Stary Testament objawia prawdę o stworzeniu przez Boga wszystkiego z niczego, a chrześcijaństwo przyjęło to objawienie i chrześcijańscy myśliciele rozwinęli tę koncepcję. Chrześcijański neoplatonik Jan Szkot Eriugena prowadził rozważania dotyczące stworzenia oraz nicości, z której Bóg uczynił wszystko. Interpretując biblijny opis stworzenia na gruncie autorskiego systemu filozoficznego Eriugena doszedł do wniosku, że nicość jest doskonałą pełnią dobroci Boga, który dokonał aktu stworzenia wszystkiego w ludzkiej naturze. W doskonałym człowieku powstało doskonałe stworzenie. Błąd wynikający z nierozumnego wyboru spowodował, że człowiek pozbył się doskonałości i zaczął istnieć w niedoskonałej formie. Wraz z człowiekiem do gorszej formy istnienia zeszło również całe stworzenie, które w ludzkiej naturze powstało. Koncepcja stworzenia wszystkiego z niczego w człowieku wydaje się stanowić wstęp do rozważań Eriugeny dotyczących wcielenia odwiecznego Logosu – Słowa – Boga Syna, który umożliwia powrót do stanu doskonałości.
{"title":"Eriugeny koncepcja stworzenia wszystkiego z niczego w człowieku","authors":"Adam Grzegorzyca","doi":"10.21697/2019.55.1.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2019.55.1.03","url":null,"abstract":"Stary Testament objawia prawdę o stworzeniu przez Boga wszystkiego z niczego, a chrześcijaństwo przyjęło to objawienie i chrześcijańscy myśliciele rozwinęli tę koncepcję. Chrześcijański neoplatonik Jan Szkot Eriugena prowadził rozważania dotyczące stworzenia oraz nicości, z której Bóg uczynił wszystko. Interpretując biblijny opis stworzenia na gruncie autorskiego systemu filozoficznego Eriugena doszedł do wniosku, że nicość jest doskonałą pełnią dobroci Boga, który dokonał aktu stworzenia wszystkiego w ludzkiej naturze. W doskonałym człowieku powstało doskonałe stworzenie. Błąd wynikający z nierozumnego wyboru spowodował, że człowiek pozbył się doskonałości i zaczął istnieć w niedoskonałej formie. Wraz z człowiekiem do gorszej formy istnienia zeszło również całe stworzenie, które w ludzkiej naturze powstało. Koncepcja stworzenia wszystkiego z niczego w człowieku wydaje się stanowić wstęp do rozważań Eriugeny dotyczących wcielenia odwiecznego Logosu – Słowa – Boga Syna, który umożliwia powrót do stanu doskonałości.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"86 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74471922","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
. The aim of this paper is to examine one of the best known and most frequently disapproved philosophical ideas: namely, theodicy. Some classical arguments formulated by Plotinus, Augustine, and Leibniz are examined. Then, Kant’s harsh critique of theodicy is introduced. The main aim of our suggested reinterpretation of the classical debate is to employ a new definition of evil formulated by Richard Kearney. Having considered evil as ‘something that must be actively contested ’, the theodicean reasoning should be reimagined. The paper will advance from the rational vindication of God’s goodness and justice to the portraiture of God’s active contestation of evil. The metaphysical thought of Plotinus, Augustine and Leibniz is to be redirected from its past orientation towards a fu ture disposition. The Kantian idea of an authentic theodicy based on the Book of Job will also be introduced. This will allows us to steer firmly between the Scylla of a metaphysical overlooking of individual suffering and the Charybdis of disregarding God when facing evil.
{"title":"Theodicy as God's portraiture","authors":"Miłosz Puczydłowski","doi":"10.21697/2019.55.1.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2019.55.1.02","url":null,"abstract":". The aim of this paper is to examine one of the best known and most frequently disapproved philosophical ideas: namely, theodicy. Some classical arguments formulated by Plotinus, Augustine, and Leibniz are examined. Then, Kant’s harsh critique of theodicy is introduced. The main aim of our suggested reinterpretation of the classical debate is to employ a new definition of evil formulated by Richard Kearney. Having considered evil as ‘something that must be actively contested ’, the theodicean reasoning should be reimagined. The paper will advance from the rational vindication of God’s goodness and justice to the portraiture of God’s active contestation of evil. The metaphysical thought of Plotinus, Augustine and Leibniz is to be redirected from its past orientation towards a fu ture disposition. The Kantian idea of an authentic theodicy based on the Book of Job will also be introduced. This will allows us to steer firmly between the Scylla of a metaphysical overlooking of individual suffering and the Charybdis of disregarding God when facing evil.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"118 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-09","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89744900","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Less of the Absolute, more of the pedagogical. Hans Blumenberg and education","authors":"P. Sosnowska","doi":"10.21697/2018.54.4.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.54.4.03","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"147 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79628482","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Some remarks on the significance of paradox for science in the context of photometric paradox case","authors":"Adam Świeżyński","doi":"10.21697/2018.54.4.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.54.4.05","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"89 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89133425","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W nowożytności refleksja została utożsamiona z przedmiotem poznania filozoficznego. Epistemologia przejęła znaczny zakres badań metafizyki, przez co racjonalizm oddalał się od realizmu, a realizm od konkretnie istniejącego bytu. Odmienne teorie poznania i przedmiotu suponowały wewnętrznie spójne, choć różniące się systemy filozoficzne. Pojęcie refleksji nabrało swoistego znaczenia w filozofii i po dziś dzień odgrywa istotną rolę w rozumieniu przedmiotu poznania i poznającego podmiotu. Św. Tomasz z Akwinu używa rzeczowników reflexio oraz reditio. Znaczenie łacińskiego słowa reditio – „ruch powrotny” podkreśla naturalny dynamizm poznania ludzkiego. Ruch realizuje się w pełni w powrocie do swego źródła, zataczając koło, które zaczyna się w kontakcie podmiotu poznającego z przedmiotem, a kończy w ubogaconym doświadczeniem podmiocie. Refleksja jest tym ruchem, dzięki któremu człowiek poznaje, że poznaje, a w pełni poznaje, kiedy już poznał. Funkcje refleksji pozwala scharakteryzować podział na refleksję towarzyszącą reflexio in actu exercito oraz refleksję sygnitywną reflexio in actu signato. Wiąże ona więc świadomość w tożsamość „Ja”, czyli tożsamość ludzką, nadając jej koherentny, podmiotowy sens strukturalizujący się poprzez poznawanie zewnętrznie istniejących przedmiotów.
{"title":"Typy i funkcje refleksji w myśli tomistycznej","authors":"Joanna Sośnicka","doi":"10.21697/2018.54.4.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.54.4.04","url":null,"abstract":"W nowożytności refleksja została utożsamiona z przedmiotem poznania filozoficznego. Epistemologia przejęła znaczny zakres badań metafizyki, przez co racjonalizm oddalał się od realizmu, a realizm od konkretnie istniejącego bytu. Odmienne teorie poznania i przedmiotu suponowały wewnętrznie spójne, choć różniące się systemy filozoficzne. Pojęcie refleksji nabrało swoistego znaczenia w filozofii i po dziś dzień odgrywa istotną rolę w rozumieniu przedmiotu poznania i poznającego podmiotu. Św. Tomasz z Akwinu używa rzeczowników reflexio oraz reditio. Znaczenie łacińskiego słowa reditio – „ruch powrotny” podkreśla naturalny dynamizm poznania ludzkiego. Ruch realizuje się w pełni w powrocie do swego źródła, zataczając koło, które zaczyna się w kontakcie podmiotu poznającego z przedmiotem, a kończy w ubogaconym doświadczeniem podmiocie. Refleksja jest tym ruchem, dzięki któremu człowiek poznaje, że poznaje, a w pełni poznaje, kiedy już poznał. Funkcje refleksji pozwala scharakteryzować podział na refleksję towarzyszącą reflexio in actu exercito oraz refleksję sygnitywną reflexio in actu signato. Wiąże ona więc świadomość w tożsamość „Ja”, czyli tożsamość ludzką, nadając jej koherentny, podmiotowy sens strukturalizujący się poprzez poznawanie zewnętrznie istniejących przedmiotów.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"8 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80835371","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Jednym z głównych wyzwań stojących przed filozofami przyrody XVII wieku było znalezienie odpowiedzi na pytanie, co sprawia, że materia w ogóle działa? Dziedzictwo ‘materii pierwszej’ i jej czystej potencjalności było wciąż żywe, a przyjęcie teorii korpuskularnej czy atomistycznej niewiele tu zmieniało, dominowało wciąż przekonanie o całkowitej bierności ciał. Ich działanie domagało się jakiegoś wyjaśnienia, które stanowiłoby odpowiednik arystotelesowskiej, niematerialnej i aktywnej, formy. Wydaje się, że jedną z tradycji filozoficznych, do których sięgano w poszukiwaniu takiego wyjaśnienia, była emanacyjna metafizyka Plotyna. W systemach XVII-wiecznych ulegała ona różnorodnym modyfikacjom, ale jej główna idea, wskazująca na aktywną rolę pewnych ‘zasad’, czy ‘duchów’ odpowiedzialnych za inicjowanie wszelkich zmian w materii i kierowanie nimi zgodnie z zamysłem Stwórcy, pozostawała fundamentem ówczesnych teorii działania materii. Przykładem takich rozwiązań są systemy Henry’ego More’a i jego dobrego znajomego z Cambridge, Izaaka Newtona. W pierwszym przypadku nie ma wątpliwości co do zasadniczego wpływu neoplatonizmu, w drugim jednak zdania historyków są podzielone. Newton sięga bowiem w poszukiwaniu ‘aktywnych zasad’ do badań alchemicznych, z nadzieją odnalezienia owych zasad nie tylko przy odwołaniu się do filozoficznych spekulacji, ale także do metod eksperymentalnych. Różnica ta jednak nie zmienia faktu, że obaj filozofowie starają się odkryć sposób działania ‘duchów aktywnych’, wahając się między umieszczeniem w cząstkach materii wielu odrębnych zasad a wskazaniem na zasadę jedną, działającą uniwersalnie i będącą niejako przedłużeniem Bożego ramienia – More nazywa ją Duchem Natury (Vicarious Power of God), a Newton upatruje jej ostatecznie w Chrystusie (Viceroy of God).
{"title":"Henry More i Isaac Newton o działaniu materii – kontekst neoplatoński","authors":"D. Kucharski","doi":"10.21697/2018.54.4.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.54.4.01","url":null,"abstract":"Jednym z głównych wyzwań stojących przed filozofami przyrody XVII wieku było znalezienie odpowiedzi na pytanie, co sprawia, że materia w ogóle działa? Dziedzictwo ‘materii pierwszej’ i jej czystej potencjalności było wciąż żywe, a przyjęcie teorii korpuskularnej czy atomistycznej niewiele tu zmieniało, dominowało wciąż przekonanie o całkowitej bierności ciał. Ich działanie domagało się jakiegoś wyjaśnienia, które stanowiłoby odpowiednik arystotelesowskiej, niematerialnej i aktywnej, formy. Wydaje się, że jedną z tradycji filozoficznych, do których sięgano w poszukiwaniu takiego wyjaśnienia, była emanacyjna metafizyka Plotyna. W systemach XVII-wiecznych ulegała ona różnorodnym modyfikacjom, ale jej główna idea, wskazująca na aktywną rolę pewnych ‘zasad’, czy ‘duchów’ odpowiedzialnych za inicjowanie wszelkich zmian w materii i kierowanie nimi zgodnie z zamysłem Stwórcy, pozostawała fundamentem ówczesnych teorii działania materii. Przykładem takich rozwiązań są systemy Henry’ego More’a i jego dobrego znajomego z Cambridge, Izaaka Newtona. W pierwszym przypadku nie ma wątpliwości co do zasadniczego wpływu neoplatonizmu, w drugim jednak zdania historyków są podzielone. Newton sięga bowiem w poszukiwaniu ‘aktywnych zasad’ do badań alchemicznych, z nadzieją odnalezienia owych zasad nie tylko przy odwołaniu się do filozoficznych spekulacji, ale także do metod eksperymentalnych. Różnica ta jednak nie zmienia faktu, że obaj filozofowie starają się odkryć sposób działania ‘duchów aktywnych’, wahając się między umieszczeniem w cząstkach materii wielu odrębnych zasad a wskazaniem na zasadę jedną, działającą uniwersalnie i będącą niejako przedłużeniem Bożego ramienia – More nazywa ją Duchem Natury (Vicarious Power of God), a Newton upatruje jej ostatecznie w Chrystusie (Viceroy of God).","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"274 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77828254","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"(rec.) Piotr Stanisław Mazur, Zarys podstaw filozofii człowieka. Antropologiczne zastosowanie metody separacji, Księgarnia Akademicka, Kraków 2016, ss.216.","authors":"E. Podrez","doi":"10.21697/2018.54.4.31","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.54.4.31","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"9 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74632980","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł jest próbą sformułowania fenomenologii solidarności jako zjawiska społecznego. Autor odróżnia solidaryzację subiektywną od intersubiektywnej, podkreślając, że w tym drugim przypadku ma się do czynienia z konstytucją grup. Artykuł jest podzielony na trzy zasadnicze części. W pierwszej z nich analizuje się tzw. problem mostu, czyli prezentuje się zasadność przejścia od analizy solidaryzacji subiektywnej do intersubiektywnej. Punktem wyjścia są przy tym teorie Ingardena i Tischnera. Następnie prezentuje się opis struktury i elementów solidarności jako aktu złożonego. Na tej podstawie autor formułuje zarys alternatywnego ujęcia solidarności jako konstytucji grup i odniesienia się do świata jako wspólnego.
{"title":"Zarys fenomenologii solidarności: O genezie konstytuowania się grup","authors":"Witold Płotka","doi":"10.21697/2018.54.4.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.54.4.02","url":null,"abstract":"Artykuł jest próbą sformułowania fenomenologii solidarności jako zjawiska społecznego. Autor odróżnia solidaryzację subiektywną od intersubiektywnej, podkreślając, że w tym drugim przypadku ma się do czynienia z konstytucją grup. Artykuł jest podzielony na trzy zasadnicze części. W pierwszej z nich analizuje się tzw. problem mostu, czyli prezentuje się zasadność przejścia od analizy solidaryzacji subiektywnej do intersubiektywnej. Punktem wyjścia są przy tym teorie Ingardena i Tischnera. Następnie prezentuje się opis struktury i elementów solidarności jako aktu złożonego. Na tej podstawie autor formułuje zarys alternatywnego ujęcia solidarności jako konstytucji grup i odniesienia się do świata jako wspólnego.","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"11 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80143670","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"(rec.) Richard Swinburne, Czy Jezus był Bogiem?, tłum. Małgorzata Wiertlewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2014","authors":"J. Grzybowski","doi":"10.21697/2018.54.4.32","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.54.4.32","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"20 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79487785","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Filozofia i film – sprawozdanie z Warszawskiego Dnia Filozofii, obchodzonego w dniu 16 listopada 2017 roku na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie","authors":"Agnieszka Gralewicz","doi":"10.21697/2018.54.4.41","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/2018.54.4.41","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":21980,"journal":{"name":"Studia Philosophiae Christianae","volume":"26 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2019-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85928554","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}