Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.657-678
Bartosz Walicki
Ks. Henryk Grębski urodził się 2 sierpnia 1882 r. w Majdanie. Był absolwentem Gimnazjum w Rzeszowie. Przygotowanie do kapłaństwa odbył w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Sakrament święceń przyjął 21 czerwca 1908 r. Pracował jako wikariusz w Cieklinie (1908-1910), Szebniach (1910-1913) i Jeżowem (1913-1914). Był kapelanem armii austriackiej (1914-1918) i Wojska Polskiego (1918-1919), a później wikariuszem w Grębowie (1920-1921). W roku 1921 został zamianowany proboszczem parafii w Kamieniu. Prócz zwykłej pracy duszpasterskiej zajął się doposażeniem kościoła. Angażował w działalność społeczną. Zmarł 2 listopada 1948 r.
{"title":"Ks. Henryk Grębski (1882-1948)","authors":"Bartosz Walicki","doi":"10.52097/rs.2021.657-678","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.657-678","url":null,"abstract":"Ks. Henryk Grębski urodził się 2 sierpnia 1882 r. w Majdanie. Był absolwentem Gimnazjum w Rzeszowie. Przygotowanie do kapłaństwa odbył w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Sakrament święceń przyjął 21 czerwca 1908 r. Pracował jako wikariusz w Cieklinie (1908-1910), Szebniach (1910-1913) i Jeżowem (1913-1914). Był kapelanem armii austriackiej (1914-1918) i Wojska Polskiego (1918-1919), a później wikariuszem w Grębowie (1920-1921). W roku 1921 został zamianowany proboszczem parafii w Kamieniu. Prócz zwykłej pracy duszpasterskiej zajął się doposażeniem kościoła. Angażował w działalność społeczną. Zmarł 2 listopada 1948 r.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132142468","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.873-879
P. Jaworski
Na wstępie należy zauważyć, że użyte w tytule książki określenie „pozalekcyjne formy” kieruje nas na pole bardzo szerokiego zakresu ludzkich oddziaływań, które może dokonywać się zarówno w samej szkole w czasie wolnym od zajęć przewidzianych programem nauczania, jak również poza szkołą. Przestrzenią takiego oddziaływania może być działalność różnego rodzaju organizacji państwowych, religijnych mających zinstytucjonalizowaną formę, jak też wszelkiego rodzaju oddolnych ruchów, stowarzyszeń, bractw, itp. W pojęciu oddziaływań pozalekcyjnych możemy dostrzec działalność zamierzoną, systematyczną, jak też możemy wskazywać na pośredni wpływ różnych inicjatyw mających charakter tymczasowy i doraźny. Mamy w końcu świadomość, że w sensie ścisłym szeroko rozumiane oddziaływanie społeczne, każdy kontakt interpersonalny, może być jakąś formą oddziaływania wychowawczego, co z kolei otwiera bardzo szerokie pole interpretacyjne dla omawianego zagadnienia. Wskazane uwarunkowania dostrzega prof. Edmund Juśko, stwierdzając we wstępie: „należy zauważyć, iż wychowanie w szkołach galicyjskich nie było wyłącznie domeną nauczycieli, zajmowały się nim bowiem także bezpośrednio lub pośrednio różne instytucje oświatowe, społeczne oraz organizacyjne, które wychowanie miały za główne zadanie, jak i te, których związek z wychowaniem był tylko pośredni” (s. 14). Mając na uwadze szeroką rozpiętość tematyki, Autor dokonał jej uściślenia, ograniczając badania do młodzieży szkół średnich na terenie Galicji. Cezurę czasową stanowi okres tzw. autonomii galicyjskiej, czyli lata 1860-1918.
{"title":"Recenzja: Edmund Juśko, Pozalekcyjne formy oddziaływań wychowawczych na młodzież publicznych polskich szkół średnich w autonomicznej Galicji, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2020, ss. 365, ISBN 978-83-7996-774-2","authors":"P. Jaworski","doi":"10.52097/rs.2021.873-879","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.873-879","url":null,"abstract":"Na wstępie należy zauważyć, że użyte w tytule książki określenie „pozalekcyjne formy” kieruje nas na pole bardzo szerokiego zakresu ludzkich oddziaływań, które może dokonywać się zarówno w samej szkole w czasie wolnym od zajęć przewidzianych programem nauczania, jak również poza szkołą. Przestrzenią takiego oddziaływania może być działalność różnego rodzaju organizacji państwowych, religijnych mających zinstytucjonalizowaną formę, jak też wszelkiego rodzaju oddolnych ruchów, stowarzyszeń, bractw, itp. W pojęciu oddziaływań pozalekcyjnych możemy dostrzec działalność zamierzoną, systematyczną, jak też możemy wskazywać na pośredni wpływ różnych inicjatyw mających charakter tymczasowy i doraźny. Mamy w końcu świadomość, że w sensie ścisłym szeroko rozumiane oddziaływanie społeczne, każdy kontakt interpersonalny, może być jakąś formą oddziaływania wychowawczego, co z kolei otwiera bardzo szerokie pole interpretacyjne dla omawianego zagadnienia. Wskazane uwarunkowania dostrzega prof. Edmund Juśko, stwierdzając we wstępie: „należy zauważyć, iż wychowanie w szkołach galicyjskich nie było wyłącznie domeną nauczycieli, zajmowały się nim bowiem także bezpośrednio lub pośrednio różne instytucje oświatowe, społeczne oraz organizacyjne, które wychowanie miały za główne zadanie, jak i te, których związek z wychowaniem był tylko pośredni” (s. 14). Mając na uwadze szeroką rozpiętość tematyki, Autor dokonał jej uściślenia, ograniczając badania do młodzieży szkół średnich na terenie Galicji. Cezurę czasową stanowi okres tzw. autonomii galicyjskiej, czyli lata 1860-1918.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125282890","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.247-257
J. Kobak
Rodzicielstwo jest integralnym elementem miłości małżeńskiej, która w aspekcie jednoczącym przejawia swój dynamizm ad intra, natomiast w aspekcie prokreacyjnym ukazuje dynamizm ad extra. Przeżywanie wymiaru prokreacyjnego jest szczególnie trudnym zadaniem dla tych małżonków, którzy doświadczają dramatu niepłodności. Niniejszy artykuł omawia w skrócie problem niepłodności, z jakim mierzy się znaczna liczba współczesnych małżeństw. Zwraca uwagę, że zamiast używać terminu „niepłodność”, lepiej mówić o obniżonej płodności. Artykuł przestawia również trudności natury duchowej, psychologicznej i moralnej, przed jakimi stają małżonkowie, którzy nie mogą mieć biologicznych dzieci. Trudności te stanowią zarazem wyzwania dla duszpasterstwa rodzin. Drogą przezwyciężenia tych zagrożeń jest odwołanie się do całościowego ujęcia ludzkiej płodności i rodzicielstwa, które uwzględnia zarówno wymiar cielesny, jak i duchowy. W Magisterium Kościoła takie ujęcie rodzicielstwa znajduje wyraz w określeniach „genealogia osoby” (List do rodzin), „prokreacja integralna” (Rodzina a ludzka prokreacja) oraz „płodność poszerzona” (Amoris laetitia, po łacinie: amplificata fecunditas). Próbą praktycznej realizacji tak rozumianego całościowego podejścia do rodzicielstwa jest stosowana w Naprotechnologii i nauczaniu rozpoznawania płodności za pomocą Modelu Creighton tzw. instrukcja SPICE.
{"title":"Genealogia osoby wobec dramatu niepłodności","authors":"J. Kobak","doi":"10.52097/rs.2021.247-257","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.247-257","url":null,"abstract":"Rodzicielstwo jest integralnym elementem miłości małżeńskiej, która w aspekcie jednoczącym przejawia swój dynamizm ad intra, natomiast w aspekcie prokreacyjnym ukazuje dynamizm ad extra. Przeżywanie wymiaru prokreacyjnego jest szczególnie trudnym zadaniem dla tych małżonków, którzy doświadczają dramatu niepłodności. Niniejszy artykuł omawia w skrócie problem niepłodności, z jakim mierzy się znaczna liczba współczesnych małżeństw. Zwraca uwagę, że zamiast używać terminu „niepłodność”, lepiej mówić o obniżonej płodności. Artykuł przestawia również trudności natury duchowej, psychologicznej i moralnej, przed jakimi stają małżonkowie, którzy nie mogą mieć biologicznych dzieci. Trudności te stanowią zarazem wyzwania dla duszpasterstwa rodzin. Drogą przezwyciężenia tych zagrożeń jest odwołanie się do całościowego ujęcia ludzkiej płodności i rodzicielstwa, które uwzględnia zarówno wymiar cielesny, jak i duchowy. W Magisterium Kościoła takie ujęcie rodzicielstwa znajduje wyraz w określeniach „genealogia osoby” (List do rodzin), „prokreacja integralna” (Rodzina a ludzka prokreacja) oraz „płodność poszerzona” (Amoris laetitia, po łacinie: amplificata fecunditas). Próbą praktycznej realizacji tak rozumianego całościowego podejścia do rodzicielstwa jest stosowana w Naprotechnologii i nauczaniu rozpoznawania płodności za pomocą Modelu Creighton tzw. instrukcja SPICE.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116606985","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.231-246
Stanisław Kilian
Od wielu lat centralne miejsce w badaniach historycznych poświęconych dziejom emigracji zajmują publicyści, politycy – liderzy stronnictw politycznych bezpośrednio zaangażowani w życiu politycznym „polskiego” Londynu. Bohaterowie oddaleni od Londynu, osiedleni na półkuli zachodniej ustępują miejsca politykom „Polski na Tamizą”. W gronie zapomnianych bohaterów znalazł się osiadły w 1950 roku w Chile ks. Michał Poradowski, który przez 40 lat wykładał na uniwersytetach w Santiago i Valparaiso; był wybitnym teologiem, filozofem, socjologiem, publikował w kilku językach ( hiszpańskim, portugalskim, francuskim, angielskim), był animatorem życia Polonii jako wiceprzewodniczący Związku Polaków w Chile. W latach młodości organizacyjnie związany z ugrupowaniami obozu narodowego, należał do młodzieży Obozu Wielkiej Polski. Na emigracji utrzymywał kontakty z politykami „polskiego” Londynu, m.in.: Tadeuszem Bieleckim – prezesem Stronnictwa Narodowego, publikował na łamach „Myśli Polskiej” – sztandarowego pisma SN. W Chile, Brazylii i Argentynie). Zyskał uznanie jako krytyk ideologii lewicowych, marksizmu i polityki sowieckiej. Nie będzie przesady w stwierdzeniu, że ks. Poradowski był jedynym przedstawicielem polskiej emigracji politycznej, który w znaczącym stopniu przyczynił się do ukształtowania opinii publicznej kraju osiedlenia, któremu udało się uformować profil ideowy elity politycznej Chile. W 1992 roku po raz pierwszy od czasu wyjazdu (1945 r.) przyjechał do ojczyzny, na stałe osiadł w roku następnym, jako publicysta polityczny włączył się do pracy ideowo-programowej ugrupowań narodowo-katolickich. Z myślą o upowszechnieniu idei narodowej sfinansował z własnych oszczędności wydanie kilku broszur m.in.: Katolickie państwo narodu polskiego (1996). Celem badawczym szkicu jest ukazanie charakteru relacji, jakie łączyły ks. M. Poradowskiego z rodziną emigracyjnych narodowców – Stronnictwem Narodowym oraz przybliżenie tych wątków jego myśli politycznej, które wyróżniają go spośród publicystów „Myśli Polskiej”.
{"title":"Ksiądz Michał Poradowski w rodzinie emigracyjnych narodowców","authors":"Stanisław Kilian","doi":"10.52097/rs.2021.231-246","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.231-246","url":null,"abstract":"Od wielu lat centralne miejsce w badaniach historycznych poświęconych dziejom emigracji zajmują publicyści, politycy – liderzy stronnictw politycznych bezpośrednio zaangażowani w życiu politycznym „polskiego” Londynu. Bohaterowie oddaleni od Londynu, osiedleni na półkuli zachodniej ustępują miejsca politykom „Polski na Tamizą”. W gronie zapomnianych bohaterów znalazł się osiadły w 1950 roku w Chile ks. Michał Poradowski, który przez 40 lat wykładał na uniwersytetach w Santiago i Valparaiso; był wybitnym teologiem, filozofem, socjologiem, publikował w kilku językach ( hiszpańskim, portugalskim, francuskim, angielskim), był animatorem życia Polonii jako wiceprzewodniczący Związku Polaków w Chile. W latach młodości organizacyjnie związany z ugrupowaniami obozu narodowego, należał do młodzieży Obozu Wielkiej Polski. Na emigracji utrzymywał kontakty z politykami „polskiego” Londynu, m.in.: Tadeuszem Bieleckim – prezesem Stronnictwa Narodowego, publikował na łamach „Myśli Polskiej” – sztandarowego pisma SN. W Chile, Brazylii i Argentynie). Zyskał uznanie jako krytyk ideologii lewicowych, marksizmu i polityki sowieckiej. Nie będzie przesady w stwierdzeniu, że ks. Poradowski był jedynym przedstawicielem polskiej emigracji politycznej, który w znaczącym stopniu przyczynił się do ukształtowania opinii publicznej kraju osiedlenia, któremu udało się uformować profil ideowy elity politycznej Chile. W 1992 roku po raz pierwszy od czasu wyjazdu (1945 r.) przyjechał do ojczyzny, na stałe osiadł w roku następnym, jako publicysta polityczny włączył się do pracy ideowo-programowej ugrupowań narodowo-katolickich. Z myślą o upowszechnieniu idei narodowej sfinansował z własnych oszczędności wydanie kilku broszur m.in.: Katolickie państwo narodu polskiego (1996). Celem badawczym szkicu jest ukazanie charakteru relacji, jakie łączyły ks. M. Poradowskiego z rodziną emigracyjnych narodowców – Stronnictwem Narodowym oraz przybliżenie tych wątków jego myśli politycznej, które wyróżniają go spośród publicystów „Myśli Polskiej”.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"129369049","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.205-230
Patrycja Jędrzejewska
Postać Salomei, żony królewicza węgierskiego Kolomana, jest kolejną interesującą postacią kobiecą związaną z księstwem krakowsko-sandomierskim, przejawiającą aktywność w relacjach z Królestwem Węgier oraz księstwami ruskimi. Księżniczka krakowska, potem księżna Halicza, a na koniec klaryska była znaczącą postacią XIII-wieczną na ziemiach polskich, obok m. in. księżnej Kingi, Jolenty-Heleny czy Gryfiny. Jednakże Salomea, w przeciwieństwie do wspomnianych księżnych, była księżniczką wywodzącą się z piastowskiej dynastii. Celem artykułu jest przedstawienie roli Salomei, córki Leszka Białego i żony królewicza Kolomana, w kreowaniu relacji księstwa krakowsko-sandomierskiego z Rusią i Węgrami w 1. połowie XIII wieku.
{"title":"Zapomniana księżna halicka? Rola Salomei w kreowaniu relacji polsko-węgierskich i polsko-ruskich","authors":"Patrycja Jędrzejewska","doi":"10.52097/rs.2021.205-230","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.205-230","url":null,"abstract":"Postać Salomei, żony królewicza węgierskiego Kolomana, jest kolejną interesującą postacią kobiecą związaną z księstwem krakowsko-sandomierskim, przejawiającą aktywność w relacjach z Królestwem Węgier oraz księstwami ruskimi. Księżniczka krakowska, potem księżna Halicza, a na koniec klaryska była znaczącą postacią XIII-wieczną na ziemiach polskich, obok m. in. księżnej Kingi, Jolenty-Heleny czy Gryfiny. Jednakże Salomea, w przeciwieństwie do wspomnianych księżnych, była księżniczką wywodzącą się z piastowskiej dynastii. Celem artykułu jest przedstawienie roli Salomei, córki Leszka Białego i żony królewicza Kolomana, w kreowaniu relacji księstwa krakowsko-sandomierskiego z Rusią i Węgrami w 1. połowie XIII wieku.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"132444479","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.629-642
Paweł Ślawski
Opracowanie odnosi się do analizy słów konsekracji zawartych w Mszale Pawła VI i poszukiwania ich biblijnego fundamentu. Realizacja programu duszpasterskiego opartego na haśle: „Eucharystia daje życie” jest motywem stawiania wielu prakseologicznych pytań dotyczących Eucharystii, m.in.: uczestnictwa w niej, zaangażowania wiernych świeckich, celebracji przez kapłanów, oczekiwanych duchowych owoców, duchowego przeżywania. Zagadnienia te nie pretendują jednak do formułowania ostatecznych rozwiązań. Mają raczej formę dyskusji nad Eucharystią. Są także podstawą propozycji i postulatów prakseologicznych. W artykule w pierwszej kolejności dokonano wyjaśnienia paschalnych związków z Eucharystią. Zwrócono przy tym uwagę na żydowską Paschę, która stała się wzorem kształtującym Ostatnią Wieczerzę i rodzącą się Eucharystię. Następnie dokonano analizy przekazów biblijnych zawierających opis Ostatniej Wieczerzy, zestawiając z obecnie używanymi słowami konsekracji zawartymi w Mszale Pawła VI. Wykorzystując metodę analizy tekstu, wskazano paschalne i biblijne pochodzenie Słów konsekracji oraz uobecnienie Jezusowej Ofiary przez kapłanów Nowego Przymierza. Słowa konsekracji wpływają zasadniczo na uczestników sprawowanej Liturgii, dając możliwość autentycznego spotkania z Jezusem. Kwestia wpływu Słów konsekracji na uczestników i ich przeżywanie wymaga jednak pogłębionej refleksji opartej na badaniach empirycznych, które to pozwolą także uwzględnić dynamiczne zmiany mentalnościowe jakie zachodzą w społeczeństwie.
{"title":"Wpływ słów konsekracji w Mszale Pawła VI na przeżywanie ofiary Mszy świętej","authors":"Paweł Ślawski","doi":"10.52097/rs.2021.629-642","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.629-642","url":null,"abstract":"Opracowanie odnosi się do analizy słów konsekracji zawartych w Mszale Pawła VI i poszukiwania ich biblijnego fundamentu. Realizacja programu duszpasterskiego opartego na haśle: „Eucharystia daje życie” jest motywem stawiania wielu prakseologicznych pytań dotyczących Eucharystii, m.in.: uczestnictwa w niej, zaangażowania wiernych świeckich, celebracji przez kapłanów, oczekiwanych duchowych owoców, duchowego przeżywania. Zagadnienia te nie pretendują jednak do formułowania ostatecznych rozwiązań. Mają raczej formę dyskusji nad Eucharystią. Są także podstawą propozycji i postulatów prakseologicznych. W artykule w pierwszej kolejności dokonano wyjaśnienia paschalnych związków z Eucharystią. Zwrócono przy tym uwagę na żydowską Paschę, która stała się wzorem kształtującym Ostatnią Wieczerzę i rodzącą się Eucharystię. Następnie dokonano analizy przekazów biblijnych zawierających opis Ostatniej Wieczerzy, zestawiając z obecnie używanymi słowami konsekracji zawartymi w Mszale Pawła VI. Wykorzystując metodę analizy tekstu, wskazano paschalne i biblijne pochodzenie Słów konsekracji oraz uobecnienie Jezusowej Ofiary przez kapłanów Nowego Przymierza. Słowa konsekracji wpływają zasadniczo na uczestników sprawowanej Liturgii, dając możliwość autentycznego spotkania z Jezusem. Kwestia wpływu Słów konsekracji na uczestników i ich przeżywanie wymaga jednak pogłębionej refleksji opartej na badaniach empirycznych, które to pozwolą także uwzględnić dynamiczne zmiany mentalnościowe jakie zachodzą w społeczeństwie.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"133873658","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Pub Date : 2021-12-31DOI: 10.52097/rs.2021.725-764
J. Wołczański
Jan Piotr Paweł Stepa, autor publikowanego tu dziennika, jako student Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Lwowskiego i alumn Seminarium Duchownego we Lwowie, w pierwszych miesiącach I wojny światowej do początku roku 1915 przebywał w rodzinnym mieście Sasów – powiat Złoczów w Galicji Wschodniej. Obie wspomniane instytucje wówczas zawiesiły bezterminowo swoją działalność, zatem zmuszony był pozostać u rodziny. Doceniając epokowy charakter ówczesnych wydarzeń polityczno-militarnych podjął się dokumentacji bieżących wypadków na kartach prowadzonego regularnie dziennika. Z racji braku dostępu do źródeł, sporadycznie odnotowywał w nim działania wojskowe na forum ogólnoeuropejskim, ograniczając się do obserwacji życia codziennego w najbliższym otoczeniu. Pisał więc o przemarszach przez Sasów i okolice wojsk austro-węgierskich i rosyjskich, notował ofiary śmiertelne, ukazywał przejawy demoralizacji miejscowej ludności w formie kradzieży i egoizmu. Dużo miejsca poświęcał utrwaleniu na piśmie swoich stanów emocjonalnych wywołanych bezczynnością i niepewnością jutra. Rejestrował udane zresztą próby własnej pracy intelektualnej w dziedzinie filozofii, języka angielskiego oraz literatury pięknej. Dość rzadko notował refleksje nad recepcją wojny wśród lokalnej wieloetnicznej społeczności: polskiej, ukraińskiej i żydowskiej. Sporadycznie wzmiankował o życiu religijnym mieszkańców Sasowa, ograniczając się jedynie do własnego zaangażowania w celebrację nabożeństw w kościele parafialnym. Więcej miejsca poświęcił dokumentacji życia towarzyskiego miejscowej elity, w którym niekiedy uczestniczył. W całym dzienniku dominuje atmosfera przygnębienia, nudy, niepewności przerwana niespodziewanym wezwaniem do powrotu na studia w początkach stycznia 1915 r. Pomimo tych mankamentów, publikowany tu dokument stanowi cenne źródło do poznania pierwszych miesięcy I wojny światowej w małym galicyjskim mieście.
{"title":"Dziennik Jana Stepy z początku I wojny światowej 1914/1915 r. w Sasowie – powiat złoczowski (Galicja wschodnia)","authors":"J. Wołczański","doi":"10.52097/rs.2021.725-764","DOIUrl":"https://doi.org/10.52097/rs.2021.725-764","url":null,"abstract":"Jan Piotr Paweł Stepa, autor publikowanego tu dziennika, jako student Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Lwowskiego i alumn Seminarium Duchownego we Lwowie, w pierwszych miesiącach I wojny światowej do początku roku 1915 przebywał w rodzinnym mieście Sasów – powiat Złoczów w Galicji Wschodniej. Obie wspomniane instytucje wówczas zawiesiły bezterminowo swoją działalność, zatem zmuszony był pozostać u rodziny. Doceniając epokowy charakter ówczesnych wydarzeń polityczno-militarnych podjął się dokumentacji bieżących wypadków na kartach prowadzonego regularnie dziennika. Z racji braku dostępu do źródeł, sporadycznie odnotowywał w nim działania wojskowe na forum ogólnoeuropejskim, ograniczając się do obserwacji życia codziennego w najbliższym otoczeniu. Pisał więc o przemarszach przez Sasów i okolice wojsk austro-węgierskich i rosyjskich, notował ofiary śmiertelne, ukazywał przejawy demoralizacji miejscowej ludności w formie kradzieży i egoizmu. Dużo miejsca poświęcał utrwaleniu na piśmie swoich stanów emocjonalnych wywołanych bezczynnością i niepewnością jutra. Rejestrował udane zresztą próby własnej pracy intelektualnej w dziedzinie filozofii, języka angielskiego oraz literatury pięknej. Dość rzadko notował refleksje nad recepcją wojny wśród lokalnej wieloetnicznej społeczności: polskiej, ukraińskiej i żydowskiej. Sporadycznie wzmiankował o życiu religijnym mieszkańców Sasowa, ograniczając się jedynie do własnego zaangażowania w celebrację nabożeństw w kościele parafialnym. Więcej miejsca poświęcił dokumentacji życia towarzyskiego miejscowej elity, w którym niekiedy uczestniczył. W całym dzienniku dominuje atmosfera przygnębienia, nudy, niepewności przerwana niespodziewanym wezwaniem do powrotu na studia w początkach stycznia 1915 r. Pomimo tych mankamentów, publikowany tu dokument stanowi cenne źródło do poznania pierwszych miesięcy I wojny światowej w małym galicyjskim mieście.","PeriodicalId":332388,"journal":{"name":"Resovia Sacra","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2021-12-31","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121779954","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：