Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.15193/zntj/2021/126/371
Barbara Noszka, S. Ptasznik
Celem pracy była charakterystyka wybranych margaryn w aspekcie określenia ich cech użytkowych na podstawie zawartość fazy stałej – SFC (ang. Solid Fat Content). Badania przeprowadzono na trzech grupach wybranych produktów obejmujących margaryny: miękkie do smarowania, kostkowe (kulinarne) oraz puff pastry. W celu pełniejszej charakterystyki badanych margaryn oznaczono również temperaturę topnienia oraz zawartość substancji tłuszczowej. W każdej grupie margaryn przeanalizowano po sześć różnych produktów. Zawartość fazy stałej oznaczono za pomocą magnetycznego rezonansu jądrowego NMR (ang. Nuclear Magnetic Resonance). Temperaturę topnienia oznaczono według normy PN-EN ISO 6321. Zawartość substancji tłuszczowej określono zgodnie z normą PN-A-86933. Wykazano istotne zróżnicowanie zawartości fazy stałej pomiędzy badanymi grupami margaryn. Wśród margaryn miękkich wszystkie badane próbki charakteryzowały się zawartością fazy stałej poniżej 20 % w temp. 10 ºC, co wskazuje na ich bardzo dobrą smarowność bezpośrednio po wyjęciu z chłodziarki. W grupie margaryn kostkowych wyniki zawartości fazy stałej potwierdzają ich przydatność zarówno do celów kulinarnych, jak i do smarowania pieczywa pod warunkiem osiągnięcia temperatury pokojowej (ok. 20 ºC). Margaryny puff pastry charakteryzowały się dużą zawartością fazy stałej, co determinuje ich zastosowanie do ciast francuskich. Oznaczenia wyżej wymienionych parametrów w margarynach charakteryzują przemiany fazy stałej w funkcji temperatury, co umożliwia wskazanie kierunków ich zastosowania.
本研究的目的是根据固体脂肪含量（SFC）确定选定人造黄油的性能特征，从而对其进行表征。这项研究是对三组选定的产品进行的，包括人造黄油：润滑性软的、立方体（烹饪）和蓬松糕点。为了更好地表征测试的人造黄油，还测定了熔点和脂肪含量。在每组人造黄油中，分析了六种不同的产品。使用核磁共振（NMR）测定固相含量。根据PN-EN ISO 6321测定熔点。根据PN-A-86933标准测定脂肪含量。所研究的人造黄油组之间的固相含量存在显著差异。在软人造黄油中，所有测试样品的特征是在10°C下固相含量低于20%，这表明它们从冰箱中取出后立即具有非常好的润滑性。在立方体人造黄油组中，固相含量的结果证实了它们既适用于烹饪目的，也适用于在达到室温（约20°C）的条件下铺展面包。人造奶油泡芙糕点的特点是固相含量高，这决定了它们在法国蛋糕中的应用。人造黄油中上述参数的测定以固相随温度的变化为特征，这使得指示其应用方向成为可能。
{"title":"Charakterystyka wybranych grup margaryn pod względem zawartości fazy stałej","authors":"Barbara Noszka, S. Ptasznik","doi":"10.15193/zntj/2021/126/371","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2021/126/371","url":null,"abstract":"Celem pracy była charakterystyka wybranych margaryn w aspekcie określenia ich cech użytkowych na podstawie zawartość fazy stałej – SFC (ang. Solid Fat Content). Badania przeprowadzono na trzech grupach wybranych produktów obejmujących margaryny: miękkie do smarowania, kostkowe (kulinarne) oraz puff pastry. W celu pełniejszej charakterystyki badanych margaryn oznaczono również temperaturę topnienia oraz zawartość substancji tłuszczowej. W każdej grupie margaryn przeanalizowano po sześć różnych produktów. Zawartość fazy stałej oznaczono za pomocą magnetycznego rezonansu jądrowego NMR (ang. Nuclear Magnetic Resonance). Temperaturę topnienia oznaczono według normy PN-EN ISO 6321. Zawartość substancji tłuszczowej określono zgodnie z normą PN-A-86933. Wykazano istotne zróżnicowanie zawartości fazy stałej pomiędzy badanymi grupami margaryn. Wśród margaryn miękkich wszystkie badane próbki charakteryzowały się zawartością fazy stałej poniżej 20 % w temp. 10 ºC, co wskazuje na ich bardzo dobrą smarowność bezpośrednio po wyjęciu z chłodziarki. W grupie margaryn kostkowych wyniki zawartości fazy stałej potwierdzają ich przydatność zarówno do celów kulinarnych, jak i do smarowania pieczywa pod warunkiem osiągnięcia temperatury pokojowej (ok. 20 ºC). Margaryny puff pastry charakteryzowały się dużą zawartością fazy stałej, co determinuje ich zastosowanie do ciast francuskich. Oznaczenia wyżej wymienionych parametrów w margarynach charakteryzują przemiany fazy stałej w funkcji temperatury, co umożliwia wskazanie kierunków ich zastosowania.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66862292","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.15193/zntj/2021/128/389
W. Wacławek, J. Małajowicz
Gamma-dekalakton (GDL) to cykliczny ester o intensywnym, brzoskwiniowo-olejowym zapachu, wykrywalnym przy stężeniu poniżej 5 mg/dm3. Związek ten stosuje się w przemyśle spożywczym do nadania właściwych cech sensorycznych takim produktom, jak: napoje, wyroby piekarskie, desery, słodycze czy gumy do żucia. GDL jest objęty statusem GRAS (Generally Recognized As Safe) i uznawany za bezpieczny dodatek do żywności. Lakton może być produkowany metodami chemicznymi lub biotechnologicznymi. Wzrost świadomości konsumentów i aktualny trend w kierunku bioproduktów przyczynia się do upowszechniania biotechnologicznej syntezy -dekalaktonu. Trudnością w produkcji GDL z udziałem mikroorganizmów jest wydzielenie go z podłoża biotransformacyjnego, stanowiącego mieszaninę metabolitów mikroorganizmów i nieprzereagowanego substratu lipidowego (kwasu rycynolowego). Celem niniejszej pracy była próba wydzielenie poprzez adsorpcję -dekalaktonu (GDL) z podłoży biotransformacyjnych, w których substratem był olej rycynowy przekształcany do związku zapachowego za pośrednictwem drożdży Yarrowia lipolytica. Efektywność adsorpcji analizowano przy zastosowaniu dwóch adsorbentów: Amberlitu XAD-4 i wermikulitu. Spośród dwóch badanych adsorbentów skuteczniejszym w adsorpcji laktonu z podłoży, w okresie fazy wzrostu logarytmicznego drożdży (4. dzień biotransformacji), był Amberlit XAD-4. Po 10 min od wprowadzenia tego adsorbenta do środowiska reakcji możliwe było zaadsorbowanie ok. 61 ± 3 % laktonu. Początkowa szybkość adsorpcji GDL na Amberlicie XAD-4 wynosiła 4,365×10-3 g GDL/g adsorbenta/min i była ok. 2,8-krotnie wyższa w porównaniu z wermikulitem. Wydłużanie czasu biotransformacji (do 7 dni) skutkowało zmniejszeniem efektywności adsorpcji.
{"title":"Zastosowanie wybranych adsorbentów do wydzielania z podłoża hodowlanego gamma-dekalaktonu produkowanego przez drożdże Yarrowia lipolytica","authors":"W. Wacławek, J. Małajowicz","doi":"10.15193/zntj/2021/128/389","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2021/128/389","url":null,"abstract":"Gamma-dekalakton (GDL) to cykliczny ester o intensywnym, brzoskwiniowo-olejowym zapachu, wykrywalnym przy stężeniu poniżej 5 mg/dm3. Związek ten stosuje się w przemyśle spożywczym do nadania właściwych cech sensorycznych takim produktom, jak: napoje, wyroby piekarskie, desery, słodycze czy gumy do żucia. GDL jest objęty statusem GRAS (Generally Recognized As Safe) i uznawany za bezpieczny dodatek do żywności. Lakton może być produkowany metodami chemicznymi lub biotechnologicznymi. Wzrost świadomości konsumentów i aktualny trend w kierunku bioproduktów przyczynia się do upowszechniania biotechnologicznej syntezy -dekalaktonu. Trudnością w produkcji GDL z udziałem mikroorganizmów jest wydzielenie go z podłoża biotransformacyjnego, stanowiącego mieszaninę metabolitów mikroorganizmów i nieprzereagowanego substratu lipidowego (kwasu rycynolowego). Celem niniejszej pracy była próba wydzielenie poprzez adsorpcję -dekalaktonu (GDL) z podłoży biotransformacyjnych, w których substratem był olej rycynowy przekształcany do związku zapachowego za pośrednictwem drożdży Yarrowia lipolytica. Efektywność adsorpcji analizowano przy zastosowaniu dwóch adsorbentów: Amberlitu XAD-4 i wermikulitu. Spośród dwóch badanych adsorbentów skuteczniejszym w adsorpcji laktonu z podłoży, w okresie fazy wzrostu logarytmicznego drożdży (4. dzień biotransformacji), był Amberlit XAD-4. Po 10 min od wprowadzenia tego adsorbenta do środowiska reakcji możliwe było zaadsorbowanie ok. 61 ± 3 % laktonu. Początkowa szybkość adsorpcji GDL na Amberlicie XAD-4 wynosiła 4,365×10-3 g GDL/g adsorbenta/min i była ok. 2,8-krotnie wyższa w porównaniu z wermikulitem. Wydłużanie czasu biotransformacji (do 7 dni) skutkowało zmniejszeniem efektywności adsorpcji.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66862822","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.15193/zntj/2021/126/373
L. Dymińska, A. M. Albegar, A. Zając, T. Czuj, W. Sąsiadek, J. Lorenc, J. Hanuza
In the paper, a procedure was suggested for making plant oil blends of desirable physico-chemical and performance parameters. There was applied a rule of additivity of parameters of component oils in the blend to get oil products with modified nutritional characteristics. The other objective of the research study was to test the usefulness of the procedure when projecting thermal properties of the blends for deep frying. To make oil blends, plant oils were used that were produced by Oleofarm Ltd. The oil blends were analysed using chromatographic and spectroscopic methods. Their chemical parameters constituted an input dataset to make blends of expected performance properties. It was shown experimentally that it was possible to theoretically project physico-chemical and thermal parameters of the final oil blend. When knowing the chemical parameters of individual blend-forming oils, it is possible to employ them to determine the parameters of the final blend. There were suggested oil compositions for the preparation of advantageous blends to be used for deep frying and salad dressings. Thus there was confirmed the purposefulness of blending the oils in order to make a product the qualities of which could be geared to the specific utility purposes.
{"title":"Applying additivity rule to determine physico-chemical properties of edible oil blends based on known parameters of component oils","authors":"L. Dymińska, A. M. Albegar, A. Zając, T. Czuj, W. Sąsiadek, J. Lorenc, J. Hanuza","doi":"10.15193/zntj/2021/126/373","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2021/126/373","url":null,"abstract":"In the paper, a procedure was suggested for making plant oil blends of desirable physico-chemical and performance parameters. There was applied a rule of additivity of parameters of component oils in the blend to get oil products with modified nutritional characteristics. The other objective of the research study was to test the usefulness of the procedure when projecting thermal properties of the blends for deep frying. To make oil blends, plant oils were used that were produced by Oleofarm Ltd. The oil blends were analysed using chromatographic and spectroscopic methods. Their chemical parameters constituted an input dataset to make blends of expected performance properties. It was shown experimentally that it was possible to theoretically project physico-chemical and thermal parameters of the final oil blend. When knowing the chemical parameters of individual blend-forming oils, it is possible to employ them to determine the parameters of the final blend. There were suggested oil compositions for the preparation of advantageous blends to be used for deep frying and salad dressings. Thus there was confirmed the purposefulness of blending the oils in order to make a product the qualities of which could be geared to the specific utility purposes.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66862355","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.15193/zntj/2021/127/375
O. Świder, M. Wójcicki, M. Roszko
Zapewnienie bezpieczeństwa żywności to jedno z najważniejszych zadań wielu instytucji o zasięgu międzynarodowym. Ich działalność obejmuje współpracę w zakresie kontroli i analizy jakości produktów spożywczych, mającą na celu ochronę zdrowia konsumentów i racjonalne gospodarowanie dostępnymi zasobami. Obecność amin biogennych w żywności to zagadnienie niejednokrotnie podejmowane przez liczne organizacje, zarówno w kontekście ustalania limitów zawartości tych związków w produktach spożywczych (FDA, EFSA), jak i wskazywania kierunków dalszych badań (EFSA). Dostarczenie amin biogennych z dietą może wywołać szereg niekorzystnych reakcji w organizmie. Obecność tych związków w żywności wynika głównie z aktywności metabolicznej drobnoustrojów wchodzących w skład produktu. W związku z tym wielu naukowców podjęło próbę stworzenia Indeksu Amin Biogennych jako wskaźnika jakości i/lub świeżości wybranych produktów (głównie mięsa i ryb), w których działalność mikroorganizmów jest niepożądana i wpływa na obniżenie jakości produktu, przez co skraca termin jego przydatności do spożycia. Produkty fermentowane stanowią grupę żywności, w której ryzyko formowania amin jest szczególnie wysokie, a obecność i rozwój mikroorganizmów stanowią podstawę procesu ich wytwarzania. Będące potencjalnym zagrożeniem drobnoustroje mogą stać się sojusznikami w ograniczaniu zawartości amin biogennych w żywności fermentowanej. Dobór kultur starterowych o znanych właściwościach i/lub odpowiednie ukierunkowanie metabolizmu stosowanych mikroorganizmów przez dodatek substancji roślinnych oraz zapewnienie optymalnych warunków środowiska stanowią dobrą strategię.
{"title":"Aminy biogenne – oszacowanie ryzyka spożycia i możliwości ograniczenia ich formowania w żywności fermentowanej","authors":"O. Świder, M. Wójcicki, M. Roszko","doi":"10.15193/zntj/2021/127/375","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2021/127/375","url":null,"abstract":"Zapewnienie bezpieczeństwa żywności to jedno z najważniejszych zadań wielu instytucji o zasięgu międzynarodowym. Ich działalność obejmuje współpracę w zakresie kontroli i analizy jakości produktów spożywczych, mającą na celu ochronę zdrowia konsumentów i racjonalne gospodarowanie dostępnymi zasobami. Obecność amin biogennych w żywności to zagadnienie niejednokrotnie podejmowane przez liczne organizacje, zarówno w kontekście ustalania limitów zawartości tych związków w produktach spożywczych (FDA, EFSA), jak i wskazywania kierunków dalszych badań (EFSA). Dostarczenie amin biogennych z dietą może wywołać szereg niekorzystnych reakcji w organizmie. Obecność tych związków w żywności wynika głównie z aktywności metabolicznej drobnoustrojów wchodzących w skład produktu. W związku z tym wielu naukowców podjęło próbę stworzenia Indeksu Amin Biogennych jako wskaźnika jakości i/lub świeżości wybranych produktów (głównie mięsa i ryb), w których działalność mikroorganizmów jest niepożądana i wpływa na obniżenie jakości produktu, przez co skraca termin jego przydatności do spożycia. Produkty fermentowane stanowią grupę żywności, w której ryzyko formowania amin jest szczególnie wysokie, a obecność i rozwój mikroorganizmów stanowią podstawę procesu ich wytwarzania. Będące potencjalnym zagrożeniem drobnoustroje mogą stać się sojusznikami w ograniczaniu zawartości amin biogennych w żywności fermentowanej. Dobór kultur starterowych o znanych właściwościach i/lub odpowiednie ukierunkowanie metabolizmu stosowanych mikroorganizmów przez dodatek substancji roślinnych oraz zapewnienie optymalnych warunków środowiska stanowią dobrą strategię.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66862418","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.15193/zntj/2021/127/379
Patrycja Skwarek, Justyna Libera
Do najistotniejszych zagrożeń zdrowotnych w produkcji drobiarskiej zalicza się m.in. zanieczyszczenia mikrobiologiczne, pozostałości zanieczyszczeń chemicznych oraz leków, jak również zanieczyszczenia fizyczne. Mięso drobiowe cenione jest głównie jako źródło pełnowartościowego białka pochodzenia zwierzęcego. Jego duża wartość odżywcza wynika ze zróżnicowanego i cennego składu aminokwasowego. Oprócz białka mięso to dostarcza lipidów, składników mineralnych oraz witamin. Wartość odżywcza mięsa drobiowego oraz jego przystępna cena przyczyniają się do wzrostu popytu na ten surowiec i jego przetwory wśród konsumentów. Konsekwencją wzrostu produkcji mięsa drobiowego może być niekiedy nieprzestrzeganie odpowiednich standardów produkcji, co generuje zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia w nim zanieczyszczeń drobnoustrojami chorobotwórczymi lub ich toksynami. Celem pracy była ocena bezpieczeństwa mikrobiologicznego mięsa drobiowego oraz produktów z mięsa drobiowego dostępnych na rynku Unii Europejskiej na podstawie powiadomień wygenerowanych z RASFF-Portal, pochodzących z dwóch lat (2019 - 2020). W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że dominująca część zgłoszeń (aż 95 %) dotyczyła wykrycia obecności bakterii z rodzaju Salmonella w mięsie drobiowym i stanowiła ona podstawowy, najczęściej odnotowywany problem mikrobiologiczny. W krajach UE opracowano nowe strategie i wprowadzono kompleksowe programy administracyjnego zwalczania salmonellozy. Podejmowane w kraju programy zwalczania salmonellozy już wywołują pozytywne zmiany, dzięki czemu problem ten z każdym rokiem jest w coraz większym stopniu niwelowany.
{"title":"Bezpieczeństwo mikrobiologiczne mięsa drobiowego w krajach UE w latach 2019 – 2020","authors":"Patrycja Skwarek, Justyna Libera","doi":"10.15193/zntj/2021/127/379","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2021/127/379","url":null,"abstract":"Do najistotniejszych zagrożeń zdrowotnych w produkcji drobiarskiej zalicza się m.in. zanieczyszczenia mikrobiologiczne, pozostałości zanieczyszczeń chemicznych oraz leków, jak również zanieczyszczenia fizyczne. Mięso drobiowe cenione jest głównie jako źródło pełnowartościowego białka pochodzenia zwierzęcego. Jego duża wartość odżywcza wynika ze zróżnicowanego i cennego składu aminokwasowego. Oprócz białka mięso to dostarcza lipidów, składników mineralnych oraz witamin. Wartość odżywcza mięsa drobiowego oraz jego przystępna cena przyczyniają się do wzrostu popytu na ten surowiec i jego przetwory wśród konsumentów. Konsekwencją wzrostu produkcji mięsa drobiowego może być niekiedy nieprzestrzeganie odpowiednich standardów produkcji, co generuje zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia w nim zanieczyszczeń drobnoustrojami chorobotwórczymi lub ich toksynami. Celem pracy była ocena bezpieczeństwa mikrobiologicznego mięsa drobiowego oraz produktów z mięsa drobiowego dostępnych na rynku Unii Europejskiej na podstawie powiadomień wygenerowanych z RASFF-Portal, pochodzących z dwóch lat (2019 - 2020). W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że dominująca część zgłoszeń (aż 95 %) dotyczyła wykrycia obecności bakterii z rodzaju Salmonella w mięsie drobiowym i stanowiła ona podstawowy, najczęściej odnotowywany problem mikrobiologiczny. W krajach UE opracowano nowe strategie i wprowadzono kompleksowe programy administracyjnego zwalczania salmonellozy. Podejmowane w kraju programy zwalczania salmonellozy już wywołują pozytywne zmiany, dzięki czemu problem ten z każdym rokiem jest w coraz większym stopniu niwelowany.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66862488","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.15193/zntj/2021/127/382
A. Tarczyńska
Marnotrawstwo żywności związane jest z nieracjonalnymi procesami gospodarowania zachodzącymi na różnych etapach łańcucha żywnościowego. Szacuje się, że skala marnotrawstwa żywności jest największa wśród gospodarstw domowych w porównaniu z innymi etapami tego łańcucha. Celem niniejszej pracy było określenie skali marnotrawstwa żywności wśród studentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (UWM), zidentyfikowanie przyczyn marnowania żywności, określenie częstości występowania tego zjawiska, zidentyfikowanie najczęściej marnowanych produktów oraz określenie poziomu świadomości studentów w odniesieniu do problemu marnotrawstwa żywności. Badania przeprowadzono z użyciem kwestionariusza ankiety oraz tygodniowego wywiadu. Udział w ankiecie wzięło 225 studentów, a w tygodniowym projekcie – 20. Ponad 90 % ankietowanych przyznało, że wyrzuca żywność. Najczęstszą przyczyną marnowania żywności przez studentów UWM był upływ terminu jej przydatności do spożycia, zepsucie lub utrata świeżości. Najczęściej wyrzucanymi produktami były pieczywo, dania gotowe, owoce i warzywa. Pod względem ilościowym najwięcej żywności wyrzucano na skutek przygotowywania zbyt dużych porcji posiłku. Wyrzucanie różnych produktów spożywczych raz w tygodniu bądź raz w miesiącu jest potwierdzeniem systematycznego marnowania żywności. Stwierdzono, że studenci są świadomi problemu marnotrawstwa żywności na skalę globalną, ale ich postawy nie przyczyniają się do ograniczania tego marnotrawstwa.
{"title":"Skala marnowania żywności wśród studentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie","authors":"A. Tarczyńska","doi":"10.15193/zntj/2021/127/382","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2021/127/382","url":null,"abstract":"Marnotrawstwo żywności związane jest z nieracjonalnymi procesami gospodarowania zachodzącymi na różnych etapach łańcucha żywnościowego. Szacuje się, że skala marnotrawstwa żywności jest największa wśród gospodarstw domowych w porównaniu z innymi etapami tego łańcucha. Celem niniejszej pracy było określenie skali marnotrawstwa żywności wśród studentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (UWM), zidentyfikowanie przyczyn marnowania żywności, określenie częstości występowania tego zjawiska, zidentyfikowanie najczęściej marnowanych produktów oraz określenie poziomu świadomości studentów w odniesieniu do problemu marnotrawstwa żywności. Badania przeprowadzono z użyciem kwestionariusza ankiety oraz tygodniowego wywiadu. Udział w ankiecie wzięło 225 studentów, a w tygodniowym projekcie – 20. Ponad 90 % ankietowanych przyznało, że wyrzuca żywność. Najczęstszą przyczyną marnowania żywności przez studentów UWM był upływ terminu jej przydatności do spożycia, zepsucie lub utrata świeżości. Najczęściej wyrzucanymi produktami były pieczywo, dania gotowe, owoce i warzywa. Pod względem ilościowym najwięcej żywności wyrzucano na skutek przygotowywania zbyt dużych porcji posiłku. Wyrzucanie różnych produktów spożywczych raz w tygodniu bądź raz w miesiącu jest potwierdzeniem systematycznego marnowania żywności. Stwierdzono, że studenci są świadomi problemu marnotrawstwa żywności na skalę globalną, ale ich postawy nie przyczyniają się do ograniczania tego marnotrawstwa.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66862619","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.15193/zntj/2021/129/398
W. Migdał, Łukasz Migdał
Unijna strategia „od pola do stołu” to jedno z kluczowych działań w ramach Europejskiego Zielonego Ładu (EU Green Deal). Jest to pierwsza, kompleksowa strategia Unii Europejskiej dotycząca ochrony środowiska oraz przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym. Strategia „od pola do stołu” jest zgodna z unijną strategią ochrony różnorodności biologicznej, która ma wzmocnić obszary chronione w Europie oraz doprowadzić do odbudowy zdegradowanych ekosystemów poprzez zwiększenie areału rolnictwa ekologicznego, ograniczenie stosowania nawozów i pestycydów, zmniejszenie ryzyka im towarzyszącego. Priorytetem strategii „od pola do stołu” jest bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważona produkcja żywności, propagowanie bardziej zrównoważonej konsumpcji żywności i zdrowego odżywiania poprzez odejście od affluenzy (grypy konsumpcji) na rzecz etnocentryzmu (patriotyzmu) konsumenckiego, ograniczenie strat żywności i jej marnotrawienia, przeciwdziałanie fałszowaniu żywności w łańcuchu dostaw oraz poprawianie dobrostanu zwierząt – szczególnie zwierząt gospodarskich. Działania te mają na celu przekształcenie sposobu produkcji i konsumpcji żywności w Europie tak, by zmniejszyć ślad środowiskowy systemów żywnościowych i wzmocnić ich odporność na kryzysy. Ma to zapewnić obecnym i przyszłym pokoleniom bezpieczną i przystępną cenowo żywność. Priorytety te pokrywają się z wymaganiami konsumentów w stosunku do rolników i ich towarów. W strategii tej proponuje się ambitne cele i środki mające zapewnić zdrowie mieszkańcom Ziemi, ochronę środowiska oraz przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, jednak powodzenie realizacji tej strategii zależy zarówno od producentów, jak i konsumentów.
{"title":"Od pola do stołu – wymagania konsumentów w stosunku do rolników","authors":"W. Migdał, Łukasz Migdał","doi":"10.15193/zntj/2021/129/398","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2021/129/398","url":null,"abstract":"Unijna strategia „od pola do stołu” to jedno z kluczowych działań w ramach Europejskiego Zielonego Ładu (EU Green Deal). Jest to pierwsza, kompleksowa strategia Unii Europejskiej dotycząca ochrony środowiska oraz przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym. Strategia „od pola do stołu” jest zgodna z unijną strategią ochrony różnorodności biologicznej, która ma wzmocnić obszary chronione w Europie oraz doprowadzić do odbudowy zdegradowanych ekosystemów poprzez zwiększenie areału rolnictwa ekologicznego, ograniczenie stosowania nawozów i pestycydów, zmniejszenie ryzyka im towarzyszącego. Priorytetem strategii „od pola do stołu” jest bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważona produkcja żywności, propagowanie bardziej zrównoważonej konsumpcji żywności i zdrowego odżywiania poprzez odejście od affluenzy (grypy konsumpcji) na rzecz etnocentryzmu (patriotyzmu) konsumenckiego, ograniczenie strat żywności i jej marnotrawienia, przeciwdziałanie fałszowaniu żywności w łańcuchu dostaw oraz poprawianie dobrostanu zwierząt – szczególnie zwierząt gospodarskich. Działania te mają na celu przekształcenie sposobu produkcji i konsumpcji żywności w Europie tak, by zmniejszyć ślad środowiskowy systemów żywnościowych i wzmocnić ich odporność na kryzysy. Ma to zapewnić obecnym i przyszłym pokoleniom bezpieczną i przystępną cenowo żywność. Priorytety te pokrywają się z wymaganiami konsumentów w stosunku do rolników i ich towarów. W strategii tej proponuje się ambitne cele i środki mające zapewnić zdrowie mieszkańcom Ziemi, ochronę środowiska oraz przeciwdziałanie zmianom klimatycznym, jednak powodzenie realizacji tej strategii zależy zarówno od producentów, jak i konsumentów.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66863076","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-01-01DOI: 10.15193/zntj/2021/129/400
K. Nowosad, M. Sujka
Surowce zielarskie towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. W związku z gwałtownym rozwojem przemysłu chemicznego zioła straciły na znaczeniu jako leki. Obecnie powraca zainteresowanie ziołami w lecznictwie oraz w profilaktyce wielu chorób. Świeże surowce zielarskie są nietrwałe ze względu na dużą zawartość wody (80 ÷ 90 %). Najbardziej rozpowszechnioną metodą ich utrwalania jest suszenie. Stosowane są zarówno metody naturalne, jak i termiczne. Rzadziej stosowane jest suszenie dielektryczne oraz z użyciem promieniowania podczerwonego. Wpływ procesu suszenia na zawartość związków biologicznych nie jest jednoznaczny i zależy od surowca zielarskiego, dlatego ważny jest dobór odpowiedniej metody i parametrów pozwalających na wysoką retencję związków czynnych. W pracy dokonano oceny wpływu sposobu suszenia (liofilizacji, suszenia konwekcyjnego w temp. 50 ºC, suszenia naturalnego) na właściwości przeciwutleniające łodyg z liśćmi: bazylii, mięty i pietruszki. Najwyższą aktywność przeciwutleniającą wyznaczoną na podstawie zdolności do redukowania jonów żelaza (FRAP) wykazywały ekstrakty wodne mięty suszonej metodą sublimacyjną i wynosiła ona 3825 mM Fe2+/g s.m. W przypadku metody z rodnikiem DPPH• najwyższą aktywność antyrodnikową wykazywały ekstrakty wodne z liofilizowanej bazylii (72 %). Spośród świeżych ziół najniższą aktywnością przeciwutleniającą, oznaczoną zarówno metodą FRAP, jak i z rodnikiem DPPH•, charakteryzowała się pietruszka (odpowiednio 135 mM Fe2+/g s.m. oraz 3 %).
草药原料自古以来就陪伴着人类。由于化学工业的快速发展，草药已经失去了作为药物的重要性。目前，人们对草药治疗和预防许多疾病的兴趣正在回归。由于水分含量高（80÷90%），新鲜草药原料是不稳定的。最常见的固定方法是干燥。既使用自然法也使用热法。较少使用介电干燥和使用红外辐射。干燥过程对生物化合物含量的影响尚不清楚，这取决于草药原料，因此选择适当的方法和参数以实现活性化合物的高保留率是很重要的。该研究评估了干燥（冷冻干燥、50°C下的对流干燥、自然干燥）对带叶茎（罗勒、薄荷和欧芹）抗氧化性能的影响。根据还原铁离子的能力（FRAP）测定的最高抗氧化活性显示为通过升华法干燥的薄荷水提取物，其为3825mM Fe2+/g s.m。在DPPH自由基法的情况下，冷冻干燥罗勒的水提取物显示出最高的抗氧化活性（72%）。在新鲜草本植物中，欧芹（135 mM Fe2+/g s.m.和3%）。
{"title":"Wpływ metody suszenia na właściwości przeciwutleniające ziela bazylii, mięty oraz pietruszki","authors":"K. Nowosad, M. Sujka","doi":"10.15193/zntj/2021/129/400","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2021/129/400","url":null,"abstract":"Surowce zielarskie towarzyszą człowiekowi od zarania dziejów. W związku z gwałtownym rozwojem przemysłu chemicznego zioła straciły na znaczeniu jako leki. Obecnie powraca zainteresowanie ziołami w lecznictwie oraz w profilaktyce wielu chorób. Świeże surowce zielarskie są nietrwałe ze względu na dużą zawartość wody (80 ÷ 90 %). Najbardziej rozpowszechnioną metodą ich utrwalania jest suszenie. Stosowane są zarówno metody naturalne, jak i termiczne. Rzadziej stosowane jest suszenie dielektryczne oraz z użyciem promieniowania podczerwonego. Wpływ procesu suszenia na zawartość związków biologicznych nie jest jednoznaczny i zależy od surowca zielarskiego, dlatego ważny jest dobór odpowiedniej metody i parametrów pozwalających na wysoką retencję związków czynnych. W pracy dokonano oceny wpływu sposobu suszenia (liofilizacji, suszenia konwekcyjnego w temp. 50 ºC, suszenia naturalnego) na właściwości przeciwutleniające łodyg z liśćmi: bazylii, mięty i pietruszki. Najwyższą aktywność przeciwutleniającą wyznaczoną na podstawie zdolności do redukowania jonów żelaza (FRAP) wykazywały ekstrakty wodne mięty suszonej metodą sublimacyjną i wynosiła ona 3825 mM Fe2+/g s.m. W przypadku metody z rodnikiem DPPH• najwyższą aktywność antyrodnikową wykazywały ekstrakty wodne z liofilizowanej bazylii (72 %). Spośród świeżych ziół najniższą aktywnością przeciwutleniającą, oznaczoną zarówno metodą FRAP, jak i z rodnikiem DPPH•, charakteryzowała się pietruszka (odpowiednio 135 mM Fe2+/g s.m. oraz 3 %).","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66863098","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-01-01DOI: 10.15193/ZNTJ/2020/125/361
M. Palacz
Liczne opracowania naukowe, w których wykazano dobroczynne działanie krzemu na rośliny, świadczą o wzrastającym zainteresowaniu rolą krzemu w kontekście wpływu na wzrost i prawidłowy rozwój roślin. Wskazują również na potrzebę uzupełniania tego pierwiastka w podłożu podczas produkcji roślinnej. Celem badań było dopracowanie metody przygotowania próbek materiału roślinnego i oznaczenie w nich zawartości krzemu z zastosowaniem spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej całkowitego odbicia. Próbki materiału roślinnego, w skład którego wchodziły liofilizowane i suszone liście szałwii lekarskiej (Salvia officinalis), suszone liście skrzypu polnego (Equisetum arvense) i suszone liście pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica), poddano analizie pierwiastkowej. Próbki suszu roślinnego roztwarzano z wykorzystaniem mieszaniny stężonego kwasu azotowego(V) oraz nadtlenku wodoru w mineralizatorze mikrofalowym. Analizę zawartości krzemu w próbkach przeprowadzono przy użyciu spektrometru fluorescencji rentgenowskiej całkowitego odbicia (TXRF). Zawartość krzemu w próbkach szałwii lekarskiej wynosiła 0,2 %, w próbkach pokrzywy zwyczajnej – ponad 0,5 %, a w próbkach skrzypu polnego – ok. 1,4 %. W celu potwierdzenia i uzupełnienia otrzymanych informacji zgromadzony materiał roślinny poddano także analizie mikroskopowej z zastosowaniem skaningowego mikroskopu elektronowego, umożliwiającego również określenie składu pierwiastkowego w mikroobszarze dzięki spektrometrowi dyspersji energii wtórnego promieniowania rentgenowskiego. Wykonano fotografie mikroskopowe oraz analizę składu pierwiastkowego próbek materiału roślinnego w mikroobszarze, a przeprowadzone analizy pozwoliły na wykazanie obecności krzemu w trzech próbkach badanego materiału roślinnego: szałwii uprawianej w sposób konwencjonalny, pokrzywy i skrzypu polnego.
{"title":"Zastosowanie spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej całkowitego odbicia (TXRF) do oznaczania zawartości krzemu w materiale roślinnym","authors":"M. Palacz","doi":"10.15193/ZNTJ/2020/125/361","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/ZNTJ/2020/125/361","url":null,"abstract":"Liczne opracowania naukowe, w których wykazano dobroczynne działanie krzemu na rośliny, świadczą o wzrastającym zainteresowaniu rolą krzemu w kontekście wpływu na wzrost i prawidłowy rozwój roślin. Wskazują również na potrzebę uzupełniania tego pierwiastka w podłożu podczas produkcji roślinnej. Celem badań było dopracowanie metody przygotowania próbek materiału roślinnego i oznaczenie w nich zawartości krzemu z zastosowaniem spektrometrii fluorescencji rentgenowskiej całkowitego odbicia. Próbki materiału roślinnego, w skład którego wchodziły liofilizowane i suszone liście szałwii lekarskiej (Salvia officinalis), suszone liście skrzypu polnego (Equisetum arvense) i suszone liście pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica), poddano analizie pierwiastkowej. Próbki suszu roślinnego roztwarzano z wykorzystaniem mieszaniny stężonego kwasu azotowego(V) oraz nadtlenku wodoru w mineralizatorze mikrofalowym. Analizę zawartości krzemu w próbkach przeprowadzono przy użyciu spektrometru fluorescencji rentgenowskiej całkowitego odbicia (TXRF). Zawartość krzemu w próbkach szałwii lekarskiej wynosiła 0,2 %, w próbkach pokrzywy zwyczajnej – ponad 0,5 %, a w próbkach skrzypu polnego – ok. 1,4 %. W celu potwierdzenia i uzupełnienia otrzymanych informacji zgromadzony materiał roślinny poddano także analizie mikroskopowej z zastosowaniem skaningowego mikroskopu elektronowego, umożliwiającego również określenie składu pierwiastkowego w mikroobszarze dzięki spektrometrowi dyspersji energii wtórnego promieniowania rentgenowskiego. Wykonano fotografie mikroskopowe oraz analizę składu pierwiastkowego próbek materiału roślinnego w mikroobszarze, a przeprowadzone analizy pozwoliły na wykazanie obecności krzemu w trzech próbkach badanego materiału roślinnego: szałwii uprawianej w sposób konwencjonalny, pokrzywy i skrzypu polnego.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66862606","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2020-01-01DOI: 10.15193/zntj/2020/123/338
W. Przybylski, D. Jaworska, K. Kajak-Siemaszko, P. Sałek, Mateusz Lubański
Implementation of bioactive antioxidant compounds into the product can enhance the product quality and extend the shelf-life of meat and meat products. The aim of the study was to evaluate the effect of fish oil, lyophilisate of tomato concentrate and thyme extract additives on the oxidation stability, colour parameters and sensory quality of the meat product during its storage. This study was conducted on a model meat product in the form of meatballs made from minced: chicken breast muscles, turkey drumstick muscles, pork meat, with addition of eggs, wheat bread, salt, black pepper and herbal pepper. After heat treatment, the samples were cooled and were stored under vacuum at 4 ºC for 14 days. It was shown that addition of 2 % freeze-dried tomato concentrate to meatballs resulted in cooking yield increase during heat treatment, decrease of pH and changes in colour parameters as well as stabilization of colour during storage. The addition of tomato concentrate also improved the sensory quality and also influenced the maintenance of the overall quality during the initial storage period. The addition of 4 % thyme extract to meatballs stopped oxidative changes and did not significantly affect the technological and sensory quality. Meatballs with the addition of cod liver oil and thyme extract were characterized by the highest overall quality after heat treatment. Based on sensory evaluation and oxidative status, meatballs can be stored for up to 7 days.
{"title":"An assessment of meat products with added selected bioactive substances","authors":"W. Przybylski, D. Jaworska, K. Kajak-Siemaszko, P. Sałek, Mateusz Lubański","doi":"10.15193/zntj/2020/123/338","DOIUrl":"https://doi.org/10.15193/zntj/2020/123/338","url":null,"abstract":"Implementation of bioactive antioxidant compounds into the product can enhance the product quality and extend the shelf-life of meat and meat products. The aim of the study was to evaluate the effect of fish oil, lyophilisate of tomato concentrate and thyme extract additives on the oxidation stability, colour parameters and sensory quality of the meat product during its storage. This study was conducted on a model meat product in the form of meatballs made from minced: chicken breast muscles, turkey drumstick muscles, pork meat, with addition of eggs, wheat bread, salt, black pepper and herbal pepper. After heat treatment, the samples were cooled and were stored under vacuum at 4 ºC for 14 days. It was shown that addition of 2 % freeze-dried tomato concentrate to meatballs resulted in cooking yield increase during heat treatment, decrease of pH and changes in colour parameters as well as stabilization of colour during storage. The addition of tomato concentrate also improved the sensory quality and also influenced the maintenance of the overall quality during the initial storage period. The addition of 4 % thyme extract to meatballs stopped oxidative changes and did not significantly affect the technological and sensory quality. Meatballs with the addition of cod liver oil and thyme extract were characterized by the highest overall quality after heat treatment. Based on sensory evaluation and oxidative status, meatballs can be stored for up to 7 days.","PeriodicalId":49327,"journal":{"name":"Zywnosc-Nauka, Technologia, Jakosc","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2020-01-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"66861872","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：