{"title":"“HER” (AŞK) FİLMİ İZLEYİCİ YORUMLARININ TEMATİK ANALİZİ","authors":"Fatma Kayim, B. Altinal","doi":"10.34189/asbd.10.28.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.34189/asbd.10.28.005","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"54 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86727695","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"KÜLTÜREL DEĞERLER VE KÜYEREL BİR DENEYİM OLARAK KURUMSAL SORUMLULUK: TÜRKİYE ÖRNEĞİ","authors":"Berkay Orhaner","doi":"10.34189/asbd.10.28.001","DOIUrl":"https://doi.org/10.34189/asbd.10.28.001","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"45 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76309489","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"MUĞLA İLİNİN AYLIK ORTALAMA MAKSİMUM VE MİNİMUM HAVA SICAKLIĞI DAĞILIŞININ IDW YÖNTEMİYLE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ (CBS) ORTAMINDA HARİTALANMASI VE ANALİZİ","authors":"Kadir Tuncer, Emre Yilmaz","doi":"10.34189/asbd.10.28.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.34189/asbd.10.28.003","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88369039","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"TÜRKİYE’DE TEHLİKELİ ATIK YÖNETİMİNİN MEVCUT DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ","authors":"B. H. G. Haksevenler","doi":"10.34189/asbd.10.28.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.34189/asbd.10.28.004","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"99 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"72469565","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışma Mevlânâ Hâlid’in hayatı, eserleri ve dîvânını ele almaktadır. Mevlânâ Hâlid, Nakşibendiyye Tarikatı’nın Hâlidiyye kolunun kurucusudur ve devrinin önde gelen din ve ilim adamlarındandır. Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî, medreseleriyle ünlü Karadağ kasabasında dünyaya gelmiştir. Ergenlik çağına gelmeden bu medreselerde sarf ve nahiv ilmini tamamlamış ve sahip olduğu ilmî derecesi çevresinde takdir edilerek kabul görmüştür. Aklî ve naklî ilimleri, din ve fen bilgilerini, yani tefsir, hadîs, fıkıh, tasavvuf, aruz, edebiyat, mantık, astronomi, geometri ve benzeri ilimleri tahsil etmiş, hatta Fîrûzâbadî’nin dört ciltlik Kamûsu'l Muhît adlı lügatını ezberlemiş, çağdaşı olan bütün âlimlerin fevkine çıkmış ve “Reîsü’l-ulemâ” unvanını almıştır. Fevkalade edip biri olup nesir türündeki eserlerinin yanı sıra kaside, gazel gibi manzûm eserler de ortaya koymuş, belâgat ve fesâhatın en güzel meyvelerini ilim dünyasına arz etmiştir. Ayrıca yazarın bir Dîvânı da mevcuttur. Dîvân’ı ilim ve irfanla süslenmiş olup hikmetler ve güzel söyleyişlerle doludur.
{"title":"MAWLANA KHALID AND HIS DIVAN","authors":"Seyhan Kardeş","doi":"10.38004/sobad.1227685","DOIUrl":"https://doi.org/10.38004/sobad.1227685","url":null,"abstract":"Bu çalışma Mevlânâ Hâlid’in hayatı, eserleri ve dîvânını ele almaktadır. Mevlânâ Hâlid, Nakşibendiyye Tarikatı’nın Hâlidiyye kolunun kurucusudur ve devrinin önde gelen din ve ilim adamlarındandır. Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî, medreseleriyle ünlü Karadağ kasabasında dünyaya gelmiştir. Ergenlik çağına gelmeden bu medreselerde sarf ve nahiv ilmini tamamlamış ve sahip olduğu ilmî derecesi çevresinde takdir edilerek kabul görmüştür. Aklî ve naklî ilimleri, din ve fen bilgilerini, yani tefsir, hadîs, fıkıh, tasavvuf, aruz, edebiyat, mantık, astronomi, geometri ve benzeri ilimleri tahsil etmiş, hatta Fîrûzâbadî’nin dört ciltlik Kamûsu'l Muhît adlı lügatını ezberlemiş, çağdaşı olan bütün âlimlerin fevkine çıkmış ve “Reîsü’l-ulemâ” unvanını almıştır. Fevkalade edip biri olup nesir türündeki eserlerinin yanı sıra kaside, gazel gibi manzûm eserler de ortaya koymuş, belâgat ve fesâhatın en güzel meyvelerini ilim dünyasına arz etmiştir. Ayrıca yazarın bir Dîvânı da mevcuttur. Dîvân’ı ilim ve irfanla süslenmiş olup hikmetler ve güzel söyleyişlerle doludur.","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"81 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77127905","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
As is the case in the past, one of the main problems faced by economic administrators and political decision makers is increasing employment and struggling with unemployment. Turkey is a country that has had to deal with the high unemployment rates seen in almost every period since 1960’s. Especially after the 1980s, unemployment which started to increase due to globalization and technological progress reached high levels in the 1990s in terms of global measures. Besides financial and monetary policies, there are various social tools that governments can use for this purpose. Subsidies for the private sector, assistance to self-employed people, investment incentives and facilities can be regarded in this framework. It can, therefore, be expected that these policies to support entrepreneurial activities will contribute positively, both indirectly and indirectly, through employment and growth. In this study, reflections of the increase in entrepreneurship onto employment and unemployment are empirically investigated for the case of Turkey. According to the empirical findings obtained from the analysis carried out using modern time series analysis tools, while the increase in entrepreneurial activities in Turkey has a positive effect on employment in the long run, it does not have the expected effect on unemployment. This seemingly contradictory result can be explained partly by the weakness of entrepreneurial skills and partly by analyses of unsuccessful and inadequate investment.
{"title":"IMPACT OF ENTREPRENEURSHIP ON EMPLOYMENT: AN ECONOMETRIC INVESTIGATION FOR TURKEY","authors":"K. Karagöz","doi":"10.38004/sobad.1186270","DOIUrl":"https://doi.org/10.38004/sobad.1186270","url":null,"abstract":"As is the case in the past, one of the main problems faced by economic administrators and political decision makers is increasing employment and struggling with unemployment. Turkey is a country that has had to deal with the high unemployment rates seen in almost every period since 1960’s. Especially after the 1980s, unemployment which started to increase due to globalization and technological progress reached high levels in the 1990s in terms of global measures. \u0000Besides financial and monetary policies, there are various social tools that governments can use for this purpose. Subsidies for the private sector, assistance to self-employed people, investment incentives and facilities can be regarded in this framework. It can, therefore, be expected that these policies to support entrepreneurial activities will contribute positively, both indirectly and indirectly, through employment and growth. \u0000In this study, reflections of the increase in entrepreneurship onto employment and unemployment are empirically investigated for the case of Turkey. According to the empirical findings obtained from the analysis carried out using modern time series analysis tools, while the increase in entrepreneurial activities in Turkey has a positive effect on employment in the long run, it does not have the expected effect on unemployment. This seemingly contradictory result can be explained partly by the weakness of entrepreneurial skills and partly by analyses of unsuccessful and inadequate investment.","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"27 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82912337","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kamu denetçiliği ya da diğer adıyla ombudsmanlık, idarenin işlem ve eylemleri dolayısıyla olumsuz bir şekilde etkilenen vatandaşların uğramış oldukları hak kayıplarının giderilmesi konusunda başvurdukları ve diğer denetim mekanizmalarına oranla daha hızlı ve maliyetsiz olan bir denetim mekanizmasıdır. Kamu denetçiliği kurumu, ülkemizde uygulanmaya başlandığı 2012 yılından itibaren çok önemli bir rol üstlenmiş ve vatandaşların sık sık başvuruda bulunduğu bir denetim mekanizması haline gelmiştir. Hukuk devleti ilkesi, kişisel hak ve özgürlüklerin korunmasını, idarenin şeffaflığı ve hesap verebilirliğinin söz konusu olmasını sağladığından kamu denetçiliği kurumu ile hukuk devleti ilkesi arasında bu anlamda çok yakın bir ilişki ve bağ vardır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki kamu denetçiliği modelinin amacına uygun bir şekilde işleyebilmesi için ne gibi değişikliklere uğraması ve nelerin yanlış yapıldığının ortaya konmasıdır. Hukuk devleti gibi bireylerin temel hak ve özgürlüklerini korumayı amaç eden bir ilke ile kamu denetçiliği gibi yine bireylerin temel hak ve özgürlüklerini idareye karşı koruyan bir denetim mekanizmasının ortak amaçlarını yerine getirirken, birbirleri ile olan ilişkileri bu çalışmanın bir diğer öne çıkarılmak istenen amacını içermektedir.
{"title":"TÜRKİYE’DE KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU İLE HUKUK DEVLETİ İLKESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ","authors":"Serden Onur Karaca, Gülcan AZİMLİ ÇİLİNGİR","doi":"10.38004/sobad.1185918","DOIUrl":"https://doi.org/10.38004/sobad.1185918","url":null,"abstract":"Kamu denetçiliği ya da diğer adıyla ombudsmanlık, idarenin işlem ve eylemleri dolayısıyla olumsuz bir şekilde etkilenen vatandaşların uğramış oldukları hak kayıplarının giderilmesi konusunda başvurdukları ve diğer denetim mekanizmalarına oranla daha hızlı ve maliyetsiz olan bir denetim mekanizmasıdır. Kamu denetçiliği kurumu, ülkemizde uygulanmaya başlandığı 2012 yılından itibaren çok önemli bir rol üstlenmiş ve vatandaşların sık sık başvuruda bulunduğu bir denetim mekanizması haline gelmiştir. Hukuk devleti ilkesi, kişisel hak ve özgürlüklerin korunmasını, idarenin şeffaflığı ve hesap verebilirliğinin söz konusu olmasını sağladığından kamu denetçiliği kurumu ile hukuk devleti ilkesi arasında bu anlamda çok yakın bir ilişki ve bağ vardır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki kamu denetçiliği modelinin amacına uygun bir şekilde işleyebilmesi için ne gibi değişikliklere uğraması ve nelerin yanlış yapıldığının ortaya konmasıdır. Hukuk devleti gibi bireylerin temel hak ve özgürlüklerini korumayı amaç eden bir ilke ile kamu denetçiliği gibi yine bireylerin temel hak ve özgürlüklerini idareye karşı koruyan bir denetim mekanizmasının ortak amaçlarını yerine getirirken, birbirleri ile olan ilişkileri bu çalışmanın bir diğer öne çıkarılmak istenen amacını içermektedir.","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"62 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73084661","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kırım, geçmişten günümüze kadar Rusya’nın sıcak denizlere inme ve Karadeniz’de ticaret yollarını kontrol etme hedeflerini gerçekleştirme noktasında gerek jeopolitik gerekse jeo-stratejik açıdan önemli bir konumda bulunması hasebiyle Rusya’ya karşı Osmanlı Devleti’ni siyasi ve askeri açıdan oldukça zor bir duruma sokan stratejik bir bölgede bulunmaktadır. Bu bağlamda bu makalede ilk olarak Kırım’ın jeopolitik olarak önemi üzerinde durulacak, tarihsel bağlamda Rusya’nın 1783’te Kırım’ı ilhakı, jeopolitik teoriler üzerinden Deniz Hâkimiyet Teorisi kapsamında incelenecektir. İkinci olarak ilhak sonrasında Kırım Tatarlarının uğradığı otorite boşluğu, Rusya tarafından bir takım kolonizasyon uygulamaları ile nasıl doldurulmaya çalışıldığı incelenecektir. Sonrasında Kırım Tatarlarının Anadolu’ya göçleri ve Anadolu’da yeni bir toplum inşasının oluşum süreci ele alınacaktır. Üçüncü olarak Kırım Tatarlarının yerleştikleri bölgelerde milli kimliklerini ve kültürel özelliklerini koruma çabası olarak anayurtlarındaki adet, gelenek ve göreneklerini canlı tutma adına yaptıkları faaliyetlerden Tepreş örneği incelenecektir.
{"title":"DENİZ HÂKİMİYET TEORİSİ KAPSAMINDA 1783 RUSYA’NIN KIRIM’I İLHAKI, KIRIM TATARLARININ ANADOLU’YA GÖÇLERİ VE YENİ BİR TOPLUM İNŞASI","authors":"Ahmet Fethi Gün","doi":"10.38004/sobad.1184161","DOIUrl":"https://doi.org/10.38004/sobad.1184161","url":null,"abstract":"Kırım, geçmişten günümüze kadar Rusya’nın sıcak denizlere inme ve Karadeniz’de ticaret yollarını kontrol etme hedeflerini gerçekleştirme noktasında gerek jeopolitik gerekse jeo-stratejik açıdan önemli bir konumda bulunması hasebiyle Rusya’ya karşı Osmanlı Devleti’ni siyasi ve askeri açıdan oldukça zor bir duruma sokan stratejik bir bölgede bulunmaktadır. Bu bağlamda bu makalede ilk olarak Kırım’ın jeopolitik olarak önemi üzerinde durulacak, tarihsel bağlamda Rusya’nın 1783’te Kırım’ı ilhakı, jeopolitik teoriler üzerinden Deniz Hâkimiyet Teorisi kapsamında incelenecektir. İkinci olarak ilhak sonrasında Kırım Tatarlarının uğradığı otorite boşluğu, Rusya tarafından bir takım kolonizasyon uygulamaları ile nasıl doldurulmaya çalışıldığı incelenecektir. Sonrasında Kırım Tatarlarının Anadolu’ya göçleri ve Anadolu’da yeni bir toplum inşasının oluşum süreci ele alınacaktır. Üçüncü olarak Kırım Tatarlarının yerleştikleri bölgelerde milli kimliklerini ve kültürel özelliklerini koruma çabası olarak anayurtlarındaki adet, gelenek ve göreneklerini canlı tutma adına yaptıkları faaliyetlerden Tepreş örneği incelenecektir.","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"77 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90186730","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The aim of this study is to investigate the volatility movements in natural gas returns, which is one of the financial investment instruments in futures markets, before and after the Covid-19 pandemic, using GARCH family models. For this purpose, daily data from 30.08.2017 to 10.03.2020 before the Covid-19 Pandemic, and daily data from 11.03.2020 to 21.09.2021 after the Covid-19 Pandemic were used. The return on natural gas futures before the Covid-19 Pandemic was expressed as RLNPO and the return on natural gas futures after the Covid-19 Pandemic was expressed as RLNPS. For RLNPO, TGARCH was determined as the most suitable volatility model according to Schwarz Information Criteria, and EGARCH was determined as the most suitable volatility model for RLNPS. As a result of these analyzes, it has been seen that natural gas futures returns can be explained by asymmetric volatility models before and after the Covid-19 Pandemic, but there is no leverage effect as a result of asymmetric volatility, and positive shock asymmetries have a greater effect on volatility. The asymmetric effect tends to decrease in the post-Covid-19 Pandemic period.
{"title":"EMPIRICAL ANALYSIS OF THE VOLATILITY EFFECT OF THE COVID-19 PANDEMIC PROCESS ON NATURAL GAS FUTURE TRANSACTIONS IN TURKEY","authors":"Kudbeddin Şeker","doi":"10.38004/sobad.1184594","DOIUrl":"https://doi.org/10.38004/sobad.1184594","url":null,"abstract":"The aim of this study is to investigate the volatility movements in natural gas returns, which is one of the financial investment instruments in futures markets, before and after the Covid-19 pandemic, using GARCH family models. For this purpose, daily data from 30.08.2017 to 10.03.2020 before the Covid-19 Pandemic, and daily data from 11.03.2020 to 21.09.2021 after the Covid-19 Pandemic were used. The return on natural gas futures before the Covid-19 Pandemic was expressed as RLNPO and the return on natural gas futures after the Covid-19 Pandemic was expressed as RLNPS. For RLNPO, TGARCH was determined as the most suitable volatility model according to Schwarz Information Criteria, and EGARCH was determined as the most suitable volatility model for RLNPS. As a result of these analyzes, it has been seen that natural gas futures returns can be explained by asymmetric volatility models before and after the Covid-19 Pandemic, but there is no leverage effect as a result of asymmetric volatility, and positive shock asymmetries have a greater effect on volatility. The asymmetric effect tends to decrease in the post-Covid-19 Pandemic period.","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"29 4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-08","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86004730","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Türkler ilk yerleşim yerleri olan Orta Asya’dan başlayarak günümüze kadar farklı coğrafyalarda birçok devlet kurmuş köklü bir medeniyetin temsilcisi olan bir millettir. Gerek İslamiyet’in kabulünden önce gerekse de İslamiyeti kabul ettikten sonra kurulan bu devletlerin birçoğunun uzun ömürlü ve benzer teşkilat yapısına sahip olmaları ortak bir devlet geleneğinin olduğunu göstermiştir. Bu geleneğin başında devletin kurulma amacı gelir. Türklerde devlet, halka haktan alınan yetki ile adil bir düzen oluşturarak hizmet etmekle mükellef bir kurum olarak ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla Türk devletlerinde yöneten ve yönetilenler arasındaki denge her dönem kanunlarla şekillenmiş bir sistem olarak tezahür etmiştir. İslamiyet’in kabulünden önce töre, İslamiyet’in kabulünden sonra ise törenin devamı niteliğinde olan örf-i kanunların yanında temelini İslam hukukundan alan şer-i kanunların, başta yönetenler olmak üzere herkesi bağlayıcı özelliğe sahip olması, devletin var olma amacı ile bütünsel bir ilişki kurmaktadır. Türk devletlerinde kanunların bağlayıcılığının yanında Türk siyasal hayatına yön veren ve gelenekselleşen kurumlar da bulunmaktadır. Bu kurumların başında ise istişare meclisleri gelmektedir. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde kurultay ve toy olarak adlandırılan bu kurumlar İslamiyet’in kabulünden sonra idari yapı içinde divan ve meşveret meclisleri olarak yer almıştır. Bu çalışmada ilk Türk devletlerinden başlamak üzere Selçuklular, Devlet-i Aliyye-i Osmaniye ve Türkiye’nin yeni yönetim modeli olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde istişare kurumlarının geçirdiği değişim analiz edilmiştir.
{"title":"TÜRK DEVLET YÖNETİMİ GELENEĞİNDE İSTİŞARE FONKSİYONU: GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE BİR ANALİZ","authors":"Ferit İzci̇, Zeynep Karhan","doi":"10.38004/sobad.1169649","DOIUrl":"https://doi.org/10.38004/sobad.1169649","url":null,"abstract":"Türkler ilk yerleşim yerleri olan Orta Asya’dan başlayarak günümüze kadar farklı coğrafyalarda birçok devlet kurmuş köklü bir medeniyetin temsilcisi olan bir millettir. Gerek İslamiyet’in kabulünden önce gerekse de İslamiyeti kabul ettikten sonra kurulan bu devletlerin birçoğunun uzun ömürlü ve benzer teşkilat yapısına sahip olmaları ortak bir devlet geleneğinin olduğunu göstermiştir. Bu geleneğin başında devletin kurulma amacı gelir. Türklerde devlet, halka haktan alınan yetki ile adil bir düzen oluşturarak hizmet etmekle mükellef bir kurum olarak ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla Türk devletlerinde yöneten ve yönetilenler arasındaki denge her dönem kanunlarla şekillenmiş bir sistem olarak tezahür etmiştir. İslamiyet’in kabulünden önce töre, İslamiyet’in kabulünden sonra ise törenin devamı niteliğinde olan örf-i kanunların yanında temelini İslam hukukundan alan şer-i kanunların, başta yönetenler olmak üzere herkesi bağlayıcı özelliğe sahip olması, devletin var olma amacı ile bütünsel bir ilişki kurmaktadır. Türk devletlerinde kanunların bağlayıcılığının yanında Türk siyasal hayatına yön veren ve gelenekselleşen kurumlar da bulunmaktadır. Bu kurumların başında ise istişare meclisleri gelmektedir. İslamiyet öncesi Türk devletlerinde kurultay ve toy olarak adlandırılan bu kurumlar İslamiyet’in kabulünden sonra idari yapı içinde divan ve meşveret meclisleri olarak yer almıştır. Bu çalışmada ilk Türk devletlerinden başlamak üzere Selçuklular, Devlet-i Aliyye-i Osmaniye ve Türkiye’nin yeni yönetim modeli olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde istişare kurumlarının geçirdiği değişim analiz edilmiştir.","PeriodicalId":32495,"journal":{"name":"Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi","volume":"4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"77480302","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}