W literaturze zajmującej się tematyką międzynarodowego prawa kosmicznego staje się zauważalny spór w doktrynie dotyczący istnienia w niej zasady wspólnego dziedzictwa ludzkości, zwaną również jako res communis – rzecz wspólna. Wątpliwe jest zachowanie tej zasady w jej dotychczasowych ramach, ponieważ coraz więcej ekspertów dostrzega w niej przeszkodę dla realizacji inwestycji i hamulec wstrzymujący rozwój nowoczesnych technologii kosmicznych. W artykule wskazano argumenty obu stron toczącej się debaty nad przyszłością międzynarodowego prawa kosmicznego w kontekście doktryny res communis, co zostało zwieńczone konkluzją wspierającą tę doktrynę jako właściwe zabezpieczenie dla przyszłości eksploracji kosmicznych, a także zasygnalizowano konieczność wzięcia odpowiedzialności za wszelkie działania w przestrzeni kosmicznej dla korzyści przyszłychpokoleń. Niniejszy artykuł opisuje doktrynę res communis, jedną z najważniejszych zasad tworzących międzynarodowe prawo kosmiczne. W tekście została pokazana jej ewolucja, zmiana w postrzeganiu, począwszy od jej pojawienia się w prawie zwyczajowym, przez zawarcie jej w pierwszych traktatach regulujących działalność państw w przestrzeni kosmicznej, czyli Układzie o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi z 27.01.1967 r. (dalej: Traktat kosmiczny z 1967 r.), aż do ostatecznego zdefiniowania w Układzie normującym działalność państw na Księżycu i innych ciałach niebieskich z 18.12.1979 r. (dalej: Układ Księżycowy z 1979 r.). Autor rozprawia nad znaczeniem zasady wspólnego dziedzictwa ludzkości w świetle planowanej działalności komercyjnej w przestrzeni kosmicznej. Wskazane zostałyumowy międzynarodowe tworzące międzynarodowe prawo kosmiczne, w których zaimplementowano tę zasadę. Doktryna res communis nie jest nowa w prawie międzynarodowym i ograniczona wyłącznie do przestrzeni kosmicznej. Jej zastosowaniemożna znaleźć w Konwencji jamajskiej z 10.12.1982 r. lub w przepisach regulujących status prawny Antarktydy.
{"title":"Res communis w międzynarodowym prawie kosmicznym","authors":"Adam Buczkowski","doi":"10.21697/2018.16.1.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.16.1.03","url":null,"abstract":"W literaturze zajmującej się tematyką międzynarodowego prawa kosmicznego staje się zauważalny spór w doktrynie dotyczący istnienia w niej zasady wspólnego dziedzictwa ludzkości, zwaną również jako res communis – rzecz wspólna. Wątpliwe jest zachowanie tej zasady w jej dotychczasowych ramach, ponieważ coraz więcej ekspertów dostrzega w niej przeszkodę dla realizacji inwestycji i hamulec wstrzymujący rozwój nowoczesnych technologii kosmicznych. W artykule wskazano argumenty obu stron toczącej się debaty nad przyszłością międzynarodowego prawa kosmicznego w kontekście doktryny res communis, co zostało zwieńczone konkluzją wspierającą tę doktrynę jako właściwe zabezpieczenie dla przyszłości eksploracji kosmicznych, a także zasygnalizowano konieczność wzięcia odpowiedzialności za wszelkie działania w przestrzeni kosmicznej dla korzyści przyszłychpokoleń. Niniejszy artykuł opisuje doktrynę res communis, jedną z najważniejszych zasad tworzących międzynarodowe prawo kosmiczne. W tekście została pokazana jej ewolucja, zmiana w postrzeganiu, począwszy od jej pojawienia się w prawie zwyczajowym, przez zawarcie jej w pierwszych traktatach regulujących działalność państw w przestrzeni kosmicznej, czyli Układzie o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi z 27.01.1967 r. (dalej: Traktat kosmiczny z 1967 r.), aż do ostatecznego zdefiniowania w Układzie normującym działalność państw na Księżycu i innych ciałach niebieskich z 18.12.1979 r. (dalej: Układ Księżycowy z 1979 r.). Autor rozprawia nad znaczeniem zasady wspólnego dziedzictwa ludzkości w świetle planowanej działalności komercyjnej w przestrzeni kosmicznej. Wskazane zostałyumowy międzynarodowe tworzące międzynarodowe prawo kosmiczne, w których zaimplementowano tę zasadę. Doktryna res communis nie jest nowa w prawie międzynarodowym i ograniczona wyłącznie do przestrzeni kosmicznej. Jej zastosowaniemożna znaleźć w Konwencji jamajskiej z 10.12.1982 r. lub w przepisach regulujących status prawny Antarktydy.","PeriodicalId":516567,"journal":{"name":"Kwartalnik Prawa Publicznego","volume":"19 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140510006","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Niemiecka Konstytucja pozwala na ograniczenie praw zwierzchnich i powierzenie wykonywania władzy UE pod warunkiem przestrzegania zasad niemieckiego prawa konstytucyjnego oraz zasady subsydiarności. Poprzez stworzenie możliwości przekazania praw suwerennych, otworzono niemiecki system prawny na obowiązywanie prawa europejskiego, ale zakres tego otwarcia stał się zarazem przedmiotem doprecyzowań Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. Rzeczywiście, FTK co do tzw. spraw europejskich wykazuje dużą aktywność, a rozstrzygnięcia, które podejmuje, z baczną uwagą analizowane są również na gruncie innych państwczłonkowskich UE. FTK wypracował trzy wzorce kontroli zgodności aktów unijnych z niemiecką Ustawą Zasadniczą: kontrolę zgodności z prawami podstawowymi (Grundrechtskontrolle), kontrolę ultra vires (Ultra-vires Kontrolle) i kontrolę poszanowania tożsamości konstytucyjnej (Identitätskontrolle). Prawo unijne oczywiście ma pierwszeństwo przed ustawami krajowymi, gdyż ustrojodawca przewidział takąmożliwość, a organy Republiki Federalnej skorzystały z tej opcji. Ustrojodawca przewidział jednak zarazem prymat ustawy zasadniczej i żaden organ państwowy (a tym bardziej UE, która jest podmiotem pochodnym powołanym przez państwa członkowskie) nie dysponuje uprawnieniem ani materialnoprawnym, ani formalnoprawnym do zniesienia tego prymatu. Nawet gdyby stosować regułę tzw. przyjaznej interpretacji, to w sytuacjach kolizyjnych zawsze prymat należy przyznać przepisom rangi konstytucyjnej, chyba że suweren dokona zmiany ładu konstytucyjnego. Nie zagłębiając się szczegółowiej w specyfikę tradycji prawnych poszczególnych państw członkowskich, acz przy zwróceniu uwagi przynajmniej na zróżnicowane podejście co do hierarchii źródeł prawa, można postawić tezę, że poszczególne europejskie konstytucje, podobnie jak niemiecka, podzielają zasadniczą ideę, iż państwa wciąż są suwerenne, posiadają prawo ostatniego słowa w sprawach najważniejszych i tylko wykonywanie niektórych praw może zostać przeniesione z poziomu prawa krajowego na poziom unijny. Poszukiwanie teoretycznej podstawy umożliwiającej pogodzenie różnych stanowisk, uregulowanie współpracy i określeniereguł konwergencji między trybunałem luksemburskim a krajowymi sądami konstytucyjnymi zaowocowało powstaniem koncepcji pluralizmu prawnego. Model ów oceniany bywa jako niezwykle atrakcyjny i spójny teoretycznie, jednak zarazem nie uwzględnia dostatecznie sytuacji powstawania zaburzeń w europejskim porządku prawnym w postaci międzysystemowych konfliktów konstytucyjnych. M. Kumm uznaje za uzasadnione odstępstwa od zasady supremacji prawa unijnego w przypadkach kolizji ze szczególnego rodzaju normą konstytucyjną regulującą kwestie należące do fundamentalnych rozstrzygnięć ustrojowych w danympaństwie. Przyjęcie stanowiska, że w niektórych przypadkach państwa członkowskie mogą domagać się ochrony swojej tożsamości narodowej dla uzasadnienia odstępstwa od zasady pierwszeństwa prawa unijnego, zdaniem A. Kustry, prowadziłoby
{"title":"Niemiecki federalny trybunał konstytucyjny a integracja europejska","authors":"Marcin Jarmoszka","doi":"10.21697/2023.21.1.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2023.21.1.02","url":null,"abstract":"Niemiecka Konstytucja pozwala na ograniczenie praw zwierzchnich i powierzenie wykonywania władzy UE pod warunkiem przestrzegania zasad niemieckiego prawa konstytucyjnego oraz zasady subsydiarności. Poprzez stworzenie możliwości przekazania praw suwerennych, otworzono niemiecki system prawny na obowiązywanie prawa europejskiego, ale zakres tego otwarcia stał się zarazem przedmiotem doprecyzowań Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. Rzeczywiście, FTK co do tzw. spraw europejskich wykazuje dużą aktywność, a rozstrzygnięcia, które podejmuje, z baczną uwagą analizowane są również na gruncie innych państwczłonkowskich UE. \u0000FTK wypracował trzy wzorce kontroli zgodności aktów unijnych z niemiecką Ustawą Zasadniczą: kontrolę zgodności z prawami podstawowymi (Grundrechtskontrolle), kontrolę ultra vires (Ultra-vires Kontrolle) i kontrolę poszanowania tożsamości konstytucyjnej (Identitätskontrolle). Prawo unijne oczywiście ma pierwszeństwo przed ustawami krajowymi, gdyż ustrojodawca przewidział takąmożliwość, a organy Republiki Federalnej skorzystały z tej opcji. Ustrojodawca przewidział jednak zarazem prymat ustawy zasadniczej i żaden organ państwowy (a tym bardziej UE, która jest podmiotem pochodnym powołanym przez państwa członkowskie) nie dysponuje uprawnieniem ani materialnoprawnym, ani formalnoprawnym do zniesienia tego prymatu. Nawet gdyby stosować regułę tzw. przyjaznej interpretacji, to w sytuacjach kolizyjnych zawsze prymat należy przyznać przepisom rangi konstytucyjnej, chyba że suweren dokona zmiany ładu konstytucyjnego. \u0000Nie zagłębiając się szczegółowiej w specyfikę tradycji prawnych poszczególnych państw członkowskich, acz przy zwróceniu uwagi przynajmniej na zróżnicowane podejście co do hierarchii źródeł prawa, można postawić tezę, że poszczególne europejskie konstytucje, podobnie jak niemiecka, podzielają zasadniczą ideę, iż państwa wciąż są suwerenne, posiadają prawo ostatniego słowa w sprawach najważniejszych i tylko wykonywanie niektórych praw może zostać przeniesione z poziomu prawa krajowego na poziom unijny. Poszukiwanie teoretycznej podstawy umożliwiającej pogodzenie różnych stanowisk, uregulowanie współpracy i określeniereguł konwergencji między trybunałem luksemburskim a krajowymi sądami konstytucyjnymi zaowocowało powstaniem koncepcji pluralizmu prawnego. Model ów oceniany bywa jako niezwykle atrakcyjny i spójny teoretycznie, jednak zarazem nie uwzględnia dostatecznie sytuacji powstawania zaburzeń w europejskim porządku prawnym w postaci międzysystemowych konfliktów konstytucyjnych. M. Kumm uznaje za uzasadnione odstępstwa od zasady supremacji prawa unijnego w przypadkach kolizji ze szczególnego rodzaju normą konstytucyjną regulującą kwestie należące do fundamentalnych rozstrzygnięć ustrojowych w danympaństwie. \u0000Przyjęcie stanowiska, że w niektórych przypadkach państwa członkowskie mogą domagać się ochrony swojej tożsamości narodowej dla uzasadnienia odstępstwa od zasady pierwszeństwa prawa unijnego, zdaniem A. Kustry, prowadziłoby","PeriodicalId":516567,"journal":{"name":"Kwartalnik Prawa Publicznego","volume":"53 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140510044","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Recenzja: Marcin Kałduński, Zasada dobrej wiary w prawie międzynarodowym, Warszawa 2017, Legalis C.H. Beck.","authors":"Konrad Czech","doi":"10.21697/2018.16.2.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.16.2.05","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":516567,"journal":{"name":"Kwartalnik Prawa Publicznego","volume":" 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139640370","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na niejednolity i problematyczny z punktu widzenia obywateli schemat oddziaływania konstytucyjnego zakazu ne bis in idem na materię administracyjnoprawną. Jako tezę wyjściową autor przyjmuje stanowisko,zgodnie z którym granice obowiązywania zakazu ne bis in idem w prawie administracyjnym wyznaczają poszczególne sfery ingerencji administracji publicznej. Na przykładzie art. 103 ust. 1 pkt 4 ustawy z 5.01.2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1212 ze zm.) zwróci uwagę na zależności zachodzące pomiędzy aksjologicznie uwarunkowanym przez wiele wartości konstytucyjnych zakazem ne bis in idem a klauzulą interesu publicznego. Autor wskaże na zastosowane przez ustawodawcę w powyższej ustawie techniki legislacyjne, które prowadzą do kolizji norm prawa administracyjnego i karnego, a staroście przyznają jednocześnie kompetencje do rozszerzania mocy wiążącej prawomocnych orzeczeń sądów karnych na inne aniżeli wymienione w nich kategorie uprawnień. Na podstawie ilościowej i jakościowej analizy Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych zwróciuwagę na skalę zaistniałego problemu na tle innych kategorii uprawnień i rozbieżność stanowisk obejmowanych do tej pory w niniejszej kwestii przez sądy administracyjne.
{"title":"Zbieg reżimów odpowiedzialności administracyjnej z odpowiedzialnością karną za przestępstwo (wykroczenie) w ruchu lądowym","authors":"Marta Zwierz","doi":"10.21697/2023.21.1.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2023.21.1.05","url":null,"abstract":"Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na niejednolity i problematyczny z punktu widzenia obywateli schemat oddziaływania konstytucyjnego zakazu ne bis in idem na materię administracyjnoprawną. Jako tezę wyjściową autor przyjmuje stanowisko,zgodnie z którym granice obowiązywania zakazu ne bis in idem w prawie administracyjnym wyznaczają poszczególne sfery ingerencji administracji publicznej. Na przykładzie art. 103 ust. 1 pkt 4 ustawy z 5.01.2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2021 r. poz. 1212 ze zm.) zwróci uwagę na zależności zachodzące pomiędzy aksjologicznie uwarunkowanym przez wiele wartości konstytucyjnych zakazem ne bis in idem a klauzulą interesu publicznego. Autor wskaże na zastosowane przez ustawodawcę w powyższej ustawie techniki legislacyjne, które prowadzą do kolizji norm prawa administracyjnego i karnego, a staroście przyznają jednocześnie kompetencje do rozszerzania mocy wiążącej prawomocnych orzeczeń sądów karnych na inne aniżeli wymienione w nich kategorie uprawnień. Na podstawie ilościowej i jakościowej analizy Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych zwróciuwagę na skalę zaistniałego problemu na tle innych kategorii uprawnień i rozbieżność stanowisk obejmowanych do tej pory w niniejszej kwestii przez sądy administracyjne.","PeriodicalId":516567,"journal":{"name":"Kwartalnik Prawa Publicznego","volume":"51 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140510221","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł podejmuje tematykę rozwoju odnawialnych źródeł energii w sektorze budownictwa mieszkaniowego w kontekście realizacji celów klimatycznych UE. Jednym z dotychczas niedostatecznie wykorzystywanych sposobów odpowiedzi na to wyzwanie jest popularyzacja inwestycji w formule umowy z gwarancją oszczędności energii (ang. Energy Performance Contract, EPC) realizowanych przez przedsiębiorstwa usług energetycznych (ang. Energy Service Companies, ESCO), proponowana przez europejskiego prawodawcę. Celem artykułu jest określenie funkcji, jaką w polskim systemie prawnym pełnią – a jaką powinny pełnić – umowy EPC jako narzędzie realizacji celów z zakresu poprawy efektywności energetycznej, a także promocji wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
{"title":"Znaczenie umów epc dla popularyzacji OZE i efektywności energetycznej w polskim budownictwie mieszkaniowym","authors":"Zofia Roguska","doi":"10.21697/2023.21.2.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2023.21.2.04","url":null,"abstract":"Artykuł podejmuje tematykę rozwoju odnawialnych źródeł energii w sektorze budownictwa mieszkaniowego w kontekście realizacji celów klimatycznych UE. Jednym z dotychczas niedostatecznie wykorzystywanych sposobów odpowiedzi na to wyzwanie jest popularyzacja inwestycji w formule umowy z gwarancją oszczędności energii (ang. Energy Performance Contract, EPC) realizowanych przez przedsiębiorstwa usług energetycznych (ang. Energy Service Companies, ESCO), proponowana przez europejskiego prawodawcę. Celem artykułu jest określenie funkcji, jaką w polskim systemie prawnym pełnią – a jaką powinny pełnić – umowy EPC jako narzędzie realizacji celów z zakresu poprawy efektywności energetycznej, a także promocji wykorzystania odnawialnych źródeł energii. ","PeriodicalId":516567,"journal":{"name":"Kwartalnik Prawa Publicznego","volume":"73 1-2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140510232","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł zatytułowany ,,Reklama porównawcza w USA”, ma na celu omówienie zjawiska reklamy porównawczej w tym kraju. Dokonałam w nim opisu historii oraz pochodzenia tejże reklamy. A także przedstawiłam, jak zgodnie z prawem można używać reklamy porównawczej. Starałam się dokonać przeglądu regulacji. Bowiem w USA reklama porównawcza jest regulowana przez połączone przepisy federalne, stanowe i lokalne, a także przez własny kodeksy prawne postępowania. Przedstawiam zjawisko tak zwanych ,,Wojen reklamy porównawczej”, które są bardzo ciekawym zagadnieniem i także – moim zdaniem – stanowią kwintesencjęreklamy porównawczej. Opisuję najbardziej spektakularną wojnę, która miała miejsce na rynku amerykańskim.
{"title":"Reklama porównawcza w USA","authors":"Wanda Sielewicz","doi":"10.21697/2018.16.2.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.16.2.03","url":null,"abstract":"Artykuł zatytułowany ,,Reklama porównawcza w USA”, ma na celu omówienie zjawiska reklamy porównawczej w tym kraju. Dokonałam w nim opisu historii oraz pochodzenia tejże reklamy. A także przedstawiłam, jak zgodnie z prawem można używać reklamy porównawczej. Starałam się dokonać przeglądu regulacji. Bowiem w USA reklama porównawcza jest regulowana przez połączone przepisy federalne, stanowe i lokalne, a także przez własny kodeksy prawne postępowania. Przedstawiam zjawisko tak zwanych ,,Wojen reklamy porównawczej”, które są bardzo ciekawym zagadnieniem i także – moim zdaniem – stanowią kwintesencjęreklamy porównawczej. Opisuję najbardziej spektakularną wojnę, która miała miejsce na rynku amerykańskim.","PeriodicalId":516567,"journal":{"name":"Kwartalnik Prawa Publicznego","volume":" 8","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139640473","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wokół zasady koincydencji winy i czynu w prawie karnym (kilka słów o książce Agnieszki Barczak-Oplustil).","authors":"Ł. Pohl","doi":"10.21697/2018.16.1.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.16.1.06","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":516567,"journal":{"name":"Kwartalnik Prawa Publicznego","volume":" 46","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139640684","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule poddano analizie akty prawa UE i wyroki ETS/TSUE dotyczące statusu prawnego obywateli państw trzecich będących członkami rodzin obywateli Unii, w szczególności w zakresie ich prawa do wjazdu, pobytu i przemieszczania się w obrębie UE. Stosowne uprawnienie wynika z art. 21 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej i zostało uszczegółowione w art. 10 rozporządzenia 1612/68, a obecnie w dyrektywie 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady o prawie przemieszczania się i pobytu obywateli Unii i członków ich rodzin na terytorium państw członkowskich. Przez lata możliwość skorzystania z prawa wjazdu i pobytu na terytorium UE dla obywateli państw trzecich będących członkami rodzin obywateli Unii uzależniona była ściśle od statusu prawnego obywatela Unii, który skorzystał z traktatowego prawa do swobodnego przemieszczania się w obrębie UE. W ciągu ostatnich 50 lat od przyjęcia wspomnianego rozporządzenia w 1968 roku, prawo unijne i liczne orzeczenia ETS/TSUE w znaczący sposób poszerzyły zakres uprawnień i gwarancji przyznanych obywatelom państw trzecich będącym członkami rodzin obywateli Unii. W świetle najnowszego orzecznictwa TSUE obywatele Unii i ich członkowie rodzin posiadający obywatelstwo państwa trzeciegomogą korzystać z szerokiej i liberalnej interpretacji w ramach koncepcji ochrony natury i istoty praw wynikających ze statusu obywatelstwa Unii na podstawie art. 20 TFUE. Ponadto wszelkie regulacje poświęcone swobodzie poruszania się powinny być interpretowane w świetle zasady łączenia rodzin oraz proporcjonalności, zakazujących automatycznego wydalania cudzoziemców wyłączenie w przypadku braku spełnienia wymogów formalnych. Analiza orzecznictwa luksemburskiego wskazuje, że linia interpretacyjna i przedstawiona w nim przez sędziów Trybunału argumentacja prezentuje model progresywnego rozwoju. I nadal, po upływie 50 lat od przyjęcia pierwszych regulacji prawnych w UE dotyczących prawa obywateli państw trzecich przemieszczania się i pobytu w państwach członkowskich, pozostaje otwartą kwestia, jaką linią wykładni prawa unijnego podążą kolejne składy orzekające TSUE.
{"title":"Ewolucja prawa wjazdu i pobytu na terytorium Unii Europejskiej obywateli państw trzecich będących członkami rodzin obywateli państw członkowskich w latach 1968-2018","authors":"Marta Szuniewicz-Stępień","doi":"10.21697/2023.21.1.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2023.21.1.01","url":null,"abstract":"W artykule poddano analizie akty prawa UE i wyroki ETS/TSUE dotyczące statusu prawnego obywateli państw trzecich będących członkami rodzin obywateli Unii, w szczególności w zakresie ich prawa do wjazdu, pobytu i przemieszczania się w obrębie UE. Stosowne uprawnienie wynika z art. 21 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej i zostało uszczegółowione w art. 10 rozporządzenia 1612/68, a obecnie w dyrektywie 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady o prawie przemieszczania się i pobytu obywateli Unii i członków ich rodzin na terytorium państw członkowskich. Przez lata możliwość skorzystania z prawa wjazdu i pobytu na terytorium UE dla obywateli państw trzecich będących członkami rodzin obywateli Unii uzależniona była ściśle od statusu prawnego obywatela Unii, który skorzystał z traktatowego prawa do swobodnego przemieszczania się w obrębie UE. W ciągu ostatnich 50 lat od przyjęcia wspomnianego rozporządzenia w 1968 roku, prawo unijne i liczne orzeczenia ETS/TSUE w znaczący sposób poszerzyły zakres uprawnień i gwarancji przyznanych obywatelom państw trzecich będącym członkami rodzin obywateli Unii. W świetle najnowszego orzecznictwa TSUE obywatele Unii i ich członkowie rodzin posiadający obywatelstwo państwa trzeciegomogą korzystać z szerokiej i liberalnej interpretacji w ramach koncepcji ochrony natury i istoty praw wynikających ze statusu obywatelstwa Unii na podstawie art. 20 TFUE. Ponadto wszelkie regulacje poświęcone swobodzie poruszania się powinny być interpretowane w świetle zasady łączenia rodzin oraz proporcjonalności, zakazujących automatycznego wydalania cudzoziemców wyłączenie w przypadku braku spełnienia wymogów formalnych. Analiza orzecznictwa luksemburskiego wskazuje, że linia interpretacyjna i przedstawiona w nim przez sędziów Trybunału argumentacja prezentuje model progresywnego rozwoju. I nadal, po upływie 50 lat od przyjęcia pierwszych regulacji prawnych w UE dotyczących prawa obywateli państw trzecich przemieszczania się i pobytu w państwach członkowskich, pozostaje otwartą kwestia, jaką linią wykładni prawa unijnego podążą kolejne składy orzekające TSUE.","PeriodicalId":516567,"journal":{"name":"Kwartalnik Prawa Publicznego","volume":"26 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-01-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140510510","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：