Artykuł porusza problem ontologicznego statusu rzeczy w poemacie Áladerrida Tadeusza Różewicza (tom: Kup kota w worku). Na przykładzie motywu starych butów poety autorka bada rolę przedmiotów codziennego użytku w konstruowaniu społeczno-kulturowej tożsamości człowieka. Stawia przy tym tezę o ich sprawczości w rozumieniu koncepcji Alfreda Gella, Brunona Latoura czy Bjørnara Olsena, którzy postulują dowartościowanie materii jako równoprawnej z ludzkim sprawcą formy istnienia. W myśl ich filozofii przedmiotów nie sposób uznawać jedynie za bierne narzędzia i świadków działań ludzkiego podmiotu, stanowią one bowiem aktywnych współuczestników i współtwórców naszego życia, wywołujących w nim rzeczywiste skutki. Skłania to autorkę artykułu do pytań o możliwość odczytania Różewiczowskich realiów w perspektywie „zwrotu ku rzeczom”, z uwzględnieniem wykraczających poza antropocentryczny horyzont kodów – epistemologicznych, ontologicznych i etycznych. Sprzyja temu zwłaszcza inspirowanie się poety malarstwem Vincenta van Gogha, którego obrazowane po wielokroć buty miały, według krytyków, wyraźnie mediacyjny charakter, stając się dla artysty sposobem „przemierzania świata” i jego rozumienia.
这篇文章在Áladerrid Tadeusz Różewicz的诗（卷：买一只袋子里的猫）中提出了事物的本体论地位问题。作者以诗人旧鞋的主题为例，探讨了日常物品在构建人的社会文化身份中的作用。同时，他从阿尔弗雷德·盖尔、布鲁诺·拉图尔或比约纳尔·奥尔森的概念中提出了一篇关于它们的有效性的论文，他们认为物质的价值化是一种与人类犯罪者平等的存在形式。根据他们的对象哲学，不可能只考虑人类主体行为的被动工具和见证者，因为他们是我们生活的积极参与者和共同创造者，在生活中产生真正的影响。这导致作者提出了从“转向事物”的角度阅读Różewiczowski的现实的可能性问题，并考虑到了超越人类中心主义视野的认识论、本体论和伦理准则。这尤其得益于诗人从文森特·梵高的画作中获得的灵感，评论家认为，梵高的鞋子多次被描绘，具有明显的中介作用，成为艺术家“穿越世界”及其理解的一种方式。
{"title":"Różewiczowski „zwrot ku rzeczom”?","authors":"A. Filipowicz","doi":"10.12775/lc.2023.014","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.014","url":null,"abstract":"Artykuł porusza problem ontologicznego statusu rzeczy w poemacie Áladerrida Tadeusza Różewicza (tom: Kup kota w worku). Na przykładzie motywu starych butów poety autorka bada rolę przedmiotów codziennego użytku w konstruowaniu społeczno-kulturowej tożsamości człowieka. Stawia przy tym tezę o ich sprawczości w rozumieniu koncepcji Alfreda Gella, Brunona Latoura czy Bjørnara Olsena, którzy postulują dowartościowanie materii jako równoprawnej z ludzkim sprawcą formy istnienia. W myśl ich filozofii przedmiotów nie sposób uznawać jedynie za bierne narzędzia i świadków działań ludzkiego podmiotu, stanowią one bowiem aktywnych współuczestników i współtwórców naszego życia, wywołujących w nim rzeczywiste skutki. Skłania to autorkę artykułu do pytań o możliwość odczytania Różewiczowskich realiów w perspektywie „zwrotu ku rzeczom”, z uwzględnieniem wykraczających poza antropocentryczny horyzont kodów – epistemologicznych, ontologicznych i etycznych. Sprzyja temu zwłaszcza inspirowanie się poety malarstwem Vincenta van Gogha, którego obrazowane po wielokroć buty miały, według krytyków, wyraźnie mediacyjny charakter, stając się dla artysty sposobem „przemierzania świata” i jego rozumienia.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45807538","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W niniejszym artykule autor omawia reprezentacje procesu twórczego w pisarstwie Tadeusza Różewicza. Odwołuje się do badań kulturowych (w tym badań antropologicznych stanowiących w tym wypadku inspirację dla psychoanalizy), gender studies, a przede wszystkim – do studiów nad męskościami w perspektywie zwrotu biologicznego, poszukując analogii pomiędzy Różewiczem i tytułową bohaterką dramatu Stara kobieta wysiaduje. Kluczowym pojęciem dla autora staje się kuwada – zjawisko szeroko zbadane niedawno na gruncie polskim przez Ewę Głażewską. Próba zaadaptowania teorii „wysiadywania” (jajka) przez „samca” na grunt badań literackich funduje interesujący obraz poety-kwoki i „przeżuwacza” zarazem. W konsumpcyjnym kontinuum kultury poeta jawi się jako ten, który z jednej strony pochłania dotychczasowy dorobek kulturowy, z drugiej zaś – wydala go w postaci własnego tekstu w specyficznym akcie fantazmatycznego porodu-defekacji – bolesnego i niemożliwego zarazem dla mężczyzny doświadczenia.
{"title":"(Stary) poeta wysiaduje","authors":"Krystian Maciej Tomala","doi":"10.12775/lc.2023.016","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.016","url":null,"abstract":"W niniejszym artykule autor omawia reprezentacje procesu twórczego w pisarstwie Tadeusza Różewicza. Odwołuje się do badań kulturowych (w tym badań antropologicznych stanowiących w tym wypadku inspirację dla psychoanalizy), gender studies, a przede wszystkim – do studiów nad męskościami w perspektywie zwrotu biologicznego, poszukując analogii pomiędzy Różewiczem i tytułową bohaterką dramatu Stara kobieta wysiaduje. Kluczowym pojęciem dla autora staje się kuwada – zjawisko szeroko zbadane niedawno na gruncie polskim przez Ewę Głażewską. Próba zaadaptowania teorii „wysiadywania” (jajka) przez „samca” na grunt badań literackich funduje interesujący obraz poety-kwoki i „przeżuwacza” zarazem. W konsumpcyjnym kontinuum kultury poeta jawi się jako ten, który z jednej strony pochłania dotychczasowy dorobek kulturowy, z drugiej zaś – wydala go w postaci własnego tekstu w specyficznym akcie fantazmatycznego porodu-defekacji – bolesnego i niemożliwego zarazem dla mężczyzny doświadczenia.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-09-06","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"47947965","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tekst jest recenzją książki Małgorzaty Ciszewskiej pt. Szlacheckie mowy pogrzebowe - dwa ujęcia. Tradycja gatunku i realizacje Jakuba Sobieskiego (Warszawa 2022).
{"title":"Z mową pogrzebową przez wieki – o śmierci, życiu, kulturze i tradycji","authors":"M. Kuran","doi":"10.12775/lc.2023.010","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.010","url":null,"abstract":"Tekst jest recenzją książki Małgorzaty Ciszewskiej pt. Szlacheckie mowy pogrzebowe - dwa ujęcia. Tradycja gatunku i realizacje Jakuba Sobieskiego (Warszawa 2022).","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"45900137","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Treść artykułu skupiona jest na analizie opracowań dotyczących sarmatyzmu w podręcznikach do języka polskiego. Autorka poddaje refleksji sposoby obrazowania formacji kulturowej w poszczególnych tytułach i porównuje zakres informacji prezentowanych przez wydawnictwa. Analiza obejmuje zarówno sposoby definiowania sarmatyzmu, jak i treść podręcznikowych poleceń do tekstów źródłowych. Autorka zwraca uwagę, że wizja sarmatyzmu w liceum nie jest jednorodna. Sposób definiowania zjawiska różni się w zależności wyborów podejmowanych przez autorów danego podręcznika. Prowadzi to do trudności z przełożeniem wymagającego zagadnienia na język dydaktyki polonistycznej i może skutkować problemami ze zrozumieniem jego swoistości kulturowej przez uczniów. W swoim artykule autorka sygnalizuje, że skomplikowana – również we współczesnych, globalnych społecznościach – kwestia rodzimości i obcości elementów tradycji, wprowadzana w szkole na przykładzie sarmatyzmu, może stać się początkiem wartościowego dialogu pomiędzy teraźniejszością a przeszłością kulturowego dziedzictwa.
{"title":"Wizje sarmatyzmu w liceum – analiza podręczników do kształcenia literacko-kulturowego","authors":"P. Słoma","doi":"10.12775/lc.2023.005","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.005","url":null,"abstract":"Treść artykułu skupiona jest na analizie opracowań dotyczących sarmatyzmu w podręcznikach do języka polskiego. Autorka poddaje refleksji sposoby obrazowania formacji kulturowej w poszczególnych tytułach i porównuje zakres informacji prezentowanych przez wydawnictwa. Analiza obejmuje zarówno sposoby definiowania sarmatyzmu, jak i treść podręcznikowych poleceń do tekstów źródłowych. Autorka zwraca uwagę, że wizja sarmatyzmu w liceum nie jest jednorodna. Sposób definiowania zjawiska różni się w zależności wyborów podejmowanych przez autorów danego podręcznika. Prowadzi to do trudności z przełożeniem wymagającego zagadnienia na język dydaktyki polonistycznej i może skutkować problemami ze zrozumieniem jego swoistości kulturowej przez uczniów. W swoim artykule autorka sygnalizuje, że skomplikowana – również we współczesnych, globalnych społecznościach – kwestia rodzimości i obcości elementów tradycji, wprowadzana w szkole na przykładzie sarmatyzmu, może stać się początkiem wartościowego dialogu pomiędzy teraźniejszością a przeszłością kulturowego dziedzictwa.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"42385172","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
W najnowszej polskiej humanistyce i publicystyce stosunkowo często pada stwierdzenie, że sarmatyzm równa się rasizm. Tymczasem – jak próbuje się pokazać w artykule – w źródłowych tekstach konstytuujących sarmacki mit etnogenetyczny, czyli głównie w szesnastowiecznych kronikach, mowa o sarmackiej genealogii wszystkich Polaków czy Słowian. Nie znaczy to bynajmniej, że polska nobilitas wolna była od postrzegania i przedstawiania różnic społecznych w kategoriach biologicznych. Do opisu tych zjawisk warto jednak – po pierwsze – zaadaptować (m.in. z prac R. Bernasconiego, B. Isaaca, J. Zieglera) pojęcie protorasizmu, pozwalające uniknąć błędu ahistoryczności. Po drugie należy zauważyć, że szlacheccy protorasiści, jak W. Nekanda Trepka czy W. Potocki, nie odwoływali się bezpośrednio (przynajmniej w uzasadnieniach podziałów społecznych) do mitu sarmackiego, mimo że czasem sięgali po inne mity (np. o chłopach jako potomkach Kaina). Dla obydwu autorów istotne były natomiast rzekome różnice krwi, wyglądu, usposobienia czy nawet zapachu. Główna teza artykułu mówi, że jakkolwiek problematyka szlacheckiego proto-rasizmu stanowego wymaga jeszcze systematycznych i pogłębionych badań, to rozprawianie o „sarmackim rasizmie” (itp.) ma źródłowo dosyć wątpliwe podstawy.
{"title":"Błędne utożsamienie - o wątpliwym związku między sarmackim mitem etnogenetycznym a szlacheckim protorasizmem stanowym","authors":"P. Ryś","doi":"10.12775/lc.2023.002","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.002","url":null,"abstract":"W najnowszej polskiej humanistyce i publicystyce stosunkowo często pada stwierdzenie, że sarmatyzm równa się rasizm. Tymczasem – jak próbuje się pokazać w artykule – w źródłowych tekstach konstytuujących sarmacki mit etnogenetyczny, czyli głównie w szesnastowiecznych kronikach, mowa o sarmackiej genealogii wszystkich Polaków czy Słowian. Nie znaczy to bynajmniej, że polska nobilitas wolna była od postrzegania i przedstawiania różnic społecznych w kategoriach biologicznych. Do opisu tych zjawisk warto jednak – po pierwsze – zaadaptować (m.in. z prac R. Bernasconiego, B. Isaaca, J. Zieglera) pojęcie protorasizmu, pozwalające uniknąć błędu ahistoryczności. Po drugie należy zauważyć, że szlacheccy protorasiści, jak W. Nekanda Trepka czy W. Potocki, nie odwoływali się bezpośrednio (przynajmniej w uzasadnieniach podziałów społecznych) do mitu sarmackiego, mimo że czasem sięgali po inne mity (np. o chłopach jako potomkach Kaina). Dla obydwu autorów istotne były natomiast rzekome różnice krwi, wyglądu, usposobienia czy nawet zapachu. Główna teza artykułu mówi, że jakkolwiek problematyka szlacheckiego proto-rasizmu stanowego wymaga jeszcze systematycznych i pogłębionych badań, to rozprawianie o „sarmackim rasizmie” (itp.) ma źródłowo dosyć wątpliwe podstawy.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43565804","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na wciąż niedocenioną w badaniach nad literaturą osiemnastego wieku postać Wojciecha Turskiego, której przedstawienie okazuje się inspirującą podstawą do rozważań nad polskim sarmatyzmem. W tym celu zostały omówione dzieła Alberta Sarmaty m. in. Mowa Wojciecha Turskiego (1789) oraz Myśli o królach, o przeszłym i przyszłym rządzie (1790), Odpowiedź na dzieło ks. Hugona Kołłątaja referendarza W. X. Lit. (1790), Nawrócenie się polityczne Wojciecha Turskiego (1792). W tekście została również podjęta próba umiejscowienia Wojciecha Turskiego w „Wieku Świateł”, a także zestawienia jego twórczości z innymi autorami politycznymi doby Sejmu Czteroletniego: Michałem Wielhorskim, Sewerynem Rzewuskim oraz Hugonem Kołłątajem. Całość rozważań osadzona została w ramach refleksji nad ideą „oświeconego sarmatyzmu”, dla którego materiałem egzemplifikacyjnym są wymienione teksty Wojciecha Turskiego.
{"title":"Wojciech Turski (1756–1824). Reprezentant „oświeconego sarmatyzmu”?","authors":"Krzysztof Prabucki","doi":"10.12775/lc.2023.004","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.004","url":null,"abstract":"Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na wciąż niedocenioną w badaniach nad literaturą osiemnastego wieku postać Wojciecha Turskiego, której przedstawienie okazuje się inspirującą podstawą do rozważań nad polskim sarmatyzmem. W tym celu zostały omówione dzieła Alberta Sarmaty m. in. Mowa Wojciecha Turskiego (1789) oraz Myśli o królach, o przeszłym i przyszłym rządzie (1790), Odpowiedź na dzieło ks. Hugona Kołłątaja referendarza W. X. Lit. (1790), Nawrócenie się polityczne Wojciecha Turskiego (1792). W tekście została również podjęta próba umiejscowienia Wojciecha Turskiego w „Wieku Świateł”, a także zestawienia jego twórczości z innymi autorami politycznymi doby Sejmu Czteroletniego: Michałem Wielhorskim, Sewerynem Rzewuskim oraz Hugonem Kołłątajem. Całość rozważań osadzona została w ramach refleksji nad ideą „oświeconego sarmatyzmu”, dla którego materiałem egzemplifikacyjnym są wymienione teksty Wojciecha Turskiego. ","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"48077193","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Autor artykułu rozważa perspektywy badania nowożytnej sztuki polskiej pod kątem jej stosunku do zjawiska zwanego „sarmatyzmem”. Wskazuje na brak jasnej definicji tego pojęcia i jego nikłą użyteczność badawczą, podobnie jak sformułowania „sztuka sarmacka”, dla której wyodrębnienia brak właściwych kryteriów. Istnieją jednak w obszarze polskiej sztuki nowożytnej dzieła i zjawiska artystyczne szczególnie związane z kulturową odrębnością dawnej Rzeczypospolitej. W przekonaniu autora to właśnie jest właściwa ars sarmatica – „sztuka sarmacka”. Następuje krótkie wskazanie kilku przykładowych dzieł sztuki, które do tego zbioru można zakwalifikować. Są to m.in: nekropolia rodu Czarnkowskich w czarnkowskiej farze, program ikonograficzny dziedzińca zamku Krzyżtopór w Ujeździe, malowidło tzw. „Hołdu carów moskiewskich” z połowy XVII wieku (pochodzące z nieznanej magnackiej rezydencji na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej), powstały w tym samym czasie polski wariant ikonografcznego typu rex armatus, wyobrażenie elekcji króla Stanisława Augusta pędzla Bernarda Bellotta (z Zamku Królewskiego w Warszawie), na koniec rysunki Jana Piotra Norblina ukazujące polskie sejmiki.
本文从波兰现代艺术对“讽刺主义”现象的态度出发，思考了波兰现代艺术研究的视角。它指出，这一概念缺乏明确的定义，其研究用途有限，以及“沙马克艺术”的提法，对此没有适当的标准。然而，在波兰现代艺术领域也有一些作品和艺术现象，特别是与前共和国的文化特色有关。在作者看来，这才是真正的萨尔马提亚艺术。这里有一个简短的例子，一些艺术作品可以符合这个收藏。其中包括：Czarnkowski教区的Czarnkovski家族墓地，乌耶罗兹达Krzyżtopór城堡庭院的肖像画项目，所谓的莫斯科沙皇的贡品“来自17世纪中期（来自共和国东南部边境的一个不知名的贵族住宅），一种肖像画类型的霸王龙电枢的波兰变体，同时创作了国王斯坦尼斯瓦夫·奥古斯特·布鲁斯·贝尔纳德·贝洛特（来自华沙皇家城堡）的选举图像，最后由Jan Piotr Norblin绘制的显示波兰地震的图纸。
{"title":"Ars sarmatica, czyli Sarmacja a sztuka. Zarys problemu","authors":"J. Kowalski","doi":"10.12775/lc.2023.003","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.003","url":null,"abstract":"Autor artykułu rozważa perspektywy badania nowożytnej sztuki polskiej pod kątem jej stosunku do zjawiska zwanego „sarmatyzmem”. Wskazuje na brak jasnej definicji tego pojęcia i jego nikłą użyteczność badawczą, podobnie jak sformułowania „sztuka sarmacka”, dla której wyodrębnienia brak właściwych kryteriów. Istnieją jednak w obszarze polskiej sztuki nowożytnej dzieła i zjawiska artystyczne szczególnie związane z kulturową odrębnością dawnej Rzeczypospolitej. W przekonaniu autora to właśnie jest właściwa ars sarmatica – „sztuka sarmacka”. Następuje krótkie wskazanie kilku przykładowych dzieł sztuki, które do tego zbioru można zakwalifikować. Są to m.in: nekropolia rodu Czarnkowskich w czarnkowskiej farze, program ikonograficzny dziedzińca zamku Krzyżtopór w Ujeździe, malowidło tzw. „Hołdu carów moskiewskich” z połowy XVII wieku (pochodzące z nieznanej magnackiej rezydencji na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej), powstały w tym samym czasie polski wariant ikonografcznego typu rex armatus, wyobrażenie elekcji króla Stanisława Augusta pędzla Bernarda Bellotta (z Zamku Królewskiego w Warszawie), na koniec rysunki Jana Piotra Norblina ukazujące polskie sejmiki.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"43641993","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Artykuł stanowi próbę opisu dotąd nieopisywanego zjawiska, jakim jest powieść neosarmacka, czyli dłuższa forma narracyjna, której świat przedstawiony opowiada o XVII-wiecznej Rzeczpospolitej. Ta przynależna do popkultury odmiana powieści reprezentowana jest przez pisarstwo Rafała Dębskiego, Jacka Komudy, Konrada T. Lewandowskiego, Macieja Liziniewicza czy Jacka Piekary. Niezbyt interesujące jako utwory literackie powieści neosarmackie stają się zjawiskiem ciekawym, gdy potraktuje się je jako swoiste urządzenia aksjologiczno-ideologiczno-polityczne. Aksjologiczne – ponieważ reprezentują one pewien system wartości; ideologiczne – ponieważ w niejawny sposób przedstawiają je jako naturalne; polityczne – ponieważ ich podstawowym żywiołem jest konflikt i ponieważ powieść neosarmacka jest fantazją o życiu wspólnoty. Egzemplifikacją tych trzech wymiarów powieści neosarmackiej jest powieść Charakternik Jacka Piekary wybrana jako przykład z uwagi na jej reprezentatywność.
{"title":"Powieść neosarmacka - aksjologia, ideologia, polityka","authors":"Paweł Bohuszewicz","doi":"10.12775/lc.2023.006","DOIUrl":"https://doi.org/10.12775/lc.2023.006","url":null,"abstract":"Artykuł stanowi próbę opisu dotąd nieopisywanego zjawiska, jakim jest powieść neosarmacka, czyli dłuższa forma narracyjna, której świat przedstawiony opowiada o XVII-wiecznej Rzeczpospolitej. Ta przynależna do popkultury odmiana powieści reprezentowana jest przez pisarstwo Rafała Dębskiego, Jacka Komudy, Konrada T. Lewandowskiego, Macieja Liziniewicza czy Jacka Piekary. Niezbyt interesujące jako utwory literackie powieści neosarmackie stają się zjawiskiem ciekawym, gdy potraktuje się je jako swoiste urządzenia aksjologiczno-ideologiczno-polityczne. Aksjologiczne – ponieważ reprezentują one pewien system wartości; ideologiczne – ponieważ w niejawny sposób przedstawiają je jako naturalne; polityczne – ponieważ ich podstawowym żywiołem jest konflikt i ponieważ powieść neosarmacka jest fantazją o życiu wspólnoty. Egzemplifikacją tych trzech wymiarów powieści neosarmackiej jest powieść Charakternik Jacka Piekary wybrana jako przykład z uwagi na jej reprezentatywność.","PeriodicalId":34776,"journal":{"name":"Litteraria Copernicana","volume":" ","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2023-05-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"49517198","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：