangazowano przede wszystkim sily panstwowe, ktore mialy doprowadzic do realizacji polityki faktow dokonanych prowadzonej przez Jozefa Stalina. Zajecie Ziem Zachodnich bylo wowczas zgodne z polską racją stanu, dlatego wlączyly sie w to dzielo rowniez ośrodki naukowe i Kościol. Zaraz po wojnie rozpoczeto akcje propagandową na rzecz Ziem Odzyskanych skierowaną do Polakow z wojewodztw centralnych (by ulatwic im zaakceptowanie zmian granicznych), do mieszkancow Kresow Wschodnich (by nadac sens ich migracji na zachod) oraz do spoleczenstwa tworzącego sie na terenach poniemieckich (by pozostali i zaczeli utozsamiac sie z nową malą ojczyzne). Propaganda uprawiana przez Kościol roznila sie od tej stosowanej przez panstwo i ośrodki naukowe glownie tym, ze odwolywala sie do hasel ponownej chrystianizacji tych, protestanckich dotąd ziem. Specyficzny pod tym wzgledem byl region Pomorza Zachodniego, najslabiej powiązany historycznie z Polską i dlugo borykający sie z proznią osadniczą. Stąd propaganda byla tu bardziej intensywna, wykorzystywano w niej lokalną prase katolicką i kościelną (zwlaszcza: "Tygodnik Katolicki" oraz "Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamienskiej, Lubuskiej i Pralatury Pilskiej"), ktora stanowi podstawowe źrodlo do badan poruszanego problemu. W roku 1949, wraz ze zmianą polityki wladz panstwowych, dzialalnośc propagandowa na rzecz Ziem Odzyskanych stracila na znaczeniu. Jest to rowniez wazna cezura ze wzgledu na mozliwości funkcjonowania Kościola, ktore zostaly od tego roku powaznie ograniczone, rowniez w zakresie uprawianej przezen propagandy.
{"title":"Udział Kościoła w propagandzie na rzecz Ziem Odzyskanych (1945-1949)","authors":"M. Cichocka","doi":"10.18276/pz.2019.1-03","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.1-03","url":null,"abstract":"Celem artykulu bylo ukazanie i ocena udzialu Kościola katolickiego w uprawianej w latach 1945-1949 propagandzie na rzecz Ziem Zachodnich i Polnocnych. Teza zaś brzmi: Kościol katolicki w Polsce odgrywal świadomą i celową role w procesach polonizacji Ziem Odzyskanych miedzy innymi uprawiając na ich rzecz propagande. W roku 1945 w interesie Polski i Kościola lezalo trwale zintegrowanie Ziem Zachodnich i Polnocnych z resztą kraju. Jednym z elementow koniecznych do osiągniecia tego celu byl przyjazd na te ziemie Polakow, ich adaptacja, zaangazowanie w odbudowe i zagospodarowanie oraz pozostanie na stale. W nie znające precedensu, przedsiewziecie zaangazowano przede wszystkim sily panstwowe, ktore mialy doprowadzic do realizacji polityki faktow dokonanych prowadzonej przez Jozefa Stalina. Zajecie Ziem Zachodnich bylo wowczas zgodne z polską racją stanu, dlatego wlączyly sie w to dzielo rowniez ośrodki naukowe i Kościol. Zaraz po wojnie rozpoczeto akcje propagandową na rzecz Ziem Odzyskanych skierowaną do Polakow z wojewodztw centralnych (by ulatwic im zaakceptowanie zmian granicznych), do mieszkancow Kresow Wschodnich (by nadac sens ich migracji na zachod) oraz do spoleczenstwa tworzącego sie na terenach poniemieckich (by pozostali i zaczeli utozsamiac sie z nową malą ojczyzne). Propaganda uprawiana przez Kościol roznila sie od tej stosowanej przez panstwo i ośrodki naukowe glownie tym, ze odwolywala sie do hasel ponownej chrystianizacji tych, protestanckich dotąd ziem. Specyficzny pod tym wzgledem byl region Pomorza Zachodniego, najslabiej powiązany historycznie z Polską i dlugo borykający sie z proznią osadniczą. Stąd propaganda byla tu bardziej intensywna, wykorzystywano w niej lokalną prase katolicką i kościelną (zwlaszcza: \"Tygodnik Katolicki\" oraz \"Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamienskiej, Lubuskiej i Pralatury Pilskiej\"), ktora stanowi podstawowe źrodlo do badan poruszanego problemu. W roku 1949, wraz ze zmianą polityki wladz panstwowych, dzialalnośc propagandowa na rzecz Ziem Odzyskanych stracila na znaczeniu. Jest to rowniez wazna cezura ze wzgledu na mozliwości funkcjonowania Kościola, ktore zostaly od tego roku powaznie ograniczone, rowniez w zakresie uprawianej przezen propagandy.","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68058328","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Polska myśl zachodnia to jeden z ciekawszych nurtow intelektualnych w powojennych dziejach Polski. Obejmowal bardzo szerokie spektrum od zagadnien ideologicznych i politycznych, przez etniczne, demograficzne i wyznaniowe az po kulturalne, spoleczne i gospodarcze. Najwiekszą aktywnośc środowisko wykazywalo w latach czterdziestych, pod koniec dekady stając sie ofiarą stalinowskiej unifikacji. Odrodzenie dązen do szczegolnej aktywizacji polityki wobec ziem zachodnich i polnocnych nastąpilo po powrocie do wladzy Wladyslawa Gomulki, a glowną formą organizacyjną środowiska stalo sie Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich. Ze wzgledu na Pomorze Zachodnie jako region, na ktorym tkanke spoleczną po wojnie zbudowano niemal od zera, pozbawiony rozbudowanej warstwy inteligenckiej i bedący ofiarą centrystycznych zalozen okresu realizacji planu sześcioletniego jest niezwykle interesującym przykladem eksplozji aktywności myśli zachodniej po 1956 roku i stopniowego jej wygaszania w kolejnych latach. Obserwacja okoliczności powstawania TRZZ w Szczecinie, pozwala na zrozumienie glownych tendencji w budowaniu jego relacji z wladzą i jednocześnie prob realizacji aspiracji spoleczenstwa. W tych warunkach krzeplo nowe, lokalne środowisko intelektualne, krystalizowaly sie zasady jego udzialu w zyciu publicznym i jednocześnie ksztaltowaly sie zasady oddolnej aktywności spoleczenstwa w ramach istniejącego systemu spoleczno-politycznego. w gorącym okresie popaździernikowym.
{"title":"Powstanie Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich na Pomorzu Zachodnim w 1957 roku","authors":"A. Makowski","doi":"10.18276/pz.2019.1-04","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.1-04","url":null,"abstract":"Polska myśl zachodnia to jeden z ciekawszych nurtow intelektualnych w powojennych dziejach Polski. Obejmowal bardzo szerokie spektrum od zagadnien ideologicznych i politycznych, przez etniczne, demograficzne i wyznaniowe az po kulturalne, spoleczne i gospodarcze. Najwiekszą aktywnośc środowisko wykazywalo w latach czterdziestych, pod koniec dekady stając sie ofiarą stalinowskiej unifikacji. Odrodzenie dązen do szczegolnej aktywizacji polityki wobec ziem zachodnich i polnocnych nastąpilo po powrocie do wladzy Wladyslawa Gomulki, a glowną formą organizacyjną środowiska stalo sie Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich. Ze wzgledu na Pomorze Zachodnie jako region, na ktorym tkanke spoleczną po wojnie zbudowano niemal od zera, pozbawiony rozbudowanej warstwy inteligenckiej i bedący ofiarą centrystycznych zalozen okresu realizacji planu sześcioletniego jest niezwykle interesującym przykladem eksplozji aktywności myśli zachodniej po 1956 roku i stopniowego jej wygaszania w kolejnych latach. Obserwacja okoliczności powstawania TRZZ w Szczecinie, pozwala na zrozumienie glownych tendencji w budowaniu jego relacji z wladzą i jednocześnie prob realizacji aspiracji spoleczenstwa. W tych warunkach krzeplo nowe, lokalne środowisko intelektualne, krystalizowaly sie zasady jego udzialu w zyciu publicznym i jednocześnie ksztaltowaly sie zasady oddolnej aktywności spoleczenstwa w ramach istniejącego systemu spoleczno-politycznego. w gorącym okresie popaździernikowym.","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68058445","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
In Poland migration is intensifying, which is a challenge for the society. Such a situation creates various problems, among which the most important one is the state of social capital and social trust. The society is looking for ways to overcome economic, political and psychological barriers to the development of social capital in a situation where immigrants are an important element. That search for a solution enhances the national identity and the basis 105 Development of Social Capital in the Situation of Migration Intensifi cation for creation or revival of the sense of ‘we-community’. The development of inter-cultural communication, communication between representatives of different cultures, holders of diverse national identities, objectively is of complex character. Therefore, it is necessary to pass from the mode of analysing problems at the level of everyday practice to the level of humanistic values; and it is necessary to become aware that the values are common and – consequently – on that basis to start everyday practice organised according to the rule of partnership. Describing the statistical picture of the Ukrainians in Poland we present also the features of that process, which are not reflected in the statistical data commonly available. The analysis covers the process of the development of the practice that regulates the migration both top-down and at the grass roots (bottom-up). The article also depicts social initiatives and citizens’ activities to optimise the functioning of the cultural diversity inside the society, to organise a system of cooperation of ‘new’ and ‘old’ members to finally create a community with social capital at the level of the country, the region and each organisation. ROZWÓJ KAPITAŁU SPOŁECZNEGO W SYTUACJI INTENSYFIKACJI MIGRACJI
在波兰,移民正在加剧,这对社会是一个挑战。这种情况产生了各种各样的问题,其中最重要的是社会资本状况和社会信任状况。在移民是一个重要因素的情况下,社会正在寻找克服阻碍社会资本发展的经济、政治和心理障碍的方法。这种对解决办法的寻求加强了民族认同和基础。105 .在移民加剧的情况下发展社会资本,以创造或恢复“我们社区”的意识。跨文化交际的发展,不同文化的代表、不同民族身份的持有者之间的交际,客观上具有复杂的性质。因此,有必要从日常实践层面的问题分析模式过渡到人文价值层面;有必要意识到价值观是共同的,因此,在此基础上开始根据伙伴关系规则组织的日常实践。在描述波兰境内乌克兰人的统计情况时,我们还介绍了这一进程的特点,这些特点没有反映在通常可获得的统计数据中。分析涵盖了自顶向下和自底向上管理迁移的实践的发展过程。文章还描述了社会倡议和公民活动,以优化社会内部文化多样性的功能,组织“新”和“老”成员的合作系统,最终在国家、地区和每个组织的层面上创建一个具有社会资本的社区。RozwÓj kapitaŁu spoŁecznego w sytuacji intensyfikacji migracji
{"title":"Development of Social Capital in the Situation of Migration Intensification","authors":"U. Kozłowska, O. Kozlova","doi":"10.18276/pz.2019.3-05","DOIUrl":"https://doi.org/10.18276/pz.2019.3-05","url":null,"abstract":"In Poland migration is intensifying, which is a challenge for the society. Such a situation creates various problems, among which the most important one is the state of social capital and social trust. The society is looking for ways to overcome economic, political and psychological barriers to the development of social capital in a situation where immigrants are an important element. That search for a solution enhances the national identity and the basis 105 Development of Social Capital in the Situation of Migration Intensifi cation for creation or revival of the sense of ‘we-community’. The development of inter-cultural communication, communication between representatives of different cultures, holders of diverse national identities, objectively is of complex character. Therefore, it is necessary to pass from the mode of analysing problems at the level of everyday practice to the level of humanistic values; and it is necessary to become aware that the values are common and – consequently – on that basis to start everyday practice organised according to the rule of partnership. Describing the statistical picture of the Ukrainians in Poland we present also the features of that process, which are not reflected in the statistical data commonly available. The analysis covers the process of the development of the practice that regulates the migration both top-down and at the grass roots (bottom-up). The article also depicts social initiatives and citizens’ activities to optimise the functioning of the cultural diversity inside the society, to organise a system of cooperation of ‘new’ and ‘old’ members to finally create a community with social capital at the level of the country, the region and each organisation. ROZWÓJ KAPITAŁU SPOŁECZNEGO W SYTUACJI INTENSYFIKACJI MIGRACJI","PeriodicalId":34688,"journal":{"name":"Przeglad Zachodniopomorski","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"68060357","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}