Report from the 13th International Conference on Researching and Applying Metaphor: Metaphorical Creativity in a Multilingual World (Hamar, Norway, 18–21 June 2020)The RaAM 2020 conference on metaphor research was held online on 18–21 June 2020, hosted by the Inland Norway University of Applied Sciences (INN) in Hamar, Norway. The aim was to exchange ideas and research findings of historians, culture studies specialists, and cognitive linguists from all around the world. The theme of the event was Metaphorical Creativity in a Multilingual World, including the following areas: multimodal metaphor, metaphor in spoken discourse, metaphor in gesture, metaphor in cross-cultural communication, metaphor and translation, metaphor and film, metaphor in education. Among the large group of researchers, specialists from Lithuania and Latvia presented their findings in metaphor research based on local data (Lithuanian media, posters, advertisements and billboards, film translation into Lithuanian). Sprawozdanie z trzynastej międzynarodowej konferencji dotyczącej badania i zastosowania metafory pt. Metaphorical Creativity in a Multilingual World (Hamar, Norwegia, 18–21 czerwca 2020)Wirtualna konferencja naukowa RaAM 2020 poświęcona badaniom nad metaforą odbyła się w dniach 18–21 czerwca 2020 roku w Inland Norway University of Applied Sciences (INN) w Hamarze w Norwegii. Celem spotkania była wymiana myśli i wyników badań naukowych historyków, kulturoznawców i językoznawców kognitywnych z całego świata. Tematem konferencji była kreatywność metaforyczna w wielojęzycznym świecie i obejmował on następujące obszary: metafora multimodalna, metafora w dyskursie mówionym, metafora w gestach, metafora w komunikacji międzykulturowej, metafora i przekład, metafora i film, metafora w edukacji. Wśród licznych badaczy byli również specjaliści z Litwy i Łotwy, którzy zaprezentowali wyniki badań nad metaforą na podstawie danych ze źródeł krajowych (media litewskie, plakaty, reklamy i bilbordy, tłumaczenie filmów na język litewski).
{"title":"Report from the 13th International Conference on Researching and Applying Metaphor: \"Metaphorical Creativity in a Multilingual World\" (Hamar, Norway, 18–21 June 2020)","authors":"Julia Ostanina-Olszewska","doi":"10.11649/abs.2446","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2446","url":null,"abstract":"Report from the 13th International Conference on Researching and Applying Metaphor: Metaphorical Creativity in a Multilingual World (Hamar, Norway, 18–21 June 2020)The RaAM 2020 conference on metaphor research was held online on 18–21 June 2020, hosted by the Inland Norway University of Applied Sciences (INN) in Hamar, Norway. The aim was to exchange ideas and research findings of historians, culture studies specialists, and cognitive linguists from all around the world. The theme of the event was Metaphorical Creativity in a Multilingual World, including the following areas: multimodal metaphor, metaphor in spoken discourse, metaphor in gesture, metaphor in cross-cultural communication, metaphor and translation, metaphor and film, metaphor in education. Among the large group of researchers, specialists from Lithuania and Latvia presented their findings in metaphor research based on local data (Lithuanian media, posters, advertisements and billboards, film translation into Lithuanian). Sprawozdanie z trzynastej międzynarodowej konferencji dotyczącej badania i zastosowania metafory pt. Metaphorical Creativity in a Multilingual World (Hamar, Norwegia, 18–21 czerwca 2020)Wirtualna konferencja naukowa RaAM 2020 poświęcona badaniom nad metaforą odbyła się w dniach 18–21 czerwca 2020 roku w Inland Norway University of Applied Sciences (INN) w Hamarze w Norwegii. Celem spotkania była wymiana myśli i wyników badań naukowych historyków, kulturoznawców i językoznawców kognitywnych z całego świata. Tematem konferencji była kreatywność metaforyczna w wielojęzycznym świecie i obejmował on następujące obszary: metafora multimodalna, metafora w dyskursie mówionym, metafora w gestach, metafora w komunikacji międzykulturowej, metafora i przekład, metafora i film, metafora w edukacji. Wśród licznych badaczy byli również specjaliści z Litwy i Łotwy, którzy zaprezentowali wyniki badań nad metaforą na podstawie danych ze źródeł krajowych (media litewskie, plakaty, reklamy i bilbordy, tłumaczenie filmów na język litewski).","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49422710","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Loanword Dictionaries as Evidence of the Power of Languages (on the Example of Słownik polonizmów w języku litewskim [Dictionary of Polish Loanwords in Lithuanian] by Rolandas Kregždys)Two publications by Rolandas Kregždys – Lietuvių kalbos polonizmų žodyno specifikacija / Charakterystyka słownika polonizmów w języku litewskim [Specification of the Dictionary of Polish Loanwords in Lithuanian] and Lietuvių kalbos polonizmų žodynas / Słownik polonizmów w języku litewskim [Dictionary of Polish Loanwords in Lithuanian], both published in Vilnius in 2016 in the series Studia Etymologica Baltica – enable a closer look at Polish-Lithuanian relations through the prism of lexis. As discussed in this article, there is a clear disparity in these relations. While the Lithuanian language adopted a lot of Polonisms (maybe even about 3,000), Lithuanian borrowings in the general Polish language are a resource of at most a dozen or so words. This can be explained by the power of the Polish language. Polish loans in Lithuanian are mostly old words (extracted from documents from the sixteenth–eighteenth centuries), including those originating from Western European languages. Thanks to them, the Polish language has enabled and strengthened cultural transmission, perpetuating the position of Lithuania in the sphere of Western (Latin) culture. Słowniki zapożyczeń świadectwem mocy języków (na przykładzie Słownika polonizmów w języku litewskim Rolandasa Kregždysa)Lietuvių kalbos polonizmų žodyno specifikacija / Charakterystyka słownika polonizmów w języku litewskim i Lietuvių kalbos polonizmų žodynas / Słownik polonizmów w języku litewskim Rolandasa Kregždysa, opublikowane w Wilnie w 2016 roku, w serii Studia Etymologica Baltica, pozwalają dokładniej spojrzeć na relacje polsko-litewskie przez pryzmat leksyki. W tych relacjach widać wyraźną dysproporcję. O ile litewszczyzna przejęła z języka polskiego bardzo dużo leksemów (może nawet ok. 3 tysięcy), o tyle pożyczki litewskie w polszczyźnie ogólnej to zasób najwyżej kilkunastu wyrazów. Można to wyjaśnić mocą języka polskiego. Polonizmy w litewszczyźnie to przede wszystkim dawne wyrazy (wynotowane z dokumentów z XVI–XVIII wieku). Są w tej grupie słowa przejęte z języków zachodnioeuropejskich. Dzięki nim polszczyzna umożliwiła i wzmocniła transmisję kulturową, utrwalając pozycję Litwy w kręgu kultury zachodniej (łacińskiej).
外来语词典作为语言的力量的证据(例如Słownik polonizmow w języku litewskim在立陶宛][波兰外来词词典Rolandas Kregž来描述)两个出版物Rolandas Kregž不良Lietuviųkalbos polonizmųžodyno specifikacija / Charakterystyka Słownika polonizmow w języku litewskim[规范字典的波兰外来词在立陶宛和Lietuviųkalbos polonizmųžodynas / Słownik polonizmow w języku litewskim[波兰的字典2016年在维尔纽斯出版的《波罗的海语源研究》系列丛书《立陶宛语外来词》，通过词汇的棱镜，让我们更近距离地了解波兰和立陶宛的关系。正如本文所讨论的，这些关系存在明显的差异。虽然立陶宛语吸收了很多波兰语词(甚至可能有3000个左右)，但立陶宛语在一般波兰语中的借用最多只有十几个词。这可以用波兰语的力量来解释。立陶宛语中的波兰语借词大多是旧词(从16 - 18世纪的文件中提取)，包括那些源自西欧语言的词。由于他们，波兰语使文化传播成为可能并得到加强，使立陶宛在西方(拉丁)文化领域的地位永久化。年代łowniki zapożyczeńświadectwem mocy językow (na przykładzie年代łownika polonizmow w języku litewskim Rolandasa Kregždysa) Lietuviųkalbos polonizmųžodyno specifikacija / Charakterystyka Słownika polonizmow w języku litewskim我Lietuviųkalbos polonizmųžodynas / Słownik polonizmow w języku litewskim Rolandasa Kregždysa, opublikowane w Wilnie w 2016 roku w serii皆一书Baltica, pozwalają辩ładniej spojrzećna relacje polsko-litewskie przez pryzmat leksyki。wtych relacjach widazi wyraźną dysproporcjz。O ile litewszczyzna przejęła z języka polskiego bardzo dużo leksemów (może nawet ok)。3 tysięcy)， o样式pożyczki litewskie w polszczyźnie ogólnej到zasób najwyżej kilkunastu wyrazów。Można到wyjaśnić mocojęzyka polskiego。Polonizmy w litewszczyźnie to przeede wszystkim dawne wyrazy (wynotowanez dokumentów z XVI-XVIII wieku)。szw tej grupie słowa przejęte z języków zachodnioeuropejskich。Dzięki nim polszczyzna umożliwiła i wzmocniła transmisjje kulturowje, utrwalając pozycjje Litwy w kręgu culture zachodniej (łacińskiej)。
{"title":"Słowniki zapożyczeń świadectwem mocy języków (na przykładzie \"Słownika polonizmów w języku litewskim\" Rolandasa Kregždysa)","authors":"M. Rak","doi":"10.11649/abs.2020.009","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2020.009","url":null,"abstract":"Loanword Dictionaries as Evidence of the Power of Languages (on the Example of Słownik polonizmów w języku litewskim [Dictionary of Polish Loanwords in Lithuanian] by Rolandas Kregždys)Two publications by Rolandas Kregždys – Lietuvių kalbos polonizmų žodyno specifikacija / Charakterystyka słownika polonizmów w języku litewskim [Specification of the Dictionary of Polish Loanwords in Lithuanian] and Lietuvių kalbos polonizmų žodynas / Słownik polonizmów w języku litewskim [Dictionary of Polish Loanwords in Lithuanian], both published in Vilnius in 2016 in the series Studia Etymologica Baltica – enable a closer look at Polish-Lithuanian relations through the prism of lexis. As discussed in this article, there is a clear disparity in these relations. While the Lithuanian language adopted a lot of Polonisms (maybe even about 3,000), Lithuanian borrowings in the general Polish language are a resource of at most a dozen or so words. This can be explained by the power of the Polish language. Polish loans in Lithuanian are mostly old words (extracted from documents from the sixteenth–eighteenth centuries), including those originating from Western European languages. Thanks to them, the Polish language has enabled and strengthened cultural transmission, perpetuating the position of Lithuania in the sphere of Western (Latin) culture. Słowniki zapożyczeń świadectwem mocy języków (na przykładzie Słownika polonizmów w języku litewskim Rolandasa Kregždysa)Lietuvių kalbos polonizmų žodyno specifikacija / Charakterystyka słownika polonizmów w języku litewskim i Lietuvių kalbos polonizmų žodynas / Słownik polonizmów w języku litewskim Rolandasa Kregždysa, opublikowane w Wilnie w 2016 roku, w serii Studia Etymologica Baltica, pozwalają dokładniej spojrzeć na relacje polsko-litewskie przez pryzmat leksyki. W tych relacjach widać wyraźną dysproporcję. O ile litewszczyzna przejęła z języka polskiego bardzo dużo leksemów (może nawet ok. 3 tysięcy), o tyle pożyczki litewskie w polszczyźnie ogólnej to zasób najwyżej kilkunastu wyrazów. Można to wyjaśnić mocą języka polskiego. Polonizmy w litewszczyźnie to przede wszystkim dawne wyrazy (wynotowane z dokumentów z XVI–XVIII wieku). Są w tej grupie słowa przejęte z języków zachodnioeuropejskich. Dzięki nim polszczyzna umożliwiła i wzmocniła transmisję kulturową, utrwalając pozycję Litwy w kręgu kultury zachodniej (łacińskiej).","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"41738712","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
(Non-)Honorific Ways of Referring to Public Figures in the Polish Media Discourse in LithuaniaThis article focuses on the ways of referring to public figures which involve the use of honorifics when talking about high-ranking representatives of society. In the Polish cultural tradition this function is performed by official and professional titles and the honorific pan/pani ‘mister/misses’. The study analyses designations used by participants of the discussion programme “Szósty dzień tygodnia” [The Sixth Day of the Week], which is broadcast on the Polish Radio “Znad Wilii” [By the Wilia River] in Lithuania. The research material includes 10 radio broadcasts aired in 2015 and 2016, featuring a total of 24 people (the host and 23 guests). The aim of the study is to identify the most frequently applied constructions that consist of personal names and official/professional titles, and to determine different functions of the honorific pan/pani in these constructions. The quantitative analysis makes it possible to identify the frequency of particular constructions and the tendencies prevailing in the media discourse. The qualitative analysis of the collected material reveals a variety of functions performed by the honorific pan/pani. Depending on the formal or pragmatic context, this item may endow a construction with a shade of respect or, conversely, make it derogatory. The female honorific pani firstly has a grammatical function: it is used with the titles and surnames which are masculine in form as the only indicator of female gender (e.g. pani prezydent, pani premier Szydło). (Nie)honoryfikatywne sposoby określania znanych publicznie osób w polskim dyskursie medialnym na LitwieTematem niniejszego artykułu są sposoby określania znanych publicznie osób w użyciu referującym z uwzględnieniem stosowanych środków honoryfikatywności, które przysługują im ze względu na wysoką rangę w hierarchii społecznej. W polskiej tradycji kulturowej taką funkcję pełnią tytuły funkcyjne i profesjonalne oraz jednostka honoryfikatywna pan/pani. Przedmiotem analizy są określenia używane w wypowiedziach referujących w audycji dyskusyjnej „Szósty dzień tygodnia”, emitowanej w polskiej rozgłośni radiowej „Znad Wilii” na Litwie. Podstawę materiałową stanowi 10 pochodzących z lat 2015–2016 audycji, w których uczestniczyły 24 osoby (prowadząca oraz 23 gości programu). Celem badania jest ujawnienie najczęściej stosowanych konstrukcji złożonych z antroponimów i tytułów funkcyjnych / profesjonalnych oraz ukazanie różnych funkcji jednostki pan/pani w analizowanych wyrażeniach. Zastosowanie w badaniu materiału metody ilościowej pozwala ustalić częstotliwość użycia poszczególnych konstrukcji i dominujące w dyskursie medialnym tendencje w tym zakresie. Dzięki analizie jakościowej można ujawnić różne funkcje jednostki leksykalnej pan/pani, która w zależności od uwarunkowań formalnych i pragmatycznych może nadać konstrukcji nie tylko nacechowanie godnościowe, lecz również deprecjonujące
立陶宛波兰语媒体语篇中公众人物的(非)敬语方式本文主要研究在谈论社会高层代表时使用敬语的公众人物的称呼方式。在波兰文化传统中，这一职能是由官方和专业头衔以及尊敬的pan/pani“先生/小姐”来履行的。这项研究分析了讨论节目“Szósty dzieje tygodnia”(一周的第六天)参与者使用的名称，该节目在立陶宛的波兰广播电台“Znad Wilii”(Wilia河边)播出。研究资料包括2015年和2016年播出的10期广播节目，共24人(主持人和23位嘉宾)。本研究的目的是识别由人名和官衔/职称组成的最常用结构，并确定这些结构中敬语的不同功能。定量分析使得识别特定结构的频率和媒体话语中流行的趋势成为可能。对收集到的材料进行定性分析，揭示了敬语pan/pani的多种功能。根据正式语境或语用语境的不同，这一项可能会赋予一个结构些许尊重的意味，也可能相反地使其带有贬义。女性敬语pani首先具有语法功能:它与男性形式的头衔和姓氏一起使用，作为女性性别的唯一标志(例如pani prezydent, pani premier Szydło)。(聂)honoryfikatywne sposoby określania znanych publicznie osob w polskim dyskursie medialnym na LitwieTematem niniejszego artykułu sąsposoby określania znanych publicznie osob w użyciu referującym z uwzględnieniem stosowanychśrodkow honoryfikatywności, ktore przysługująim泽względu na wysoką响ęw hierarchii热点łecznej。W polskiej tradycji kulturowej takifunkcjopełnią tytuły funkcyjne i professionesjonalne oraz jednoskka honoryfikatywna pan/pani。Przedmiotem分析ski określenia używane w wypowiedziach referujących w audycji dyskusyjnej“Szósty dzieztygodnia”，emitowanej w polskiej rozgłośni radiowej“Znad Wilii”na Litwie。podstawz materiałową stanowi 10 pochodzących z l2015 - 2016 audycji, w których uczestniczyły 24 osoby (prowadząca oraz 23 gości programu)。Celem badania jest ujawnienie najczęściej stosowanych konstrukcji złożonych z antroponimów i tytułów funkcyjnych / profesjonalnych oraz ukazanie różnych funkcji jednoskki pan/pani w analizowanych wyrażeniach。Zastosowanie w . badaniu materiału method ilościowej pozwala ustaliki częstotliwość użycia poszczególnych konstrukji i dominujące w . dyskursie medialnym tendency w . tym zakresie。Dzięki analyie jakościowej można ujawniki różne funkcje jednoskki leksykalnej pan/pani, która w zależności od uwarunkowaki formalnych i pragmatycznych może nadazi konstrukcji nie tylko nacechowanie godnościowe, lecz również deprecjonujące。Jednostka rodzaju żeńskiego pani w większości przypadków pełni przede wszystkim funkcjje gramatycznje - przy rzeczownikach tytularnych i nazwiskach mających postosti męską jest jedynym wyznacznikim rodzaju żeńskiego, np。潘尼总统，潘尼总理Szydło。
{"title":"(Nie)honoryfikatywne sposoby określania znanych publicznie osób w polskim dyskursie medialnym na Litwie","authors":"Irena Masojć","doi":"10.11649/abs.2020.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2020.002","url":null,"abstract":"(Non-)Honorific Ways of Referring to Public Figures in the Polish Media Discourse in LithuaniaThis article focuses on the ways of referring to public figures which involve the use of honorifics when talking about high-ranking representatives of society. In the Polish cultural tradition this function is performed by official and professional titles and the honorific pan/pani ‘mister/misses’. The study analyses designations used by participants of the discussion programme “Szósty dzień tygodnia” [The Sixth Day of the Week], which is broadcast on the Polish Radio “Znad Wilii” [By the Wilia River] in Lithuania. The research material includes 10 radio broadcasts aired in 2015 and 2016, featuring a total of 24 people (the host and 23 guests). The aim of the study is to identify the most frequently applied constructions that consist of personal names and official/professional titles, and to determine different functions of the honorific pan/pani in these constructions. The quantitative analysis makes it possible to identify the frequency of particular constructions and the tendencies prevailing in the media discourse. The qualitative analysis of the collected material reveals a variety of functions performed by the honorific pan/pani. Depending on the formal or pragmatic context, this item may endow a construction with a shade of respect or, conversely, make it derogatory. The female honorific pani firstly has a grammatical function: it is used with the titles and surnames which are masculine in form as the only indicator of female gender (e.g. pani prezydent, pani premier Szydło). (Nie)honoryfikatywne sposoby określania znanych publicznie osób w polskim dyskursie medialnym na LitwieTematem niniejszego artykułu są sposoby określania znanych publicznie osób w użyciu referującym z uwzględnieniem stosowanych środków honoryfikatywności, które przysługują im ze względu na wysoką rangę w hierarchii społecznej. W polskiej tradycji kulturowej taką funkcję pełnią tytuły funkcyjne i profesjonalne oraz jednostka honoryfikatywna pan/pani. Przedmiotem analizy są określenia używane w wypowiedziach referujących w audycji dyskusyjnej „Szósty dzień tygodnia”, emitowanej w polskiej rozgłośni radiowej „Znad Wilii” na Litwie. Podstawę materiałową stanowi 10 pochodzących z lat 2015–2016 audycji, w których uczestniczyły 24 osoby (prowadząca oraz 23 gości programu). Celem badania jest ujawnienie najczęściej stosowanych konstrukcji złożonych z antroponimów i tytułów funkcyjnych / profesjonalnych oraz ukazanie różnych funkcji jednostki pan/pani w analizowanych wyrażeniach. Zastosowanie w badaniu materiału metody ilościowej pozwala ustalić częstotliwość użycia poszczególnych konstrukcji i dominujące w dyskursie medialnym tendencje w tym zakresie. Dzięki analizie jakościowej można ujawnić różne funkcje jednostki leksykalnej pan/pani, która w zależności od uwarunkowań formalnych i pragmatycznych może nadać konstrukcji nie tylko nacechowanie godnościowe, lecz również deprecjonujące","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"44786466","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
From the History of Lithuanian DialectologyReviewDanguolė Mikulėnienė, Lietuvių tarmėtyra: genezė, raida ir paradigminiai lūžiai. I dalis: Ikitarmėtyrinis laikotarpis. Lietuvių tarmėtyros pradžia: tarmių skyrimas, tyrimų perspektyvų užuomazgos ir jų tipai [Lithuanian Dialectology: Genesis, Development and Paradigmatic Breakthroughs. Part 1: Predialect Period. The Beginning of Lithuanian Dialectology: Identification of Dialects, Research Perspectives and Their Types], Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras, 2018, 319 pp.The reviewed monograph is the first part of the three-volume series prepared by the Lithuanian linguist Danguolė Mikulėnienė. She has taken on the ambitious task of presenting the genesis, development stages, paradigmatic breakthroughs and achievements of Lithuanian dialectology until the beginning of the twenty-first century. The richly illustrated study contains a detailed discussion of the period preceding the birth of scientific dialectology in Lithuania (from the seventeenth until the mid-nineteenth centuries), and covers in a systematic way conceptual changes in the linguists’ approaches to the issue of determining the extent and classification of Lithuanian dialects at the turn of the nineteenth and twentieth centuries. The advantage of the monograph is the consistent combining of a historiographic approach with a strictly linguistic analysis. The reviewed volume includes commentaries on numerous source materials which document contribution that scientists from various research traditions have made to the discourse of Lithuanian scientific dialectology paving the way for its constant development. Z dziejów dialektologii litewskiejRecenzjaDanguolė Mikulėnienė, Lietuvių tarmėtyra: genezė, raida ir paradigminiai lūžiai. I dalis. Ikitarmėtyrinis laikotarpis. Lietuvių tarmėtyros pradžia: tarmių skyrimas, tyrimų perspektyvų užuomazgos ir jų tipai [Dialektologia litewska: geneza, rozwój i przełomowe zmiany paradygmatów badań, część I: Okres poprzedzający usystematyzowane badania gwar. Początki litewskiego gwaroznawstwa, podział gwar, zalążki perspektyw badawczych i ich typy], Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras, 2018, 319 ss.Recenzowana monografia stanowi pierwszą część trylogii przygotowywanej przez litewską lingwistkę Danguolė Mikulėnienė, która postawiła sobie ambitne zadanie przedstawienia genezy, etapów rozwojowych, przełomów i dorobku litewskiej dialektologii aż do początku XXI wieku. Bogato ilustrowane opracowanie zawiera szczegółowe omówienie okresu poprzedzającego narodziny naukowych badań gwaroznawczych na Litwie oraz ukazuje w sposób usystematyzowany przemiany, jakie dokonują się w podejściu do problematyki wyznaczania zasięgu i klasyfikacji gwar litewskich na przełomie XIX i XX wieku. Zaletą monografii jest konsekwentne łączenie ujęcia historiograficznego z analizą stricte lingwistyczną. W pracy zostały przedstawione i skomentowane liczne materiały źródłowe, które dokumentują wkład, jaki wnieśli
来自立陶宛方言史回顾DanguolïMikulïnienï，LietuviÉtarmïtyra：起源，raida ir paradigminiai lúžiai。我的名字是：Ikitarmïtyrinis laikotarpis。Lietuvi tarmïtyros pradžia：tarmi skyrimas，tyrim perspektyv užuomazgos ir j tipai[立陶宛方言学：起源、发展和范式突破。第1部分：前方言时期。立陶宛方言学的开端：方言的识别、研究视角及其类型]，维尔纽斯：Mokslo ir enciklopedij leidybos centras，2018，319页。这本经过审查的专著是立陶宛语言学家丹戈莱·米库莱尼埃编写的三卷本系列的第一部分。它承担了一项雄心勃勃的任务，即介绍立陶宛方言学的起源、发展阶段、范式突破和成就，直到21世纪初。这项图文并茂的研究详细讨论了立陶宛科学方言学诞生之前的时期（从17世纪到19世纪中期），并以系统的方式涵盖了九世纪和二十世纪之交语言学家在确定立陶宛方言的范围和分类问题上的概念变化。这本专著的优点是将历史学方法与严格的语言学分析相结合。被审查的卷包括对许多原始材料的评论，这些材料记录了来自不同研究传统的科学家对立陶宛科学方言学话语的贡献，为其不断发展铺平了道路。来自立陶宛方言史RecenzjaDanguolÉMikulÉnienÉ，LietuviÉtarmÉtyra：起源，raida ir paradigminiai lúžiai。还有达利。伊基塔姆泰里尼斯·莱科塔皮斯。立陶宛方言学：研究范式的起源、发展和突破性变化，第一部分：格瓦尔系统化研究之前的时期。319 ss。这本经过审查的专著是立陶宛语言学家丹古拉·米库莱尼埃编写的三部曲的第一部分，她为自己设定了一项雄心勃勃的任务，即介绍立陶宛方言学的起源、发展阶段、突破和成就，直到21世纪初。这项图文并茂的研究详细讨论了立陶宛科学担保研究诞生之前的时期，并系统地展示了19世纪和20世纪之交立陶宛秃鹰的范围和分类问题的方法发生的变化。该专著的优点是将历史方法与严格的语言学分析相结合。本文介绍并评论了大量的原始资料，这些资料记录了来自不同研究传统的学者对立陶宛未来科学方言学话语的贡献。
{"title":"Z dziejów dialektologii litewskiej","authors":"Zofia Sawaniewska-Mochowa","doi":"10.11649/abs.2020.011","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2020.011","url":null,"abstract":"From the History of Lithuanian DialectologyReviewDanguolė Mikulėnienė, Lietuvių tarmėtyra: genezė, raida ir paradigminiai lūžiai. I dalis: Ikitarmėtyrinis laikotarpis. Lietuvių tarmėtyros pradžia: tarmių skyrimas, tyrimų perspektyvų užuomazgos ir jų tipai [Lithuanian Dialectology: Genesis, Development and Paradigmatic Breakthroughs. Part 1: Predialect Period. The Beginning of Lithuanian Dialectology: Identification of Dialects, Research Perspectives and Their Types], Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras, 2018, 319 pp.The reviewed monograph is the first part of the three-volume series prepared by the Lithuanian linguist Danguolė Mikulėnienė. She has taken on the ambitious task of presenting the genesis, development stages, paradigmatic breakthroughs and achievements of Lithuanian dialectology until the beginning of the twenty-first century. The richly illustrated study contains a detailed discussion of the period preceding the birth of scientific dialectology in Lithuania (from the seventeenth until the mid-nineteenth centuries), and covers in a systematic way conceptual changes in the linguists’ approaches to the issue of determining the extent and classification of Lithuanian dialects at the turn of the nineteenth and twentieth centuries. The advantage of the monograph is the consistent combining of a historiographic approach with a strictly linguistic analysis. The reviewed volume includes commentaries on numerous source materials which document contribution that scientists from various research traditions have made to the discourse of Lithuanian scientific dialectology paving the way for its constant development. Z dziejów dialektologii litewskiejRecenzjaDanguolė Mikulėnienė, Lietuvių tarmėtyra: genezė, raida ir paradigminiai lūžiai. I dalis. Ikitarmėtyrinis laikotarpis. Lietuvių tarmėtyros pradžia: tarmių skyrimas, tyrimų perspektyvų užuomazgos ir jų tipai [Dialektologia litewska: geneza, rozwój i przełomowe zmiany paradygmatów badań, część I: Okres poprzedzający usystematyzowane badania gwar. Początki litewskiego gwaroznawstwa, podział gwar, zalążki perspektyw badawczych i ich typy], Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras, 2018, 319 ss.Recenzowana monografia stanowi pierwszą część trylogii przygotowywanej przez litewską lingwistkę Danguolė Mikulėnienė, która postawiła sobie ambitne zadanie przedstawienia genezy, etapów rozwojowych, przełomów i dorobku litewskiej dialektologii aż do początku XXI wieku. Bogato ilustrowane opracowanie zawiera szczegółowe omówienie okresu poprzedzającego narodziny naukowych badań gwaroznawczych na Litwie oraz ukazuje w sposób usystematyzowany przemiany, jakie dokonują się w podejściu do problematyki wyznaczania zasięgu i klasyfikacji gwar litewskich na przełomie XIX i XX wieku. Zaletą monografii jest konsekwentne łączenie ujęcia historiograficznego z analizą stricte lingwistyczną. W pracy zostały przedstawione i skomentowane liczne materiały źródłowe, które dokumentują wkład, jaki wnieśli","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45858376","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pamiętnik dla dzieci [A Memoir for Children] by Helena Masalska: A Testimony of Twentieth-Century Latvian PolishThis article presents Pamiętnik dla dzieci [A Memoir for Children] by Helena Masalska, a text which may not be very long but is certainly important for scholars documenting the Latvian variety of twentieth-century Polish. Written in a colloquial variety of the language in 1992, the memoir tells about the childhood and the youth of the author, born in 1917. The study considers the influence of Russian and Latvian as well as a dialect of Belarusian on the author’s Polish, provides a description of its features of spelling, and reconstructs the sociolinguistic situation in which the Polish of Helena Masalska was shaped. Pamiętnik dla dzieci Heleny Masalskiej – świadectwo polszczyzny łotewskiej XX wiekuArtykuł jest prezentacją Pamiętnika dla dzieci Heleny Masalskiej, niezbyt długiego, ale ważnego dla badacza tekstu dokumentującego łotewską odmianę polszczyzny XX wieku. Pamiętnik… jest napisany potoczną odmianą języka polskiego. Powstał w 1992 roku, ale opowiada o dzieciństwie i młodości autorki urodzonej w 1917 roku. W artykule ukazano wpływy języka rosyjskiego i łotewskiego oraz gwary białoruskiej na polszczyznę autorki, scharakteryzowano elementy pisowni, a także zrekonstruowano sytuację socjolingwistyczną, w której kształtowała się polszczyzna Heleny Masalskiej.
海伦娜·马萨尔斯卡的《儿童回忆录》：二十世纪拉脱维亚波兰人的见证本文介绍了海伦娜·马索尔斯卡的《PamiÉtnik dla dzieci儿童回忆录》，这本书可能不长，但对记录二十世纪拉脱维亚波兰语的学者来说无疑很重要。这本回忆录于1992年用各种口语写成，告诉了这位出生于1917年的作家的童年和青春。本研究考虑了俄语和拉脱维亚语以及白俄罗斯方言对作者波兰语的影响，对其拼写特征进行了描述，并重建了Helena Masalska波兰语形成的社会语言学状况。这篇文章介绍了海伦娜·马萨尔斯卡的《儿童日记》，篇幅不长，但对研究人员来说很重要，这本书记录了20世纪波兰语的拉脱维亚变体。日记…是用波兰语的口语变体写的。它创作于1992年，但它告诉了1917年出生的作者的童年和青春。本文介绍了俄语、拉脱维亚语和白俄罗斯方言对作者波兰语的影响，刻画了拼写要素，并重建了海伦娜·马萨尔斯卡波兰语形成的社会语言学状况。
{"title":"\"Pamiętnik dla dzieci\" Heleny Masalskiej – świadectwo polszczyzny łotewskiej XX wieku","authors":"Małgorzata Ostrówka, Ewa Golachowska, Liene Lieģeniece","doi":"10.11649/abs.2020.013","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2020.013","url":null,"abstract":"Pamiętnik dla dzieci [A Memoir for Children] by Helena Masalska: A Testimony of Twentieth-Century Latvian PolishThis article presents Pamiętnik dla dzieci [A Memoir for Children] by Helena Masalska, a text which may not be very long but is certainly important for scholars documenting the Latvian variety of twentieth-century Polish. Written in a colloquial variety of the language in 1992, the memoir tells about the childhood and the youth of the author, born in 1917. The study considers the influence of Russian and Latvian as well as a dialect of Belarusian on the author’s Polish, provides a description of its features of spelling, and reconstructs the sociolinguistic situation in which the Polish of Helena Masalska was shaped. Pamiętnik dla dzieci Heleny Masalskiej – świadectwo polszczyzny łotewskiej XX wiekuArtykuł jest prezentacją Pamiętnika dla dzieci Heleny Masalskiej, niezbyt długiego, ale ważnego dla badacza tekstu dokumentującego łotewską odmianę polszczyzny XX wieku. Pamiętnik… jest napisany potoczną odmianą języka polskiego. Powstał w 1992 roku, ale opowiada o dzieciństwie i młodości autorki urodzonej w 1917 roku. W artykule ukazano wpływy języka rosyjskiego i łotewskiego oraz gwary białoruskiej na polszczyznę autorki, scharakteryzowano elementy pisowni, a także zrekonstruowano sytuację socjolingwistyczną, w której kształtowała się polszczyzna Heleny Masalskiej.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46355097","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Język polski na Kresach [Polish Language in the Eastern Borderlands] by Janusz Rieger Against the Background of Research on Borderland Polish After 2015This article presents the state of research in the field of studies on Borderland Polish after 2015. The author provides an overview of selected publications which concern the situation of the Polish language in Belarus, Lithuania, Ukraine and in the borderlands, discusses the issues and research problems they consider, and outlines the main areas of research. The article focuses on the contribution of Janusz Rieger to this field of study and on his latest monograph: Język polski na Kresach [The Polish Language in the Eastern Borderlands], published in 2019 Język polski na Kresach Janusza Riegera na tle badań nad polszczyzną kresową po roku 2015Artykuł przedstawia stan badań nad polszczyzną kresową po 2015 roku. Autorka dokonuje przeglądu wybranych pozycji traktujących o języku polskim na Litwie, Białorusi i Ukrainie oraz pograniczach, omawia przedstawione w publikacjach problemy i wątki badawcze, prezentuje kierunki eksploracji. Oddzielna uwaga została poświęcona dokonaniom w dziedzinie badań nad polszczyzną kresową Janusza Riegera, a także jego najnowszej monografii z 2019 roku pt. Język polski na Kresach.
Janusz Rieger在2015年后边境波兰语研究背景下的《东部边境的波兰语》本文介绍了2015年后边界波兰语领域的研究现状。作者概述了有关白俄罗斯、立陶宛、乌克兰和边境地区波兰语情况的选定出版物，讨论了他们考虑的问题和研究问题，并概述了主要的研究领域。本文重点介绍了Janusz-Rieger对这一研究领域的贡献，以及他于2019年出版的最新专著《波兰语在东部边境》。作者回顾了立陶宛、白俄罗斯和乌克兰以及边境地区处理波兰语的选定立场，讨论了出版物中提出的问题和研究线索，并提出了探索方向。Janusz Rieger在边境波兰语研究领域的成就，以及他2019年的最新专著《边境的波兰语》分别受到关注。
{"title":"\"Język polski na Kresach\" Janusza Riegera na tle badań nad polszczyzną kresową po roku 2015","authors":"Katarzyna Konczewska","doi":"10.11649/abs.2020.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2020.005","url":null,"abstract":"Język polski na Kresach [Polish Language in the Eastern Borderlands] by Janusz Rieger Against the Background of Research on Borderland Polish After 2015This article presents the state of research in the field of studies on Borderland Polish after 2015. The author provides an overview of selected publications which concern the situation of the Polish language in Belarus, Lithuania, Ukraine and in the borderlands, discusses the issues and research problems they consider, and outlines the main areas of research. The article focuses on the contribution of Janusz Rieger to this field of study and on his latest monograph: Język polski na Kresach [The Polish Language in the Eastern Borderlands], published in 2019 Język polski na Kresach Janusza Riegera na tle badań nad polszczyzną kresową po roku 2015Artykuł przedstawia stan badań nad polszczyzną kresową po 2015 roku. Autorka dokonuje przeglądu wybranych pozycji traktujących o języku polskim na Litwie, Białorusi i Ukrainie oraz pograniczach, omawia przedstawione w publikacjach problemy i wątki badawcze, prezentuje kierunki eksploracji. Oddzielna uwaga została poświęcona dokonaniom w dziedzinie badań nad polszczyzną kresową Janusza Riegera, a także jego najnowszej monografii z 2019 roku pt. Język polski na Kresach.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42063264","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The Image of Kresy Wschodnie in Texts of Oral HistoryThe author assumes that KRESY (former Polish Eastern Borderlands) is a characteristic culturem of Polish culture. He considers culturems as concepts which are important for self-identification, and assumes that identity has a shape of a narrative. Consequently, he recognises that the culturem KRESY may have a significant impact on shaping the identity of people associated with the former lands of the Second Polish Republic, so-called Kresy Wschodnie. This article analyses three oral history texts from the author’s files. They reveal a strong connection between the image of KRESY and the Polish home (especially the manor house) and the roots of Kresowiak identity in national liberation traditions (especially the January Uprising). This image is characterised by a certain degree of idealisation: KRESY are viewed as a place of peaceful coexistence of numerous nations and cultures. The image of KRESY has changed over time. After the Polish-Bolshevik war, it was a place of lawlessness; after the creation of the Border Protection Corps (Korpus Ochrony Pogranicza, KOP) it was a place of peace. The Second World War was a turning point marking the end of Polish Kresy. Obraz Kresów Wschodnich w tekstach historii mówionejAutor wychodzi z założenia, że KRESY są kulturemem charakterystycznym dla kultury polskiej, przy czym kulturemy uznaje za pojęcia istotne dla samoidentyfikacji. Zakładając, że tożsamość ma postać narracyjną, uważa, że kulturem KRESY może mieć istotny wpływ na kształtowanie tożsamości ludzi związanych z ziemiami leżącymi na wschodzie II Rzeczpospolitej, czyli Kresami Wschodnimi. Analizie poddaje trzy teksty historii mówionej ze zbiorów własnych. Ujawnia się w nich silny związek obrazu KRESÓW z polskim domem (szczególnie dworem) i zakorzenienie tożsamości Kresowiaków w tradycjach narodowowyzwoleńczych (szczególnie powstania styczniowego). Obraz KRESÓW cechuje pewna idealizacja, przedstawiane są jako miejsce pokojowej koegzystencji licznych narodów i kultur. Obraz KRESÓW ulega zmianie w czasie. Po wojnie polsko-bolszewickiej to miejsce bezprawia, po powstaniu Korpusu Ochrony Pogranicza – pokoju. II wojna światowa stanowi cezurę, od której datuje się koniec polskich Kresów.
《口述历史文本》中的波兰东部边疆形象笔者认为波兰东部边疆是波兰文化的特色文化。他认为文化是对自我认同很重要的概念，并认为认同具有叙事的形式。因此，他认识到KRESY文化可能对塑造与波兰第二共和国前土地有关的人们的身份产生重大影响，即所谓的KRESY Wschodnie。本文分析了作者档案中的三篇口述历史文本。它们揭示了KRESY的形象与波兰家庭(特别是庄园)之间的强烈联系，以及民族解放传统(特别是一月起义)中kreswiak身份的根源。这幅图像具有一定程度的理想化特征:KRESY被视为众多民族和文化和平共处的地方。随着时间的推移，KRESY的形象发生了变化。波兰-布尔什维克战争之后，这里成了一个无法无天的地方;在边境保护军团(Korpus Ochrony Pogranicza, KOP)成立后，这里成了一个和平的地方。第二次世界大战是一个转折点，标志着波兰克里西的终结。Obraz Kresów Wschodnich w tekstach historii mówionejAutor wychodzi z założenia， że KRESY skoza文化特征stycznym dla culture polskiej, przyzym kulturemy uznaje za pojęcia istone dla samoidentyfikacji。Zakładając,żeż萨摩ść马postaćnarracyjną,映象ż,że kulturem KRESY莫że米氏ćistotny wpływ na kształtowanie,ż萨摩ści ludzi związanych z ziemiami leżącymi na wschodzie II Rzeczpospolitej czyli Kresami Wschodnimi。分析poddaje trzy teksty history mówionej ze zbiorów własnych。Ujawnia siwniich silny związek obrazu KRESÓW z polskim domem (szczególnie dworem) i zakorzenienie tożsamości Kresowiaków w tradycjach narodowowyzwoleńczych (szczególnie powstania styczniowego)。Obraz KRESÓW cechuje pewna idealizacja, prezedstawiane szako mijsce pokojowej koegzystencji licznych narodów i文化。Obraz KRESÓW ulega zmianie w czasie。Po wojnie polsko-bolszewickiej to mijjce bezprawia, Po popostanu Korpusu ochry porgranicza - pokoju。2 wojna światowa stanowi cezurzi, od której datuje siokoniec polskich Kresów。
{"title":"Obraz Kresów Wschodnich w tekstach historii mówionej","authors":"Damian Gocół","doi":"10.11649/abs.2020.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2020.004","url":null,"abstract":"The Image of Kresy Wschodnie in Texts of Oral HistoryThe author assumes that KRESY (former Polish Eastern Borderlands) is a characteristic culturem of Polish culture. He considers culturems as concepts which are important for self-identification, and assumes that identity has a shape of a narrative. Consequently, he recognises that the culturem KRESY may have a significant impact on shaping the identity of people associated with the former lands of the Second Polish Republic, so-called Kresy Wschodnie. This article analyses three oral history texts from the author’s files. They reveal a strong connection between the image of KRESY and the Polish home (especially the manor house) and the roots of Kresowiak identity in national liberation traditions (especially the January Uprising). This image is characterised by a certain degree of idealisation: KRESY are viewed as a place of peaceful coexistence of numerous nations and cultures. The image of KRESY has changed over time. After the Polish-Bolshevik war, it was a place of lawlessness; after the creation of the Border Protection Corps (Korpus Ochrony Pogranicza, KOP) it was a place of peace. The Second World War was a turning point marking the end of Polish Kresy. Obraz Kresów Wschodnich w tekstach historii mówionejAutor wychodzi z założenia, że KRESY są kulturemem charakterystycznym dla kultury polskiej, przy czym kulturemy uznaje za pojęcia istotne dla samoidentyfikacji. Zakładając, że tożsamość ma postać narracyjną, uważa, że kulturem KRESY może mieć istotny wpływ na kształtowanie tożsamości ludzi związanych z ziemiami leżącymi na wschodzie II Rzeczpospolitej, czyli Kresami Wschodnimi. Analizie poddaje trzy teksty historii mówionej ze zbiorów własnych. Ujawnia się w nich silny związek obrazu KRESÓW z polskim domem (szczególnie dworem) i zakorzenienie tożsamości Kresowiaków w tradycjach narodowowyzwoleńczych (szczególnie powstania styczniowego). Obraz KRESÓW cechuje pewna idealizacja, przedstawiane są jako miejsce pokojowej koegzystencji licznych narodów i kultur. Obraz KRESÓW ulega zmianie w czasie. Po wojnie polsko-bolszewickiej to miejsce bezprawia, po powstaniu Korpusu Ochrony Pogranicza – pokoju. II wojna światowa stanowi cezurę, od której datuje się koniec polskich Kresów.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45254975","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Names of Snakes in Latvian Texts of the Sixteenth and Seventeenth CenturiesThis article analyses the naming of snakes in sixteenth- and seventeenth-century Latvian texts which are taken from the Corpus of Early Written Latvian Texts, containing the first Latvian dictionaries, religious texts, and some secular texts. The objective of the paper is to try to determine how precisely the translators of religious texts rendered names of snakes, and to ascertain whether any semantic changes have taken place, or whether religious texts show specific use. The study also aims to find out if taboo of dangerous animals, snakes in particular, and related euphemisation is reflected in early Latvian texts. The paper focuses on four Latvian words: čūska, odze, zalktis, and tārps; two of them, odze and zalktis, from the sixteenth and seventeenth centuries until present time, have undergone significant semantic changes, probably because of euphemisation triggered by taboo. Comparison with the Lithuanian language allows to conclude that such usage, different from Modern Latvian, is neither specificity of old texts, nor incompetence of translators, but rather historical language facts. It is also established that in the sixteenth and seventeenth centuries animals as well as plants were not so strictly separated in peoples’ minds, the borders between their names were more fluid, therefore any of snakes’ names could be attributed to any snake species in Latvia. Nazwy węży w szesnasto- i siedemnastowiecznych tekstach łotewskichNiniejszy artykuł analizuje nazwy węży w szesnasto- i siedemnastowiecznych tekstach łotewskich, pochodzących z korpusu wczesnego piśmiennictwa łotewskiego, zawierającego pierwsze łotewskie słowniki, teksty religijne i świeckie. Autorka podejmuje próbę ustalenia, jak dokładnie tłumacze tekstów religijnych przekładali nazwy węży, oraz wyjaśnienia, czy zachodziły w tym zakresie zmiany semantyczne i czy teksty religijne zawierają specyficzne użycia. Artykuł ma również na celu ustalenie, czy tabu w odniesieniu do groźnych zwierząt, zwłaszcza węży, i związana z nim eufemizacja znajdują odzwierciedlenie we wczesnych tekstach łotewskich. Analiza skupia się na czterech łotewskich leksemach: čūska, odze, zalktis i tārps. W okresie od XVI i XVII wieku do czasów współczesnych, dwa z nich, odze i zalktis, uległy znacznym zmianom semantycznym, prawdopodobnie wywołanym eufemizacją wynikającą z tabu. Porównanie z językiem litewskim pozwala stwierdzić, że takie użycie, odmienne niż we współczesnej łotewszczyźnie, nie wynika ze specyfiki wczesnych tekstów łotewskich ani z braku kompetencji tłumaczy, lecz z historii języka. Jak wykazano, w XVI i XVII wieku poszczególne zwierzęta i rośliny nie były tak mocno wyodrębnione w ludzkiej świadomości, granice pomiędzy ich nazwami były bardziej płynne, a zatem wszystkie omawiane nazwy można przypisać wszystkim gatunkom węży występującym na Łotwie.
16世纪和17世纪拉脱维亚文本中蛇的名字本文分析了16世纪和17世纪拉脱维亚文本中蛇的命名，这些文本取自拉脱维亚早期书面文本语料库，其中包含第一批拉脱维亚词典，宗教文本和一些世俗文本。本文的目的是试图确定宗教文本的译者如何准确地翻译蛇的名字，并确定是否发生了任何语义变化，或者宗教文本是否显示出特定的用法。该研究还旨在找出是否禁忌的危险动物，特别是蛇，以及相关的委婉语反映在早期拉脱维亚文本。本文的重点是四个拉脱维亚词:čūska, odze, zalktis和tārps;其中的两个，oze和zalktis，从16和17世纪到现在，经历了重大的语义变化，可能是因为禁忌引发的委婉语。与立陶宛语比较，我们可以得出这样的结论:与现代拉脱维亚语不同，这种用法既不是旧文本的特点，也不是翻译的无能，而是历史语言事实。此外，在16世纪和17世纪，动物和植物在人们的头脑中并没有如此严格地分开，它们的名字之间的界限更不固定，因此任何蛇的名字都可以归因于拉脱维亚的任何蛇种。Nazwy węży w szesnasto——我siedemnastowiecznych tekstachłotewskichNiniejszy artykułanalizuje Nazwy węży w szesnasto——我siedemnastowiecznych tekstachłotewskich, pochodzą进入z korpusu wczesnegoπśmiennictwałotewskiego, zawierającego pierwszełotewskie年代łowniki, teksty religijne我świeckie。Autorka podejmuje próbę ustalenia, jak dokładnie tłumacze tekstów religijnych przekładali nazwy węży, oraz wyjaśnienia, czy zachodziły wtym zakresie zmiany semantyczne czy teksty religijne zawierajespecyzne użycia。artykuowma również na celu ustalenie, czy tabu w odniesieniu do groźnych zwierząt, zwłaszcza węży, i związana z nim eufemizacja znajdujje odzwierciedlenie我们wczesnych tekstach łotewskich。捷克斯洛伐克分析中心łotewskich leksemach: čūska, odze, zalktis tārps。W okresie XVI XVII wieku do czasów współczesnych, dwa z niich, odze i zalktis, uległy znacznym zmianom semantynym, prawdopodobnie wywołanym eufemizacjje wynikającą z tabu。Porównanie z językiem litewskim pozwala stwierdziki， że takie użycie, odmienne nizewe współczesnej łotewszczyźnie, niewynika ze specyfiki wczesnych tekstów łotewskich ani z braku kompetencji tłumaczy, lecz z historii języka。木菠萝wykazano w十六我十七wieku poszczegolne zwierzę助教我roś划线的聂ły达克mocno wyodrębnione w ludzkiejświadomości, granice pomiędzy我nazwamiły bardziej płynne,一个zatem wszystkie omawiane nazwy莫żna przypisaćwszystkim gatunkom węży występującym naŁotwie。
{"title":"Names of Snakes in Latvian Texts of the Sixteenth and Seventeenth Centuries","authors":"Anta Trumpa","doi":"10.11649/abs.2020.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2020.003","url":null,"abstract":"Names of Snakes in Latvian Texts of the Sixteenth and Seventeenth CenturiesThis article analyses the naming of snakes in sixteenth- and seventeenth-century Latvian texts which are taken from the Corpus of Early Written Latvian Texts, containing the first Latvian dictionaries, religious texts, and some secular texts. The objective of the paper is to try to determine how precisely the translators of religious texts rendered names of snakes, and to ascertain whether any semantic changes have taken place, or whether religious texts show specific use. The study also aims to find out if taboo of dangerous animals, snakes in particular, and related euphemisation is reflected in early Latvian texts. The paper focuses on four Latvian words: čūska, odze, zalktis, and tārps; two of them, odze and zalktis, from the sixteenth and seventeenth centuries until present time, have undergone significant semantic changes, probably because of euphemisation triggered by taboo. Comparison with the Lithuanian language allows to conclude that such usage, different from Modern Latvian, is neither specificity of old texts, nor incompetence of translators, but rather historical language facts. It is also established that in the sixteenth and seventeenth centuries animals as well as plants were not so strictly separated in peoples’ minds, the borders between their names were more fluid, therefore any of snakes’ names could be attributed to any snake species in Latvia. Nazwy węży w szesnasto- i siedemnastowiecznych tekstach łotewskichNiniejszy artykuł analizuje nazwy węży w szesnasto- i siedemnastowiecznych tekstach łotewskich, pochodzących z korpusu wczesnego piśmiennictwa łotewskiego, zawierającego pierwsze łotewskie słowniki, teksty religijne i świeckie. Autorka podejmuje próbę ustalenia, jak dokładnie tłumacze tekstów religijnych przekładali nazwy węży, oraz wyjaśnienia, czy zachodziły w tym zakresie zmiany semantyczne i czy teksty religijne zawierają specyficzne użycia. Artykuł ma również na celu ustalenie, czy tabu w odniesieniu do groźnych zwierząt, zwłaszcza węży, i związana z nim eufemizacja znajdują odzwierciedlenie we wczesnych tekstach łotewskich. Analiza skupia się na czterech łotewskich leksemach: čūska, odze, zalktis i tārps. W okresie od XVI i XVII wieku do czasów współczesnych, dwa z nich, odze i zalktis, uległy znacznym zmianom semantycznym, prawdopodobnie wywołanym eufemizacją wynikającą z tabu. Porównanie z językiem litewskim pozwala stwierdzić, że takie użycie, odmienne niż we współczesnej łotewszczyźnie, nie wynika ze specyfiki wczesnych tekstów łotewskich ani z braku kompetencji tłumaczy, lecz z historii języka. Jak wykazano, w XVI i XVII wieku poszczególne zwierzęta i rośliny nie były tak mocno wyodrębnione w ludzkiej świadomości, granice pomiędzy ich nazwami były bardziej płynne, a zatem wszystkie omawiane nazwy można przypisać wszystkim gatunkom węży występującym na Łotwie.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46521245","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
1919: Memory of Vilnius – memory in VilniusThis article applies the framework of three types of memory – individual, communicative and cultural – as an effective tool for describing the phenomenon of “circulation” of the content of memory in communities of memory. I approach the Polish community in Vilnius, especially the intelligentsia, as a community of memory, and show how the three forms of memory were activated at a particular historical time. I argue that the year 1919 and the time of reviving Vilnius University was crucial for the transfer of the content of communicative memory in general, and family memory in particular, to cultural memory. The effort to revive the university was directly related to the restoration of cultural memory in the urban landscape of Vilnius. The person who played the main role in this process was Ferdynand Ruszczyc, the artistic supervisor of revitalisation of university buildings, the author of toponyms and the key figure of cultural life of the city at the time. Rok 1919: pamięć Wilna – pamięć w WilnieW swoim artykule przywołuję wyodrębnione przez współczesnych badaczy trzy formy pamięci: indywidualną, komunikacyjną, kulturową – i traktuję je jako poręczne narzędzie do opisywania zjawiska „cyrkulacji” treści pamięci we wspólnotach pamiętających. Za taką pamiętającą wspólnotę uznaję polską społeczność Wilna, zwłaszcza inteligencję, i ukazuję, w jaki sposób aktywizowały się te trzy formy pamięci w konkretnym czasie historycznym. Stawiam tezę, iż rok 1919 i czas pracy nad wskrzeszeniem uniwersytetu był kluczowy dla przeniesienia treści pamięci komunikacyjnej, zwłaszcza jej postaci rodzinnej, do pamięci kulturowej. Prace nad wskrzeszeniem uniwersytetu łączyły się bezpośrednio z przywracaniem pamięci kulturowej w przestrzeni miasta. Zasadniczą rolę w tym procesie odegrał Ferdynand Ruszczyc jako artystyczny opiekun prac rewitalizacyjnych gmachów uniwersyteckich, autor toponimów i kluczowa postać ówczesnej kultury wileńskiej.
{"title":"Rok 1919: pamięć Wilna – pamięć w Wilnie","authors":"Walentyna Krupowies","doi":"10.11649/abs.2018.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/abs.2018.003","url":null,"abstract":"1919: Memory of Vilnius – memory in VilniusThis article applies the framework of three types of memory – individual, communicative and cultural – as an effective tool for describing the phenomenon of “circulation” of the content of memory in communities of memory. I approach the Polish community in Vilnius, especially the intelligentsia, as a community of memory, and show how the three forms of memory were activated at a particular historical time. I argue that the year 1919 and the time of reviving Vilnius University was crucial for the transfer of the content of communicative memory in general, and family memory in particular, to cultural memory. The effort to revive the university was directly related to the restoration of cultural memory in the urban landscape of Vilnius. The person who played the main role in this process was Ferdynand Ruszczyc, the artistic supervisor of revitalisation of university buildings, the author of toponyms and the key figure of cultural life of the city at the time. Rok 1919: pamięć Wilna – pamięć w WilnieW swoim artykule przywołuję wyodrębnione przez współczesnych badaczy trzy formy pamięci: indywidualną, komunikacyjną, kulturową – i traktuję je jako poręczne narzędzie do opisywania zjawiska „cyrkulacji” treści pamięci we wspólnotach pamiętających. Za taką pamiętającą wspólnotę uznaję polską społeczność Wilna, zwłaszcza inteligencję, i ukazuję, w jaki sposób aktywizowały się te trzy formy pamięci w konkretnym czasie historycznym. Stawiam tezę, iż rok 1919 i czas pracy nad wskrzeszeniem uniwersytetu był kluczowy dla przeniesienia treści pamięci komunikacyjnej, zwłaszcza jej postaci rodzinnej, do pamięci kulturowej. Prace nad wskrzeszeniem uniwersytetu łączyły się bezpośrednio z przywracaniem pamięci kulturowej w przestrzeni miasta. Zasadniczą rolę w tym procesie odegrał Ferdynand Ruszczyc jako artystyczny opiekun prac rewitalizacyjnych gmachów uniwersyteckich, autor toponimów i kluczowa postać ówczesnej kultury wileńskiej.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42167072","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The names of values in the linguistic worldview of LithuaniansReviewKristina Rutkovska, Marius Smetona, Irena Smetonienė. Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje. Monografija [Values in the linguistic worldview of Lithuanians: A monograph]. Foreword in Polish and Lithuanian by Jerzy Bartmiński. Vilnius: Vilniaus universiteto Filologijos fakultetas, Akademinė leidyba, 2017, 300 pp. ISBN 978-9955-33-715-7Lithuanian ethnolinguistics is a relatively young discipline. In 2017, it was enriched by a valuable monograph written by three researchers from Vilnius University: Kristina Rutkovska, Marius Smetona and Irena Smetonienė, participants in the international project EUROJOS, who have made a significant contribution to the Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów (Axiological lexicon of the Slavs and their neighbours).Their study entitled Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje (Values in the linguistic worldview of Lithuanians), with a foreword by Jerzy Bartmiński, offers a full semantic description of six key names of values (concepts): HOME, FAMILY, WORK, EUROPE, FREEDOM and HONOUR. It also analyses two concepts stemming from the most archaic sources of human culture: FIRE and WATER. Nazwy wartości w językowym obrazie świata LitwinówRecenzjaKristina Rutkovska, Marius Smetona, Irena Smetonienė. Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje. Monografija [Wartości w językowym obrazie świata Litwina. Monografia]. Przedmowa w języku polskim i litewskim Jerzego Bartmińskiego. Vilnius: Vilniaus universiteto Filologijos fakultetas, Akademinė leidyba, 2017, 300 ss. ISBN 978-9955-33-715-7Litewska etnolingwistyka jest dyscypliną młodą. W 2017 roku wzbogaciła się o cenną monografię napisaną przez troje badaczy z Uniwersytetu Wileńskiego, Krystynę Rutkowską, Mariusa Smetonę i Irenę Smetonienė, uczestników międzynarodowego projektu EUROJOS, współpracujących przy tworzeniu Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadow.Opracowanie pod tytułem Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje [Wartości w językowym obrazie świata Litwina], z przedmową Jerzego Bartmińskiego, zawiera pełne charakterystyki semantyczne sześciu kluczowych nazw wartości (konceptów): DOMU, RODZINY, PRACY, EUROPY, WOLNOŚCI i HONORU oraz dwóch pojęć, WODY i OGNIA, sięgających najbardziej archaicznych źródeł kultury ludzkiej.
立陶宛评论语言世界观中的价值观名称Kristina Rutkovska、Marius Smetona、Irena Smetonienï。Vertybës lietuvio pasaulïvaizdyje。[立陶宛人语言世界观中的价值观：专著]。Jerzy Bartmiński的波兰语和立陶宛语前言。维尔纽斯：Vilniaus universiteto Filologijos fakultetas，Akademinïleidyba，2017，300页。ISBN 978-9955-33-715-7立陶宛民族语言学是一门相对年轻的学科。2017年，维尔纽斯大学的三位研究人员撰写了一本有价值的专著，丰富了这本书的内容：国际项目EUROJOS的参与者Kristina Rutkovska、Marius Smetona和Irena Smetonienë，他们的研究题为Vertybës lietuvio pasaulïvaizdyje（立陶宛人语言世界观中的价值观），由Jerzy Bartmiński作序，对价值观（概念）的六个关键名称进行了完整的语义描述：家、家庭、工作，欧洲、自由和荣誉。它还分析了两个来自人类文化最古老来源的概念：火和水。世界语言形象中的价值观名称立陶宛评论Kristina Rutkovska，Marius Smetona，Irena Smetonienï。Vertybës lietuvio pasaulïvaizdyje。专著[立陶宛世界语言形象中的价值观。专著]。耶日·巴特明斯基的波兰语和立陶宛语序言。维尔纽斯：Vilniaus universiteto Filologijos fakultetas，Akademinïleidyba，2017，300 ss。ISBN 978-9955-33-715-7立陶宛民族语言学是一门年轻的学科。2017年，维尔纽斯大学的三位研究人员Krystyna Rutkowska、Marius Smetona和Irena Smetonienë撰写了一本有价值的专著，他们是国际EUROJOS项目的参与者，这篇题为Vertybës lietuvio pasaulïvaizdyje[立陶宛世界语言形象中的价值观]的论文，由耶日·巴特明斯基作序，包含了六个关键价值观（概念）的完整语义特征：家、家庭、工作、欧洲、自由和荣誉以及两个概念，水与火，追溯到人类文化最古老的源头。
{"title":"Nazwy wartości w językowym obrazie świata Litwinów","authors":"Zofia Sawaniewska-Mochowa","doi":"10.11649/ABS.2018.017","DOIUrl":"https://doi.org/10.11649/ABS.2018.017","url":null,"abstract":"The names of values in the linguistic worldview of LithuaniansReviewKristina Rutkovska, Marius Smetona, Irena Smetonienė. Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje. Monografija [Values in the linguistic worldview of Lithuanians: A monograph]. Foreword in Polish and Lithuanian by Jerzy Bartmiński. Vilnius: Vilniaus universiteto Filologijos fakultetas, Akademinė leidyba, 2017, 300 pp. ISBN 978-9955-33-715-7Lithuanian ethnolinguistics is a relatively young discipline. In 2017, it was enriched by a valuable monograph written by three researchers from Vilnius University: Kristina Rutkovska, Marius Smetona and Irena Smetonienė, participants in the international project EUROJOS, who have made a significant contribution to the Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów (Axiological lexicon of the Slavs and their neighbours).Their study entitled Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje (Values in the linguistic worldview of Lithuanians), with a foreword by Jerzy Bartmiński, offers a full semantic description of six key names of values (concepts): HOME, FAMILY, WORK, EUROPE, FREEDOM and HONOUR. It also analyses two concepts stemming from the most archaic sources of human culture: FIRE and WATER. Nazwy wartości w językowym obrazie świata LitwinówRecenzjaKristina Rutkovska, Marius Smetona, Irena Smetonienė. Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje. Monografija [Wartości w językowym obrazie świata Litwina. Monografia]. Przedmowa w języku polskim i litewskim Jerzego Bartmińskiego. Vilnius: Vilniaus universiteto Filologijos fakultetas, Akademinė leidyba, 2017, 300 ss. ISBN 978-9955-33-715-7Litewska etnolingwistyka jest dyscypliną młodą. W 2017 roku wzbogaciła się o cenną monografię napisaną przez troje badaczy z Uniwersytetu Wileńskiego, Krystynę Rutkowską, Mariusa Smetonę i Irenę Smetonienė, uczestników międzynarodowego projektu EUROJOS, współpracujących przy tworzeniu Leksykonu aksjologicznego Słowian i ich sąsiadow.Opracowanie pod tytułem Vertybės lietuvio pasaulėvaizdyje [Wartości w językowym obrazie świata Litwina], z przedmową Jerzego Bartmińskiego, zawiera pełne charakterystyki semantyczne sześciu kluczowych nazw wartości (konceptów): DOMU, RODZINY, PRACY, EUROPY, WOLNOŚCI i HONORU oraz dwóch pojęć, WODY i OGNIA, sięgających najbardziej archaicznych źródeł kultury ludzkiej.","PeriodicalId":53746,"journal":{"name":"Acta Baltico-Slavica","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2018-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42894531","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：