W artykule omówiono egzekwie odprawiane w Rzeczypospolitej za zmarłą w Dreźnie w 1757 r. królową Marię Józefę (żonę Augusta III), ze szczególnym uwzględniem ich artystycznej oprawy. Najokazalsze uroczystości, udokumentowane bogatym, w większości dotąd niepublikowanym materiałem ikonograficznym, odbyły się w 14 stycznia 1758 r. w kaplicy Saskiej w Warszawie. Siedem rysunków, zachowanych w Sächsisches Hauptstaatsarchiv w Dreźnie, rejestruje wstępne i zrealizowane wersje wystroju wnętrza świątyni. Ich autorem był najpewniej Johann Friedrich Knöbel, który w projektach castrum doloris Marii Józefy inspirował się rzymską tradycją katafalków na rzucie „molina da vento” Gian Lorenza Berniniego, funeralnymi kompozycjami Jeana Beraina st. oraz Gaetana Chiaveriego. Nie można wykluczyć, że przy projektowaniu żałobnej dekoracji kaplicy współpracował z młodym Simonem G. Zugiem. Egzekwie za Marię Józefę odbywały się do 1764 r., co świadczy o szacunku, jakim poddani darzyli tę niesłusznie pomijaną w historiografii, ostatnią koronowaną polską królową.
文章讨论了1757年在德累斯顿去世的玛丽亚·约瑟夫女王（奥古斯都三世的妻子）在波兰共和国的摘录。1758年1月14日，在华沙的撒克逊小教堂举行了最壮观的庆祝活动，有丰富的、大多未发表的图像资料记录。德累斯顿的Sächisches Hauptstaatsarchiv保存了七幅图纸，记录了神庙内部设计的初步和完成版本。他们的作者可能是Johann Friedrich Knöbel，在Maria Józefa的castrum doloris项目中，他的灵感来自罗马传统，由Gian Lorenzo Bernini铸造的“molina da vento”，Jean Berain st和Gaetan Chiaveri的葬礼作品。不能排除他在设计小教堂的葬礼装饰时与年轻的西蒙·G·祖合作的可能性。玛丽亚·约泽法的驱魔活动一直持续到公元前1764年，这证明了臣民对这位在史学界被不公正地忽视的最后一位加冕的波兰女王的尊重。
{"title":"Egzekwie za królową Marię Józefę Habsburg i ich artystyczna oprawa","authors":"Hanna Osiecka-Samsonowicz","doi":"10.36744/bhs.1327","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1327","url":null,"abstract":"W artykule omówiono egzekwie odprawiane w Rzeczypospolitej za zmarłą w Dreźnie w 1757 r. królową Marię Józefę (żonę Augusta III), ze szczególnym uwzględniem ich artystycznej oprawy. Najokazalsze uroczystości, udokumentowane bogatym, w większości dotąd niepublikowanym materiałem ikonograficznym, odbyły się w 14 stycznia 1758 r. w kaplicy Saskiej w Warszawie. Siedem rysunków, zachowanych w Sächsisches Hauptstaatsarchiv w Dreźnie, rejestruje wstępne i zrealizowane wersje wystroju wnętrza świątyni. Ich autorem był najpewniej Johann Friedrich Knöbel, który w projektach castrum doloris Marii Józefy inspirował się rzymską tradycją katafalków na rzucie „molina da vento” Gian Lorenza Berniniego, funeralnymi kompozycjami Jeana Beraina st. oraz Gaetana Chiaveriego. Nie można wykluczyć, że przy projektowaniu żałobnej dekoracji kaplicy współpracował z młodym Simonem G. Zugiem. Egzekwie za Marię Józefę odbywały się do 1764 r., co świadczy o szacunku, jakim poddani darzyli tę niesłusznie pomijaną w historiografii, ostatnią koronowaną polską królową.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47243090","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Problem wzorów stosowanych przez malarzy ikon 2. połowy XIX i początku XX w. był dotąd marginalnie poruszany przez badaczy. Dotyczy on stosowania ogólnoeuropejskiego kanonu akademickiego, oddziaływania wzorów zachodnich i rosyjskich (w duchu kultury łacińskiej i nawiązujących do przetworzonej tradycji rodzimej), adaptowania kompozycji zgodnych z kanonem malarstwa cerkiewnego, czerpania z grafiki popularnej (zachodniej i rosyjskiej). Analizowane obiekty z terenów Podlasia i Lubelszczyzny zostały uporządkowane według powtarzających się kompozycji. Badania uzupełniono przykładami ikon z centralnej Rosji i Azji. W efekcie rozpoznane zostały popularne wzory stosowane przez twórców ikon i sposoby ich popularyzacji, m.in. poprzez masowe odbitki graficzne i fotografie. Przeprowadzone analizy dowiodły, że standardowa produkcja artystyczna dzieł na potrzeby Cerkwi nie wymagała oryginalności ujęć kompozycyjnych, a pomimo kształtowania się wówczas w Rosji stylu narodowego nastąpiła wzmożona recepcja estetyki łacińskiej.
{"title":"Wzory rosyjskiego malarstwa ikonowego w 2. połowie XIX i początku XX wieku","authors":"Agnieszka Szybalska","doi":"10.36744/bhs.1263","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1263","url":null,"abstract":"Problem wzorów stosowanych przez malarzy ikon 2. połowy XIX i początku XX w. był dotąd marginalnie poruszany przez badaczy. Dotyczy on stosowania ogólnoeuropejskiego kanonu akademickiego, oddziaływania wzorów zachodnich i rosyjskich (w duchu kultury łacińskiej i nawiązujących do przetworzonej tradycji rodzimej), adaptowania kompozycji zgodnych z kanonem malarstwa cerkiewnego, czerpania z grafiki popularnej (zachodniej i rosyjskiej). Analizowane obiekty z terenów Podlasia i Lubelszczyzny zostały uporządkowane według powtarzających się kompozycji. Badania uzupełniono przykładami ikon z centralnej Rosji i Azji. W efekcie rozpoznane zostały popularne wzory stosowane przez twórców ikon i sposoby ich popularyzacji, m.in. poprzez masowe odbitki graficzne i fotografie. Przeprowadzone analizy dowiodły, że standardowa produkcja artystyczna dzieł na potrzeby Cerkwi nie wymagała oryginalności ujęć kompozycyjnych, a pomimo kształtowania się wówczas w Rosji stylu narodowego nastąpiła wzmożona recepcja estetyki łacińskiej.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45378853","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kociół franciszkanów w Zamościu, mimo pokaźnych rozmiarów i wysokiej klasy artystycznej, nie budził większego zainteresowania badaczy polskiej architektury nowożytnej. Do tej pory skupiano się na ustaleniu podstawowych faktów z dziejów zabytku, a także podjęto szereg prób atrybucji autorstwa projektu, które w świetle prowadzonych wciąż badań nad sztuką nowożytną można uszczegółowić. Impulsem do podjęcia tematu była niedawna odbudowa świątyni, rozebranej częściowo w XIX i przekształconej w XX w. Analiza zachowanej ikonografii z XIX i początku XX w. pozwala usytuować architekturę świątyni w szerokim kontekście europejskiej i polskiej tradycji architektonicznej, a także zweryfikować rekonstrukcję zabytku. Projekt kościoła zamojskich franciszkanów, wznoszonego w latach od 1637 do ok. 1685, nawiązywał do architektury rzymskiej przełomu XVI i XVII w. Jednak ze względu na to, że prace budowlane były realizowane przez warsztat muratorski Jana Wolffa, z kręgu form wypracowanych w tym środowisku właśnie pochodzą dekoracje świątyni wykonane w zaprawie. Nie zatarło to jednak wczesnobarokowego wyglądu kościoła, który ma swoję genezę m.in. w bazylice św. Piotra na Watykanie oraz w realizacjach lombardzkich architektów czynnych ok. 1600 r. w Rzymie. Analiza korespondencji fundatora, ordynata Tomasza Zamoyskiego, oraz zastosowanych rozwiązań architektonicznych pozwala przypuszczać, że projektantem budowli był Constante Tencalla.
Zamość的方济各会教堂尽管规模巨大，艺术水平很高，但并没有引起波兰现代建筑研究人员的太多兴趣。到目前为止，重点是从纪念碑的历史中确定基本事实，并试图确定该项目的作者身份，这可以根据正在进行的现代艺术研究进行详细说明。讨论这个话题的冲动是最近对这座寺庙的重建，该寺庙在19世纪部分拆除，并在20世纪进行了改造。对19世纪和20世纪初保存的图像学进行分析，可以将这座神庙的建筑置于欧洲和波兰建筑传统的大背景下，并验证纪念碑的重建。Zamość方济各会教堂建于1637年至1685年，其设计参考了16世纪和17世纪之交的罗马建筑。然而，由于建筑工作是由约翰·沃尔夫的砖石工坊进行的，因此在这种环境下形成的一系列形式中，出现了用砂浆制作的寺庙装饰。然而，这并没有抹去该教堂早期的巴洛克风格，该教堂起源于圣巴西尔。梵蒂冈的彼得和1600世纪左右在罗马工作的伦巴第建筑师的作品。通过对创始人ordain Tomasz Zamoyski的信件和应用的建筑解决方案的分析，我们可以假设该建筑的设计师是Constante Tencalla。
{"title":"Jak Feniks z popiołów. Architektura kościoła franciszkanów w Zamościu","authors":"","doi":"10.36744/bhs.1136","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1136","url":null,"abstract":"Kociół franciszkanów w Zamościu, mimo pokaźnych rozmiarów i wysokiej klasy artystycznej, nie budził większego zainteresowania badaczy polskiej architektury nowożytnej. Do tej pory skupiano się na ustaleniu podstawowych faktów z dziejów zabytku, a także podjęto szereg prób atrybucji autorstwa projektu, które w świetle prowadzonych wciąż badań nad sztuką nowożytną można uszczegółowić. Impulsem do podjęcia tematu była niedawna odbudowa świątyni, rozebranej częściowo w XIX i przekształconej w XX w. Analiza zachowanej ikonografii z XIX i początku XX w. pozwala usytuować architekturę świątyni w szerokim kontekście europejskiej i polskiej tradycji architektonicznej, a także zweryfikować rekonstrukcję zabytku. Projekt kościoła zamojskich franciszkanów, wznoszonego w latach od 1637 do ok. 1685, nawiązywał do architektury rzymskiej przełomu XVI i XVII w. Jednak ze względu na to, że prace budowlane były realizowane przez warsztat muratorski Jana Wolffa, z kręgu form wypracowanych w tym środowisku właśnie pochodzą dekoracje świątyni wykonane w zaprawie. Nie zatarło to jednak wczesnobarokowego wyglądu kościoła, który ma swoję genezę m.in. w bazylice św. Piotra na Watykanie oraz w realizacjach lombardzkich architektów czynnych ok. 1600 r. w Rzymie. Analiza korespondencji fundatora, ordynata Tomasza Zamoyskiego, oraz zastosowanych rozwiązań architektonicznych pozwala przypuszczać, że projektantem budowli był Constante Tencalla.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47148263","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest uzupełnienie biografii Gizelli Gryczyńskiej (do 1936 r. używającej panieńskiego nazwiska Margulies) - polskiej architektki pochodzenia żydowskiego. Analiza źródeł archiwalnych oraz materiałów zgromadzonych w Zbiorach Fotografii i Rysunków Pomiarowych Instytutu Sztuki PAN umożliwiła zaprezentowanie aktywności Gizelli Gryczyńskiej na polu inwentaryzacji zabytków. W artykule omówiono jej udział w akcji inwentaryzacyjnej w Kazimierzu Dolnym, prowadzonej w latach 1933–1934 pod egidą Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości w ramach rządowego Funduszu Pracy. Jednoczenie dzięki kwerendom w Archiwum Państwowym w Kielcach oraz Dziale Ewidencji Studentów Politechniki Warszawskiej udało się ujawnić szereg nieznanych dotąd materiałów źródłowych, rzucających nowe światło na działalność zawodową i życie osobiste Gizelli Gryczyńskiej po 1936 r., a tym samym ukazać dorobek życiowy bohaterki artykułu w odmiennej perspektywie, z uwzględnieniem kontekstu ekonomicznego i społecznego tamtych czasów.
{"title":"Architektka, projektantka, inwentaryzatorka i urzędniczka. Aktywność zawodowa Gizelli Gryczyńskiej w latach 1932–1939","authors":"Piotr Lasek","doi":"10.36744/bhs.1337","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1337","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest uzupełnienie biografii Gizelli Gryczyńskiej (do 1936 r. używającej panieńskiego nazwiska Margulies) - polskiej architektki pochodzenia żydowskiego. Analiza źródeł archiwalnych oraz materiałów zgromadzonych w Zbiorach Fotografii i Rysunków Pomiarowych Instytutu Sztuki PAN umożliwiła zaprezentowanie aktywności Gizelli Gryczyńskiej na polu inwentaryzacji zabytków. W artykule omówiono jej udział w akcji inwentaryzacyjnej w Kazimierzu Dolnym, prowadzonej w latach 1933–1934 pod egidą Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości w ramach rządowego Funduszu Pracy. Jednoczenie dzięki kwerendom w Archiwum Państwowym w Kielcach oraz Dziale Ewidencji Studentów Politechniki Warszawskiej udało się ujawnić szereg nieznanych dotąd materiałów źródłowych, rzucających nowe światło na działalność zawodową i życie osobiste Gizelli Gryczyńskiej po 1936 r., a tym samym ukazać dorobek życiowy bohaterki artykułu w odmiennej perspektywie, z uwzględnieniem kontekstu ekonomicznego i społecznego tamtych czasów.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48680103","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tekst jest próbą przyjrzenia się specyfice i rozwojowi włoskiego antysemityzmu czasów reżimu faszystowskiego, ze szczególnym naciskiem na sferę kultury i krytykę artystyczną. Ówcześni publicyści, z Mussolinim na czele, w pierwszej dekadzie panowania nowego ustroju wyraźnie negowali istnienie w Italii tzw. kwestii żydowskiej. Około połowy lat 30. XX w. sytuacja uległa jednak znaczącym przeobrażenoim, odpowiadającym kierunkom, w jakim ewoluowała również doktryna rasistowska, a także paradygmat faszystowskiej estetyki. Przyglądając się tym zmianom, Autorka próbuje przybliżyć specyfikę antyżydowskiej, a zarazem antymodernistycznej nagonki (główne osie sporów, ale też retorykę wypowiedzi), obecnej przede wszystkim w pismach redagowanych przez charyzmatyczną postać Telesia Interlandiego. Artykuł w dużym stopniu opiera się na tekstach źródłowych tego czasu i porusza zagadnienia dotąd nieopisane (lub opisane tylko fragmentarycznie) w literaturze przedmiotu.
{"title":"Faszyzm, Żydzi i sztuka nowoczesna. Antysemityzm we włoskiej krytyce artystycznej lat 30. i 40. XX wieku","authors":"Diana Wasilewska","doi":"10.36744/bhs.1108","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1108","url":null,"abstract":"Tekst jest próbą przyjrzenia się specyfice i rozwojowi włoskiego antysemityzmu czasów reżimu faszystowskiego, ze szczególnym naciskiem na sferę kultury i krytykę artystyczną. Ówcześni publicyści, z Mussolinim na czele, w pierwszej dekadzie panowania nowego ustroju wyraźnie negowali istnienie w Italii tzw. kwestii żydowskiej. Około połowy lat 30. XX w. sytuacja uległa jednak znaczącym przeobrażenoim, odpowiadającym kierunkom, w jakim ewoluowała również doktryna rasistowska, a także paradygmat faszystowskiej estetyki. Przyglądając się tym zmianom, Autorka próbuje przybliżyć specyfikę antyżydowskiej, a zarazem antymodernistycznej nagonki (główne osie sporów, ale też retorykę wypowiedzi), obecnej przede wszystkim w pismach redagowanych przez charyzmatyczną postać Telesia Interlandiego. Artykuł w dużym stopniu opiera się na tekstach źródłowych tego czasu i porusza zagadnienia dotąd nieopisane (lub opisane tylko fragmentarycznie) w literaturze przedmiotu.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43689782","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W naukowej twórczości Wiesława Juszczaka, bardzo zróżnicowanej pod względem tematycznym, ale także konceptualnego ujęcia konkretnych problemów, można jednak dostrzec stałe wątki, powracanie do fundamentalnych problemów: roli wyobraźni w poznaniu historycznym i tworzeniu artystycznym, genezy sztuki i jej poznawczych dążeń, znaczenia relacji pomiędzy słowem a obrazem (w ekfrazie, w krytyce artystycznej). Problemy te Juszczak podejmował czy to artykułach o metodologicznym charakterze, czy to w niezrównanych interpretacjach poszczególnych dzieł i artystów, czy to – z czasem coraz częściej – w tekstach – esejach o charakterze filozoficznych rozważań. Dokonania naukowe Profesora pozwalają zobaczyć w nim historyka sztuki i filozofa sztuki, cechującego się oryginalnością myśli i mistrzowską formą jej wyrazu, świetnego znawcy sztuki romantyzmu i symbolizmu europejskiego, niestrudzonego poszukiwacza początków tworzenia w kulturze archaicznej Grecji, humanisty godnego tego miana w najwyższym znaczeniu.
{"title":"Widzenie ześrodkowane, ogląd, epopteia","authors":"","doi":"10.36744/bhs.1364","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1364","url":null,"abstract":"W naukowej twórczości Wiesława Juszczaka, bardzo zróżnicowanej pod względem tematycznym, ale także konceptualnego ujęcia konkretnych problemów, można jednak dostrzec stałe wątki, powracanie do fundamentalnych problemów: roli wyobraźni w poznaniu historycznym i tworzeniu artystycznym, genezy sztuki i jej poznawczych dążeń, znaczenia relacji pomiędzy słowem a obrazem (w ekfrazie, w krytyce artystycznej). Problemy te Juszczak podejmował czy to artykułach o metodologicznym charakterze, czy to w niezrównanych interpretacjach poszczególnych dzieł i artystów, czy to – z czasem coraz częściej – w tekstach – esejach o charakterze filozoficznych rozważań. Dokonania naukowe Profesora pozwalają zobaczyć w nim historyka sztuki i filozofa sztuki, cechującego się oryginalnością myśli i mistrzowską formą jej wyrazu, świetnego znawcy sztuki romantyzmu i symbolizmu europejskiego, niestrudzonego poszukiwacza początków tworzenia w kulturze archaicznej Grecji, humanisty godnego tego miana w najwyższym znaczeniu.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45899951","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
{"title":"Wiesław Juszczak (1932-2021). Ucieczka przez tęczę. O Wiesławie Juszczaku. Szczeliny (Z dzienników Jacka Sempolińskiego 1999-2008). Bibliografia prac prof. Wiesława Juszczaka","authors":"","doi":"10.36744/bhs.1423","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1423","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47651763","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Prace konserwatorskie przy nastawie z Góry (niem. Guhrau), prowadzone w latach 1938–1943 we Wrocławiu pod nadzorem Güntera Grundmanna, ukazują złożony proces bardzo solidnej i fachowej konserwacji, będącej zarazem kreacją średniowiecznego dzieła w duchu doktryny „twórczej ochrony zabytków” (Schöpferische Denkmalpflege). Nieczęsto jednak zdarza się, by motywacje ideologiczne nie pozostawiały większego uszczerbku na rzetelności podejmowanych działań. Rekonstrukcja wypadków poprzedzających rozpoczęcie prac, jak również analiza zapisów w prowadzonej dokumentacji, doniesień prasowych oraz przebiegu innych tego typu realizacji na terenie Śląska pozwalają nakreślić historię poliptyku oraz okoliczności sprzyjające wzrostowi zainteresowania nim badaczy. Ujęcie tego zjawiska w kontekście śląskim, z zasygnalizowaniem procesów zachodzących w Republice Weimarskiej i III Rzeszy, umożliwia naświetlenie problemu wtłoczenia zabytku przyzwoitej klasy w tryby muzealno-konserwatorskiej machiny pracującej na rzecz ochrony zabytków regionu, a zarazem wspierającej politykę kulturalną III Rzeszy.
{"title":"Konserwacja w cieniu wojny. Okoliczności, konteksty oraz przebieg prac konserwatorskich i restauratorskich nad poliptykiem z Góry w latach 1938–1943","authors":"Agnieszka Patała","doi":"10.36744/bhs.1244","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1244","url":null,"abstract":"Prace konserwatorskie przy nastawie z Góry (niem. Guhrau), prowadzone w latach 1938–1943 we Wrocławiu pod nadzorem Güntera Grundmanna, ukazują złożony proces bardzo solidnej i fachowej konserwacji, będącej zarazem kreacją średniowiecznego dzieła w duchu doktryny „twórczej ochrony zabytków” (Schöpferische Denkmalpflege). Nieczęsto jednak zdarza się, by motywacje ideologiczne nie pozostawiały większego uszczerbku na rzetelności podejmowanych działań. Rekonstrukcja wypadków poprzedzających rozpoczęcie prac, jak również analiza zapisów w prowadzonej dokumentacji, doniesień prasowych oraz przebiegu innych tego typu realizacji na terenie Śląska pozwalają nakreślić historię poliptyku oraz okoliczności sprzyjające wzrostowi zainteresowania nim badaczy. Ujęcie tego zjawiska w kontekście śląskim, z zasygnalizowaniem procesów zachodzących w Republice Weimarskiej i III Rzeszy, umożliwia naświetlenie problemu wtłoczenia zabytku przyzwoitej klasy w tryby muzealno-konserwatorskiej machiny pracującej na rzecz ochrony zabytków regionu, a zarazem wspierającej politykę kulturalną III Rzeszy.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42316182","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł został poświęcony przedstawieniom scen tańca pojawiającym się na marginesach średniowiecznych manuskryptów religijnych (takich jak psałterz, godzinki, brewiarz), powstałych w kręgu łacińskiego średniowiecza między połową XIII a XV w. Tekst jest oparty na kilku wybranych przykładach iluminacji, które przeanalizowane zostały przez pryzmat różnych kontekstów znaczeniowych tańca (m.in. wg podziału wywodzącego się z tradycji biblijnej na taniec „grzeszny” i „niebiański”). Autorka skupia się na funkcji marginaliów i ich relacjach z tekstem, na marginesie którego zostały namalowane. Wskazuje, że sceny są równorzędne wobec tekstu rękopisu i stanowią ważny element narracji. Odznaczają się walorami dydaktycznymi i moralizatorskimi, oferując czytelnikowi wzór do naśladowania bądź przestrogę. Iluminacje wzbogacają konteksty znaczeniowe rękopisu i sugerują sposoby odczytania tekstu.
{"title":"Znaczenia scen tańca na marginesach iluminowanych kodeksów europejskich od XIII do XV wieku","authors":"Zofia Załęska","doi":"10.36744/bhs.1232","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1232","url":null,"abstract":"Artykuł został poświęcony przedstawieniom scen tańca pojawiającym się na marginesach średniowiecznych manuskryptów religijnych (takich jak psałterz, godzinki, brewiarz), powstałych w kręgu łacińskiego średniowiecza między połową XIII a XV w. Tekst jest oparty na kilku wybranych przykładach iluminacji, które przeanalizowane zostały przez pryzmat różnych kontekstów znaczeniowych tańca (m.in. wg podziału wywodzącego się z tradycji biblijnej na taniec „grzeszny” i „niebiański”). Autorka skupia się na funkcji marginaliów i ich relacjach z tekstem, na marginesie którego zostały namalowane. Wskazuje, że sceny są równorzędne wobec tekstu rękopisu i stanowią ważny element narracji. Odznaczają się walorami dydaktycznymi i moralizatorskimi, oferując czytelnikowi wzór do naśladowania bądź przestrogę. Iluminacje wzbogacają konteksty znaczeniowe rękopisu i sugerują sposoby odczytania tekstu.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42521497","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł stanowi próbę nowego spojrzenia na przestawienia zwierząt na nagrobku Władysława II Jagiełły, króla Polski i Wielkiego Księcia Litwy, powstałym przed 1431 r. w warsztacie o nieustalonej proweniencji. Na podstawie źródeł pisanych i materiału porównawczego autor dowodzi, że w jednostkowym programie ideowym, na który składają się przedstawienia smoka pod stopami, dwóch lwów pod głową władcy oraz psów gończych i sokołów na cokole tumby, odwołano się do ważnej z politycznego punktu widzenia koncepcji panowania władcy nad światem natury.
{"title":"Myśliwy i pan natury. Jeszcze raz o przedstawieniach zwierząt na nagrobku króla Władysława II Jagiełły","authors":"M. Walczak","doi":"10.36744/bhs.1191","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/bhs.1191","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi próbę nowego spojrzenia na przestawienia zwierząt na nagrobku Władysława II Jagiełły, króla Polski i Wielkiego Księcia Litwy, powstałym przed 1431 r. w warsztacie o nieustalonej proweniencji. Na podstawie źródeł pisanych i materiału porównawczego autor dowodzi, że w jednostkowym programie ideowym, na który składają się przedstawienia smoka pod stopami, dwóch lwów pod głową władcy oraz psów gończych i sokołów na cokole tumby, odwołano się do ważnej z politycznego punktu widzenia koncepcji panowania władcy nad światem natury.","PeriodicalId":88398,"journal":{"name":"Biuletyn historii sztuki","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-11-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"46868385","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：