Pub Date : 2022-09-30DOI: 10.21697/ct.2022.92.3.04
Sławomir Zatwardnicki
W pierwszej części artykułu zaprezentowano „ontologię Pisma Świętego” Johna Webstera. Teolog postrzegał teksty biblijne w świetle ich pochodzenia i roli w Boskiej samo-komunikacji. Uczony wprowadził termin uświęcenie, oznaczający oddzielenie przez Boga i włączenie na służbę „ekonomii łaski”. Doktryna natchnienia została przez Webstera podporządkowana pojęciu objawienia i ulokowana w ramach uświęcenia. W drugiej części artykułu oceniono refleksję autora Holy Scripture: A Dogmatic Sketch uprawianą zgodnie z pryncypiami doktryny reformowanej. Pomimo licznych zbieżności z teologią katolicką doktrynę Pisma Webstera należy uznać za niesatysfakcjonująco wpisaną w nexus mysteriorum, a jego teologię natchnienia za zbyt mało „wcieleniową”. Teologia katolicka może z kolei zainspirować się podkreślanym przez Webstera soteriologicznym wymiarem objawienia oraz Pisma Świętego.
{"title":"Objawienie – uświęcenie – natchnienie. Johna Webstera doktryna Pisma Świętego z perspektywy katolickiej","authors":"Sławomir Zatwardnicki","doi":"10.21697/ct.2022.92.3.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.3.04","url":null,"abstract":"W pierwszej części artykułu zaprezentowano „ontologię Pisma Świętego” Johna Webstera. Teolog postrzegał teksty biblijne w świetle ich pochodzenia i roli w Boskiej samo-komunikacji. Uczony wprowadził termin uświęcenie, oznaczający oddzielenie przez Boga i włączenie na służbę „ekonomii łaski”. Doktryna natchnienia została przez Webstera podporządkowana pojęciu objawienia i ulokowana w ramach uświęcenia. W drugiej części artykułu oceniono refleksję autora Holy Scripture: A Dogmatic Sketch uprawianą zgodnie z pryncypiami doktryny reformowanej. Pomimo licznych zbieżności z teologią katolicką doktrynę Pisma Webstera należy uznać za niesatysfakcjonująco wpisaną w nexus mysteriorum, a jego teologię natchnienia za zbyt mało „wcieleniową”. Teologia katolicka może z kolei zainspirować się podkreślanym przez Webstera soteriologicznym wymiarem objawienia oraz Pisma Świętego.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49167712","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-09-30DOI: 10.21697/ct.2022.92.3.03
Wojciech Kamczyk
Artykuł podejmuje analizę najstarszych świadectw dotyczących ustanowienia i obchodów modlitw i procesji błagalnych. Potwierdzenie zapoczątkowanego przez biskupa Mamerta z Vienne zwyczaju znajdujemy w listach Apolinarego Sydoniusza oraz homiliach Fausta z Riez, Awita z Vienne, Cezarego z Arles oraz Grzegorza z Tours, a także w kanonach Synodu w Orleanie. Wskazują one na zwyczaj, którego obchód przyjął się w trzech dniach poprzedzających święto Wniebowstąpienia Pańskiego, a jego ustanowienie związane było z ówczesnymi zagrożeniami oraz niezwykłymi zjawiskami. Praktyka wspólnej, procesjonalnej modlitwy oraz pokuty przyjęła się nie tylko w Vienne, lecz rozszerzyła się w szybkim tempie na całą Galię, by w najistotniejszych elementach przetrwać do naszych czasów.
{"title":"U źródeł dni krzyżowych. Galijskie świadectwa z V–VI w. o początkach zwyczaju modlitw i procesji błagalnych","authors":"Wojciech Kamczyk","doi":"10.21697/ct.2022.92.3.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.3.03","url":null,"abstract":"Artykuł podejmuje analizę najstarszych świadectw dotyczących ustanowienia i obchodów modlitw i procesji błagalnych. Potwierdzenie zapoczątkowanego przez biskupa Mamerta z Vienne zwyczaju znajdujemy w listach Apolinarego Sydoniusza oraz homiliach Fausta z Riez, Awita z Vienne, Cezarego z Arles oraz Grzegorza z Tours, a także w kanonach Synodu w Orleanie. Wskazują one na zwyczaj, którego obchód przyjął się w trzech dniach poprzedzających święto Wniebowstąpienia Pańskiego, a jego ustanowienie związane było z ówczesnymi zagrożeniami oraz niezwykłymi zjawiskami. Praktyka wspólnej, procesjonalnej modlitwy oraz pokuty przyjęła się nie tylko w Vienne, lecz rozszerzyła się w szybkim tempie na całą Galię, by w najistotniejszych elementach przetrwać do naszych czasów.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48901024","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-09-30DOI: 10.21697/ct.2022.92.3.05
Leon Siwecki
The Vatican II Council was very much concerned about presenting us an idea of the Church which could serve as a reference point concerning her identity and mission in the world today. It wanted to express a vision of the Church which could elicit new enthusiasm among the faithful and offer a new alternative to the way the world perceived reality. In concretizing this vision, the Council chose trinitarian images and symbols of the Church, regarding them as basic for our time: the Church as the New People of God; the Church as the Body of Christ; and the Church as the Temple of the Holy Spirit. The article elucidates these images in the light of the thoughts of the Italian theologian Bruno Forte. For him, the Church can best be understood from a trinitarian point of view. The Church is an icon of the Holy Trinity, and her communion is structured in the image and likeness of the trinitarian communion.
{"title":"Trinitarian Images of the Church according to Bruno Forte","authors":"Leon Siwecki","doi":"10.21697/ct.2022.92.3.05","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.3.05","url":null,"abstract":"The Vatican II Council was very much concerned about presenting us an idea of the Church which could serve as a reference point concerning her identity and mission in the world today. It wanted to express a vision of the Church which could elicit new enthusiasm among the faithful and offer a new alternative to the way the world perceived reality. In concretizing this vision, the Council chose trinitarian images and symbols of the Church, regarding them as basic for our time: the Church as the New People of God; the Church as the Body of Christ; and the Church as the Temple of the Holy Spirit. The article elucidates these images in the light of the thoughts of the Italian theologian Bruno Forte. For him, the Church can best be understood from a trinitarian point of view. The Church is an icon of the Holy Trinity, and her communion is structured in the image and likeness of the trinitarian communion.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-09-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45578441","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-05-28DOI: 10.21697/ct.2022.92.2.04
Leon Nieścior
A recently discovered collection of 29 Origen’s homilies on the Psalms was published in 2015. Origen delivered them in the last years of his life. We find there speculations on the borderline between philosophy and theology, which Origen never abandoned. Do they not violate the canon of homilies? Are they not dominated by a theoretical, intellectual factor? To answer these questions, the author poses a broader question in his article, namely, about the nature of communication with listeners. Did Origen, as a homilist, appeal in an integral and balanced way to all human faculties: reason, imagination, will, feelings and senses? The article has a character of a survey of the issue, since four homilies to Ps 76(77) are the subject of its analysis.
{"title":"Integral Communication with Listeners in Origen’s Four Homilies on Psalm 76(77)","authors":"Leon Nieścior","doi":"10.21697/ct.2022.92.2.04","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.2.04","url":null,"abstract":"A recently discovered collection of 29 Origen’s homilies on the Psalms was published in 2015. Origen delivered them in the last years of his life. We find there speculations on the borderline between philosophy and theology, which Origen never abandoned. Do they not violate the canon of homilies? Are they not dominated by a theoretical, intellectual factor? To answer these questions, the author poses a broader question in his article, namely, about the nature of communication with listeners. Did Origen, as a homilist, appeal in an integral and balanced way to all human faculties: reason, imagination, will, feelings and senses? The article has a character of a survey of the issue, since four homilies to Ps 76(77) are the subject of its analysis.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45395992","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-05-28DOI: 10.21697/ct.2022.92.2.01
Ewa Ronowska
Artykuł przedstawia najnowsze ustalenia w kwestii interpretacji pozostałości kompleksu świątynnego w Tel Moẓa położonego zaledwie kilka kilometrów od starożytnej Jerozolimy. Ustalenia te zostały oparte przede wszystkim na analizie danych archeologicznych zebranych w trakcie prac wykopaliskowych w sezonach 1993, 2012 oraz 2021. Obiekt ten jest jedynym odkrytym do tej pory tak dużym kompleksem świątynnym (poza znacznie mniejszą świątynią w Arad) istniejącym w Judzie w epoce żelaza w okresie Pierwszej Świątyni. Jego odkrycie ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia procesu przemian praktyk kultowych oraz kształtowania się tradycji religijnych Izraela i Judy. Świątynia w Tel Moẓa zbudowana została według planu charakterystycznego dla tego typu obiektów wznoszonych na obszarze Lewantu, odpowiada także biblijnemu opisowi Świątyni Salomona. Początkowo zapewne były tutaj czczone jakieś bóstwa kananejskie, a w VIII w. przed Chr. mógł się tu pojawić także kult Jahwe. Miejsce to było użytkowane jeszcze w okresie perskim.
{"title":"Stanowisko archeologiczne Tel Moẓa w Judzie. Charakterystyka kompleksu świątynnego z okresu Pierwszej Świątyni","authors":"Ewa Ronowska","doi":"10.21697/ct.2022.92.2.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.2.01","url":null,"abstract":"Artykuł przedstawia najnowsze ustalenia w kwestii interpretacji pozostałości kompleksu świątynnego w Tel Moẓa położonego zaledwie kilka kilometrów od starożytnej Jerozolimy. Ustalenia te zostały oparte przede wszystkim na analizie danych archeologicznych zebranych w trakcie prac wykopaliskowych w sezonach 1993, 2012 oraz 2021. Obiekt ten jest jedynym odkrytym do tej pory tak dużym kompleksem świątynnym (poza znacznie mniejszą świątynią w Arad) istniejącym w Judzie w epoce żelaza w okresie Pierwszej Świątyni. Jego odkrycie ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia procesu przemian praktyk kultowych oraz kształtowania się tradycji religijnych Izraela i Judy. Świątynia w Tel Moẓa zbudowana została według planu charakterystycznego dla tego typu obiektów wznoszonych na obszarze Lewantu, odpowiada także biblijnemu opisowi Świątyni Salomona. Początkowo zapewne były tutaj czczone jakieś bóstwa kananejskie, a w VIII w. przed Chr. mógł się tu pojawić także kult Jahwe. Miejsce to było użytkowane jeszcze w okresie perskim.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42547893","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-05-28DOI: 10.21697/ct.2022.92.2.02
Piotr Blajer
The study takes into consideration the alternating usage of two nouns ἀνήρ and ἄνθρωπος in the healing of the Gerasene Demoniac (Luke 8:26–39). The author briefly analyzes the use of those two nouns in the Gospel of Luke in order to find a logic behind the choices made by the evangelist. Both nouns are frequently used by Luke, and there are cases where he employs them as synonyms, although he displays a preference for the first at the expenses of the second. What at first may seem to be a haphazard usage of words and expressions, with no logic behind it, reveals itself to be a methodical and well-thought strategy to underline the impact of the encounter with Jesus on man’s live from now on. The use of rhetorical techniques such as inclusio in Luke 8:27 and 8:38 and repetition in Luke 8:29.33.35 awakes the audience’s alertness, serves to underscore the restored humanity of the once-demonized man and pinpoints the most important character of the narrative. The distinction between the two nouns ἀνήρ and ἄνθρωπος, as intended by the “beloved physician” Luke should, therefore, be preserved in modern translation of the Bible, which is not always the case.
{"title":"The Usage of ἀνήρ [anēr] and ἄνθρωπος [anthrōpos] in the Healing of the Gerasene Demoniac (Luke 8:26–39)","authors":"Piotr Blajer","doi":"10.21697/ct.2022.92.2.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.2.02","url":null,"abstract":"The study takes into consideration the alternating usage of two nouns ἀνήρ and ἄνθρωπος in the healing of the Gerasene Demoniac (Luke 8:26–39). The author briefly analyzes the use of those two nouns in the Gospel of Luke in order to find a logic behind the choices made by the evangelist. Both nouns are frequently used by Luke, and there are cases where he employs them as synonyms, although he displays a preference for the first at the expenses of the second. What at first may seem to be a haphazard usage of words and expressions, with no logic behind it, reveals itself to be a methodical and well-thought strategy to underline the impact of the encounter with Jesus on man’s live from now on. The use of rhetorical techniques such as inclusio in Luke 8:27 and 8:38 and repetition in Luke 8:29.33.35 awakes the audience’s alertness, serves to underscore the restored humanity of the once-demonized man and pinpoints the most important character of the narrative. The distinction between the two nouns ἀνήρ and ἄνθρωπος, as intended by the “beloved physician” Luke should, therefore, be preserved in modern translation of the Bible, which is not always the case.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44602406","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-05-28DOI: 10.21697/ct.2022.92.2.07
A. Żądło
The editio tertia emendata of the Paul VI Missal was made available to the Church in 2008. Particularly noteworthy among the many emendationes of this edition is the one that refers to the situation when the bishop celebrates the Holy Mass outside his own diocese. In the Missal published in 2002, it was suggested that this mention should be as follows: et me indigno famulo tuo, et fratre meo N., Episcopo huius Ecclesiae N. In the revised edition it is proposed that the “guest” bishop should mention his brother first (et fratre meo N.), who for him is the bishop of the diocese where he celebrates Mass, and only later mention himself (et me indigno famulo tuo). In doing so, he should also not additionally define the local Church as “N.,” i.e., for example, Varsovian or Washingtonian, which, as such, do not exist, but he should pray for the bishop of “this Church” (huius Ecclesiae), within which he celebrates the liturgy in communion with the universal Church, emphasized by fraternal unity with the local pastor. The article shows that this modification is of great theological significance and corresponds to the ecclesiology of Vatican II.
《保禄六世弥撒经书》的修订版本于2008年提供给教会。特别值得注意的是，在这个版本的许多修订中，有一个提到了主教在自己的教区外庆祝弥撒的情况。在2002年出版的《弥撒经》中，有人建议这样提到:et me indigno famulo two, et fratre meo N.， Episcopo huius Ecclesiae N.在修订版中，建议“客人”主教应该首先提到他的兄弟(et fratre meo N.)，他是他举行弥撒的教区的主教，然后才提到他自己(et me indigno famulo two)。在这样做的时候，他也不应该额外地将当地教会定义为“N”。例如，瓦尔索夫教或华盛顿教，但他应该为“这个教会”(huius Ecclesiae)的主教祈祷，在这个教会中，他庆祝与普世教会共融的礼仪，强调与当地牧师的兄弟般的团结。文章表明，这一修改是具有重大的神学意义，并符合梵蒂冈第二次教会。
{"title":"The Idea of Unity and Catholicity of the Church in the Custom of Mentioning the Bishop’s Name in the Eucharistic Prayer","authors":"A. Żądło","doi":"10.21697/ct.2022.92.2.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.2.07","url":null,"abstract":"The editio tertia emendata of the Paul VI Missal was made available to the Church in 2008. Particularly noteworthy among the many emendationes of this edition is the one that refers to the situation when the bishop celebrates the Holy Mass outside his own diocese. In the Missal published in 2002, it was suggested that this mention should be as follows: et me indigno famulo tuo, et fratre meo N., Episcopo huius Ecclesiae N. In the revised edition it is proposed that the “guest” bishop should mention his brother first (et fratre meo N.), who for him is the bishop of the diocese where he celebrates Mass, and only later mention himself (et me indigno famulo tuo). In doing so, he should also not additionally define the local Church as “N.,” i.e., for example, Varsovian or Washingtonian, which, as such, do not exist, but he should pray for the bishop of “this Church” (huius Ecclesiae), within which he celebrates the liturgy in communion with the universal Church, emphasized by fraternal unity with the local pastor. The article shows that this modification is of great theological significance and corresponds to the ecclesiology of Vatican II.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48711953","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-05-28DOI: 10.21697/ct.2022.92.2.09
Katarzyna Ślebarska
Wezwanie człowieka do czynienia ziemi sobie poddanej (por. Rdz 1,26–28) sprawia, że praca staje się powołaniem i jednym z głównych zadań człowieka. Od początku towarzyszy jednostce w jej życiu. Potrzeba spokojnej i owocnej pracy zajmuje ważne miejsce w nauczaniu kard. Stefana Wyszyńskiego. Mimo ciągłego postępu i zmieniającego się kontekstu społecznego, jego poglądy na pracę ludzką pozostają uniwersalne i nadal aktualne. Niniejszy artykuł skupia się na wskazywanym przez kard. Wyszyńskiego psychospołecznym wymiarze pracy i na jego odniesieniu do współczesnych nam realiów rynku pracy.
{"title":"Ewangelia a zarządzanie – praca ludzka i jej psychospołeczny wymiar w świetle nauczania bł. kard. Stefana Wyszyńskiego","authors":"Katarzyna Ślebarska","doi":"10.21697/ct.2022.92.2.09","DOIUrl":"https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.2.09","url":null,"abstract":"Wezwanie człowieka do czynienia ziemi sobie poddanej (por. Rdz 1,26–28) sprawia, że praca staje się powołaniem i jednym z głównych zadań człowieka. Od początku towarzyszy jednostce w jej życiu. Potrzeba spokojnej i owocnej pracy zajmuje ważne miejsce w nauczaniu kard. Stefana Wyszyńskiego. Mimo ciągłego postępu i zmieniającego się kontekstu społecznego, jego poglądy na pracę ludzką pozostają uniwersalne i nadal aktualne. Niniejszy artykuł skupia się na wskazywanym przez kard. Wyszyńskiego psychospołecznym wymiarze pracy i na jego odniesieniu do współczesnych nam realiów rynku pracy.","PeriodicalId":38491,"journal":{"name":"Collectanea Theologica","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-05-28","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44453859","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：