Bursa Pınarbaşı Mevlevîhânesi, Bursa tasavvuf tarihinin önde gelen müesseselerindendir. Bursa Mevlevîhânesi, mûsikîşinasları aracılığıyla İstanbul'un dinî mûsikî kültüründen beslenmiş ve Bursa'nın dinî mûsikî birikimini de İstanbul'un dinî mûsikî kültürüne yansıtmıştır. Mevlevî dergâhları arasında zikredilen Pınarbaşı Mevlevîhânesi hem mûsikîşinas postnişînleri hem de yetiştirdiği bestekâr, âyinhan ve neyzenleriyle de temayüz etmiş bir dergâhtır. Çalışmada İsmail Beliğ tarafından kaleme alınan Güldeste-i Riyâz-ı İrfân'dan başlanarak Mısrî Dergahı şeyhi Mehmed Şemseddin Ulusoy’un Yadigâr-ı Şemsî, Bahâr-ı Şemsî ve Âyine-i Diyâr-ı Şemsî adlı eserleri de dahil olmak üzere Bursa vefeyâtnâmeleri incelenmiş, Bursa mevlevîlik geleneği bağlamında şehrin dinî mûsikî hayatına katkı sağlayan mûsikîşinasların hayatları ele alınmıştır. Sözü edilen vefeyâtnâmelerde mûsikîşinaslar hakkında sınırlı bilgiler yer almakla birlikte Mehmed Şemseddin Efendi’nin son dönem Mevlevî mûsikîşinasları hakkında verdiği bilgiler Bursa Mevlevîlik tarihi bakımından oldukça önemlidir. Kamil Kepecioğlu’nun Bursa Kütüğü adlı çalışması da çalışmaya ışık tutan diğer önemli eserdir.
{"title":"Bursa Tasavvuf Kültüründe Mevlevî Mûsikîşinaslar","authors":"Şemsettin Çoban","doi":"10.47502/mizan.1337010","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1337010","url":null,"abstract":"Bursa Pınarbaşı Mevlevîhânesi, Bursa tasavvuf tarihinin önde gelen müesseselerindendir. Bursa Mevlevîhânesi, mûsikîşinasları aracılığıyla İstanbul'un dinî mûsikî kültüründen beslenmiş ve Bursa'nın dinî mûsikî birikimini de İstanbul'un dinî mûsikî kültürüne yansıtmıştır. Mevlevî dergâhları arasında zikredilen Pınarbaşı Mevlevîhânesi hem mûsikîşinas postnişînleri hem de yetiştirdiği bestekâr, âyinhan ve neyzenleriyle de temayüz etmiş bir dergâhtır. Çalışmada İsmail Beliğ tarafından kaleme alınan Güldeste-i Riyâz-ı İrfân'dan başlanarak Mısrî Dergahı şeyhi Mehmed Şemseddin Ulusoy’un Yadigâr-ı Şemsî, Bahâr-ı Şemsî ve Âyine-i Diyâr-ı Şemsî adlı eserleri de dahil olmak üzere Bursa vefeyâtnâmeleri incelenmiş, Bursa mevlevîlik geleneği bağlamında şehrin dinî mûsikî hayatına katkı sağlayan mûsikîşinasların hayatları ele alınmıştır. Sözü edilen vefeyâtnâmelerde mûsikîşinaslar hakkında sınırlı bilgiler yer almakla birlikte Mehmed Şemseddin Efendi’nin son dönem Mevlevî mûsikîşinasları hakkında verdiği bilgiler Bursa Mevlevîlik tarihi bakımından oldukça önemlidir. Kamil Kepecioğlu’nun Bursa Kütüğü adlı çalışması da çalışmaya ışık tutan diğer önemli eserdir.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"47 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-08-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115085764","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Yazar ve metin merkezli edebiyat kuramlarının okuru ihmal ettiğini düşünen bir kısım edebiyat kuramcıları, postmodern söylemin çoğulcu yaklaşımının etkisiyle dikkatlerini okura çevirmiştir. Okur merkezli bu kurama göre bir metnin anlamı büyük oranda okuyucunun ne anladığında saklıdır. Bu kurama göre edebi bir metinde anlamsal boşluklar ve bilinmezlikler vardır. Her bir okura düşen metindeki bu örtülü anlamları kendine ait zihinsel ve duygusal arka planı ile tamamlamaktır. Bu yönüyle okur, metni tüketirken aynı zamanda bir anlam üretimi de sunar. Literatüre alımlama estetiği olarak giren bu kavram bilhassa okuru anlamın merkezine koymaktadır. Yorumda aşırı bir öznelliğin önünü açmakla tenkit edilen bu yöntem son yıllarda oldukça kabul görmüştür. Bu çalışmada, alımlama estetiği kuramının Arap Mehcer Edebiyatının önde gelen şairlerinden Îliyyâ Ebû Mâdî’nin el-Ustûratu’l-ezeliyye kasidesine bir uygulaması yapılacaktır. Şairin bu anlatımsal şiirinde genç, yaşlı, güzel ve çirkin kadın, fakir, zengin, kıt akıllı ve dahi kişilerin şikâyetlerine kulak verilmektedir. Her biri bulunduğu halden memnun değildir ve hepsinin de kendilerine göre serzenişleri vardır. Şair, bunların şikâyetleri üzerinden bir takım örtük mesajlar vermeye çalışır.
{"title":"Îliyyâ Ebû Mâdî’nin el-Ustûratu’l-Ezeliyye Şiirindeki Örtük Göstergelerin Alımlama Estetiği Kuramına Göre Okunması","authors":"Adnan Arslan","doi":"10.47502/mizan.1242756","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1242756","url":null,"abstract":"Yazar ve metin merkezli edebiyat kuramlarının okuru ihmal ettiğini düşünen bir kısım edebiyat kuramcıları, postmodern söylemin çoğulcu yaklaşımının etkisiyle dikkatlerini okura çevirmiştir. Okur merkezli bu kurama göre bir metnin anlamı büyük oranda okuyucunun ne anladığında saklıdır. Bu kurama göre edebi bir metinde anlamsal boşluklar ve bilinmezlikler vardır. Her bir okura düşen metindeki bu örtülü anlamları kendine ait zihinsel ve duygusal arka planı ile tamamlamaktır. Bu yönüyle okur, metni tüketirken aynı zamanda bir anlam üretimi de sunar. Literatüre alımlama estetiği olarak giren bu kavram bilhassa okuru anlamın merkezine koymaktadır. Yorumda aşırı bir öznelliğin önünü açmakla tenkit edilen bu yöntem son yıllarda oldukça kabul görmüştür. Bu çalışmada, alımlama estetiği kuramının Arap Mehcer Edebiyatının önde gelen şairlerinden Îliyyâ Ebû Mâdî’nin el-Ustûratu’l-ezeliyye kasidesine bir uygulaması yapılacaktır. Şairin bu anlatımsal şiirinde genç, yaşlı, güzel ve çirkin kadın, fakir, zengin, kıt akıllı ve dahi kişilerin şikâyetlerine kulak verilmektedir. Her biri bulunduğu halden memnun değildir ve hepsinin de kendilerine göre serzenişleri vardır. Şair, bunların şikâyetleri üzerinden bir takım örtük mesajlar vermeye çalışır.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"9 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-07-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139362364","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
İslam medeniyetinde bahçe sanatı, derin bir tarihi ve zengin bir kültürel mirasa sahip olan bir alanı temsil etmektedir. İslam bahçeleri, hem estetik hem de işlevsel bir amaç taşıyarak, cenneti yeryüzünde yansıtmayı hedeflemiştir. Bu sanat formunda, simetri, denge ve sembollerle dolu bir mimari anlayış hâkimdir. Bahçeler, iç huzuru teşvik ederken, insanlarla doğanın uyumunu güçlendirerek manevi bir deneyim sunar. Emma CLARK’ın “İslam Medeniyetinde Bahçe Sanatı” isimli eseri de bu konuyu derinlemesine ele almaktadır. Bu çalışma “İslam Medeniyetinde Bahçe Sanatı” adlı kitabın tanıtımı için yazılmıştır.
{"title":"Clark, Emma. çev. Elif Dolanbay-Adem Yerinde İslam Medeniyetinde Bahçe Sanatı","authors":"Esra Çi̇ftci̇","doi":"10.47502/mizan.1303330","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1303330","url":null,"abstract":"İslam medeniyetinde bahçe sanatı, derin bir tarihi ve zengin bir kültürel mirasa sahip olan bir alanı temsil etmektedir. İslam bahçeleri, hem estetik hem de işlevsel bir amaç taşıyarak, cenneti yeryüzünde yansıtmayı hedeflemiştir. Bu sanat formunda, simetri, denge ve sembollerle dolu bir mimari anlayış hâkimdir. Bahçeler, iç huzuru teşvik ederken, insanlarla doğanın uyumunu güçlendirerek manevi bir deneyim sunar. Emma CLARK’ın “İslam Medeniyetinde Bahçe Sanatı” isimli eseri de bu konuyu derinlemesine ele almaktadır. Bu çalışma “İslam Medeniyetinde Bahçe Sanatı” adlı kitabın tanıtımı için yazılmıştır.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122036218","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Kerâmet kavramının, kesin olmamakla birlikte IX. asrın ikinci yarısında bir terim olarak kullanıldığı görülmektedir. Türklerin eski inançlarında mevcut olan şamanın sıradan insanlarda görülmeyen doğaüstü fiiller göstermesi inancı, İslamlaşma sürecinde veli inancı ile yeni bir form kazanarak devam etmiştir. Zamanla tarikat kurucularının veya şeyhlerin tanıtıldığı ve övüldüğü menâkıbnâmeler yazılmıştır. Bu eserlerde kerâmet menkıbeleri, insanüstü özellikler atfedilerek anlatılmakla birlikte, dikkatli ele alındıklarında yazıldıkları dönemin kültürel, dini, sosyal ve siyasi bakış açılarını da ortaya koydukları görülmektedir. Horasan erenleri olarak da isimlendirilen Türk mutasavvıfların büyük bölümünün XIII. yüzyılın ilk yarısında Moğol istilasından kaçarak özellikle Doğu ve Orta Anadolu’ya yerleştikleri görülmektedir. Bu mutasavvıflar, yerleşik halkın inançlarına saygı duymakla birlikte kendi inançlarını da özellikle hümanist uygulamaları ile yaygınlaştırmıştır. Elvan Çelebi’nin ailesinin de bu mutasavvıf ailelerden birisi olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, Elvan Çelebi’nin Menâkıbu’l-Kudsiyye isimli eserinde onun ailesine mensup silsiledeki şeyhlerin kerâmet anlatımları, kelam ve tefsir literatüründeki kerâmet bağlamında değerlendirilecektir. Fehrese ve mu‘cem literatürü, ilimle geçen bir ömrün hâsılası olarak sema, kıraat ve icazet gibi makbul metotlarla rivayet, bir âlimin rihle haritası, bir fehresenin inşası ve en fazla okunan hadis eserleri gibi bilgilere yer verilmektedir.
{"title":"Evaluation of Understanding of Karâmahin Alwan Chalabi's Manâqib al-Qudsiyya fî Manâsibi al-Unsiyya in terms of Kalam and Tafsir Tradition","authors":"Özden Kanter, Ömer Di̇nç","doi":"10.47502/mizan.1254821","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1254821","url":null,"abstract":"Kerâmet kavramının, kesin olmamakla birlikte IX. asrın ikinci yarısında bir terim olarak kullanıldığı görülmektedir. Türklerin eski inançlarında mevcut olan şamanın sıradan insanlarda görülmeyen doğaüstü fiiller göstermesi inancı, İslamlaşma sürecinde veli inancı ile yeni bir form kazanarak devam etmiştir. Zamanla tarikat kurucularının veya şeyhlerin tanıtıldığı ve övüldüğü menâkıbnâmeler yazılmıştır. Bu eserlerde kerâmet menkıbeleri, insanüstü özellikler atfedilerek anlatılmakla birlikte, dikkatli ele alındıklarında yazıldıkları dönemin kültürel, dini, sosyal ve siyasi bakış açılarını da ortaya koydukları görülmektedir. Horasan erenleri olarak da isimlendirilen Türk mutasavvıfların büyük bölümünün XIII. yüzyılın ilk yarısında Moğol istilasından kaçarak özellikle Doğu ve Orta Anadolu’ya yerleştikleri görülmektedir. Bu mutasavvıflar, yerleşik halkın inançlarına saygı duymakla birlikte kendi inançlarını da özellikle hümanist uygulamaları ile yaygınlaştırmıştır. Elvan Çelebi’nin ailesinin de bu mutasavvıf ailelerden birisi olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, Elvan Çelebi’nin Menâkıbu’l-Kudsiyye isimli eserinde onun ailesine mensup silsiledeki şeyhlerin kerâmet anlatımları, kelam ve tefsir literatüründeki kerâmet bağlamında değerlendirilecektir. Fehrese ve mu‘cem literatürü, ilimle geçen bir ömrün hâsılası olarak sema, kıraat ve icazet gibi makbul metotlarla rivayet, bir âlimin rihle haritası, bir fehresenin inşası ve en fazla okunan hadis eserleri gibi bilgilere yer verilmektedir.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"30 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-06-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115469360","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Sözlükte “Benzersiz, ilk ve yeni olan” manalarına gelen bedî‘ sözcüğü, Arap belâgati terimi olarak “Sözü güzelleştiren sanatları konu edinen ilim” olarak tanımlanmıştır. Hicri üçüncü yüzyıla kadar söz sanatları manasına gelen bu kavram, sonrasında me‘ânî ve beyân ilimlerini de kapsayacak şekilde belâgat ilmi ile eş anlamlı olmuştur. Hicri yedinci yüzyıla varıldığında bu terimin günümüzdeki şekliyle, sözü güzelleştiren edebi sanatların üst başlığı olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada modern dönemde telif edilen Arap belâgati eserlerinden on tanesinin bedî‘ ilmine dair tanımları, tasnifleri ve alt başlıkları incelenmiştir. Kronolojik sıranın takip edildiği bu eserler sırasıyla; Ahmed el-Hâşimî’nin (ö. 1943) Cevâhiru’l-Belâğa, Alî el-Cârim (ö. 1949) ve Mustafa Emîn’in (ö. 1953) el-Belâgatü’l-Vâdiha, Ahmed Mustafa el-Merâğî’nin (ö. 1952) ‘Ulûmü’l-belâğa, Abdülaziz Atîk’in (ö. 1976) fi’l-Belâgati’l-‘Arabiyye: ‘İlmü’l-Bedî‘, Mustafâ es-Sâvî el-Cüveynî’nin (ö. 1988) el-Belâğatü’l-‘Arabiyye: Te’sîl ve Tecdîd, Muhammed Ahmed Kâsım ve Muhyiddîn Dîb’in ‘Ulûmü’l-belâğa: el-Bedî‘ ve’l-Beyân ve’l-Me‘ânî, Muhammed b. Sâlih el-‘Useymîn’in (ö. 2001) Dürûsu’l-Belâğa, Hasen Habenneke el-Meydânî’nin (ö. 2004) el-Belâgatü’l-‘Arabiyye: Üsüsühâ ve ‘Ulûmühâ ve Fünûnühâ, Fadl Hasan Abbâs’ın (ö. 2011) el-Belâğa Fünûnühâ ve Efnânühâ: İlmü’l-Beyân ve’l-Bedî‘ ve Ali Bulut’un Belâgat: Meânî, Beyân, Bedî‘ adlı eserleridir. Klasik dönemde yüzden fazla sayıya ulaşan bedî‘ sanatlarının modern belâgat kitaplarında bazısına değinildiği ve müelliflerin bu konuda seçici davrandıkları gözlemlenmiştir. Bu araştırmada, bedî‘ ilminin günümüzdeki durumuna dair farklı bakış açılarını bir araya getirmek ve modern Arap belâgati müelliflerinin bedî‘ ilmine dair yaptıkları tanımları, tasnifleri ve farklı sayılardaki bedî‘ sanatlarını birbiriyle mukayese etmek amaçlanmıştır.
bedî'一词在字典中的意思是 "独特的、第一的和新的"，被定义为 "研究美化语言艺术的科学"，是阿拉伯口才的一个术语。在希吉来三世纪之前，这个概念指的是演讲艺术，后来成为口才科学的同义词，包括 me'ânî 和 beyân 科学。到了回历七世纪，人们发现这个词以现在的形式被用作美化该词的文学艺术的上标。在本研究中，我们研究了十部近代阿拉伯修辞学著作中关于 "bedī'"的定义、分类和副标题。1952 年）'Ulūm al-balāgha，'Abd al-Aziz 'Atīk（卒于 1976 年）fi'l-Balāgati al-'Arabiyya：'Ilm al-Badī'，Mustafā al-Sāwī al-Juwaynī（卒于 1988 年）al-Balāgat al-'Arabiyya：Te'sīl wa Tajdīd》，Muhammad Ahmad Qāsim 和 Muhyiddīn Dīb 的《Ulūm al-balāgha：al-Badī' wa'l-Bayān wa'l-Ma'ānī 》，Muhammad b. Sālih al-'Usaymīn（卒于 2001 年）的《al-Durūs al-Balāgha》，Hasen Habanneke al-Maydānī（卒于 2004 年）的《al-Balāgat al-'Arabiyya》：Ususuha wa 'Ulūmuha wa Funūnuha, Fadl Hasan Abbās (d. 2011) al-Balāgha Funūnuha wa Efnānuha：Ilm al-Bayān wa'l-Badī' 和阿里-布卢特的修辞学：Meânî, Beyân, Bedî'。据观察，在古典时期达到一百多种的一些 "贝迪 "艺术，在现代口才书籍中被提及，而作者在这方面是有选择性的。本研究的目的是汇集对 "贝迪 "科学现状的不同观点，并比较现代阿拉伯语修辞学作者对 "贝迪 "艺术的定义、分类和不同数量。
{"title":"The evaluation of Different Approaches to Classification of ʿIlm al- Badī‘ in Modern Arabic Rhetoric Books","authors":"Ahmet Gezek","doi":"10.47502/mizan.1273200","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1273200","url":null,"abstract":"Sözlükte “Benzersiz, ilk ve yeni olan” manalarına gelen bedî‘ sözcüğü, Arap belâgati terimi olarak “Sözü güzelleştiren sanatları konu edinen ilim” olarak tanımlanmıştır. Hicri üçüncü yüzyıla kadar söz sanatları manasına gelen bu kavram, sonrasında me‘ânî ve beyân ilimlerini de kapsayacak şekilde belâgat ilmi ile eş anlamlı olmuştur. Hicri yedinci yüzyıla varıldığında bu terimin günümüzdeki şekliyle, sözü güzelleştiren edebi sanatların üst başlığı olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada modern dönemde telif edilen Arap belâgati eserlerinden on tanesinin bedî‘ ilmine dair tanımları, tasnifleri ve alt başlıkları incelenmiştir. Kronolojik sıranın takip edildiği bu eserler sırasıyla; Ahmed el-Hâşimî’nin (ö. 1943) Cevâhiru’l-Belâğa, Alî el-Cârim (ö. 1949) ve Mustafa Emîn’in (ö. 1953) el-Belâgatü’l-Vâdiha, Ahmed Mustafa el-Merâğî’nin (ö. 1952) ‘Ulûmü’l-belâğa, Abdülaziz Atîk’in (ö. 1976) fi’l-Belâgati’l-‘Arabiyye: ‘İlmü’l-Bedî‘, Mustafâ es-Sâvî el-Cüveynî’nin (ö. 1988) el-Belâğatü’l-‘Arabiyye: Te’sîl ve Tecdîd, Muhammed Ahmed Kâsım ve Muhyiddîn Dîb’in ‘Ulûmü’l-belâğa: el-Bedî‘ ve’l-Beyân ve’l-Me‘ânî, Muhammed b. Sâlih el-‘Useymîn’in (ö. 2001) Dürûsu’l-Belâğa, Hasen Habenneke el-Meydânî’nin (ö. 2004) el-Belâgatü’l-‘Arabiyye: Üsüsühâ ve ‘Ulûmühâ ve Fünûnühâ, Fadl Hasan Abbâs’ın (ö. 2011) el-Belâğa Fünûnühâ ve Efnânühâ: İlmü’l-Beyân ve’l-Bedî‘ ve Ali Bulut’un Belâgat: Meânî, Beyân, Bedî‘ adlı eserleridir. Klasik dönemde yüzden fazla sayıya ulaşan bedî‘ sanatlarının modern belâgat kitaplarında bazısına değinildiği ve müelliflerin bu konuda seçici davrandıkları gözlemlenmiştir. Bu araştırmada, bedî‘ ilminin günümüzdeki durumuna dair farklı bakış açılarını bir araya getirmek ve modern Arap belâgati müelliflerinin bedî‘ ilmine dair yaptıkları tanımları, tasnifleri ve farklı sayılardaki bedî‘ sanatlarını birbiriyle mukayese etmek amaçlanmıştır.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"62 9 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126129945","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Osmanlı Devleti’nin gerileme dönemi alimlerinden biri olan Ahmed el-Mar’aşî’nin yaşadığı dönem, bir taraftan XVII. yüzyılda İstanbul’da dinî ve içtimaî bir hareket olarak ortaya çıkıp Anadolu’nun birçok yerine yayılan Kadızâdeliler hareketinin tesirlerinin bulunduğu, diğer taraftan ise yasal idareye yani Osmanlı’ya karşı faaliyetlere başlamış olan Harici zihniyetli, tekfirci, isyancı, ötekileştirici ve dahası Müslümanlara yönelik acımasız uygulamaları ile ün salmış Vehhâbîlik ve Selefî(ci)lik hareketinin başladığı bir dönemdir. Bu hareket elbette Ahmed el-Mar’aşî’yi ve onun görüşlerini yakından ilgilendirmektedir. Zira Maraş birçok açıdan yolların kesiştiği bir noktada bulunmaktadır. Mar’aşî’nin eserinde fikirlerine sıkça başvurduğu İmam Birgivî, (1523-1573) fıkıhta Hanefi, itikatta ise Mâtürîdî düşüncededir. Ancak Birgivî, bid'atlere karşı tutumu nedeniyle Kadızâdelilerin fikri bakımdan öncüsü olarak gösterilmesi yanında Vehhabi/Selefî eğilimli kişiler tarafından da bilerek ya da bilmeyerek istismar edilmiştir. Bu makalede öncelikle Birgivî'nin Kadızâleliler Hareketi’nin gerçek anlamda öncüsü olup olmadığı konusu üzerinde durulacaktır. İkinci olarak Mar’aşî’nin Kadızâdeliler hareketinden etkilenip etkilenmediği ve Selef-i salihine karşı tutumu izah edilmeye çalışılacaktır.
{"title":"Osmanlı Son Döneminde İhyacıların Kadızâdeliler Hareketi’ne Karşı Tutumu (Ahmet el-Mar’aşî ed-Debbâğî Örneği)","authors":"M. Keski̇n","doi":"10.47502/mizan.1256601","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1256601","url":null,"abstract":"Osmanlı Devleti’nin gerileme dönemi alimlerinden biri olan Ahmed el-Mar’aşî’nin yaşadığı dönem, bir taraftan XVII. yüzyılda İstanbul’da dinî ve içtimaî bir hareket olarak ortaya çıkıp Anadolu’nun birçok yerine yayılan Kadızâdeliler hareketinin tesirlerinin bulunduğu, diğer taraftan ise yasal idareye yani Osmanlı’ya karşı faaliyetlere başlamış olan Harici zihniyetli, tekfirci, isyancı, ötekileştirici ve dahası Müslümanlara yönelik acımasız uygulamaları ile ün salmış Vehhâbîlik ve Selefî(ci)lik hareketinin başladığı bir dönemdir. Bu hareket elbette Ahmed el-Mar’aşî’yi ve onun görüşlerini yakından ilgilendirmektedir. Zira Maraş birçok açıdan yolların kesiştiği bir noktada bulunmaktadır. Mar’aşî’nin eserinde fikirlerine sıkça başvurduğu İmam Birgivî, (1523-1573) fıkıhta Hanefi, itikatta ise Mâtürîdî düşüncededir. Ancak Birgivî, bid'atlere karşı tutumu nedeniyle Kadızâdelilerin fikri bakımdan öncüsü olarak gösterilmesi yanında Vehhabi/Selefî eğilimli kişiler tarafından da bilerek ya da bilmeyerek istismar edilmiştir. Bu makalede öncelikle Birgivî'nin Kadızâleliler Hareketi’nin gerçek anlamda öncüsü olup olmadığı konusu üzerinde durulacaktır. İkinci olarak Mar’aşî’nin Kadızâdeliler hareketinden etkilenip etkilenmediği ve Selef-i salihine karşı tutumu izah edilmeye çalışılacaktır.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"100 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"122698892","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
This academic study aims to analyze rithā’ poetry, which holds a significant place in the literary production of the Ṣadr al-Islām period. To this end, literary works of the period, especially poems, will be carefully scrutinized, while tracing the development process of rithā’ poems, identifying the themes and topics covered, and exploring the prominent poets of the genre. Additionally, the historical and social context of the period, which played a pivotal role in the emergence and evolution of rithā’ poems, will be taken into account. Therefore, sources that shed light on the political, social, and cultural structures of the period will also be examined. The study will also investigate different perspectives and interpretations of rithā’ poems and conduct an extensive analysis of the literary understanding and values of the period. The outcomes of this study will demonstrate that rithā’ poetry not only embodies a literary genre but also serves as a mirror reflecting the social, cultural, and aesthetic values of the Ṣadr al-Islām period.
{"title":"The Art of Lamentation Poetry and its Significance in the Ṣadr al-Islām Period","authors":"Esat Ayyildiz","doi":"10.47502/mizan.1263694","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1263694","url":null,"abstract":"This academic study aims to analyze rithā’ poetry, which holds a significant place in the literary production of the Ṣadr al-Islām period. To this end, literary works of the period, especially poems, will be carefully scrutinized, while tracing the development process of rithā’ poems, identifying the themes and topics covered, and exploring the prominent poets of the genre. Additionally, the historical and social context of the period, which played a pivotal role in the emergence and evolution of rithā’ poems, will be taken into account. Therefore, sources that shed light on the political, social, and cultural structures of the period will also be examined. The study will also investigate different perspectives and interpretations of rithā’ poems and conduct an extensive analysis of the literary understanding and values of the period. The outcomes of this study will demonstrate that rithā’ poetry not only embodies a literary genre but also serves as a mirror reflecting the social, cultural, and aesthetic values of the Ṣadr al-Islām period.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"125 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-17","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"123718485","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
أطلق كثيرٌ من الشّعراء والنُّقَّادِ ألقابًا على بعض القصائد؛ لتمتُّعِها بظواهر فنيَّة أتت في سياق التّشريف أو التّسخيف. ومادام أنّ عمليّة التّشكيل الشّعريّ تتمّ باللّاشعور الذي يخلق القصيدة ذات الروح الواحدة القائمة على غير غرضٍ شعريٍّ يتوسّل بها الشّاعر للوصول إلى هدفه، فإنَّ البحث يهدف لتلمُّسِ أثر اللّقب في تشكيل تلك القصيدة. وقد اخترت بعضَ تلك الألقاب؛ لكثرتها في المدونات الشعرية، والنقدية التي بدأت حركتها منذ عهد المفضل الضّبّيّ(178هـ). وسلك البحث مسلك المنهج اللغويّ التّحليليّ في استنطاق الأشعار؛ لاجتيافه أكباد المعاني وتطوّرها الدّلاليّ والإحاطة بها وتأطيرها في بؤرٍ لغوية متَّصلةٍ فيما بينها، وتوصَّلَ إلى أنَّ ثمة روابط دلالية تربط اللقب الشعري أو النقدي بفحوى القصيدة، وراجع عددًا من الأحكام النقدية التي يمكن أن تؤسس لدراسات تطبيقية لاحقة تقوم على ربط الحكم النقدي بمسوغاته.
{"title":"Some of Titles of the Arabic Poem Until the End of the Umayyad Era and Its Impact on the Formation of Meaning: An Analytical Study","authors":"Hafel AL YOUNES","doi":"10.47502/mizan.1267617","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1267617","url":null,"abstract":"أطلق كثيرٌ من الشّعراء والنُّقَّادِ ألقابًا على بعض القصائد؛ لتمتُّعِها بظواهر فنيَّة أتت في سياق التّشريف أو التّسخيف. ومادام أنّ عمليّة التّشكيل الشّعريّ تتمّ باللّاشعور الذي يخلق القصيدة ذات الروح الواحدة القائمة على غير غرضٍ شعريٍّ يتوسّل بها الشّاعر للوصول إلى هدفه، فإنَّ البحث يهدف لتلمُّسِ أثر اللّقب في تشكيل تلك القصيدة. وقد اخترت بعضَ تلك الألقاب؛ لكثرتها في المدونات الشعرية، والنقدية التي بدأت حركتها منذ عهد المفضل الضّبّيّ(178هـ). وسلك البحث مسلك المنهج اللغويّ التّحليليّ في استنطاق الأشعار؛ لاجتيافه أكباد المعاني وتطوّرها الدّلاليّ والإحاطة بها وتأطيرها في بؤرٍ لغوية متَّصلةٍ فيما بينها، وتوصَّلَ إلى أنَّ ثمة روابط دلالية تربط اللقب الشعري أو النقدي بفحوى القصيدة، وراجع عددًا من الأحكام النقدية التي يمكن أن تؤسس لدراسات تطبيقية لاحقة تقوم على ربط الحكم النقدي بمسوغاته.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"37 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115201517","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Açgözlülük, haset, hırs gibi kavramlarla ilişkili olan cimrilik, harcama konusundaki yetersizliğe ve anormalliğe işaret etmekte ve biriktirme, yığma, istifleme tarzında ortaya çıkmaktadır. Cimrinin nesneyle kurduğu ilişki biçimi ve onlara atfettiği özel anlamlar problemlidir. Cimrilerin hayatında para, soyut ve manevî değerlerin yerine ikâme edilmiş, bazı sosyal temelli güdülerin karşılanmasında ana referans olarak görülmüştür. Cimri, vermenin veya harcamanın gerekli olmadığına yönelik hatalı bilişleri neticesinde ilişkilerinde zayıf, yüzeysel ve faydacı bir yaklaşımı benimsemiştir. Bu da hem paraya yüklenen kritik rol hem de cimrilik kaynaklı davranışların beraberinde getirdiği yalnızlık sonucunda şüphe, korku, kaygı gibi yıpratıcı duyguların iç dünyada yüksek düzeyde deneyimlenmesine yol açmaktadır. İslam’da cimrilik, kötü huylar kategorisinde ele alınmış, dünya ve ahiret mutluluğunun önünde önemli bir engel olarak zikredilmiştir. Bu makalede cimriliğin kavramsal yapısı psikolojik ve dinî yönden incelenmiş, cimrilik davranışına yol açan durumlar değerlendirilmiştir. Cimrilikle ilişkili duygular ve cimriliğin ruh sağlığına yansımaları üzerinde durulmuştur.
{"title":"Sosyo-Psikolojik ve Dinî Yönleriyle Cimrilik Üzerine Bir Değerlendirme","authors":"Esra İrk","doi":"10.47502/mizan.1258039","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1258039","url":null,"abstract":"Açgözlülük, haset, hırs gibi kavramlarla ilişkili olan cimrilik, harcama konusundaki yetersizliğe ve anormalliğe işaret etmekte ve biriktirme, yığma, istifleme tarzında ortaya çıkmaktadır. Cimrinin nesneyle kurduğu ilişki biçimi ve onlara atfettiği özel anlamlar problemlidir. Cimrilerin hayatında para, soyut ve manevî değerlerin yerine ikâme edilmiş, bazı sosyal temelli güdülerin karşılanmasında ana referans olarak görülmüştür. Cimri, vermenin veya harcamanın gerekli olmadığına yönelik hatalı bilişleri neticesinde ilişkilerinde zayıf, yüzeysel ve faydacı bir yaklaşımı benimsemiştir. Bu da hem paraya yüklenen kritik rol hem de cimrilik kaynaklı davranışların beraberinde getirdiği yalnızlık sonucunda şüphe, korku, kaygı gibi yıpratıcı duyguların iç dünyada yüksek düzeyde deneyimlenmesine yol açmaktadır. İslam’da cimrilik, kötü huylar kategorisinde ele alınmış, dünya ve ahiret mutluluğunun önünde önemli bir engel olarak zikredilmiştir. Bu makalede cimriliğin kavramsal yapısı psikolojik ve dinî yönden incelenmiş, cimrilik davranışına yol açan durumlar değerlendirilmiştir. Cimrilikle ilişkili duygular ve cimriliğin ruh sağlığına yansımaları üzerinde durulmuştur.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"60 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"117037875","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Bilimsel ve edebî çalışmalarda kavramlar ve kelimeler çok önemli olup künhüne vakıf olunması gereken kilit noktalardan biridir. Bu durum ilahi mesajın yer aldığı Kur’ân-ı Kerîm ve onun yorumu olan tefsir ilmi için olursa önemi daha da fazladır. Bu çerçevede Kelâmullahın sahih ve iyi anlaşılabilmesi için onda yer alan kavramları ve kelimeleri de etraflı bir şekilde bilmek gerekir. Anlaşılması gereken önemli kavramlardan biri de ihbâttır. Kur’ân-ı Kerîm’de, bu kelime yüce bir erdemli davranış olarak Hz. Peygamber (sav) özelinde bütün inananları kapsamış ve Yüce Kur’ân, bu niteliğe sahip olan müminlerden “Muhbitîn” diye söz etmiştir. İnsanoğlu da Allah’a karşı kulluk görevi başta olmak üzere, sosyal ilişkilerinde ve diğer canlılarla olan diyalogunda eylem ve tutumlarını ihbât üzere inşa etmekle sorumludur. Bu makâlede; ilâhî bir buyruk olan ve örnek bir peygamber davranışı ihbât kavramının anlamı, önemi ve hayata pratik yansıması ve muhbitînin temel nitelikleri Kur’ân ışığında ele alınmış ve bu özelliklerin izdüşümleri örnekler üzerinden irdelenmiştir.
{"title":"KUR’ÂN’DA İHBÂT KAVRAMI VE MUHBİTLERİN NİTELİKLERİ","authors":"Arslan Karaoğlan","doi":"10.47502/mizan.1233065","DOIUrl":"https://doi.org/10.47502/mizan.1233065","url":null,"abstract":"Bilimsel ve edebî çalışmalarda kavramlar ve kelimeler çok önemli olup künhüne vakıf olunması gereken kilit noktalardan biridir. Bu durum ilahi mesajın yer aldığı Kur’ân-ı Kerîm ve onun yorumu olan tefsir ilmi için olursa önemi daha da fazladır. Bu çerçevede Kelâmullahın sahih ve iyi anlaşılabilmesi için onda yer alan kavramları ve kelimeleri de etraflı bir şekilde bilmek gerekir. Anlaşılması gereken önemli kavramlardan biri de ihbâttır. Kur’ân-ı Kerîm’de, bu kelime yüce bir erdemli davranış olarak Hz. Peygamber (sav) özelinde bütün inananları kapsamış ve Yüce Kur’ân, bu niteliğe sahip olan müminlerden “Muhbitîn” diye söz etmiştir. İnsanoğlu da Allah’a karşı kulluk görevi başta olmak üzere, sosyal ilişkilerinde ve diğer canlılarla olan diyalogunda eylem ve tutumlarını ihbât üzere inşa etmekle sorumludur. Bu makâlede; ilâhî bir buyruk olan ve örnek bir peygamber davranışı ihbât kavramının anlamı, önemi ve hayata pratik yansıması ve muhbitînin temel nitelikleri Kur’ân ışığında ele alınmış ve bu özelliklerin izdüşümleri örnekler üzerinden irdelenmiştir.","PeriodicalId":274883,"journal":{"name":"Mizanü'l-Hak: İslami İlimler Dergisi","volume":"39 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127937015","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：