В статье рассматривается коммуникативно-прагматический подход в обучении иностранному языку, который приобретает все большее внимание среди преподавателей. Овладение прагматической компетенцией позволяет решать личностные и профессиональные задачи на уровне коммуникативного акта, а ее совершенствование способствует правильному использованию различных речевых актов в определенном социальном контексте. На сегодняшний день в научно-методической литературе встречается большое количество мнений, в которых прагматическая и социолингвистическая компетенции сплетаются между собой. Это можно наблюдать в теоретическом толковании, а также в практическом применении, которые вызывают некоторые разногласия среди исследователей. Следовательно, цель данной статьи — проанализировать взгляды на прагматическую и социолингвистическую компетенцию в составе базисных компонентов коммуникативной компетенции. Для этого был проведен анализ моделей, представленных М. Канэйлом и М. Суэйном, а также Л. Ф. Бахманом и А. С. Палмером, которые стали в последующем общим руководством при обучении иностранному языку. Второй подход к анализу состоит из сопоставления определений, предложенных к двум компонентам, в которых можно наблюдать аналогичную интерпретацию на сущность понятия прагматической и социолингвистической компетенции.
{"title":"ПРОБЛЕМАТИКА ВЫДЕЛЕНИЯ ПРАГМАТИЧЕСКОЙ И СОЦИОЛИНГВИСТИЧЕСКОЙ КОМПЕТЕНЦИИ В МЕТОДИКЕ ПРЕПОДАВАНИЯ ИНОСТРАННЫХ ЯЗЫКОВ","authors":"Lyutsiya Shamsutdinova","doi":"10.36078/1671692094","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1671692094","url":null,"abstract":"В статье рассматривается коммуникативно-прагматический подход в обучении иностранному языку, который приобретает все большее внимание среди преподавателей. Овладение прагматической компетенцией позволяет решать личностные и профессиональные задачи на уровне коммуникативного акта, а ее совершенствование способствует правильному использованию различных речевых актов в определенном социальном контексте. На сегодняшний день в научно-методической литературе встречается большое количество мнений, в которых прагматическая и социолингвистическая компетенции сплетаются между собой. Это можно наблюдать в теоретическом толковании, а также в практическом применении, которые вызывают некоторые разногласия среди исследователей. Следовательно, цель данной статьи — проанализировать взгляды на прагматическую и социолингвистическую компетенцию в составе базисных компонентов коммуникативной компетенции. Для этого был проведен анализ моделей, представленных М. Канэйлом и М. Суэйном, а также Л. Ф. Бахманом и А. С. Палмером, которые стали в последующем общим руководством при обучении иностранному языку. Второй подход к анализу состоит из сопоставления определений, предложенных к двум компонентам, в которых можно наблюдать аналогичную интерпретацию на сущность понятия прагматической и социолингвистической компетенции.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"158 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"124347256","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Статья посвящена исследованию цифровых инструментов в преподавании английского языка в учебных заведениях. В статье изучаются основные технологические новшества, введенные в преподавание английского языка для решения таких задач, как изучить уже имеющуюся литературу по выбранной тематике, проанализировать основные технологические инструменты в преподавании иностранного языка, в также выявить положительные факторы в использовании цифровых инструментов. По итогам проведенного исследования можно утверждать, что использование различных цифровых технологий, которые были упомянуты в работе, является эффективным средством в обучении иностранного языка, в частности английского. Цифровые инструменты помогают ученикам с большим интересом усваивать учебный материал. Применение современных технологий открывает новые возможности не только для учителей и преподавателей, но и для учеников и студентов. Теперь у учителей появилась возможности делать занятия более увлекательными и интересными.
{"title":"https://journal.fledu.uz/ru/czifrovye-instrumenty-prepodavaniya-anglijskogo-yazyka/","authors":"Albina Khodjimatova","doi":"10.36078/1671693146","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1671693146","url":null,"abstract":"Статья посвящена исследованию цифровых инструментов в преподавании английского языка в учебных заведениях. В статье изучаются основные технологические новшества, введенные в преподавание английского языка для решения таких задач, как изучить уже имеющуюся литературу по выбранной тематике, проанализировать основные технологические инструменты в преподавании иностранного языка, в также выявить положительные факторы в использовании цифровых инструментов. По итогам проведенного исследования можно утверждать, что использование различных цифровых технологий, которые были упомянуты в работе, является эффективным средством в обучении иностранного языка, в частности английского. Цифровые инструменты помогают ученикам с большим интересом усваивать учебный материал. Применение современных технологий открывает новые возможности не только для учителей и преподавателей, но и для учеников и студентов. Теперь у учителей появилась возможности делать занятия более увлекательными и интересными.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"65 3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"128541850","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
В статье проанализировано своеобразие документальной образности в современной литературе нон-фикшн, в частности в невымышленной прозе. Предметом исследования является документальная образность, отражающая ключевой признак современной литературы с главенствующим документальным началом как разновидности нон-фикшн (в наиболее известном произведении русской литературы «Архипелаг ГУЛАГ» А. И. Солженицына). В статье использованы термины, обозначающие разновидность литературы нон-фикшн, такие как: литература с документальным началом, невымышленная проза.
{"title":"ДОКУМЕНТАЛЬНАЯ ОБРАЗНОСТЬ В РОМАНЕ А. И. СОЛЖЕНИЦЫНА «АРХИПЕЛАГ ГУЛАГ»","authors":"Shakhnoza Berdieva","doi":"10.36078/1673347394","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1673347394","url":null,"abstract":"В статье проанализировано своеобразие документальной образности в современной литературе нон-фикшн, в частности в невымышленной прозе. Предметом исследования является документальная образность, отражающая ключевой признак современной литературы с главенствующим документальным началом как разновидности нон-фикшн (в наиболее известном произведении русской литературы «Архипелаг ГУЛАГ» А. И. Солженицына). В статье использованы термины, обозначающие разновидность литературы нон-фикшн, такие как: литература с документальным началом, невымышленная проза.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"29 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126202342","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Mazkur maqolada telejurnalistika tipologiyasi telekanallarning moliyaviy taʼminlanishi, auditoriyasi, loyihalarning davriyligi va koʻrsatuv yoʻnalishlaridan kelib chiqib tasniflanish masalalari koʻrib chiqildi. Izlanishda auditoriyaning yoshi, jinsi, qiziqishlariga koʻra telekanallarning ixtisoslashuviga oid tadqiqotlarning natijalari batafsil tahlil qilindi. Unga koʻra, teleloyihalarning yoʻnalishiga koʻra umumiy tipologik xususiyatlar mavjud boʻlib, informatsion, badiiy-publitsistik, tahliliy koʻrsatuvlarning efirga chiqish davriyligi, vaqti, hajmi har xil. Shu bilan birga, telekanallar mavsumiy, choraklik, oylik, haftalik, kunlik dasturlash siyosatini olib boradilar. Maqolada jahon telejurnalistikasi tajribasida moliyalashtirish usuliga koʻra tijoriy, davlat, ijtimoiy televideniye koʻrinishlari keng taraqqiy etganligi boʻyicha izlanish natijalari bayon etilgan. Shu oʻrinda telekanallarni tipik oʻziga xosligi efirga chiqish hududiga ham bogʻliqligini taʼkidlash kerak. Jahon tajribasida telekanallarning hududiy birlashmalari mavjud boʻlib, hududiy umumlashuv shu mintaqadagi telekanallarning oʻziga xosligini belgilab beradi. Umumiy nizomlar, meʼyorlar bilan faoliyat koʻrsatish jahon telekanallari uchun ham xos boʻlib, oʻzaro tajriba almashish, hamkorlik qilish uchun samarali natija beradi. Telekanallarning ixtisoslashuvi ularning umumiy tipologiyasiga xosligi tadqiq etilib, izlanishda mazkur xususiyat jahon tajribasi misolida ilmiy-nazariy qarashlar va amaliy misollar yordamida ochib berilgan. Olib borilgan tadqiqotlar natijalariga koʻra, maqolada ilmiy xulosalar qilingan.
{"title":"INTERAKTIV TELEJURNALISTIKANING TIPOLOGIK XUSUSIYATLARI","authors":"Юлдуз Артикова","doi":"10.36078/1672118544","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1672118544","url":null,"abstract":"Mazkur maqolada telejurnalistika tipologiyasi telekanallarning moliyaviy taʼminlanishi, auditoriyasi, loyihalarning davriyligi va koʻrsatuv yoʻnalishlaridan kelib chiqib tasniflanish masalalari koʻrib chiqildi. Izlanishda auditoriyaning yoshi, jinsi, qiziqishlariga koʻra telekanallarning ixtisoslashuviga oid tadqiqotlarning natijalari batafsil tahlil qilindi. Unga koʻra, teleloyihalarning yoʻnalishiga koʻra umumiy tipologik xususiyatlar mavjud boʻlib, informatsion, badiiy-publitsistik, tahliliy koʻrsatuvlarning efirga chiqish davriyligi, vaqti, hajmi har xil. Shu bilan birga, telekanallar mavsumiy, choraklik, oylik, haftalik, kunlik dasturlash siyosatini olib boradilar. Maqolada jahon telejurnalistikasi tajribasida moliyalashtirish usuliga koʻra tijoriy, davlat, ijtimoiy televideniye koʻrinishlari keng taraqqiy etganligi boʻyicha izlanish natijalari bayon etilgan. Shu oʻrinda telekanallarni tipik oʻziga xosligi efirga chiqish hududiga ham bogʻliqligini taʼkidlash kerak. Jahon tajribasida telekanallarning hududiy birlashmalari mavjud boʻlib, hududiy umumlashuv shu mintaqadagi telekanallarning oʻziga xosligini belgilab beradi. Umumiy nizomlar, meʼyorlar bilan faoliyat koʻrsatish jahon telekanallari uchun ham xos boʻlib, oʻzaro tajriba almashish, hamkorlik qilish uchun samarali natija beradi. Telekanallarning ixtisoslashuvi ularning umumiy tipologiyasiga xosligi tadqiq etilib, izlanishda mazkur xususiyat jahon tajribasi misolida ilmiy-nazariy qarashlar va amaliy misollar yordamida ochib berilgan. Olib borilgan tadqiqotlar natijalariga koʻra, maqolada ilmiy xulosalar qilingan.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"143 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"115214510","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Ushbu maqolada istiqlol davri o‘zbek adabiyotidagi individual janrlar o‘rganilgan. Muallif Anvar Obidjon, Azim Suyun, Farida Afro‘z kabi shoirlar ijodida uchraydigan “ignabarg”, “uchchanoq”, “qayirma”, “fiqra” kabi janrlarni tadqiq etadi. Ayni paytda, individual janrlarda yozilgan she’rlarning modifikatsiya hodisasiga ta’siri masalasiga ham o‘z munosabatini bildirgan. Ignabarg, uchchanoq, qayirma, fiqra kabi she’rlar boshqa janrlarga qiyosan tahlil etilgan. Davr she’riyatidagi shakliy izlanishlar va ijodkor individualligi masalasiga alohida e’tibor qaratgan muallif, Anvar Obidjon ijodida ignabrg, uchchanoq va gʻazal ko‘rinishidagi she’rlarni o‘rganadi. Shoirning oʻzi ham mazkur she’rlarni janr sifatida e’tirof etadi. Aslida, mazkur ijod namunalari ijtimoiy, psixologik jarayonlarda badiiy modifikatsiyaga uchragan she’rlardir. “Ignabarglarglar” bir qatorli she’rlar bo‘lsa, “Uchchanoqlar” uch qatorli she’rlardir. Azim Suyunning “qayirma” she’rlarini Istiqlol davri oʻzbek she’riyatidagi shakliy izlanishlar mahsuli deb aytish mumkin. “Qayirma”lar toʻrt qatordan iborat she’rlardir. Har bir she’r “Ey, doʻst!” undovi bilan boshlanadi. Bu she’rda ham mumtoz adabiyotimizda ruboiy janri va toʻrtlik shakllarining qorishiq holati kuzatiladi. Farida Afroʻzning fiqra va tasbehlarida ham diniy-tasavvuf tushunchalarning qorishiq holda kelishi kuzatiladi. Maqolada qiyosiy-tipologik, sotsiologik, psixologik tahlil metodlaridan foydalanilgan.
{"title":"O‘ZBEK SHE’RIYATIDA SHAKLIY IZLANISHLAR VA INDIVIDUALLIK","authors":"Quvonch Mamiraliyev","doi":"10.36078/1673348607","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1673348607","url":null,"abstract":"Ushbu maqolada istiqlol davri o‘zbek adabiyotidagi individual janrlar o‘rganilgan. Muallif Anvar Obidjon, Azim Suyun, Farida Afro‘z kabi shoirlar ijodida uchraydigan “ignabarg”, “uchchanoq”, “qayirma”, “fiqra” kabi janrlarni tadqiq etadi. Ayni paytda, individual janrlarda yozilgan she’rlarning modifikatsiya hodisasiga ta’siri masalasiga ham o‘z munosabatini bildirgan. Ignabarg, uchchanoq, qayirma, fiqra kabi she’rlar boshqa janrlarga qiyosan tahlil etilgan. Davr she’riyatidagi shakliy izlanishlar va ijodkor individualligi masalasiga alohida e’tibor qaratgan muallif, Anvar Obidjon ijodida ignabrg, uchchanoq va gʻazal ko‘rinishidagi she’rlarni o‘rganadi. Shoirning oʻzi ham mazkur she’rlarni janr sifatida e’tirof etadi. Aslida, mazkur ijod namunalari ijtimoiy, psixologik jarayonlarda badiiy modifikatsiyaga uchragan she’rlardir. “Ignabarglarglar” bir qatorli she’rlar bo‘lsa, “Uchchanoqlar” uch qatorli she’rlardir. Azim Suyunning “qayirma” she’rlarini Istiqlol davri oʻzbek she’riyatidagi shakliy izlanishlar mahsuli deb aytish mumkin. “Qayirma”lar toʻrt qatordan iborat she’rlardir. Har bir she’r “Ey, doʻst!” undovi bilan boshlanadi. Bu she’rda ham mumtoz adabiyotimizda ruboiy janri va toʻrtlik shakllarining qorishiq holati kuzatiladi. Farida Afroʻzning fiqra va tasbehlarida ham diniy-tasavvuf tushunchalarning qorishiq holda kelishi kuzatiladi.\u0000Maqolada qiyosiy-tipologik, sotsiologik, psixologik tahlil metodlaridan foydalanilgan.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"99 1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116650115","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
The main aim of the given research is to identify the needs of students who are learning English as a foreign language. Need analysis is a substantial tool for researching the prior experience of students in terms of language learning. Besides that, it is a great tool for creating syllabus, lessons, and materials, and thereby students’ profiles about their needs in a study can be a key for the amelioration of their language skills. Need analysis is an essential instrument and initial stage of syllabus design. Identification of their preferences in language learning as well as their purposes in language learning will be predominant in the research. There were utilized both qualitative and quantitative methods of research. This research attempts to present the analysis and the results of the data collected via using methods of classroom observation, personal interview with each of the students, self-assessment test and also questionnaire for identifying students’ learning styles. Above mentioned methods were used with the aim of clarifying students’ needs and expectation from language learning process.
{"title":"THE ROLE OF NEED ANALYSIS IN THE DEVELOPMENT OF SYLLABUS FOR THE ESL LEARNERS","authors":"Ilhom Nishonov","doi":"10.36078/1671608501","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1671608501","url":null,"abstract":"The main aim of the given research is to identify the needs of students who are learning English as a foreign language. Need analysis is a substantial tool for researching the prior experience of students in terms of language learning. Besides that, it is a great tool for creating syllabus, lessons, and materials, and thereby students’ profiles about their needs in a study can be a key for the amelioration of their language skills. Need analysis is an essential instrument and initial stage of syllabus design. Identification of their preferences in language learning as well as their purposes in language learning will be predominant in the research. There were utilized both qualitative and quantitative methods of research. This research attempts to present the analysis and the results of the data collected via using methods of classroom observation, personal interview with each of the students, self-assessment test and also questionnaire for identifying students’ learning styles. Above mentioned methods were used with the aim of clarifying students’ needs and expectation from language learning process.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"8 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"116771200","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Maqolada nemis yozuvchisi Bruno Apitsning «Qashqirlar changalida» romani haqida va ushbu asardagi badiiy tasvir vositalar, idiomatik birikmalar, ko‘chma ma'nodagi so‘z va iboralarning o‘zbek tilida qanday yoritib berilganligi xususida so‘z boradi. Ma'lumki, tasviriy vositalar asarning badiiyligini ta’min etuvchi mezonlardan biri hisoblanib, asardagi voqealar jarayonini yoritib berishda va qahramonlar xarakterini tasvirlashda muhim rol o‘ynaydi. Badiiy adabiyotda ko‘p uchraydigan o‘xshatish — badiiy tasvir vositalaridan biri bo‘lib, obyektni obrazli, ta'sirchan va ixcham ifodalash xususiyatlari bilan ajralib turadi. Yozuvchi Buxenvald konslagerida o‘zi guvoh bo‘lgan voqealarni va asar qahramonlarini, jumladan, lagerdagi fashistlarni tasvirlashda ularning o‘ziga xos individual xususiyatlarini ochishda, ruhiy holatlarni aks ettirishda, shu paytdagi manzaralarni tasvirlashda o‘xshatishlardan ko‘p foydalangan. Shu bilan birga kitobxonning diqqatini obrazning ko‘rinmas tomonlariga jalb qilib, asarning g‘oyasini ochishga yo‘naltirgan. Maqolada asarning nemis tilidagi o‘xshatishlardan misollar keltirilib, ular o‘zbek tili tarjimalarida o‘ziga xos tarzda kitobxonlarga asliyatdagi jozibani yo’qotmagan holda taqdim etilganligi va ayrim so‘zlar tarjimasi o‘z ma'nosini saqlagan holda shunga yaqin ma'no beruvchi jumlalar bilan qanday yoritilgani xususida so‘z boradi. Tahlil jarayonida tarjimon mahorati va uning asar tarjimasini xuddi asliyatdagidek yoritishga harakat qilgani ayrim jumlalar misolida ko‘rib chiqildi. Badiiy adabiyotda o‘z o‘rniga ega bo‘lgan har bir ijodkor asarlari va tarjima asarlarni tahlil etish, yozuvchi va tarjimonning mahoratini o‘rganish va baholash, ularning adabiy til rivojiga o‘z asarlari orqali qay darajada ta'sir ko‘rsatayotganligini belgilash ehtiyojidan kelib chiqadi. Nemis tilidan bevosita tarjima qilingan asarni tahlil qilarkanmiz, tom ma'noda tarjimon badiiy iste'dod va iqtidorini aniqlash imkonini beradi. Tarjimon asarni o‘zbek tiliga o‘girar ekan, tilimizdagi barcha badiiy-lug‘aviy vositalardan voqealarning asl mohiyatidan kelib chiqqan holda, asliyatdagidek o‘zbek kitobxonlariga taqdim etganligini ayrim misollar yordamida ochib berishga harakat qilindi.
布鲁诺-阿皮茨宁的 "Qashqirlar changalida "是罗马尼亚语，意思是 "好的"、"坏的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"、"好的"。Ma'lumki, tasviriy vositalar asarning badiiyligini ta'min etuvchi mezonlardan biri hisoblanib, asardagi voqealar jarayonini yoritib berishda va qahramonlar xarakterini tasvirlashda muhim rol o'ynaydi.Badiy adabiyotda ko'p uchraydigan o'xshatish - badiy tasvir vositalaridan biri bo'lib, obyektni obrazli, ta'sirchan va ixcham ifodalash xususiyatlari bilan ajralib turadi.Yozuvchi Buxenvald konslagerida o'zi guvoh bo'lgan voqealarni va asar qahramonlarini, jumladan, lagerdagi fashistlarni tasvirlashda ularning o'ziga xos individual xususiyatlarini ochishda, ruhiy holatlarni aks ettirishda, shu paytdagi manzaralarni tasvirlashda o'xshatishlardan ko'p foydalangan.例如，如果您正在寻找摆脱赘肉的方法，您就会找到适合您的方法。Maqolada asarning nemis tilidagi o'xshatishlardan misollar keltirilib、snake o'zbek tili tarjimalarida o'ziga xos tarzda kitobxonlarga asliyatdagi jozibani yo'qotmagan holda taqdim etilganligi va ayrim so'zlar tarjimasi o'z ma'nosini saqlagan holda shunga yaqin ma'no beruvchi jumlalar bilan qanday yoritilgani xusida so'z boradi.Tahlil jarayonida tarjimon mahorati va uning asar tarjimasini xuddi asliyatdagidek yoritishga harakat qilgani ayrim jumlalar misolida ko'rib chiqildi.Badiy adabiyotda o'z o'rniga ega bo'lgan har bir ijodkor asarlari va tarjima asarlarni tahlil etish, yozuvchi va tarjimonning mahoratini o'rganish va baholash, ularning adabiy til rivojiga o'z asarlari orqali qay darajada ta'sir ko'rsatayotganligini belgilash ehtiyojidan kelib chiqadi.Nemis tilidan bevosita tarjima qilingan asarni tahlil qilarkanmiz, tom ma'noda tarjimon badiiy iste'dod va iqtidorini aniqlash imkonini beradi.Tarjimon as well as o'zbek tiliga o'girar ekan, tilimizdagi barcha badiiy-lug'aviy vositalardan voqealarning asl mohiyatidan kelib chiqqan holda, asliyatdagidek o'zbek kitobxonlariga taqdim etganligini ayrim misollar yordamida ochib berishga harakat qilindi.
{"title":"BRUNO APITSNING “QASHQIRLAR CHANGALIDA” ROMANI TARJIMASIDA BADIIY TASVIRIY VOSITALARNING AKS ETISHI","authors":"Mashkhura Nazarova","doi":"10.36078/1672899377","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1672899377","url":null,"abstract":"Maqolada nemis yozuvchisi Bruno Apitsning «Qashqirlar changalida» romani haqida va ushbu asardagi badiiy tasvir vositalar, idiomatik birikmalar, ko‘chma ma'nodagi so‘z va iboralarning o‘zbek tilida qanday yoritib berilganligi xususida so‘z boradi. Ma'lumki, tasviriy vositalar asarning badiiyligini ta’min etuvchi mezonlardan biri hisoblanib, asardagi voqealar jarayonini yoritib berishda va qahramonlar xarakterini tasvirlashda muhim rol o‘ynaydi. Badiiy adabiyotda ko‘p uchraydigan o‘xshatish — badiiy tasvir vositalaridan biri bo‘lib, obyektni obrazli, ta'sirchan va ixcham ifodalash xususiyatlari bilan ajralib turadi. Yozuvchi Buxenvald konslagerida o‘zi guvoh bo‘lgan voqealarni va asar qahramonlarini, jumladan, lagerdagi fashistlarni tasvirlashda ularning o‘ziga xos individual xususiyatlarini ochishda, ruhiy holatlarni aks ettirishda, shu paytdagi manzaralarni tasvirlashda o‘xshatishlardan ko‘p foydalangan. Shu bilan birga kitobxonning diqqatini obrazning ko‘rinmas tomonlariga jalb qilib, asarning g‘oyasini ochishga yo‘naltirgan. Maqolada asarning nemis tilidagi o‘xshatishlardan misollar keltirilib, ular o‘zbek tili tarjimalarida o‘ziga xos tarzda kitobxonlarga asliyatdagi jozibani yo’qotmagan holda taqdim etilganligi va ayrim so‘zlar tarjimasi o‘z ma'nosini saqlagan holda shunga yaqin ma'no beruvchi jumlalar bilan qanday yoritilgani xususida so‘z boradi. Tahlil jarayonida tarjimon mahorati va uning asar tarjimasini xuddi asliyatdagidek yoritishga harakat qilgani ayrim jumlalar misolida ko‘rib chiqildi. Badiiy adabiyotda o‘z o‘rniga ega bo‘lgan har bir ijodkor asarlari va tarjima asarlarni tahlil etish, yozuvchi va tarjimonning mahoratini o‘rganish va baholash, ularning adabiy til rivojiga o‘z asarlari orqali qay darajada ta'sir ko‘rsatayotganligini belgilash ehtiyojidan kelib chiqadi. Nemis tilidan bevosita tarjima qilingan asarni tahlil qilarkanmiz, tom ma'noda tarjimon badiiy iste'dod va iqtidorini aniqlash imkonini beradi. Tarjimon asarni o‘zbek tiliga o‘girar ekan, tilimizdagi barcha badiiy-lug‘aviy vositalardan voqealarning asl mohiyatidan kelib chiqqan holda, asliyatdagidek o‘zbek kitobxonlariga taqdim etganligini ayrim misollar yordamida ochib berishga harakat qilindi.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"3 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"125986171","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
В статье рассматривается проблема антропоцентрических пословиц с позиции теории языка, сопоставительной лингвистики, методики обучения неродному языку. Пословицы, как разновидность паремиологического клише, как средоточие общечеловеческого и национально-культурного наследия, анализируются с позиции лингвоконтрастивности для выявления сходств и различий в изучаемом и родном языке обучающихся. Обучение пословицам неродного языка (английского или русского), разработка системы учебно-языковых заданий, этапы внедрения ее в учебный процесс предлагается осуществить как явления истории, культуры, менталитета народа, с учетом теоретически возможной и практически присутствующей в речи обучающихся на изучаемом языке интерференции как результата контактирования в их сознании особенностей двух языков. Речевая интерференция в процессе изучения пословицы проявляется на всех уровнях языка (звуковой, лексический, словообразовательный, морфологический, синтаксический, а также в межуровневой стилистике), но, как правило, высокочастотны ошибки семантического характера, так как пословица характерезуется образностью, стилистической возвышенностью, переносностью значения. Антропоцентрические пословицы в изучаемом (в русском или английском) и родном (тюркском) языках имеют сходства и различия. Различия заключаются прежде всего в способах передачи антропоцентричности: в лексическом разнообразии маркирования понятия человек, в частотности использования лексики именных частей речи и т. д. Обучение антропоцентрическим пословицам неродного языка в тюркоязычной (узбекской, казахской и др.) аудитории строится с учетом национально-языковых и историко-культурных особенностей двух языков. Система учебно-языковых заданий охватывает теорию языка и практическое речепроизводство на основе правил дидактики — от простого к сложному, от известного к неизвестному, от одной трудности к другим трудностям и т. д. В ходе ведения научного изыскания были использованы такие методы, как сопоставительный, контроль и оценка знаний, умений и навыков, индуктивные и дедуктивные методы, что позволило получить теоретические и практические результаты, которые будут способствовать более эффективному обучению антропоцентрическим пословицам неродного языка учащихся тюркоязычной аудитории.
{"title":"АНТРОПОЦЕНТРИЧЕСКИЕ ПОСЛОВИЦЫ КАК ЛИНГВОКОНТРАСТИВНАЯ И ЛИНГВОМЕТОДИЧЕСКАЯ ПРОБЛЕМА","authors":"Maxanbet Djusupov","doi":"10.36078/1670913621","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1670913621","url":null,"abstract":"В статье рассматривается проблема антропоцентрических пословиц с позиции теории языка, сопоставительной лингвистики, методики обучения неродному языку. Пословицы, как разновидность паремиологического клише, как средоточие общечеловеческого и национально-культурного наследия, анализируются с позиции лингвоконтрастивности для выявления сходств и различий в изучаемом и родном языке обучающихся. Обучение пословицам неродного языка (английского или русского), разработка системы учебно-языковых заданий, этапы внедрения ее в учебный процесс предлагается осуществить как явления истории, культуры, менталитета народа, с учетом теоретически возможной и практически присутствующей в речи обучающихся на изучаемом языке интерференции как результата контактирования в их сознании особенностей двух языков. Речевая интерференция в процессе изучения пословицы проявляется на всех уровнях языка (звуковой, лексический, словообразовательный, морфологический, синтаксический, а также в межуровневой стилистике), но, как правило, высокочастотны ошибки семантического характера, так как пословица характерезуется образностью, стилистической возвышенностью, переносностью значения. Антропоцентрические пословицы в изучаемом (в русском или английском) и родном (тюркском) языках имеют сходства и различия. Различия заключаются прежде всего в способах передачи антропоцентричности: в лексическом разнообразии маркирования понятия человек, в частотности использования лексики именных частей речи и т. д. Обучение антропоцентрическим пословицам неродного языка в тюркоязычной (узбекской, казахской и др.) аудитории строится с учетом национально-языковых и историко-культурных особенностей двух языков. Система учебно-языковых заданий охватывает теорию языка и практическое речепроизводство на основе правил дидактики — от простого к сложному, от известного к неизвестному, от одной трудности к другим трудностям и т. д. В ходе ведения научного изыскания были использованы такие методы, как сопоставительный, контроль и оценка знаний, умений и навыков, индуктивные и дедуктивные методы, что позволило получить теоретические и практические результаты, которые будут способствовать более эффективному обучению антропоцентрическим пословицам неродного языка учащихся тюркоязычной аудитории.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"28 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"121559769","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
1463 yılında Osmanlı sultanı Fatih Sultan Mehmet tarafından o zamanki Macaristan imparatorluğuna bağlı olan Bosna topraklarının feth edilmesinin ardından, bu Osmanlı sancağı kısa süre zarfında Türk-İslam kültürünün Avrupa kıtasındaki en önemli merkezlerinden birine çevrilmiştir. Türk halkının hoşgörüsü ve İslam dininin adaleti ile tanışan Boşnak halkı kolaylıkla İslam dinini kabul etmiştir. Bu tarihi olay Avrupa halklarının Türk-İslam kültürü ile daha yakından aşina olması için de önemli fırsatlar doğurmuştur. Bosna’da İslam dininin bu kadar kolay kabul edilmesinin ana nedenlerinden biri de, Bosna topraklarında yaşayan halkın Bogomil inancına sahip olmasından ötürü halkın büyük bir kısmının kendi inançları ile İslam dini arasında mevcut yakınlığı fark etmesi olmuştur. Köken itibarile halkının büyük bir kısmı Slav ve Hırvat olan Bosna topraklarında İslam dininin kabul edilmesinin ardından, Boşnak halkının bazı önemli şair, bilgin, yazar, sanatçı ve düşünürü Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı sarayında çeşitli görevlere tayin olunmuştur. Boşnak bilginlerin Osmanlı sarayında önemli görevlere tayin edilmesi ve Türk-İslam kültürünü daha yakından öğrenmesi, Bosna topraklarında askeriye, ekonimi, bilim, sanat, edebiyat, mimarlık vs. alanların gelişimine önemli katkıda bulunmalarına neden olmuştur.
{"title":"MİRZA SAFVET BEG BAŞAGİÇİN İSLAMİ ELYAZMALAR KOLEKSİYONU VE “SİHAHÜL – FURS” SÖZLÜĞÜNÜN EN SON ELYAZMA NÜSHASI","authors":"Miryaqub Seyidov","doi":"10.36078/1672907379","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1672907379","url":null,"abstract":"1463 yılında Osmanlı sultanı Fatih Sultan Mehmet tarafından o zamanki Macaristan imparatorluğuna bağlı olan Bosna topraklarının feth edilmesinin ardından, bu Osmanlı sancağı kısa süre zarfında Türk-İslam kültürünün Avrupa kıtasındaki en önemli merkezlerinden birine çevrilmiştir. Türk halkının hoşgörüsü ve İslam dininin adaleti ile tanışan Boşnak halkı kolaylıkla İslam dinini kabul etmiştir. Bu tarihi olay Avrupa halklarının Türk-İslam kültürü ile daha yakından aşina olması için de önemli fırsatlar doğurmuştur. Bosna’da İslam dininin bu kadar kolay kabul edilmesinin ana nedenlerinden biri de, Bosna topraklarında yaşayan halkın Bogomil inancına sahip olmasından ötürü halkın büyük bir kısmının kendi inançları ile İslam dini arasında mevcut yakınlığı fark etmesi olmuştur. Köken itibarile halkının büyük bir kısmı Slav ve Hırvat olan Bosna topraklarında İslam dininin kabul edilmesinin ardından, Boşnak halkının bazı önemli şair, bilgin, yazar, sanatçı ve düşünürü Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı sarayında çeşitli görevlere tayin olunmuştur. Boşnak bilginlerin Osmanlı sarayında önemli görevlere tayin edilmesi ve Türk-İslam kültürünü daha yakından öğrenmesi, Bosna topraklarında askeriye, ekonimi, bilim, sanat, edebiyat, mimarlık vs. alanların gelişimine önemli katkıda bulunmalarına neden olmuştur.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"6 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"126630340","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Ushbu maqola qadriyat tushunchasini aksiolingvistik kategoriya sifatida oʻrganadi. Xususan, qadriyat tushunchasining mohiyati, konseptual tuzilishi, uning ijtimoiy hayotda tutgan oʻrni, aksiologik xususiyatlari va tilda voqelanish xususiyatlari muhokama qilinadi. Tadqiqot nazariy jihatdan amalga oshirilgan. Yaʼni ishda analiz, sintez, induksiya, deduksiya kabi umummantiqiy metodlar va mavhumlashtirish, umumlashtirish kabi nazariy metodlar asosida tadqiqot vazifalari amalga oshiriladi. Bu esa, oʻz oʻrnida, tadqiqot metodologiyasini belgilab beradi. Tadqiqot maqsadi qadriyat tushunchasining mohiyatini fanlararo integratsiya tamoyili asosida yoritish va uning aksiolingvistik xususiyatlarini tahlil qilishdan iborat. Tadqiqot natijasida quyidagi umumiy xulosalar shakllantirildi: qadriyat obyektiv olamning narsa, obyekt va hodisalarining salbiy va ijobiy qiymatini ifodalaydi; qadriyat tushunchasini uning deskriptiv, normativ va meta-normativ nazariyalari toʻliq taʼriflaydi; qadriyatlar nafaqat insonlarni toʻgʻri yoʻnaltirib turuvchi mezon, balki ularning harakatlarini baholovchi va ushbu bahoni izohlab beruvchi tushunchadir; baho qadriyatning lisoniy ifodasi boʻlib, qadriyat baholashda namoyon boʻladi. Shuningdek, baholash qadriyat sistemasiga asoslanadi. Baholashning tildagi ifodasi ijobiy, salbiy, neytral kabi aksiologik shkalada aks etadi; baholash muayyan kommunikativ vaziyatda turli til birliklari yordamida lingvistik va ekstralingvistik omillar taʼsirida amalga oshiriladi.
在世界范围内，我们都在寻找一种新的方法，来解决我们的问题。Xususan, qadriyat tushunchasining mohiyati, conceptual tuzilishi, uning ijtimoiy hayotda tutgan oʻrni, axiological xususiyatlari va tilda voqelanish xususiyatlari muhokama qilinadi.Tadqiqot nazariy jihat and amalga oshirilgan.分析法、分析法、归纳法、演绎法是通用的方法，而锤炼法、锤炼法是不通用的方法。在这里，我们要强调的是方法论的重要性。我们的方法是，在我们的工作中，我们要把我们的工作与我们的生活结合起来，把我们的工作与我们的生活结合起来。在国家层面上，我们的目标是："在国家层面上，我们的目标是："在国家层面上，我们的目标是："在国家层面上，我们的目标是："在国家层面上，我们的目标是目标、任务和方法的目标和方法；描述、规范和元规范的目标和方法；qadriyatlar nafaqat insonlarni toʻgʻri yoʻnaltirib turuvchi mezon, balki ularning harakatlarini baholovchi va ushbu bahoni izohlab beruvchi tushunchadir; baho qadriyatning lisoniy ifodasi boʻlib, qadriyat baholashda namoyon boʻladi.Shuningdek, baholash qadriyat systemasiga asoslanadi.在此背景下，我们可以从语言学和外语教学的角度来理解这些问题。
{"title":"QADRIYAT LINGVOAKSIOLOGIK KATEGORIYA SIFATIDA","authors":"Islom Minniqulov","doi":"10.36078/1670912149","DOIUrl":"https://doi.org/10.36078/1670912149","url":null,"abstract":"Ushbu maqola qadriyat tushunchasini aksiolingvistik kategoriya sifatida oʻrganadi. Xususan, qadriyat tushunchasining mohiyati, konseptual tuzilishi, uning ijtimoiy hayotda tutgan oʻrni, aksiologik xususiyatlari va tilda voqelanish xususiyatlari muhokama qilinadi. Tadqiqot nazariy jihatdan amalga oshirilgan. Yaʼni ishda analiz, sintez, induksiya, deduksiya kabi umummantiqiy metodlar va mavhumlashtirish, umumlashtirish kabi nazariy metodlar asosida tadqiqot vazifalari amalga oshiriladi. Bu esa, oʻz oʻrnida, tadqiqot metodologiyasini belgilab beradi. Tadqiqot maqsadi qadriyat tushunchasining mohiyatini fanlararo integratsiya tamoyili asosida yoritish va uning aksiolingvistik xususiyatlarini tahlil qilishdan iborat. Tadqiqot natijasida quyidagi umumiy xulosalar shakllantirildi: qadriyat obyektiv olamning narsa, obyekt va hodisalarining salbiy va ijobiy qiymatini ifodalaydi; qadriyat tushunchasini uning deskriptiv, normativ va meta-normativ nazariyalari toʻliq taʼriflaydi; qadriyatlar nafaqat insonlarni toʻgʻri yoʻnaltirib turuvchi mezon, balki ularning harakatlarini baholovchi va ushbu bahoni izohlab beruvchi tushunchadir; baho qadriyatning lisoniy ifodasi boʻlib, qadriyat baholashda namoyon boʻladi. Shuningdek, baholash qadriyat sistemasiga asoslanadi. Baholashning tildagi ifodasi ijobiy, salbiy, neytral kabi aksiologik shkalada aks etadi; baholash muayyan kommunikativ vaziyatda turli til birliklari yordamida lingvistik va ekstralingvistik omillar taʼsirida amalga oshiriladi.","PeriodicalId":383760,"journal":{"name":"Foreign Languages in Uzbekistan","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2022-10-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"127056817","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
扫码关注我们
求助内容：
应助结果提醒方式：