W artykule skupiono się na problematyce struktury epitetów gatunkowych w obszarze ukraińskich oficjalnych nazw grzybów makroskopijnych. W pierwszej części opracowania autor poruszył kwestie związane z historią nazewnictwa binominalnego oraz badań mykologicznych na Ukrainie. Druga część tekstu zawiera analizę (semantyczną, słowotwórczą, strukturalną) materiału wyekscerpowanego z monografii poświęconych mykologii, podręczników akademickich z mykologii, atlasów grzybów oraz branżowych stron internetowych.
{"title":"Struktura epitetów gatunkowych ukraińskich oficjalnych nazw grzybów makroskopijnych","authors":"Przemysław Jóźwikiewicz","doi":"10.31743/teka.13381","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13381","url":null,"abstract":"W artykule skupiono się na problematyce struktury epitetów gatunkowych w obszarze ukraińskich oficjalnych nazw grzybów makroskopijnych. W pierwszej części opracowania autor poruszył kwestie związane z historią nazewnictwa binominalnego oraz badań mykologicznych na Ukrainie. Druga część tekstu zawiera analizę (semantyczną, słowotwórczą, strukturalną) materiału wyekscerpowanego z monografii poświęconych mykologii, podręczników akademickich z mykologii, atlasów grzybów oraz branżowych stron internetowych.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"71 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122814024","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł poświęcony jest postaci i liryce wybitnej młodopolskiej artystki Bronisławy Ostrowskiej. Ukazuje jej dzieła opublikowane w Charkowie, w którym przebywała w czasie I wojny światowej, na tle biografii poetki i problematyki religijnej ewokowanej w jej wypowiedziach literackich. Charakteryzuje środowisko Polonii charkowskiej przełomu XIX i XX wieku, w którym wraz z falą uchodźców z Królestwa poetka organizowała życie kulturalno-oświatowe w latach 1915–1918. Skupia się na tomie A.B.C. Pielgrzyma Polaka, opublikowanym w Charkowie, poddając analizie i interpretacji obecną w nim topikę sakralną. Próbuje ukazać ów tom oraz dwa inne wydane w Charkowie zbiory poezji Ostrowskiej w kontekście kształtowania się jej literackiej osobowości.
{"title":"Charkowskie ABC. O motywach sakralnych w „ABC Pielgrzyma-Polaka” Bronisławy Ostrowskiej","authors":"B. Obsulewicz","doi":"10.31743/teka.13373","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13373","url":null,"abstract":"Artykuł poświęcony jest postaci i liryce wybitnej młodopolskiej artystki Bronisławy Ostrowskiej. Ukazuje jej dzieła opublikowane w Charkowie, w którym przebywała w czasie I wojny światowej, na tle biografii poetki i problematyki religijnej ewokowanej w jej wypowiedziach literackich. Charakteryzuje środowisko Polonii charkowskiej przełomu XIX i XX wieku, w którym wraz z falą uchodźców z Królestwa poetka organizowała życie kulturalno-oświatowe w latach 1915–1918. Skupia się na tomie A.B.C. Pielgrzyma Polaka, opublikowanym w Charkowie, poddając analizie i interpretacji obecną w nim topikę sakralną. Próbuje ukazać ów tom oraz dwa inne wydane w Charkowie zbiory poezji Ostrowskiej w kontekście kształtowania się jej literackiej osobowości.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"11 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125403223","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Symeon Połocki (1628–1680), humanista pogranicza rusko-polskiego, tworzył w języku polskim, łacińskim, ruskim i cerkiewnosłowiańskim. Jego multilingwizm wynika nie tyle z sąsiadowania na tym samym terenie dwu języków etnicznych – ruskiego i polskiego, ile ze współistnienia tam systemu wartości, których nośnikami są te języki – wartości kultury ortodoksyjnej oraz wartości kultury okcydentalnej. W tym sensie mówić można o multilingwizmie intelektualnym Symeona Połockiego. Polszczyna utworów literackich ciągle nie doczekała się opisu lingwistycznego.
{"title":"Sylwetka lingwistyczna Symeona Połockiego (1628–1680), humanisty pogranicza polsko-ruskiego","authors":"T. Lisowski","doi":"10.31743/teka.13365","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13365","url":null,"abstract":"Symeon Połocki (1628–1680), humanista pogranicza rusko-polskiego, tworzył w języku polskim, łacińskim, ruskim i cerkiewnosłowiańskim. Jego multilingwizm wynika nie tyle z sąsiadowania na tym samym terenie dwu języków etnicznych – ruskiego i polskiego, ile ze współistnienia tam systemu wartości, których nośnikami są te języki – wartości kultury ortodoksyjnej oraz wartości kultury okcydentalnej. W tym sensie mówić można o multilingwizmie intelektualnym Symeona Połockiego. Polszczyna utworów literackich ciągle nie doczekała się opisu lingwistycznego.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121967589","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Działające w Wilnie od XV wieku organizacje zrzeszające rzemieślników jednej bądź kilku podobnych profesji – cechy rzemieślnicze – stworzyły warunki sprzyjające ukonstytuowaniu się właściwej dla tej grupy społecznej odmiany językowej – socjolektu. Ponieważ wytworzył się on i funkcjonował na terenie etnicznie, kulturowo i językowo mieszanym, wobec tego wchłonął elementy języków tych nacji, które do cechów należały. Językiem urzędowym do końca XVII wieku był na kresach północno-wschodnich język polski, więc on stanowił podstawę socjolektu rzemieślniczego. Ale obserwujemy w nim elementy także (biało)ruskie i niemieckie. Dokumenty cechów wileńskich XVI–połowy XVIII wieku, które są podstawą rozważań, to teksty pisane w językach: łacińskim, polskim i białoruskim, przy czym w dokumentach polskojęzycznych obserwujemy liczne wpływy ruskie, zaś w dokumentach białoruskich – wpływy języka polskiego. Są więc te dokumenty efektem skomplikowanej sytuacji językowej na tym terenie.
{"title":"Wileński socjolekt rzemieślniczy XVI–XVIII wieku w świetle badań pogranicza językowego. Zarys problematyki","authors":"Alicja Pihan-Kijasowa","doi":"10.31743/teka.13364","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13364","url":null,"abstract":"Działające w Wilnie od XV wieku organizacje zrzeszające rzemieślników jednej bądź kilku podobnych profesji – cechy rzemieślnicze – stworzyły warunki sprzyjające ukonstytuowaniu się właściwej dla tej grupy społecznej odmiany językowej – socjolektu. Ponieważ wytworzył się on i funkcjonował na terenie etnicznie, kulturowo i językowo mieszanym, wobec tego wchłonął elementy języków tych nacji, które do cechów należały. Językiem urzędowym do końca XVII wieku był na kresach północno-wschodnich język polski, więc on stanowił podstawę socjolektu rzemieślniczego. Ale obserwujemy w nim elementy także (biało)ruskie i niemieckie. Dokumenty cechów wileńskich XVI–połowy XVIII wieku, które są podstawą rozważań, to teksty pisane w językach: łacińskim, polskim i białoruskim, przy czym w dokumentach polskojęzycznych obserwujemy liczne wpływy ruskie, zaś w dokumentach białoruskich – wpływy języka polskiego. Są więc te dokumenty efektem skomplikowanej sytuacji językowej na tym terenie.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"112 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131715220","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Цю статтю присвячено простеженню мотивів і образів смерті в макабричних оповіданнях, опублікованих в сучасній українській антології жахів Вбивство на вулиці... (2019). Коротко схарактеризовано наявність мотивів і образів смерті в українській літературі. Подано дефініцію термінів мотив, образ. Під час поглибленого аналізу здійснено класифікацію різновидів і типів смерті в згаданих оповіданнях, віднайдено образи, які доводять присутність смерті в окремих оповіданнях збірки. У висновку дослідження стверджено, що мотиви та образи смерті домінують у фабулі антології, що підтверджує актуальність і обґрунтованість подальших досліджень, присвячених проблемі смерті в сучасній літературі жахів.
{"title":"Memento mori. Мотиви та образи смерті в макабричних оповіданнях (на основі антології \"Вбивство на вулиці...\")","authors":"Анастасія Яремчук","doi":"10.31743/teka.13378","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13378","url":null,"abstract":"Цю статтю присвячено простеженню мотивів і образів смерті в макабричних оповіданнях, опублікованих в сучасній українській антології жахів Вбивство на вулиці... (2019). Коротко схарактеризовано наявність мотивів і образів смерті в українській літературі. Подано дефініцію термінів мотив, образ. Під час поглибленого аналізу здійснено класифікацію різновидів і типів смерті в згаданих оповіданнях, віднайдено образи, які доводять присутність смерті в окремих оповіданнях збірки. У висновку дослідження стверджено, що мотиви та образи смерті домінують у фабулі антології, що підтверджує актуальність і обґрунтованість подальших досліджень, присвячених проблемі смерті в сучасній літературі жахів.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"45 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132081008","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
У статті розглядається особистість неповнолітньої дитини, її соціальні та психологічні особливості. Визначаються соціальні та економічні причини негативних вчинків, які здійснені дітьми. Наводяться приклади незайнятості неповнолітніх та порушення громадського порядку. Розкриваються основні заходи радянської влади у сфері запобігання злочинності серед безпритульних дітей, розшук дітей, створення агентурної мережі, ідеологічної роботи. Наводяться статистичні відомості про кількість та види злочинів які вчинялися неповнолітніми, а також їх приклади. Здійснюється порівняння злочинності неповнолітніх у західних і східних областях УРСР та її особливості. Зокрема, зроблено висновок про ефективність діяльності органів влади, щодо попередження та подолання дитячої злочинності в 1942–1945 рр.
{"title":"Досвід подолання злочинності серед неповнолітніх у роки Другої світової війни 1942–1945","authors":"Ольга Силка","doi":"10.31743/teka.13385","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13385","url":null,"abstract":"У статті розглядається особистість неповнолітньої дитини, її соціальні та психологічні особливості. Визначаються соціальні та економічні причини негативних вчинків, які здійснені дітьми. Наводяться приклади незайнятості неповнолітніх та порушення громадського порядку. Розкриваються основні заходи радянської влади у сфері запобігання злочинності серед безпритульних дітей, розшук дітей, створення агентурної мережі, ідеологічної роботи. Наводяться статистичні відомості про кількість та види злочинів які вчинялися неповнолітніми, а також їх приклади. Здійснюється порівняння злочинності неповнолітніх у західних і східних областях УРСР та її особливості. Зокрема, зроблено висновок про ефективність діяльності органів влади, щодо попередження та подолання дитячої злочинності в 1942–1945 рр.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122060222","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule omówiono miejsce dialektologii w nauczaniu na studiach ukrainistycznych na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Przeanalizowano programy studiów w okresie funkcjonowania kierunków: filologia ukraińska i ukrainistyka jako studiów jednolitych magisterskich i dwustopniowych. Omówiono formy kształcenia dialektologicznego, realizowane treści programowe, scharakteryzowano dorobek naukowy wykładowców tego przedmiotu, a także zróżnicowanie grup studenckich pod względem znajomości gwary.
{"title":"Nauczanie dialektologii na studiach ukrainistycznych na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie","authors":"Agnieszka Dudek-Szumigaj","doi":"10.31743/teka.13370","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13370","url":null,"abstract":"W artykule omówiono miejsce dialektologii w nauczaniu na studiach ukrainistycznych na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Przeanalizowano programy studiów w okresie funkcjonowania kierunków: filologia ukraińska i ukrainistyka jako studiów jednolitych magisterskich i dwustopniowych. Omówiono formy kształcenia dialektologicznego, realizowane treści programowe, scharakteryzowano dorobek naukowy wykładowców tego przedmiotu, a także zróżnicowanie grup studenckich pod względem znajomości gwary.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"310 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124407604","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Предметом рефлексії у статті є способи присвоєння або ревізії пам’яті, що практиковані в сучасній українській літературі, зокрема в популярній романістиці. Вибрані приклади – це художні тексти останніх років авторства Володимира Лиса, Оксани Забужко, Василя Шкляра, Софії Андрухович, Сергія Жадана, Володимира Рафеєнка та ін. Вони репрезентують різні меморіастичні опції й таким чином засвідчують різнорідність літературних пошуків “віднайдення” традиції, яка стала би ідентичнісним опертям для людини нашого часу. Автор використовує теоретичні концепції місць пам’яті Пєра Нора та не-місць Марка Оже. Українські письменники найчастіше апелюють до освоєних місць, знаковість яких була призабута чи штучно викреслена з колективної пам’яті, – Волині, Галичини, Буковини, Київщини. Простір Сходу (зокрема в контексті війни на Донбасі), навпаки, маркується в популярних романах як набір не-місць, що знеособлюють та деморалізують людину. Однак у романах Сергія Жадана та Володимира Рафеєнка є не тільки констатація фатального впливу не-місць, а й спроби моделювання місць пам’яті, які творять історичний наратив там, де досі його не було.
{"title":"Пейзажі (не)пам’яті в сучасній українській літературі","authors":"Ярослав Поліщук","doi":"10.31743/teka.13377","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13377","url":null,"abstract":"Предметом рефлексії у статті є способи присвоєння або ревізії пам’яті, що практиковані в сучасній українській літературі, зокрема в популярній романістиці. Вибрані приклади – це художні тексти останніх років авторства Володимира Лиса, Оксани Забужко, Василя Шкляра, Софії Андрухович, Сергія Жадана, Володимира Рафеєнка та ін. Вони репрезентують різні меморіастичні опції й таким чином засвідчують різнорідність літературних пошуків “віднайдення” традиції, яка стала би ідентичнісним опертям для людини нашого часу. Автор використовує теоретичні концепції місць пам’яті Пєра Нора та не-місць Марка Оже. Українські письменники найчастіше апелюють до освоєних місць, знаковість яких була призабута чи штучно викреслена з колективної пам’яті, – Волині, Галичини, Буковини, Київщини. Простір Сходу (зокрема в контексті війни на Донбасі), навпаки, маркується в популярних романах як набір не-місць, що знеособлюють та деморалізують людину. Однак у романах Сергія Жадана та Володимира Рафеєнка є не тільки констатація фатального впливу не-місць, а й спроби моделювання місць пам’яті, які творять історичний наратив там, де досі його не було.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"375 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133966282","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Przedmiotem opisu jest formuła lokalizacyjno-temporalna, informująca o miejscu i czasie napisania listu, występująca w korespondencji przedstawicieli stanu szlacheckiego w XVIII wieku. W artykule przedstawione zostały różne formy realizacyjne formuły, to znaczy jej pozycja w strukturze listu, zawartość treściowa, a przede wszystkim sposób zapisu głównych komponentów formuły, czyli toponimu wskazującego miejsce napisania listu (zazwyczaj występuje on w postaci wyrażenia przyimkowego w miejscowniku z przyimkiem w lub z), oraz daty (w tym zakresie zaznacza się silny wpływ języka łacińskiego). Omówione też zostały liczne funkcje formuły lokalizacyjno-temporalnej, takie jak określanie sytuacji komunikacyjnej, tworzenie wspólnoty czasowo-przestrzennej nadawcy i odbiorcy, wyznaczanie granic tekstu i inne.
{"title":"Formuła lokalizacyjno-temporalna w tekstach epistolarnych XVIII wieku","authors":"K. Sicińska","doi":"10.31743/teka.13356","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13356","url":null,"abstract":"Przedmiotem opisu jest formuła lokalizacyjno-temporalna, informująca o miejscu i czasie napisania listu, występująca w korespondencji przedstawicieli stanu szlacheckiego w XVIII wieku. W artykule przedstawione zostały różne formy realizacyjne formuły, to znaczy jej pozycja w strukturze listu, zawartość treściowa, a przede wszystkim sposób zapisu głównych komponentów formuły, czyli toponimu wskazującego miejsce napisania listu (zazwyczaj występuje on w postaci wyrażenia przyimkowego w miejscowniku z przyimkiem w lub z), oraz daty (w tym zakresie zaznacza się silny wpływ języka łacińskiego). Omówione też zostały liczne funkcje formuły lokalizacyjno-temporalnej, takie jak określanie sytuacji komunikacyjnej, tworzenie wspólnoty czasowo-przestrzennej nadawcy i odbiorcy, wyznaczanie granic tekstu i inne.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"22 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124607594","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Dyskutowana w prasie i w rozmowach prywatnych, wielokrotnie wydawana Podolanka Michała Dymitra Krajewskiego okazała się książką niezwykle atrakcyjną i bulwersującą. Autor nie tylko zaproponował w niej nowy, cokolwiek dyskusyjny sposób wychowywania młodzieży, ale także pokazał nowy typ osobowości kobiety oświeceniowej. Z jednej strony całkowicie nie przypomina ona dam modnych, jest bowiem zbyt samodzielna, śmiała i konsekwentna w działaniu, z drugiej strony jawi się jako osobowość uległa, skromna i świadoma swoich intelektualnych braków. Jest to nowy typ bohaterki, która istnieje gdzieś pomiędzy światem modnych kobiet a światem wszechwładnych i wszechwiedzących mężczyzn. Jej uległość i praktycznie nieświadomość, a nawet nieśmiałość, a także brak upominania się o przynależne jej prawa są potwierdzeniem sukcesu eksperymentu wychowawczego. Autor osiągnął w ten sposób zadawalający cel, uzyskując nowy, na tle oświeceniowych bohaterek literackich, typ kobiety uległej i podporządkowanej mężczyźnie.
{"title":"\"Podolanka wychowana w stanie natury, życie i przypadki swe opisująca\". Nowy typ osobowości kobiety w powieści Michała Dymitra Krajewskiego","authors":"Katarzyna Wyzińska","doi":"10.31743/teka.13371","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13371","url":null,"abstract":"Dyskutowana w prasie i w rozmowach prywatnych, wielokrotnie wydawana Podolanka Michała Dymitra Krajewskiego okazała się książką niezwykle atrakcyjną i bulwersującą. Autor nie tylko zaproponował w niej nowy, cokolwiek dyskusyjny sposób wychowywania młodzieży, ale także pokazał nowy typ osobowości kobiety oświeceniowej. Z jednej strony całkowicie nie przypomina ona dam modnych, jest bowiem zbyt samodzielna, śmiała i konsekwentna w działaniu, z drugiej strony jawi się jako osobowość uległa, skromna i świadoma swoich intelektualnych braków. Jest to nowy typ bohaterki, która istnieje gdzieś pomiędzy światem modnych kobiet a światem wszechwładnych i wszechwiedzących mężczyzn. Jej uległość i praktycznie nieświadomość, a nawet nieśmiałość, a także brak upominania się o przynależne jej prawa są potwierdzeniem sukcesu eksperymentu wychowawczego. Autor osiągnął w ten sposób zadawalający cel, uzyskując nowy, na tle oświeceniowych bohaterek literackich, typ kobiety uległej i podporządkowanej mężczyźnie.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129186810","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}