Pub Date : 2024-05-15DOI: 10.21697/ct.2024.94.2.09
Sławomir H. Zaręba, Marcin Choczyński
{"title":"Biuletyn socjologii religii","authors":"Sławomir H. Zaręba, Marcin Choczyński","doi":"10.21697/ct.2024.94.2.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.2.09","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"4 4","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-05-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140975263","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-05-15DOI: 10.21697/ct.2024.94.2.03
Marek Ławreszuk
Niniejszy artykuł formułuje i uzasadnia definicję prawosławnego etosu społecznego stanowiącego alternatywę wobec zróżnicowanych i krytykowanych w środowisku teologicznym koncepcji teologii politycznych. Opracowanie i uzasadnienie definicji prawosławnego etosu społecznego, jego umiejscowienie w przestrzeni doktryny prawosławnej, wynikające z tego przypisanie niezbędnych aksjomatów, a także wstępna charakterystyka zagadnień nim objętych pozwolą na precyzyjne określenie jego zadań, przestrzeni badawczej oraz właściwej metodologii. Realizacja wskazanych w artykule celów pozwoli na usystematyzowane przedstawienie norm relacji Cerkwi ze światem, a także ich dalszą analizę porównawczą uwzględniającą istniejące w środowisku prawosławnym zróżnicowanie, wypracowaną w Kościele rzymskokatolickim naukę społeczną Kościoła, jak również liczne koncepcje teologii politycznych.
{"title":"Prawosławny etos społeczny – definicja i wstępna charakterystyka","authors":"Marek Ławreszuk","doi":"10.21697/ct.2024.94.2.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.2.03","url":null,"abstract":"Niniejszy artykuł formułuje i uzasadnia definicję prawosławnego etosu społecznego stanowiącego alternatywę wobec zróżnicowanych i krytykowanych w środowisku teologicznym koncepcji teologii politycznych. Opracowanie i uzasadnienie definicji prawosławnego etosu społecznego, jego umiejscowienie w przestrzeni doktryny prawosławnej, wynikające z tego przypisanie niezbędnych aksjomatów, a także wstępna charakterystyka zagadnień nim objętych pozwolą na precyzyjne określenie jego zadań, przestrzeni badawczej oraz właściwej metodologii. Realizacja wskazanych w artykule celów pozwoli na usystematyzowane przedstawienie norm relacji Cerkwi ze światem, a także ich dalszą analizę porównawczą uwzględniającą istniejące w środowisku prawosławnym zróżnicowanie, wypracowaną w Kościele rzymskokatolickim naukę społeczną Kościoła, jak również liczne koncepcje teologii politycznych.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"75 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-05-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140975882","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-02-01DOI: 10.21697/ct.2024.94.1.04
Sławomir Zatwardnicki
W artykule zaakcentowano współistnienie teologii biblijnej i teologii systematycznej w twórczości Tomasza z Akwinu; w tym celu skorzystano z badań tomizmu biblijnego. Następnie ukazano, w jaki sposób Biblia wiąże się ze spekulacją teologiczną w początkowych kwestiach Sumy teologicznej, w których autor charakteryzuje sacra doctrina. Kolejno przedstawiono modus operandi Akwinaty w dyskusji z adwersarzami nieuznającymi autorytetu Pisma Świętego oraz jego apologię autorytetu sacra Scriptura. Dalej zademonstrowano przykładową polemikę z chrześcijanami prowadzoną w oparciu o teksty natchnione. W zakończeniu zebrano wnioski dotyczące miejsca i funkcji Pisma Świętego w argumentacji Tomasza, które zależą po pierwsze od adresatów dzieł Tomasza, a po drugie od rodzajów wypowiedzi Doktora Anielskiego.
{"title":"What Place Does Scripture Have in Thomas Aquinas’s Reasoning?","authors":"Sławomir Zatwardnicki","doi":"10.21697/ct.2024.94.1.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.04","url":null,"abstract":"W artykule zaakcentowano współistnienie teologii biblijnej i teologii systematycznej w twórczości Tomasza z Akwinu; w tym celu skorzystano z badań tomizmu biblijnego. Następnie ukazano, w jaki sposób Biblia wiąże się ze spekulacją teologiczną w początkowych kwestiach Sumy teologicznej, w których autor charakteryzuje sacra doctrina. Kolejno przedstawiono modus operandi Akwinaty w dyskusji z adwersarzami nieuznającymi autorytetu Pisma Świętego oraz jego apologię autorytetu sacra Scriptura. Dalej zademonstrowano przykładową polemikę z chrześcijanami prowadzoną w oparciu o teksty natchnione. W zakończeniu zebrano wnioski dotyczące miejsca i funkcji Pisma Świętego w argumentacji Tomasza, które zależą po pierwsze od adresatów dzieł Tomasza, a po drugie od rodzajów wypowiedzi Doktora Anielskiego.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"7 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139815996","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-02-01DOI: 10.21697/ct.2024.94.1.05
A. Napiórkowski
This article points to the plight of man in the 21st century and his intimidating spiritual and axiological confusion. The 2020 COVID pandemic, the 2022 war in Ukraine and high economic inflation have exposed the lack of stable ethical values and lasting references for Europe. On the one hand, many EU citizens live today in uncertainty and fear, falling in line with populist slogans, and on the other hand, strong xenophobic and fundamentalist currents have emerged in the Catholic Church. Europe is arguably not so much in need of a return to over-institutionalized Christianity, but rather of a search for new forms and systems that would express the ideas of Jesus of Nazareth in innovative ways. Postmodernity with its characteristic elements, i.e., pluralization, mercantilization and rapid change, seem to be completely incompatible with the conventionally accepted Christian understanding of God, the concept of man and the world around him. Therefore, this is a great challenge to all Christian theologians.
{"title":"Rediscovering Christian Culture and Spirituality in the Fluid Reality of Europe","authors":"A. Napiórkowski","doi":"10.21697/ct.2024.94.1.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.05","url":null,"abstract":"This article points to the plight of man in the 21st century and his intimidating spiritual and axiological confusion. The 2020 COVID pandemic, the 2022 war in Ukraine and high economic inflation have exposed the lack of stable ethical values and lasting references for Europe. On the one hand, many EU citizens live today in uncertainty and fear, falling in line with populist slogans, and on the other hand, strong xenophobic and fundamentalist currents have emerged in the Catholic Church. Europe is arguably not so much in need of a return to over-institutionalized Christianity, but rather of a search for new forms and systems that would express the ideas of Jesus of Nazareth in innovative ways. Postmodernity with its characteristic elements, i.e., pluralization, mercantilization and rapid change, seem to be completely incompatible with the conventionally accepted Christian understanding of God, the concept of man and the world around him. Therefore, this is a great challenge to all Christian theologians.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"6 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139887488","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-02-01DOI: 10.21697/ct.2024.94.1.01
J. Lemański
Temat samobójstwa w Biblii, jeśli spojrzymy na niego powierzchownie, wydaje się być traktowany z pewną dozą zrozumienia, a nawet jako akceptowalne rozwiązanie w sytuacjach „bez wyjścia”. Często jest ono przedstawiane, zwłaszcza w tekstach deuteronomistycznych, jako wybór mniejszego zła – by uniknąć poniżenia, tortur lub sytuacji określanych mianem „śmierci publicznej”. W tekstach z epoki hellenistycznej (1–2 Mch) decyzja o popełnieniu samobójstwa jest nawet przykładem bohaterstwa lub honorowego rozwiązania. Niektóre wypowiedzi z przełomu epok perskiej i hellenistycznej (Księgi Tobiasza i Jonasza) wykazują jednak tendencje do pokazania alternatywnych rozwiązań i potrzeby większego zaufania wobec Boga. W ten sposób trzeba rozumieć również ewangelijny opis samobójczej śmierci Judasza.
{"title":"Stosunek do samobójstwa w wypowiedziach autorów biblijnych i ich kontekst narratywno-kulturowy","authors":"J. Lemański","doi":"10.21697/ct.2024.94.1.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.01","url":null,"abstract":"Temat samobójstwa w Biblii, jeśli spojrzymy na niego powierzchownie, wydaje się być traktowany z pewną dozą zrozumienia, a nawet jako akceptowalne rozwiązanie w sytuacjach „bez wyjścia”. Często jest ono przedstawiane, zwłaszcza w tekstach deuteronomistycznych, jako wybór mniejszego zła – by uniknąć poniżenia, tortur lub sytuacji określanych mianem „śmierci publicznej”. W tekstach z epoki hellenistycznej (1–2 Mch) decyzja o popełnieniu samobójstwa jest nawet przykładem bohaterstwa lub honorowego rozwiązania. Niektóre wypowiedzi z przełomu epok perskiej i hellenistycznej (Księgi Tobiasza i Jonasza) wykazują jednak tendencje do pokazania alternatywnych rozwiązań i potrzeby większego zaufania wobec Boga. W ten sposób trzeba rozumieć również ewangelijny opis samobójczej śmierci Judasza.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"4 9","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139818737","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-02-01DOI: 10.21697/ct.2024.94.1.06
Małgorzata Pagacz
Artykuł podejmuje zagadnienie wiary w życiu osób konsekrowanych. Jego celem jest stwierdzenie, w jakim sensie – w świetle myśli Josepha Ratzingera/Benedykta XVI – wiara jest podstawą odnowy życia osób poświęconych na własność Bogu. Artykuł wskazuje, że ich zadanie to umacnianie wiary, oraz wyjaśnia, jakie konsekwencje niesie ze sobą to posłannictwo. Benedykt XVI podkreśla, że życie konsekrowane nie rozmija się ze swoją istotą jedynie wtedy, gdy jest przeżywane w wierze. Oczekuje od osób całkowicie oddanych Bogu, by żyły głęboką wiarą, intensywną i żywą więzią osobową z Chrystusem, w dynamice ciągłego poszukiwania Oblicza Pana, a od konkretnej realizacji tych postaw uzależniona jest odnowa ich życia. Analiza papieskiej myśli pozwala wyciągnąć ważne wnioski wyznaczające kierunek wyjścia z kryzysowej sytuacji, w której współcześnie znajduje się życie konsekrowane.
{"title":"Faith as the Foundation of the Renewal of the Consecrated Persons’ Life in the Light of the Thought of Joseph Ratzinger/Benedict XVI","authors":"Małgorzata Pagacz","doi":"10.21697/ct.2024.94.1.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.06","url":null,"abstract":"Artykuł podejmuje zagadnienie wiary w życiu osób konsekrowanych. Jego celem jest stwierdzenie, w jakim sensie – w świetle myśli Josepha Ratzingera/Benedykta XVI – wiara jest podstawą odnowy życia osób poświęconych na własność Bogu. Artykuł wskazuje, że ich zadanie to umacnianie wiary, oraz wyjaśnia, jakie konsekwencje niesie ze sobą to posłannictwo. Benedykt XVI podkreśla, że życie konsekrowane nie rozmija się ze swoją istotą jedynie wtedy, gdy jest przeżywane w wierze. Oczekuje od osób całkowicie oddanych Bogu, by żyły głęboką wiarą, intensywną i żywą więzią osobową z Chrystusem, w dynamice ciągłego poszukiwania Oblicza Pana, a od konkretnej realizacji tych postaw uzależniona jest odnowa ich życia. Analiza papieskiej myśli pozwala wyciągnąć ważne wnioski wyznaczające kierunek wyjścia z kryzysowej sytuacji, w której współcześnie znajduje się życie konsekrowane.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"7 15","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139818950","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-02-01DOI: 10.21697/ct.2024.94.1.05
A. Napiórkowski
This article points to the plight of man in the 21st century and his intimidating spiritual and axiological confusion. The 2020 COVID pandemic, the 2022 war in Ukraine and high economic inflation have exposed the lack of stable ethical values and lasting references for Europe. On the one hand, many EU citizens live today in uncertainty and fear, falling in line with populist slogans, and on the other hand, strong xenophobic and fundamentalist currents have emerged in the Catholic Church. Europe is arguably not so much in need of a return to over-institutionalized Christianity, but rather of a search for new forms and systems that would express the ideas of Jesus of Nazareth in innovative ways. Postmodernity with its characteristic elements, i.e., pluralization, mercantilization and rapid change, seem to be completely incompatible with the conventionally accepted Christian understanding of God, the concept of man and the world around him. Therefore, this is a great challenge to all Christian theologians.
{"title":"Rediscovering Christian Culture and Spirituality in the Fluid Reality of Europe","authors":"A. Napiórkowski","doi":"10.21697/ct.2024.94.1.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.05","url":null,"abstract":"This article points to the plight of man in the 21st century and his intimidating spiritual and axiological confusion. The 2020 COVID pandemic, the 2022 war in Ukraine and high economic inflation have exposed the lack of stable ethical values and lasting references for Europe. On the one hand, many EU citizens live today in uncertainty and fear, falling in line with populist slogans, and on the other hand, strong xenophobic and fundamentalist currents have emerged in the Catholic Church. Europe is arguably not so much in need of a return to over-institutionalized Christianity, but rather of a search for new forms and systems that would express the ideas of Jesus of Nazareth in innovative ways. Postmodernity with its characteristic elements, i.e., pluralization, mercantilization and rapid change, seem to be completely incompatible with the conventionally accepted Christian understanding of God, the concept of man and the world around him. Therefore, this is a great challenge to all Christian theologians.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"21 10","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139827721","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-02-01DOI: 10.21697/ct.2024.94.1.03
Józef Naumowicz
Dotychczas nie znaleziono satysfakcjonującego wyjaśnienia, w jaki sposób rzymski mnich Dionysius Exiguus ustalił rok narodzenia Jezusa w swoim systemie rachuby lat, który wprowadził w 525 roku. W badaniach dominują bowiem dwa bezzasadne założenia: pierwsze, że twórca tej rachuby nie podał jej uzasadnienia, i drugie, że rozwiązania problemu należy szukać jedynie w pracach tego autora dotyczących obliczania dat Wielkanocy. W tym artykule przyjąłem następującą hipotezę badawczą: wyjaśnienie nowej rachuby lat znajduje się w pismach Dionizego, do których należą jego prace komputystyczne, ale także teologiczne. Analiza tych pism pozwala odkryć historyczne i teologiczne racje, które stały się faktyczną podstawą ustalenia daty narodzenia Jezusa na rok odpowiadający dzisiejszemu AD 1.
{"title":"Decoding the Christian Era of Dionysius Exiguus","authors":"Józef Naumowicz","doi":"10.21697/ct.2024.94.1.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.03","url":null,"abstract":"Dotychczas nie znaleziono satysfakcjonującego wyjaśnienia, w jaki sposób rzymski mnich Dionysius Exiguus ustalił rok narodzenia Jezusa w swoim systemie rachuby lat, który wprowadził w 525 roku. W badaniach dominują bowiem dwa bezzasadne założenia: pierwsze, że twórca tej rachuby nie podał jej uzasadnienia, i drugie, że rozwiązania problemu należy szukać jedynie w pracach tego autora dotyczących obliczania dat Wielkanocy. W tym artykule przyjąłem następującą hipotezę badawczą: wyjaśnienie nowej rachuby lat znajduje się w pismach Dionizego, do których należą jego prace komputystyczne, ale także teologiczne. Analiza tych pism pozwala odkryć historyczne i teologiczne racje, które stały się faktyczną podstawą ustalenia daty narodzenia Jezusa na rok odpowiadający dzisiejszemu AD 1.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"818 ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139830388","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2024-02-01DOI: 10.21697/ct.2024.94.1.01
J. Lemański
Temat samobójstwa w Biblii, jeśli spojrzymy na niego powierzchownie, wydaje się być traktowany z pewną dozą zrozumienia, a nawet jako akceptowalne rozwiązanie w sytuacjach „bez wyjścia”. Często jest ono przedstawiane, zwłaszcza w tekstach deuteronomistycznych, jako wybór mniejszego zła – by uniknąć poniżenia, tortur lub sytuacji określanych mianem „śmierci publicznej”. W tekstach z epoki hellenistycznej (1–2 Mch) decyzja o popełnieniu samobójstwa jest nawet przykładem bohaterstwa lub honorowego rozwiązania. Niektóre wypowiedzi z przełomu epok perskiej i hellenistycznej (Księgi Tobiasza i Jonasza) wykazują jednak tendencje do pokazania alternatywnych rozwiązań i potrzeby większego zaufania wobec Boga. W ten sposób trzeba rozumieć również ewangelijny opis samobójczej śmierci Judasza.
{"title":"Stosunek do samobójstwa w wypowiedziach autorów biblijnych i ich kontekst narratywno-kulturowy","authors":"J. Lemański","doi":"10.21697/ct.2024.94.1.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2024.94.1.01","url":null,"abstract":"Temat samobójstwa w Biblii, jeśli spojrzymy na niego powierzchownie, wydaje się być traktowany z pewną dozą zrozumienia, a nawet jako akceptowalne rozwiązanie w sytuacjach „bez wyjścia”. Często jest ono przedstawiane, zwłaszcza w tekstach deuteronomistycznych, jako wybór mniejszego zła – by uniknąć poniżenia, tortur lub sytuacji określanych mianem „śmierci publicznej”. W tekstach z epoki hellenistycznej (1–2 Mch) decyzja o popełnieniu samobójstwa jest nawet przykładem bohaterstwa lub honorowego rozwiązania. Niektóre wypowiedzi z przełomu epok perskiej i hellenistycznej (Księgi Tobiasza i Jonasza) wykazują jednak tendencje do pokazania alternatywnych rozwiązań i potrzeby większego zaufania wobec Boga. W ten sposób trzeba rozumieć również ewangelijny opis samobójczej śmierci Judasza.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":"17 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-02-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139878905","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：