The limits of non-human agency are still a highly disputed topic in humanities and social sciences. This paper is a case study of the relationship between Polish beekeepers and bees, based on data collected during two and a half years of participant observation and conducting ethnographic interviews. I suggest that bees have an immense amount of agency in their contact with humans. Bees shape people in their image in the process of beecoming, thus influencing the way they think, speak and behave. Moreover, bees have a great deal of autonomy when it comes to the inner architecture and politics of the hive. A significant means of manifesting bees’ agency is a sting. Stinging is a direct message to a human, a way of signalling the bees' needs and feelings. Surprisingly, in this relationship between insects and humans, the insect has the upper hand.
{"title":"Beekeepers' beecomings and the agency of a bee","authors":"Juliusz Galiński","doi":"10.23858/ep66.2022.3061","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.3061","url":null,"abstract":"The limits of non-human agency are still a highly disputed topic in humanities and social sciences. This paper is a case study of the relationship between Polish beekeepers and bees, based on data collected during two and a half years of participant observation and conducting ethnographic interviews. I suggest that bees have an immense amount of agency in their contact with humans. Bees shape people in their image in the process of beecoming, thus influencing the way they think, speak and behave. Moreover, bees have a great deal of autonomy when it comes to the inner architecture and politics of the hive. A significant means of manifesting bees’ agency is a sting. Stinging is a direct message to a human, a way of signalling the bees' needs and feelings. Surprisingly, in this relationship between insects and humans, the insect has the upper hand.","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44316430","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Konfrontacja z chorobą, starością, związanymi z nimi cierpieniem i wreszcie umieraniem to naturalne elementy życia, wspólne zarówno ludziom, jak i zwierzętom pozaludzkim. Jednocześnie umieranie zwierzęcia stanowi rodzaj doświadczenia, do którego człowiek, ze względu na ograniczone możliwości komunikacji ze zwierzęciem, ma utrudniony dostęp. Niniejszy artykuł, oparty na badaniach etnograficznych wśród piekunów zwierząt towarzyszących, analizuje kulturowe aspekty paliatywnej opieki nad zwierzęciem, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu okoliczności terminalnej choroby na specyfikę relacji człowiek-zwierzę oraz potencjalnych analogii i różnic pomiędzy doświadczeniem choroby i umierania bliskiego zwierzęcia oraz człowieka. Refleksjausytuowana jest w obrębie nurtu etnografii wielogatunkowej, postulującej poszerzenie pola zainteresowań antropologii o zwierzęta, pojmowane jako aktorzy społeczni, oraz włączenia ich do procesu badawczego, przy jednoczesnym dążeniu do zachowania ich podmiotowości.W artykule podejmę próbę rekonstrukcji procesu zachodzącego pomiędzy opiekunem a zwierzęciem towarzyszącym od momentu diagnozy: interpretacji i „odczytywania” sposobów doświadczania choroby przez zwierzę, a także społecznych wyobrażeń na temat dynamiki choroby zwierzęcia i jej indykatorów. Przedstawię następnie reakcje i postawy emocjonalne opiekunów skonfrontowanych z informacją o terminalnym stanie zwierzęcia oraz zanalizuję wpływ choroby i związanej z nią terapii na relację między zwierzęciem i opiekunem. Ramą teoretycznądla powyższej analizy będzie zaproponowana przeze mnie kategoria patografii empatycznych, rozumianych jako narracje spełniające zbliżone funkcje do tych, jakie odnaleźć można w pierwszoosobowych opowieściach o przeżywanym przez człowieka doświadczeniu choroby.
{"title":"Patografie empatyczne: O chorobie i umieraniu zwierząt towarzyszących w perspektywie etnografii wielogatunkowej","authors":"Małgorzata Roeske","doi":"10.23858/ep66.2022.3069","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.3069","url":null,"abstract":"Konfrontacja z chorobą, starością, związanymi z nimi cierpieniem i wreszcie umieraniem to naturalne elementy życia, wspólne zarówno ludziom, jak i zwierzętom pozaludzkim. Jednocześnie umieranie zwierzęcia stanowi rodzaj doświadczenia, do którego człowiek, ze względu na ograniczone możliwości komunikacji ze zwierzęciem, ma utrudniony dostęp. Niniejszy artykuł, oparty na badaniach etnograficznych wśród piekunów zwierząt towarzyszących, analizuje kulturowe aspekty paliatywnej opieki nad zwierzęciem, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu okoliczności terminalnej choroby na specyfikę relacji człowiek-zwierzę oraz potencjalnych analogii i różnic pomiędzy doświadczeniem choroby i umierania bliskiego zwierzęcia oraz człowieka. Refleksjausytuowana jest w obrębie nurtu etnografii wielogatunkowej, postulującej poszerzenie pola zainteresowań antropologii o zwierzęta, pojmowane jako aktorzy społeczni, oraz włączenia ich do procesu badawczego, przy jednoczesnym dążeniu do zachowania ich podmiotowości.W artykule podejmę próbę rekonstrukcji procesu zachodzącego pomiędzy opiekunem a zwierzęciem towarzyszącym od momentu diagnozy: interpretacji i „odczytywania” sposobów doświadczania choroby przez zwierzę, a także społecznych wyobrażeń na temat dynamiki choroby zwierzęcia i jej indykatorów. Przedstawię następnie reakcje i postawy emocjonalne opiekunów skonfrontowanych z informacją o terminalnym stanie zwierzęcia oraz zanalizuję wpływ choroby i związanej z nią terapii na relację między zwierzęciem i opiekunem. Ramą teoretycznądla powyższej analizy będzie zaproponowana przeze mnie kategoria patografii empatycznych, rozumianych jako narracje spełniające zbliżone funkcje do tych, jakie odnaleźć można w pierwszoosobowych opowieściach o przeżywanym przez człowieka doświadczeniu choroby.","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43105843","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie całościowego antropologicznego ujęcia laryngektomii (chirurgicznego usunięcia krtani). Nauki społeczne zajmujących się chorobą i niepełnosprawnością koncentrują się przede wszystkim na relacjach władzy, społecznym kontruowaniu ciała i indywidualnym doświadczeniu podmiotu. Proponujemy by zamiast tego przyjrzeć się dokładnie materialności ciała – fizjologicznym adaptacjom do zmienionej anatomii, tworzeniu nowych nawyków i wzorców zachowań interakcyjnych. Tworzymy most pomiędzy ciałem a praktykami społecznymi i narracjami o sobie, inspirując się enaktywizmem i nowym materializmem. Pozwalamy dojrzeć niezwykłą kreatywność ciała, którą widać w każdym wymiarze ucieleśnienia (od procesów organicznych do tworzenia opowieści).
{"title":"Ciało – obce, sprawcze, kreatywne. O doświadczaniu laryngektomii","authors":"Adrianna Biernacka-Gemel, K. Zieliński","doi":"10.23858/ep66.2022.3079","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.3079","url":null,"abstract":"Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie całościowego antropologicznego ujęcia laryngektomii (chirurgicznego usunięcia krtani). Nauki społeczne zajmujących się chorobą i niepełnosprawnością koncentrują się przede wszystkim na relacjach władzy, społecznym kontruowaniu ciała i indywidualnym doświadczeniu podmiotu. Proponujemy by zamiast tego przyjrzeć się dokładnie materialności ciała – fizjologicznym adaptacjom do zmienionej anatomii, tworzeniu nowych nawyków i wzorców zachowań interakcyjnych. Tworzymy most pomiędzy ciałem a praktykami społecznymi i narracjami o sobie, inspirując się enaktywizmem i nowym materializmem. Pozwalamy dojrzeć niezwykłą kreatywność ciała, którą widać w każdym wymiarze ucieleśnienia (od procesów organicznych do tworzenia opowieści).","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43816831","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W niniejszym artykule staram się ponownie spojrzeć na wyniki badań, które prowadziłam na Ałtaju między 1994 a 2008 rokiem. Zastanawiam się czy podejścia posthumanistyczne mogą zaproponować nowy kierunek analizy, lepiej oddający moje etnograficzne doświadczenie, którego centrum stanowił Ałtaj, odbierany przez jego mieszkańców jako byt konstytutywny, podstawowy czy węzłowy. Inspiracją jest dla mnie zwrot ontologiczny, rozumiany wyłącznie jako propozycja metodologiczna. Odchodząc od podstawowego w istniejącej literaturze przedmiotu opisowego pojęcia ‘ducha gór’, próbuję ująć w słowa splot relacji, który ukazał się w trakcie moich badań jako „Ałtaj”. W niniejszej pracy proponuję powtórne spojrzenie na pojęcie, które przeszkadzało mi już wtedy, gdy prowadziła badania, ale od którego, bez wpływu posthumanistycznych podejść, nie umiałam odejść.
{"title":"Góry Ałtaju nie mają duchów. Etnografia poza człowiekiem","authors":"Agnieszka Halemba","doi":"10.23858/ep66.2022.3128","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.3128","url":null,"abstract":"W niniejszym artykule staram się ponownie spojrzeć na wyniki badań, które prowadziłam na Ałtaju między 1994 a 2008 rokiem. Zastanawiam się czy podejścia posthumanistyczne mogą zaproponować nowy kierunek analizy, lepiej oddający moje etnograficzne doświadczenie, którego centrum stanowił Ałtaj, odbierany przez jego mieszkańców jako byt konstytutywny, podstawowy czy węzłowy. Inspiracją jest dla mnie zwrot ontologiczny, rozumiany wyłącznie jako propozycja metodologiczna. Odchodząc od podstawowego w istniejącej literaturze przedmiotu opisowego pojęcia ‘ducha gór’, próbuję ująć w słowa splot relacji, który ukazał się w trakcie moich badań jako „Ałtaj”. W niniejszej pracy proponuję powtórne spojrzenie na pojęcie, które przeszkadzało mi już wtedy, gdy prowadziła badania, ale od którego, bez wpływu posthumanistycznych podejść, nie umiałam odejść. \u0000 ","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47468683","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Psychoactive substances are subject to law control, imposed through the system of medical prescription or legal prohibition, with legal penalties for their unauthorized use. The consumption of drugs in a non-medical contexts is often labelled as "drug abuse", and the substance used in this way as a “narcotic” - the term endowed with illegality (Goodman et al. 2017). While legal, medical and popular discourses attempt to establish the distinction between what is an illicit drug and what is a medicine by creating the presumptive ontologies of drugs, this way of approaching substances has become the object of critique within drug research associated with the ‘ontological turn’. Scholars in this field of study have destabilised the assumption of a fixed, ready-made, singular drug objects, postulating thinking about substance use as a mutable system of relations intertwined in the broader assemblages and ecologies of drug use. In this article, by using ethnographic examples and through the analysis of research conducted within the so called “psychedelic turn” movement, I demonstrate the fluidity and multiplicity of psychoactive substances and examine diverse ways in which the dominant – Euro-American – drug categorizations are undermined. I pose the question of how the border between what is an “illicit drug” and what is a “medicine” is stabilized and destabilized through the embodied users’ practices and scientific discourses.
{"title":"In Becoming. Instability of Psychedelic Substances","authors":"Zuzanna Sadowska","doi":"10.23858/ep66.2022.2834","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.2834","url":null,"abstract":"Psychoactive substances are subject to law control, imposed through the system of medical prescription or legal prohibition, with legal penalties for their unauthorized use. The consumption of drugs in a non-medical contexts is often labelled as \"drug abuse\", and the substance used in this way as a “narcotic” - the term endowed with illegality (Goodman et al. 2017). While legal, medical and popular discourses attempt to establish the distinction between what is an illicit drug and what is a medicine by creating the presumptive ontologies of drugs, this way of approaching substances has become the object of critique within drug research associated with the ‘ontological turn’. Scholars in this field of study have destabilised the assumption of a fixed, ready-made, singular drug objects, postulating thinking about substance use as a mutable system of relations intertwined in the broader assemblages and ecologies of drug use. \u0000In this article, by using ethnographic examples and through the analysis of research conducted within the so called “psychedelic turn” movement, I demonstrate the fluidity and multiplicity of psychoactive substances and examine diverse ways in which the dominant – Euro-American – drug categorizations are undermined. I pose the question of how the border between what is an “illicit drug” and what is a “medicine” is stabilized and destabilized through the embodied users’ practices and scientific discourses.","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42051439","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Antropologia więcej niż ludzka jako praktyka badawcza i propozycja etyczna","authors":"Malgorzata Zofia Kowalska","doi":"10.23858/ep66.2022.3063","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.3063","url":null,"abstract":"<jats:p>-</jats:p>","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41469087","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Iberica frankowsciana. Zabawa w chowanego: Jak i dlaczego Eugeniusz Frankowski znalazł się w Hiszpanii w 1914 roku?","authors":"Ryszard Tomicki","doi":"10.23858/ep66.2022.3175","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.3175","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48491313","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W tym tekście ciało traktuję jako holobiont, czyli organizm złożony z wielu bytów, które wspólnie przyczyniają się do funkcjonowania całości. Francuski biolog Marc-André Selosse postuluje, że koncepcja holobiontu zastępuje przestarzałe pojęcie odrębności organizmu. Człowiek spędza życie indywidualne i społeczne w sieci relacji i współzależności z innymi organizmami, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz ciała. Stąd też ludzkie interakcje społeczne można postrzegać jako interakcje wielu różnych podmiotów. Z kolei biotechnologia umożliwiła hybrydyzację człowieka – tworzenie w warunkach laboratoryjnych organizmów, które na poziomie genetycznym łączą cechy człowieka i innych zwierząt, a także organizmów transgenicznych i „mozaik” składających się z komórek, tkanek lub narządów różnych gatunków. Zasadniczo ta działalność naukowa ma cele terapeutyczne (ksenotransplantacje i hodowle narządów do transplantacji, modelowanie laboratoryjne, produkcja leków itp.). Implikacje tych działań, a także pogłębiająca się wiedza na temat współzależności gatunkowych, rodzą pytania o rzeczywistą wartość i słuszność klasyfikacji gatunkowej: musimy również ponownie przyjrzeć się takim kwestiom jak granice ciała, rola higieny, etyka i estetyka ciała. Nauki biologiczne stają się ważnym źródłem (nie tylko stricte biologicznym) wiedzy o człowieku i jego środowisku, konieczne staje się uwzględnienie ich osiągnięć w sferze humanistycznej. Skutkuje to powstaniem nieantropocentrycznej antropologii, która buduje i kształtuje nowe spojrzenie na relacje międzygatunkowe, także wewnątrz organizmów. Tekst ten jest głosem we wciąż rozwijającej się debacie o postczłowieku i postantropologii.
{"title":"Ludzkie ciało jako holobiont i hybryda: szkic z zakresu etnografii wielogatunkowej","authors":"Magdalena Kozhevnikova","doi":"10.23858/ep66.2022.3036","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.3036","url":null,"abstract":"W tym tekście ciało traktuję jako holobiont, czyli organizm złożony z wielu bytów, które wspólnie przyczyniają się do funkcjonowania całości. Francuski biolog Marc-André Selosse postuluje, że koncepcja holobiontu zastępuje przestarzałe pojęcie odrębności organizmu. Człowiek spędza życie indywidualne i społeczne w sieci relacji i współzależności z innymi organizmami, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz ciała. Stąd też ludzkie interakcje społeczne można postrzegać jako interakcje wielu różnych podmiotów. Z kolei biotechnologia umożliwiła hybrydyzację człowieka – tworzenie w warunkach laboratoryjnych organizmów, które na poziomie genetycznym łączą cechy człowieka i innych zwierząt, a także organizmów transgenicznych i „mozaik” składających się z komórek, tkanek lub narządów różnych gatunków. Zasadniczo ta działalność naukowa ma cele terapeutyczne (ksenotransplantacje i hodowle narządów do transplantacji, modelowanie laboratoryjne, produkcja leków itp.). Implikacje tych działań, a także pogłębiająca się wiedza na temat współzależności gatunkowych, rodzą pytania o rzeczywistą wartość i słuszność klasyfikacji gatunkowej: musimy również ponownie przyjrzeć się takim kwestiom jak granice ciała, rola higieny, etyka i estetyka ciała. Nauki biologiczne stają się ważnym źródłem (nie tylko stricte biologicznym) wiedzy o człowieku i jego środowisku, konieczne staje się uwzględnienie ich osiągnięć w sferze humanistycznej. Skutkuje to powstaniem nieantropocentrycznej antropologii, która buduje i kształtuje nowe spojrzenie na relacje międzygatunkowe, także wewnątrz organizmów. Tekst ten jest głosem we wciąż rozwijającej się debacie o postczłowieku i postantropologii.","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49159109","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The article discusses the results of the ethnographic research conducted from 2016 to 2019 in a Brazilian jiu-jitsu club in Warsaw. I establish the conclusion that practicing Brazilian jiu-jitsu among people from the club is connected with the control over health and professional career, and is a foundation of their positive image. People from club set martial art a specific “place” in their lives. During the conducted in-depth interviews, my interlocutors rhetorically created the exceptionality of that martial art and so the exceptionality of those who trained it.
{"title":"Bezpieczeństwo, rywalizacja, wyjątkowość. Uprawianie brazylijskiego jiu-jitsu przez mieszkańców Warszawy (studium przypadku)","authors":"K. Górski","doi":"10.23858/ep66.2022.3137","DOIUrl":"https://doi.org/10.23858/ep66.2022.3137","url":null,"abstract":"The article discusses the results of the ethnographic research conducted from 2016 to 2019 in a Brazilian jiu-jitsu club in Warsaw. I establish the conclusion that practicing Brazilian jiu-jitsu among people from the club is connected with the control over health and professional career, and is a foundation of their positive image. People from club set martial art a specific “place” in their lives. During the conducted in-depth interviews, my interlocutors rhetorically created the exceptionality of that martial art and so the exceptionality of those who trained it.","PeriodicalId":34967,"journal":{"name":"Etnografia polska","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47188863","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：