In Central Anatolia, the socio-economic and political organization of communities in the 3rd millennium BC includes a limited number of studies from different perspectives. These studies refer to a socio-political system in which administrative units divided into regions and provinces are administered by “local rulers”, “independent princes" or "kings". It is suggested that the cities of these principalities were surrounded by walls, they were administered by a ruling class, they participated in commercial activities and the existence of an organization they controlled these, and emphasis is placed on the class society structure consisting of administrators, soldiers and merchants. As mentioned here, the social structure of the socities of the 3rd millennium BC and their relations with each other in the subject region are generally considered in a hierarchical order, and complicate to understand the different social models. Since the social structure cannot be explained only in hierarchical order, some new approaches have been developed. Accordingly, although different individuals in the society gain priority in various activities such as religion, trade, and politics, they may not exhibit a central and hierarchical structure in power relations. In this paper, based on this approach, the socio-political structure and power phenomenon of the 3rd millennium BC communities in the region will be discussed within the socio-economic models, production and specialization, evidence of administrative practices, patterns of settlement, burial customs, phenomenon of belief and remnants of material culture pointing to social complexity, and the views that refer to hierarchical structuring in power relations will be approached.
{"title":"Socio-Political Structure in Central Anatolia in the Third Millennium BC","authors":"Şükrü ÜNAR, Aslı ÜNAR","doi":"10.33469/oannes.1344016","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1344016","url":null,"abstract":"In Central Anatolia, the socio-economic and political organization of communities in the 3rd millennium BC includes a limited number of studies from different perspectives. These studies refer to a socio-political system in which administrative units divided into regions and provinces are administered by “local rulers”, “independent princes\" or \"kings\". It is suggested that the cities of these principalities were surrounded by walls, they were administered by a ruling class, they participated in commercial activities and the existence of an organization they controlled these, and emphasis is placed on the class society structure consisting of administrators, soldiers and merchants. As mentioned here, the social structure of the socities of the 3rd millennium BC and their relations with each other in the subject region are generally considered in a hierarchical order, and complicate to understand the different social models. Since the social structure cannot be explained only in hierarchical order, some new approaches have been developed. Accordingly, although different individuals in the society gain priority in various activities such as religion, trade, and politics, they may not exhibit a central and hierarchical structure in power relations. In this paper, based on this approach, the socio-political structure and power phenomenon of the 3rd millennium BC communities in the region will be discussed within the socio-economic models, production and specialization, evidence of administrative practices, patterns of settlement, burial customs, phenomenon of belief and remnants of material culture pointing to social complexity, and the views that refer to hierarchical structuring in power relations will be approached.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"44 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"136375866","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Antik çağda Pontos Bölgesi, doğuda Kafkas Coğrafyası ile batıda Anadolu’yu birbirine bağlayan stratejik bir noktada yer alır. Tarihsel süreçte bölge, bulunduğu stratejik konumdan ötürü askerî ve siyasi alanda oldukça hareketli bir coğrafya olmuştur. Hellenistik Dönem’de Mithradates Krallığı’nın merkezinde yer alan bu coğrafya, Roma hâkimiyeti döneminde imparatorluğun doğuda yürüttüğü askerî faaliyetlerde ikmal üssü, hatta ileri bir garnizon görevi üstlenmiştir. Öyle ki Roma, kendisi için stratejik önem arz eden Pontos Bölgesi’ni coğrafi konumu, dağlık yapısı ve Roma hâkimiyet sahasına olan uzaklığından dolayı genellikle vassal krallıklarla yönetme yoluna gitmiştir. Roma’nın Pontos Bölgesi’nin yönetimini verdiği bu vassal krallıların başında ise Polemon Krallığı gelmektedir. Bu krallığın hanedanı üyeleri yaklaşık bir asır Pontos Bölgesi’ni Roma’ya bağlı bir krallık olarak yönetmiştir. Bu yönetim süresince krallık bölgede istikrarlı bir politika sürdürmüş, bu başarılarından dolayı da dönem dönem Roma tarafından yeni topraklarla ödüllendirilmiştir. Hanedanın son üyesi II. Polemon döneminde krallığın sınırları Pontos’dan başlayarak kuzeyde Bopsoros toprakları güneyde ise Armenia Minor’a kadar uzanmıştır. Polmeon Krallığı’nın bu bölgedeki başlıca görevi bir taraftan Roma hâkimiyetini bölgede tesis etmek iken, diğer taraftan Roma’nın doğu seferlerinde Roma ordularına ikmal ve asker desteğinde bulunmaktı. Bu çalışmada Polomon Krallığı’nın Pontos Bölgesi’ndeki faaliyetleri, krallığın Roma’nın doğu politikasında oynadığı rolü ve bölgenin Polemon Krallığı’nın güçlenmesindeki stratejik önemi incelenecektir.
{"title":"The Role of the Polemon Kingdom in the Eastern Policy of the Roman Empire","authors":"Osman EMİR","doi":"10.33469/oannes.1335469","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1335469","url":null,"abstract":"Antik çağda Pontos Bölgesi, doğuda Kafkas Coğrafyası ile batıda Anadolu’yu birbirine bağlayan stratejik bir noktada yer alır. Tarihsel süreçte bölge, bulunduğu stratejik konumdan ötürü askerî ve siyasi alanda oldukça hareketli bir coğrafya olmuştur. Hellenistik Dönem’de Mithradates Krallığı’nın merkezinde yer alan bu coğrafya, Roma hâkimiyeti döneminde imparatorluğun doğuda yürüttüğü askerî faaliyetlerde ikmal üssü, hatta ileri bir garnizon görevi üstlenmiştir. Öyle ki Roma, kendisi için stratejik önem arz eden Pontos Bölgesi’ni coğrafi konumu, dağlık yapısı ve Roma hâkimiyet sahasına olan uzaklığından dolayı genellikle vassal krallıklarla yönetme yoluna gitmiştir. Roma’nın Pontos Bölgesi’nin yönetimini verdiği bu vassal krallıların başında ise Polemon Krallığı gelmektedir. Bu krallığın hanedanı üyeleri yaklaşık bir asır Pontos Bölgesi’ni Roma’ya bağlı bir krallık olarak yönetmiştir. Bu yönetim süresince krallık bölgede istikrarlı bir politika sürdürmüş, bu başarılarından dolayı da dönem dönem Roma tarafından yeni topraklarla ödüllendirilmiştir. Hanedanın son üyesi II. Polemon döneminde krallığın sınırları Pontos’dan başlayarak kuzeyde Bopsoros toprakları güneyde ise Armenia Minor’a kadar uzanmıştır. Polmeon Krallığı’nın bu bölgedeki başlıca görevi bir taraftan Roma hâkimiyetini bölgede tesis etmek iken, diğer taraftan Roma’nın doğu seferlerinde Roma ordularına ikmal ve asker desteğinde bulunmaktı. Bu çalışmada Polomon Krallığı’nın Pontos Bölgesi’ndeki faaliyetleri, krallığın Roma’nın doğu politikasında oynadığı rolü ve bölgenin Polemon Krallığı’nın güçlenmesindeki stratejik önemi incelenecektir.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"204 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135108472","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Antik dönemin en önemli liman kentlerinden biri olan Knidos, Akdeniz ve Ege Denizinin ticari ağında aktif geçiş ve durak noktası olmuştur. Kazı ve Araştırmalar sonucu tespit edilen veriler Klasik Dönemden Geç Antik döneme kadar Doğu Akdeniz ve Ege Adaları arasındaki coğrafyasında seramiklerden amphoralar, kandiller, mutfak kapları ve kırmızı astarlı kaplardan oluşan geniş bir yelpazede kentin ticaret merkezi durumunda oluşmasını desteklemektedir. Erken dönemlerden itibaren gerek kendi üretimi kapları gerek ithal ürünleri dış piyasaya ulaştırma, uzak ve farklı bölgelere seramik gruplarını teminini kolaylaştıran Geç Roma döneminde Knidos’ta bu seramiklerin başında Kırmızı Astarlı seramikler gelmektedir. Geç Roma-Geç Antik dönemde coğrafi alanlarda, farklı formlarda üretilen ve yayılan Kırmızı Astarlı Seramikler, bölgenin ekonomik düzeyini, ticaret sistemini belirlemede kolaylık sağlama ve ticari rotalarını belirginleşmesine imkan sunmaktadır. Knidos Antik kentinde ve özellikle de Geç Antik dönem kontekst yapı/mekânlardan ele geçen kaplarla beraber Akdeniz ve Ege bölgelerindeki ticaret sistemi içerisinde bulunan farklı seramik gruplarının yayınlanması, kentin üretim, ithalat ve ihracatı hakkında detaylı veriler aktaracaktır. Makalenin konusunu oluşturan Kıbrıs Kırmızı Astarlı kaplarla Geç Antik dönemde de yoğunluğunu ve varlığını ortaya koyan deniz ticareti, Knidos özelinde devam ettirdiğini bu kaplar kanıtlamaktadır. Geç Roma merkezleriyle özellikle de Kıbrıs ile olan iletişim ve ticari ilişkileri üzerinde durulacaktır. Knidos’tan ele geçen Kıbrıs Kırmızı Astarlı kapların üretim kalitesi, form dağılımı ve kapların yerel veya bölgesel etkileşimi hakkında bilgi sunması amaçlanmıştır.
{"title":"Knidos Kıbrıs Kırmızı Astarlı (Geç Roma D) Kapları","authors":"Songül SÖZEL","doi":"10.33469/oannes.1332747","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1332747","url":null,"abstract":"Antik dönemin en önemli liman kentlerinden biri olan Knidos, Akdeniz ve Ege Denizinin ticari ağında aktif geçiş ve durak noktası olmuştur. Kazı ve Araştırmalar sonucu tespit edilen veriler Klasik Dönemden Geç Antik döneme kadar Doğu Akdeniz ve Ege Adaları arasındaki coğrafyasında seramiklerden amphoralar, kandiller, mutfak kapları ve kırmızı astarlı kaplardan oluşan geniş bir yelpazede kentin ticaret merkezi durumunda oluşmasını desteklemektedir. Erken dönemlerden itibaren gerek kendi üretimi kapları gerek ithal ürünleri dış piyasaya ulaştırma, uzak ve farklı bölgelere seramik gruplarını teminini kolaylaştıran Geç Roma döneminde Knidos’ta bu seramiklerin başında Kırmızı Astarlı seramikler gelmektedir. Geç Roma-Geç Antik dönemde coğrafi alanlarda, farklı formlarda üretilen ve yayılan Kırmızı Astarlı Seramikler, bölgenin ekonomik düzeyini, ticaret sistemini belirlemede kolaylık sağlama ve ticari rotalarını belirginleşmesine imkan sunmaktadır. Knidos Antik kentinde ve özellikle de Geç Antik dönem kontekst yapı/mekânlardan ele geçen kaplarla beraber Akdeniz ve Ege bölgelerindeki ticaret sistemi içerisinde bulunan farklı seramik gruplarının yayınlanması, kentin üretim, ithalat ve ihracatı hakkında detaylı veriler aktaracaktır. Makalenin konusunu oluşturan Kıbrıs Kırmızı Astarlı kaplarla Geç Antik dönemde de yoğunluğunu ve varlığını ortaya koyan deniz ticareti, Knidos özelinde devam ettirdiğini bu kaplar kanıtlamaktadır. Geç Roma merkezleriyle özellikle de Kıbrıs ile olan iletişim ve ticari ilişkileri üzerinde durulacaktır. Knidos’tan ele geçen Kıbrıs Kırmızı Astarlı kapların üretim kalitesi, form dağılımı ve kapların yerel veya bölgesel etkileşimi hakkında bilgi sunması amaçlanmıştır.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"44 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-14","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"134972148","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Uyku evrensel bir ihtiyaç olmasına rağmen her kültürde farklı etkilere ve algılara sahiptir. Hitit kültüründe uyku ile ilgili bulgular, onlara özgü gelenekleri, inanışları, korkuları ortaya koymaktadır. Hititler uykuyu, farklı çağrışımlarla ilişkilendirerek tanrısal bir olgu, içsel bir güç olarak tanımlamışlardır. Hititçe çivi yazılı belgelerde uyku günlük bir ihtiyaç olmasının yanı sıra olumlu, olumsuz veya nötr çağrışımlarla önemli rol oynamıştır. Hitit toplumunda uyku için yeterli fırsat ve imkân olmasına rağmen uykuya dalmakta ve sürdürmekte zorluk yaşayan insanlar bulunmaktadır. Kalitesiz ve dinlendirici olmayan uyku, insanların fiziksel, psikolojik ve sosyal performanslarını olumsuz etkilemiştir. Uyku yoksunluğu, yorgunluk, halsizlik, huzursuzluk, öfke, depresyon, tükenmişlik gibi duygulara sebep olmuştur. Uyku ise arınma, rahatlama, iyileşme, güç-kuvvet, enerji, huzur ve mutluluk vermiştir. Bu noktada Hititler uykuyu tanrının bir lütfu, uykusuzluğu ise tanrının bir gazabı olarak yorumlamışlardır. Bu çalışmada Hitit metinlerinde geçen uyku ve uykusuzluk terimleri incelenerek, uyku yerleri, uyku zamanı ve uyku hijyeninin uyku kalitesine etkisi anlatılacaktır. Hititçe çivi yazılı belgelerde uykunun kalitesini yansıtan hafif uyku, tatlı uyku, kutsal uyku, ağır uyku ve uykusuzluk gibi sınıflandırmalar belirtilecektir. Hitit krallarının uyku esnasında, baskı, saldırı ve güvenlik açıklarına karşı aldığı tedbirler konusunda da bilgi verilecektir. İdari ve dini görev amacıyla gece uykusuz kalan görevlilerin, sorumlulukları ve icraatları da aktarılacaktır. Hititlerde uyku ve uykusuzluk emik bir bakış açısıyla incelenecektir.
{"title":"Hititlerde Uyku ve Uykusuzluk Üzerine Bir İnceleme","authors":"Nermin ATİLA","doi":"10.33469/oannes.1322519","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1322519","url":null,"abstract":"Uyku evrensel bir ihtiyaç olmasına rağmen her kültürde farklı etkilere ve algılara sahiptir. Hitit kültüründe uyku ile ilgili bulgular, onlara özgü gelenekleri, inanışları, korkuları ortaya koymaktadır. Hititler uykuyu, farklı çağrışımlarla ilişkilendirerek tanrısal bir olgu, içsel bir güç olarak tanımlamışlardır. Hititçe çivi yazılı belgelerde uyku günlük bir ihtiyaç olmasının yanı sıra olumlu, olumsuz veya nötr çağrışımlarla önemli rol oynamıştır. Hitit toplumunda uyku için yeterli fırsat ve imkân olmasına rağmen uykuya dalmakta ve sürdürmekte zorluk yaşayan insanlar bulunmaktadır. Kalitesiz ve dinlendirici olmayan uyku, insanların fiziksel, psikolojik ve sosyal performanslarını olumsuz etkilemiştir. Uyku yoksunluğu, yorgunluk, halsizlik, huzursuzluk, öfke, depresyon, tükenmişlik gibi duygulara sebep olmuştur. Uyku ise arınma, rahatlama, iyileşme, güç-kuvvet, enerji, huzur ve mutluluk vermiştir. Bu noktada Hititler uykuyu tanrının bir lütfu, uykusuzluğu ise tanrının bir gazabı olarak yorumlamışlardır. Bu çalışmada Hitit metinlerinde geçen uyku ve uykusuzluk terimleri incelenerek, uyku yerleri, uyku zamanı ve uyku hijyeninin uyku kalitesine etkisi anlatılacaktır. Hititçe çivi yazılı belgelerde uykunun kalitesini yansıtan hafif uyku, tatlı uyku, kutsal uyku, ağır uyku ve uykusuzluk gibi sınıflandırmalar belirtilecektir. Hitit krallarının uyku esnasında, baskı, saldırı ve güvenlik açıklarına karşı aldığı tedbirler konusunda da bilgi verilecektir. İdari ve dini görev amacıyla gece uykusuz kalan görevlilerin, sorumlulukları ve icraatları da aktarılacaktır. Hititlerde uyku ve uykusuzluk emik bir bakış açısıyla incelenecektir.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135886978","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Theodor Mommsen, “Tacitus militarist bir çağda tarihçilerin en askeri deneyimi olmayanıdır.” demiştir. Mommsen’in bu cümlesinde, Iulius Caesar gibi, Polybios gibi, Ammianus Marcellinus gibi kendi askeri deneyimlerini yazan diğer tarih yazarlarıyla karşılaştırıldığında elbette haklılık payı vardır. Ancak Tacitus’un, Romalıların Germania ve Britannia topraklarında verdikleri mücadeleler ve savaşlar hakkında oldukça faydalı bilgiler aktardığını görürüz. Biz bu çalışmamızda Tacitus’un askeri meseleleri nasıl ele aldığını, Romalıların ve Romalıların “barbar” olarak niteledikleri kavimlerin nasıl savaştığını, nasıl silahlar kullandıklarını ve coğrafi koşulların bu savaşlara ne denli etki ettiğini, Tacitus’un bize aktardıklarının ışığında değerlendirmeye çalışacağız.
{"title":"Tacitus’un Eserlerinde Savaş Anlatıları ve Bu Anlatılara Göre Roma Ordusu","authors":"Bağış Alper KOVAN","doi":"10.33469/oannes.1316988","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1316988","url":null,"abstract":"Theodor Mommsen, “Tacitus militarist bir çağda tarihçilerin en askeri deneyimi olmayanıdır.” demiştir. Mommsen’in bu cümlesinde, Iulius Caesar gibi, Polybios gibi, Ammianus Marcellinus gibi kendi askeri deneyimlerini yazan diğer tarih yazarlarıyla karşılaştırıldığında elbette haklılık payı vardır. Ancak Tacitus’un, Romalıların Germania ve Britannia topraklarında verdikleri mücadeleler ve savaşlar hakkında oldukça faydalı bilgiler aktardığını görürüz. Biz bu çalışmamızda Tacitus’un askeri meseleleri nasıl ele aldığını, Romalıların ve Romalıların “barbar” olarak niteledikleri kavimlerin nasıl savaştığını, nasıl silahlar kullandıklarını ve coğrafi koşulların bu savaşlara ne denli etki ettiğini, Tacitus’un bize aktardıklarının ışığında değerlendirmeye çalışacağız.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135886830","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Anadolu’nun en yüksek yerleşim alanlarından biri olan Erzurum Ovası, uzun arkeolojik sürecinde, topraklarında geliştirdiği kültürlere dair gizemini önemli ölçüde korumaktadır. Bu kültürlerden nispeten en iyi bilineni, bölgeye özgü adıyla “Karaz Kültürü”dür. Az sayıdaki erken dönem kazılarından elde edilen veriler, son dönemde yapılan kurtarma kazılarından gelen sonuçlarla birleştirildiğinde, ovanın III. Bin Karaz yerleşimlerine dair somut tanımlara ulaşılmıştır. Son 20 yılda Boru Hattı Projeleri kapsamında yapılan BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı) ve TANAP (Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı) kurtarma kazıları ve surveyler, pek çok yeni yerleşim yerinin tespit edilmesini, birçoğunun da kazılarak, kültürel mirasa dâhil edilmesini sağlamıştır. Özellikle TANAP Projesi kazıları, ovanın III. bin kültürlerini, hem arkeolojik hem de sosyo kültürel açıdan daha iyi tanımlamayı sağlamıştır. TANAP Projesi kapsamında Tasmasor II/Çayırtepe, ve Alaybeyi Höyükleri’nde kurtarma kazıları yapılmış; III. Binin bölgedeki simgesi olan Karaz Kültürü’nün geç ve erken evrelerinin genel özellikleri belli başlıklar altında daha detaylı incelenmiştir. Özellikle Alaybeyi Höyük kurtarma kazıları neticesinde, şimdiye dek bölgedeki en fazla Karaz mezarına ulaşılmış, yapılan antropolojik değerlendirmeler ile kültürün dağlık bölge insanlarının sosyo kültürel yaşamı ve ölü gömme gelenekleri hakkında daha fazla bilgi edinilmiştir. Arkeolojik ve antropolojik veriler genel olarak değerlendirildiğinde, III. Binde Erzurum Ovası kültürlerinin, çağdaşı olan komşu kültürlerle bağlantılı ancak bölgesel ve coğrafi yapısının da etkisiyle bu yüksek yaylalarda, daha sakin, barışçıl köylerle tanımlanabilecek özellikler yansıttığı anlaşılmaktadır. Son dönem kazıları genel anlamda III. Bin kültürlerini oluşturan toplumların, ölü gömme gelenekleri, kadın figürinleri ve ocakları ile toplumsal yaşama dair özgün sonuçlar vermiş; kazı ve araştırmaların artmasıyla bölgesel ölçekte Karaz Kültürü’nün farklı yönlerinin ortaya çıkacağını göstermiştir.
{"title":"Observations on the Karaz Culture of the Erzurum Plain in the Light of Recent Researches","authors":"Gülşah ALTUNKAYNAK","doi":"10.33469/oannes.1334941","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1334941","url":null,"abstract":"Anadolu’nun en yüksek yerleşim alanlarından biri olan Erzurum Ovası, uzun arkeolojik sürecinde, topraklarında geliştirdiği kültürlere dair gizemini önemli ölçüde korumaktadır. Bu kültürlerden nispeten en iyi bilineni, bölgeye özgü adıyla “Karaz Kültürü”dür. Az sayıdaki erken dönem kazılarından elde edilen veriler, son dönemde yapılan kurtarma kazılarından gelen sonuçlarla birleştirildiğinde, ovanın III. Bin Karaz yerleşimlerine dair somut tanımlara ulaşılmıştır. Son 20 yılda Boru Hattı Projeleri kapsamında yapılan BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı) ve TANAP (Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı) kurtarma kazıları ve surveyler, pek çok yeni yerleşim yerinin tespit edilmesini, birçoğunun da kazılarak, kültürel mirasa dâhil edilmesini sağlamıştır. Özellikle TANAP Projesi kazıları, ovanın III. bin kültürlerini, hem arkeolojik hem de sosyo kültürel açıdan daha iyi tanımlamayı sağlamıştır. TANAP Projesi kapsamında Tasmasor II/Çayırtepe, ve Alaybeyi Höyükleri’nde kurtarma kazıları yapılmış; III. Binin bölgedeki simgesi olan Karaz Kültürü’nün geç ve erken evrelerinin genel özellikleri belli başlıklar altında daha detaylı incelenmiştir. Özellikle Alaybeyi Höyük kurtarma kazıları neticesinde, şimdiye dek bölgedeki en fazla Karaz mezarına ulaşılmış, yapılan antropolojik değerlendirmeler ile kültürün dağlık bölge insanlarının sosyo kültürel yaşamı ve ölü gömme gelenekleri hakkında daha fazla bilgi edinilmiştir. Arkeolojik ve antropolojik veriler genel olarak değerlendirildiğinde, III. Binde Erzurum Ovası kültürlerinin, çağdaşı olan komşu kültürlerle bağlantılı ancak bölgesel ve coğrafi yapısının da etkisiyle bu yüksek yaylalarda, daha sakin, barışçıl köylerle tanımlanabilecek özellikler yansıttığı anlaşılmaktadır. Son dönem kazıları genel anlamda III. Bin kültürlerini oluşturan toplumların, ölü gömme gelenekleri, kadın figürinleri ve ocakları ile toplumsal yaşama dair özgün sonuçlar vermiş; kazı ve araştırmaların artmasıyla bölgesel ölçekte Karaz Kültürü’nün farklı yönlerinin ortaya çıkacağını göstermiştir.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"34 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135886976","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bu çalışmada Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde korunan kalıp yapımı dört kase incelenmiştir. Megara Kaseleri olarak da adlandırılan yarı küresel formda ve dış yüzeyi kabartmalı olan bu kaseler, Hellenistik Dönem’in ana seramik gruplarından biridir. Müzelerde korunan maddi buluntuların tanıtılması amacıyla yapılan bu çalışmada müzedeki kaseler benzer örneklerle kıyaslanıp değerlendirilecektir. Müzeye satın alma yoluyla gelen kaselerin üretim yerleri bilinmemektedir. Kaselerin ağız çapları 12.6 - 11.2 cm. yükseklikleri 7.2-6.1 cm arasındadır. Düz dik kenarlı bindirme yapraklı bezemeye sahip 1 No’lu kasenin tondosunda atölye imzası vardır. Diger kaseler dışa dönük kenarlı, dışa eğimli cidarlı formda ve yüzeysel bitkisel bezemelidir. Hamur renkleri açık kırmızı- kırmızı ve devetüyü tonlarındadır. Astar koyu kırmızı, iç ve dışta yer yer koyu kahverengi renk dalgalanmaları vardır. Katalogdaki 1 No’lu kase dışındaki üç kase Doğu Sigillataları A grubuna aittir. Bu kaseler İÖ 2. yüzyılın ortalarında üretilmeye başlanmış ince, kırmızı astarlı masa üstü kaplarıdır. Benzerleriyle kıyasladığımız kâseler İÖ 2. yüzyılın ortalarından İÖ 1. yüzyıl sonuna kadar tarihlenir.
{"title":"A Group of Moldmade Bowls Preserved in the Museum of Anatolian Civilizations","authors":"Hatice ÇORBACI","doi":"10.33469/oannes.1318305","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1318305","url":null,"abstract":"Bu çalışmada Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde korunan kalıp yapımı dört kase incelenmiştir. Megara Kaseleri olarak da adlandırılan yarı küresel formda ve dış yüzeyi kabartmalı olan bu kaseler, Hellenistik Dönem’in ana seramik gruplarından biridir. Müzelerde korunan maddi buluntuların tanıtılması amacıyla yapılan bu çalışmada müzedeki kaseler benzer örneklerle kıyaslanıp değerlendirilecektir. Müzeye satın alma yoluyla gelen kaselerin üretim yerleri bilinmemektedir. Kaselerin ağız çapları 12.6 - 11.2 cm. yükseklikleri 7.2-6.1 cm arasındadır. Düz dik kenarlı bindirme yapraklı bezemeye sahip 1 No’lu kasenin tondosunda atölye imzası vardır. Diger kaseler dışa dönük kenarlı, dışa eğimli cidarlı formda ve yüzeysel bitkisel bezemelidir. Hamur renkleri açık kırmızı- kırmızı ve devetüyü tonlarındadır. Astar koyu kırmızı, iç ve dışta yer yer koyu kahverengi renk dalgalanmaları vardır. Katalogdaki 1 No’lu kase dışındaki üç kase Doğu Sigillataları A grubuna aittir. Bu kaseler İÖ 2. yüzyılın ortalarında üretilmeye başlanmış ince, kırmızı astarlı masa üstü kaplarıdır. Benzerleriyle kıyasladığımız kâseler İÖ 2. yüzyılın ortalarından İÖ 1. yüzyıl sonuna kadar tarihlenir.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"43 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135886975","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
En erken örnekleri Prehistorik Döneme dek uzanan ve MÖ 3. Binden itibaren yayılım gösteren omuzlarında koç taşıyan figürlerin görüntü kalıpları, zaman içerisinde majör bir değişim göstermese de içinde bulunduğu kültürlerin geleneklerine göre şekillenen çok anlamlı bir kavram haline dönüşmüştür. Önceleri büyü yapılan ayinlerde ritüel kapsamında kullanılan sahne, daha sonra politik bir alegori aracına dönüşerek şehrin/ülkenin çobanı gibi kavramları yansıtmış ya da günlük hayatta adak olarak taşınan koçların gösterildiği sahnelerde yer almıştır. Makalenin başlangıç noktasını oluşturan Grek Dünyası’nda ise önceleri politik bir alegori kapsamında kullanılan betim, sonraki süreçte dini bir amaca hizmet etmiştir. Hermes’e yönelik bir kült bağlamında Tanagra’da gerçekleştirilen festivalde, yakışıklı bir gencin kentin surları etrafında omzunda bir koç ile dolaşması, kentin koruyucusu olarak belirlenen Hermes’in, Kriophoros epiteti ile benimsenmesini sağlamış ve tanrının kült heykeli koç taşıyan biçimde enkarne edilmiştir. Bu kapsamda, tanrının MÖ 5. yy’da Kalamis tarafından yontulan kült heykelinin ikonografisi, bir prototip niteliğine bürünmüş ve etkileri Geç Antik Çağ’a dek uzanmıştır. İlk Hristiyanların iletmek istediği alçak gönüllülük ve saygınlığı içeren yeni mesajları için seçilen figürün, Yuhanna İncili’nde geçen “İyi Çoban” kavramıyla bağlantılı olan Hermes Kriophoros olması, yalnızca çobanların sade yaşamları ve koruma içgüdüleri ile ilgili değildir. Pagan motif stokundan alınan bu figürle birlikte, Hermes’in sahip olduğu Psykhopompos epiteti ile bağlantı kurulacak ve İsa da ruhları öbür dünyaya yönlendiren ve kişilerin kaderlerini etkileme gücüne sahip olan biri olarak görülebilecektir. Bu araştırma kapsamında, koç taşıyan figürlerin yanı sıra Hermes Kriophoros’tan, Geç Antik Çağ’daki İyi Çoban’a aktarılan ikonografik ve anlamsal niteliklerin belirlenmesi ve İyi Çoban kavramının gerçekçi ya da metaforik yönlerinin analizi hedeflenmektedir.
{"title":"Hermes Kriophoros’tan İyi Çoban’a: Koç Taşıyan Figürlerin İkonografi ve Anlam Değişimleri","authors":"Fatma AYTEKİN","doi":"10.33469/oannes.1335670","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1335670","url":null,"abstract":"En erken örnekleri Prehistorik Döneme dek uzanan ve MÖ 3. Binden itibaren yayılım gösteren omuzlarında koç taşıyan figürlerin görüntü kalıpları, zaman içerisinde majör bir değişim göstermese de içinde bulunduğu kültürlerin geleneklerine göre şekillenen çok anlamlı bir kavram haline dönüşmüştür. Önceleri büyü yapılan ayinlerde ritüel kapsamında kullanılan sahne, daha sonra politik bir alegori aracına dönüşerek şehrin/ülkenin çobanı gibi kavramları yansıtmış ya da günlük hayatta adak olarak taşınan koçların gösterildiği sahnelerde yer almıştır. Makalenin başlangıç noktasını oluşturan Grek Dünyası’nda ise önceleri politik bir alegori kapsamında kullanılan betim, sonraki süreçte dini bir amaca hizmet etmiştir. Hermes’e yönelik bir kült bağlamında Tanagra’da gerçekleştirilen festivalde, yakışıklı bir gencin kentin surları etrafında omzunda bir koç ile dolaşması, kentin koruyucusu olarak belirlenen Hermes’in, Kriophoros epiteti ile benimsenmesini sağlamış ve tanrının kült heykeli koç taşıyan biçimde enkarne edilmiştir. Bu kapsamda, tanrının MÖ 5. yy’da Kalamis tarafından yontulan kült heykelinin ikonografisi, bir prototip niteliğine bürünmüş ve etkileri Geç Antik Çağ’a dek uzanmıştır. İlk Hristiyanların iletmek istediği alçak gönüllülük ve saygınlığı içeren yeni mesajları için seçilen figürün, Yuhanna İncili’nde geçen “İyi Çoban” kavramıyla bağlantılı olan Hermes Kriophoros olması, yalnızca çobanların sade yaşamları ve koruma içgüdüleri ile ilgili değildir. Pagan motif stokundan alınan bu figürle birlikte, Hermes’in sahip olduğu Psykhopompos epiteti ile bağlantı kurulacak ve İsa da ruhları öbür dünyaya yönlendiren ve kişilerin kaderlerini etkileme gücüne sahip olan biri olarak görülebilecektir. Bu araştırma kapsamında, koç taşıyan figürlerin yanı sıra Hermes Kriophoros’tan, Geç Antik Çağ’daki İyi Çoban’a aktarılan ikonografik ve anlamsal niteliklerin belirlenmesi ve İyi Çoban kavramının gerçekçi ya da metaforik yönlerinin analizi hedeflenmektedir.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135886977","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Doğuda güçlü bir kral olarak ortaya çıkan Seleukos kralı III. Antiokhos’un yaklaşık kırk yıllık saltanatı boyunca krallığının sınırlarını Syria’dan batıya doğru genişletmesi, Akdeniz ve Ege civarındaki faaliyetleri, Hellas’a müdahalesi ve Roma müttefiki kentlere yaptığı saldırılar birtakım gelişmeleri beraberinde getirmiştir. MÖ 190 yılında Romalılar ve müttefiklerinden oluşan orduyla, Seleukos kralı III. Antiokhos önderliğindeki güçler Magnesia’da karşılaşmışlardır. Bu çalışmanın amacı, Kromayer’in belirttiği savaş alanı ile ilgili yeni bir öneride bulunmak ve savaşa dahil olan aktörlerin davranış biçimlerini, alternatif stratejilerini göz önünde bulundurarak Magnesia Savaşı’nın oyun teorisi bağlamında ele alınıp alınamayacağını sorgulamaktır. Bu kapsamda iki oyuncu ve ikişer hamle seçeneğinden oluşan ardışık ve sıfır toplamlı bir oyun modellenmiş ve oyun teorisinde yer alan geriye doğru çıkarsama ve domine edilmiş stratejilerin elenmesi gibi denge çözüm yöntemleri ile bir analiz yapılmıştır. Analiz neticesinde Romalıların dominant stratejisinin her durumda savaşmak olduğu tespit edilmiş, Seleukosların ise tarihte yaşananın aksine savaştan kaçınmasının optimal hamlesi olduğu oyun teorik bağlamda elde edilmiştir.
{"title":"A New Approach to the Battle of Magnesia (190 BCE): A Game Theory Model","authors":"Alican DOĞAN, Seyfullah YÜRÜK","doi":"10.33469/oannes.1328890","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1328890","url":null,"abstract":"Doğuda güçlü bir kral olarak ortaya çıkan Seleukos kralı III. Antiokhos’un yaklaşık kırk yıllık saltanatı boyunca krallığının sınırlarını Syria’dan batıya doğru genişletmesi, Akdeniz ve Ege civarındaki faaliyetleri, Hellas’a müdahalesi ve Roma müttefiki kentlere yaptığı saldırılar birtakım gelişmeleri beraberinde getirmiştir. MÖ 190 yılında Romalılar ve müttefiklerinden oluşan orduyla, Seleukos kralı III. Antiokhos önderliğindeki güçler Magnesia’da karşılaşmışlardır. Bu çalışmanın amacı, Kromayer’in belirttiği savaş alanı ile ilgili yeni bir öneride bulunmak ve savaşa dahil olan aktörlerin davranış biçimlerini, alternatif stratejilerini göz önünde bulundurarak Magnesia Savaşı’nın oyun teorisi bağlamında ele alınıp alınamayacağını sorgulamaktır. Bu kapsamda iki oyuncu ve ikişer hamle seçeneğinden oluşan ardışık ve sıfır toplamlı bir oyun modellenmiş ve oyun teorisinde yer alan geriye doğru çıkarsama ve domine edilmiş stratejilerin elenmesi gibi denge çözüm yöntemleri ile bir analiz yapılmıştır. Analiz neticesinde Romalıların dominant stratejisinin her durumda savaşmak olduğu tespit edilmiş, Seleukosların ise tarihte yaşananın aksine savaştan kaçınmasının optimal hamlesi olduğu oyun teorik bağlamda elde edilmiştir.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"26 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135886973","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Hellenistik Devletler ve Roma İmparatorluğu Dönemi’nde Anadolu coğrafyasındaki Yahudi varlığının tespiti konusunun yöntemi üzerinde ciddi tartışmalar yapılmaktadır. Yahudi kültürü ile yerel halk kültürünü ayırmadaki zorluklar tartışmaların ana noktasını oluşturmaktadır. Küçük Asya Bölgesi, Yahudi örgütlenmesinin ve nüfusunun en etkin olduğu Diasporalardan birisidir. Yahudi varlığının daha iyi anlaşılması için bölge genelinde ilk bakmamız gereken iki Yahudi kültürel öğesinden bahsedebiliriz; birincisi Yahudi kültürüne yönelik atıflar, ikincisi ise ibadet merkezlerinden elde edilen malzemelerdir. Sardis Sinagogu hem Roma İmparatorluğu’nun şehir yönetimini anlamada, hem de şehirdeki Yahudi nüfusunun kültürel öğelerini görme noktasında bize oldukça değerli bilgiler sağlamaktadır. Türkçe dışındaki dillerde yazılmış Sardis Sinagogu ve Küçük Asya Diasporası ile ilgili fazlaca çalışma bulunmakla birlikte Türkçe eserlerin çok kısıtlı olması Türk tarihçileri ve tarih öğrencileri açısından yabancı dillerdeki geniş literatür içerisinde kaybolmalarına ve konuya karşı ön yargılı davranmalarına sebep olmaktadır. Diğer yandan yurtdışında yapılan araştırmaların sinagog yapısını değerlendirme aşamasında Filistin Bölgesindeki Yahudi yaşamına fazlaca bağlı kalmaları Küçük Asya’daki Yahudi kültürünü anlama noktasında yanlış değerlendirmeler yapmalarına neden olmaktadır. Bölgeden bölgeye değişen kültürel öğelerin Yahudi dini anlayışını etkilediği unutulmamalıdır. Bu çalışma ile Sardis Sinagogu’nu ve Yahudi kültürünü tüm yönleriyle değerlendirmeye olanak sağlamayı ayrıca Küçük Asya içerisindeki Yahudi buluntuları ile Sardis Sinagogu’ndan elde ettiğimiz malzemeyi karşılaştırmalı değerlendirmenin önemini göstermeyi amaçlamaktadır.
{"title":"Küçük Asya’da Antik Bir Sinagog: Sardis Sinagogu","authors":"Umut DİNÇ","doi":"10.33469/oannes.1318484","DOIUrl":"https://doi.org/10.33469/oannes.1318484","url":null,"abstract":"Hellenistik Devletler ve Roma İmparatorluğu Dönemi’nde Anadolu coğrafyasındaki Yahudi varlığının tespiti konusunun yöntemi üzerinde ciddi tartışmalar yapılmaktadır. Yahudi kültürü ile yerel halk kültürünü ayırmadaki zorluklar tartışmaların ana noktasını oluşturmaktadır. Küçük Asya Bölgesi, Yahudi örgütlenmesinin ve nüfusunun en etkin olduğu Diasporalardan birisidir. Yahudi varlığının daha iyi anlaşılması için bölge genelinde ilk bakmamız gereken iki Yahudi kültürel öğesinden bahsedebiliriz; birincisi Yahudi kültürüne yönelik atıflar, ikincisi ise ibadet merkezlerinden elde edilen malzemelerdir. Sardis Sinagogu hem Roma İmparatorluğu’nun şehir yönetimini anlamada, hem de şehirdeki Yahudi nüfusunun kültürel öğelerini görme noktasında bize oldukça değerli bilgiler sağlamaktadır. Türkçe dışındaki dillerde yazılmış Sardis Sinagogu ve Küçük Asya Diasporası ile ilgili fazlaca çalışma bulunmakla birlikte Türkçe eserlerin çok kısıtlı olması Türk tarihçileri ve tarih öğrencileri açısından yabancı dillerdeki geniş literatür içerisinde kaybolmalarına ve konuya karşı ön yargılı davranmalarına sebep olmaktadır. Diğer yandan yurtdışında yapılan araştırmaların sinagog yapısını değerlendirme aşamasında Filistin Bölgesindeki Yahudi yaşamına fazlaca bağlı kalmaları Küçük Asya’daki Yahudi kültürünü anlama noktasında yanlış değerlendirmeler yapmalarına neden olmaktadır. Bölgeden bölgeye değişen kültürel öğelerin Yahudi dini anlayışını etkilediği unutulmamalıdır. Bu çalışma ile Sardis Sinagogu’nu ve Yahudi kültürünü tüm yönleriyle değerlendirmeye olanak sağlamayı ayrıca Küçük Asya içerisindeki Yahudi buluntuları ile Sardis Sinagogu’ndan elde ettiğimiz malzemeyi karşılaştırmalı değerlendirmenin önemini göstermeyi amaçlamaktadır.","PeriodicalId":489407,"journal":{"name":"Oannes-uluslararası eskiçağ tarihi Araştırmaları dergisi","volume":"67 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"135886979","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：