Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/SPCH.2020.56.S1.10
D. Pietka
The article presents problems of intellectual intuition in metaphysics from a semiotic point of view. There are various types of intuition in philosophy: rational intuition, irrational intuition, and sensual intuition. All of them are immediate ways of cognition. Classical metaphysics uses intellectual intuition as its main method to find out and justify its statements. The main problem of intellectual intuition is an intersubjective approach to the object of metaphysics. The main aim of this paper is the objectivization and rationalization of intellectual intuition in language. The semantic notion of meaning and the pragmatic notion of understanding are the fundamental tools which are used to translate the issue of intuition from the subject-ma$er level into the language level. This operation allows to look at intuition in a non-psychological manner. It enables the objectivization of the method of intellectual intuition in the light of the understanding of meanings.
{"title":"THE ISSUE OF INTELLECTUAL INTUITION IN METAPHYSICS","authors":"D. Pietka","doi":"10.21697/SPCH.2020.56.S1.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/SPCH.2020.56.S1.10","url":null,"abstract":"The article presents problems of intellectual intuition in metaphysics from a semiotic point of view. There are various types of intuition in philosophy: rational intuition, irrational intuition, and sensual intuition. All of them are immediate ways of cognition. Classical metaphysics uses intellectual intuition as its main method to find out and justify its statements. The main problem of intellectual intuition is an intersubjective approach to the object of metaphysics. The main aim of this paper is the objectivization and rationalization of intellectual intuition in language. The semantic notion of meaning and the pragmatic notion of understanding are the fundamental tools which are used to translate the issue of intuition from the subject-ma$er level into the language level. This operation allows to look at intuition in a non-psychological manner. It enables the objectivization of the method of intellectual intuition in the light of the understanding of meanings.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"82 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74128971","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/SPCH.2020.56.S2.04
A. Latawiec
The development of computer sciences has transformed the way of thinking and our perception of the world. To express this new view of the world, a new language is created, which uses such notions as “virtuality”, “virtual world”, “virtual reality”. These words have already worked in our colloquial speech and our thinking. However, they are used in various contexts and have a different meaning. The paper offers some remarks on the problem of the meaning of these notions and draws some consequences of their interpretation.
{"title":"SOME REMARKS CONCERNING VIRTUALITY","authors":"A. Latawiec","doi":"10.21697/SPCH.2020.56.S2.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/SPCH.2020.56.S2.04","url":null,"abstract":"The development of computer sciences has transformed the way of thinking and our perception of the world. To express this new view of the world, a new language is created, which uses such notions as “virtuality”, “virtual world”, “virtual reality”. These words have already worked in our colloquial speech and our thinking. However, they are used in various contexts and have a different meaning. The paper offers some remarks on the problem of the meaning of these notions and draws some consequences of their interpretation.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73316457","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/SPCH.2020.56.S2.10
A. Kobyliński
The article aims to analyse the concept of normativity within the philosophy of weak thought developed by Gianni Vattimo. Weak thought refers to the idea of weakening the existence in the era of metaphysical demise, as well as a challenge to the Cartesian concept of the subject. This philosophical tradition does not entirely abandon moral normativity. Vattimo proposes a weak notion of normativity, i.e. persuasion, without claims of universal applicability. Weak normativity derives from dialogue and respect for tradition, as well as recommends compliance with specific moral principles. However, it does not consider their applicability to be universal. This kind of normativity is established on the basis of cultural heritage, agreement and social contract.
{"title":"CHOOSING NORMATIVITY AFTER THE “DEATH OF GOD”. ETHICAL IMPLICATIONS OF WEAK THOUGHT","authors":"A. Kobyliński","doi":"10.21697/SPCH.2020.56.S2.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/SPCH.2020.56.S2.10","url":null,"abstract":"The article aims to analyse the concept of normativity within the philosophy of weak thought developed by Gianni Vattimo. Weak thought refers to the idea of weakening the existence in the era of metaphysical demise, as well as a challenge to the Cartesian concept of the subject. This philosophical tradition does not entirely abandon moral normativity. Vattimo proposes a weak notion of normativity, i.e. persuasion, without claims of universal applicability. Weak normativity derives from dialogue and respect for tradition, as well as recommends compliance with specific moral principles. However, it does not consider their applicability to be universal. This kind of normativity is established on the basis of cultural heritage, agreement and social contract.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"152 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76119581","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/SPCH.2020.56.S2.13
Jan Sochoń
The article presents history of liberty in the past and contemporary liberal thought. This article grounds that creators of liberalism passed by a long way to define precisely the phenomenon of liberty. When creators were closer to the present day, they tried to separate liberty from metaphysics and morality with reference to the ideals of democracy. However, they confused the cult of equality with the liberty to show that the truth always must be at liberty’s service. But the liberty should be understood like a competence to realize person’s rights. Not till then, liberalism will conceal the historic and present–time demons.
{"title":"LIBERTY IN LIBERAL THOUGHT – PAST AND PRESENT","authors":"Jan Sochoń","doi":"10.21697/SPCH.2020.56.S2.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/SPCH.2020.56.S2.13","url":null,"abstract":"The article presents history of liberty in the past and contemporary liberal thought. This article grounds that creators of liberalism passed by a long way to define precisely the phenomenon of liberty. When creators were closer to the present day, they tried to separate liberty from metaphysics and morality with reference to the ideals of democracy. However, they confused the cult of equality with the liberty to show that the truth always must be at liberty’s service. But the liberty should be understood like a competence to realize person’s rights. Not till then, liberalism will conceal the historic and present–time demons.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"67 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76203342","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/spch.2020.56.4.15
J. Krokos
Mówienie, rozmowa, dialog i dyskusja to cztery bliskoznaczne terminy i cztery fenomeny ze sobą spokrewnione. Mówienie to sensowne artykułowanie dźwięków przez podmiot osobowy i jako takie jest warunkiem pozostałych aktywności. Rozmowa jest wzajemnym mówieniem do siebie przynajmniej dwóch osób na jakiś temat. Dialog i dyskusja, będące rozmową osób, różnią się przedmiotem, celem i strukturą. Dla obu rozmowa jest fundamentem. Warunkiem dialogu i dyskusji jest wewnętrzna wolność osób, które w nich biorą udział. Głównym celem dialogu jest zapoznanie się ze stanowiskiem i poglądami jego uczestników na określony temat. Uczestnicy dialogu nie muszą posiadać równych kompetencji. Dyskusja jest dialogiem sformalizowanym, kwalifikowanym. Jej celem jest rozwiązanie jakiegoś problemu. W dyskusji musi być zatem wyraźnie określony jej przedmiot, aspekt oraz muszą zostać uzgodnione pojęcia. Dyskutanci muszą posiadać podobne kompetencje w dyskutowanych sprawach. Dyskusja posiada też swą wewnętrzną, logiczną strukturę. -------------- Zgłoszono: 22/09/2020. Zrecenzowano: 06/11/2020. Zaakceptowano do publikacji: 20/11/2020
{"title":"Mówienie - rozmowa - dialog - dyskusja","authors":"J. Krokos","doi":"10.21697/spch.2020.56.4.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.4.15","url":null,"abstract":"Mówienie, rozmowa, dialog i dyskusja to cztery bliskoznaczne terminy i cztery fenomeny ze sobą spokrewnione. Mówienie to sensowne artykułowanie dźwięków przez podmiot osobowy i jako takie jest warunkiem pozostałych aktywności. Rozmowa jest wzajemnym mówieniem do siebie przynajmniej dwóch osób na jakiś temat. Dialog i dyskusja, będące rozmową osób, różnią się przedmiotem, celem i strukturą. Dla obu rozmowa jest fundamentem. Warunkiem dialogu i dyskusji jest wewnętrzna wolność osób, które w nich biorą udział. Głównym celem dialogu jest zapoznanie się ze stanowiskiem i poglądami jego uczestników na określony temat. Uczestnicy dialogu nie muszą posiadać równych kompetencji. Dyskusja jest dialogiem sformalizowanym, kwalifikowanym. Jej celem jest rozwiązanie jakiegoś problemu. W dyskusji musi być zatem wyraźnie określony jej przedmiot, aspekt oraz muszą zostać uzgodnione pojęcia. Dyskutanci muszą posiadać podobne kompetencje w dyskutowanych sprawach. Dyskusja posiada też swą wewnętrzną, logiczną strukturę. \u0000-------------- \u0000Zgłoszono: 22/09/2020. Zrecenzowano: 06/11/2020. Zaakceptowano do publikacji: 20/11/2020","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"21 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73000760","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/spch.2020.56.4.13
W. Grygiel
A new paradigm in theology, termed evolutionary theology, supports the understanding of ecology as the proper ordering of the relations between living organisms and their environment. It is argued that evolutionary theology yields a unique conceptual framework in which the human species share a common history with the entire Universe and respecting nature’s integrity means securing a common destiny to everything that exists. This is a powerful motivation for adopting a balanced ecological attitude aimed at respecting nature’s inherent integrity. Furthermore, proposing theological arguments to substantiate ecological claims will help neutralize the objections that religion as such promotes anti-ecological attitudes. Such objections become more pressing when religion focuses exclusively on the afterlife in the immaterial and eternal world to come, and neglects the well-being of the material and temporal Universe. -------------- Received: 30/08/2020. Reviewed: 07/10/2020. Accepted: 12/11/2020
{"title":"An ecological perspective in the evolutionary theology","authors":"W. Grygiel","doi":"10.21697/spch.2020.56.4.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.4.13","url":null,"abstract":"A new paradigm in theology, termed evolutionary theology, supports the understanding of ecology as the proper ordering of the relations between living organisms and their environment. It is argued that evolutionary theology yields a unique conceptual framework in which the human species share a common history with the entire Universe and respecting nature’s integrity means securing a common destiny to everything that exists. This is a powerful motivation for adopting a balanced ecological attitude aimed at respecting nature’s inherent integrity. Furthermore, proposing theological arguments to substantiate ecological claims will help neutralize the objections that religion as such promotes anti-ecological attitudes. Such objections become more pressing when religion focuses exclusively on the afterlife in the immaterial and eternal world to come, and neglects the well-being of the material and temporal Universe. \u0000-------------- \u0000Received: 30/08/2020. Reviewed: 07/10/2020. Accepted: 12/11/2020","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"144 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80354696","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/SPCH.2020.56.S1.08
Janina Buczkowska
This paper is an attempt to answer the question, what is exactly represented by our thoughts or language expressions. At the beginning, the article presents the main philosophical problems regarding the understanding of the nature of the subject of reference of such representations as names or descriptions. Is the name directly referred to the real object or rather to the content of thought? What about cases when the name cannot be referred to the real object? What is the relation between the intentional subject connected with every name (or description) and the external object to which only some names can be referred to, and which one is prior to the constitution of representation? The idea to understand the subject of mental or language representations as a complex structure which has a relational nature is the solution proposed in this paper. This structure is constituted by cognition and ties internal elements of a given representation such as the content with the elements which are external with regard to this given representation. This structure reflects such elements as the content of representation, the way in which this content is given, the correlate of the content and its mode of existence as well as additional systemic information coordinated with given representation. Some consequences of this proposal are discussed at the end of the article. It is explained how the differentiation of the elements of this structure can lead to different types of reference. The basis to understand the issue in question is the relation between internal and external object of reference. It can be interpreted (as is suggested in the paper) as a connection between internal elements of the described structure.
{"title":"SOME REMARKS CONCERNING THE REFERENCE OF MENTAL AND LANGUAGE REPRESENTATIONS","authors":"Janina Buczkowska","doi":"10.21697/SPCH.2020.56.S1.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/SPCH.2020.56.S1.08","url":null,"abstract":"This paper is an attempt to answer the question, what is exactly represented by our thoughts or language expressions. At the beginning, the article presents the main philosophical problems regarding the understanding of the nature of the subject of reference of such representations as names or descriptions. Is the name directly referred to the real object or rather to the content of thought? What about cases when the name cannot be referred to the real object? What is the relation between the intentional subject connected with every name (or description) and the external object to which only some names can be referred to, and which one is prior to the constitution of representation? The idea to understand the subject of mental or language representations as a complex structure which has a relational nature is the solution proposed in this paper. This structure is constituted by cognition and ties internal elements of a given representation such as the content with the elements which are external with regard to this given representation. This structure reflects such elements as the content of representation, the way in which this content is given, the correlate of the content and its mode of existence as well as additional systemic information coordinated with given representation. Some consequences of this proposal are discussed at the end of the article. It is explained how the differentiation of the elements of this structure can lead to different types of reference. The basis to understand the issue in question is the relation between internal and external object of reference. It can be interpreted (as is suggested in the paper) as a connection between internal elements of the described structure.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"20 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86607175","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/spch.2020.56.4.07
J. Mączka
Analizy przeprowadzone w artykule pozwalają na wyciągnięcie wniosków, ważnych dla filozofa przyrody. Między filozofią a naukami przyrodniczymi istnieje interakcja, którą można określić jako współprzenikanie się obu tych dziedzin wiedzy. To współoddziaływanie filozofii z nauką podobne jest do niedomykającego się koła. Trudno jest owo współprzenikanie jednoznacznie scharakteryzować, ale można wskazać pewne idee towarzyszące mu. (1) Uświadomienie sobie filozoficznego uwikłania teorii naukowej powoduje często rozszerzenie jej rozumienia oraz ujawnia, jak wiele informacji zawartych jest w teorii naukowej na temat głębokiej struktury świata. Sformułowanie „filozofia w nauce” można by uznać za charakterystyczne dla współczesnego ujmowania związku filozofii z naukami przyrodniczymi. Należy pamiętać, że wspólna droga filozofii i nauk przyrodniczych pozwala osiągać interesujące poznawczo wyniki, ważne dla rozumienia świata zewnętrznego. (2) Współprzenikanie się filozofii z nauk jest procesem dynamicznym i twórczym. Tak filozofia, jak i nauka, ulegają ciągłym zmianom, które w istotny sposób wpływają na rozwijanie się procesu współprzenikania. Trudno jest przewidywać, w którą stronę ten proces będzie ewoluował. Ważne jest jednak, jak twierdzi M. Heller, aby w tym twórczym procesie dostrzec, że największym sukcesem nauk empirycznych, trwającym do dziś, jest coraz lepsze ugruntowanie się przekonania, że Wszechświat stopniowo, choć tylko w przybliżeniu, ujawnia nam tajemnice swojej struktury. -------------- Zgłoszono: 12/09/2020. Zrecenzowano: 10/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 29/10/2020
{"title":"Filozofia w kontekście nauki. Stare problemy w nowym wydaniu","authors":"J. Mączka","doi":"10.21697/spch.2020.56.4.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.4.07","url":null,"abstract":"Analizy przeprowadzone w artykule pozwalają na wyciągnięcie wniosków, ważnych dla filozofa przyrody. Między filozofią a naukami przyrodniczymi istnieje interakcja, którą można określić jako współprzenikanie się obu tych dziedzin wiedzy. To współoddziaływanie filozofii z nauką podobne jest do niedomykającego się koła. Trudno jest owo współprzenikanie jednoznacznie scharakteryzować, ale można wskazać pewne idee towarzyszące mu. (1) Uświadomienie sobie filozoficznego uwikłania teorii naukowej powoduje często rozszerzenie jej rozumienia oraz ujawnia, jak wiele informacji zawartych jest w teorii naukowej na temat głębokiej struktury świata. Sformułowanie „filozofia w nauce” można by uznać za charakterystyczne dla współczesnego ujmowania związku filozofii z naukami przyrodniczymi. Należy pamiętać, że wspólna droga filozofii i nauk przyrodniczych pozwala osiągać interesujące poznawczo wyniki, ważne dla rozumienia świata zewnętrznego. (2) Współprzenikanie się filozofii z nauk jest procesem dynamicznym i twórczym. Tak filozofia, jak i nauka, ulegają ciągłym zmianom, które w istotny sposób wpływają na rozwijanie się procesu współprzenikania. Trudno jest przewidywać, w którą stronę ten proces będzie ewoluował. Ważne jest jednak, jak twierdzi M. Heller, aby w tym twórczym procesie dostrzec, że największym sukcesem nauk empirycznych, trwającym do dziś, jest coraz lepsze ugruntowanie się przekonania, że Wszechświat stopniowo, choć tylko w przybliżeniu, ujawnia nam tajemnice swojej struktury. \u0000-------------- \u0000Zgłoszono: 12/09/2020. Zrecenzowano: 10/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 29/10/2020","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"83 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90985739","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/spch.2020.56.4.11
J. Grzybowski
Dziewiętnaste stulecie to jeden z najbogatszych w wydarzenia i treści okresów historii myśli ludzkiej. Jeśli popatrzymy na ten czas pod kątem wydarzeń o znaczeniu ideowym, to uzmysłowimy sobie, że symbolicznie otwiera je wielka rewolucja francuska (1789), a kończy wybuch I wojny światowej (1914). Naukowe teorie i filozoficzne przesłania, jakie zrodziły się w tym okresie – kantyzm, heglizm, materializm, marksizm, społeczny i biologiczny ewolucjonizm, pozytywizm, radykalny ateizm – wypełniły uniwersyteckie sale wykładowe, gabinety polityczne i izby parlamentów. Nie wszyscy żyjący wówczas intelektualiści zdawali sobie sprawę z przemożnej siły filozoficznych nowinek czy przełomowego znaczenia ideowych propozycji. Tylko uważny namysł nad tym, co wtedy dokonywało się w europejskiej myśli, co działo się w kulturze, nauce, historii, filozofii i religii, pozwalał zauważyć, że nadchodzą bardzo poważne zmiany. Jedną z kluczowych postaci, która dostrzegła moc filozoficznych idei, rozbrzmiewających w dyskusjach tego stulecia, był włoski duchowny Gioacchino Vincenzo Raphaelo Luigi Pecci, późniejszy papież Leon XIII. Właśnie świadomy wagi i mocy ideowych skutków nowych prądów pod koniec XIX wieku, w bardzo trudnych dla Kościoła katolickiego czasach, we wrogiej chrześcijaństwu światopoglądowej atmosferze, spowodowanej wpływem idealistycznych filozofii i fascynacją rodzącym się marksizmem, ogłosił w 1879 roku encyklikę Aeterni Patris. Papież wskazywał sposoby intelektualnego wspomagania i odbudowywania znaczenia teologii i religii w życiu społecznym, zachwianego przez nurty postoświeceniowe i modernistyczne. Leon XIII przekonywał, że jeśli misją Kościoła jest nauczanie, to jest on odpowiedzialny także za ocenę treści, jakie pojawiają się w życiu społecznym i politycznym. Narody, państwa i wspólnoty nie żyją jedynie sprawami ekonomicznymi czy bytowymi, ale przede wszystkim tym, co dokonuje się w kulturze, sztuce, filozofii. Papież proroczo dostrzegł, jak wiele zależy od filozofii. W świetle wciąż powracającego pytania o zasadność i potrzebę filozofii chrześcijańskiej warto spojrzeć retrospektywnie na znaczenie wspomnianej encykliki i zawartej w niej wizji roli filozofii w ludzkim poszukiwaniu odpowiedzi na pytania, wynikające z aktualnego postępu cywilizacyjnego, naukowego i kulturowego. -------------- Zgłoszono: 26/07/2020. Zrecenzowano: 18/09/2020. Zaakceptowano do publikacji: 27/10/2020
{"title":"Znaczenie, recepcja i konsekwencje filozoficzne encykliki \"Aeterni Patris\" w kontekście pytania o filozofię chrześcijańską","authors":"J. Grzybowski","doi":"10.21697/spch.2020.56.4.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.4.11","url":null,"abstract":"Dziewiętnaste stulecie to jeden z najbogatszych w wydarzenia i treści okresów historii myśli ludzkiej. Jeśli popatrzymy na ten czas pod kątem wydarzeń o znaczeniu ideowym, to uzmysłowimy sobie, że symbolicznie otwiera je wielka rewolucja francuska (1789), a kończy wybuch I wojny światowej (1914). Naukowe teorie i filozoficzne przesłania, jakie zrodziły się w tym okresie – kantyzm, heglizm, materializm, marksizm, społeczny i biologiczny ewolucjonizm, pozytywizm, radykalny ateizm – wypełniły uniwersyteckie sale wykładowe, gabinety polityczne i izby parlamentów. Nie wszyscy żyjący wówczas intelektualiści zdawali sobie sprawę z przemożnej siły filozoficznych nowinek czy przełomowego znaczenia ideowych propozycji. Tylko uważny namysł nad tym, co wtedy dokonywało się w europejskiej myśli, co działo się w kulturze, nauce, historii, filozofii i religii, pozwalał zauważyć, że nadchodzą bardzo poważne zmiany. Jedną z kluczowych postaci, która dostrzegła moc filozoficznych idei, rozbrzmiewających w dyskusjach tego stulecia, był włoski duchowny Gioacchino Vincenzo Raphaelo Luigi Pecci, późniejszy papież Leon XIII. Właśnie świadomy wagi i mocy ideowych skutków nowych prądów pod koniec XIX wieku, w bardzo trudnych dla Kościoła katolickiego czasach, we wrogiej chrześcijaństwu światopoglądowej atmosferze, spowodowanej wpływem idealistycznych filozofii i fascynacją rodzącym się marksizmem, ogłosił w 1879 roku encyklikę Aeterni Patris. Papież wskazywał sposoby intelektualnego wspomagania i odbudowywania znaczenia teologii i religii w życiu społecznym, zachwianego przez nurty postoświeceniowe i modernistyczne. Leon XIII przekonywał, że jeśli misją Kościoła jest nauczanie, to jest on odpowiedzialny także za ocenę treści, jakie pojawiają się w życiu społecznym i politycznym. Narody, państwa i wspólnoty nie żyją jedynie sprawami ekonomicznymi czy bytowymi, ale przede wszystkim tym, co dokonuje się w kulturze, sztuce, filozofii. Papież proroczo dostrzegł, jak wiele zależy od filozofii. W świetle wciąż powracającego pytania o zasadność i potrzebę filozofii chrześcijańskiej warto spojrzeć retrospektywnie na znaczenie wspomnianej encykliki i zawartej w niej wizji roli filozofii w ludzkim poszukiwaniu odpowiedzi na pytania, wynikające z aktualnego postępu cywilizacyjnego, naukowego i kulturowego. \u0000-------------- \u0000Zgłoszono: 26/07/2020. Zrecenzowano: 18/09/2020. Zaakceptowano do publikacji: 27/10/2020","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80881573","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-12-31DOI: 10.21697/SPCH.2020.56.S2.06
Bernard Hałaczek
The phenomenon of globalization, which is well known in the economy, can nowadays be observed also in the area of science. It is based on the fact that more and more scientific disciplines are applying the same explanatory principle, namely the theory of evolution. Therefore, every development, including that of man, according to the pattern of genetic reproduction, takes place on the basis of natural selection. With psychological properties, mental abilities and social behaviours, which are eloquently referred to as “memes”, it is as with genes: only those that are better, stronger, more capable of surviving will survive after accidental changes and only they will be passed on. In short, reproduction regulates and controls human behaviour. Such a way of thinking and explanation can be found today in many publications on sociobiology and evolutionary psychology. Even if they present many new details, they pay tribute to the old human desire to explain everything in a simple way, according to the same scheme. The same expectation towards science was expressed by E. Haeckel in the 19th century and J. Monod in the 20th century. However, when these two biologists explained man as a whole based on the theory of evolution, they admitted that they referred to philosophy, to which contemporary representatives of sociobiology and evolutionary psychology cannot or do not want to confess.
{"title":"GLOBALISM OF EVOLUTIONISM","authors":"Bernard Hałaczek","doi":"10.21697/SPCH.2020.56.S2.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/SPCH.2020.56.S2.06","url":null,"abstract":"The phenomenon of globalization, which is well known in the economy, can nowadays be observed also in the area of science. It is based on the fact that more and more scientific disciplines are applying the same explanatory principle, namely the theory of evolution. Therefore, every development, including that of man, according to the pattern of genetic reproduction, takes place on the basis of natural selection. With psychological properties, mental abilities and social behaviours, which are eloquently referred to as “memes”, it is as with genes: only those that are better, stronger, more capable of surviving will survive after accidental changes and only they will be passed on. In short, reproduction regulates and controls human behaviour. Such a way of thinking and explanation can be found today in many publications on sociobiology and evolutionary psychology. Even if they present many new details, they pay tribute to the old human desire to explain everything in a simple way, according to the same scheme. The same expectation towards science was expressed by E. Haeckel in the 19th century and J. Monod in the 20th century. However, when these two biologists explained man as a whole based on the theory of evolution, they admitted that they referred to philosophy, to which contemporary representatives of sociobiology and evolutionary psychology cannot or do not want to confess.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"24 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85103928","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：