Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.07
M. Wiśniewska
Ze względu na rolę żywności w życiu człowieka i dla gospodarek całego świata, zarówno żywność, jak i cały łańcuch żywnościowy są bardzo podatnym celem ataku terrorystycznego. Terroryzm żywnościowy nie jest zjawiskiem nowym, a bieżące doświadczenia potwierdzają, że jest nadal bardzo groźny. Celem artykułu jest uzyskanie odpowiedzi na dwa pytania badawcze: (1) Czy i w jakim zakresie prawo stanowione wyznacza ramy ochrony żywności przed celowym zanieczyszczeniem? (2) Jaką rolę w zakresie obrony żywności przed terroryzmem pełni prywatne prawo żywnościowe? W wyniku przeprowadzanych analiz prawa, w tym prawa żywnościowego i prywatnego prawa żywnościowego, potwierdzono, że w prawie krajowym oraz europejskim prawie żywnościowym nie ma odniesienia do terroryzmu żywnościowego oraz obrony żywności. Jedyne regulacje, które istnieją, dotyczą ochrony tzw. infrastruktury krytycznej, w tym zapewniającej dostawy żywności i wody. Najbardziej w tym względzie rozwiniętym prawem na świecie jest amerykańskie prawo żywnościowe, w tym tzw. ustawa modernizacyjna, nakładająca obowiązek wdrożenia przez organizacje systemu analizy zagrożeń i opartych na ryzyku środków zapobiegawczych wobec żywności (Hazard Analysis and Risk-Based Preventive Controls, HARPC). Bardzo ważną rolę w temacie obrony przed terroryzmem żywnościowym odgrywa prywatne prawo żywnościowe, a także dobrowolne pod względem ich wdrożenia narzędzia oceny ryzyka (np. system TACCP), wypracowywane przez różne agendy i stowarzyszenia branżowe.
{"title":"Terroryzm żywnościowy oraz obrona żywności w ujęciu formalnoprawnym","authors":"M. Wiśniewska","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.07","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.07","url":null,"abstract":"Ze względu na rolę żywności w życiu człowieka i dla gospodarek całego świata, zarówno żywność, jak i cały łańcuch żywnościowy są bardzo podatnym celem ataku terrorystycznego. Terroryzm żywnościowy nie jest zjawiskiem nowym, a bieżące doświadczenia potwierdzają, że jest nadal bardzo groźny. Celem artykułu jest uzyskanie odpowiedzi na dwa pytania badawcze: (1) Czy i w jakim zakresie prawo stanowione wyznacza ramy ochrony żywności przed celowym zanieczyszczeniem? (2) Jaką rolę w zakresie obrony żywności przed terroryzmem pełni prywatne prawo żywnościowe? W wyniku przeprowadzanych analiz prawa, w tym prawa żywnościowego i prywatnego prawa żywnościowego, potwierdzono, że w prawie krajowym oraz europejskim prawie żywnościowym nie ma odniesienia do terroryzmu żywnościowego oraz obrony żywności. Jedyne regulacje, które istnieją, dotyczą ochrony tzw. infrastruktury krytycznej, w tym zapewniającej dostawy żywności i wody. Najbardziej w tym względzie rozwiniętym prawem na świecie jest amerykańskie prawo żywnościowe, w tym tzw. ustawa modernizacyjna, nakładająca obowiązek wdrożenia przez organizacje systemu analizy zagrożeń i opartych na ryzyku środków zapobiegawczych wobec żywności (Hazard Analysis and Risk-Based Preventive Controls, HARPC). Bardzo ważną rolę w temacie obrony przed terroryzmem żywnościowym odgrywa prywatne prawo żywnościowe, a także dobrowolne pod względem ich wdrożenia narzędzia oceny ryzyka (np. system TACCP), wypracowywane przez różne agendy i stowarzyszenia branżowe.","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"19 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"89018515","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.15
L. Mierzejewska
{"title":"Ujęcia systemowe w dorobku naukowym prof. Jerzego J. Paryska","authors":"L. Mierzejewska","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.15","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.15","url":null,"abstract":"","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"36 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90676445","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.08
Łukasz Maryniak
Jak wskazał Lawrence Lessig, żyjemy w czasach „kultury remiksu” – powszechny dostęp do Internetu, a przez to do wielu dóbr kultury, sprawia, że artyści często przerabiają lub w inny sposób wykorzystują twórczość innych osób. Jest to szczególnie widoczne w muzyce. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że sampling muzyczny jest co do zasady zgodny z polskim prawem autorskim. W badaniach wykorzystano przede wszystkim metodę dogmatyczną, dokonując analizy przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych regulujących pojęcia utworu i inspiracji oraz instytucję prawa cytatu. We wnioskach wskazano, że sampling muzyczny w wielu przypadkach nie narusza prawa autorskiego, ponieważ polega na wykorzystaniu nietwórczego (niechronionego) fragmentu utworu pierwotnego. Natomiast w pozostałych sytuacjach, tzn. wtedy gdy uzna się, że dany sampel jest jednak objęty ochroną prawnoautorską, przeważnie dopuszczalne będzie jego wykorzystywanie w ramach prawa cytatu. Niemniej powyższe twierdzenia nie oznaczają, że sampling stanowi w każdym przypadku działanie etyczne lub moralnie uzasadnione.
{"title":"Legalność samplingu muzycznego w świetle polskiego prawa autorskiego","authors":"Łukasz Maryniak","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.08","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.08","url":null,"abstract":"Jak wskazał Lawrence Lessig, żyjemy w czasach „kultury remiksu” – powszechny dostęp do Internetu, a przez to do wielu dóbr kultury, sprawia, że artyści często przerabiają lub w inny sposób wykorzystują twórczość innych osób. Jest to szczególnie widoczne w muzyce. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie, że sampling muzyczny jest co do zasady zgodny z polskim prawem autorskim. W badaniach wykorzystano przede wszystkim metodę dogmatyczną, dokonując analizy przepisów ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych regulujących pojęcia utworu i inspiracji oraz instytucję prawa cytatu. We wnioskach wskazano, że sampling muzyczny w wielu przypadkach nie narusza prawa autorskiego, ponieważ polega na wykorzystaniu nietwórczego (niechronionego) fragmentu utworu pierwotnego. Natomiast w pozostałych sytuacjach, tzn. wtedy gdy uzna się, że dany sampel jest jednak objęty ochroną prawnoautorską, przeważnie dopuszczalne będzie jego wykorzystywanie w ramach prawa cytatu. Niemniej powyższe twierdzenia nie oznaczają, że sampling stanowi w każdym przypadku działanie etyczne lub moralnie uzasadnione.","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"30 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"76322161","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.11
Agnieszka Markiewicz
W latach dwudziestych XX stulecia kraje Europy zmagały się z dużym problemem mieszkaniowym. Był on głównie spowodowany zniszczeniami wojennymi oraz wzmożoną migracją z obszarów wiejskich do miast. Kluczowe stało się poszukiwanie idealnego środowiska mieszkaniowego, które można zbudować szybko i tanio. Awangardowa grupa Werkbund zaproponowała nowy typ osiedli budowanych ma miejscu z prefabrykatów. W celu zaprezentowania eksperymentalnych rozwiązań powstało sześć wzorcowych osiedli. Przedstawiały one najnowsze osiągnięcia techniczne oraz najnowsze idee planistyczne. Choć część założeń spotkała się z krytyką samych mieszkańców, wiele z zaprezentowanych przez Werkbund rozwiązań weszło na stałe do kanonu budownictwa mieszkaniowego. Najlepiej zachowanym z sześciu osiedli jest wrocławskie osiedle WuWa. Artykuł przedstawia założenia idei osiedla społecznego oraz historię i okoliczności powstania osiedla WuWa. W artykule podjęto rozważania dotyczące tego, w jaki sposób modernistyczne założenia wrocławskiego osiedla Werkbundu przetrwały próbę czasu. W tym celu przeprowadzone zostały ustrukturyzowane wywiady swobodne ze współczesnymi mieszkańcami osiedla. Założenia, które leżały u podstaw ideologii modernistycznych, nie przetrwały próby czasu, ponieważ zmieniły się uwarunkowania społeczno-kulturowe, chociaż osiedle cieszy się dużym zainteresowaniem oraz uznaniem obecnych mieszkańców. Na podstawie zebranego materiału można wyciągnąć wniosek, że na osiedlu mieszka się komfortowo, a założenia urbanistyczne osiedla wciąż są aktualne. Należy pamiętać, że wystawa „Mieszkanie i miejsce pracy” była projektem eksperymentalnym i ważnym w historii budownictwa mieszkaniowego, ponieważ zapoczątkowała dyskusję wokół mieszkań społecznie najpotrzebniejszych.
{"title":"Wzorcowe osiedle WuWa we Wrocławiu w ocenie jego współczesnych użytkowników","authors":"Agnieszka Markiewicz","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.11","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.11","url":null,"abstract":"W latach dwudziestych XX stulecia kraje Europy zmagały się z dużym problemem mieszkaniowym. Był on głównie spowodowany zniszczeniami wojennymi oraz wzmożoną migracją z obszarów wiejskich do miast. Kluczowe stało się poszukiwanie idealnego środowiska mieszkaniowego, które można zbudować szybko i tanio. Awangardowa grupa Werkbund zaproponowała nowy typ osiedli budowanych ma miejscu z prefabrykatów. W celu zaprezentowania eksperymentalnych rozwiązań powstało sześć wzorcowych osiedli. Przedstawiały one najnowsze osiągnięcia techniczne oraz najnowsze idee planistyczne. Choć część założeń spotkała się z krytyką samych mieszkańców, wiele z zaprezentowanych przez Werkbund rozwiązań weszło na stałe do kanonu budownictwa mieszkaniowego. Najlepiej zachowanym z sześciu osiedli jest wrocławskie osiedle WuWa. Artykuł przedstawia założenia idei osiedla społecznego oraz historię i okoliczności powstania osiedla WuWa. W artykule podjęto rozważania dotyczące tego, w jaki sposób modernistyczne założenia wrocławskiego osiedla Werkbundu przetrwały próbę czasu. W tym celu przeprowadzone zostały ustrukturyzowane wywiady swobodne ze współczesnymi mieszkańcami osiedla. Założenia, które leżały u podstaw ideologii modernistycznych, nie przetrwały próby czasu, ponieważ zmieniły się uwarunkowania społeczno-kulturowe, chociaż osiedle cieszy się dużym zainteresowaniem oraz uznaniem obecnych mieszkańców. Na podstawie zebranego materiału można wyciągnąć wniosek, że na osiedlu mieszka się komfortowo, a założenia urbanistyczne osiedla wciąż są aktualne. Należy pamiętać, że wystawa „Mieszkanie i miejsce pracy” była projektem eksperymentalnym i ważnym w historii budownictwa mieszkaniowego, ponieważ zapoczątkowała dyskusję wokół mieszkań społecznie najpotrzebniejszych.","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"42 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"85808690","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.02
M. Suska
Instytucja referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa budzi rozczarowanie piśmiennictwa, ponieważ nie spełnia ona swojego celu prima facie. Tym celem zaś jest umożliwienie obywatelom podejmowania wiążących decyzji politycznych w najważniejszych kwestiach. Mogłoby to skłaniać do uznania referendum za pustą obietnicę ustrojową oraz instytucję nieużyteczną, co jednak byłoby nietrafne i przedwczesne. Referendum może bowiem potencjalnie wypełniać istotne politycznie funkcje dodatkowe, takie jak szczególne legitymizowanie pewnych decyzji politycznych czy stymulowanie debaty publicznej. Celem artykułu jest przeanalizowanie referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa jako symbolicznej instytucji prawnej. Przeprowadzone badanie oparto na spostrzeżeniach prezentowanych w literaturze wobec zjawiska prawodawstwa symbolicznego (symbolic legislation), zastosowanych odpowiednio do wybranego fragmentu systemu prawnego, jakim jest pojedyncza instytucja. Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa można więc postrzegać jako instytucję, której funkcje dodatkowe zasadniczo dominują nad jej celem prima facie. Jednocześnie publiczne deklarowanie tego celu prima facie wydaje się wpływać na potencjalny stopień realizacji funkcji dodatkowych. Przykładowo, wpływ na debatę publiczną, jaki osiąga się dzięki podjęciu czynności zmierzających do przeprowadzenia referendum, może być silniejszy, o ile uda się przekonać opinię publiczną, że w rzeczywistości chodzi o przekazanie pewnej decyzji obywatelom. W konkluzji zasygnalizowano, że realizacja dodatkowych funkcji referendum w systemie prawnym nie byłaby prawdopodobnie możliwa w inny sposób niż właśnie poprzez uczynienie referendum instytucją symboliczną. Nie oznacza to jednak, że doktryna powinna akceptować każdy przypadek wykorzystania referendum w celu realizacji którejś z jego funkcji dodatkowych, a w stosownej ewaluacji może dopomóc scharakteryzowany w artykule „test wstydliwości”.
{"title":"Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa jako symboliczna instytucja prawna","authors":"M. Suska","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.02","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.02","url":null,"abstract":"Instytucja referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa budzi rozczarowanie piśmiennictwa, ponieważ nie spełnia ona swojego celu prima facie. Tym celem zaś jest umożliwienie obywatelom podejmowania wiążących decyzji politycznych w najważniejszych kwestiach. Mogłoby to skłaniać do uznania referendum za pustą obietnicę ustrojową oraz instytucję nieużyteczną, co jednak byłoby nietrafne i przedwczesne. Referendum może bowiem potencjalnie wypełniać istotne politycznie funkcje dodatkowe, takie jak szczególne legitymizowanie pewnych decyzji politycznych czy stymulowanie debaty publicznej. Celem artykułu jest przeanalizowanie referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa jako symbolicznej instytucji prawnej. Przeprowadzone badanie oparto na spostrzeżeniach prezentowanych w literaturze wobec zjawiska prawodawstwa symbolicznego (symbolic legislation), zastosowanych odpowiednio do wybranego fragmentu systemu prawnego, jakim jest pojedyncza instytucja. Referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa można więc postrzegać jako instytucję, której funkcje dodatkowe zasadniczo dominują nad jej celem prima facie. Jednocześnie publiczne deklarowanie tego celu prima facie wydaje się wpływać na potencjalny stopień realizacji funkcji dodatkowych. Przykładowo, wpływ na debatę publiczną, jaki osiąga się dzięki podjęciu czynności zmierzających do przeprowadzenia referendum, może być silniejszy, o ile uda się przekonać opinię publiczną, że w rzeczywistości chodzi o przekazanie pewnej decyzji obywatelom. W konkluzji zasygnalizowano, że realizacja dodatkowych funkcji referendum w systemie prawnym nie byłaby prawdopodobnie możliwa w inny sposób niż właśnie poprzez uczynienie referendum instytucją symboliczną. Nie oznacza to jednak, że doktryna powinna akceptować każdy przypadek wykorzystania referendum w celu realizacji którejś z jego funkcji dodatkowych, a w stosownej ewaluacji może dopomóc scharakteryzowany w artykule „test wstydliwości”.","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"54 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"90063153","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.12
Edith Shamir-Tixell
In Israel, a large number and a wide range of non-governmental volunteering organizations exist in various fields. At the same time, due to the multiplicity of security incidents and other national crises, there are also numerous independent volunteer initiatives emerging within specific communities, small communities, or cities. Private initiatives that started as small volunteer aid have grown mainly thanks to the technological possibilities that enable the transfer of information about a crisis and the needs associated with it. This study examines the volunteers’ perception of effectiveness in a self-organized spontaneous setting, and their sense of belonging to the community and the State of Israel. This article presents a case study of unorganized, spontaneous volunteer activity in Israel in situations of stress and crisis. The study is based on participant observation and semi-structured interviews with those who engaged in spontaneous self-organized volunteer activity. The study findings show that mobilizing volunteers through WhatsApp messages strengthened the sense of effectiveness in performing the task, fostered the volunteers’ sense of belonging to their community, and contributed to the rapid achievement of the task. The study also highlights the socio-moral dimensions that intensify in such a volunteering process and the individual’s feelings about his place in society and his observation of society’s behaviour in general.
{"title":"Volunteers during a crisis in Israel: a case study of spontaneous self-organized volunteer activity","authors":"Edith Shamir-Tixell","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.12","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.12","url":null,"abstract":"In Israel, a large number and a wide range of non-governmental volunteering organizations exist in various fields. At the same time, due to the multiplicity of security incidents and other national crises, there are also numerous independent volunteer initiatives emerging within specific communities, small communities, or cities. Private initiatives that started as small volunteer aid have grown mainly thanks to the technological possibilities that enable the transfer of information about a crisis and the needs associated with it. This study examines the volunteers’ perception of effectiveness in a self-organized spontaneous setting, and their sense of belonging to the community and the State of Israel. This article presents a case study of unorganized, spontaneous volunteer activity in Israel in situations of stress and crisis. The study is based on participant observation and semi-structured interviews with those who engaged in spontaneous self-organized volunteer activity. The study findings show that mobilizing volunteers through WhatsApp messages strengthened the sense of effectiveness in performing the task, fostered the volunteers’ sense of belonging to their community, and contributed to the rapid achievement of the task. The study also highlights the socio-moral dimensions that intensify in such a volunteering process and the individual’s feelings about his place in society and his observation of society’s behaviour in general.","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"138 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"86589903","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.01
Maciej Juzaszek
W artykule poszukuję odpowiedzi na pytanie, czy Durkheimowski utylitaryzm, zrekonstruowany na bazie koncepcji Jonathana Haidta, może stanowić uzasadnienie egzekwowania moralności za pomocą prawa karnego (tzn. czy jest adekwatną teorią moralizmu prawa). W pierwszej części przedstawiam, czym Durkheimowski utylitaryzm jest i jakie głosi tezy, w drugiej zaś, korzystając z klucza interpretacyjnego Herberta Harta wykorzystanego w polemice z Patrickiem Devlinem, wyjaśniam, jakiego stanowiska moralistycznego teoria ta rzeczywiście broni. Ostatecznie dochodzę do wniosku, że główną tezą Durkheimowskiego utylitaryzmu jest Hartowska teza o dezintegracji. Brak odpowiedniego uzasadnienia empirycznego rodzi jednak wątpliwość, czy może on stanowić satysfakcjonującą teorię moralnego uzasadnienia kryminalizacji.
{"title":"Durkheimowska interpretacja moralizmu prawa według Jonathana Haidta","authors":"Maciej Juzaszek","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.01","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.01","url":null,"abstract":"W artykule poszukuję odpowiedzi na pytanie, czy Durkheimowski utylitaryzm, zrekonstruowany na bazie koncepcji Jonathana Haidta, może stanowić uzasadnienie egzekwowania moralności za pomocą prawa karnego (tzn. czy jest adekwatną teorią moralizmu prawa). W pierwszej części przedstawiam, czym Durkheimowski utylitaryzm jest i jakie głosi tezy, w drugiej zaś, korzystając z klucza interpretacyjnego Herberta Harta wykorzystanego w polemice z Patrickiem Devlinem, wyjaśniam, jakiego stanowiska moralistycznego teoria ta rzeczywiście broni. Ostatecznie dochodzę do wniosku, że główną tezą Durkheimowskiego utylitaryzmu jest Hartowska teza o dezintegracji. Brak odpowiedniego uzasadnienia empirycznego rodzi jednak wątpliwość, czy może on stanowić satysfakcjonującą teorię moralnego uzasadnienia kryminalizacji.","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"19 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"73443207","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.06
Katarzyna Liżyńska, Anna Płońska
Ewolucja ustawodawstwa w sprawach o wykroczenia trwa nieprzerwanie od 1918 r. Także spór o miejsce prawa wykroczeń w systemie prawnym, sięgający prac kodyfikacyjnych po 1918 r., jawi się dzisiaj jako niezwykle aktualny. Celem artykułu jest ukazanie i analiza kierunków rozwoju prawa wykroczeń oraz eksplikacja obecnych wyzwań tej gałęzi prawa. W doktrynie od wielu lat podnoszona jest potrzeba gruntownej reformy prawa wykroczeń m.in. ze względu na dość archaiczny Kodeks wykroczeń z 1971 r. W opracowaniu wykorzystano metodę historycznoprawną oraz dogmatycznoprawną. Podjęte badanie zostało przeprowadzone na podstawie analizy aktów prawnych w zakresie prawa wykroczeń w ujęciu historycznym oraz ich licznych nowelizacji, a także analizę aktualnych tendencji m.in. w zakresie przekształcania wykroczeń w tzw. delikty administracyjne. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że prawo wykroczeń jest dynamicznie zmieniającą się gałęzią prawa, która jednak wciąż wymaga kompleksowej i gruntownej reformy. Aktualnie nie ulega wątpliwości, że prawo wykroczeń należy do gałęzi prawa karnego, a sąd jest jedynym organem uprawnionym do wymierzania kar za wykroczenia. Charakter materialnoprawny wykroczeń wymusza poszukiwania najbardziej optymalnego modelu reakcji na wykroczenie. W odpowiedzi na palącą potrzebę reformy prawa wykroczeń wysuwane są m.in. koncepcje orzekania w sprawach o wykroczenia przez organy pozasądowe. Autorki podkreślają, że ewentualne zmiany modelu orzekania w sprawach o wykroczenia stanowią tym bardziej duże wyzwanie, gdyż muszą przy tym zadośćuczynić normie wyrażonej w art. 237 Konstytucji RP, zgodnie z którym organem właściwym do orzekania w sprawach o wykroczenia jest sąd.
{"title":"Ewolucja i aktualne wyzwania ustawodawstwa w sprawach o wykroczenia","authors":"Katarzyna Liżyńska, Anna Płońska","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.06","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.06","url":null,"abstract":"Ewolucja ustawodawstwa w sprawach o wykroczenia trwa nieprzerwanie od 1918 r. Także spór o miejsce prawa wykroczeń w systemie prawnym, sięgający prac kodyfikacyjnych po 1918 r., jawi się dzisiaj jako niezwykle aktualny. Celem artykułu jest ukazanie i analiza kierunków rozwoju prawa wykroczeń oraz eksplikacja obecnych wyzwań tej gałęzi prawa. W doktrynie od wielu lat podnoszona jest potrzeba gruntownej reformy prawa wykroczeń m.in. ze względu na dość archaiczny Kodeks wykroczeń z 1971 r. W opracowaniu wykorzystano metodę historycznoprawną oraz dogmatycznoprawną. Podjęte badanie zostało przeprowadzone na podstawie analizy aktów prawnych w zakresie prawa wykroczeń w ujęciu historycznym oraz ich licznych nowelizacji, a także analizę aktualnych tendencji m.in. w zakresie przekształcania wykroczeń w tzw. delikty administracyjne. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że prawo wykroczeń jest dynamicznie zmieniającą się gałęzią prawa, która jednak wciąż wymaga kompleksowej i gruntownej reformy. Aktualnie nie ulega wątpliwości, że prawo wykroczeń należy do gałęzi prawa karnego, a sąd jest jedynym organem uprawnionym do wymierzania kar za wykroczenia. Charakter materialnoprawny wykroczeń wymusza poszukiwania najbardziej optymalnego modelu reakcji na wykroczenie. W odpowiedzi na palącą potrzebę reformy prawa wykroczeń wysuwane są m.in. koncepcje orzekania w sprawach o wykroczenia przez organy pozasądowe. Autorki podkreślają, że ewentualne zmiany modelu orzekania w sprawach o wykroczenia stanowią tym bardziej duże wyzwanie, gdyż muszą przy tym zadośćuczynić normie wyrażonej w art. 237 Konstytucji RP, zgodnie z którym organem właściwym do orzekania w sprawach o wykroczenia jest sąd. ","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"4 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"87796781","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-30DOI: 10.14746/rpeis.2022.84.4.03
Joanna Kielin-Maziarz
Przedmiotem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o rolę, jaką w zmniejszeniu deficytu demokratycznego Unii odgrywa europejska inicjatywa obywatelska (EIO). Efektywność tej instytucji została poddana analizie na przykładzie wniosku dotyczącego przyjęcia zmian, które miałby służyć zapewnieniu szerszej ochrony praw mniejszości narodowych i językowych oraz wzmocnieniu różnorodności kulturowej i językowej w UE – Minority SafePack. W tekście dokonana została analiza przyczyn, które skłoniły Komisję do zajęcia negatywnego stanowiska. Z jednej strony należy do nich sama tematyka wniosku. Unia Europejska w uzasadnieniu odmowy jego przyjęcia podaje, że w stosunku do wielu z zawartych w nim propozycji nie ma kompetencji. Ponadto zauważalna jest także ogólna niechęć UE do zajmowania się problemami mniejszości, wynikająca przede wszystkim z faktu, że dotykają one kwestii o newralgicznym charakterze dla państw członkowskich, jak np. tożsamość narodowa, różnorodność językowa. Z drugiej zaś – odrzucenie wniosku stanowi wyraz ogólnej tendencji. Komisja jest bardzo sceptyczna wobec wniosków składanych w ramach EIO, odmawiając im w przewarzającej mierze rejestracji. Taki stan rzeczy z pewnością nie pozwala na mówienie o efektywności EIO jako narzędzia przyczyniającego się do zmniejszenia deficytu demokratycznego w UE.
{"title":"Czy europejska inicjatywa obywatelska może służyć zmniejszeniu deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej? Uwagi na podstawie wniosku Minority SafePack","authors":"Joanna Kielin-Maziarz","doi":"10.14746/rpeis.2022.84.4.03","DOIUrl":"https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.4.03","url":null,"abstract":"Przedmiotem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o rolę, jaką w zmniejszeniu deficytu demokratycznego Unii odgrywa europejska inicjatywa obywatelska (EIO). Efektywność tej instytucji została poddana analizie na przykładzie wniosku dotyczącego przyjęcia zmian, które miałby służyć zapewnieniu szerszej ochrony praw mniejszości narodowych i językowych oraz wzmocnieniu różnorodności kulturowej i językowej w UE – Minority SafePack. W tekście dokonana została analiza przyczyn, które skłoniły Komisję do zajęcia negatywnego stanowiska. Z jednej strony należy do nich sama tematyka wniosku. Unia Europejska w uzasadnieniu odmowy jego przyjęcia podaje, że w stosunku do wielu z zawartych w nim propozycji nie ma kompetencji. Ponadto zauważalna jest także ogólna niechęć UE do zajmowania się problemami mniejszości, wynikająca przede wszystkim z faktu, że dotykają one kwestii o newralgicznym charakterze dla państw członkowskich, jak np. tożsamość narodowa, różnorodność językowa. Z drugiej zaś – odrzucenie wniosku stanowi wyraz ogólnej tendencji. Komisja jest bardzo sceptyczna wobec wniosków składanych w ramach EIO, odmawiając im w przewarzającej mierze rejestracji. Taki stan rzeczy z pewnością nie pozwala na mówienie o efektywności EIO jako narzędzia przyczyniającego się do zmniejszenia deficytu demokratycznego w UE.","PeriodicalId":34827,"journal":{"name":"Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny","volume":"1 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"83027398","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：