Celem artykułu jest próba usystematyzowania polskiej terminologii kosmononastycznej. Zaproponowano rozdział między kosmonomastyką, jako działem onomastyki zajmującym się nazwami obiektów kosmicznych, a chrematonomastyką astronomiczną, jako działem chrematonomastyki, dotyczącym nazw własnych wytworów człowieka, które służą do badań kosmosu. Dokonano również analizy istniejącej już terminologii pod kątem jej zgodności z zasadami tworzenia terminów, uściślono pewne terminy oraz zaproponowano szereg nowych. Przyjęto przy tym, że terminy kosmonomastyczne powinny być pochodzenia obcego, podobnie jak terminy astronomiczne, które są ich podstawą. W ten sposób wskazano wytyczne do ewentualnego tworzenia przyszłych terminów kosmonomastycznych.
{"title":"Próba usystematyzowania polskiej terminologii kosmonomastycznej","authors":"Jadwiga Waniakowa","doi":"10.17651/onomast.65.2.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.2.5","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest próba usystematyzowania polskiej terminologii kosmononastycznej. Zaproponowano rozdział między kosmonomastyką, jako działem onomastyki zajmującym się nazwami obiektów kosmicznych, a chrematonomastyką astronomiczną, jako działem chrematonomastyki, dotyczącym nazw własnych wytworów człowieka, które służą do badań kosmosu. Dokonano również analizy istniejącej już terminologii pod kątem jej zgodności z zasadami tworzenia terminów, uściślono pewne terminy oraz zaproponowano szereg nowych. Przyjęto przy tym, że terminy kosmonomastyczne powinny być pochodzenia obcego, podobnie jak terminy astronomiczne, które są ich podstawą. W ten sposób wskazano wytyczne do ewentualnego tworzenia przyszłych terminów kosmonomastycznych.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67796777","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.17651/onomast.65.1.23
Iwona Nobis
{"title":"Bibliografia prac naukowych Profesor Barbary Czopek-Kopciuch","authors":"Iwona Nobis","doi":"10.17651/onomast.65.1.23","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.1.23","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67793403","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Der Anfang des Zusammenlebens von Balten, in diesem Fall von Prußen, und Polen geht auf viele Jahrhunderte zurück. Es ist nicht möglich ein genaues Datum anzuführen, wann sich zwei Völker getroffen und deren Sprachsysteme zusammengestoßen haben. Das eine, in diesem Fall das Altpreußische hat spärliche Schriftdenkmäler zurückgelassen, geschweige von Tausenden Eigennamen, verstreut in allen von Prußen bewohnten Gebieten und in vielen Dokumenten des Deutschen Ordens niedergeschrieben. Apr. ONN wurden eingedeutscht und diese umgewandelten Formen haben die Prußen überlebt. Prozesse der Polonisierung haben sich auf eingedeutschte apr. ONN gestützt und in vielen Fällen auf das altpreußische Modell basierend. Es besteht kein Zweifel, dass Prußen weite Gebiete des heutigen Polens und Kaliningrader Gebietes bewohnt haben. Das Zusammenleben von Prußen, Deutschen und Polen in denselben Ländern führte zu Prozessen von Sprachkontakten und Namenintegration. Namenkundler, die das Namengut dieser Ländereien erforschen, sollten sehr ausführlich Prozesse der Übernahme von einem Sprachsystem in das andere beschreiben, ohne eine der wichtigsten Aufgaben der historischen Namenforschung aus den Augen zu lassen. Diese Aufgabe wäre, ausführliche Zeugnisse jedes einzelnen ONs aus den zuverlässigsten Quellen, d.h. den handschriftlichen Dokumenten, zu belegen. Onyme wandern aus einer Sprache in andere und lassen ihre Spuren in der Festlegung authentischer Grundform jedes einzelnen Namens. Sie arba gal Eben Onyme sind zuverlässige Zeugen der Lebensrealität und Geschichte. Diese Thesen werden durch Beispiele nachgewiesen, die bislang nicht entdeckt wurden oder einer anderen Interpretation in Werken von polnischen Namenforschern und in wichtigen Namenverzeichnissen unterliegen.
{"title":"Die Polonisierung der altpreußischen Eigennamen im Lichte der Sprachkontaktforschung","authors":"G. Blažienė","doi":"10.17651/onomast.65.1.6","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.1.6","url":null,"abstract":"Der Anfang des Zusammenlebens von Balten, in diesem Fall von Prußen, und Polen geht auf viele Jahrhunderte zurück. Es ist nicht möglich ein genaues Datum anzuführen, wann sich zwei Völker getroffen und deren Sprachsysteme zusammengestoßen haben. Das eine, in diesem Fall das Altpreußische hat spärliche Schriftdenkmäler zurückgelassen, geschweige von Tausenden Eigennamen, verstreut in allen von Prußen bewohnten Gebieten und in vielen Dokumenten des Deutschen Ordens niedergeschrieben. Apr. ONN wurden eingedeutscht und diese umgewandelten Formen haben die Prußen überlebt. Prozesse der Polonisierung haben sich auf eingedeutschte apr. ONN gestützt und in vielen Fällen auf das altpreußische Modell basierend. Es besteht kein Zweifel, dass Prußen weite Gebiete des heutigen Polens und Kaliningrader Gebietes bewohnt haben. Das Zusammenleben von Prußen, Deutschen und Polen in denselben Ländern führte zu Prozessen von Sprachkontakten und Namenintegration. Namenkundler, die das Namengut dieser Ländereien erforschen, sollten sehr ausführlich Prozesse der Übernahme von einem Sprachsystem in das andere beschreiben, ohne eine der wichtigsten Aufgaben der historischen Namenforschung aus den Augen zu lassen. Diese Aufgabe wäre, ausführliche Zeugnisse jedes einzelnen ONs aus den zuverlässigsten Quellen, d.h. den handschriftlichen Dokumenten, zu belegen. Onyme wandern aus einer Sprache in andere und lassen ihre Spuren in der Festlegung authentischer Grundform jedes einzelnen Namens. Sie arba gal Eben Onyme sind zuverlässige Zeugen der Lebensrealität und Geschichte. Diese Thesen werden durch Beispiele nachgewiesen, die bislang nicht entdeckt wurden oder einer anderen Interpretation in Werken von polnischen Namenforschern und in wichtigen Namenverzeichnissen unterliegen.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67794368","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.17651/onomast.65.2.11
R. Kucharzyk
Nazwiska w oficjalnym obiegu występują w urzędowo zatwierdzonej formie i nie mogą być dowolnie zmieniane. W komunikacji potocznej niekiedy podlegają pewnym przeobrażeniom, co ma wpływ na ich wartość komunikacyjną. W artykule zanalizowano jeden typ przekształceń nazwisk w komunikacji internetowej, a mianowicie tworzenie nieoficjalnych form nazwisk kobiet z wykorzystaniem wybranych gwarowych sufiksów marytonimicznych. Rozważania zostały ograniczone do grupy nazwisk kobiet uczestniczących w życiu politycznym. Nazwiska kobiet polityków ukształtowane według gwarowych schematów tworzenia formacji marytonimicznych w komunikacji internetowej funkcjonują jako ekspresywizmy, które mogą pełnić różne funkcje, z których najważniejsze to funkcja wartościująca, perswazyjna, ludyczna i identyfikująca.
{"title":"Gwarowe formy nazwisk kobiet w komunikacji internetowej","authors":"R. Kucharzyk","doi":"10.17651/onomast.65.2.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.2.11","url":null,"abstract":"Nazwiska w oficjalnym obiegu występują w urzędowo zatwierdzonej formie i nie mogą być dowolnie zmieniane. W komunikacji potocznej niekiedy podlegają pewnym przeobrażeniom, co ma wpływ na ich wartość komunikacyjną. W artykule zanalizowano jeden typ przekształceń nazwisk w komunikacji internetowej, a mianowicie tworzenie nieoficjalnych form nazwisk kobiet z wykorzystaniem wybranych gwarowych sufiksów marytonimicznych. Rozważania zostały ograniczone do grupy nazwisk kobiet uczestniczących w życiu politycznym. Nazwiska kobiet polityków ukształtowane według gwarowych schematów tworzenia formacji marytonimicznych w komunikacji internetowej funkcjonują jako ekspresywizmy, które mogą pełnić różne funkcje, z których najważniejsze to funkcja wartościująca, perswazyjna, ludyczna i identyfikująca.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67794617","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Die Osěk- und Osěč- Namen bilden eine kleine Gruppe von Ortsnamen, die Siedlungen bei einem Grenzverhau benennen. Die einzelnen Stammesgebiete waren gewöhnlich von einer breiten Urwaldzone umgeben. Mit einem Grenzverhau sicherte man im frühen Mittelalter den Zugang zu einem Stammesgebiet. Zu diesem Zweck hackte man die Äste und Baumspitzen in zwei Meter Höhe ab und schuf so ein undurchdringliches Hindernis. Sein Durchgang war leicht zu kontrollieren und zu verteidigen. Die darauf bezugnehmenden Wörter urslaw. *osěkъ und *osěčь sind von urslaw. *osěkati ՙvon den Bäumen die Äste abhauen, die Bäume stutzen, behauen՚ abgeleitet. In dem Beitrag werden alle betreffenden Ortsnamen des altsorbischen Sprachgebietes zusammengestellt, historisch dokumentiert sowie die Lage bei einem Stammesgebiet oder bei einer alten Verkehrsverbindung beschrieben. Eine mehrfarbige Karte illustriert die Untersuchungsergebnisse.
Os kě和Osěč——代表组成一小群有围墙的定居点在Grenzverhau指定.一般来说，原住民都住在大片丛林区。在中世纪早期，边境封锁确保了进入一个部落地区。为了达到这个目的，他们把两米高的树枝和树尖砍下来，造成一个无法穿透的障碍。他的行为很容易受控制上面提到过厄斯劳* os kěъ和* osěčь是从urslaw .* osě卡蒂ՙ自树修剪这些闪络腮树木石头՚.”本文将这个al颇为相关的地名收集起来，以历史记录下来，并说明某一部分部族地区或某条交通线路的位置。地图上多彩色表示了调查结果。
{"title":"Die altsorbischen Osěk- und Osěč- Namen","authors":"W. Wenzel","doi":"10.17651/onomast.65.1.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.1.5","url":null,"abstract":"Die Osěk- und Osěč- Namen bilden eine kleine Gruppe von Ortsnamen, die Siedlungen bei einem Grenzverhau benennen. Die einzelnen Stammesgebiete waren gewöhnlich von einer breiten Urwaldzone umgeben. Mit einem Grenzverhau sicherte man im frühen Mittelalter den Zugang zu einem Stammesgebiet. Zu diesem Zweck hackte man die Äste und Baumspitzen in zwei Meter Höhe ab und schuf so ein undurchdringliches Hindernis. Sein Durchgang war leicht zu kontrollieren und zu verteidigen. Die darauf bezugnehmenden Wörter urslaw. *osěkъ und *osěčь sind von urslaw. *osěkati ՙvon den Bäumen die Äste abhauen, die Bäume stutzen, behauen՚ abgeleitet. In dem Beitrag werden alle betreffenden Ortsnamen des altsorbischen Sprachgebietes zusammengestellt, historisch dokumentiert sowie die Lage bei einem Stammesgebiet oder bei einer alten Verkehrsverbindung beschrieben. Eine mehrfarbige Karte illustriert die Untersuchungsergebnisse.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67793313","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.17651/onomast.65.1.15
Jaroslav David, Jana Davidová Glogarová
The goal of the text is to summarise and analyse commemorative strategies and trends that were used in case of the Czechoslovak and Czech president Václav Havel (1936–2011; 1989–2003, in office) and that were especially expressed through proper names, mostly street names. The research is primarily based on selected archival sources and opinion journalism of the day. The research issue is presented against the broad background of place names commemorating Czechoslovak and Czech presidents over the course of the 20th century.
{"title":"President Václav Havel as an inspiration for Czech urbanonymy","authors":"Jaroslav David, Jana Davidová Glogarová","doi":"10.17651/onomast.65.1.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.1.15","url":null,"abstract":"The goal of the text is to summarise and analyse commemorative strategies and trends that were used in case of the Czechoslovak and Czech president Václav Havel (1936–2011; 1989–2003, in office) and that were especially expressed through proper names, mostly street names. The research is primarily based on selected archival sources and opinion journalism of the day. The research issue is presented against the broad background of place names commemorating Czechoslovak and Czech presidents over the course of the 20th century.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67793422","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Przedmiotem artykułu są nazwy miejscowe będące artefaktami wybranych instytucji prawno–społecznych monarchii piastowskiej. W opisywanych toponimach zostały utrwalone terminy związane z prawem książęcym. Odnosiło się ono do szerokich uprawnień monarchii patrymonialnej, obejmujących takie obszary jak władza sądownicza, administracyjna i gospodarka – pobieranie danin, świadczenie posług i korzystanie z regaliów. W polu zainteresowania znalazły nazwy miejscowe, które bezpośrednio były motywowane nazwami instytucji prawa książęcego. Część z nich została oddziedziczona z ustroju plemiennego i została tylko zaadaptowana na potrzeby monarchii patrymonialnej. W nazwach miejscowych Polski zostały utrwalone określenia archaicznych powinności, które później zostały zastąpione daninami o takiej samej nazwie. Poprawne objaśnienie tych onimów implikuje wykorzystanie wiedzy historycznej i odpowiedniej metodologii badawczej. Rozszerzenie językoznawczej perspektywy opisu o znajomość kontekstu historycznego i odtwarzanej konsytuacji nazewniczej umożliwia nową interpretację i wyjaśnia związki między formą, pierwotnym znaczeniem i funkcją opisywanych nazw własnych. Interesujące nas toponimy wraz osadami, które denotują są jedyną materialną pozostałością instytucji prawno-społecznych monarchii wczesnopiastowskiej
{"title":"Nazwy miejscowe jako artefakty instytucji prawno-społecznych monarchii wczesnopiastowskiej","authors":"U. Wójcik","doi":"10.17651/onomast.65.1.9","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.1.9","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu są nazwy miejscowe będące artefaktami wybranych instytucji prawno–społecznych monarchii piastowskiej. W opisywanych toponimach zostały utrwalone terminy związane z prawem książęcym. Odnosiło się ono do szerokich uprawnień monarchii patrymonialnej, obejmujących takie obszary jak władza sądownicza, administracyjna i gospodarka – pobieranie danin, świadczenie posług i korzystanie z regaliów. W polu zainteresowania znalazły nazwy miejscowe, które bezpośrednio były motywowane nazwami instytucji prawa książęcego. Część z nich została oddziedziczona z ustroju plemiennego i została tylko zaadaptowana na potrzeby monarchii patrymonialnej. W nazwach miejscowych Polski zostały utrwalone określenia archaicznych powinności, które później zostały zastąpione daninami o takiej samej nazwie. Poprawne objaśnienie tych onimów implikuje wykorzystanie wiedzy historycznej i odpowiedniej metodologii badawczej. Rozszerzenie językoznawczej perspektywy opisu o znajomość kontekstu historycznego i odtwarzanej konsytuacji nazewniczej umożliwia nową interpretację i wyjaśnia związki między formą, pierwotnym znaczeniem i funkcją opisywanych nazw własnych. Interesujące nas toponimy wraz osadami, które denotują są jedyną materialną pozostałością instytucji prawno-społecznych monarchii wczesnopiastowskiej","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67794399","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tematem pracy jest przegląd materiału nazewniczego dotyczącego z jednej strony etymologii nazwy miasta Katowice (1598), z drugiej genezy wtórnej nazwy Stalinogród (1953) związanej z kultem Stalina. Zdecydowano się na przedstawienie dwu przeciwstawnych „zdarzeń historycznych”: naturalnego procesu nazwotwórczego, ukazującego autentyczne losy nazwy Katowice i odgórnej ingerencji politycznej zmieniającej nazwę stolicy Górnego Śląska na Stalinogród, budzącej w Polsce tyle negatywnych emocji. Polacy dobrze zdawali sobie sprawę z tego, czym jest upamiętnianie własnych postaci, a czym innym czczenie obcego władcy. Każde miasto o dynamicznym rozwoju, a takim były Katowice, trafiało na podatny grunt do wszelkiego rodzaju zmian o charakterze ideologicznym. Przykład Katowic i Stalinogrodu ujawnił najbardziej agresywne tendencje władzy socjalistycznej rzeczywistości i zmiany świadomości społecznej. Wokół genezy nazwy Katowice narosło wiele kwestii spornych. Wiadomo, że uczeni nie zawsze dochodzą szybko do zgodnych wniosków. Nie ma w tym ani nic osobliwego, ani niecodziennego, ale mają olbrzymie konsekwencje metodologiczno-badawcze. Ukazuje to stan badań i dyskusja językoznawców na temat nazwy Katowice, prowadząca ostatecznie do poznania prawdy o genezie nazwy tego miasta. Natomiast przykład Stalinogrodu pokazuje, że mamy tu do czynienia z innymi faktami poznania historycznego, które stały się domeną badań historyków.
{"title":"Katowice – Stalinogród: W klimacie dyskusji naukowych i sporów ideologicznych","authors":"S. Sochacka","doi":"10.17651/onomast.65.19","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.19","url":null,"abstract":"Tematem pracy jest przegląd materiału nazewniczego dotyczącego z jednej strony etymologii nazwy miasta Katowice (1598), z drugiej genezy wtórnej nazwy Stalinogród (1953) związanej z kultem Stalina. Zdecydowano się na przedstawienie dwu przeciwstawnych „zdarzeń historycznych”: naturalnego procesu nazwotwórczego, ukazującego autentyczne losy nazwy Katowice i odgórnej ingerencji politycznej zmieniającej nazwę stolicy Górnego Śląska na Stalinogród, budzącej w Polsce tyle negatywnych emocji. Polacy dobrze zdawali sobie sprawę z tego, czym jest upamiętnianie własnych postaci, a czym innym czczenie obcego władcy. Każde miasto o dynamicznym rozwoju, a takim były Katowice, trafiało na podatny grunt do wszelkiego rodzaju zmian o charakterze ideologicznym. Przykład Katowic i Stalinogrodu ujawnił najbardziej agresywne tendencje władzy socjalistycznej rzeczywistości i zmiany świadomości społecznej. Wokół genezy nazwy Katowice narosło wiele kwestii spornych. Wiadomo, że uczeni nie zawsze dochodzą szybko do zgodnych wniosków. Nie ma w tym ani nic osobliwego, ani niecodziennego, ale mają olbrzymie konsekwencje metodologiczno-badawcze. Ukazuje to stan badań i dyskusja językoznawców na temat nazwy Katowice, prowadząca ostatecznie do poznania prawdy o genezie nazwy tego miasta. Natomiast przykład Stalinogrodu pokazuje, że mamy tu do czynienia z innymi faktami poznania historycznego, które stały się domeną badań historyków.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67794517","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.17651/onomast.65.2.20
A. Siwiec
Tekst zawiera omówienie najważniejszych wątków problemowych występujących w recenzowanej książce oraz uwagi, jakie nasunęły się piszącemu po jej lekturze. Monografia autorstwa Izy Matusiak-Kempy jest rzetelnie wykonaną w perspektywie diachronicznej analizą aksjolingwistyczną ponad dwóch tysięcy odapelatywnych nazwisk Polaków, które mogą być odczytywane w kontekście procesów wartościowania. Analiza materiału prowadzi do wskazania sposobów konceptualizacji ludzkich właściwości fizycznych lub psychicznych, związanych z odpowiednimi wartościami, traktowanych jako pożądane lub niepożądane z perspektywy zdeterminowanych biologicznie i kulturowo potrzeb społecznych, które można łączyć z potoczną wiedzą o świecie, pragmatycznym i adaptacyjnym podejściem do rzeczywistości, wreszcie: z uniwersalnymi mechanizmami percepcyjnymi i nominacyjnymi. Wielką zaletą książki jest jej interdyscyplinarność, osadzenie rozważań nad antroponimią w procedurach badawczych, opartych na dialogu zorientowanego na system pojęciowy i język wartości opisu lingwistycznego z ustaleniami innych i dość odległych od tradycyjnie uprawianej onomastyki dyscyplin naukowych (socjobiologia, psychologia ewolucyjna, społeczna i kognitywna, antropologia itd.). Jest to bardzo dobry przykład zrealizowanej w praktyce postępowania badawczego na gruncie onomastyki (i szerzej lingwistyki) idei konsiliencji zgłaszanej przez Edwarda O. Wilsona, czyli jedności wiedzy opartej na integracji nauk humanistycznych, społecznych i biologicznych. Konkluzją omówienia jest pozytywna ocena publikacji.
{"title":"Nazwy osobowe i wartości z perspektywy uniwersalnych mechanizmów percepcyjno-adaptacyjnych.: Uwagi o książce Izy Matusiak-Kempy „Nomen omen. Studium antroponimiczno-aksjologiczne”","authors":"A. Siwiec","doi":"10.17651/onomast.65.2.20","DOIUrl":"https://doi.org/10.17651/onomast.65.2.20","url":null,"abstract":"Tekst zawiera omówienie najważniejszych wątków problemowych występujących w recenzowanej książce oraz uwagi, jakie nasunęły się piszącemu po jej lekturze. Monografia autorstwa Izy Matusiak-Kempy jest rzetelnie wykonaną w perspektywie diachronicznej analizą aksjolingwistyczną ponad dwóch tysięcy odapelatywnych nazwisk Polaków, które mogą być odczytywane w kontekście procesów wartościowania. Analiza materiału prowadzi do wskazania sposobów konceptualizacji ludzkich właściwości fizycznych lub psychicznych, związanych z odpowiednimi wartościami, traktowanych jako pożądane lub niepożądane z perspektywy zdeterminowanych biologicznie i kulturowo potrzeb społecznych, które można łączyć z potoczną wiedzą o świecie, pragmatycznym i adaptacyjnym podejściem do rzeczywistości, wreszcie: z uniwersalnymi mechanizmami percepcyjnymi i nominacyjnymi. Wielką zaletą książki jest jej interdyscyplinarność, osadzenie rozważań nad antroponimią w procedurach badawczych, opartych na dialogu zorientowanego na system pojęciowy i język wartości opisu lingwistycznego z ustaleniami innych i dość odległych od tradycyjnie uprawianej onomastyki dyscyplin naukowych (socjobiologia, psychologia ewolucyjna, społeczna i kognitywna, antropologia itd.). Jest to bardzo dobry przykład zrealizowanej w praktyce postępowania badawczego na gruncie onomastyki (i szerzej lingwistyki) idei konsiliencji zgłaszanej przez Edwarda O. Wilsona, czyli jedności wiedzy opartej na integracji nauk humanistycznych, społecznych i biologicznych. Konkluzją omówienia jest pozytywna ocena publikacji.","PeriodicalId":36198,"journal":{"name":"Onomastica","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"67796176","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：