Przekład na język polski pięciu utworów z Analecta hymnica.
将 Analecta hymnica 中的五部作品翻译成波兰语。
{"title":"Średniowieczna liryka nabożna (wybór)","authors":"Tadeusz Gacia","doi":"10.31743/vp.15385","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15385","url":null,"abstract":"Przekład na język polski pięciu utworów z Analecta hymnica.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"133 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354415","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Od początków swojej eklezjalnej odrębności anglikanizm widział w Ojcach Kościoła „jasne gwiazdy” (J. Jewel), które prowadzą chrześcijanina do prawdziwego zrozumienia słowa Bożego. Niniejsze opracowanie ukazuje, jak w swoim historycznym rozwoju teologia anglikańska odwoływała się, choć zawsze ostrożnie, do antyku chrześcijańskiego jako nieodzownego elementu chrześcijańskiej tradycji. Dały temu wyraz już pierwsze fundamentalne dla tej teologii teksty, jak Book of Common Prayer czy 39 Artykułów (wiary), które w ten sposób wskazywały na ciągłość Kościoła Anglii z Kościołem pierwszych wieków. W okresie kształtowania się tego wyznania wyróżniali się w tym tacy biskupi i teologowie, jak T. Cranmer, R. Hooker czy J. Jewel, a w późniejszym okresie karolińskim J. Cosin, J. Taylor czy G. Bull. Odwołując się do Ojców, wbrew purytańskiej czy ewangelikalnej krytyce, broniono zwłaszcza miejsca i roli biskupów w Kościele. Nowe dowartościowanie patrystyki przyszło wraz z ruchem oksfordzkim, czemu wyraz dały nowe tłumaczenia w serii Biblioteka Ojców. Celem była odnowa samych fundamentów Kościoła, wiary oraz życia sakramentalnego i liturgicznego. Również współczesna teologia anglikańska sięga do starożytnej tradycji w poszukiwaniu inspiracji i odpowiedzi na wyzwania nowych czasów, co można dostrzec m.in. u takich teologów, jak F. L. Cross, R. Williams, S. Coakley, C. Harrison czy A. Louth. Ostatnia część artykuł zawiera analizę pism K. E. Kirka, profesora i biskupa Oksfordu. Dla odnowy chrześcijańskiej moralności najwięcej „w Biblii i u Ojców” szukał on światła dla rzeczywistego rozwoju duchowego i moralnego, specjalny akcent stawiając na wizję uszczęśliwiającą jako ostateczny cel i sens ludzkiego życia, w zgodzie ze słowami św. Ireneusza: gloria Dei vivens homo, vita autem hominis visio Dei.
英国圣公会从其教会独特性开始,就将教父视为 "明亮的星星"(J. Jewel),他们引导基督徒真正理解上帝的话语。本研究显示了英国圣公会神学在其历史发展中是如何将基督教古代作为基督教传统中不可或缺的元素来提及的,尽管总是小心翼翼。英国圣公会神学的第一批基本文本,如《公祷书》和《39 条信条》,已经证明了这一点,从而表明了英国圣公会与第一世纪教会的连续性。在信条形成时期,圣公会成员和神学家,如克朗默、胡克和朱厄尔,以及后来的加洛林时期的科辛、泰勒和布尔,在这方面都很突出。针对清教徒或福音派的批评,通过向教父们求助,主教在教会中的地位和作用得到了特别的维护。随着牛津运动的开展,人们对教父学有了新的认识,这反映在《教父文库》系列的新译本中。其目的是更新教会、信仰、圣礼和礼仪生活的根本基础。当代英国圣公会神学也从古代传统中寻找灵感和答案,以应对新时代的挑战,这可以从 F. L. Cross、R. Williams、S. Coakley、C. Harrison 和 A. Louth 等神学家身上看到。Louth.文章的最后一部分分析了 K. E.E.Kirk 的著作。关于基督教道德的复兴,他 "从《圣经》和教父那里 "寻找真正的精神和道德发展的曙光,特别强调喜乐的愿景是人类生活的终极目标和意义,正如圣爱任纽所说:Gloria Dei vivens homo, vita autem hominis visio Dei。
{"title":"Ojcowie Kościoła w teologii anglikańskiej","authors":"Sławomir Nowosad","doi":"10.31743/vp.16316","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16316","url":null,"abstract":"Od początków swojej eklezjalnej odrębności anglikanizm widział w Ojcach Kościoła „jasne gwiazdy” (J. Jewel), które prowadzą chrześcijanina do prawdziwego zrozumienia słowa Bożego. Niniejsze opracowanie ukazuje, jak w swoim historycznym rozwoju teologia anglikańska odwoływała się, choć zawsze ostrożnie, do antyku chrześcijańskiego jako nieodzownego elementu chrześcijańskiej tradycji. Dały temu wyraz już pierwsze fundamentalne dla tej teologii teksty, jak Book of Common Prayer czy 39 Artykułów (wiary), które w ten sposób wskazywały na ciągłość Kościoła Anglii z Kościołem pierwszych wieków. W okresie kształtowania się tego wyznania wyróżniali się w tym tacy biskupi i teologowie, jak T. Cranmer, R. Hooker czy J. Jewel, a w późniejszym okresie karolińskim J. Cosin, J. Taylor czy G. Bull. Odwołując się do Ojców, wbrew purytańskiej czy ewangelikalnej krytyce, broniono zwłaszcza miejsca i roli biskupów w Kościele. Nowe dowartościowanie patrystyki przyszło wraz z ruchem oksfordzkim, czemu wyraz dały nowe tłumaczenia w serii Biblioteka Ojców. Celem była odnowa samych fundamentów Kościoła, wiary oraz życia sakramentalnego i liturgicznego. Również współczesna teologia anglikańska sięga do starożytnej tradycji w poszukiwaniu inspiracji i odpowiedzi na wyzwania nowych czasów, co można dostrzec m.in. u takich teologów, jak F. L. Cross, R. Williams, S. Coakley, C. Harrison czy A. Louth. Ostatnia część artykuł zawiera analizę pism K. E. Kirka, profesora i biskupa Oksfordu. Dla odnowy chrześcijańskiej moralności najwięcej „w Biblii i u Ojców” szukał on światła dla rzeczywistego rozwoju duchowego i moralnego, specjalny akcent stawiając na wizję uszczęśliwiającą jako ostateczny cel i sens ludzkiego życia, w zgodzie ze słowami św. Ireneusza: gloria Dei vivens homo, vita autem hominis visio Dei.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"2 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354548","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Przedmiotem artykułu jest pojawiający się w starym Testamencie w tłumaczeniu św. Hieronima wzmianka o „wężu palącym oddechem” serpens flatu adurens (Pwt 8,14). Wąż ten obok innych wymienionych jadowitych stworzeń miał zagrażać Izraelitom podczas wędrówki po pustyni. W artykule podjęto próbę odpowiedzi w oparciu o realia świata starożytnego (literaturę z tego okresu), jaki konkretnie wąż kryje się pod tym niezwykłym opisem. Św. Hieronim w swym przekładzie wymienia różne gatunki węży znanych w świecie grecko- rzymskim jako ekwiwalenty hebrajskich nazw. Okazuje się, że analizowane w artykule określenie węża, Hieronim zaczerpnął z Symmacha. Sam Symmach opierał się na komentarzu rabinackim i popełnił błąd przy tłumaczeniu tekstu hebrajskiego. Pomyłka ta jednak była do zaakceptowania przez Hieronima w odniesieniu do bazyliszka W przekonaniu starożytnych wąż ten oprócz innych śmiercionośnych właściwości miał moc palenia wszystkiego dookoła. Hieronim wprowadził do Biblii bazyliszka z nazwy 7 razy (w Septuagincie wąż ten pojawia się tylko 2 razy). Omawiany przypadek byłby 8 miejscem przywołania bazyliszka w Hieronimowym tłumaczeniu Biblii.
{"title":"Palący oddechem wąż („serpens flatu adurens”) św. Hieronima","authors":"Krzysztof Morta","doi":"10.31743/vp.15621","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15621","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest pojawiający się w starym Testamencie w tłumaczeniu św. Hieronima wzmianka o „wężu palącym oddechem” serpens flatu adurens (Pwt 8,14). Wąż ten obok innych wymienionych jadowitych stworzeń miał zagrażać Izraelitom podczas wędrówki po pustyni. W artykule podjęto próbę odpowiedzi w oparciu o realia świata starożytnego (literaturę z tego okresu), jaki konkretnie wąż kryje się pod tym niezwykłym opisem. Św. Hieronim w swym przekładzie wymienia różne gatunki węży znanych w świecie grecko- rzymskim jako ekwiwalenty hebrajskich nazw. Okazuje się, że analizowane w artykule określenie węża, Hieronim zaczerpnął z Symmacha. Sam Symmach opierał się na komentarzu rabinackim i popełnił błąd przy tłumaczeniu tekstu hebrajskiego. Pomyłka ta jednak była do zaakceptowania przez Hieronima w odniesieniu do bazyliszka W przekonaniu starożytnych wąż ten oprócz innych śmiercionośnych właściwości miał moc palenia wszystkiego dookoła. Hieronim wprowadził do Biblii bazyliszka z nazwy 7 razy (w Septuagincie wąż ten pojawia się tylko 2 razy). Omawiany przypadek byłby 8 miejscem przywołania bazyliszka w Hieronimowym tłumaczeniu Biblii.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354411","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Ks. prof. dr hab. Antoni Żurek – Curriculum Vitae","authors":"Grzegorz Mariusz Baran","doi":"10.31743/vp.16288","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16288","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354413","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The terminology found in one of the oldest Latin catalogs of heresies, Diversarum hereseon liber, written by Philastrius, bishop of Brescia (330-387/388), was adapted to the needs of anti-heretical polemics, and at the same time reflected the way of talking about Christ’s earthly mission, characteristic of the Latin patristic literature of the second half of the 4th century. A detailed philological and theological analysis of Philastrius’s treatise led to the following conclusions: (1) The terminology used by the author was rooted in the early Christian tradition (caro, corpus, incarnatio, incorporatio), but also original through the use of his own formula praesentia carnalis; (2) The vocabulary used in the catalog was strictly dependent on the subject of the doctrinal dispute. In polemics with docetistic heresies, Philastrius used the term caro more often than corpus, describing the body and, indirectly, the entire human nature of Christ. In the discussion with heresies that did not directly address the subject of the body of Christ, and also when presenting the orthodox teaching of the Church on the Incarnation of the Son of God, he used the term incorporatio more often than incarnatio; (3) The favorite phrase used by the Bishop of Brescia to describe the Incarnation was praesentia carnalis Christi. With it, Philastrius emphasized several important aspects of the theology of the Incarnation: the real corporeality of the person of Christ; the presence of the Son of God among people and its salvific purpose; a long process of revealing God to man, related to the Old Testament prophecies, the fulfillment of which was the coming of the Savior to earth.
{"title":"Praesentia carnalis Christi. Incarnation Terminology in the Anti-heretical Polemic of Philastrius of Brescia","authors":"Mariusz Szram","doi":"10.31743/vp.16122","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16122","url":null,"abstract":"The terminology found in one of the oldest Latin catalogs of heresies, Diversarum hereseon liber, written by Philastrius, bishop of Brescia (330-387/388), was adapted to the needs of anti-heretical polemics, and at the same time reflected the way of talking about Christ’s earthly mission, characteristic of the Latin patristic literature of the second half of the 4th century. A detailed philological and theological analysis of Philastrius’s treatise led to the following conclusions: (1) The terminology used by the author was rooted in the early Christian tradition (caro, corpus, incarnatio, incorporatio), but also original through the use of his own formula praesentia carnalis; (2) The vocabulary used in the catalog was strictly dependent on the subject of the doctrinal dispute. In polemics with docetistic heresies, Philastrius used the term caro more often than corpus, describing the body and, indirectly, the entire human nature of Christ. In the discussion with heresies that did not directly address the subject of the body of Christ, and also when presenting the orthodox teaching of the Church on the Incarnation of the Son of God, he used the term incorporatio more often than incarnatio; (3) The favorite phrase used by the Bishop of Brescia to describe the Incarnation was praesentia carnalis Christi. With it, Philastrius emphasized several important aspects of the theology of the Incarnation: the real corporeality of the person of Christ; the presence of the Son of God among people and its salvific purpose; a long process of revealing God to man, related to the Old Testament prophecies, the fulfillment of which was the coming of the Savior to earth.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"37 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354418","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Ammian Marcellin w Res Gestae uczynił z cesarza Juliana wzór dobrego władcy, mimo że bogowie zadecydowali o klęsce jego wyprawy perskiej, w której on sam poniósł śmierć. Dokonując oceny jego charakteru przypisał mu konkretny katalog cnót. Na ich czele znalazły się najpierw cztery cnoty kardynalne: temperantia, prudentia, iustitia i fortitudo, które zostały uzupełnione dodatkowo przez scientia rei militaris, auctoritas, felicitas i liberalitas. Zabrakło wśród nich pietas, należącej w przekonaniu Rzymian do zasadniczych cnót moralnych, która w epoce cesarstwa stała się kardynalną cnotą imperatorów. Kwestia ta nie znalazła dotychczas należytego wyjaśnienia. Analizując przekaz Ammiana Marcellina autor artykułu wykazał, że Ammian Marcellin zrezygnował z pietas, gdyż powszechnie była znana przesada z jaką Julian celebrował kulty tradycyjne. Tym bardziej że tego typu nadużycia generowały oskarżenie o superstitio. Niewątpliwie Ammian był zafascynowany postacią cesarza, widząc w jego postępowaniu wzór do naśladowania dla innych panujących. Zależność felicitas od pietas stanowiła jednak dla niego poważny kłopot, wymagający rozwiązania. Postanowił więc zrezygnować z lansowania pobożności Juliana jako cnoty cesarskiej. Nie chciał wszelako jego klęski tłumaczyć bezbożnością. Znalazł więc wyjaśnienie, które cesarza nie obciążało, a był nim kapryśny charakter Fortuny.
阿米安-马塞林在《Res Gestae》中将朱利安皇帝奉为优秀统治者的典范,尽管众神已经决定他的波斯远征会失败,而他本人也在这次远征中丧生。在评价他的品德时,他为他列举了一系列具体的美德。首先是四大美德:节制(temperantia)、谨慎(prudentia)、正直(iustitia)和坚毅(fortitudo),其次是军事智慧(scientia rei militaris)、勇气(auctoritas)、快乐(felicitas)和自由(liberalitas)。其中缺少的是虔诚(pietas),在罗马人看来,它属于基本的道德美德,在帝国时代成为皇帝的主要美德。这个问题还没有得到适当的解释。本文作者通过分析安米安-马塞林的传记,指出安米安-马塞林放弃虔诚是因为朱利安对传统崇拜的夸大宣传广为人知。更重要的是,这种滥用会引起对迷信的指责。毫无疑问,安米恩对这位皇帝的性格非常着迷,认为他的行为是其他统治者的榜样。然而,"幸福 "对 "虔诚 "的依赖给他带来了严重的问题,亟待解决。因此,他决定放弃将朱利安的虔诚作为一种帝国美德来宣传。无论如何,他都不想用不虔诚来解释他的失败。于是,他找到了一个不会给皇帝带来罪责的解释,那就是命运的反复无常。
{"title":"Decreta caelestia versus princeps bonus w świetle \"Res Gestae\" Ammiana Marcellina","authors":"Sławomir Bralewski","doi":"10.31743/vp.15536","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15536","url":null,"abstract":"Ammian Marcellin w Res Gestae uczynił z cesarza Juliana wzór dobrego władcy, mimo że bogowie zadecydowali o klęsce jego wyprawy perskiej, w której on sam poniósł śmierć. Dokonując oceny jego charakteru przypisał mu konkretny katalog cnót. Na ich czele znalazły się najpierw cztery cnoty kardynalne: temperantia, prudentia, iustitia i fortitudo, które zostały uzupełnione dodatkowo przez scientia rei militaris, auctoritas, felicitas i liberalitas. Zabrakło wśród nich pietas, należącej w przekonaniu Rzymian do zasadniczych cnót moralnych, która w epoce cesarstwa stała się kardynalną cnotą imperatorów. Kwestia ta nie znalazła dotychczas należytego wyjaśnienia. Analizując przekaz Ammiana Marcellina autor artykułu wykazał, że Ammian Marcellin zrezygnował z pietas, gdyż powszechnie była znana przesada z jaką Julian celebrował kulty tradycyjne. Tym bardziej że tego typu nadużycia generowały oskarżenie o superstitio. Niewątpliwie Ammian był zafascynowany postacią cesarza, widząc w jego postępowaniu wzór do naśladowania dla innych panujących. Zależność felicitas od pietas stanowiła jednak dla niego poważny kłopot, wymagający rozwiązania. Postanowił więc zrezygnować z lansowania pobożności Juliana jako cnoty cesarskiej. Nie chciał wszelako jego klęski tłumaczyć bezbożnością. Znalazł więc wyjaśnienie, które cesarza nie obciążało, a był nim kapryśny charakter Fortuny.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"184 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354408","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule przedstawiono analizę dwóch modlitw Ildefonsa z Toledo skierowanych do Maryi zawartych w dziele De virginitate Sanctae Mariae. Na uwagę zasługuje zarówno bardzo osobista forma modlitw, jak i ich treść. Biskup Toledo wyraża w nich swoje najgłębsze uczucia do Maryi, określając Ją jako swoją Panią i Władczynię. Wychwala Ją za udział w dziele zbawienia, ale przede wszystkim prosi o wstawiennictwo, aby mógł zjednoczyć się z Chrystusem. W ten sposób wskazuje, na czym polega prawdziwa pobożność maryjna: powinna zawsze prowadzić do pogłębienia więzi z Chrystusem.
本文分析了托莱多的伊尔德方索(Ildefonso of Toledo)在作品《De virginitate Sanctae Mariae》中写给玛丽亚的两篇祷文。这两篇祷文的个人形式和内容都值得注意。托莱多主教在祷文中表达了他对圣母玛利亚的深厚感情,称她是他的圣母和主宰。他赞美圣母参与了救赎工作,但最重要的是,他请求圣母为他代祷,使他能与基督结合。通过这种方式,他指出了真正的圣母献身的意义所在:圣母献身总是会加深与基督的关系。
{"title":"Ildefonsa z Toledo modlitwy do Matki Bożej. Analiza treści modlitw","authors":"Paweł Wygralak","doi":"10.31743/vp.15965","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15965","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono analizę dwóch modlitw Ildefonsa z Toledo skierowanych do Maryi zawartych w dziele De virginitate Sanctae Mariae. Na uwagę zasługuje zarówno bardzo osobista forma modlitw, jak i ich treść. Biskup Toledo wyraża w nich swoje najgłębsze uczucia do Maryi, określając Ją jako swoją Panią i Władczynię. Wychwala Ją za udział w dziele zbawienia, ale przede wszystkim prosi o wstawiennictwo, aby mógł zjednoczyć się z Chrystusem. W ten sposób wskazuje, na czym polega prawdziwa pobożność maryjna: powinna zawsze prowadzić do pogłębienia więzi z Chrystusem.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354414","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Obraz cesarstwa bizantyńskiego w połowie V w. i wizerunek władających nim osób w piśmiennictwie staroruskim ukształtował się na bazie stworzonych na Bałkanach przekładów cerkiewnosłowiańskich dzieł trzech historyków bizantyńskich: Jana Malalasa (VI w.), Jerzego Mnicha zw. Hamartolosem (IX w.) i Konstantyna Manassesa (XII w.). Wykorzystywanie ich przekazów przez autorów chronografów nawet w drugiej połowie XVI w. świadczy o wyjątkowej żywotności historiografii bizantyńskiej i swoistej ponadczasowości utworów wspomnianych dziejopisów. Trzeba jednak zauważyć, iż Pulcheria, Teodozjusz II, Atenais-Eudocja i Marcjan nie przykuwali uwagi staroruskich historiografów tylko jako osoby mające realny wpływ na bieg wydarzeń w przeszłości. Słowianie prawosławni schyłku średniowiecza postrzegali połowę V w. przede wszystkim jako epokę wielkich sporów o naturę Chrystusa, zakończonych zwołaniem soborów ekumenicznych w Efezie (431 r.) i Chalcedonie (451 r.). Niektórzy zaangażowani w kontrowersje teologiczne swego czasu cesarze i cesarzowe byli na obszarze Slavia Orthodoxa czczeni jako święci. Analiza staroruskich chronografów z XIV–XVI w. pozwala przypuścić, że hagiografia oddziaływała na kreowanie wizerunków tego rodzaju postaci w historiografii. By zrekonstruować całościowy obraz Pulcherii i Atenais-Eudocji w literaturze staroruskiej należałoby zatem przebadać też poświęcone im teksty hagiograficzne.
{"title":"„Ozdobiona wszelkimi cnotami” cesarska siostra Pulcheria i „roztropna” cesarzowa Atenais-Eudocja – co o epoce Teodozjusza II wiedzieli Słowianie prawosławni w średniowieczu?","authors":"Zofia Brzozowska, Mirosław J. Leszka","doi":"10.31743/vp.15511","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15511","url":null,"abstract":"Obraz cesarstwa bizantyńskiego w połowie V w. i wizerunek władających nim osób w piśmiennictwie staroruskim ukształtował się na bazie stworzonych na Bałkanach przekładów cerkiewnosłowiańskich dzieł trzech historyków bizantyńskich: Jana Malalasa (VI w.), Jerzego Mnicha zw. Hamartolosem (IX w.) i Konstantyna Manassesa (XII w.). Wykorzystywanie ich przekazów przez autorów chronografów nawet w drugiej połowie XVI w. świadczy o wyjątkowej żywotności historiografii bizantyńskiej i swoistej ponadczasowości utworów wspomnianych dziejopisów. Trzeba jednak zauważyć, iż Pulcheria, Teodozjusz II, Atenais-Eudocja i Marcjan nie przykuwali uwagi staroruskich historiografów tylko jako osoby mające realny wpływ na bieg wydarzeń w przeszłości. Słowianie prawosławni schyłku średniowiecza postrzegali połowę V w. przede wszystkim jako epokę wielkich sporów o naturę Chrystusa, zakończonych zwołaniem soborów ekumenicznych w Efezie (431 r.) i Chalcedonie (451 r.). Niektórzy zaangażowani w kontrowersje teologiczne swego czasu cesarze i cesarzowe byli na obszarze Slavia Orthodoxa czczeni jako święci. Analiza staroruskich chronografów z XIV–XVI w. pozwala przypuścić, że hagiografia oddziaływała na kreowanie wizerunków tego rodzaju postaci w historiografii. By zrekonstruować całościowy obraz Pulcherii i Atenais-Eudocji w literaturze staroruskiej należałoby zatem przebadać też poświęcone im teksty hagiograficzne.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"34 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354546","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Życie i dzieło Josepha Ratzingera/Benedykta XVI jest głęboko i ściśle splecione z nauczaniem i świadectwem wierności Chrystusowi Ojców Kościoła. Prowadził on z Ojcami dialog i włączał ich do dialogu, który prowadził z myślą współczesną. Przez swój bogaty dorobek teologiczny pokazał, że myśl Ojców jako świadków wiary Kościoła pierwszych wieków, może także dzisiaj pomóc w głębszym rozumieniu wiary. Ojcowie Kościoła byli dla niego nie tylko nieustanną inspiracją, ale także – zwłaszcza jako Najwyższy Pasterz Kościoła – stawiał ich za wzór chrześcijańskiego życia dla uczniów Chrystusa na początku trzeciego tysiąclecia. Dlatego można powiedzieć, że na własnym przykładzie ukazywał współczesnym chrześcijanom jak wsłuchując się w nauczanie Ojców i naśladując przykład ich życia podążać do Jezusa i za Jezusem.
{"title":"Ojcowie Kościoła w drodze chrześcijanina do Jezusa Chrystusa na przykładzie życia i dzieła Josepha Ratzingera/Benedykta XVI","authors":"Andrzej Michalik","doi":"10.31743/vp.15519","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.15519","url":null,"abstract":"Życie i dzieło Josepha Ratzingera/Benedykta XVI jest głęboko i ściśle splecione z nauczaniem i świadectwem wierności Chrystusowi Ojców Kościoła. Prowadził on z Ojcami dialog i włączał ich do dialogu, który prowadził z myślą współczesną. Przez swój bogaty dorobek teologiczny pokazał, że myśl Ojców jako świadków wiary Kościoła pierwszych wieków, może także dzisiaj pomóc w głębszym rozumieniu wiary. Ojcowie Kościoła byli dla niego nie tylko nieustanną inspiracją, ale także – zwłaszcza jako Najwyższy Pasterz Kościoła – stawiał ich za wzór chrześcijańskiego życia dla uczniów Chrystusa na początku trzeciego tysiąclecia. Dlatego można powiedzieć, że na własnym przykładzie ukazywał współczesnym chrześcijanom jak wsłuchując się w nauczanie Ojców i naśladując przykład ich życia podążać do Jezusa i za Jezusem.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"16 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354547","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Reguła napisana dla klasztoru w Lucullanum przez Eugipiusza (VI w.), chociaż nie należy do zbyt oryginalnych, posiada jednak pewne elementy, na które warto zwrócić uwagę. Jej autor dokonał kompilacji ośmiu reguł starożytnego Kościoła, najwięcej zaczerpnął z pism monastycznych św. Augustyna i z Reguły Mistrza. W kilku miejscach skraca cytowane przez siebie źródła, mając na uwadze specyfikę klasztoru, którego był opatem. Godne zauważenia są teksty mówiące o opacie, któremu przyznaje, zaraz po Chrystusie, najwyższą godność we wspólnocie. Zwraca też uwagę na spoczywającą na nim odpowiedzialność za braci, zarówno w dziedzinie formowania ich życia duchowego jak i karności, której są poddawani, by osiągnąć doskonałość. Oryginalność Reguły Eugipiusza polega też na „korekcie” niektórych „przywłaszczonych” przez niego tekstów, co stwarza pewną trudność, zwłaszcza w odniesieniu do sosowanej przez niego terminologii odnoszącej się do opata. Nie zawsze jest konsekwentny w posługiwaniu się terminami abbas, praepositus i decanus, co powoduje, że nie w każdym przypadku jesteśmy w stanie dokładnie określić, kogo tak naprawdę miał na myśli Eugipiusz. Być może mamy do czynienia nie z typową regułą zawierającą przepisy odnoszące się do codziennych praktyk mieszkańców klasztoru św. Seweryna, co raczej zbiór przepisów pochodzących z różnych wczesnochrześcijańskich reguł, które miały służyć jako przewodnik dla opata w Lucullanum.
{"title":"Reguła Eugipiusza o funkcji opata","authors":"Bogdan Stanisław Czyżewski","doi":"10.31743/vp.16121","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/vp.16121","url":null,"abstract":"Reguła napisana dla klasztoru w Lucullanum przez Eugipiusza (VI w.), chociaż nie należy do zbyt oryginalnych, posiada jednak pewne elementy, na które warto zwrócić uwagę. Jej autor dokonał kompilacji ośmiu reguł starożytnego Kościoła, najwięcej zaczerpnął z pism monastycznych św. Augustyna i z Reguły Mistrza. W kilku miejscach skraca cytowane przez siebie źródła, mając na uwadze specyfikę klasztoru, którego był opatem. Godne zauważenia są teksty mówiące o opacie, któremu przyznaje, zaraz po Chrystusie, najwyższą godność we wspólnocie. Zwraca też uwagę na spoczywającą na nim odpowiedzialność za braci, zarówno w dziedzinie formowania ich życia duchowego jak i karności, której są poddawani, by osiągnąć doskonałość. Oryginalność Reguły Eugipiusza polega też na „korekcie” niektórych „przywłaszczonych” przez niego tekstów, co stwarza pewną trudność, zwłaszcza w odniesieniu do sosowanej przez niego terminologii odnoszącej się do opata. Nie zawsze jest konsekwentny w posługiwaniu się terminami abbas, praepositus i decanus, co powoduje, że nie w każdym przypadku jesteśmy w stanie dokładnie określić, kogo tak naprawdę miał na myśli Eugipiusz. Być może mamy do czynienia nie z typową regułą zawierającą przepisy odnoszące się do codziennych praktyk mieszkańców klasztoru św. Seweryna, co raczej zbiór przepisów pochodzących z różnych wczesnochrześcijańskich reguł, które miały służyć jako przewodnik dla opata w Lucullanum.","PeriodicalId":23994,"journal":{"name":"Vox Patrum","volume":"237 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135354549","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}