Pub Date : 2023-02-01DOI: 10.53433/yyufbed.1220578
Erdinç Aladağ
Hava kirliliği, yaşam kalitesini doğrudan tehdit eden ana unsurlardan birisidir. Hava kirleticilerindeki değişimlerin öngörülmesi, hava kirliliği kontrolünde ve yönetiminde önemli bir role sahiptir. Günümüzde kullanılan Çift Üstel Düzeltme (DES) ve Bütünleşik Otoregresif Hareketli Ortalama (ARIMA) gibi geleneksel yöntemler, hava kirliliğinin tahmin edilmesinde çoğu zaman yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, hava kalitesinin belirlenebilmesi için daha etkili tekniklerin üretilmesine ihtiyaç vardır. Bu araştırmanın temel amacı, yukarıdaki sorunları ele alarak doğruluğu yüksek bir hava kirliliği tahmin teorisi geliştirmektir. Önerilen yaklaşım, Ampirik Mod Ayrıştırması (EMD) algoritması ve ARIMA modelinin bir arada uygulandığı melez bir yöntemdir. EMD-ARIMA yönteminin tahmin becerisini belirlemek için Türkiye’nin Van kent merkezindeki PM10 ve SO2 hava kirleticilerinin 2019-2020 kış dönemindeki veriler kullanılmıştır. MAE, MAPE, RMSE ve R2 performans ölçütlerine göre EMD-ARIMA modeli ile PM10 ve SO2 için sırasıyla 7.25, 20.58, 8.84, 0.87 ve 7.58, 20.73, 8.96, 0.71 değerleri elde edilmiştir. Bulgular EMD-ARIMA yönteminin, geleneksel DES ve ARIMA tahmin modellerine göre daha hassas bir tahmin becerisine sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Önerilen yaklaşım, hava kirliliğinin öngörülmesi ve azaltılmasına yönelik basit ve etkili bir yöntem olarak kullanılabilir.
{"title":"Ampirik Mod Ayrıştırmasına Dayalı ARIMA Modeli Kullanılarak Van İli Hava Kirliliğinin Tahmini","authors":"Erdinç Aladağ","doi":"10.53433/yyufbed.1220578","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1220578","url":null,"abstract":"Hava kirliliği, yaşam kalitesini doğrudan tehdit eden ana unsurlardan birisidir. Hava kirleticilerindeki değişimlerin öngörülmesi, hava kirliliği kontrolünde ve yönetiminde önemli bir role sahiptir. Günümüzde kullanılan Çift Üstel Düzeltme (DES) ve Bütünleşik Otoregresif Hareketli Ortalama (ARIMA) gibi geleneksel yöntemler, hava kirliliğinin tahmin edilmesinde çoğu zaman yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle, hava kalitesinin belirlenebilmesi için daha etkili tekniklerin üretilmesine ihtiyaç vardır. Bu araştırmanın temel amacı, yukarıdaki sorunları ele alarak doğruluğu yüksek bir hava kirliliği tahmin teorisi geliştirmektir. Önerilen yaklaşım, Ampirik Mod Ayrıştırması (EMD) algoritması ve ARIMA modelinin bir arada uygulandığı melez bir yöntemdir. EMD-ARIMA yönteminin tahmin becerisini belirlemek için Türkiye’nin Van kent merkezindeki PM10 ve SO2 hava kirleticilerinin 2019-2020 kış dönemindeki veriler kullanılmıştır. MAE, MAPE, RMSE ve R2 performans ölçütlerine göre EMD-ARIMA modeli ile PM10 ve SO2 için sırasıyla 7.25, 20.58, 8.84, 0.87 ve 7.58, 20.73, 8.96, 0.71 değerleri elde edilmiştir. Bulgular EMD-ARIMA yönteminin, geleneksel DES ve ARIMA tahmin modellerine göre daha hassas bir tahmin becerisine sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Önerilen yaklaşım, hava kirliliğinin öngörülmesi ve azaltılmasına yönelik basit ve etkili bir yöntem olarak kullanılabilir.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-02-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"120826087","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-31DOI: 10.53433/yyufbed.1146717
M. Erzen
The structural, elastic, and piezoelectric properties of the NbSbO4 crystal were calculated based on the density functional theory. Calculations for these features were made using the ABINIT package program under the local density approximation. The elastic stiffness tensor and the elastic compliance tensor for the NbSbO4 crystal were calculated in the ground state. Voigt Bulk Modulus, Reuss Bulk Modulus, Hill Bulk Modulus, Voigt Shear Modulus, Reuss Shear Modulus, Hill Shear Modulus, Young Modulus, Poisson Ratio, Flexibility Coefficient, Debye temperature, Longitudinal sound wave velocity for NbSbO4 crystal using elastic stiffness and elastic compliance tensor, Transverse sound wave velocity and Average speed of sound were calculated. Then, the ground state piezoelectric tensor of the NbSbO4 crystal was calculated. accordingly, 2D longitudinal surfaces and 3D representation surfaces of the piezoelectric tensor were obtained using MTEX software.
{"title":"Investigation of structural, elastic, and piezoelectric properties of NbSbO4 crystal","authors":"M. Erzen","doi":"10.53433/yyufbed.1146717","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1146717","url":null,"abstract":"The structural, elastic, and piezoelectric properties of the NbSbO4 crystal were calculated based on the density functional theory. Calculations for these features were made using the ABINIT package program under the local density approximation. The elastic stiffness tensor and the elastic compliance tensor for the NbSbO4 crystal were calculated in the ground state. Voigt Bulk Modulus, Reuss Bulk Modulus, Hill Bulk Modulus, Voigt Shear Modulus, Reuss Shear Modulus, Hill Shear Modulus, Young Modulus, Poisson Ratio, Flexibility Coefficient, Debye temperature, Longitudinal sound wave velocity for NbSbO4 crystal using elastic stiffness and elastic compliance tensor, Transverse sound wave velocity and Average speed of sound were calculated. Then, the ground state piezoelectric tensor of the NbSbO4 crystal was calculated. accordingly, 2D longitudinal surfaces and 3D representation surfaces of the piezoelectric tensor were obtained using MTEX software.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"131982779","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-27DOI: 10.53433/yyufbed.1191137
İbrahim Halil Di̇lber, Hasan Üzmuş, M. A. Çeli̇k, N. Genç
In this study, a hybrid DC-DC boost converter was proposed for high voltage gain. The proposed converter was analyzed and designed. The active soft switching method was applied to proposed converter to reduce the losses due to hard switching. While the main switch of proposed converter is turning off, the main switch current is zero during voltage transition and in the opposite case, the main switch voltage is zero during current transition. Thus, power losses for both states of the main switch were minimized. The simulation for MOSFET and IGBT based hybrid DC-DC boost converter with active soft switching were obtained for different loads.
{"title":"Soft Switching for MOSFET and IGBT Based Hybrid DC-DC Boost Converter","authors":"İbrahim Halil Di̇lber, Hasan Üzmuş, M. A. Çeli̇k, N. Genç","doi":"10.53433/yyufbed.1191137","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1191137","url":null,"abstract":"In this study, a hybrid DC-DC boost converter was proposed for high voltage gain. The proposed converter was analyzed and designed. The active soft switching method was applied to proposed converter to reduce the losses due to hard switching. While the main switch of proposed converter is turning off, the main switch current is zero during voltage transition and in the opposite case, the main switch voltage is zero during current transition. Thus, power losses for both states of the main switch were minimized. The simulation for MOSFET and IGBT based hybrid DC-DC boost converter with active soft switching were obtained for different loads.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126705807","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-24DOI: 10.53433/yyufbed.1174555
R. Sadeler, Emrah Meletlioğlu
Bu çalışmanın amacı, dental implant malzemesi olarak kullanılan Ti6Al4V alaşımının yüzeyine PVD (Magnetron Sputtering) yöntemi ile biriktirilen gümüş tabakasının korozyon davranışını ve antimikrobiyal etkisini belirlemektir. Kaplamalar, aynı kaplama koşulları altında farklı biriktirme süreleri kullanılarak elde edilmiştir. Kaplamaların kesit morfolojileri ise taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılarak tespit edilmiştir. Kaplamaların fazları X-ışını difraksiyonu (XRD) kullanılarak tespit edilmiştir. PVD yöntemi ile kaplanmış ve işlemsiz Ti-6Al-4V numunelerin üzerinde korozyon deneyleri Kokubo'nun simüle edilmiş vücut sıvısı (SBF) pH 7.4 ve 36.5 °C çözeltisi içinde ve normal atmosfer şartlarında gerçekleştirilmiştir. Buna ek olarak, In vitro anti-bakteriyel etkinlik deneylerinde numunelerin yüzeylerine E. coli (Escherichia coli) ve S. aureus (Staphylococcus aureus) mikroorganizmaları sürülerek kaplamanın antibakteriyel özelliği araştırılmıştır. Antibakteriyel özelliklerini ölçmek için ise plaka sayma yöntemi kullanılmıştır. XRD sonuçlarına göre numunelerin yüzeylerindeki kaplama tabakaların homojenliği, SEM analiziyle elde edilen kesit morfolojileri ile de desteklenmiştir. Potansiyodinamik polarizasyon test sonuçları, gümüş kaplamadan sonra korozyon direncinin arttığını göstermektedir. In vitro anti-bakteriyel etkinlik deneyleri sonucunda, PVD ile kaplanmış numunelerde E. Coli ve S.Aureus mikroorganizmalarının tutunumu, kaplanmamış numuneye göre daha az çıkması, kaplamanın anti-bakteriyellik yönünden uygun olduğunu göstermiştir.
本研究旨在确定通过 PVD（磁控溅射）方法在用作牙科植入材料的 Ti6Al4V 合金表面沉积的银层的腐蚀行为和抗菌效果。在相同的涂层条件下，使用不同的沉积时间获得了不同的涂层。使用扫描电子显微镜（SEM）测定了涂层的横截面形态。使用 X 射线衍射 (XRD) 测定了涂层的相位。在正常大气条件下，在 pH 值为 7.4、温度为 36.5 °C 的国分模拟体液 (SBF) 溶液中对 PVD 涂层和未处理的 Ti-6Al-4V 样品进行了腐蚀实验。此外，还进行了体外抗菌活性实验，通过在样品表面涂抹大肠杆菌（Escherichia coli）和金黄色葡萄球菌（Staphylococcus aureus）微生物来研究涂层的抗菌特性。采用平板计数法测量抗菌性能。根据 XRD 的结果，样品表面涂层的均匀性也得到了 SEM 横截面形态分析的支持。电位极化测试结果表明，镀银后耐腐蚀性增强。体外抗菌活性测试结果表明，与未镀膜的样品相比，大肠杆菌和金黄色葡萄球菌在 PVD 镀膜样品上的附着较少，这表明镀膜具有良好的抗菌性。
{"title":"Magnetron Sputtering ile Ti6AL4V Üzerindeki Gümüş Kaplamaların Korozyon ve Antibakteriyel Özelliklerinin Karşılaştırılması","authors":"R. Sadeler, Emrah Meletlioğlu","doi":"10.53433/yyufbed.1174555","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1174555","url":null,"abstract":"Bu çalışmanın amacı, dental implant malzemesi olarak kullanılan Ti6Al4V alaşımının yüzeyine PVD (Magnetron Sputtering) yöntemi ile biriktirilen gümüş tabakasının korozyon davranışını ve antimikrobiyal etkisini belirlemektir. Kaplamalar, aynı kaplama koşulları altında farklı biriktirme süreleri kullanılarak elde edilmiştir. Kaplamaların kesit morfolojileri ise taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılarak tespit edilmiştir. Kaplamaların fazları X-ışını difraksiyonu (XRD) kullanılarak tespit edilmiştir. PVD yöntemi ile kaplanmış ve işlemsiz Ti-6Al-4V numunelerin üzerinde korozyon deneyleri Kokubo'nun simüle edilmiş vücut sıvısı (SBF) pH 7.4 ve 36.5 °C çözeltisi içinde ve normal atmosfer şartlarında gerçekleştirilmiştir. Buna ek olarak, In vitro anti-bakteriyel etkinlik deneylerinde numunelerin yüzeylerine E. coli (Escherichia coli) ve S. aureus (Staphylococcus aureus) mikroorganizmaları sürülerek kaplamanın antibakteriyel özelliği araştırılmıştır. Antibakteriyel özelliklerini ölçmek için ise plaka sayma yöntemi kullanılmıştır. XRD sonuçlarına göre numunelerin yüzeylerindeki kaplama tabakaların homojenliği, SEM analiziyle elde edilen kesit morfolojileri ile de desteklenmiştir. Potansiyodinamik polarizasyon test sonuçları, gümüş kaplamadan sonra korozyon direncinin arttığını göstermektedir. In vitro anti-bakteriyel etkinlik deneyleri sonucunda, PVD ile kaplanmış numunelerde E. Coli ve S.Aureus mikroorganizmalarının tutunumu, kaplanmamış numuneye göre daha az çıkması, kaplamanın anti-bakteriyellik yönünden uygun olduğunu göstermiştir.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129323199","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-24DOI: 10.53433/yyufbed.1171388
Muhammed Elitaş
Bu çalışmada DC01 çeliğine 8-10-12 kA kaynak akımı ve 1.96-2.94 kN elektrot kuvveti kaynak parametrelerinde farklı nokta direnç kaynak işlemleri uygulanmıştır. Ana metal, ısının tesiri altındaki bölge ve kaynak metali boyunca mikrosertlik ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Literatürde kullanılan formüller ile teorik sertlik değeri hesaplanmış ve elde edilen deneysel sonuçlar ile karşılaştırılmıştır. Çoklu regresyon analizi ile kaynak parametrelerinin sertlik değeri üzerindeki önem düzeyleri belirlenmiş ve model kurulmuştur. Sonuç olarak kaynak akımı ve elektrot kuvveti arttıkça mikrosertlik değeri artmıştır. 12 kA-2.94 kN kaynak parametrelerinde teorik değere göre daha yüksek sertlik değeri bulunurken, diğer kaynak parametrelerinde daha düşük değerler elde edilmiştir. Çoklu regresyon analizi sonucunda sertlik üzerinde kaynak akımının önem düzeyinin daha yüksek olduğu görülmüştür.
{"title":"DC01 Çeliğinin Sertliğine NDK Parametrelerinin Etkisinin Çoklu Regresyon Analiziyle İncelenmesi","authors":"Muhammed Elitaş","doi":"10.53433/yyufbed.1171388","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1171388","url":null,"abstract":"Bu çalışmada DC01 çeliğine 8-10-12 kA kaynak akımı ve 1.96-2.94 kN elektrot kuvveti kaynak parametrelerinde farklı nokta direnç kaynak işlemleri uygulanmıştır. Ana metal, ısının tesiri altındaki bölge ve kaynak metali boyunca mikrosertlik ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Literatürde kullanılan formüller ile teorik sertlik değeri hesaplanmış ve elde edilen deneysel sonuçlar ile karşılaştırılmıştır. Çoklu regresyon analizi ile kaynak parametrelerinin sertlik değeri üzerindeki önem düzeyleri belirlenmiş ve model kurulmuştur. Sonuç olarak kaynak akımı ve elektrot kuvveti arttıkça mikrosertlik değeri artmıştır. 12 kA-2.94 kN kaynak parametrelerinde teorik değere göre daha yüksek sertlik değeri bulunurken, diğer kaynak parametrelerinde daha düşük değerler elde edilmiştir. Çoklu regresyon analizi sonucunda sertlik üzerinde kaynak akımının önem düzeyinin daha yüksek olduğu görülmüştür.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127989001","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-23DOI: 10.53433/yyufbed.1168844
S. Şimşek, Ayça Körükçü
This study aims at the simultaneous solution of several quaternion linear systems with the same Hermitian and positive definite coefficient matrix by employing the conjugate gradient method. We consider the setting when the quaternion Hermitian positive definite coefficient matrix at hand is very large so that direct methods are not applicable. In the study, we first transform linear quaternion systems into real linear systems. Then a block conjugate gradient method is applied to the real linear systems. The solution obtained after applying the conjugate gradient method is the real representation of the solution of the original quaternion problem. Thus, a conversion of this real solution to the quaternion setting is performed in the end.
{"title":"A Block Conjugate Gradient Method for Quaternion Linear Systems","authors":"S. Şimşek, Ayça Körükçü","doi":"10.53433/yyufbed.1168844","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1168844","url":null,"abstract":"This study aims at the simultaneous solution of several quaternion linear systems with the same Hermitian and positive definite coefficient matrix by employing the conjugate gradient method. We consider the setting when the quaternion Hermitian positive definite coefficient matrix at hand is very large so that direct methods are not applicable. In the study, we first transform linear quaternion systems into real linear systems. Then a block conjugate gradient method is applied to the real linear systems. The solution obtained after applying the conjugate gradient method is the real representation of the solution of the original quaternion problem. Thus, a conversion of this real solution to the quaternion setting is performed in the end.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-23","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129683852","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-13DOI: 10.53433/yyufbed.1187512
Kerem Gezer, Mine MENEKŞE YILMAZ
In this study, we investigate some approximation properties of a class of the Kantorovich type operators including Charlier polynomials studied in Varma & Taşdelen (2012). We examine the order of convergence of the operators with the aid of some mathematical tools such as the usual modulus of continuity and the concept of K-functional, and derive an asymptotic formula using the Voronovskaja type approximation theorem.
在本研究中，我们研究了一类Kantorovich型算子的一些近似性质，包括Varma & ta delen(2012)研究的Charlier多项式。利用常用的连续模和k泛函的概念等数学工具研究了算子的收敛阶，并利用Voronovskaja型近似定理导出了一个渐近公式。
{"title":"Approximation Properties of a Class of Kantorovich Type Operators Associated with the Charlier Polynomials","authors":"Kerem Gezer, Mine MENEKŞE YILMAZ","doi":"10.53433/yyufbed.1187512","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1187512","url":null,"abstract":"In this study, we investigate some approximation properties of a class of the Kantorovich type operators including Charlier polynomials studied in Varma & Taşdelen (2012). We examine the order of convergence of the operators with the aid of some mathematical tools such as the usual modulus of continuity and the concept of K-functional, and derive an asymptotic formula using the Voronovskaja type approximation theorem.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115946045","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-13DOI: 10.53433/yyufbed.1182302
Vahap Yönten, Yûnus Emre, Ayşe Özgüven
Bu çalışmada, Van ilinde bulunan Edremit ve Gevaş Atıksu Arıtma tesisleri (AAT) atıksu karakteristiğinin mevsimsel olarak değişimi incelenmiştir. Bu amaçla atıksu karakterizasyonunu incelemek için arıtma tesislerinin giriş ve çıkışlarından 2021 yılı ocak ve temmuz aylarında numuneler alınmıştır ve bu numunelerde pH, alkalinite, sülfat (SO4-2), askıda katı madde (AKM), toplam katı madde (TKM), toplam uçucu katı madde (TUKM), çözünmüş oksijen (ÇO), biyokimyasal oksijen ihtiyacı (BOİ), kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ), iletkenlik, sıcaklık, toplam azot (TA), toplam fosfor (TF), ve yağ-gres gibi parametreler ölçülmüştür. Gevaş AAT’nin KOİ için ortalama giderim verimi %83, Edremit AAT için ise yaklaşık %80, Gevaş AAT’nin BOİ için ortalama giderim verimi %92, Edremit AAT için ise yaklaşık %86 olarak bulunmuştur. AKM giderim verimi Gevaş AAT için yağışlı ve kurak dönem için sırasıyla; %88, %98 iken Edremit AAT için ise %90 ve %84 olmuştur. Her iki arıtma tesisinde arıtma işleminden sonra deşarj edilen atıksuyun birçok parametre için Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne (SKKY) uygun olduğu söylenebilir. Bu çalışmada elde edilen sonuçların, diğer atıksu arıtma tesisleri için yol gösterici olacağı kanısındayız ve ayrıca standartlara uymayan parametrelere dikkat edilmesinin zaruri bir durum olduğu raporlanmıştır.
{"title":"Van İli Evsel Atıksu Arıtma Tesislerindeki Atıksu Karakteristiğinin ve Çıkış suyu Kalitesinin Mevsimsel Olarak Değerlendirilmesi, Edremit-Gevaş Örneği","authors":"Vahap Yönten, Yûnus Emre, Ayşe Özgüven","doi":"10.53433/yyufbed.1182302","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1182302","url":null,"abstract":"Bu çalışmada, Van ilinde bulunan Edremit ve Gevaş Atıksu Arıtma tesisleri (AAT) atıksu karakteristiğinin mevsimsel olarak değişimi incelenmiştir. Bu amaçla atıksu karakterizasyonunu incelemek için arıtma tesislerinin giriş ve çıkışlarından 2021 yılı ocak ve temmuz aylarında numuneler alınmıştır ve bu numunelerde pH, alkalinite, sülfat (SO4-2), askıda katı madde (AKM), toplam katı madde (TKM), toplam uçucu katı madde (TUKM), çözünmüş oksijen (ÇO), biyokimyasal oksijen ihtiyacı (BOİ), kimyasal oksijen ihtiyacı (KOİ), iletkenlik, sıcaklık, toplam azot (TA), toplam fosfor (TF), ve yağ-gres gibi parametreler ölçülmüştür. Gevaş AAT’nin KOİ için ortalama giderim verimi %83, Edremit AAT için ise yaklaşık %80, Gevaş AAT’nin BOİ için ortalama giderim verimi %92, Edremit AAT için ise yaklaşık %86 olarak bulunmuştur. AKM giderim verimi Gevaş AAT için yağışlı ve kurak dönem için sırasıyla; %88, %98 iken Edremit AAT için ise %90 ve %84 olmuştur. Her iki arıtma tesisinde arıtma işleminden sonra deşarj edilen atıksuyun birçok parametre için Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’ne (SKKY) uygun olduğu söylenebilir. Bu çalışmada elde edilen sonuçların, diğer atıksu arıtma tesisleri için yol gösterici olacağı kanısındayız ve ayrıca standartlara uymayan parametrelere dikkat edilmesinin zaruri bir durum olduğu raporlanmıştır.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-13","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127832182","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2023-01-04DOI: 10.53433/yyufbed.1180768
Fatma Başdemi̇r, Sibel İpekeşen, Murat Tunç, Leyla Turan, Abdullah Kahraman, B. Bi̇cer
Bu çalışmada yıllık cicer yabani genotipleri ile kültür nohutlarının bitki boyu, kök uzunluğu, gövde kuru ağırlığı, kök kuru ağırlığı, nodül sayısı ve nodül yaş ağırlığı özellikleri açısından ilişkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Denemede 6 adet C. echinospermum, 20 adet C. reticulatum ve 2 adet kültür nohutu kullanılmıştır. Deneme 2018 ve 2019 yıllarında Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesinde yağmur korunaklı sulama kontrollü yarı açık alanda saksı denemesi şeklinde yürütülmüştür. İncelenen özellikler bakımından yabani genotip ve kültür nohutlarında geniş varyasyon saptanmıştır. İncelenen özellikler ve genotipler arasındaki ilişkiler biplot analiz ile ilişkilendirilmiştir. 2018 yılı Scatter biplot yöntemi ile yapılan analizde PC1 (1. ana bileşen) % 44.53, PC2 (2. ana bileşen) % 28.49, toplamda varyasyonun % 73.02’sini oluşturmuştur. 2019 yılı Scatter biplot yöntemi ile yapılan analizde PC1 (1. ana bileşen) % 57.92, PC2 (2. ana bileşen) % 32.40, toplamda varyasyonun % 90.32’sini oluşturmuştur. Yabani genotip ve kültür nohutlarının incelediğimiz morfolojik özellikler ile ilişkilerinde yabani genotiplerin daha yakın ilişki gösterdiği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar kültürü yapılan nohut çeşitlerindeki genetik daralmayı genişletmek ve zenginleştirmek için ıslah programlarında yabani genotiplerin değerlendirilebileceğini göstermiştir.
{"title":"Tek Yıllık Yabani Nohut Genotiplerinin Agronomik ve Morfolojik Özelliklerinin Biplot Analiz Yöntemi ile Değerlendirilmesi","authors":"Fatma Başdemi̇r, Sibel İpekeşen, Murat Tunç, Leyla Turan, Abdullah Kahraman, B. Bi̇cer","doi":"10.53433/yyufbed.1180768","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1180768","url":null,"abstract":"Bu çalışmada yıllık cicer yabani genotipleri ile kültür nohutlarının bitki boyu, kök uzunluğu, gövde kuru ağırlığı, kök kuru ağırlığı, nodül sayısı ve nodül yaş ağırlığı özellikleri açısından ilişkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Denemede 6 adet C. echinospermum, 20 adet C. reticulatum ve 2 adet kültür nohutu kullanılmıştır. Deneme 2018 ve 2019 yıllarında Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesinde yağmur korunaklı sulama kontrollü yarı açık alanda saksı denemesi şeklinde yürütülmüştür. İncelenen özellikler bakımından yabani genotip ve kültür nohutlarında geniş varyasyon saptanmıştır. İncelenen özellikler ve genotipler arasındaki ilişkiler biplot analiz ile ilişkilendirilmiştir. 2018 yılı Scatter biplot yöntemi ile yapılan analizde PC1 (1. ana bileşen) % 44.53, PC2 (2. ana bileşen) % 28.49, toplamda varyasyonun % 73.02’sini oluşturmuştur. 2019 yılı Scatter biplot yöntemi ile yapılan analizde PC1 (1. ana bileşen) % 57.92, PC2 (2. ana bileşen) % 32.40, toplamda varyasyonun % 90.32’sini oluşturmuştur. Yabani genotip ve kültür nohutlarının incelediğimiz morfolojik özellikler ile ilişkilerinde yabani genotiplerin daha yakın ilişki gösterdiği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar kültürü yapılan nohut çeşitlerindeki genetik daralmayı genişletmek ve zenginleştirmek için ıslah programlarında yabani genotiplerin değerlendirilebileceğini göstermiştir.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-01-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129163557","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2022-12-26DOI: 10.53433/yyufbed.1195234
M. Altay, H. Aydın
Bu çalışmada DP 1200 çelik malzemelerin bindirme konfigürasyonunda fiber lazer kaynak yöntemi ile birleştirilmesi gerçekleştirilmiştir. Kaynaklı bağlantıların kaynak geometrisi ve mekanik özellikleri lazer gücü, ilerleme hızı ve lazer açısı proses parametrelerine göre değişkenlik göstermektedir. Parametrelerin etkilerini gözlemleyebilmek için Yanıt Yüzey Metodolojisine göre deney tasarımı oluşturularak deneyler gerçekleştirilmiştir. Çekme testi sonucunda kesme kuvveti değerleri elde edilmiştir; kaynak geometrisinde ise kaynak kalitesinde bir kriter olarak incelenen tam birleşme mesafesi ölçülmüştür. Deneysel çıktılar, kesme kuvveti ve birleşme mesafesini tahmin etmede Mamdani yöntemine göre geliştirilen Bulanık Mantık modelinde kullanılmıştır, 27 adet kural tanımlanmıştır. Tahmin sonuçları ve deneysel veriler kıyaslandığında birbiri ile tutarlıdır. Yüzey grafikleri yardımıyla optimum proses parametreleri lazer gücü 2800 W, ilerleme hızı 40 mm/s, lazer açısı 70ᵒ olarak belirlenmiştir.
{"title":"DP1200 Çeliği Lazer Kaynak İşleminde Proses Parametrelerinin Mekanik ve Geometrik Özelliklere Etkisinin Bulanık Mantık Yöntemi ile Tahmini ve Optimizasyonu","authors":"M. Altay, H. Aydın","doi":"10.53433/yyufbed.1195234","DOIUrl":"https://doi.org/10.53433/yyufbed.1195234","url":null,"abstract":"Bu çalışmada DP 1200 çelik malzemelerin bindirme konfigürasyonunda fiber lazer kaynak yöntemi ile birleştirilmesi gerçekleştirilmiştir. Kaynaklı bağlantıların kaynak geometrisi ve mekanik özellikleri lazer gücü, ilerleme hızı ve lazer açısı proses parametrelerine göre değişkenlik göstermektedir. Parametrelerin etkilerini gözlemleyebilmek için Yanıt Yüzey Metodolojisine göre deney tasarımı oluşturularak deneyler gerçekleştirilmiştir. Çekme testi sonucunda kesme kuvveti değerleri elde edilmiştir; kaynak geometrisinde ise kaynak kalitesinde bir kriter olarak incelenen tam birleşme mesafesi ölçülmüştür. Deneysel çıktılar, kesme kuvveti ve birleşme mesafesini tahmin etmede Mamdani yöntemine göre geliştirilen Bulanık Mantık modelinde kullanılmıştır, 27 adet kural tanımlanmıştır. Tahmin sonuçları ve deneysel veriler kıyaslandığında birbiri ile tutarlıdır. Yüzey grafikleri yardımıyla optimum proses parametreleri lazer gücü 2800 W, ilerleme hızı 40 mm/s, lazer açısı 70ᵒ olarak belirlenmiştir.","PeriodicalId":386555,"journal":{"name":"Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-12-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125464143","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：