Pub Date : 2023-02-10DOI: 10.29128/geomatik.1171069
Gamze Zeynep Topçu, Kader Bayir, Zeynep Ebrar Cavildak, Murat Başeğmez, C. Aydin
Şehirler, artan nüfus yoğunluklarıyla sürekli gelişim halindedir. Bu durum kentlerin planlamasını ve sürdürülebilirliklerini sağlamak için plancılara çeşitli sorunlar oluşturmaktadır. Günümüz insanının şehirlerde en çok eksikliğini hissettiği alanlar yeşil alanlardır. İnsanların yaşam kalitesinin arttırılmasında ve ortaya çıkan sorunların giderilmesinde en önemli faktörlerden biri olan yeşil alanların planlanması oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Ankara ili Çankaya ilçesine bağlı Emek, Bahçelievler ve Yukarı Bahçelievler mahalleleri çalışma alanı seçilmiş ve yeşil alan analizinin yapılabilmesi için on iki kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerin birbirlerine göre ağırlıklarını tespit edilmesi için the analytical hierarchy process (AHP) metodu kullanılmış ve kriterlerin konum analizleri için coğrafi bilgi sistemlerinden (CBS) yararlanılmıştır. En uygun yeşil alanların önem sıralarını belirlemek için ise technique for order preference by similarity to ideal solution (TOPSIS) metodu uygulanmıştır. TOPSIS yönteminde hem eşit ağırlıklı hem de AHP ağırlıklı hesaplar yapılmış ve analizler sonucunda, belirlenen dokuz bölgenin %44,4’ünün sıralamasının benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, çalışma alanının yeşil alanlar bakımından yetersiz olduğu belirlenerek, uygulanan yöntemin sürdürebilir kent modelleri için kullanımı değerlendirilmiştir.
{"title":"Yeşil alan uygunluk analizinin CBS tabanlı AHP ve TOPSİS yöntemleriyle değerlendirilmesi","authors":"Gamze Zeynep Topçu, Kader Bayir, Zeynep Ebrar Cavildak, Murat Başeğmez, C. Aydin","doi":"10.29128/geomatik.1171069","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1171069","url":null,"abstract":"Şehirler, artan nüfus yoğunluklarıyla sürekli gelişim halindedir. Bu durum kentlerin planlamasını ve sürdürülebilirliklerini sağlamak için plancılara çeşitli sorunlar oluşturmaktadır. Günümüz insanının şehirlerde en çok eksikliğini hissettiği alanlar yeşil alanlardır. İnsanların yaşam kalitesinin arttırılmasında ve ortaya çıkan sorunların giderilmesinde en önemli faktörlerden biri olan yeşil alanların planlanması oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Ankara ili Çankaya ilçesine bağlı Emek, Bahçelievler ve Yukarı Bahçelievler mahalleleri çalışma alanı seçilmiş ve yeşil alan analizinin yapılabilmesi için on iki kriter belirlenmiştir. Bu kriterlerin birbirlerine göre ağırlıklarını tespit edilmesi için the analytical hierarchy process (AHP) metodu kullanılmış ve kriterlerin konum analizleri için coğrafi bilgi sistemlerinden (CBS) yararlanılmıştır. En uygun yeşil alanların önem sıralarını belirlemek için ise technique for order preference by similarity to ideal solution (TOPSIS) metodu uygulanmıştır. TOPSIS yönteminde hem eşit ağırlıklı hem de AHP ağırlıklı hesaplar yapılmış ve analizler sonucunda, belirlenen dokuz bölgenin %44,4’ünün sıralamasının benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, çalışma alanının yeşil alanlar bakımından yetersiz olduğu belirlenerek, uygulanan yöntemin sürdürebilir kent modelleri için kullanımı değerlendirilmiştir.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-02-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73108614","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-02-07DOI: 10.29128/geomatik.1209701
Adem Yurtsever
Son yıllarda gelişen teknolojiye bağlı olarak tablet bilgisayarlarda da hızlı bir gelişim ve dönüşüm yaşanmaktadır. Teknolojik gelişmeler bu bilgisayarlara yeni ve farklı özellikler kazandırmaktadır. Bu yeni ve farklı özelliklerden biri de LiDAR sensöre sahip tablet bilgisayarlardır. LiDAR (Light Detection and Ranging), ışık tespiti ile uzaklık algılayan yeni nesil bir teknolojinin adıdır. Arkeolojik alanlarda LiDAR belgelemenin yapıldığı önemli çalışmalar vardır ve bu çalışmalarda büyük ölçekteki yapılar uzun soluklu tarama işleminin ardınlar çalışılabilmiştir. Özellikle taşınmaz kültür varlığı olan Roma Dönemi büyük ölçekli yapılarının LiDAR ile taranması sayesinde hata payı çok az olan ölçüler elde edilmiş, bunun sonucunda oldukça başarılı yayınlar ortaya çıkmıştır. LiDAR teknolojisinin tablet bilgisayar ile buluşması ile uzun ve zahmetli bir belgeleme sürecinin bu teknoloji sayesinde çok daha kısa sürede ve çok daha başarılı sonuçlar doğurabileceği fikri doğmuştur. Bu çalışmada arkeolojik bir kazı alanı, kazı alanındaki ve farklı bir alandaki taşınmaz kültür varlığı, arkeolojik küçük buluntu örnekleri LiDAR sensörlü tablet bilgisayar ile belgelenmiştir. Bu belgelemenin sonuçları, söz konusu teknolojinin faydaları ve eksik kalan kısımları ilk defa bu çalışmada sunulacaktır.
{"title":"Taşınır ve Taşınmaz Kültür Varlıklarının Yeni Nesil LiDAR Sensörlü Tablet Bilgisayar ile Belgelenmesi","authors":"Adem Yurtsever","doi":"10.29128/geomatik.1209701","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1209701","url":null,"abstract":"Son yıllarda gelişen teknolojiye bağlı olarak tablet bilgisayarlarda da hızlı bir gelişim ve dönüşüm yaşanmaktadır. Teknolojik gelişmeler bu bilgisayarlara yeni ve farklı özellikler kazandırmaktadır. Bu yeni ve farklı özelliklerden biri de LiDAR sensöre sahip tablet bilgisayarlardır. LiDAR (Light Detection and Ranging), ışık tespiti ile uzaklık algılayan yeni nesil bir teknolojinin adıdır. Arkeolojik alanlarda LiDAR belgelemenin yapıldığı önemli çalışmalar vardır ve bu çalışmalarda büyük ölçekteki yapılar uzun soluklu tarama işleminin ardınlar çalışılabilmiştir. Özellikle taşınmaz kültür varlığı olan Roma Dönemi büyük ölçekli yapılarının LiDAR ile taranması sayesinde hata payı çok az olan ölçüler elde edilmiş, bunun sonucunda oldukça başarılı yayınlar ortaya çıkmıştır. LiDAR teknolojisinin tablet bilgisayar ile buluşması ile uzun ve zahmetli bir belgeleme sürecinin bu teknoloji sayesinde çok daha kısa sürede ve çok daha başarılı sonuçlar doğurabileceği fikri doğmuştur. Bu çalışmada arkeolojik bir kazı alanı, kazı alanındaki ve farklı bir alandaki taşınmaz kültür varlığı, arkeolojik küçük buluntu örnekleri LiDAR sensörlü tablet bilgisayar ile belgelenmiştir. Bu belgelemenin sonuçları, söz konusu teknolojinin faydaları ve eksik kalan kısımları ilk defa bu çalışmada sunulacaktır.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-02-07","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76083572","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-27DOI: 10.29128/geomatik.1195922
Murat Selim Çepni
İmar planı uygulamalarında, kapanan yol fazlalıklarının belediye adına arazi ve arsa düzenlemesine (AAD) alınması, idari yargı tarafından hukuka uygun görülmemiştir. Yerleşik halde gelmiş bu Danıştay görüşüne karşın belediyeler ihdas edilen yol fazlalıklarını kullanmayı fazlasıyla benimsemiş, bu hisseler çözümleyici olarak diğer maliklere satılmış ancak idari yargıdaki en yaygın AAD iptali gerekçesi de böylelikle oluşmuştur. Yol fazlalıklarından belediyesi adına tescil edilen hisselerin satışı, imar uygulamasının başarısına katkı sağlasa da iptal kararı sonrası geri dönüşüm işlemleri pek çok durumda imkânsızlığa karşılık gelmektedir. Geri dönüşüm işlemlerinin açmaza girmesi çok sayıda imar uygulamasını ilgilendiren önemli bir sorundur ve imar sürecinin akim kalması hem paydaşların hem de kamunun zararınadır. İmar Kanununa 2020 yılında eklenen bir fıkra ise geri dönüşüm işlemlerinde fiili ve hukuki imkânsızlık durumunda anlaşma ya da bedel ile denkleşme şeklinde bir usul tanımlamaktadır. Yasa metnindeki tanımın kapanan yol fazlalıklarından elde edilen hisselerin satışını da kapsadığı ve böylelikle önemli bir açmazın aşılabileceği düşünülmektedir. Bu doğrultuda önerilen usul, geri dönüşüm sonrası tekrar yapılmış ve idari yargılama süreci yeniden başlamış bir imar uygulamasında kullanılmış, birinci basamak idari yargıda hukuka uygun bulunmuştur.
{"title":"İdari Yargıda Yol Fazlalıklarının Belediye Lehine Kullanımı Gerekçesiyle İptal Edilmiş İmar Uygulamalarında Çözüm Önerisi","authors":"Murat Selim Çepni","doi":"10.29128/geomatik.1195922","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1195922","url":null,"abstract":"İmar planı uygulamalarında, kapanan yol fazlalıklarının belediye adına arazi ve arsa düzenlemesine (AAD) alınması, idari yargı tarafından hukuka uygun görülmemiştir. Yerleşik halde gelmiş bu Danıştay görüşüne karşın belediyeler ihdas edilen yol fazlalıklarını kullanmayı fazlasıyla benimsemiş, bu hisseler çözümleyici olarak diğer maliklere satılmış ancak idari yargıdaki en yaygın AAD iptali gerekçesi de böylelikle oluşmuştur. Yol fazlalıklarından belediyesi adına tescil edilen hisselerin satışı, imar uygulamasının başarısına katkı sağlasa da iptal kararı sonrası geri dönüşüm işlemleri pek çok durumda imkânsızlığa karşılık gelmektedir. Geri dönüşüm işlemlerinin açmaza girmesi çok sayıda imar uygulamasını ilgilendiren önemli bir sorundur ve imar sürecinin akim kalması hem paydaşların hem de kamunun zararınadır. İmar Kanununa 2020 yılında eklenen bir fıkra ise geri dönüşüm işlemlerinde fiili ve hukuki imkânsızlık durumunda anlaşma ya da bedel ile denkleşme şeklinde bir usul tanımlamaktadır. Yasa metnindeki tanımın kapanan yol fazlalıklarından elde edilen hisselerin satışını da kapsadığı ve böylelikle önemli bir açmazın aşılabileceği düşünülmektedir. Bu doğrultuda önerilen usul, geri dönüşüm sonrası tekrar yapılmış ve idari yargılama süreci yeniden başlamış bir imar uygulamasında kullanılmış, birinci basamak idari yargıda hukuka uygun bulunmuştur.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"74916446","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-23DOI: 10.29128/geomatik.1210252
O. Yaşar, Ali Yağci
Ülkemizde uzaktan algılama görüntüleri ve yöntemleri ile tarım ürün deseni belirlemek amaçlı birçok çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalarda sınıflandırma algoritmasının eğitilmesi ve sonuçlarının doğrulanması için çeşitli kaynaklardan oluşturulan yersel referans veriler kullanılmaktadır. Ancak, bazı çalışmalarda bu referans veri setlerinde hatalar bulunduğu ortaya konmuştur. Bu çalışmada, Yozgat ili Merkez ilçesi için bir firmadan alınan yersel referans verilerinin güvenirliği Sentinel-2A ve Sentinel-2B uydu görüntüleri kullanılarak araştırılmıştır. Geliştirilen yöntemde, uydu görüntülerinden oluşturan parsel zaman serileri her ürünün ortalama karakteristik Normalize Edilmiş Bitki İndeksi (NDVI) eğrisi ile iteratif olarak karşılaştırılmaktadır. Daha sonra, korelasyon ve ortalama en kısa mesafe değerleri kullanılarak hatalı etiketlenen tarım ürünleri bulunmaktadır. Yöntem, arpa ve buğday tarım ürünleri ile test edilmiştir ve tüm hatalı etiketlenen parseller başarılı bir şekilde bulmuştur. Yöntemde, kullanıcıya herhangi bir eğitim verisi seçimi yaptırmadan otomatik olarak karar vermektedir. Bundan dolayı, veri indirme ve parsel sınırlarını düzeltilmesi dışındaki tüm işlemlerin otomasyonu Python programlama dili ve çeşitli açık kaynaklı kütüphaneler ile sağlanmıştır.
{"title":"Yersel referans verilerinin doğruluğunun çok zamanlı Sentinel-2 uydu görüntüleri ile araştırılması: Arpa ve Buğday örneği","authors":"O. Yaşar, Ali Yağci","doi":"10.29128/geomatik.1210252","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1210252","url":null,"abstract":"Ülkemizde uzaktan algılama görüntüleri ve yöntemleri ile tarım ürün deseni belirlemek amaçlı birçok çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalarda sınıflandırma algoritmasının eğitilmesi ve sonuçlarının doğrulanması için çeşitli kaynaklardan oluşturulan yersel referans veriler kullanılmaktadır. Ancak, bazı çalışmalarda bu referans veri setlerinde hatalar bulunduğu ortaya konmuştur. Bu çalışmada, Yozgat ili Merkez ilçesi için bir firmadan alınan yersel referans verilerinin güvenirliği Sentinel-2A ve Sentinel-2B uydu görüntüleri kullanılarak araştırılmıştır. Geliştirilen yöntemde, uydu görüntülerinden oluşturan parsel zaman serileri her ürünün ortalama karakteristik Normalize Edilmiş Bitki İndeksi (NDVI) eğrisi ile iteratif olarak karşılaştırılmaktadır. Daha sonra, korelasyon ve ortalama en kısa mesafe değerleri kullanılarak hatalı etiketlenen tarım ürünleri bulunmaktadır. Yöntem, arpa ve buğday tarım ürünleri ile test edilmiştir ve tüm hatalı etiketlenen parseller başarılı bir şekilde bulmuştur. Yöntemde, kullanıcıya herhangi bir eğitim verisi seçimi yaptırmadan otomatik olarak karar vermektedir. Bundan dolayı, veri indirme ve parsel sınırlarını düzeltilmesi dışındaki tüm işlemlerin otomasyonu Python programlama dili ve çeşitli açık kaynaklı kütüphaneler ile sağlanmıştır.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2023-01-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86783644","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-19DOI: 10.29128/geomatik.1158565
Burak Kotan, Arzu Erener
Nüfus artışıyla birlikte kentleşme, sanayileşme ve taşıt sayısındaki artışlar hava kirliliğinin artmasına sebep olmaktadır. Hava kirliliğinin insan ve çevre sağlığına zarar vermektedir. Bu kapsam doğrultusunda hava kirliliğinin önlenmesi, tedbirlerin alınması ve planlamaların yapılabilmesi için 1 yıl önceden hava kirliliğinin tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Hava kirliliği parametrelerinden olan PM10 ve SO2 parametrelerinin mevsimsel ortalamalarının tahmin edilmesi için çoklu doğrusal regresyon analizi ve yapay sinir ağı yöntemleri kullanılmıştır. Kocaeli, Türkiye’nin sayılı sanayi bölgelerinden olması dolayısı ile çalışma alanı olarak seçilmiştir. Tahmin modellerinde meteorolojik veriler, kirletici konsantrasyonları, kentleşme, sanayileşme, topografik ve demografik veriler kullanılmıştır. Çalışmada enterpolasyon yöntemleri ile verilerin sürekliliğinin sağlanmasında, veri setlerinin oluşturulmasında ve haritaların yapılmasında coğrafi bilgi sistemleri kullanılmıştır. Çalışmada 2008 ile 2017 yılları arasındaki veriler ile tahmin modelleri oluşturulmuştur. Oluşturulan modellere 2018 verileri sunularak 2019 yılına ait tahmin değerleri elde edilmiştir. Elde edilen tahmin değerleri 2019 yılına ait gerçek değerler ile karşılaştırılmıştır. Model performansları ortalama mutlak yüzde hata (MAPE) değerine göre değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda yapay sinir ağının çoklu regresyon analizine göre performansının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, mekânsal verilerin hava kirliliği tahmin modellerinde coğrafi bilgi sistemleri ile kullanılabilirliği gösterilmiştir.
{"title":"PM10, SO2 hava kirleticilerinin çoklu doğrusal regresyon ve yapay sinir ağları ile sezonsal tahmini","authors":"Burak Kotan, Arzu Erener","doi":"10.29128/geomatik.1158565","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1158565","url":null,"abstract":"Nüfus artışıyla birlikte kentleşme, sanayileşme ve taşıt sayısındaki artışlar hava kirliliğinin artmasına sebep olmaktadır. Hava kirliliğinin insan ve çevre sağlığına zarar vermektedir. Bu kapsam doğrultusunda hava kirliliğinin önlenmesi, tedbirlerin alınması ve planlamaların yapılabilmesi için 1 yıl önceden hava kirliliğinin tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Hava kirliliği parametrelerinden olan PM10 ve SO2 parametrelerinin mevsimsel ortalamalarının tahmin edilmesi için çoklu doğrusal regresyon analizi ve yapay sinir ağı yöntemleri kullanılmıştır. Kocaeli, Türkiye’nin sayılı sanayi bölgelerinden olması dolayısı ile çalışma alanı olarak seçilmiştir. Tahmin modellerinde meteorolojik veriler, kirletici konsantrasyonları, kentleşme, sanayileşme, topografik ve demografik veriler kullanılmıştır. Çalışmada enterpolasyon yöntemleri ile verilerin sürekliliğinin sağlanmasında, veri setlerinin oluşturulmasında ve haritaların yapılmasında coğrafi bilgi sistemleri kullanılmıştır. Çalışmada 2008 ile 2017 yılları arasındaki veriler ile tahmin modelleri oluşturulmuştur. Oluşturulan modellere 2018 verileri sunularak 2019 yılına ait tahmin değerleri elde edilmiştir. Elde edilen tahmin değerleri 2019 yılına ait gerçek değerler ile karşılaştırılmıştır. Model performansları ortalama mutlak yüzde hata (MAPE) değerine göre değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda yapay sinir ağının çoklu regresyon analizine göre performansının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, mekânsal verilerin hava kirliliği tahmin modellerinde coğrafi bilgi sistemleri ile kullanılabilirliği gösterilmiştir.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2022-12-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85024842","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-13DOI: 10.29128/geomatik.1127925
Seda TERZİ TÜRK, F. Balçik
Türkiye sahip olduğu uygun iklim koşulları ve topografya özellikleri ile 1900 yıllarından itibaren fındık üretiminde dünyada birinci sıradadır. Bu üretimin sürdürülebilir devamlılığı için fındık ekili alanların yüksek doğruluk ile tespit edilmesi ve ekili alanların tematik haritalarının üretilmesi oldukça önemlidir. Uzaktan algılama verileri ile geniş alanların sürekli ve doğru olarak belirlenmesi mümkündür. Bu çalışmada; 22.10.2020 tarihli Sentinel-2 MSI uydu görüntüsü ile oluşturulan farklı veri setleri kullanılarak fındık dikili alanlar belirlenmiştir. Çalışmada 5 farklı veri seti farklı bitki indekslerinin hesaplanması ile oluşturulmuştur. Çalışma bölgesi olarak Karadeniz Bölgesi’nde bulunan Giresun ilinin Piraziz ilçesi seçilmiştir. Fındık ekili alanları tespit etmek için piksel tabanlı rastgele orman (RO) görüntü sınıflandırma yöntemi kullanılmıştır. Uydu görüntüsünden 7 farklı sınıf (fındık, orman, tarım/mera, şehir yapısı, endüstriyel ve ticari alan, yol, su yüzeyi) için eğitim ve test verileri oluşturulmuştur. Çalışmanın birinci aşamasında; sınıflandırma için seçilen uydu görüntüsü bantları ile RO algoritması çalıştırılmış; genel sınıflandırma doğruluğu ve Kappa istatistiği hesaplanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında; çalışmaya bitki indekslerinden Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi (NDVI), Yeşil Bant Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi (GNDVI) ve Normalize Edilmiş Fark Kırmızı Kenar İndeksi (NDVIre) eklenerek sınıflandırmaya katkısı değerlendirilmiştir. 5 veri setine ait sınıflandırma sonuçları hata matrisi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Genel doğruluk 5 veri seti için de tatmin edici performans sergilemiştir. McNemar testi sonuçlarına göre her veri seti için sınıflandırma doğruluğu arasındaki farkların istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür. Veri seti 1 için hesaplanan genel doğruluk %98.98, Kappa değeri %98.65 ile diğer dört veri setinden daha yüksek elde edilmiştir.
{"title":"FINDIK DİKİLİ ALANLARIN SENTİNEL-2 UYDU GÖRÜNTÜLERİNDEN RASTGELE ORMAN ALGORİTMASI İLE PİKSEL TABANLI SINIFLANDIRILMASI","authors":"Seda TERZİ TÜRK, F. Balçik","doi":"10.29128/geomatik.1127925","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1127925","url":null,"abstract":"Türkiye sahip olduğu uygun iklim koşulları ve topografya özellikleri ile 1900 yıllarından itibaren fındık üretiminde dünyada birinci sıradadır. Bu üretimin sürdürülebilir devamlılığı için fındık ekili alanların yüksek doğruluk ile tespit edilmesi ve ekili alanların tematik haritalarının üretilmesi oldukça önemlidir. Uzaktan algılama verileri ile geniş alanların sürekli ve doğru olarak belirlenmesi mümkündür. Bu çalışmada; 22.10.2020 tarihli Sentinel-2 MSI uydu görüntüsü ile oluşturulan farklı veri setleri kullanılarak fındık dikili alanlar belirlenmiştir. Çalışmada 5 farklı veri seti farklı bitki indekslerinin hesaplanması ile oluşturulmuştur. Çalışma bölgesi olarak Karadeniz Bölgesi’nde bulunan Giresun ilinin Piraziz ilçesi seçilmiştir. Fındık ekili alanları tespit etmek için piksel tabanlı rastgele orman (RO) görüntü sınıflandırma yöntemi kullanılmıştır. Uydu görüntüsünden 7 farklı sınıf (fındık, orman, tarım/mera, şehir yapısı, endüstriyel ve ticari alan, yol, su yüzeyi) için eğitim ve test verileri oluşturulmuştur. Çalışmanın birinci aşamasında; sınıflandırma için seçilen uydu görüntüsü bantları ile RO algoritması çalıştırılmış; genel sınıflandırma doğruluğu ve Kappa istatistiği hesaplanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında; çalışmaya bitki indekslerinden Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi (NDVI), Yeşil Bant Normalize Edilmiş Fark Bitki Örtüsü İndeksi (GNDVI) ve Normalize Edilmiş Fark Kırmızı Kenar İndeksi (NDVIre) eklenerek sınıflandırmaya katkısı değerlendirilmiştir. 5 veri setine ait sınıflandırma sonuçları hata matrisi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Genel doğruluk 5 veri seti için de tatmin edici performans sergilemiştir. McNemar testi sonuçlarına göre her veri seti için sınıflandırma doğruluğu arasındaki farkların istatistiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür. Veri seti 1 için hesaplanan genel doğruluk %98.98, Kappa değeri %98.65 ile diğer dört veri setinden daha yüksek elde edilmiştir.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2022-12-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85046858","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-10DOI: 10.29128/geomatik.1178599
Mert Kayalik, Z. Polat
Dünyadaki sermaye kaynağının %56’lık büyük bir bölümü taşınmazlara ve üzerindeki hak ve faydalara dayalıdır. Dolayısıyla hem ülke ekonomisi hem de yerel yönetimlerin önemli bir gelir kaynağını oluşturmaktadır. Doğru ve adil bir vergi bedeli için taşınmazın güncel değerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu ihtiyaç duyulan değer, ancak doğru ve tarafsız bir şekilde yapılan taşınmaz değerleme süreçleriyle belirlenebilir. Literatürde taşınmaz değerleme yöntemleri ‘‘geleneksel’’, ‘‘modern’’ ve ‘‘istatistiki’’ yöntemler şeklinde üç gruba ayrılmıştır. Geleneksel yöntemler tekil değerleme çalışmalarında kullanılırken; modern ve istatistiki yöntemler toplu değerleme süreçlerinde kullanılmaktadır. Bu uygulamada özellikle taşınmaz yoğunluğunun fazla olduğu bölgelerde toplu değerlemeye imkan veren istatiksel tabanlı nominal değerleme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda çalışma, Almanya’nın Berlin eyaletinde bulunan 1460 hektarlık bir alanda 12 farklı mekânsal veri ile yürütülmüştür. Belirlenen 12 faktör Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHY) ile ağırlıklandırılmıştır. Ayrıca yapılan toplu değerlemenin sürdürülebilir ve güncellenebilir olması ve 3B haritalandırılması için CBS’den faydalanılmıştır. 3. boyutun çalışmaya dahil edilmesi ile, bölgede hangi değer aralığından ne kadar taşınmazın olduğu net şekilde görülebilmektedir. Bu sayede karar vericiler için güvenilir bir veri sağlanırken, vatandaş için anlaşılır bir bilgi sunulmaktadır. Ayrıca elde edilen değer haritasının belli periyotlarda güncellenmesi ile (ör. Finlandiya her beş yılda, Slovenya her dört yılda, Hollanda ise her yıl toplu değerleme yapmaktadır.) bölgenin zamansal değer değişimi tespit edilebilecektir. Buda şehrin daha doğru planlamasını sağlayacaktır.
{"title":"CBS destekli nominal taşınmaz değer haritasının 3 boyutlu sunumu: Berlin Eyaleti örneği","authors":"Mert Kayalik, Z. Polat","doi":"10.29128/geomatik.1178599","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1178599","url":null,"abstract":"Dünyadaki sermaye kaynağının %56’lık büyük bir bölümü taşınmazlara ve üzerindeki hak ve faydalara dayalıdır. Dolayısıyla hem ülke ekonomisi hem de yerel yönetimlerin önemli bir gelir kaynağını oluşturmaktadır. Doğru ve adil bir vergi bedeli için taşınmazın güncel değerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu ihtiyaç duyulan değer, ancak doğru ve tarafsız bir şekilde yapılan taşınmaz değerleme süreçleriyle belirlenebilir. Literatürde taşınmaz değerleme yöntemleri ‘‘geleneksel’’, ‘‘modern’’ ve ‘‘istatistiki’’ yöntemler şeklinde üç gruba ayrılmıştır. Geleneksel yöntemler tekil değerleme çalışmalarında kullanılırken; modern ve istatistiki yöntemler toplu değerleme süreçlerinde kullanılmaktadır. Bu uygulamada özellikle taşınmaz yoğunluğunun fazla olduğu bölgelerde toplu değerlemeye imkan veren istatiksel tabanlı nominal değerleme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda çalışma, Almanya’nın Berlin eyaletinde bulunan 1460 hektarlık bir alanda 12 farklı mekânsal veri ile yürütülmüştür. Belirlenen 12 faktör Analitik Hiyerarşi Yöntemi (AHY) ile ağırlıklandırılmıştır. Ayrıca yapılan toplu değerlemenin sürdürülebilir ve güncellenebilir olması ve 3B haritalandırılması için CBS’den faydalanılmıştır. 3. boyutun çalışmaya dahil edilmesi ile, bölgede hangi değer aralığından ne kadar taşınmazın olduğu net şekilde görülebilmektedir. Bu sayede karar vericiler için güvenilir bir veri sağlanırken, vatandaş için anlaşılır bir bilgi sunulmaktadır. Ayrıca elde edilen değer haritasının belli periyotlarda güncellenmesi ile (ör. Finlandiya her beş yılda, Slovenya her dört yılda, Hollanda ise her yıl toplu değerleme yapmaktadır.) bölgenin zamansal değer değişimi tespit edilebilecektir. Buda şehrin daha doğru planlamasını sağlayacaktır.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2022-12-10","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89890408","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-11-29DOI: 10.29128/geomatik.1181893
Turgut Uzel
Etrafı faylarla çevrili arazilerde çevresinden farklı tektonik hareketler olma olasılığı düşünülerek araştırma yapılmıştır. Örnek olarak Küçükmenderes ovası seçilmiştir. Kamu kuruluşlarınca tesis edilen yedi nirengi noktasında 40-45 sene ara ile ölçülen koordinat değerleri veri olarak kullanılmış ve buradaki tektonik plaka hareketlerinin, çevresinden tamamen farklı olduğu saptanmıştır.
{"title":"ETRAFI FAYLARLA ÇEVRİLİ ARAZİLERDE TEKTONİK LEVHA HAREKETLERİ","authors":"Turgut Uzel","doi":"10.29128/geomatik.1181893","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1181893","url":null,"abstract":"Etrafı faylarla çevrili arazilerde çevresinden farklı tektonik hareketler olma olasılığı düşünülerek araştırma yapılmıştır. Örnek olarak Küçükmenderes ovası seçilmiştir. Kamu kuruluşlarınca tesis edilen yedi nirengi noktasında 40-45 sene ara ile ölçülen koordinat değerleri veri olarak kullanılmış ve buradaki tektonik plaka hareketlerinin, çevresinden tamamen farklı olduğu saptanmıştır.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2022-11-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"78100424","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Dünya gözlem uydularının gelişmesiyle Arazi Örtüsü/Arazi Kullanımı(AÖ/AK) sınıflandırması, ekosistemleri izlemede ve kaynak yönetiminde değerli bilgiler sağlayan önemli bir uygulama haline gelmiştir. Landsat ve Sentinel-2 gibi uydu görüntüleri ile AÖ/AK sınıfları belirli detayda çıkartılabilirken bazı uygulamalarda spektral çözünürlük nedeniyle sınıfların ayırt edilebilirliğinde problemler ortaya çıkabilmektedir. Günümüzde hiperspektral veri sağlayan uydulardan elde edilen görüntüler yüksek spektral çözünürlük sağladıklarından sınıfların ayırt edilebilirliğini arttırmaktadır. Farklı mekânsal çözünürlüklere sahip 13 spektral bandı bulunan Sentinel-2 uydusu farklı mekânsal çözünürlüğe sahip bantları ile detaylı AÖ/AK sınıflarının üretilmesine olanak sağlamaktadır. PRISMA (Precursore IperSpettrale della Missione Applicativa) uydusu ise 30 m mekânsal çözünürlük ve 240 spektral bant ile oldukça yüksek spektral çözünürlük sağlamaktadır. Bu çalışmada Marmara Denizi’ne önemli ölçüde deşarjı olan Susurluk Nehri ve çevresine ait 13.05.2021 tarihli PRISMA ve 14.05.2021 tarihli Sentinel-2 uydu görüntülerinden sınıflandırma ile ekili tarım alanı, boş arazi, orman, yerleşim, endüstri, yol, göl, akarsu, bataklık sınıfları belirlenmiş ve sonuçları karşılaştırılmıştır. Bu amaçla öncelikle PRISMA ve Sentinel-2 görüntülerine ana bileşenler dönüşümü uygulanmış ve oluşturulan veri setleri Maksimum Olabilirlik algoritması ile sınıflandırılmıştır. Tematik doğruluk analizi yapılarak sınıflandırma sonuçlarının doğrulukları belirlenmiş ve metrik sonuçları karşılaştırılarak her iki verinin sınıfları ayırt etmedeki performansları incelenmiştir. Yapılan değerlendirmede PRISMA uydu görüntüsünün sınıflandırma sonuçlarında spektral çözünürlüğün katkısı nedeniyle sınıfların büyük bölümünde Sentinel-2 uydusu sonuçlarına göre daha yüksek doğruluk elde edilmiştir.
{"title":"Yeni Nesil Multispektral ve Hiperspektral Uydu Görüntülerinin Arazi Örtüsü / Arazi Kullanımı Sınıflandırma Performanslarının Karşılaştırılması: Sentinel-2 ve PRISMA Uydusu","authors":"Buse Tirmanoğlu, İrem İsmai̇loğlu, Aylin TUZCU KOKAL, Nebiye Musaoğlu","doi":"10.29128/geomatik.1126685","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1126685","url":null,"abstract":"Dünya gözlem uydularının gelişmesiyle Arazi Örtüsü/Arazi Kullanımı(AÖ/AK) sınıflandırması, ekosistemleri izlemede ve kaynak yönetiminde değerli bilgiler sağlayan önemli bir uygulama haline gelmiştir. Landsat ve Sentinel-2 gibi uydu görüntüleri ile AÖ/AK sınıfları belirli detayda çıkartılabilirken bazı uygulamalarda spektral çözünürlük nedeniyle sınıfların ayırt edilebilirliğinde problemler ortaya çıkabilmektedir. Günümüzde hiperspektral veri sağlayan uydulardan elde edilen görüntüler yüksek spektral çözünürlük sağladıklarından sınıfların ayırt edilebilirliğini arttırmaktadır. Farklı mekânsal çözünürlüklere sahip 13 spektral bandı bulunan Sentinel-2 uydusu farklı mekânsal çözünürlüğe sahip bantları ile detaylı AÖ/AK sınıflarının üretilmesine olanak sağlamaktadır. PRISMA (Precursore IperSpettrale della Missione Applicativa) uydusu ise 30 m mekânsal çözünürlük ve 240 spektral bant ile oldukça yüksek spektral çözünürlük sağlamaktadır. Bu çalışmada Marmara Denizi’ne önemli ölçüde deşarjı olan Susurluk Nehri ve çevresine ait 13.05.2021 tarihli PRISMA ve 14.05.2021 tarihli Sentinel-2 uydu görüntülerinden sınıflandırma ile ekili tarım alanı, boş arazi, orman, yerleşim, endüstri, yol, göl, akarsu, bataklık sınıfları belirlenmiş ve sonuçları karşılaştırılmıştır. Bu amaçla öncelikle PRISMA ve Sentinel-2 görüntülerine ana bileşenler dönüşümü uygulanmış ve oluşturulan veri setleri Maksimum Olabilirlik algoritması ile sınıflandırılmıştır. Tematik doğruluk analizi yapılarak sınıflandırma sonuçlarının doğrulukları belirlenmiş ve metrik sonuçları karşılaştırılarak her iki verinin sınıfları ayırt etmedeki performansları incelenmiştir. Yapılan değerlendirmede PRISMA uydu görüntüsünün sınıflandırma sonuçlarında spektral çözünürlüğün katkısı nedeniyle sınıfların büyük bölümünde Sentinel-2 uydusu sonuçlarına göre daha yüksek doğruluk elde edilmiştir.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2022-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"79120722","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-11-12DOI: 10.29128/geomatik.1147639
Lale Karataş
Yapılarda meydana gelen malzeme bozulmalarına etki eden faktörlerin ve süreçlerin doğru bir şekilde belirlenmesi ve anlaşılması, uygun koruma müdahalelerinin uygulanması ve yapılarda meydana gelecek bozulmalara önlem alınması açısından büyük önem taşımaktadır. Çalışmaya konu olan ve yöreye özgü geleneksel konutların özelliklerini yansıtan tarihi taş bir yapı olan Mardin Mungan Konağı; topografya, malzeme gibi bölgesel unsurların belirleyiciliği altında oluşmuş bir yapıdır. Çalışmanın amacı Mardin ilinde geleneksel konutların özelliklerini yansıtan tarihi bir konak olan Mardin Mungan Konağı’nın, taş malzeme sorunlarının araştırılmasıdır. Malzeme sorunlarının araştırılmasında, gözlemsel tespit ve yersel lazer tarama yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, gözlemsel tespitten elde edilen veriler ile yersel lazer taramadan elde edilen ortofotolar birleştirilerek, hızlı ve kolay bir şekilde malzeme bozulmalarının tespiti ve restorasyon analizi için bir bozulma haritası oluşturulabildiği görülmektedir. Bozulma haritalarında elde edilen sonuçlarda ise, tarihi Mardin Mungan Konağı cephelerinde taş malzeme bozulma türlerinden yüzey kirliliği, çiçeklenme, çimento kullanımından kaynaklı hatalı onarımlara ve yine çeşitli hatalı onarımlar sonucu yapılmış sıvaların dökülmesi sorunlarına rastlanmıştır. Yapıda meydana gelen hasarların en önemli olası nedenleri arasında, kullanıcı kaynaklı bozulmaların olumsuz etkileri olduğu görülmektedir.
{"title":"Yersel lazer tarama yöntemi ve ortofotoların kullanımı ile kültür varlıklarının cephelerindeki malzeme bozulmalarının dokümantasyonu: Mardin Mungan Konağı örneği","authors":"Lale Karataş","doi":"10.29128/geomatik.1147639","DOIUrl":"https://doi.org/10.29128/geomatik.1147639","url":null,"abstract":"Yapılarda meydana gelen malzeme bozulmalarına etki eden faktörlerin ve süreçlerin doğru bir şekilde belirlenmesi ve anlaşılması, uygun koruma müdahalelerinin uygulanması ve yapılarda meydana gelecek bozulmalara önlem alınması açısından büyük önem taşımaktadır. Çalışmaya konu olan ve yöreye özgü geleneksel konutların özelliklerini yansıtan tarihi taş bir yapı olan Mardin Mungan Konağı; topografya, malzeme gibi bölgesel unsurların belirleyiciliği altında oluşmuş bir yapıdır. Çalışmanın amacı Mardin ilinde geleneksel konutların özelliklerini yansıtan tarihi bir konak olan Mardin Mungan Konağı’nın, taş malzeme sorunlarının araştırılmasıdır. Malzeme sorunlarının araştırılmasında, gözlemsel tespit ve yersel lazer tarama yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, gözlemsel tespitten elde edilen veriler ile yersel lazer taramadan elde edilen ortofotolar birleştirilerek, hızlı ve kolay bir şekilde malzeme bozulmalarının tespiti ve restorasyon analizi için bir bozulma haritası oluşturulabildiği görülmektedir. Bozulma haritalarında elde edilen sonuçlarda ise, tarihi Mardin Mungan Konağı cephelerinde taş malzeme bozulma türlerinden yüzey kirliliği, çiçeklenme, çimento kullanımından kaynaklı hatalı onarımlara ve yine çeşitli hatalı onarımlar sonucu yapılmış sıvaların dökülmesi sorunlarına rastlanmıştır. Yapıda meydana gelen hasarların en önemli olası nedenleri arasında, kullanıcı kaynaklı bozulmaların olumsuz etkileri olduğu görülmektedir.","PeriodicalId":33776,"journal":{"name":"Geomatik","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.3,"publicationDate":"2022-11-12","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"84968101","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：