Artykuł stanowi próbę przedstawienia kwestii organizacji prokuratury powszechnej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na podstawie przepisów ustawy z 20 lipca 1950 r. o prokuraturze powszechnej. Zostały wtedy wprowadzone niektóre modele prokuratury i szczególną wagę kładziono na rozwój i zasady socjalistycznej prokuratury w Związku Sowieckim, a później na zaadaptowanie tych rozwiązań w polskim systemie prawnym. Ustawa z 20 lipca 1950 r. odrzuciła zasady organizacji prokuratury w stylu kapitalistycznym, które obowiązywały dotychczas, ponieważ uznano je za sprzeczne z nowym ustrojem państwa. Zastąpiono je rozwiązaniami, na podstawie których prokuratura została oddzielona od Ministerstwa Sprawiedliwości i stała się w ten sposób instytucją niezależną od wszystkich organów administracji publicznej. Pomimo tego, że przepisy formalnie przewidywały podporządkowanie prokuratury Radzie Stanu, w rzeczywistości o kierunku i funkcjonowaniu prokuratury decydowali dygnitarze partii komunistycznej. Komuniści potrzebowali w pełni posłusznego im organu władzy, dzięki któremu mogliby osiągać swoje cele. W konsekwencji prokuratura, której głównym zadaniem było ściganie przestępstw, stała się instytucją kontrolno-nadzorczą skierowaną nie tylko na pojedynczych obywateli, ale także na organizacje i urzędy. Obowiązki te były wykonywane na podstawie nadanych jej uprawnień w postaci tzw. nadzoru ogólnego, którego wyznacznikiem wykonania miała być kara represyjna. Ustawa ta, mimo że była dość ogólna i lakoniczna (składała się z dwudziestu czterech części, z których siedem stanowiło przepisy przejściowe i końcowe), wprowadziła wszystkie elementy niezbędne do wdrożenia w Polsce socjalistycznej prokuratury w oparciu o koncepcję Lenina. Socjalistyczny model prokuratury obowiązywał w Polsce aż do czasu przemian społeczno-politycznych w 1989 r.
{"title":"Organizacja prokuratury powszechnej według ustawy z 20 lipca 1950 r. o Prokuraturze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej","authors":"Adam Obara","doi":"10.14746/cph.2021.2.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.2.12","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi próbę przedstawienia kwestii organizacji prokuratury powszechnej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na podstawie przepisów ustawy z 20 lipca 1950 r. o prokuraturze powszechnej. Zostały wtedy wprowadzone niektóre modele prokuratury i szczególną wagę kładziono na rozwój i zasady socjalistycznej prokuratury w Związku Sowieckim, a później na zaadaptowanie tych rozwiązań w polskim systemie prawnym. Ustawa z 20 lipca 1950 r. odrzuciła zasady organizacji prokuratury w stylu kapitalistycznym, które obowiązywały dotychczas, ponieważ uznano je za sprzeczne z nowym ustrojem państwa. Zastąpiono je rozwiązaniami, na podstawie których prokuratura została oddzielona od Ministerstwa Sprawiedliwości i stała się w ten sposób instytucją niezależną od wszystkich organów administracji publicznej. Pomimo tego, że przepisy formalnie przewidywały podporządkowanie prokuratury Radzie Stanu, w rzeczywistości o kierunku i funkcjonowaniu prokuratury decydowali dygnitarze partii komunistycznej. Komuniści potrzebowali w pełni posłusznego im organu władzy, dzięki któremu mogliby osiągać swoje cele. W konsekwencji prokuratura, której głównym zadaniem było ściganie przestępstw, stała się instytucją kontrolno-nadzorczą skierowaną nie tylko na pojedynczych obywateli, ale także na organizacje i urzędy. Obowiązki te były wykonywane na podstawie nadanych jej uprawnień w postaci tzw. nadzoru ogólnego, którego wyznacznikiem wykonania miała być kara represyjna. Ustawa ta, mimo że była dość ogólna i lakoniczna (składała się z dwudziestu czterech części, z których siedem stanowiło przepisy przejściowe i końcowe), wprowadziła wszystkie elementy niezbędne do wdrożenia w Polsce socjalistycznej prokuratury w oparciu o koncepcję Lenina. Socjalistyczny model prokuratury obowiązywał w Polsce aż do czasu przemian społeczno-politycznych w 1989 r.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47934011","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł dotyczy kwestii dostępu do zawodu adwokata w latach 1926–1938. Było to związane z ujednoliceniem przepisów dotyczących organizacji i funkcjonowania polskiej palestry. Rosnące zainteresowanie tym zawodem prawniczym, również wśród kobiet, spowodowało duży wzrost liczby aplikantów, a w konsekwencji adwokatów, o czym świadczą dane zawarte w sprawozdaniach Rady Adwokackiej w Warszawie. Środowisko adwokatów zrzeszonych w Izbie Warszawskiej starało się przeciwdziałać tej tendencji, dążąc do wprowadzania kolejnych ograniczeń.
{"title":"Dostęp do zawodu adwokata w świetle sprawozdań Izby Adwokackiej w Warszawie z lat 1925–1938","authors":"D. Wiśniewska","doi":"10.14746/cph.2021.1.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.15","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy kwestii dostępu do zawodu adwokata w latach 1926–1938. Było to związane z ujednoliceniem przepisów dotyczących organizacji i funkcjonowania polskiej palestry. Rosnące zainteresowanie tym zawodem prawniczym, również wśród kobiet, spowodowało duży wzrost liczby aplikantów, a w konsekwencji adwokatów, o czym świadczą dane zawarte w sprawozdaniach Rady Adwokackiej w Warszawie. Środowisko adwokatów zrzeszonych w Izbie Warszawskiej starało się przeciwdziałać tej tendencji, dążąc do wprowadzania kolejnych ograniczeń.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49165416","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł dotyczy stosowania prawa łaski na terenie byłego zaboru pruskiego w okresie, gdy głową państwa był Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. Ukazano w nim sposób, w jaki Kancelaria Cywilna Naczelnika Państwa stosowała prawo na terenie byłego zaboru pruskiego, oraz przedstawiono dane statystyczne odnoszące się do problematyki przestępstw, systemów prawnych i decyzji podjętych przez Naczelnika Państwa.
{"title":"Prawo łaski stosowane przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w byłym zaborze pruskim w latach 1919–1922 w świetle zachowanych akt Archiwum Akt Nowych w Warszawie","authors":"A. Bojarski","doi":"10.14746/cph.2021.1.13","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.13","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy stosowania prawa łaski na terenie byłego zaboru pruskiego w okresie, gdy głową państwa był Naczelnik Państwa Józef Piłsudski. Ukazano w nim sposób, w jaki Kancelaria Cywilna Naczelnika Państwa stosowała prawo na terenie byłego zaboru pruskiego, oraz przedstawiono dane statystyczne odnoszące się do problematyki przestępstw, systemów prawnych i decyzji podjętych przez Naczelnika Państwa.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42801051","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W XVI w. w polskich miastach zaczęły powstawać drukowane dzieła prawnicze oparte na prawie magdeburskim. W artykule przeanalizowano je pod kątem obecności odwołań do istotnego w tym prawie symbolu miecza. Użycia słowa miecz/gladius w pracach Cervusa-Tucholczyka, Jaskiera, Cerasinusa, Groickiego i Szczerbica poddano typologii według intensywności sensu symbolicznego („znaczenie dosłowne”, „język i obyczajowość”, „symbol pojęć abstrakcyjnych”). Przeanalizowano przypadki należące do poszczególnych kategorii. Zbadano także ich obecność w poszczególnych tekstach, co doprowadziło do wniosku o zależności intensywności (jakościowej i ilościowej) tych odwołań od stopnia bliskości danego tekstu do Zwierciadła saskiego i Weichbildu oraz od obecności w danym tekście glosy. Postawiono wniosek o nikłej recepcji ideowych treści prawa niemieckiego w miastach polskich. Propozycje wyjaśnienia tego zjawiska odwołują się do 1) braku w Polsce rozróżnienia między miastami dysponującymi i niedysponującymi iure gladii, 2) odmienności struktur politycznych Polski i obszaru niemieckojęzycznego, 3) zakorzenienia symbolu miecza na obszarach niemieckich, wyrażającego się i wtórnie wzmacnianego istnieniem figur Rolandów. Symbolika miecza była zatem w Polsce pozbawiona oparcia w przestrzeni miejskiej i w wyobrażeniach politycznych. Postawiono także tezę, że prawo magdeburskie nie służyło określaniu pozycji polskich miast w szerszej strukturze ani zapewnianiu ideowych podstaw ich funkcjonowania jako wspólnot politycznych.
{"title":"Symbolika miecza w polskich XVI-wiecznych kompendiach prawa miejskiego","authors":"Grzegorz Bryl","doi":"10.14746/cph.2021.1.18","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.18","url":null,"abstract":"W XVI w. w polskich miastach zaczęły powstawać drukowane dzieła prawnicze oparte na prawie magdeburskim. W artykule przeanalizowano je pod kątem obecności odwołań do istotnego w tym prawie symbolu miecza. Użycia słowa miecz/gladius w pracach Cervusa-Tucholczyka, Jaskiera, Cerasinusa, Groickiego i Szczerbica poddano typologii według intensywności sensu symbolicznego („znaczenie dosłowne”, „język i obyczajowość”, „symbol pojęć abstrakcyjnych”). Przeanalizowano przypadki należące do poszczególnych kategorii. Zbadano także ich obecność w poszczególnych tekstach, co doprowadziło do wniosku o zależności intensywności (jakościowej i ilościowej) tych odwołań od stopnia bliskości danego tekstu do Zwierciadła saskiego i Weichbildu oraz od obecności w danym tekście glosy. Postawiono wniosek o nikłej recepcji ideowych treści prawa niemieckiego w miastach polskich. Propozycje wyjaśnienia tego zjawiska odwołują się do 1) braku w Polsce rozróżnienia między miastami dysponującymi i niedysponującymi iure gladii, 2) odmienności struktur politycznych Polski i obszaru niemieckojęzycznego, 3) zakorzenienia symbolu miecza na obszarach niemieckich, wyrażającego się i wtórnie wzmacnianego istnieniem figur Rolandów. Symbolika miecza była zatem w Polsce pozbawiona oparcia w przestrzeni miejskiej i w wyobrażeniach politycznych. Postawiono także tezę, że prawo magdeburskie nie służyło określaniu pozycji polskich miast w szerszej strukturze ani zapewnianiu ideowych podstaw ich funkcjonowania jako wspólnot politycznych.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46327648","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Spór o granicę austriacko-węgierską przy Morskim Oko był po rozbiorowym rabunku (1772 r.) kontynuacją ciągnącego się od XVI w. konfliktu granicznego między Królestwem Polskim a Węgrami. Próby ugodowego ustalenia granicy nie przyniosły przez niemal cały XIX w. efektu. W 1879 r. majątek graniczny po stronie węgierskiej (Jaworzyna) kupił pruski książę Chrystian Hohenlohe i podjął działania w celu zajęcia spornego terytorium. Jednak gdy hrabia Władysław Zamoyski w 1889 r. kupił w Galicji dobra (Zakopane) położone z drugiej strony spornego obszaru, zdecydowanie przeciwstawił się roszczeniom pruskiego magnata. Konflikt o własność prywatną (konflikt prawa cywilnego) eskalował w postaci sąsiedzkich gwałtów i trafiał przed sądy, jednak ich orzeczenia, bez ustalenia przynależności politycznej (państwowej) spornego terytorium, nie mogły wiązać zwaśnionych stron. Wobec zagrożenia bezpieczeństwa i spokoju na granicy austriacko-węgierskiej (doszło nawet do grożenia przez żandarmów węgierskich urzędnikom sądowym Galicji bronią palną) rządy w Wiedniu i Budapeszcie doszły do porozumienia, ustalając poufnie linię podziału. Ponieważ uznano, że publiczne ujawnienie rządowego kompromisu, wiążące się z przyznaniem do wzajemnych ustępstw obu stron, zostanie wykorzystane w walce politycznej zarówno w Austrii, jak i na Węgrzech, postanowiono zrzucić odpowiedzialność za kompromis na międzynarodowy sąd polubowny. W artykule autor przedstawia rozwiązania oraz instrumenty polityczne i prawne, do których sięgnęły władze obu państw, by zapewnić taki wyrok sądu rozjemczego, który realizowałby wcześniej przyjęte międzyrządowe porozumienie, a równocześnie przenosiłby na trybunał odium za dokonane ustępstwa.
{"title":"Sąd polubowny w Grazu – kształtowanie się organizacyjnej koncepcji rozstrzygnięcia sporu granicznego i podteksty tego procesu","authors":"J. Matuszewski","doi":"10.14746/cph.2021.1.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.12","url":null,"abstract":"Spór o granicę austriacko-węgierską przy Morskim Oko był po rozbiorowym rabunku (1772 r.) kontynuacją ciągnącego się od XVI w. konfliktu granicznego między Królestwem Polskim a Węgrami. Próby ugodowego ustalenia granicy nie przyniosły przez niemal cały XIX w. efektu. W 1879 r. majątek graniczny po stronie węgierskiej (Jaworzyna) kupił pruski książę Chrystian Hohenlohe i podjął działania w celu zajęcia spornego terytorium. Jednak gdy hrabia Władysław Zamoyski w 1889 r. kupił w Galicji dobra (Zakopane) położone z drugiej strony spornego obszaru, zdecydowanie przeciwstawił się roszczeniom pruskiego magnata. Konflikt o własność prywatną (konflikt prawa cywilnego) eskalował w postaci sąsiedzkich gwałtów i trafiał przed sądy, jednak ich orzeczenia, bez ustalenia przynależności politycznej (państwowej) spornego terytorium, nie mogły wiązać zwaśnionych stron. Wobec zagrożenia bezpieczeństwa i spokoju na granicy austriacko-węgierskiej (doszło nawet do grożenia przez żandarmów węgierskich urzędnikom sądowym Galicji bronią palną) rządy w Wiedniu i Budapeszcie doszły do porozumienia, ustalając poufnie linię podziału. Ponieważ uznano, że publiczne ujawnienie rządowego kompromisu, wiążące się z przyznaniem do wzajemnych ustępstw obu stron, zostanie wykorzystane w walce politycznej zarówno w Austrii, jak i na Węgrzech, postanowiono zrzucić odpowiedzialność za kompromis na międzynarodowy sąd polubowny. W artykule autor przedstawia rozwiązania oraz instrumenty polityczne i prawne, do których sięgnęły władze obu państw, by zapewnić taki wyrok sądu rozjemczego, który realizowałby wcześniej przyjęte międzyrządowe porozumienie, a równocześnie przenosiłby na trybunał odium za dokonane ustępstwa.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49100038","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Władze państwowe Księstwa Warszawskiego starały się zabezpieczyć interesy żołnierzy w postępowaniach sądowych. Wśród aktów zawierających przepisy chroniące żołnierzy były uchwała Komisji Rządzącej z dnia 30 stycznia 1807 r., uchwała Rady Stanu z dnia 4 lipca 1809 r. i dekret królewski z dnia 15 lipca 1812 r. Najszerszą ochronę zapewniały przepisy uchwały Komisji Rządzącej. W dwóch kolejnych aktach przewidziano możliwość stosowania we wszystkich postepowaniach art. 21 procedury cywilnej.
{"title":"Szczególna ochrona prawna żołnierzy w postępowaniach sądowych i egzekucyjnych w Księstwie Warszawskim","authors":"Marek Krzymkowski","doi":"10.14746/cph.2021.1.10","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.10","url":null,"abstract":"Władze państwowe Księstwa Warszawskiego starały się zabezpieczyć interesy żołnierzy w postępowaniach sądowych. Wśród aktów zawierających przepisy chroniące żołnierzy były uchwała Komisji Rządzącej z dnia 30 stycznia 1807 r., uchwała Rady Stanu z dnia 4 lipca 1809 r. i dekret królewski z dnia 15 lipca 1812 r. Najszerszą ochronę zapewniały przepisy uchwały Komisji Rządzącej. W dwóch kolejnych aktach przewidziano możliwość stosowania we wszystkich postepowaniach art. 21 procedury cywilnej.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42424441","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Oprócz starobabilońskich zbiorów prawnych, także dokumenty prawne pochodzące z tego okresu pokazują, że procedury związane z procesem sądowym w Babilonii w pierwszej połowie drugiego tysiąclecia p.n.e. miały wyraźnie znormalizowaną postać. Sugerują to zarówno paragrafy 9–13 Praw Hammurabiego, jak i liczne dokumenty procesowe. Niestety, żadna z tych kategorii tekstów nie pozwala stwierdzić, czy był to efekt porządkowania doświadczeń płynących z praktyki, czy też odgórnych regulacji ze strony władzy państwowej. Odrębną kategorią tekstów mówiących o przebiegu i procedurach w starobabilońskim procesie są listy z tej epoki, w których pojawiają się wzmianki o dekretach królewskich (ṣimdatum / ṣimdat šarrim), które regulują, jak ma przebiegać proces sądowy, a nawet samo ogłoszenie wyroku. Wszystkie sprawy, w przypadku których nakazuje się postępowanie zgodnie z dekretami królewskimi, związane są z osobami funkcjonującymi w ramach aparatu administracyjnego państwa. Może to oznaczać, że był on zobowiązany do popularyzowania prawa stanowionego przez władzę. Wprawdzie dotychczas nie zidentyfikowano tekstów, które noszą nazwę ṣimdatum bądź ṣimdat šarrim, lecz mogły mieć one postać konkretnych zaleceń, odnoszących się do problemów prawnych, jak np. AbB 3 1, który zawiera prosty zakaz określonych działań.
{"title":"Starobabilońskie prawo sądowe w świetle listów z epoki","authors":"Witold Tyborowski","doi":"10.14746/cph.2021.1.1","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.1","url":null,"abstract":"Oprócz starobabilońskich zbiorów prawnych, także dokumenty prawne pochodzące z tego okresu pokazują, że procedury związane z procesem sądowym w Babilonii w pierwszej połowie drugiego tysiąclecia p.n.e. miały wyraźnie znormalizowaną postać. Sugerują to zarówno paragrafy 9–13 Praw Hammurabiego, jak i liczne dokumenty procesowe. Niestety, żadna z tych kategorii tekstów nie pozwala stwierdzić, czy był to efekt porządkowania doświadczeń płynących z praktyki, czy też odgórnych regulacji ze strony władzy państwowej. Odrębną kategorią tekstów mówiących o przebiegu i procedurach w starobabilońskim procesie są listy z tej epoki, w których pojawiają się wzmianki o dekretach królewskich (ṣimdatum / ṣimdat šarrim), które regulują, jak ma przebiegać proces sądowy, a nawet samo ogłoszenie wyroku. Wszystkie sprawy, w przypadku których nakazuje się postępowanie zgodnie z dekretami królewskimi, związane są z osobami funkcjonującymi w ramach aparatu administracyjnego państwa. Może to oznaczać, że był on zobowiązany do popularyzowania prawa stanowionego przez władzę. Wprawdzie dotychczas nie zidentyfikowano tekstów, które noszą nazwę ṣimdatum bądź ṣimdat šarrim, lecz mogły mieć one postać konkretnych zaleceń, odnoszących się do problemów prawnych, jak np. AbB 3 1, który zawiera prosty zakaz określonych działań.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46708930","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na najstarszy metodologicznie sposób uporządkowania klasycznego myślenia o prawie. Antyczne odróżnienie ius publicum od ius privatum wymaga jednak zastanowienia się, czy zasygnalizowana dychotomia znajduje współcześnie uzasadnienie. Wobec obserwacji zjawisk prywatyzacji prawa publicznego oraz publicyzacji prawa prywatnego wydaje się, że podział na prawo publiczne i prawo prywatne ulega w istocie stopniowemu zacieraniu się, tracąc przede wszystkim charakter zasadniczego przeciwstawienia. Wobec przedstawionych tu interakcji za bardziej konstruktywne przedsięwzięcie należy uznać nie tyle koncentrowanie się na różnicach, ile poszukiwanie podobieństw między prawem publicznym a prawem prywatnym.
{"title":"Ius publicum a ius privatum – między kontradykcją a koherencją?","authors":"Agnieszka Kania-Chramęga","doi":"10.14746/cph.2021.1.5","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.5","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na najstarszy metodologicznie sposób uporządkowania klasycznego myślenia o prawie. Antyczne odróżnienie ius publicum od ius privatum wymaga jednak zastanowienia się, czy zasygnalizowana dychotomia znajduje współcześnie uzasadnienie. Wobec obserwacji zjawisk prywatyzacji prawa publicznego oraz publicyzacji prawa prywatnego wydaje się, że podział na prawo publiczne i prawo prywatne ulega w istocie stopniowemu zacieraniu się, tracąc przede wszystkim charakter zasadniczego przeciwstawienia. Wobec przedstawionych tu interakcji za bardziej konstruktywne przedsięwzięcie należy uznać nie tyle koncentrowanie się na różnicach, ile poszukiwanie podobieństw między prawem publicznym a prawem prywatnym.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49132813","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Prezentowana publikacja ukazuje sprawy o stwierdzenie zgonu, które toczyły się przed Sądem Grodzkim w Krakowie w latach 1945–1950. W pracy skupiono się również na analizie zagadnień związanych z procedurą postępowania o stwierdzenie zgonu w polskim systemie postępowania niespornego okresu powojennego.
{"title":"Postępowanie o stwierdzenie zgonu na tle akt Sądu Grodzkiego w Krakowie w latach 1945–1950","authors":"Sylwia Przewoźnik","doi":"10.14746/cph.2021.1.16","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.16","url":null,"abstract":"Prezentowana publikacja ukazuje sprawy o stwierdzenie zgonu, które toczyły się przed Sądem Grodzkim w Krakowie w latach 1945–1950. W pracy skupiono się również na analizie zagadnień związanych z procedurą postępowania o stwierdzenie zgonu w polskim systemie postępowania niespornego okresu powojennego.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47700697","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania znany był już w dawnym prawie polskim. Jednak przez cały okres istnienia I Rzeczypospolitej nie było regulacji dotyczących podstaw stosowania tego środka, uprawnionych podmiotów czy dopuszczalnego czasu pozbawienia wolności bez wyroku sądowego. Podobnie do rzadkości należały odrębne miejsca służące do przetrzymywania osób tymczasowo aresztowanych. Dopiero w drugiej połowie XVIII w. pojawiły się koncepcje zasad wykonywania tymczasowego aresztowania. Ostatecznie czasy Królestwa Polskiego przyniosły praktyczne reformy organizacji więziennictwa, także w zakresie zasad wykonywania aresztu tymczasowego. Niemały wkład w to wnieśli polscy penitencjaryści pozostający pod wpływem europejskich prądów oświeceniowych, a jednym z nich był Fryderyk Skarbek, dzięki któremu w 1835 r. uruchomiono nowoczesne więzienie śledcze w Warszawie zwane Pawiakiem. W artykule przedstawiono zasady funkcjonowania Głównego Więzienia Inkwizycyjnego w oparciu o wydaną 26 listopada/8 grudnia 1835 r. instrukcję oraz uwagi do niej zawarte w odnalezionym w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie dokumencie z 11/23 czerwca 1858 r.
{"title":"Instrukcja dla Głównego Więzienia Inkwizycyjnego w Warszawie z 26 listopada/8 grudnia 1835 r. i uwagi do niej Nadzorcy Głównego Więzienia Karnego w Warszawie z 11/23 czerwca 1858 r.","authors":"Justyna Bieda","doi":"10.14746/cph.2021.1.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/cph.2021.1.11","url":null,"abstract":"Środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania znany był już w dawnym prawie polskim. Jednak przez cały okres istnienia I Rzeczypospolitej nie było regulacji dotyczących podstaw stosowania tego środka, uprawnionych podmiotów czy dopuszczalnego czasu pozbawienia wolności bez wyroku sądowego. Podobnie do rzadkości należały odrębne miejsca służące do przetrzymywania osób tymczasowo aresztowanych. Dopiero w drugiej połowie XVIII w. pojawiły się koncepcje zasad wykonywania tymczasowego aresztowania. Ostatecznie czasy Królestwa Polskiego przyniosły praktyczne reformy organizacji więziennictwa, także w zakresie zasad wykonywania aresztu tymczasowego. Niemały wkład w to wnieśli polscy penitencjaryści pozostający pod wpływem europejskich prądów oświeceniowych, a jednym z nich był Fryderyk Skarbek, dzięki któremu w 1835 r. uruchomiono nowoczesne więzienie śledcze w Warszawie zwane Pawiakiem. W artykule przedstawiono zasady funkcjonowania Głównego Więzienia Inkwizycyjnego w oparciu o wydaną 26 listopada/8 grudnia 1835 r. instrukcję oraz uwagi do niej zawarte w odnalezionym w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie dokumencie z 11/23 czerwca 1858 r.","PeriodicalId":81068,"journal":{"name":"Czasopismo prawno-historyczne","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48859833","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：