This essay uses the personal recollections of Italian director Gioacchino Palumbo, including the experience of viewing of Apocalypsis cum figuris as well as some personal encounters with Jerzy Grotowski, to present a subjective account of selected aspects of Grotowski’s theatrical and non-theatrical practices, with an emphasis on understanding theatre as a lifelong work on oneself. Palumbo highlights those aspects of Grotowski’s work and quotations from his statements and writings that have contributed to his own development as a theatre artist. Particularly interested in Grotowski’s attitude to diverse sources of inspiration, Palumbo extensively discusses Grotowski’s interview on Gurdjieff, considering it as a representative example of artist’s approach to cultural phenomena that influenced him. The essay is preceded by an introduction in which Giuseppe G. Condorelli presents the original theatrical work of Palumbo, who has been running his own theatre laboratory in Catania since 1981.
本文通过意大利导演乔阿奇诺-帕伦博的个人回忆,包括观看《Apocalypsis cum figuris》的经历以及与耶日-格罗托夫斯基的一些个人接触,对格罗托夫斯基戏剧和非戏剧实践的某些方面进行了主观描述,重点是将戏剧理解为一种终生的自我工作。帕伦博重点介绍了格罗托夫斯基作品中的那些方面,以及他的言论和著作中对自己作为戏剧艺术家的发展起到促进作用的语录。帕伦波对格罗托夫斯基对待各种灵感来源的态度尤其感兴趣,他广泛讨论了格罗托夫斯基关于古尔杰耶夫的访谈,认为这是艺术家对待影响他的文化现象的一个代表性例子。朱塞佩-G-孔多雷利(Giuseppe G. Condorelli)在序言中介绍了帕伦博的原创戏剧作品,帕伦博自 1981 年以来一直在卡塔尼亚经营自己的戏剧实验室。
{"title":"Buddah Still Works— the Work on Oneself Never Ends: Essay on Grotowski","authors":"Gioacchino Palumbo, Giuseppe G. Condorelli","doi":"10.36744/pt.1820","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.1820","url":null,"abstract":"This essay uses the personal recollections of Italian director Gioacchino Palumbo, including the experience of viewing of Apocalypsis cum figuris as well as some personal encounters with Jerzy Grotowski, to present a subjective account of selected aspects of Grotowski’s theatrical and non-theatrical practices, with an emphasis on understanding theatre as a lifelong work on oneself. Palumbo highlights those aspects of Grotowski’s work and quotations from his statements and writings that have contributed to his own development as a theatre artist. Particularly interested in Grotowski’s attitude to diverse sources of inspiration, Palumbo extensively discusses Grotowski’s interview on Gurdjieff, considering it as a representative example of artist’s approach to cultural phenomena that influenced him. The essay is preceded by an introduction in which Giuseppe G. Condorelli presents the original theatrical work of Palumbo, who has been running his own theatre laboratory in Catania since 1981.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"54 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138966800","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł jest próbą włączenia refleksji na temat mobilności kulturowej dramatu i teatru ukraińskiego w Polsce po 24 lutego 2022 w obręb badań nad wielojęzycznością i wieloetnicznością teatru w kontekście współczesnych ruchów migracyjnych. W centrum zainteresowania znajdują się strategie przedstawieniowe ukraińskich dramatów prezentowanych w Polsce w szczególnych okolicznościach wywołanych pełnowymiarową napaścią Rosji na Ukrainę. Autorka analizuje wybrane czytania performatywne dramatów tłumaczonych na język polski oraz projekty teatralne ukraińskich artystów realizowane w Polsce, by zbadać różne architektury międzykulturowego spotkania w ramach działań artystycznych i wzmacniania podmiotowości przybyszów z Ukrainy, między innymi poprzez równouprawnienie ich języka. Za najistotniejszy element architektury międzykulturowego spotkania uznaje różne strategie rozszczelniania pola językowej uznawalności, które sytuuje omawiane na polskim gruncie zjawiska w obrębie szerszych badań nad performatywnością języka i jego cielesną materialnością oraz performowania uchodźctwa.
{"title":"Rozszczelnianie pola językowej uznawalności: O mobilności kulturowej dramatu ukraińskiego w Polsce po 24 lutego 2022","authors":"Ewa Bal","doi":"10.36744/pt.1585","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.1585","url":null,"abstract":"Artykuł jest próbą włączenia refleksji na temat mobilności kulturowej dramatu i teatru ukraińskiego w Polsce po 24 lutego 2022 w obręb badań nad wielojęzycznością i wieloetnicznością teatru w kontekście współczesnych ruchów migracyjnych. W centrum zainteresowania znajdują się strategie przedstawieniowe ukraińskich dramatów prezentowanych w Polsce w szczególnych okolicznościach wywołanych pełnowymiarową napaścią Rosji na Ukrainę. Autorka analizuje wybrane czytania performatywne dramatów tłumaczonych na język polski oraz projekty teatralne ukraińskich artystów realizowane w Polsce, by zbadać różne architektury międzykulturowego spotkania w ramach działań artystycznych i wzmacniania podmiotowości przybyszów z Ukrainy, między innymi poprzez równouprawnienie ich języka. Za najistotniejszy element architektury międzykulturowego spotkania uznaje różne strategie rozszczelniania pola językowej uznawalności, które sytuuje omawiane na polskim gruncie zjawiska w obrębie szerszych badań nad performatywnością języka i jego cielesną materialnością oraz performowania uchodźctwa.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"86 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138966968","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Jerzy Grotowski chose to name his College de France lecture series La „lignee organique” au theatre et dans le rituel (The „Organic Lineage” in Theatre and Ritual), and the author, who attended and documented these final public talks, contends in this article that organicity constitutes a through-line connecting Grotowski’s theatrical and post-theatrical research. The author draws from these talks, as well as from her Grotowski-based training, including her work with Rena Mirecka, and her research collaborations with Indigenous artists and scholars from Turtle Island (North America), including Floyd Favel, who worked with both Grotowski and Mirecka. The author points out that in diverse traditional cultural practices whose role it is to enhance, restore, and sustain balance between human and non-human forms of life, organicity is understood as a living force endowing performative processes with energy, power, and efficacy. The post-Grotowskian performance paradigm envisioned by the author hinges upon a non-anthropocentric perspective informed by the ecological and spiritual dimensions of relationality articulated by several generations of Indigenous scholars. She contends that such a paradigm shift, which challenges artistic practices glorifying human creative agency, can provide a viable alternative to the dominance of (Eurocentric) new materialist/posthumanist theories of non-human agency.
耶日-格罗托夫斯基选择将他在法兰西学院的系列讲座命名为《戏剧与仪式中的 "有机血统"》(La "lignee organique" au theatre et dans le rituel),作者参加并记录了这些最后的公开讲座,她在本文中认为,有机性是连接格罗托夫斯基戏剧研究和后戏剧研究的一条纽带。作者从这些会谈以及她在格罗托夫斯基基础上接受的培训(包括与蕾娜-米列卡的合作)和她与来自龟岛(北美)的土著艺术家和学者(包括与格罗托夫斯基和米列卡都有过合作的弗洛伊德-法维尔)的研究合作中汲取了灵感。作者指出,在各种传统文化实践中,有机性被理解为一种赋予表演过程以能量、力量和效能的生命力,其作用是增强、恢复和维持人类与非人类生命形式之间的平衡。作者所设想的后格罗托夫斯基表演范式取决于一种非人类中心主义的视角,这种视角参考了几代土著学者所阐述的关系性的生态和精神维度。她认为,这种范式的转变对美化人类创造力的艺术实践提出了挑战,可以为(以欧洲为中心的)新唯物主义/后人文主义非人类创造力理论的主导地位提供一个可行的替代方案。
{"title":"Towards A Radically Relational Post-Grotowskian Performance Paradigm","authors":"Virginie Magnat","doi":"10.36744/pt.1882","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.1882","url":null,"abstract":"Jerzy Grotowski chose to name his College de France lecture series La „lignee organique” au theatre et dans le rituel (The „Organic Lineage” in Theatre and Ritual), and the author, who attended and documented these final public talks, contends in this article that organicity constitutes a through-line connecting Grotowski’s theatrical and post-theatrical research. The author draws from these talks, as well as from her Grotowski-based training, including her work with Rena Mirecka, and her research collaborations with Indigenous artists and scholars from Turtle Island (North America), including Floyd Favel, who worked with both Grotowski and Mirecka. The author points out that in diverse traditional cultural practices whose role it is to enhance, restore, and sustain balance between human and non-human forms of life, organicity is understood as a living force endowing performative processes with energy, power, and efficacy. The post-Grotowskian performance paradigm envisioned by the author hinges upon a non-anthropocentric perspective informed by the ecological and spiritual dimensions of relationality articulated by several generations of Indigenous scholars. She contends that such a paradigm shift, which challenges artistic practices glorifying human creative agency, can provide a viable alternative to the dominance of (Eurocentric) new materialist/posthumanist theories of non-human agency.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"53 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138967287","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
This article shows that the numerous allusions to theater that can be found in Bruno Latour’s work are not mere metaphors but are at the core of Latour’s thought process, based on experimentations between philosophy-writing and stage-writing. This thought process can be traced back to Latour’s early work, in the 1980s—on Louis Pasteur and his invention of the laboratory, which Latour calls a “theater of the proof.” The article then turns to a question that is central to Latour’s work on the New Climatic Regime: how to design a new theater of the proof suited to our ecological condition—a theater that would definitely cast the temptation for the sublime away and insert us into what Earth system scientists call the “critical zone.” It finally argues that the most striking instantiation of this new theater of the proof can be found in the “Où atterrir?” workshops Latour initiated in 2020, which develop pragmatist and situated inquiries relying on an applied, “ecologized” theater.
{"title":"Bruno Latour’s Earthbound Theater: Applying Stage-Thinking to Reclaim the Critical Zone","authors":"Aline Wiame","doi":"10.36744/pt.1691","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.1691","url":null,"abstract":"This article shows that the numerous allusions to theater that can be found in Bruno Latour’s work are not mere metaphors but are at the core of Latour’s thought process, based on experimentations between philosophy-writing and stage-writing. This thought process can be traced back to Latour’s early work, in the 1980s—on Louis Pasteur and his invention of the laboratory, which Latour calls a “theater of the proof.” The article then turns to a question that is central to Latour’s work on the New Climatic Regime: how to design a new theater of the proof suited to our ecological condition—a theater that would definitely cast the temptation for the sublime away and insert us into what Earth system scientists call the “critical zone.” It finally argues that the most striking instantiation of this new theater of the proof can be found in the “Où atterrir?” workshops Latour initiated in 2020, which develop pragmatist and situated inquiries relying on an applied, “ecologized” theater.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"41 5","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138967783","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Wspomnienie o dr Zofii Jasińskiej (1930–2022), badaczce dziejów teatru polskiego i edytorce, która przez blisko trzydzieści lat pracowała w Muzeum Teatralnym w Warszawie na stanowisku kustosza-inwentaryzatora. W artykule przedstawiono lata jej studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, pracę w Instytucie Bibliograficznym Biblioteki Narodowej, wieloletnią współpracę recenzentki teatralnej z krakowskim Tygodnikiem Powszechnym, działalność konspiracyjną w latach PRL, uczestnictwo w amatorskim ruchu teatralnym oraz w stowarzyszeniach religijnych. Scharakteryzowano jej najważniejsze prace naukowe i dokumentacyjne, dzięki którym jest pamiętana jako wybitna historyk teatru, wzorowa edytorka i dokumentalistka.
{"title":"Zofia Jasińska (1930–2022): Wspomnienie","authors":"Edward Krasiński","doi":"10.36744/pt.2124","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.2124","url":null,"abstract":"Wspomnienie o dr Zofii Jasińskiej (1930–2022), badaczce dziejów teatru polskiego i edytorce, która przez blisko trzydzieści lat pracowała w Muzeum Teatralnym w Warszawie na stanowisku kustosza-inwentaryzatora. W artykule przedstawiono lata jej studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, pracę w Instytucie Bibliograficznym Biblioteki Narodowej, wieloletnią współpracę recenzentki teatralnej z krakowskim Tygodnikiem Powszechnym, działalność konspiracyjną w latach PRL, uczestnictwo w amatorskim ruchu teatralnym oraz w stowarzyszeniach religijnych. Scharakteryzowano jej najważniejsze prace naukowe i dokumentacyjne, dzięki którym jest pamiętana jako wybitna historyk teatru, wzorowa edytorka i dokumentalistka.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"15 11","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138967518","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł jest poświęcony wizji tańca w estetyce środowiskowej Arnolda Berleanta. Autorka przywołuje historyczne koncepcje estetyczne podkreślające znaczenie medium dla tożsamości poszczególnych sztuk (Gottholda E. Lessinga i Clementa Greenberga). Charakteryzuje problemy, które wynikają z uznania ludzkiego ciała za specyficzne medium tańca. Na tym tle przedstawia sposób ujmowania tańca jako performance’u w pismach Berleanta i stawia tezę, że pojęcie medium, którym Berleant się niekiedy posługuje, nie ma u niego ontologicznego zaplecza. Berleant bowiem nie opisuje świata w kategoriach substancji czy materii, lecz w kategoriach procesów i interakcji, a zamiast separowania sztuk czy odrywania sztuki od życia akcentuje ciągłość i holistyczny charakter doświadczenia. Taniec jest w jego koncepcji integralnym doświadczeniem, podczas którego ruch kreuje obszar przedstawienia, zespala tancerza i widza, ciało i świadomość, percepcję i myśl. Ważnym kontekstem tej teorii, w której doświadczenia estetycznego nie oddziela się od doświadczenia środowiskowego, jest ekologia.
{"title":"Medium tańca w ujęciu Arnolda Berleanta","authors":"Lilianna Bieszczad","doi":"10.36744/pt.1495","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.1495","url":null,"abstract":"Artykuł jest poświęcony wizji tańca w estetyce środowiskowej Arnolda Berleanta. Autorka przywołuje historyczne koncepcje estetyczne podkreślające znaczenie medium dla tożsamości poszczególnych sztuk (Gottholda E. Lessinga i Clementa Greenberga). Charakteryzuje problemy, które wynikają z uznania ludzkiego ciała za specyficzne medium tańca. Na tym tle przedstawia sposób ujmowania tańca jako performance’u w pismach Berleanta i stawia tezę, że pojęcie medium, którym Berleant się niekiedy posługuje, nie ma u niego ontologicznego zaplecza. Berleant bowiem nie opisuje świata w kategoriach substancji czy materii, lecz w kategoriach procesów i interakcji, a zamiast separowania sztuk czy odrywania sztuki od życia akcentuje ciągłość i holistyczny charakter doświadczenia. Taniec jest w jego koncepcji integralnym doświadczeniem, podczas którego ruch kreuje obszar przedstawienia, zespala tancerza i widza, ciało i świadomość, percepcję i myśl. Ważnym kontekstem tej teorii, w której doświadczenia estetycznego nie oddziela się od doświadczenia środowiskowego, jest ekologia.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"10 s2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138967985","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
This article examines the representation of Polish theatre on the Ukrainian festival map. This study includes key stages, events, and trends, and aims to uncover both positive developments and underlying problems. The research is based on sources such as published material, information resources, and my experience as a theatre critic. The periods of individual “breakthroughs” (1992–2000), “local encounters” (2001–2011), and “dramaturgical and performative landing forces” (from 2011) are identified and briefly characterized. The article outlines a broad geographical and genre-specific range of festivals in which Polish theatres participate and highlights their contribution. It also discusses the reception of individual performances by Polish theatres in Ukrainian criticism. The author focuses on the absence of iconic plays of Polish theatre on the posters of Ukrainian festivals (the exception is Bzik tropikalny (The Tropical Craze) by Witkacy, directed by Grzegorz Jarzyna, 1998). This resulted in the fact that the most important achievements of Polish theatre remained unknown to the Ukrainian audiences, and the professional community gravitated more towards Russia than towards the West. Given the more than four-hundred-year history of Polish–Ukrainian relations, it is essential that steps be taken to restore Polish–Ukrainian theatrical communication in order to ensure that Ukrainian theatre is connected to the European cultural space.
{"title":"“We Could Have Ventured in the Opposite Direction”: Exploring the Legacy of Polish Theatre on the Festival Map of Independent Ukraine","authors":"Maiia Harbuziuk","doi":"10.36744/pt.1550","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.1550","url":null,"abstract":"This article examines the representation of Polish theatre on the Ukrainian festival map. This study includes key stages, events, and trends, and aims to uncover both positive developments and underlying problems. The research is based on sources such as published material, information resources, and my experience as a theatre critic. The periods of individual “breakthroughs” (1992–2000), “local encounters” (2001–2011), and “dramaturgical and performative landing forces” (from 2011) are identified and briefly characterized. The article outlines a broad geographical and genre-specific range of festivals in which Polish theatres participate and highlights their contribution. It also discusses the reception of individual performances by Polish theatres in Ukrainian criticism. The author focuses on the absence of iconic plays of Polish theatre on the posters of Ukrainian festivals (the exception is Bzik tropikalny (The Tropical Craze) by Witkacy, directed by Grzegorz Jarzyna, 1998). This resulted in the fact that the most important achievements of Polish theatre remained unknown to the Ukrainian audiences, and the professional community gravitated more towards Russia than towards the West. Given the more than four-hundred-year history of Polish–Ukrainian relations, it is essential that steps be taken to restore Polish–Ukrainian theatrical communication in order to ensure that Ukrainian theatre is connected to the European cultural space.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"42 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138967225","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł dotyczy życia teatralnego w Polsce w latach osiemdziesiątych, a w centrum refleksji jest funkcjonowanie teatrów w miastach średniej wielkości. W ramach badań nad ekonomicznymi i politycznymi uwarunkowaniami działalności tych placówek przeprowadzono wywiady pogłębione z pięcioma dyrektorami sprawującymi funkcję w tamtym okresie: Zbigniewem Bogdańskim (Teatr Dramatyczny w Gdyni, 1981–1986), Tomaszem Grochoczyńskim (Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku, 1985–1990), Maciejem Grzybowskim (Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1982–1991), Józefem Jasielskim (Teatr Dramatyczny w Legnicy, 1981–1990) i Andrzejem Rozhinem (Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie, 1979–1981; Teatr Polski w Szczecinie, 1981–1983; Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, 1985–1993). Do analizy materiału badawczego zostały wykorzystane kategorie związane z historią mówioną, które umożliwiają uwzględnienie indywidualnych głosów uczestników życia teatralnego w narracjach historycznych. Wspomnienia dyrektorów, splecione z ich emocjami i refleksją na temat własnej działalności, dają wgląd w zasady konstruowania autonarracji i wpisywania ich w dominujące sposoby porządkowania i problematyzowania historii teatru w Polsce. Do artykułu zostały dołączone skrócone wersje rozmów, a w podsumowaniu wskazano możliwości ich wykorzystania w kolejnych pracach historycznoteatralnych.
本文介绍了 20 世纪 80 年代波兰的戏剧生活,并以中等城市剧院的运作为中心进行了思考。在对这些机构的经济和政治状况进行研究的过程中,对该时期在任的五位导演进行了深入访谈:Zbigniew Bogdański(格丁尼亚 Dramatyczny 剧院,1981-1986 年)、Tomasz Grochoczyński(普沃茨克 Jerzy Szaniawski Dramatyczny 剧院,1985-1990 年)、Maciej Grzybowski(Teatr im.Wojciech Bogusławski in Kalisz, 1982-1991), Józef Jasielski (the Dramatic Theatre in Legnica, 1981-1990) and Andrzej Rozhin (the Juliusz Słowacki Baltic Dramatic Theatre in Koszalin, 1979-1981; the Polish Theatre in Szczecin, 1981-1983; the Juliusz Osterwa Theatre in Lublin, 1985-1993).在分析研究材料时,使用了与口述历史相关的类别,这使得剧院生活参与者的个人声音能够被纳入历史叙事中。导演们的回忆与他们的情感和对自身活动的反思交织在一起,使我们得以深入了解构建自我叙述的原则,并将其纳入波兰戏剧史的主流排序和问题化方式中。文章附录了访谈的简略版本,结论指出了在后续戏剧史工作中使用这些访谈的可能性。
{"title":"Teatry pozawarszawskie w latach osiemdziesiątych w perspektywie historii mówionych","authors":"J. Królikowska","doi":"10.36744/pt.1689","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.1689","url":null,"abstract":"Artykuł dotyczy życia teatralnego w Polsce w latach osiemdziesiątych, a w centrum refleksji jest funkcjonowanie teatrów w miastach średniej wielkości. W ramach badań nad ekonomicznymi i politycznymi uwarunkowaniami działalności tych placówek przeprowadzono wywiady pogłębione z pięcioma dyrektorami sprawującymi funkcję w tamtym okresie: Zbigniewem Bogdańskim (Teatr Dramatyczny w Gdyni, 1981–1986), Tomaszem Grochoczyńskim (Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku, 1985–1990), Maciejem Grzybowskim (Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1982–1991), Józefem Jasielskim (Teatr Dramatyczny w Legnicy, 1981–1990) i Andrzejem Rozhinem (Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie, 1979–1981; Teatr Polski w Szczecinie, 1981–1983; Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie, 1985–1993). Do analizy materiału badawczego zostały wykorzystane kategorie związane z historią mówioną, które umożliwiają uwzględnienie indywidualnych głosów uczestników życia teatralnego w narracjach historycznych. Wspomnienia dyrektorów, splecione z ich emocjami i refleksją na temat własnej działalności, dają wgląd w zasady konstruowania autonarracji i wpisywania ich w dominujące sposoby porządkowania i problematyzowania historii teatru w Polsce. Do artykułu zostały dołączone skrócone wersje rozmów, a w podsumowaniu wskazano możliwości ich wykorzystania w kolejnych pracach historycznoteatralnych.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"8 11","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-12-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"138968015","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł jest poświęcony performerowi ulicznemu Czesławowi Bulczyńskiemu (1912–1992), zwanemu Parasolnikiem z Sopotu. Na podstawie skąpych danych biograficznych, biograficznej legendy, relacji prasowych, dokumentacji wizualnej, mediów społecznościowych oraz wspomnień mieszkańców Sopotu autor ukazuje Parasolnika jako queerującego swój wizerunek, wyemancypowanego prekursora perfomansu pasażowego i radykalnego artystę ciała, który funkcjonował w sposób całkowicie niezależny, poza mainstremowymi i alternatywnymi obiegami sztuki. Niepowtarzalny charakter performatywnej aktywności Parasolnika uwypukla zestawienie jego stylu z działaniami innych freaków o artystycznych ambicjach – Krzysztofa Niemczyka z Krakowa, Tomasza Machcińskiego z Kalisza i Ryszarda Kisiela z Gdańska – a także z twórczością profesjonalnego artysty kabaretowego i pisarza Jerzego Afanasjewa. Cross-dressingowe, celowo ambiwalentne i wywrotowe akcje Parasolnika autor interpretuje jako wybiegające obyczajowo poza swój czas eksperymentalne ćwiczenia wolności realizowane w opresyjnej przestrzeni publicznej PRL-u i pracę socjopoznawczą. Wieloletnie zaskakujące przechodniów działania uliczne Parasolnika w Sopocie zostały ujęte jako minimalistyczne performanse interakcyjne i prowokacje inkluzywne, dzięki którym Bulczyński stwarzał afirmatywną atmosferę otwartości na wszelkie rodzaje odmienności.
{"title":"Parasolnik z Sopotu – (niedoceniony) performer uliczny","authors":"Zbigniew Majchrowski","doi":"10.36744/pt.2167","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.2167","url":null,"abstract":"Artykuł jest poświęcony performerowi ulicznemu Czesławowi Bulczyńskiemu (1912–1992), zwanemu Parasolnikiem z Sopotu. Na podstawie skąpych danych biograficznych, biograficznej legendy, relacji prasowych, dokumentacji wizualnej, mediów społecznościowych oraz wspomnień mieszkańców Sopotu autor ukazuje Parasolnika jako queerującego swój wizerunek, wyemancypowanego prekursora perfomansu pasażowego i radykalnego artystę ciała, który funkcjonował w sposób całkowicie niezależny, poza mainstremowymi i alternatywnymi obiegami sztuki. Niepowtarzalny charakter performatywnej aktywności Parasolnika uwypukla zestawienie jego stylu z działaniami innych freaków o artystycznych ambicjach – Krzysztofa Niemczyka z Krakowa, Tomasza Machcińskiego z Kalisza i Ryszarda Kisiela z Gdańska – a także z twórczością profesjonalnego artysty kabaretowego i pisarza Jerzego Afanasjewa. Cross-dressingowe, celowo ambiwalentne i wywrotowe akcje Parasolnika autor interpretuje jako wybiegające obyczajowo poza swój czas eksperymentalne ćwiczenia wolności realizowane w opresyjnej przestrzeni publicznej PRL-u i pracę socjopoznawczą. Wieloletnie zaskakujące przechodniów działania uliczne Parasolnika w Sopocie zostały ujęte jako minimalistyczne performanse interakcyjne i prowokacje inkluzywne, dzięki którym Bulczyński stwarzał afirmatywną atmosferę otwartości na wszelkie rodzaje odmienności.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"51 9","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-11-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"139251437","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł omawia książkę Rosselli Ferrari Transnational Chinese Theatres: Intercultural Performance Networks in East Asia. Monografia badaczki chińskich teatrów koncentruje się charakterystyce sieci artystycznych powiązań transnarodowych w Azji Wschodniej. Ferrari, badając współpracę teatralną twórców z Chin, Tajwanu czy Hongkongu, proponuje ponadnarodowy i rizomatyczny model analizowania kultury sinofonicznej. W książce wykorzystano liczne nieprzytaczane dotąd w badaniach źródła, niepublikowane materiały i wywiady. Ferrari wyraźnie odcina się od orientalizowania teatrów Wschodu, a jako główną metodę w ich badaniu obiera, za tajwańskim socjologiem kultury Chen Kuan-hsingiem, właśnie Azję (Asia as method) i uważnie wsłuchuje się w głos teatrów chińskich.
本文讨论了罗塞拉-法拉利(Rossella Ferrari)的著作《跨国中国戏剧:东亚的跨文化表演网络》(Transnational Chinese Theatres: Intercultural Performance Networks in East Asia)。这本由中国戏剧学者撰写的专著聚焦于东亚跨国艺术网络的特点。法拉利探讨了来自中国大陆、台湾或香港的艺术家的戏剧合作,提出了一个分析中国文化的跨国根瘤模型。书中引用了大量资料、未发表的材料以及研究中未引用过的访谈。法拉利明确表示自己不赞成将东方戏剧东方化,他效仿台湾文化社会学家陈冠兴,选择亚洲(以亚洲为方法)作为研究东方戏剧的主要方法,并认真倾听中国戏剧的声音。
{"title":"Nie ma jednych Chin: Teatry chińskie w Azji Wschodniej","authors":"M. Szatkowski","doi":"10.36744/pt.1472","DOIUrl":"https://doi.org/10.36744/pt.1472","url":null,"abstract":"Artykuł omawia książkę Rosselli Ferrari Transnational Chinese Theatres: Intercultural Performance Networks in East Asia. Monografia badaczki chińskich teatrów koncentruje się charakterystyce sieci artystycznych powiązań transnarodowych w Azji Wschodniej. Ferrari, badając współpracę teatralną twórców z Chin, Tajwanu czy Hongkongu, proponuje ponadnarodowy i rizomatyczny model analizowania kultury sinofonicznej. W książce wykorzystano liczne nieprzytaczane dotąd w badaniach źródła, niepublikowane materiały i wywiady. Ferrari wyraźnie odcina się od orientalizowania teatrów Wschodu, a jako główną metodę w ich badaniu obiera, za tajwańskim socjologiem kultury Chen Kuan-hsingiem, właśnie Azję (Asia as method) i uważnie wsłuchuje się w głos teatrów chińskich.","PeriodicalId":206887,"journal":{"name":"Pamiętnik Teatralny","volume":"35 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127509046","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}