Стаття досліджує стереотипи іноземних студентів китайських університетів про китайців, та вплив стереотипів на формування світогляду у іноземних студентів стосовно Піднебесної. Результати показали, що іноземні студенти змінили своє ставлення до китайських студентів після навчання у Китаї.
{"title":"У пошуках пізнання Піднебесної. Розвінчання український стереотипів про Китай","authors":"Марія Попова","doi":"10.31743/tkpuzk.13412","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/tkpuzk.13412","url":null,"abstract":"Стаття досліджує стереотипи іноземних студентів китайських університетів про китайців, та вплив стереотипів на формування світогляду у іноземних студентів стосовно Піднебесної. Результати показали, що іноземні студенти змінили своє ставлення до китайських студентів після навчання у Китаї.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"284 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133079523","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Przedmiotem pracy jest opracowanie edytorskie korespondencji Stanisława Vincenza i Iwana Senʹkiwa. Jego podstawą są skany mikrofilmów pochodzące z Archiwum Stanisława Vincenza w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. Stanisław Vincenz (1888–1971) był pochodzącym z Huculszczyzny pisarzem i eseistą. Ukraiński etnograf – Iwan Senʹkiw (1913–?) poznał go w 1934 roku w Słobodzie Rungurskiej w czasie spotkania pasjonatów panidealizmu szwajcarskiego filozofa i psychologa Rudolfa Marii Holzapfla. Wspólne zainteresowania stały się spoiwem przyjaźni korespondentów. Łączyła ich także bliska więź z Jerzym Stempowskim. Pierwszą część pracy poświęcono opisowi relacji korespondentów, a zwłaszcza roli, jaką w życiu Iwana Senʹkiwa odegrał Stanisław Vincenz. Podjęto próbę scharakteryzowania najważniejszych wątków poruszanych w listach oraz stylu epistolograficznego Stanisława Vincenza. W nocie edytorskiej przedstawiono podstawowe problemy, jakie stwarzają listy Stanisława Vincenza. Kolejna część pracy zawiera transkrypcję korespondencji z lat 1951–1965. Listy opatrzono niezbędnymi objaśnieniami.
{"title":"„Przecież ja nie jestem taki głupi, jak wyglądam”","authors":"Zofia Małgorzata Bembenek","doi":"10.31743/tkpuzk.13108","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/tkpuzk.13108","url":null,"abstract":"Przedmiotem pracy jest opracowanie edytorskie korespondencji Stanisława Vincenza i Iwana Senʹkiwa. Jego podstawą są skany mikrofilmów pochodzące z Archiwum Stanisława Vincenza w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.\u0000Stanisław Vincenz (1888–1971) był pochodzącym z Huculszczyzny pisarzem i eseistą. Ukraiński etnograf – Iwan Senʹkiw (1913–?) poznał go w 1934 roku w Słobodzie Rungurskiej w czasie spotkania pasjonatów panidealizmu szwajcarskiego filozofa i psychologa Rudolfa Marii Holzapfla. Wspólne zainteresowania stały się spoiwem przyjaźni korespondentów. Łączyła ich także bliska więź z Jerzym Stempowskim.\u0000Pierwszą część pracy poświęcono opisowi relacji korespondentów, a zwłaszcza roli, jaką w życiu Iwana Senʹkiwa odegrał Stanisław Vincenz. Podjęto próbę scharakteryzowania najważniejszych wątków poruszanych w listach oraz stylu epistolograficznego Stanisława Vincenza. W nocie edytorskiej przedstawiono podstawowe problemy, jakie stwarzają listy Stanisława Vincenza.\u0000Kolejna część pracy zawiera transkrypcję korespondencji z lat 1951–1965. Listy opatrzono niezbędnymi objaśnieniami.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"69 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132875874","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Після короткої антирелігійної кампанії “штурму небес”, інспірованої Микитою Хрущовим, період загострення ідеологічної кризи в Радянському Союзі (1965–1985 рр.) став відносно спокійним для релігійних організацій. В СРСР загалом, Українській РСР та Донецькій області зокрема найбільшою за кількістю громад та віруючих була Російська Православна Церква. Радянська релігійна політика, яка залишалася відверто атеїстичною, в епоху правління Леоніда Брежнєва стала змінюватися у бік мовчазного прийняття існування Церкви. Відповідна ця тенденція відображалося й на місцевому рівні. Увагу автора акцентовано на регіональному аспекті взаємодії радянської влади та Православної Церкви.
{"title":"Православна Церква та радянска влада на Донеччині 1965–1985 рр.","authors":"Карен Нікіфоров","doi":"10.31743/tkpuzk.13408","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/tkpuzk.13408","url":null,"abstract":"Після короткої антирелігійної кампанії “штурму небес”, інспірованої Микитою Хрущовим, період загострення ідеологічної кризи в Радянському Союзі (1965–1985 рр.) став відносно спокійним для релігійних організацій. В СРСР загалом, Українській РСР та Донецькій області зокрема найбільшою за кількістю громад та віруючих була Російська Православна Церква. Радянська релігійна політика, яка залишалася відверто атеїстичною, в епоху правління Леоніда Брежнєва стала змінюватися у бік мовчазного прийняття існування Церкви. Відповідна ця тенденція відображалося й на місцевому рівні. Увагу автора акцентовано на регіональному аспекті взаємодії радянської влади та Православної Церкви.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128985629","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
This article is an attempt to review religious and cultural features and to find published images on the pages of parish registers of different creeds. To determine and study the relevant and cultural features of the information recording in the parish registers, we considered appropriate to consolidate the comparative and historical-cultural method. The interest of scholars and novelty are proved due to the extremely large information potential of the church reports of civil status, considering their large array in the state archives and satisfactory physical status, suitable for appendage.The study of ecclesiastical acts of civil status makes it possible to study the religious and cultural peculiarities via the records characteristic for representatives of different religions. We should separately mention the peculiarities of the entries in parish registers of the Orthodox population regarding the veneration of holy figures according to the church calendar, which impacted the naming of newborns. Jewish records are characterized by the rite of circumcision of newborn boys and records as for a marriage contract (“ksubba / ktubba”).German-language parish registers attract attention to the double names given to newborn babies, the obligation to declare an forthcoming marriage, and the presence of family information in records of the deceased.
{"title":"Religious and Cultural Features of Church Records of Civil Statusparish Registers","authors":"A. Hedo, Olha Kryhina","doi":"10.31743/tkpuzk.13407","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/tkpuzk.13407","url":null,"abstract":"This article is an attempt to review religious and cultural features and to find published images on the pages of parish registers of different creeds. To determine and study the relevant and cultural features of the information recording in the parish registers, we considered appropriate to consolidate the comparative and historical-cultural method. The interest of scholars and novelty are proved due to the extremely large information potential of the church reports of civil status, considering their large array in the state archives and satisfactory physical status, suitable for appendage.The study of ecclesiastical acts of civil status makes it possible to study the religious and cultural peculiarities via the records characteristic for representatives of different religions. We should separately mention the peculiarities of the entries in parish registers of the Orthodox population regarding the veneration of holy figures according to the church calendar, which impacted the naming of newborns. Jewish records are characterized by the rite of circumcision of newborn boys and records as for a marriage contract (“ksubba / ktubba”).German-language parish registers attract attention to the double names given to newborn babies, the obligation to declare an forthcoming marriage, and the presence of family information in records of the deceased.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129048295","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule przedstawiono, z wykorzystaniem metody socjolingwistycznej, obraz świadomości językowej ukraińskojęzycznych wspólnot zamieszkujących Podlasie południowe i Polesie białoruskie. Wskazano, wyzyskując wypowiedzi respondentów zawarte w dwóch tomach chrestomatii, na cechy zarówno łączące te dwie grupy użytkowników gwary ukraińskiej, jak i odróżniające oraz wyodrębniające je. Do elementów wspólnych tkwiących w świadomości lokalnych grup, a wynikających z doświadczeń historycznych respondentów, należą odniesienia do czasów II Rzeczypospolitej. Są to: wspólne terytorium państwowe i złożone relacje językowe oraz konfesyjne (por. „mowa prawosławna”). Inną cechą łączącą, jak pokazano w przywołanych wypowiedziach respondentów ukraińskojęzycznych, jest podobna sytuacja komunikatywna. Wspólnoty lokalne na Podlasiu południowym, podobnie jak na Polesiu białoruskim, funkcjonują w warunkach bilingwizmu (niekiedy nawet w warunkach wielojęzyczności). W artykule przedstawiono sytuacje „przełączania kodu językowego”. Opisano je z perspektywy socjolingwistycznej, uwzględniając m.in. kryteria wieku i wykształcenia respondenta. Odrębnym i ważnym zagadnieniem – w świetle wypowiedzi respondentów – jest obserwacja świadomości językowej wspólnot usytuowanych poza granicami państwowymi w zakresie powiązań genetycznych gwary z językiem ogólnonarodowym. Poddane analizie wypowiedzi respondentów reprezentujących wspólnoty ukraińskojęzyczne w Polsce i na Białorusi pokazują zróżnicowany stan świadomości językowej owych społeczności. Jedni (nieliczni) wiążą język ze świadomością narodową, inni pojmują język jako wyznacznik identyfikacji ze wspólnotą lokalną. W artykule przywołano wypowiedzi respondentów uzasadniające zróżnicowanie stanu świadomości wspólnot ukraińskojęzycznych. Są to m.in.: wiek, wykształcenie, stopień mobilności użytkowników języka i zdolność jego obserwacji.
{"title":"Stereotyp mowy Ukraińca w świetle historii mówionej (na podstawie chrestomatii \"Hołosy z Pidlaszszia i Hołosy z Berestejszczyny\" Hryhorija Arkuszyna)","authors":"F. Czyżewski","doi":"10.31743/tkpuzk.13406","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/tkpuzk.13406","url":null,"abstract":"W artykule przedstawiono, z wykorzystaniem metody socjolingwistycznej, obraz świadomości językowej ukraińskojęzycznych wspólnot zamieszkujących Podlasie południowe i Polesie białoruskie. Wskazano, wyzyskując wypowiedzi respondentów zawarte w dwóch tomach chrestomatii, na cechy zarówno łączące te dwie grupy użytkowników gwary ukraińskiej, jak i odróżniające oraz wyodrębniające je. Do elementów wspólnych tkwiących w świadomości lokalnych grup, a wynikających z doświadczeń historycznych respondentów, należą odniesienia do czasów II Rzeczypospolitej. Są to: wspólne terytorium państwowe i złożone relacje językowe oraz konfesyjne (por. „mowa prawosławna”). Inną cechą łączącą, jak pokazano w przywołanych wypowiedziach respondentów ukraińskojęzycznych, jest podobna sytuacja komunikatywna. Wspólnoty lokalne na Podlasiu południowym, podobnie jak na Polesiu białoruskim, funkcjonują w warunkach bilingwizmu (niekiedy nawet w warunkach wielojęzyczności). W artykule przedstawiono sytuacje „przełączania kodu językowego”. Opisano je z perspektywy socjolingwistycznej, uwzględniając m.in. kryteria wieku i wykształcenia respondenta. \u0000Odrębnym i ważnym zagadnieniem – w świetle wypowiedzi respondentów – jest obserwacja świadomości językowej wspólnot usytuowanych poza granicami państwowymi w zakresie powiązań genetycznych gwary z językiem ogólnonarodowym. Poddane analizie wypowiedzi respondentów reprezentujących wspólnoty ukraińskojęzyczne w Polsce i na Białorusi pokazują zróżnicowany stan świadomości językowej owych społeczności. Jedni (nieliczni) wiążą język ze świadomością narodową, inni pojmują język jako wyznacznik identyfikacji ze wspólnotą lokalną. W artykule przywołano wypowiedzi respondentów uzasadniające zróżnicowanie stanu świadomości wspólnot ukraińskojęzycznych. Są to m.in.: wiek, wykształcenie, stopień mobilności użytkowników języka i zdolność jego obserwacji.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"4 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132360181","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W artykule omówiono mapy mentalne jako jednego ze sposobów wizualizacji materiału I podniesienia poziomu oraz jakości stanu wiedzy studentów na zajęciach z języka ukraińskiego jako obcego na Uniwersytecie Wrocławskim. Zaprezentowano w nim wyniki autorskiego doświadczenia dotyczącego stworzenia oraz wykorzystania map na potrzeby zdalnego nauczania polskojęzycznych studentów-ukrainistów podczas pandemii covid-19. Na podstawie rezultatów ankietowania studentów stwierdzono konieczność wprowadzenia oraz aktywnego wykorzystania technologii wizualnych w dziedzienie nauczania języka ukraińskiego jako obcego. Pozwoli to zarówno na optymalizację procesu nauczania języka, jak i na zwiększenie wkładu twórczego studenta w procesie jego akwizycji.
{"title":"Візуалізація мислення у процесі викладання УМІ: ментальні мапи","authors":"Olga Barabasz-Rewak","doi":"10.31743/tkpuzk.12919","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/tkpuzk.12919","url":null,"abstract":"W artykule omówiono mapy mentalne jako jednego ze sposobów wizualizacji materiału I podniesienia poziomu oraz jakości stanu wiedzy studentów na zajęciach z języka ukraińskiego jako obcego na Uniwersytecie Wrocławskim. Zaprezentowano w nim wyniki autorskiego doświadczenia dotyczącego stworzenia oraz wykorzystania map na potrzeby zdalnego nauczania polskojęzycznych studentów-ukrainistów podczas pandemii covid-19. Na podstawie rezultatów ankietowania studentów stwierdzono konieczność wprowadzenia oraz aktywnego wykorzystania technologii wizualnych w dziedzienie nauczania języka ukraińskiego jako obcego. Pozwoli to zarówno na optymalizację procesu nauczania języka, jak i na zwiększenie wkładu twórczego studenta w procesie jego akwizycji.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"27 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131107185","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W dwóch powieściowych dziełach Józefa Wittlina, w Soli ziemi i zachowanym fragmencie Zdrowej śmierci, znajdują się liczne odniesienia do tematyki huculskiej (Huculszczyzny i wschodniokarpackich górali). Pisarz wykorzystał stereotyp i mit wypracowane w XIX wieku, przenosząc je na dwie postaci głównych bohaterów. W powojennej korespondencji ze Stanisławem Vincenzem, autorem cyklu Na wysokiej połoninie, aluzyjne odwołania do Huculszczyzny Wittlin wiąże z własną sytuacją osobistą na emigracji. Autor opracowania stawia pytanie o związek, jaki istnieje między wątkami huculskimi w tekstach należących do historii literatury i w egodokumentach. Metodą, która pozwala opisać tę relację, jest antropologia doświadczenia wywodząca się z hermeneutyki Wilhelma Diltheya, a rozwinięta przez Edwarda M. Brunera. W dwóch powieściowych dziełach Józefa Wittlina, w Soli ziemi i zachowanym fragmencie Zdrowej śmierci, znajdują się liczne odniesienia do tematyki huculskiej (Huculszczyzny i wschodniokarpackich górali). Pisarz wykorzystał stereotyp i mit wypracowane w XIX wieku, przenosząc je na dwie postaci głównych bohaterów. W powojennej korespondencji ze Stanisławem Vincenzem, autorem cyklu Na wysokiej połoninie, aluzyjne odwołania do Huculszczyzny Wittlin wiąże z własną sytuacją osobistą na emigracji. Autor opracowania stawia pytanie o związek, jaki istnieje między wątkami huculskimi w tekstach należących do historii literatury i w egodokumentach. Metodą, która pozwala opisać tę relację, jest antropologia doświadczenia wywodząca się z hermeneutyki Wilhelma Diltheya, a rozwinięta przez Edwarda M. Brunera.
在约瑟夫-维特林的两部小说作品《Sola ziemi》和《Zdrowa śmierć》的残存片段中，多次提到胡苏尔主题（胡苏尔人和东喀尔巴阡山高原人）。作家使用了 19 世纪形成的刻板印象和神话，并将其移植到两个主要人物身上。维特林在战后与《Na wysokiej połoninie》一书的作者斯坦尼斯瓦夫-温琴兹的通信中，将胡苏尔地区的典故与他个人的流亡境遇联系起来。本研究的作者提出了一个问题，即文学史文本中的胡苏尔主题与电子文献中的胡苏尔主题之间的关系。描述这种关系的方法是从威廉-狄尔泰的诠释学中衍生出来的经验人类学，并由爱德华-布鲁纳（Edward M. Bruner）加以发展。在约瑟夫-维特林的两部小说作品《Sola ziemi》和《Zdrowa śmierć》的残存片段中，多次提到胡苏尔主题（胡苏尔人和东喀尔巴阡山高原人）。作家使用了 19 世纪形成的刻板印象和神话，并将其移植到两个主要人物身上。维特林在战后与《Na wysokiej połoninie》一书的作者斯坦尼斯瓦夫-温琴兹的通信中，将胡苏尔地区的典故与他个人的流亡境遇联系起来。本研究的作者提出了一个问题，即文学史文本中的胡苏尔主题与电子文献中的胡苏尔主题之间的关系。描述这种关系的方法是从威廉-狄尔泰（Wilhelm Dilthey）的诠释学中衍生出来并由爱德华-布鲁纳（Edward M. Bruner）发展的经验人类学。
{"title":"Między stereotypem a mitem – huculski Józef Wittlin","authors":"Jan A. Choroszy","doi":"10.31743/tkpuzk.13160","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/tkpuzk.13160","url":null,"abstract":"W dwóch powieściowych dziełach Józefa Wittlina, w Soli ziemi i zachowanym fragmencie Zdrowej śmierci, znajdują się liczne odniesienia do tematyki huculskiej (Huculszczyzny i wschodniokarpackich górali). Pisarz wykorzystał stereotyp i mit wypracowane w XIX wieku, przenosząc je na dwie postaci głównych bohaterów. W powojennej korespondencji ze Stanisławem Vincenzem, autorem cyklu Na wysokiej połoninie, aluzyjne odwołania do Huculszczyzny Wittlin wiąże z własną sytuacją osobistą na emigracji. Autor opracowania stawia pytanie o związek, jaki istnieje między wątkami huculskimi w tekstach należących do historii literatury i w egodokumentach. Metodą, która pozwala opisać tę relację, jest antropologia doświadczenia wywodząca się z hermeneutyki Wilhelma Diltheya, a rozwinięta przez Edwarda M. Brunera. W dwóch powieściowych dziełach Józefa Wittlina, w Soli ziemi i zachowanym fragmencie Zdrowej śmierci, znajdują się liczne odniesienia do tematyki huculskiej (Huculszczyzny i wschodniokarpackich górali). Pisarz wykorzystał stereotyp i mit wypracowane w XIX wieku, przenosząc je na dwie postaci głównych bohaterów. W powojennej korespondencji ze Stanisławem Vincenzem, autorem cyklu Na wysokiej połoninie, aluzyjne odwołania do Huculszczyzny Wittlin wiąże z własną sytuacją osobistą na emigracji. Autor opracowania stawia pytanie o związek, jaki istnieje między wątkami huculskimi w tekstach należących do historii literatury i w egodokumentach. Metodą, która pozwala opisać tę relację, jest antropologia doświadczenia wywodząca się z hermeneutyki Wilhelma Diltheya, a rozwinięta przez Edwarda M. Brunera.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"25 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"130588382","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor pracy wychodzi od znanej i niemal oczywistej tezy o usytuowaniu Ukrainy pomiędzy bizantyńskim Wschodem a łacińsko-europejskim Zachodem i bierze pod uwagę wiele aspektów uzasadniających trafność tego twierdzenia: geograficzny, polityczny, historyczny, religijny, kulturowy, przy czym ukazuje, że każdy z nich jest wielorako powiązany z pozostałymi. Następnie dokonuje syntetycznego przeglądu faktów historycznych, kulturowych, ukraińskiego piśmiennictwa polityczno-ideowego, utworów literackich znakomitych twórców ukraińskich oraz anonimowych kozackich pieśni i dum pod kątem obecnej w nich myśli okcydentalistycznej, świadczącej o świadomym przyjmowaniu i rozwijaniu nowoczesnych, europejskich myśli: politycznej, wolnościowej i demokratycznej, przez myślicieli ukraińskich harmonijnie łączonych z cenionymi przez nich wartościami chrześcijańskimi. Celem przedstawionej syntezy jest charakterystyka nurtu prozachodnioeuropejskiego, ukazanie jego źródeł oraz rozwoju od czasów podległości Ukrainy wobec carskiej Rosji (po Ugodzie Perejasławskiej), w końcu funkcji, jaką pełnił: oporu wobec imperialnej, absolutystycznej i rusyfikacyjnej polityki dynastii Romanowów, także krystalizacji narodowej świadomości Ukraińców oraz ich dążeń wolnościowych.
{"title":"Glosa w kwestii Ukraina między Wschodem a Zachodem","authors":"Stefan Kozak","doi":"10.31743/tkpuzk.13403","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/tkpuzk.13403","url":null,"abstract":"Autor pracy wychodzi od znanej i niemal oczywistej tezy o usytuowaniu Ukrainy pomiędzy bizantyńskim Wschodem a łacińsko-europejskim Zachodem i bierze pod uwagę wiele aspektów uzasadniających trafność tego twierdzenia: geograficzny, polityczny, historyczny, religijny, kulturowy, przy czym ukazuje, że każdy z nich jest wielorako powiązany z pozostałymi. Następnie dokonuje syntetycznego przeglądu faktów historycznych, kulturowych, ukraińskiego piśmiennictwa polityczno-ideowego, utworów literackich znakomitych twórców ukraińskich oraz anonimowych kozackich pieśni i dum pod kątem obecnej w nich myśli okcydentalistycznej, świadczącej o świadomym przyjmowaniu i rozwijaniu nowoczesnych, europejskich myśli: politycznej, wolnościowej i demokratycznej, przez myślicieli ukraińskich harmonijnie łączonych z cenionymi przez nich wartościami chrześcijańskimi. Celem przedstawionej syntezy jest charakterystyka nurtu prozachodnioeuropejskiego, ukazanie jego źródeł oraz rozwoju od czasów podległości Ukrainy wobec carskiej Rosji (po Ugodzie Perejasławskiej), w końcu funkcji, jaką pełnił: oporu wobec imperialnej, absolutystycznej i rusyfikacyjnej polityki dynastii Romanowów, także krystalizacji narodowej świadomości Ukraińców oraz ich dążeń wolnościowych.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"40 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124274266","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Na podstawie polskich oraz innosłowiańskich źródeł historycznych i gwarowych autorka omawia genezę oraz zasięg występowania leksemów niewstyd, niewstydnik, niewstydnica i niewstydliwiec o wspólnym znaczeniu "człowiek pozbawiony wstydu, nikczemny". Są to archaizmy, które stosunkowo krótko funkcjonowały w polszczyźnie ogólnej (XVII–XVIII w.). Zostały z niej wyparte przez szerzące się od połowy XVII wieku derywaty bezwstydnik i bezwstydnica. Aktualne występowanie podobnych formacji z prefiksem nie- w języku czeskim oraz ich historyczne poświadczenia ze wszystkich języków wschodniosłowiańskich dowodzą, że były to w przeszłości formy funkcjonujące na dużym terenie Słowiańszczyzny. Na polskim obszarze językowym swoją żywotność dłużej zachowały tylko w gwarach ludowych. Ich obecność, stosunkowo niewielka w Polsce centralnej i północnej, skupia się głównie na południu (Śląsk, Małopolska) i południowym wschodzie.
{"title":"O niewstydach, niewstydnikach i niewstydliwcach w polszczyźnie i innych językach słowiańskich","authors":"Irena Jaros","doi":"10.31743/teka.13353","DOIUrl":"https://doi.org/10.31743/teka.13353","url":null,"abstract":"Na podstawie polskich oraz innosłowiańskich źródeł historycznych i gwarowych autorka omawia genezę oraz zasięg występowania leksemów niewstyd, niewstydnik, niewstydnica i niewstydliwiec o wspólnym znaczeniu \"człowiek pozbawiony wstydu, nikczemny\". Są to archaizmy, które stosunkowo krótko funkcjonowały w polszczyźnie ogólnej (XVII–XVIII w.). Zostały z niej wyparte przez szerzące się od połowy XVII wieku derywaty bezwstydnik i bezwstydnica. Aktualne występowanie podobnych formacji z prefiksem nie- w języku czeskim oraz ich historyczne poświadczenia ze wszystkich języków wschodniosłowiańskich dowodzą, że były to w przeszłości formy funkcjonujące na dużym terenie Słowiańszczyzny. Na polskim obszarze językowym swoją żywotność dłużej zachowały tylko w gwarach ludowych. Ich obecność, stosunkowo niewielka w Polsce centralnej i północnej, skupia się głównie na południu (Śląsk, Małopolska) i południowym wschodzie.","PeriodicalId":330461,"journal":{"name":"TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129215978","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：