Synody Kościoła łacińskiego Afryki IV-VI w. świadczą, że ich uczestnicy byli przekonani, iż trzeba opierać się na autorytecie poprzedników i odwoływać się do Tradycji. Wyrażenie „ojcowie” (lub rzadkie formy analogiczne, takie jak chociażby „bracia” – ἀδελφοί, fratres) było synonimem „Tradycji”, ponieważ wiązało się ściśle z autorytetem soborów, w szczególności Pierwszego Soboru w Nicei, którego znaczenie dogmatyczne nie ma sobie równego w historii Kościoła. Konsekwencją uznania Pierwszego Soboru Nicejskiego za niepodważalną Tradycję jest nadanie wypowiedziom Ojców charakteru normatywnego obowiązującego nawet Kościół Rzymski. Lektura dokumentów synodów afrykańskich ujawnia coraz wyraźniejsze precyzowanie wyznaczników Tradycji: apostolskiego pochodzenia, starożytności, powszechnej akceptacji. Ale to przede wszystkim uznanie działania Ducha świętego w kolegium synodalnym nadaje Tradycji moc wiążącą i pozwala na utożsamienie jej z wiarą i prawdą. Dokumentacja synodów afrykańskich stanowi decydujący krok w ewolucji relacji między Rzymem a innymi biskupstwami w zakresie prymatu jurysdykcyjnego czy autorytatywnej roli Rzymu. W swoich ostatecznych reperkusjach kwestia ta jest więc zabarwiona tonami eklezjologicznymi i ekumenicznymi. Omawiane teksty, przechodzące od uwarunkowań dyscyplinarnych i egzystencjalnych do centralnego problemu autorytetu w Kościele, pozwalają odkryć ogromny wkład Kościoła afrykańskiego w starożytną myśl chrześcijańską tego złotego wieku, w którym działali tacy Ojcowie, jak Aureliusz, Alipiusz, czy sam Augustyn.
{"title":"Apiariusz z Sicca Veneria i odwoływanie się do Ojców na synodach Afryki Łacińskiej (IV-VI w.)","authors":"Bazyli Degórski","doi":"10.31743/vp.15002","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15002","url":null,"abstract":"Synody Kościoła łacińskiego Afryki IV-VI w. świadczą, że ich uczestnicy byli przekonani, iż trzeba opierać się na autorytecie poprzedników i odwoływać się do Tradycji. Wyrażenie „ojcowie” (lub rzadkie formy analogiczne, takie jak chociażby „bracia” – ἀδελφοί, fratres) było synonimem „Tradycji”, ponieważ wiązało się ściśle z autorytetem soborów, w szczególności Pierwszego Soboru w Nicei, którego znaczenie dogmatyczne nie ma sobie równego w historii Kościoła. Konsekwencją uznania Pierwszego Soboru Nicejskiego za niepodważalną Tradycję jest nadanie wypowiedziom Ojców charakteru normatywnego obowiązującego nawet Kościół Rzymski. Lektura dokumentów synodów afrykańskich ujawnia coraz wyraźniejsze precyzowanie wyznaczników Tradycji: apostolskiego pochodzenia, starożytności, powszechnej akceptacji. Ale to przede wszystkim uznanie działania Ducha świętego w kolegium synodalnym nadaje Tradycji moc wiążącą i pozwala na utożsamienie jej z wiarą i prawdą. Dokumentacja synodów afrykańskich stanowi decydujący krok w ewolucji relacji między Rzymem a innymi biskupstwami w zakresie prymatu jurysdykcyjnego czy autorytatywnej roli Rzymu. W swoich ostatecznych reperkusjach kwestia ta jest więc zabarwiona tonami eklezjologicznymi i ekumenicznymi. Omawiane teksty, przechodzące od uwarunkowań dyscyplinarnych i egzystencjalnych do centralnego problemu autorytetu w Kościele, pozwalają odkryć ogromny wkład Kościoła afrykańskiego w starożytną myśl chrześcijańską tego złotego wieku, w którym działali tacy Ojcowie, jak Aureliusz, Alipiusz, czy sam Augustyn.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"203 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354417","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wykaz publikacji naukowych ks. prof. dr. hab. Antoniego Żurka","authors":"Grzegorz Mariusz Baran","doi":"10.31743/vp.16289","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16289","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"184 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354419","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule poruszono istotny problem badawczy związany z typologią i topografią wczesnochrześcijańskich baptysteriów. Po wprowadzeniu historycznym i filologicznym omówiono dwa zasadnicze zagadnienia. Pierwszym jest przedstawienie różnych form architektonicznych baptysteriów oraz ich dekoracji. Drugim zaś jest omówienie topografii baptysteriów w kompleksach kościelnych. W konkluzji podkreślono, że w starożytności nie istniał żaden typ budowli, który byłby charakterystyczny dla chrześcijańskich baptysteriów i jednoznacznie wskazywałby na liturgiczne przeznaczenie obiektu. Przy wznoszeniu baptysteriów nie kierowano się też symboliką chrześcijańską, lecz wykorzystywano istniejące wzorce architektoniczne, których przestrzeń mogła być przystosowana do celebrowanych w nich obrzędów. Zwrócono też uwagę, na fakt, że nie istniały ściśle określone zasady lokalizacji baptysteriów w kompleksach kościelnych, gdyż były one wznoszone w różnych powiązaniach z obiektem centralnym, jakim jest kościół. Na chrześcijańskie i liturgiczne przeznaczenie obiektów wskazuje przede wszystkim ich dekoracja o tematyce chrześcijańskiej oraz ich lokalizacja w kompleksach zabudowań kościelnych.
{"title":"Typologia i topografia wczesnochrześcijańskich baptysteriów. Próba spojrzenia teologiczno-historycznego","authors":"Piotr Szczur","doi":"10.31743/vp.15951","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15951","url":null,"abstract":"W artykule poruszono istotny problem badawczy związany z typologią i topografią wczesnochrześcijańskich baptysteriów. Po wprowadzeniu historycznym i filologicznym omówiono dwa zasadnicze zagadnienia. Pierwszym jest przedstawienie różnych form architektonicznych baptysteriów oraz ich dekoracji. Drugim zaś jest omówienie topografii baptysteriów w kompleksach kościelnych. W konkluzji podkreślono, że w starożytności nie istniał żaden typ budowli, który byłby charakterystyczny dla chrześcijańskich baptysteriów i jednoznacznie wskazywałby na liturgiczne przeznaczenie obiektu. Przy wznoszeniu baptysteriów nie kierowano się też symboliką chrześcijańską, lecz wykorzystywano istniejące wzorce architektoniczne, których przestrzeń mogła być przystosowana do celebrowanych w nich obrzędów. Zwrócono też uwagę, na fakt, że nie istniały ściśle określone zasady lokalizacji baptysteriów w kompleksach kościelnych, gdyż były one wznoszone w różnych powiązaniach z obiektem centralnym, jakim jest kościół. Na chrześcijańskie i liturgiczne przeznaczenie obiektów wskazuje przede wszystkim ich dekoracja o tematyce chrześcijańskiej oraz ich lokalizacja w kompleksach zabudowań kościelnych.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"203 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354425","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule zostaje podjęte zagadnienie początków kultu eucharystycznego poza Mszą, z wyjątkiem Wiatyku, który należy do stałej tradycji Kościoła. Chodzi o określenie, czy i w jakim zakresie ta problematyka jest obecna w pismach ojców Kościoła oraz w praktyce kościelnej w pierwszym tysiącleciu. Bardzo powoli pojawiają się pewne przejawy kultyczne, które zwracają niewątpliwie uwagę na potrzebę szerokiego widzenia Eucharystii w całości życia chrześcijańskiego, chociaż o właściwym kulcie nie ma wówczas jeszcze mowy. Niemniej jednak można powiedzieć, że liczne kwestie eucharystyczne, w kontekście różnych zjawisk duchowych, domagają się coraz większej uwagi ze strony teologów.
{"title":"Patrystyczne początki kultu eucharystycznego poza Mszą","authors":"Janusz Królikowski","doi":"10.31743/vp.15541","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15541","url":null,"abstract":"W artykule zostaje podjęte zagadnienie początków kultu eucharystycznego poza Mszą, z wyjątkiem Wiatyku, który należy do stałej tradycji Kościoła. Chodzi o określenie, czy i w jakim zakresie ta problematyka jest obecna w pismach ojców Kościoła oraz w praktyce kościelnej w pierwszym tysiącleciu. Bardzo powoli pojawiają się pewne przejawy kultyczne, które zwracają niewątpliwie uwagę na potrzebę szerokiego widzenia Eucharystii w całości życia chrześcijańskiego, chociaż o właściwym kulcie nie ma wówczas jeszcze mowy. Niemniej jednak można powiedzieć, że liczne kwestie eucharystyczne, w kontekście różnych zjawisk duchowych, domagają się coraz większej uwagi ze strony teologów.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"355 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354424","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Radykalne potępienie gniewu w Mt 5, 22 rodzi kilka fundamentalnych pytań: Czy w tej pierwszej antytezie Kazania na Górze w istocie się interpretuje czy zmienia Stare Prawo? W jaki sposób ten radykalny zakaz gniewu jest możliwy do spełnienia? Czy rzeczywiście gniew stawia się na równi z zabójstwem? Czy zakazuje się wszelkiego gniewu? Zbierając odpowiedzi na te podstawowe pytania greckich i łacińskich pisarzy wczesnochrześcijańskich, autor artykułu rekonstruuje patrystyczną propedeutykę do szczegółowej wykładni Mt 5, 22. W sposób szczególny zwraca uwagę na wkład św. Augustyna na tym polu.
{"title":"Patrystyczna interpretacja zakazu gniewu w Mt 5, 22a","authors":"Leon Nieścior","doi":"10.31743/vp.15369","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15369","url":null,"abstract":"Radykalne potępienie gniewu w Mt 5, 22 rodzi kilka fundamentalnych pytań: Czy w tej pierwszej antytezie Kazania na Górze w istocie się interpretuje czy zmienia Stare Prawo? W jaki sposób ten radykalny zakaz gniewu jest możliwy do spełnienia? Czy rzeczywiście gniew stawia się na równi z zabójstwem? Czy zakazuje się wszelkiego gniewu? Zbierając odpowiedzi na te podstawowe pytania greckich i łacińskich pisarzy wczesnochrześcijańskich, autor artykułu rekonstruuje patrystyczną propedeutykę do szczegółowej wykładni Mt 5, 22. W sposób szczególny zwraca uwagę na wkład św. Augustyna na tym polu.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354410","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Niniejszy artykuł omawia powstanie antropologiczno-aksjologicznej kategorii ludzkiej godności w pismach Hieronima ze Strydonu. Aby ocenić oryginalność Hieronima, artykuł omawia jego źródła: pisma Orygenesa z Aleksandrii i Cycerona De officiis. Identyfikacja przełomowego w historii europejskiego myślenia o ludzkiej godności momentu utworzenia przez Hieronima systematycznie stosowanej nazwy dla statusu aksjologicznego człowieka, dignitas hominis, pozawala podważyć dotychczas funkcjonujące w debacie naukowej ustalenia, które wskazywały na autorów takich jak Augustyn z Hippony czy Leon Wielki jako pionierów stosowania kategorii „ludzkiej godności”. Pokazanie, że kategorią dignitas hominis posługiwał się około roku 397 r. betlejemski pustelnik przesuwa zatem o kilkadziesiąt lat pierwsze systematyczne występowanie pojęcia godności ludzkiej w kulturze europejskiej.
本文讨论了在斯特里顿的杰罗姆(Jerome of Stridon)的著作中出现的人的尊严这一人类学-生理学范畴。为了评估杰罗姆的独创性,文章讨论了他的资料来源:亚历山大的奥利和西塞罗的 De officiis。杰罗姆为人的公理地位创造了一个系统的名称--"人的尊严"(dignitas hominis),确定了这一时刻在欧洲人的尊严思想史上的分水岭,使我们能够削弱迄今为止学术辩论的结论,这些结论将希波的奥古斯丁和利奥大帝等作家视为使用 "人的尊严 "这一范畴的先驱。397 年左右,伯利恒的一位隐士使用了 "人的尊严 "这一概念,从而将 "人的尊严 "这一概念在欧洲文化中首次系统出现的时间推迟了几十年。
{"title":"Utworzenie kategorii godności człowieka (dignitas hominis) przez Hieronima ze Strydonu","authors":"Jadwiga Guerrero van der Meijden","doi":"10.31743/vp.15522","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15522","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł omawia powstanie antropologiczno-aksjologicznej kategorii ludzkiej godności w pismach Hieronima ze Strydonu. Aby ocenić oryginalność Hieronima, artykuł omawia jego źródła: pisma Orygenesa z Aleksandrii i Cycerona De officiis. Identyfikacja przełomowego w historii europejskiego myślenia o ludzkiej godności momentu utworzenia przez Hieronima systematycznie stosowanej nazwy dla statusu aksjologicznego człowieka, dignitas hominis, pozawala podważyć dotychczas funkcjonujące w debacie naukowej ustalenia, które wskazywały na autorów takich jak Augustyn z Hippony czy Leon Wielki jako pionierów stosowania kategorii „ludzkiej godności”. Pokazanie, że kategorią dignitas hominis posługiwał się około roku 397 r. betlejemski pustelnik przesuwa zatem o kilkadziesiąt lat pierwsze systematyczne występowanie pojęcia godności ludzkiej w kulturze europejskiej.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"237 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354420","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Patrystyczna refleksja nad kluczowymi tekstami pachomian dotyczącymi zagadnienia pracy cenobickiej i jej skutków pozwala na wyciągniecie następujących wniosków: w zamyśle ideowym Pachomiusza praca miała być czynnością ascetyczną, dokonującą się w ciszy i w zupełnym podporządkowaniu się przełożonym. Podstawowym zajęciem pachomian była praca rolnicza na polach. Natomiast plecionkarstwo wydaje się być bardziej ascetycznym uzupełnieniem tej pierwszej. Pozostałe prace pachomian miały charakter służebny wobec rolnictwa i plecionkarstwa. Chrystologiczną motywację do podjęcia pracy rekonstruujemy na podstawie listów Pachomiusza i Księgi Horsiesiego. Kryzysy wspólnot pachomiańskich z końca lat 40 i 60 IV wieku zweryfikowały pierwotne założenia Reguły. Kazuistyczny i urzędniczo normatywny zarząd zakonu za pierwszej kadencji Horsiesiego zabijał zarówno ideowość mnichów, jak i ich ludzką czy zakonną odpowiedzialność. Wywołał sprzeciw („Nie chcemy mieć nic wspólnego z Horsiesim ani z zasadami, które ustala”) i bunt braci. Za rządów Teodora, kolejnego z διακριτικός wspólnoty doszło do uspokojenia w zakonie. Paradoksalnie systematyczna praca przyniosła wymierne efekty materialne, co zaczęło zagrażać duchowemu celowi zakonu. Ten drugi kryzys zarządu zakonu zażegnano poprzez zawierzenie Bożej Opatrzności napięcia pomiędzy zakonną obserwacją a systematyczną pracą i bogaceniem się instytucji. Wydaje się, że było to skuteczne rozwiązanie, bo pachomianie przetrwali w Egipcie aż do najazdu arabskiego w IX wieku.
{"title":"Praca w monastycyzmie pachomiańskim","authors":"Dariusz Antoni Kasprzak","doi":"10.31743/vp.15148","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15148","url":null,"abstract":"Patrystyczna refleksja nad kluczowymi tekstami pachomian dotyczącymi zagadnienia pracy cenobickiej i jej skutków pozwala na wyciągniecie następujących wniosków: w zamyśle ideowym Pachomiusza praca miała być czynnością ascetyczną, dokonującą się w ciszy i w zupełnym podporządkowaniu się przełożonym. Podstawowym zajęciem pachomian była praca rolnicza na polach. Natomiast plecionkarstwo wydaje się być bardziej ascetycznym uzupełnieniem tej pierwszej. Pozostałe prace pachomian miały charakter służebny wobec rolnictwa i plecionkarstwa. Chrystologiczną motywację do podjęcia pracy rekonstruujemy na podstawie listów Pachomiusza i Księgi Horsiesiego. Kryzysy wspólnot pachomiańskich z końca lat 40 i 60 IV wieku zweryfikowały pierwotne założenia Reguły. Kazuistyczny i urzędniczo normatywny zarząd zakonu za pierwszej kadencji Horsiesiego zabijał zarówno ideowość mnichów, jak i ich ludzką czy zakonną odpowiedzialność. Wywołał sprzeciw („Nie chcemy mieć nic wspólnego z Horsiesim ani z zasadami, które ustala”) i bunt braci. Za rządów Teodora, kolejnego z διακριτικός wspólnoty doszło do uspokojenia w zakonie. Paradoksalnie systematyczna praca przyniosła wymierne efekty materialne, co zaczęło zagrażać duchowemu celowi zakonu. Ten drugi kryzys zarządu zakonu zażegnano poprzez zawierzenie Bożej Opatrzności napięcia pomiędzy zakonną obserwacją a systematyczną pracą i bogaceniem się instytucji. Wydaje się, że było to skuteczne rozwiązanie, bo pachomianie przetrwali w Egipcie aż do najazdu arabskiego w IX wieku.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"14 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354416","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pieśń zatytułowana Dziękujemy Ci, Ojcze nasz swoje źródło tekstowe ma w starożytnym dokumencie z pierwszych wieków, zatytułowanym Didache tu Kyriu dia ton dodeka apostolon tois ethnesin. Dokument posiada charakter instrukcji kościelnych, podnoszących różnorodną tematykę oraz ujmujących ją w formę poleceń i wskazówek w kwestiach moralnych, prawnych, ascetycznych i liturgicznych. W naszych badaniach skupiliśmy uwagę na trzech punktach w Didache (9-10 i 14), w których zawarto opis sprawowania Eucharystii. Jest tam mowa o dziękczynieniu składanym Bogu za Eucharystię, życie, wiarę i życie wieczne oraz prośba za wspólnotę Kościoła oraz pomoc Bożą w drodze do zjednoczenia z Bogiem na wieki. Tekst i melodia badanej pieśni zostały napisane przez ks. Kazimierza Pasionka w latach 60. minionego stulecia. Dokładna data nie jest znana. Na pewno stało się to przed rokiem 1968, gdyż w tym roku w czasie uroczystej Mszy św. z okazji jubileuszu 25-lecia kapłaństwa biskupa Jerzego Ablewicza połączone chóry - klerycki i katedralny - pod kierunkiem samego kompozytora wykonały po Komunii św. Modlitwę Eucharystyczną wg tekstu Didache. Podobnie jak starożytny dokument Didache jest świadectwem pobożności eucharystycznej w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, tak pieśń Dziękujemy Ci, Ojcze nasz jest świadectwem pobożności eucharystycznej współcześnie w Kościele w Polsce.
这首题为《感谢您,我们的天父》的歌曲的文本来源于一世纪的一份古老文献,名为《Didache tu Kyriu dia ton dodeka apostolon tois ethnesin》。该文件具有教会指南的特点,提出了各种主题,并以命令和指南的形式阐述了道德、法律、苦行和礼仪问题。在研究中,我们重点关注了《圣训》中的三处内容(9-10 和 14),其中包含对圣餐仪式的描述。其中提到了为圣餐、生命、信仰和永生向天主献上的感恩,以及为教会团体和天主在通往与天主永恒结合的道路上给予帮助而提出的请求。所研究的这首歌曲的歌词和旋律是卡齐米日-帕夏涅克(Kazimierz Pasionek)神父在 20 世纪 60 年代创作的。确切日期不详。但肯定发生在 1968 年之前,因为那一年,在耶日-阿伯维茨(Jerzy Ablewicz)主教就职 25 周年的庄严弥撒中,教士和大教堂联合唱诗班在作曲家本人的指挥下,根据《圣训》文本在圣餐后演奏了圣体祷文。正如古老的《圣训》是基督教早期圣餐奉献的见证,歌曲《感谢您,我们的天父》也是当今波兰教会圣餐奉献的见证。
{"title":"Recepcja wczesnochrześcijańskich motywów eucharystycznych w pieśni \"Dziękujemy Ci, Ojcze nasz\"","authors":"Stanisław Garnczarski","doi":"10.31743/vp.15500","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15500","url":null,"abstract":"Pieśń zatytułowana Dziękujemy Ci, Ojcze nasz swoje źródło tekstowe ma w starożytnym dokumencie z pierwszych wieków, zatytułowanym Didache tu Kyriu dia ton dodeka apostolon tois ethnesin. Dokument posiada charakter instrukcji kościelnych, podnoszących różnorodną tematykę oraz ujmujących ją w formę poleceń i wskazówek w kwestiach moralnych, prawnych, ascetycznych i liturgicznych. W naszych badaniach skupiliśmy uwagę na trzech punktach w Didache (9-10 i 14), w których zawarto opis sprawowania Eucharystii. Jest tam mowa o dziękczynieniu składanym Bogu za Eucharystię, życie, wiarę i życie wieczne oraz prośba za wspólnotę Kościoła oraz pomoc Bożą w drodze do zjednoczenia z Bogiem na wieki. Tekst i melodia badanej pieśni zostały napisane przez ks. Kazimierza Pasionka w latach 60. minionego stulecia. Dokładna data nie jest znana. Na pewno stało się to przed rokiem 1968, gdyż w tym roku w czasie uroczystej Mszy św. z okazji jubileuszu 25-lecia kapłaństwa biskupa Jerzego Ablewicza połączone chóry - klerycki i katedralny - pod kierunkiem samego kompozytora wykonały po Komunii św. Modlitwę Eucharystyczną wg tekstu Didache. Podobnie jak starożytny dokument Didache jest świadectwem pobożności eucharystycznej w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, tak pieśń Dziękujemy Ci, Ojcze nasz jest świadectwem pobożności eucharystycznej współcześnie w Kościele w Polsce.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"13 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354421","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kanon siedmiu nauk wyzwolonych należy do szczytowych osiągnięć antycznej kultury. Starożytni myśliciele postrzegali je jako nauki godne człowieka wolnego, uprawiane w wolnym czasie, bez zaangażowania wysiłku fizycznego oraz nie w celu otrzymania korzyści materialnej. Dla autorów chrześcijańskich to nauki prowadzące do poznania prawdy, która wyzwala; Kasjodor podkreśla, że są one przekazywane w książkach oraz stwierdza, że mają fundamentalne znaczenie dla rozwoju człowieka. Izydor z Sewilli również wprowadza swego czytelnika w świat wiedzy o Stwórcy i stworzeniu przez bramy siedmiu nauk wyzwolonych, którym poświęca pierwsze trzy księgi Etymologii. Centralne miejsce w jego wykładzie zajmuje gramatyka (ks. 1); studium nauk literackich (ks. 1-2) jest bardziej szczegółowe niż prezentacja dyscyplin matematycznych (ks. 3). Wykład materiału, zaczerpniętego z pism poprzedników, jest przemyślany, usystematyzowany, poniekąd oryginalny (ks. 1); choć w niektórych partiach (zwłaszcza tych poświęconych gramatyce) niekiedy chaotyczny i niespójny. Podsumowanie roli poszczególnych nauk wyzwolonych dokonane zostaje w końcowym rozdziale ks. 4, traktującej o medycynie.
{"title":"Siedem sztuk wyzwolonych w \"Etymologiach\" Izydora z Sewilli","authors":"Tatiana Krynicka, Adam Wilczyński","doi":"10.31743/vp.15719","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15719","url":null,"abstract":"Kanon siedmiu nauk wyzwolonych należy do szczytowych osiągnięć antycznej kultury. Starożytni myśliciele postrzegali je jako nauki godne człowieka wolnego, uprawiane w wolnym czasie, bez zaangażowania wysiłku fizycznego oraz nie w celu otrzymania korzyści materialnej. Dla autorów chrześcijańskich to nauki prowadzące do poznania prawdy, która wyzwala; Kasjodor podkreśla, że są one przekazywane w książkach oraz stwierdza, że mają fundamentalne znaczenie dla rozwoju człowieka. Izydor z Sewilli również wprowadza swego czytelnika w świat wiedzy o Stwórcy i stworzeniu przez bramy siedmiu nauk wyzwolonych, którym poświęca pierwsze trzy księgi Etymologii. Centralne miejsce w jego wykładzie zajmuje gramatyka (ks. 1); studium nauk literackich (ks. 1-2) jest bardziej szczegółowe niż prezentacja dyscyplin matematycznych (ks. 3). Wykład materiału, zaczerpniętego z pism poprzedników, jest przemyślany, usystematyzowany, poniekąd oryginalny (ks. 1); choć w niektórych partiach (zwłaszcza tych poświęconych gramatyce) niekiedy chaotyczny i niespójny. Podsumowanie roli poszczególnych nauk wyzwolonych dokonane zostaje w końcowym rozdziale ks. 4, traktującej o medycynie.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"203 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354545","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pierwsze lata panowania Konstantyna w Brytanii i Galii były w dużej mierze kontynuacją sposobu sprawowania władzy, który został stworzony przez cesarza Dioklecjana. To w tym "starym duchu" na przełomie III i IV wieku po narodzeniu Chrystusa była również przedstawiana idea Virtus, którą umieszczano wówczas na monetach. Dzięki analizie serii menniczych można jednak uchwycić zapowiedź tych wręcz rewolucyjnych, przyszłych zmian, jakie będzie niosło ze sobą uznanie chrześcijaństwa za w pełni legalną religię na terenie państwa rzymskiego. Znacznemu przeobrażeniu ulegnie również sama idea Virtus, a w tym także jej adaptacja do doktryny chrześcijańskiej. Intencją autora niniejszego tekstu, w nawiązaniu do tytułowego problemu, jest zatem ukazanie kontekstu tych niezwykle ważnych i już niedługo mających nastąpić zmian w państwie rzymskim.
{"title":"Idea Virtus na monetach cesarza Konstantyna Wielkiego. Typy VIRTVS MILITVM, VIRTVS EXERCITVS, VIRTVS EXERCITVS GALL, VIRTVS PERP AVG i VIRT CONSTANTINI AVG","authors":"Ireneusz Łuć","doi":"10.31743/vp.15569","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15569","url":null,"abstract":"Pierwsze lata panowania Konstantyna w Brytanii i Galii były w dużej mierze kontynuacją sposobu sprawowania władzy, który został stworzony przez cesarza Dioklecjana. To w tym \"starym duchu\" na przełomie III i IV wieku po narodzeniu Chrystusa była również przedstawiana idea Virtus, którą umieszczano wówczas na monetach. Dzięki analizie serii menniczych można jednak uchwycić zapowiedź tych wręcz rewolucyjnych, przyszłych zmian, jakie będzie niosło ze sobą uznanie chrześcijaństwa za w pełni legalną religię na terenie państwa rzymskiego. Znacznemu przeobrażeniu ulegnie również sama idea Virtus, a w tym także jej adaptacja do doktryny chrześcijańskiej. Intencją autora niniejszego tekstu, w nawiązaniu do tytułowego problemu, jest zatem ukazanie kontekstu tych niezwykle ważnych i już niedługo mających nastąpić zmian w państwie rzymskim.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"23 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354423","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}