Environmental Sciences最新文献

{"title":"Evaluating the preferences and level of participation of the academic community in urban agriculture: the case of University of Sistan and Baluchestan","authors":"Mohammad Reza Khalilnezhad, P. Golchin","doi":"10.52547/ENVS.37159","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.37159","url":null,"abstract":"Introduction: Edible Campus is a kind of university’s green space which incorporates edible, medicinal, and pollinator-friendly plants to create a kind of working landscapes and facilitate campus community engagement in topics of food and agriculture sustainability. In this regards, inventory of community support and culture is crucial for finding the motivation of participating the targeted community in edible landscape project. This study aims to give insights into the inventory of community support and preferences in campus edible landscape. To achieve this objective we considered the University of Sistan and Baluchstan as the case study to address the community support and community culture that affecting urban agriculture. While the study on urban agriculture projects can be conducted during three phases, this study focused on the pre-implementation stage. It means that the authors tried to co-create visions of the edible campus, specifically for the University of Sistan and Baluchestan to be used for the next step of the edible campus project. Material and methods: In this research, which is applied in terms of purpose and descriptive in terms of method, from a total of 18,450 university population (including 17,000 students, 1,000 staff and 450 faculty members), using stratified random sampling method with proportional assignment, using specialized software for determining the sample size of PASS, the sample of 530 people was selected. The questionnaires were completed through the Google form survey in spring and summer 2020. All inferential statistical analyzes in this article was performed by SPSS23. For research questions and objectives in the descriptive statistics section, graphs and statistical tables have been used. Due to the high sample size (n=530), the normal probability plots (p-p plots) were used, instead of Shapiro-Wilk or Kolmogorov-Smirnov tests, to check the normality of data distribution, so that the normality of the research variables was not confirmed by p-p plots. Therefore, non-parametric tests such as Mann-Whitney, Wilcoxon and Friedman were used to test the research hypotheses at a significance level of 0.05. Results and discussion: The results showed the mental health and nutrition of food produced in the university are the most important motivations of the studied community in edible campus participation. It also found that potential volunteers are not a monolithic group. There were statistically significant differences in the frequency of expression of potential volunteer motivations among respondent demographic segments. Based on the findings of our study the more interested group in term of potential volunteerism were students, females, and 20-30 aged groups. On the other side our study proved that the potential volunteerism capacity of university community will not be enough for the establishment and sustaining the edible campus. Concerning the spatial structure and landscape elements, based on the results of ","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"88003715","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"Distribution Modeling of the Hybrid Sister Taxa in Passeriformes","authors":"S. Rahmati, M. Gholamalifard, A. Gholamhosseini, S. M. Ghasempouri","doi":"10.52547/ENVS.1016","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.1016","url":null,"abstract":"Background and Aims: Species separation based on phylogenetic results can be supported by modeling whose input is habitat data. In the present study, two sister taxa that have been separated based on molecular documentation have been examined in terms of habitat influencing factors that may have been involved in this separation, as well as in terms of past and future historical distribution. Materials and methods: in order to model the distribution of species, Bio-Climatic variables from CHESLA database with variables of DEM, Slope and vegetation index were examined as habitat data to input the model. Also, the presence points of the species were filtered after collection in the reproductive interval and added to the models as train data. In this study, sdm package including eight models (GLM،GAM ، BRT، RF،CART ،SVM ، MaxEnt و MARS) in R software environment was used for modeling. Modeling of species distribution from the last glacial period to 2050 was also performed. Results and discussion: the results showed the ecological niche separation of the species under the influence of environmental variables. . Also, according to the results, in 2050, suitability habitats for Embriza bruniceps species will be limited to the northeast of the country and for Embriza melanocephala species, suitability will be limited to areas in the south of Alborz mountain range, northwest and west of Iran. According to the results the area of suitable habitats for Embriza melanocephala species in the west has been less than today, which according to studies,","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-06-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90707181","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"بررسی اثر پدیده مانسون بر پارامترهای فیزیکوشیمیایی، مواد مغذی و کلروفیلa در خلیج چابهار","authors":"حمید ارشادیفر, کر کمالالدین, عماد کوچک نژاد, لو امیرقاضی, غلامرسول بسکله","doi":"10.52547/ENVS.29321","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.29321","url":null,"abstract":"سابقه و هدف: خلیج چابهار یک محیط نیمه بسته در سواحل جنوب شرقی ایران است که دو بندر مهم کنارک و چابهار در حاشیه این خلیج قرار دارند. ارتباط این خلیج با اقیانوس هند از طریق دریای عمان باعث متاثر شدن این ناحیه از پدیده مانسون به ویژه مانسون جنوب غربی در اواخر بهار تا اواخر تابستان می­شود. از سوی دیگر با گسترش صنایع مختلف دریایی و جمعیت حاشیه این خلیج انتظار می­رود افزایش فعالیت­های انسانی باعث متاثر­شدن پارامترهای آب­شناسی و در نتیجه اکوسیستم­های حساس این ناحیه مانند زیستگاه های مرجانی و جنگل های حرا و هم چنین تاسیسات آب شیرین کن شود. در این تحقیق اثر پدیده مانسون بر پارامترهای فیزیکوشیمیایی، غلظت مواد مغذی و کلروفیل a مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. هم چنین امکان تاثیر بارگذاری مواد مغذی از طریق اسکله­های بنادر کنارک و تیس با مقایسه نتایج در این اسکله­ها و ایستگاه­های مجاور مورد بررسی قرار خواهد گرفت. مواد و روش ها: نمونه­برداری از4 ایستگاه در خلیج در دو عمق سطحی( 5/0 متر) و بستر (1 متر از بستر) با استفاده از بطری نیسکین 5 لیتری  هرکدام در سه تکرار انجام شد. پارامترهای فیزیکی توسط دستگاه­های پرتابل مربوطه در محل نمونه­برداری اندازه­گیری شدند. . در آزمایشگاه واکنشگرهای لازم برای روش کالریمتری طبق دستورالعمل  MOOPAM آماده شده و اندازه­گیری مقدار مواد مغذی با دستگاه اسپکتروفومتر و در سل با طول مسیر نور 2 سانتی­متر انجام شد.   تحلیل­های آماری به کمک نرم افزار  PRIMER 6وSTATISTICA 10 انجام شد. نتایج و بحث:  مطابق نتایج، غظت مواد مغذی فسفات، نیتریت و نیترات و هم چنین کلروفیل­آ در دوره پس مانسون بیشتر و به ترتیب پس­مانسون>پیش­مانسون>مانسون است. در مورد سیلیکات این روند متفاوت بوده و به صورت پیش­مانسون>مانسون≈ پس­مانسون است. مقایسه نتایج بین سالیانه نشان می­دهد که مقادیر فسفات، نیترات و نیتریت در سال 96 بیشتر از مقادیر متناظر در دوره 92-93 بوده در حالی که در مورد سیلیکات عکس این حالت مشاهده می­گردد. کلروفیل­a همبستگی مثبت را با غلظت مواد مغذی نشان می­دهد که بیانگر کنترل شدن تولید اولیه توسط میزان مواد مغذی قابل دسترس می‌باشد. مقادیرpH  و DO همبستگی مثبت دارند و به طور کلی در دوره پیش­مانسون کمتر از  دوره پس­مانسون در هر دو دوره نمونه­برداری 92-93 و 96 هستند. نتیجه گیری: مقایسه نتایج نمونه برداری  بین دو نوبت 92-93 و 96 نشان از تفاوت در مواد مغذی و پارامترهای فیزیکوشیمیایی دارد که به دلیل تفاوت در شدت و دوره مانسون در سال‌های مختلف می‌باشد. مقادیر بالای مواد مغذی نیترات، فسفات و نیتریت در فصل پس مانسون به دلیل پدیده فراجوشی القا شده توسط مانسون و رسیدن آب‌های غنی از مواد مغذی به سطح می‌باشد. مقادیر کمتر سیلیکات در فصل پس مانسون نسبت به فصول پیش مانسون و پس مانسون  به نظر می‌رسد نتیجه مصرف سیلیکات توسط دیاتومه­هایی باشد که در این دوره شکوفایی می‌کنند، همچنانکه مقادیر کلروفیلa در پس مانسون از فصول قبل بیشتر است. در نهایت مقایسه مقادیر مواد مغذی در دو اسکله صیادی مجاور خلیج با مقادیر ایستگاه­های مجاور درون خلیج نشان می‌دهد که اگر چه مقادیر به طور قابل توجهی بیشتر هستند، ولی هنوز در مرحله­ای نیستند که سطح مواد مغذی در خلیج را به طور وسیعی تحت تاثیر قرار دهند.","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"82029753","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"مدل سازی پیش بینی آینده مجموعه حفاظت شده جاجرود، براساس ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی 30 ساله گذشته با استفاده از نرم افزار InVEST","authors":"شیده عطری, مصطفی پناهی, رضا ارجمندی, علیرضا قراگوزلو","doi":"10.52547/ENVS.32021","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.32021","url":null,"abstract":"سابقه و هدف: بررﺳﯽﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺴﯿﺎری از ﻧﻬﺎدﻫﺎی دﺳﺖ اﻧﺪرﮐﺎر ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﺟﻬﺎن، ﻃﯽ دﻫﻪﻫﺎی اﺧﯿﺮ و از ﺟﻤﻠﻪ در اﯾﺮان، نشان می‌دهد ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺟﻬﺖﮔﯿﺮیﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ، به دلیل فقدان اطلاعات دقیق و قابل اتکا، ﺑﯿﺸﺘﺮ متکی ﺑﺮ استفاده از روش‌های دﺳﺘﻮری و ارﺷﺎدی ﺑﻮده و ﮐﻤﺘﺮ از روﯾﮑﺮدﻫﺎی مدیریتی مبتنی بر اطلاعات کمی دقیق استفاده ﺷﺪه اﺳﺖ. در نتیجه، این مطالعه برای درک بهتر روند تغییرات کاربری در بازه زمانی سی سال گذشته (1397-1366) و پیش بینی وضعیت آینده با فرض تداوم روند کنونی و عدم مداخله مدیریت مناسب برای تغییر روند موجود، انجام شده و برای این منظور از چارچوب مدل سازی نرم افزار InVEST  جهت تحلیل وضعیت حال و ترسیم شرایط آتی بهره گیری شده است.  نقشه های حاصله، امکان خوبی را برای استنباط روند تغییرات آتی و اصلاح الگوهای مدیریتی برای بهبود شرایط، از سوی مدیران و تصمیم گیران فراهم می سازد. مواد و روش ها: در این بررسی، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 5، 7 و 8 به ترتیب در سال های 1366، 1379 و 1397 نقشه کاربری اراضی مجموعه حفاظت شده جاجرود، در محیط نرم افزار سنجش از دور ENVI 5.3 و ArcGIS 10.3  استخراج شده است. درستی  و صحت طبقه‎ بندی‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. طبقات کاربری با توجه به هدف مطالعه به 10 واحد کاربری جداگانه، شامل مراتع فقیر، مراتع غنی، جنگل دست کاشت، اراضی کشاورزی، اراضی بایر، سد، مناطق مسکونی، رود، جاده خاکی و آسفالته تقسیم، سپس وضعیت و مساحت هریک از کاربری ها مورد بررسی قرار گرفته است.در نهایت، به منظور دستیابی به وضعیت آتی منطقه، از ابزار سناریو ساز مجموعه نرم افزاری InVEST نسخه 3.6.0 استفاده شده است. این نرم افزار با رویکردی کاملا جدید و متفاوت، به کمی سازی و تهیه نقشه کاربری اراضی پرداخته، وضعیت آینده نقشه سازی شده و پیش بینی های مربوطه در اختیار قرار گرفته است. نتایج و بحث: براساس نتایج به دست آمده در 30 سال گذشته، وسعت مناطق مسکونی، جاده ها و نیز جنگل های دست کاشت افزایش، و وسعت پراکنش رودها کاهش داشته است، درنتیجه سطح مراتع فقیر افزایش و مراتع غنی کاهش داشته همچنین تغییرات در اراضی بایر به وضوح قابل مشاهده است. به طوریکه وسعت اراضی بایر به دلیل تبدیل شدن به کاربری های انسانی در نقاط مجاور سکونتگاه های انسانی و نیز تبدیل شدن به مراتع فقیر به دلیل وضعیت مطلوب آب و هوایی ازجمله بارش های مناسب، تا سال 1379کاهش یافته است. اما وضعیت اراضی بایر در دوره منتهی به سال 1397، به دلیل وضعیت نامناسب آب و هوایی(خشکسالی) و چرای بی رویه دام و تبدیل شدن مراتع فقیر به اراضی بایر افزایش نشان داده است. اراضی کشاورزی به دلیل مجاورت با سکونتگاه های انسانی، روند افزایشی نشان داده است و سپس به علت افزایش ارزش زمین، به کاربری سکونتگاهی تبدیل و روند کاهشی در پیش گرفته است. احداث و بهره برداری سد ماملو از دیگرکاربری های انسانی دهه گذشته در منطقه بوده است. در واقع به دلیل همجورای منطقه با شهر بزرگ تهران و افزایش روزافزون جمعیت، نیاز به خدمات اکوسیستمی منطقه افزایش داشته در نتیجه کاربری های انسان ساخت جایگزین کاربری های طبیعی شده اند.بررسی وضعیت آینده نیز نشان داد وسعت برخی از کاربری های انسانی، ازجمله مناطق مسکونی و جنگل های دست کاشت، افزایش و به تبع آن مساحت مراتع و اراضی کشاورزی کاهش خواهد داشت. اراضی بایر نیز روند افزایشی نشان داد که حاصل مناسب نبودن الگوی مدیریتی موجود و در نتیجه تبدیل مراتع به زمین های بایر است. درمجموع در بازه زمانی این مطالعه، بی","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84825398","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"اولویت بندی طرح های مدیریتی مراتع در چارچوب مفهوم خدمات اکوسیستم: مطالعه موردی مراتع استان فارس","authors":"درنا جهانگیرپور, حسن آزرم, عباس میرزایی","doi":"10.52547/ENVS.30944","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.30944","url":null,"abstract":"سابقه و هدف: در سال‌های اخیر تخریب مراتع طیف وسیعی از خدمات اکوسیستم را برای میلیاردها نفر از مردم که معیشت آنها متکی به منابع طبیعی است، کاهش داده است. با اعمال مدیریت صحیح مراتع می­توان ظرفیت مراتع را برای بهره بردن از خدمات اکوسیستم تا چند برابر افزایش داد. الگوی غالب مدیریت مراتع، تهیه و اجرای طرح­های مرتعداری است. این طرح­ها اگر به درستی انتخاب نشده و مبتنی بر بهبود خدمات اکوسیستمی مرتع صورت نگیرد، علاوه بر تشدید سیر نزولی مراتع، اتلاف سرمایه­ها را نیز به دنبال دارد. لذا با شناخت اثرات انواع روش­های مدیریتی بر کارکرد خدمات اکوسیستمی، می­توان نسبت به تغییر یا اصلاح الگوهای مدیریت مراتع اقدام نمود. در مطالعه حاضر با بهره­گیری از تحلیل چندمعیاره و در چارچوب تعریف خدمات اکوسیستمی مراتع، به رتبه­بندی روش­های اصلاح مراتع در استان فارس پرداخته شد. مواد و روش­ها: از جمله عمده‌ترین عللی که مانع منظور کردن ارزش خدمات اکوسیستمی در محاسبات و سنجش‌های ارزیابی می‌شود، ناهمگونی واحدهای سنجش انواع ارزش، عدم امکان کمی کردن تمامی ارزش‌ها و مشکلات مربوط به تلفیق داده‌های کمی و کیفی است. لذا با توجه به توانایی‌های روش‌های تحلیل چند معیاره در تجزیه و تحلیل داده‌های نامتجانس، این روش­ها ابزار مناسبی برای فائق آمدن بر این مشکل و دستیابی به تصمیمات مستدل‌تر و آگاهانه‌تر می‌باشند. در مطالعه حاضر در مرحله اول برای تعیین وزن معیارها و شاخص­ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. سپس با استفاده از نتایج مرحله اول به عنوان ورودی نرم­افزار PROMETHEE، رتبه بندی گزینه­ های اصلاح مرتع از نظر خدمات اکوسیستم با استفاده از تحلیل PROMETHEE II انجام گرفت. نتایج و بحث: با توجه به ادبیات موضوع و بحث با متخصصان در زمینه مرتع و محیط زیست، 12 شاخص برای چهار دسته از خدمات اکوسیستم تعریف شد. پس از تعیین معیارها، با کاربرد روش تحلیل سلسه­مراتبی وزن معیارها و شاخص­ها محاسبه شد. مقایسه زوجی معیارهای خدمات اکوسیستم حاکی از آن است که معیار خدمات تنظیمی و حمایتی با وزن 0.734 بیشترین اهمیت را نسبت به معیارهای خدمات تولیدی و فرهنگی را دارا می­باشد. نتایج مقایسه زوجی شاخص­های خدمات فرهنگی اکوسیستم نشان داد که معیار تنوع زیستی اهمیت بسیار بالاتری نسبت به دو معیار زیبایی منظره و تفریح و اکوتوریسم دارد. نتایج مقایسه زوجی زیرمعیارهای شاخص‌های خدمات تولیدی اکوسیستم نشان داد ظرفیت چرا و سود تولیدات دامی به ترتیب با وزن نسبی 0.552 و 0.243 بالاترین اهمیت را در بین شاخص‌های خدمات تولیدی اکوسیستم دارا می‌باشند. همچنین شاخص توانایی منابع آب مرتعی با وزن قابل توجه 0.475 در رتبه اول تأثیرگذاری بر شاخص‌های خدمات تنظیمی و حمایتی اکوسیستم قرار دارد و شاخص جلوگیری از فرسایش خاک با وزن 0.352 رتبه دوم درجه اهمیت را دارد. وزن نهایی هر کدام از شاخص­ها از ضرب وزن نسبی معیارها در وزن نسبی شاخص­ها به دست آمد. در میان شاخص‌های خدمات اکوسیستم وزن منابع آب 0.35 است که بیشترین وزن را به خود اختصاص داده است. پس از منابع آب، نقش اکوسیستم در جلوگیری از فرسایش خاک مهم­ترین شاخص ارزیابی شده است. سومین شاخصی که بیشترین وزن را به خود اختصاص داده است، تنوع زیستی است. پس از ورود داده­ها در نرم‌افزار PROMETHEE نتایج نشان داد از میان گزینه‌های مختلف اصلاح مراتع، قرق در اولین رتبه قرار گرفته است. بنابراین طرح قرق مراتع بیشترین خدمات اکوسیستم را تأمین می­کند. 11 شاخص اثر مثبت بر تعیین اولویت قرق داشته و تنها شاخصی که اث","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"72705438","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"روند تغییرات جمعیت پرندگان آبزی زمستان گذران تالاب های استان فارس: 2018-1988","authors":"فرهاد حسینی طایفه, منا ایزدیان, عباس عاشوری, لیلا جولایی, الهام ابراهیمی","doi":"10.52547/ENVS.33047","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.33047","url":null,"abstract":"سابقه و هدف: بهره‌گیری از اطلاعات سرشماری پرندگان آبزی (آبزی و کنار آبزی) برای محاسبه اندازه و روند تغییرات جمعیت متداول است و به عنوان نشان­گر تغییرات بوم‌شناختی زیستگاه­ های تالابی در حفاظت از تنوع زیستی اهمیت دارد. تالاب­ های استان فارس از جمله متنوع­ ترین زیستگاه ­های پرندگان آبزی درون سرزمینی ایران هستند که در سال­های اخیر به دلیل کاهش تراز آبی و تغییرات زیستگاهی به شدت تخریب شده و تالاب ­های بین المللی آن در فهرست تالاب­های در معرض تهدید (مونترو) قرار گرفته­اند. در این پژوهش روند تغییرات جمعیت کل پرندگان آبزی استان فارس و تالاب­ های اصلی آن شامل تالاب­های بین­ المللی حوضه بختگان (کمجان، طشک و بختگان)، پریشان و دشت ارژن و تالاب­ های مهم کافتر، مهارلو و دریاچه سد درودزن بررسی شده است. مواد و روش­ ها: نتایج سرشماری پرندگان آبزی مهاجر زمستان‌گذران استان فارس برای سال­های 2018-1988 از دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست دریافت شد. گرچه سرشماری جمعیت از سال 1967 در استان فارس انجام شده است ولی طی سال­های 1967 تا 1987 سرشماری صرفا به قوها، غازها، مرغابی­ها وچنگرها اختصاص داشت و از سال 1988 میلادی سایر پرندگان آبزی و کنار آبزی  به فهرست سرشماری پرندگان اضافه شدند. داده­ها در دو دوره زمانی بلند مدت 31 ساله (2018-1988) و کوتاه مدت ده ساله (2018-2009) با استفاده از بسته آماری RTRIM برگرفته از نرم افزار ((TRends & Indices for Monitoring Data TRIM در محیط (R) تجزیه و تحلیل شده است. نتایج و بحث: در 31 سال گذشته حدود 14 درصد جمعیت و 67 درصد گونه­های پرندگان آبزی ایران (116 گونه از 174 گونه ایران) مربوط به استان فارس بوده است. نتایج حاکی از کاهش شدید جمعیت کل پرندگان آبزی مهاجر استان فارس در بلند مدت با شیب 10.9 درصد (0.0004±0.891) در سال است و در دوره ده ساله نیز روند کاهش جمعیت شدید و با شیب 11- درصد (0.0001±0.890) می‌باشد. تنها تالاب­های مهارلو در بلند­مدت و دریاچه سد درودزن در کوتاه­مدت روند جمعیت پایدار داشتند و در سایر تالاب‌ها روند کاهش جمعیت ملایم تا شدید بود. بیشترین کاهش جمعیت بلند مدت در تالاب­ های پریشان و دشت ارژن به ترتیب با 13.9 و 10.1 درصد مشاهده شد. در کوتاه مدت نیز تالاب پریشان بیشترین کاهش جمعیت با شیب (0.0001±0.861) 10- درصد در سال را داشته است. نیز بیشترین تعداد گونه­ در دهه 90 میلادی و هم­چنین در سال­ های 2004 تا 2009 مشاهده گردید و پس از این دوره، غنای گونه‌ای این تالاب‌ها کاهش یافته است. نتایج نشان داد؛ سهم تالاب­های حوضه بختگان و پریشان از جمعیت کل استان بین 10 تا 88 درصد در نوسان بوده  است و کمترین مقدار سهم جمعیت پرندگان در ده سال اخیر در این دو تالاب‌ شمارش شده است. به نظر می­رسد خشک شدن پهنه­ های آبی و تغییر کاربری اراضی از جمله مهم ­ترین عوامل موثر بر کاهش جمعیت و غنای گونه‌ای پرندگان آبزی بوده است. این تالاب­ ها در حال حاضر فاقد شرایط احراز معیار 5 تالاب­های بین­المللی رامسر بر اساس وضعیت پرندگان آبزی بوده و لازم است احیاء و حفاظت مستمر و اثر­بخش از آن­ها در اولویت برنامه­های حفاظت محیط زیست قرار گیرد. نتیجه ­گیری: در سال­ های اخیر تغییرات زیستگاهی ناشی از تغییر رژیم آبی و عوامل انسان­ ساخت باعث کاهش کیفیت  زیستگاه­ های تالابی استان فارس و تغییرات شدید جمعیت پرندگان آبزی شده است. تأمین حق ­آبه محیط زیستی مورد نیاز برای پایداری بوم ­شناختی، استقرار نظام مدیریت یک­پارچه بوم­ سازگانی، اجرای برنامه­های مدیریت جامع","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74407540","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"بررسی تاثیر مانع فیزیکی بر تمایز ژنتیکی ماهی قزل‌آلای خال قرمز (Salmo caspius) در رودخانه دلیچای در پارک ملی لار با استفاده از توالی‌یابی نسل جدید","authors":"سیده نرجس طباطبائی, اصغر عبدلی, ایرج هاشم زاده سقرلو, فراهم احمدزاده, لوئیس برناتچز","doi":"10.52547/ENVS.32496","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.32496","url":null,"abstract":"سابقه و هدف: پارک ملی لار به عنوان بهترین و منحصر به فردترین زیستگاه قزل­آلای خال قرمز در ایران است. این ماهی در سایر زیستگاه­های ایران به دلایل مختلفی مانند تخریب زیستگاه­ها، آلودگی، برداشت شن و ماسه، وجود سد­ در مسیر رودخانه­ها، ورود گونه­های غیر بومی، صید بیش از حد و سایر تغییرات ناشی از فعالیت­های انسانی در معرض تهدید قرار است. رودخانه دلیچای، یکی از زیستگاه­های اصلی ماهی قزل­آلای خال قرمز، شرایط اکولوژیکی متفاوتی نسبت به سایر رودخانه­های پارک ملی لار دارد. در این مطالعه با توجه به وجود مانع فیزیکی غیر قابل عبور در دهانه رودخانه دلیچای، ترکیب ژنتیکی ماهیان قزل­آلای خال قرمز این رودخانه با ماهیان دریاچه­ای بررسی شد. مواد و روش­ها: در این مطالعه از باله های جدا شده از ماهیانی که با الکتروشوکر در رودخانه صید شده بودند و از باله های ماهیانی که در دریاچه با استفاده از قلاب صید شده بودند استفاده شد. استخراج DNA  با روش استخراج نمک با یک تیمار RNAas برای از بین بردن مولکول­های RNA  انجام شد. برای مقایسه تفاوت­های ژنتیکی میان ماهیان رودخانه دلیچای و دریاچه سد لار از روش تعیین توالی نسل جدید استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل­های آماری، آنالیز تجزیه به مولفه­های اصلی، خوشه­بندی و تشخیص ترکیب ژنتیکی ماهیان و آماره Fstبه­کار گرفته شد. نتایج و بحث: در نتایج آنالیز تجزیه به مولفه­های اصلی ماهیان قزل­آلای خال قرمز دریاچه و رودخانه دلیچای در امتداد اولین مولفه اصلی (25.11 درصد تغییرات) کاملا از یکدیگر جدا شدند. اما در راستای سایر مولفه­های اصلی با یکدیگر همپوشانی داشتند. تحلیل داده­ها به روش خوشه­بندی نیز در تمام گروه­بندی­ها افراد متعلق به رودخانه دلیچای و دریاچه را به صورت دو گروه مجزا نشان داد که سهم هر یک از گروه­های دلیچای و دریاچه در یکدیگر بسیار جزئی و ناچیز بود. همچنین میزان تمایز محاسبه شده در بین جمعیت­های رودخانه دلیچای و دریاچه معنی­دار بود. دلیل این تمایز می­تواند عدم امکان مهاجرت و دسترسی ماهیان رودخانه دلیچای به دریاچه سد لار و بالعکس، به علت وجود تور فلزی در لوله­های انتقال آب پایه پل جاده روی رودخانه در دهانه رودخانه دلیچای باشد. از سوی دیگر این احتمال نیز وجود دارد که ماهیان قزل­آلای خال قرمز رودخانه دلیچای رفتار ساکن بودن داشته و تمایلی به مهاجرت به دریاچه حتی در صورت عدم وجود این مانع فیزیکی نداشته­اند. رفتار ساکن بودن به علت کم بودن تراکم ماهیان و برآورده شدن نیازهای زیستی و زیستگاهی آن­ها و عدم نیاز به مهاجرت پدید می­آید. نتیجه­ گیری: در کل نتایج این مطالعه نشان داد که ماهیان قزل­آلای خال قرمز رودخانه دلیچای و ماهیان دریاچه ترکیب ژنتیکی متفاوتی داشته و به طور معنی­داری از یکدیگر متمایز هستند. در هر صورت، تمایز بالای ماهیان رودخانه دلیچای و احتمال ایزوله شدن این جمعیت و عدم امکان دسترسی ماهیان دریاچه و سایر رودخانه­های پارک ملی لار به این رودخانه نیازمند بازنگری و اتخاذ روش­های مدیریتی مطلوب­تر و کارآمدتر می­باشد.","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81591809","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"تعیین کننده‌های ردپای بوم‌شناختی در منطقه منا: کاربرد رهیافت تجزیه و تحلیل کرانه‌های نامحدود","authors":"نیکتا لطافت, محمد حسن طرازکار","doi":"10.52547/ENVS.30265","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.30265","url":null,"abstract":"سابقه و هدف: تخریب محیط زیست از جمله انتشار گازهای گلخانه­ای در جو، جنگل زدایی و نابودی شیلات نشان می­دهد که تقاضای انسان از ظرفیت بیوسفر فراتر رفته است. بنابراین ، در اکثر مطالعات زیست محیطی، از انتشار گازهای گلخانه­ای به عنوان یکی از شاخص­های اثرات زیست محیطی استفاده شده است. اما ضعف عمده این مطالعات این است که انتشار گازهای گلخانه­ای ازجمله دی اکسید کربن (CO2) به عنوان شاخص­ تخریب محیط زیست مورد استفاده قرار گرفته است. در مقابل، ردپای بوم­شناختی بیانگر یک شاخص جامع از فشارهای انسانی در محیط زیست است. ردپای بوم شناختی دارایی­های اکولوژیکی مورد نیاز یک جمعیت را به منظور تولید منابع طبیعی مصرفی و جذب پسماندها به ویژه انتشار کربن اندازه گیری می­کند. ردپای بوم شناختی شامل زمین­های زراعی، مراتع، مناطق ماهیگیری، جنگل­ها، زمین­های جذب کربن و زمین­های ساختمانی است. مطالعات اخیر نشان می­دهد که اکوسیستم­های طبیعی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منطقه منا) شامل زمین، آب و هوا به­طور جدی تحت تأثیر متغیرهای مختلفی قرار گرفته­اند. لذا در این مطالعه مجموعه­ای از متغیرهای پایدار موثر بر ردپای بوم شناختی به­عنوان شاخص جامع تخریب محیط زیست در منطقه منا تعیین شدند. مواد و روش­ها: برای دستیابی به اهداف مطالعه از روش تجزیه و تحلیل کرانه های نامحدود (EBA) بمنظور شناسایی مجموعه­ای قوی از متغیرهای کنترل استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل کرانه های نامحدود یک ابزار آماری است، برای بررسی اینکه آیا متغیرهای پیشنهاد شده در مطالعات قبلی، ارتباط قوی با ردپای بوم شناختی دارند، و بررسی اینکه آیا متغیرهای توضیحی باید در رگرسیون وجود داشته باشند. همچنین در این مطالعه از شاخص KOF به عنوان معیار جهانی شدن استفاده شده است. علاوه بر این، KOF شامل جهانی شدن اقتصادی، سیاسی ، اجتماعی و کلی است که در تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل­ها 11 کشور منطقه منا برای دوره 1995 الی 2014 میلادی را پوشش می­دهد. نتایج و بحث: نتایج تجزیه و تحلیل کرانه­های نامحدود سالی- آی- مارتین نشان داد که مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی سرانه، جمعیت شهرنشینی، جهانی­شدن اقتصادی، جهانی­شدن اجتماعی و جهانی­شدن سیاسی قوی هستند. همچنین تولید ناخالص داخلی سرانه، مصرف انرژی، جمعیت شهری تأثیر مثبتی در ردپای بوم شناختی دارد. همچنین، میانگین اثر مصرف انرژی بر ردپای بوم شناختی 0.001 و از نظر آماری معنی دار است. بنابراین­، افزایش مصرف انرژی 10 واحدی، ردپای بوم شناختی به میزان تقریبا 0.01 واحد افزایش می­دهد. همچنین­، افزایش جمعیت شهری، سرانه ردپای بوم شناختی را به طور مداوم افزایش می دهد و  در سطح 1 درصد معنی دار است. افزایش 0.2 هکتار جهانی در ردپای بوم شناختی باعث افزایش جمعیت شهری به میزان 10 واحد می شود. نتایج نشان داد که با افزایش 10 درصدی جهانی شدن اقتصادی و اجتماعی، ردپای بوم شناختی به ترتیب با 0.29 و 0.49 واحد تقویت می­شود. طبق نتایج روش تجزیه و تحلیل کرانه های نامحدود ، افزایش 10 واحدی در جهانی شدن سیاسی، ردپای بوم شناختی را 0.16 واحد کاهش می­دهد. یافته­ها نشان می­دهد که جهانی شدن ممکن است اثرات متفاوتی بر ردپای بوم شناختی داشته باشد. نتیجه گیری: یافته­های تحقیق نشان می­دهد که جهانی شدن اقتصادی و اجتماعی با ردپای بوم شناختی ارتباط مثبت دارد. در مقابل، جهانی شدن سیاسی با ردپای بوم شناختی رابطه منفی دارد. با توجه به نتایج تجربی، همبستگی منفی بین جهانی شدن سیاسی و ردپای بوم شناختی وجود دارد که فر","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79129916","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"اولویت‌بندی لکه‌های حفاظتی در مناطق ساحلی زیر حوضه کل- مهران استان هرمزگان با استفاده از ابزار پشتیبانی تصمیم‌گیری","authors":"آزاده وزیری نهاد, سید علی جوزی, رخشاد حجازی, محمدرضا شکری, سعید ملماسی","doi":"10.52547/ENVS.33616","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.33616","url":null,"abstract":"سابقه و هدف: یکی از روش‌های انتخاب نواحی حفاظتی، استفاده از ابزارهای پشتیبانی تصمیم‌گیری مانند مارگسان است. هدف اصلی این مطالعه الویت بندی و انتخاب مناطق مناسب حفاظت در منطقه ساحلی حوضه کل- مهران استان هرمزگان در قالب سناریوهای مختلف به وسیله نرم‌افزار مارگسان و مقایسه مناطق منتخب حفاظتی مارگسان با مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست است. مواد و روش ها: در این تحقیق برای اولویت‌بندی لکه‌های حفاظتی در مناطق ساحلی با استفاده از ابزار پشتیبانی تصمیم‌گیری از پراکنش 36 گونه گیاهی و جانوری به عنوان معیارهای حفاظتی استفاده شد. از این رو از سامانه اطلاعات جغرافیایی (نرم افزار 10.3ArcGIS ) به منظور تولید لایه‌های معیارهای انتخاب مناطق حفاظتی و تهیه لایه یگان برنامه‌ریزی استفاده گردیده است سپس نقشة پراکنش هر یک از این معیارها برای ورود به نرم افزار پشتیبانی تصمیم‌گیری مارگسان که متداول‌ترین نرم افزار برنامه ریزی حفاظت می باشد به صورت لایه‌های بولین (صفر و یک) تهیه شده است. پس از تهیه 5 فایل ورودی نرم افزار مارگسان ( فایل یگان ‌برنامه‌ریزی، فایل ویژگی‌های حفاظتی، فایل یگان برنامه ریزی در مقابل ویژگی حفاظتی، فایل طول مرز، فایل پارامترهای ورودی)، این نرم‌افزار در قالب سه سناریوی طراحی شده با هدف (30،50 و100) درصد هر معیار حفاظتی اجرا گردید و مناسب‌ترین لکه‌ها برای حفاظت معرفی شدند سپس این لکه‌ها با مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست مقایسه گردید. در نهایت با مقایسه سه سناریو مطلوب ترین سناریو انتخاب گردید. نتایج و بحث : نتایج نشان داد سناریوی اول با هدف حفاظت30 درصد از هر معیار، در برآورد هدف حفاظتی 34 معیار موفق بوده است و در کل 14.73درصد از مناطق حفاظت شده موجود توسط سازمان حفاظت محیط زیست با مناطق منتخب حفاظتی در سناریو اول همپوشانی دارد. در سناریو دوم محدوده مورد مطالعه با هدف حفاظت 50 درصد از هر معیار الویت بندی شد و این سناریو در برآورد هدف حفاظتی 35 معیار موفق بوده و در کل 26.27 درصد از آن با مناطق تحت حفاظت موجود سازمان حفاظت محیط زیست همپوشانی دارد. در سناریو سوم محدوده مورد مطالعه با هدف حفاظت 100 درصد از هر معیار الویت بندی شد و این سناریو در برآورد هدف حفاظتی 30 معیار موفق بوده و در کل 96.75 درصد از آن با مناطق تحت حفاظت موجود سازمان حفاظت محیط زیست همپوشانی دارد. در نهایت، مقایسه نتایج سناریوهای ذکر شده نشان داد که در هر سه سناریو،  مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست در محدوده مورد مطالعه از لحاظ دستیابی به اهداف مختلف، کارایی مناسبی ندارند و سناریو دوم نسبت به سایر سناریوها نتایج قابل قبول‌تری ارائه می‌نماید و تنها در رسیدن به هدف حفاظتی 1معیار ناتوان است. نتیجه گیری: در این تحقیق سناریو 2 (با هدف حفاظت50 درصد از هر معیار حفاظتی) می‌تواند به عنوان کاراترین سناریو مطرح شود .پیشنهاد می‌شود از این سناریو به عنوان الگویی برای اصلاح مرزبندی مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست در منطقه ساحلی حوضه کل- مهران استان هرمزگان استفاده شود که در این حالت باید 87.373 درصد (معادل 801349 هکتار) به سطح مناطق حفاظت شده فعلی اضافه گردد تا بتوان خلاءهای حفاظتی موجود را برطرف کرد.","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"81316499","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}

{"title":"مطالعه جامعه‌شناختی علل مشارکت در سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌ زیستی شهر تهران: ارائه نظریه‌ای زمینه‌ای","authors":"پروانه شاطری, صادق صالحی, منصور شریفی, رضاعلی محسنی","doi":"10.52547/ENVS.30853","DOIUrl":"https://doi.org/10.52547/ENVS.30853","url":null,"abstract":"سابقه و هدف: سازگاری با تغییرات آب و هوایی و تغییر رفتارهای مرتبط با انرژی جهت کاهش گرمایش جهانی از ضروریات جوامع امروزی است که بدون مشارکت همه جانبه مردم و گروه­ها از جمله سازمان­های مردم نهاد محیط­زیستی امکان پذیر نخواهد بود. مشکلات متعدد محیط­زیستی و دشواری مدیریت شهری در این زمینه در شهرهای بزرگی چون تهران ضرورت گسترش این سازمان­ها را نمایان­تر می­کند، زیرا توسعه سازمان­های مردم نهاد منجر به گسترش مشارکت و افزایش سرعت تصمیم سازی در حوزه محیط­زیست خواهد شد. در این راستا، شناخت دلایل و انگیزه­های افراد از عضویت در سازمان­های مردم نهاد محیط­زیستی به عنوان هدف اصلی تحقیق حاضر، می­تواند به گسترش این نوع سازمان­ها  جهت دستیابی به توسعه پایدار گردد. پژوهش­های پیشین در این زمینه، بسیار اندک و غالبا با رویکرد کمی انجام شده­اند. مواد و روش­ها: رویکرد این پژوهش تفسیرگرایی است و با استفاده از روش زمینه­ای یا گرندد تئوری انجام شده است. مشارکت­کنندگان بر اساس نمونه­گیری هدفمند به تعداد 20 نفر از اعضای سمن­های اقلیم و انرژی شهر تهران در سال 98-1397 انتخاب شده­اند. داده­ها با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه­ساختاریافته گردآوری و با استفاده از مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مفاهیم حاصل از کدگذاری، ذیل مقوله­ها قرار گرفت و مدل پارادایمی استخراج شده در پنج بخش شامل: شرایط علی، شرایط مداخله­گر، زمینه، راهبردها و پیامدها می­باشد که حول پدیده اصلی شکل گرفت. نتایج و بحث: تحلیل داده­ها نشان داد که شرایط علی اثرگذار بر انگیزه­های اعضا از مشارکت در سمن­های محیط­زیستی بر اساس کسب موقعیت اجتماعی، نگرش استعلایی، دلایل شخصی(علاقه، طبیعت­گرایی، رشته تحصیلی، تجارب حسی، نگاه سیستمی، کشف علاقه­مندی­های خاص)، برخورداری از دانش تخصصی و نگرانی می­باشد. هم­چنین شرایط مداخله­گر مؤثر بر پدیده شامل: محدودیت­های ساختاری(شکننده بودن محیط­زیست، عدم وجود بستر لازم برای فعالیت­های مدنی و...)، ارزش ذاتی محیط­زیست، همجواری و شرایط شغلی هستند. علاوه بر این، نتایج تحقیق نشان داده است که راهبردهای اتخاذ شده توسط کنشگران در دو بخش کوتاه­مدت و بلندمدت عبارتند از: فعالیت­های نمادین، انتقاد، توان­افزایی اعضاء، جذب متخصصین، رویکرد علمی در برنامه­ها و مشاوره به برنامه­ریزان، شبکه­سازی روابط و تعامل و خرد جمعی. نهایتا، نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پیامدهای اتخاذ این راهبردها، الگوپذیری، اثرگذاری، جلب­توجه برنامه­ریزان به مسائل خاص محیط‌زیستی، تولید محتوای آموزشی و علمی، اعتماد، مرجعیت، تبادل علمی و مطالبه ­گری است. نتیجه ­گیری: انگیزه اصلی و محوری اعضا از مشارکت در سازما نهای غیردولتی محیط زیستی، دغدغه های محیط زیستی می باشد. اعضا درراستای رسیدن به این مهم با علاقه، به تأسیس سازمان غیردولتی و یا به عضویت و مشارکت در آن روی میآورند تا ضمن توسعه روابطدرون گروهی و بین گروهی بتوانند بسترسازی لازم برای تغییر رفتارها و کاهش یا حل مشکل ها ی محیط زیستی را فراهم نمایند. افزو ن براین، مطالعه دلایل و انگیز ههای اعضا ا ز مشارکت در سازمانهای غیردولتی محیط زیستی، میتواند سا ز وکارهای جذب سایرین جهت توسعهو گسترش این سازمانها را فراهم آورد .","PeriodicalId":11919,"journal":{"name":"Environmental Sciences","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-03-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"80665775","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}