Amaç: Bu çalışmanın amacı Firdevsî-i Tavîl’in (Rûmî) kayıp olduğu söylenen Firâset-nâme adlı eserinin “Der-Beyân-ı ʿUrûk-ı Âdemî Şerh Kerden-i Lokmân Hekîm” başlığını taşıyan ve insan bedenindeki damarlar ile bu damarlardan kan alma konusu hakkında bilgiler veren on dördüncü bölümünü Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine çevirerek tıp tarihi literatürüne kazandırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada daha önce literatürde kayıp olduğu bilgisi verilen Firdevsî-i Tavîl’in Firâset-nâme adlı eserine ait elde bulunan tek nüshası konumundaki Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 5151 numarada kayıtlı nüshanın damarlar ve kan alma ile ilgili on dördüncü bölümü Osmanlı Türkçesi metinden günümüz Türkçesine çevrilerek bulgular kısmında sunulmuş ve ilgili literatür eşliğinde tartışılmıştır. Bulgular: İnsan damarları ve damardan kan alma hakkında verilen bilgiler Firâset-nâme’nin “Bâb-ı Çârdehom” adlı on dördüncü bölümde yer alan “Der-Beyân-ı ʿUrûk-ı Âdemî Şerh Kerden-i Lokmân Hekîm” başlığı altında bulunmaktadır. Sonuç: Firdevsî-i Tavîl tarafından tahminen 1499-1501 tarihleri arasında yazılmış ve II. Bâyezîd döneminde sadrazam Mesîh Paşa (ö. 906/1501)’ya sunulmuş olan Firâset-nâme adlı eser türünün Osmanlı döneminde telif edilen en eski eserlerinden biri olması ve Lokman Hekim’in ağzından tıp, damarlar, kan alma ile ilgili bilgiler vermesi açısından kayda değerdir.
{"title":"Firdevsî-i Tavîl’in Kayıp Eseri Firâset-nâme’de İnsanın Damarları ve Bu Damarlardan Kan Alma Bilgisi","authors":"Sedat Kardaş","doi":"10.31020/mutftd.1436602","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1436602","url":null,"abstract":"Amaç: Bu çalışmanın amacı Firdevsî-i Tavîl’in (Rûmî) kayıp olduğu söylenen Firâset-nâme adlı eserinin “Der-Beyân-ı ʿUrûk-ı Âdemî Şerh Kerden-i Lokmân Hekîm” başlığını taşıyan ve insan bedenindeki damarlar ile bu damarlardan kan alma konusu hakkında bilgiler veren on dördüncü bölümünü Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine çevirerek tıp tarihi literatürüne kazandırmaktır. \u0000Gereç ve Yöntem: Çalışmada daha önce literatürde kayıp olduğu bilgisi verilen Firdevsî-i Tavîl’in Firâset-nâme adlı eserine ait elde bulunan tek nüshası konumundaki Ankara Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A 5151 numarada kayıtlı nüshanın damarlar ve kan alma ile ilgili on dördüncü bölümü Osmanlı Türkçesi metinden günümüz Türkçesine çevrilerek bulgular kısmında sunulmuş ve ilgili literatür eşliğinde tartışılmıştır. \u0000Bulgular: İnsan damarları ve damardan kan alma hakkında verilen bilgiler Firâset-nâme’nin “Bâb-ı Çârdehom” adlı on dördüncü bölümde yer alan “Der-Beyân-ı ʿUrûk-ı Âdemî Şerh Kerden-i Lokmân Hekîm” başlığı altında bulunmaktadır. \u0000Sonuç: Firdevsî-i Tavîl tarafından tahminen 1499-1501 tarihleri arasında yazılmış ve II. Bâyezîd döneminde sadrazam Mesîh Paşa (ö. 906/1501)’ya sunulmuş olan Firâset-nâme adlı eser türünün Osmanlı döneminde telif edilen en eski eserlerinden biri olması ve Lokman Hekim’in ağzından tıp, damarlar, kan alma ile ilgili bilgiler vermesi açısından kayda değerdir.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":"44 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-24","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140663122","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Amaç: Bu çalışmada, Web of Science (WoS) veri tabanındaki makalelerin bibliyometrik yöntemler kullanılarak analiz edilmesi ve böylece endometrial kanser araştırmalarında fitoöstrojenlerin yerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: WoS veri tabanında “endometrial cancer” AND (Phytoestrogen OR "plant estrogen" OR "Phyto-Estrogen") anahtar kelimeleri ile tarama yapılmıştır. Bu taramada özet, başlık ve anahtar kelimelerde arama yapabilmek için “TOPIC” seçeneği kullanılmış, 1998-2023 yılları arasında yayınlanmış makalelerinin verileri analiz edilmiştir. Bibliyometrik analizin gerçekleştirilmesinde, Excel programı, R yazılım programı ve Biblioshiny verileri görselleştirme programından yararlanılmıştır. Ek olarak, doğru anahtar kelimelerle WoS sistem taraması yapabilmek için MeSH (Medical Subject Headings) kelime bankası kullanılmıştır. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda 1998-2023 yılları arasında toplamda 56 çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmalar içerisinde 41 araştırma makalesi (%73,21) ve 13 derleme (%37,5) bulunmaktadır. Çalışmaların neredeyse tamamı İngilizce dilinde yayınlanmıştır (n=54, %96,42). En fazla makale üretilen yılın 2009 olduğu (n=6, %10.714), en üretken ülkenin ise 22 çalışma (%39,286) ile Amerika Birleşik Devletleri olduğu belirlenmiştir. WoS veri tabanında konuyla ilgili Türkiye adresli hiçbir çalışma tespit edilememiştir. Sonuç: Günümüzde endometrial kanser ve fitoöstrojen ilişkisiyle ilgili az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu makaleden elde edilen veriler bu alanda yapılacak araştırmalara ışık tutacaktır. Ülkemizin uluslararası alanda bu güncel ve önemli konuyla ilgili yer alabilmesi için Türkiye adresli çalışmaların planlanması gerekmektedir.
{"title":"ENDOMETRİAL KANSER ARAŞTIRMALARINDA FİTOÖSTROJEN ANALİZİ","authors":"Cem Yalaza","doi":"10.31020/mutftd.1453687","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1453687","url":null,"abstract":"Amaç: Bu çalışmada, Web of Science (WoS) veri tabanındaki makalelerin bibliyometrik yöntemler kullanılarak analiz edilmesi ve böylece endometrial kanser araştırmalarında fitoöstrojenlerin yerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. \u0000Yöntem: WoS veri tabanında “endometrial cancer” AND (Phytoestrogen OR \"plant estrogen\" OR \"Phyto-Estrogen\") anahtar kelimeleri ile tarama yapılmıştır. Bu taramada özet, başlık ve anahtar kelimelerde arama yapabilmek için “TOPIC” seçeneği kullanılmış, 1998-2023 yılları arasında yayınlanmış makalelerinin verileri analiz edilmiştir. Bibliyometrik analizin gerçekleştirilmesinde, Excel programı, R yazılım programı ve Biblioshiny verileri görselleştirme programından yararlanılmıştır. Ek olarak, doğru anahtar kelimelerle WoS sistem taraması yapabilmek için MeSH (Medical Subject Headings) kelime bankası kullanılmıştır. \u0000Bulgular: Yapılan analizler sonucunda 1998-2023 yılları arasında toplamda 56 çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmalar içerisinde 41 araştırma makalesi (%73,21) ve 13 derleme (%37,5) bulunmaktadır. Çalışmaların neredeyse tamamı İngilizce dilinde yayınlanmıştır (n=54, %96,42). En fazla makale üretilen yılın 2009 olduğu (n=6, %10.714), en üretken ülkenin ise 22 çalışma (%39,286) ile Amerika Birleşik Devletleri olduğu belirlenmiştir. WoS veri tabanında konuyla ilgili Türkiye adresli hiçbir çalışma tespit edilememiştir. \u0000Sonuç: Günümüzde endometrial kanser ve fitoöstrojen ilişkisiyle ilgili az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu makaleden elde edilen veriler bu alanda yapılacak araştırmalara ışık tutacaktır. Ülkemizin uluslararası alanda bu güncel ve önemli konuyla ilgili yer alabilmesi için Türkiye adresli çalışmaların planlanması gerekmektedir.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":"43 7","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140699409","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Abstract Objective: The aim of this study is to examine the struggle against typhus, which has been a scourge of humanity for centuries, in Turkey between 1945 and 1950. Method: The data of our study were obtained from archival documents, periodicals of the period and other studies in the literature. In addition, this study is a qualitative study and document analysis method was used. Findings: The fight against typhus, which became epidemic in Turkey during World War II, became one of the most important issues of the post-war period. In the fight against typhus, vaccination had begun in 1943, during the war years. This practice would be accelerated as of 1945. The vaccine produced in large quantities in a short period of time at the Refik Saydam Institute of Public Health played a significant role in this situation. In addition, the effective use of dichlorodiphenyltrichloroethane (D.D.T.) from 1945 onwards constituted one of the most important factors in achieving success. Conclusion: Thanks to the preventive health measures taken between 1945 and 1950, as well as the strict vaccination program and D.D.T. application, Turkey was able to reduce typhus disease, one of the most feared disasters of those years, from the country's agenda.
{"title":"Fight against Typhus in Turkey (1945-1950)","authors":"Resul Köse","doi":"10.31020/mutftd.1434093","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1434093","url":null,"abstract":"Abstract \u0000Objective: The aim of this study is to examine the struggle against typhus, which has been a scourge of humanity for centuries, in Turkey between 1945 and 1950. \u0000Method: The data of our study were obtained from archival documents, periodicals of the period and other studies in the literature. In addition, this study is a qualitative study and document analysis method was used. \u0000Findings: The fight against typhus, which became epidemic in Turkey during World War II, became one of the most important issues of the post-war period. In the fight against typhus, vaccination had begun in 1943, during the war years. This practice would be accelerated as of 1945. The vaccine produced in large quantities in a short period of time at the Refik Saydam Institute of Public Health played a significant role in this situation. In addition, the effective use of dichlorodiphenyltrichloroethane (D.D.T.) from 1945 onwards constituted one of the most important factors in achieving success. \u0000Conclusion: Thanks to the preventive health measures taken between 1945 and 1950, as well as the strict vaccination program and D.D.T. application, Turkey was able to reduce typhus disease, one of the most feared disasters of those years, from the country's agenda.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":"3 2","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-15","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140702951","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Amaç: Osmanlı ordusunda sağlık hizmetlerinde yaşanan yetersizlikler nedeniyle sağlık alanında da çağdaş ordulardaki gibi düzenlenmeler yapılmıştır. Orduda yardımcı sağlık elemanı yetiştirmek, bu düzenlemeler içinde önemli konudur. Ordunun sağlıklı olması için, yardımcı sağlık elemanlarına iyi bir eğitim gerektiği anlayışıyla, İkinci Meşrutiyet döneminde “Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı” hazırlanmıştır. Bu çalışma ile Osmanlı ordusundaki yardımcı sağlık personelinin eczacılık hizmetleri için aldığı eğitimin içeriği ve niteliği, “Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı” öznelinde aydınlatarak eczacılık ve tıp tarihine katkıda bulunmak amaçlamıştır. Yöntem: 2023 yılının ilk aylarında Osmanlıcadan çeviri yaparak başladığımız bu araştırmayı yaparken “Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı” ana kaynak olarak irdelenmiştir. Dönemin sağlık gelişmeleri ve günümüz ile mukayesesi için tarih ve sağlık alanındaki kaynaklardan yararlanılmıştır. Eczacılık, tarih ve eğitim alanlarını içeren multidisipliner bir bakış açısıyla gerçekleştirilen araştırmamızda yöntem olarak tarama modeli, veri toplama tekniği olarak da doküman incelemesi kullanılmıştır. İkinci Meşrutiyet dönemi Osmanlı ordusunda yardımcı sağlık elemanlarına öğretilen eczacılık konularının günümüz eczacılık bilimi ile karşılaştırması da yapılmıştır. Bulgular: “Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı” incelendiğinde, döneminin sağlık alanına ilişkin bilgi ve becerileri içerdiği, dersi alanları yardımcı sağlık elemanı olmaktan daha ileriye taşıyan ayrıntılı bir ders kitabı olduğu anlaşılmaktadır. Orduda görev yaparken sıhhiyeci olarak seçilen er ve erbaşlar için hazırlanan bu kitabın eczacılık alanındaki içeriği oldukça kapsamlıdır. Eczacılık faaliyetlerindeki hal ve tutum, ilaç hammaddeleri, ilaç hazırlamak, ilaç paketlemek, etiketlemek, ilaçların hastalara verilirken dikkat edilecek konular kitapta sıhhiye efradına ayrıntılarıyla öğretilmiştir. Sonuç: Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı’nda yer alan bazı bölümlerin modern eczacılık bilimiyle uyumlu olması dikkat çekmektedir. Osmanlı ordusunda eğitim alan yardımcı sıhhiye efradına, ordudan ayrıldıktan sonra da edindiği bilgileri, gittiği muhitte uygulama ve sağlık hizmetlerindeki eksikliği giderme imkânı vermiştir. Osmanlı Devletindeki çağdaşlaşma hareketlerinin sadece siyasal ve toplumsal alanla sınırlı kalmayıp sağlık alanında da gerçekleştiği çalışmamızın sonuçlarındandır.
{"title":"İkinci Meşrutiyet Dönemi Osmanlı Ordusunda Efrad-ı Sıhhiye’nin Eczacılık Eğitimi","authors":"Eda Avcı, C. Avci","doi":"10.31020/mutftd.1437991","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1437991","url":null,"abstract":"Amaç: Osmanlı ordusunda sağlık hizmetlerinde yaşanan yetersizlikler nedeniyle sağlık alanında da çağdaş ordulardaki gibi düzenlenmeler yapılmıştır. Orduda yardımcı sağlık elemanı yetiştirmek, bu düzenlemeler içinde önemli konudur. Ordunun sağlıklı olması için, yardımcı sağlık elemanlarına iyi bir eğitim gerektiği anlayışıyla, İkinci Meşrutiyet döneminde “Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı” hazırlanmıştır. Bu çalışma ile Osmanlı ordusundaki yardımcı sağlık personelinin eczacılık hizmetleri için aldığı eğitimin içeriği ve niteliği, “Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı” öznelinde aydınlatarak eczacılık ve tıp tarihine katkıda bulunmak amaçlamıştır. \u0000Yöntem: 2023 yılının ilk aylarında Osmanlıcadan çeviri yaparak başladığımız bu araştırmayı yaparken “Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı” ana kaynak olarak irdelenmiştir. Dönemin sağlık gelişmeleri ve günümüz ile mukayesesi için tarih ve sağlık alanındaki kaynaklardan yararlanılmıştır. Eczacılık, tarih ve eğitim alanlarını içeren multidisipliner bir bakış açısıyla gerçekleştirilen araştırmamızda yöntem olarak tarama modeli, veri toplama tekniği olarak da doküman incelemesi kullanılmıştır. İkinci Meşrutiyet dönemi Osmanlı ordusunda yardımcı sağlık elemanlarına öğretilen eczacılık konularının günümüz eczacılık bilimi ile karşılaştırması da yapılmıştır. \u0000Bulgular: “Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı” incelendiğinde, döneminin sağlık alanına ilişkin bilgi ve becerileri içerdiği, dersi alanları yardımcı sağlık elemanı olmaktan daha ileriye taşıyan ayrıntılı bir ders kitabı olduğu anlaşılmaktadır. Orduda görev yaparken sıhhiyeci olarak seçilen er ve erbaşlar için hazırlanan bu kitabın eczacılık alanındaki içeriği oldukça kapsamlıdır. Eczacılık faaliyetlerindeki hal ve tutum, ilaç hammaddeleri, ilaç hazırlamak, ilaç paketlemek, etiketlemek, ilaçların hastalara verilirken dikkat edilecek konular kitapta sıhhiye efradına ayrıntılarıyla öğretilmiştir. \u0000Sonuç: Efrad-ı Sıhhiye Ders Kitabı’nda yer alan bazı bölümlerin modern eczacılık bilimiyle uyumlu olması dikkat çekmektedir. Osmanlı ordusunda eğitim alan yardımcı sıhhiye efradına, ordudan ayrıldıktan sonra da edindiği bilgileri, gittiği muhitte uygulama ve sağlık hizmetlerindeki eksikliği giderme imkânı vermiştir. Osmanlı Devletindeki çağdaşlaşma hareketlerinin sadece siyasal ve toplumsal alanla sınırlı kalmayıp sağlık alanında da gerçekleştiği çalışmamızın sonuçlarındandır.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":"25 24","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-05","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140738801","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Aim: This study aims to determine the traditional methods known and practiced by infertile women for infertility. Desing: This study was designed as descriptive and cross-sectional type. Materials and method: The study sample consisted of 153 infertile women who visited the in vitro fertilization (IVF) center of a public hospital. The data were collected using a questionnaire to determine the infertile women’s socio-demographic characteristics, duration of infertility, medical treatment for infertility, family support, feelings about having children in the future, and the traditional methods they knew and used for infertility. Results: Among the traditional methods they knew and utilized for infertility, almost all the infertile women reported praying, 52.9% reported drinking herbal remedies, nearly half of them reported drinking onion juice and consuming fig puree, and 46.4% reported drinking carob juice. Considering the relationship between the duration of infertility and traditional practices known by infertile women regarding infertility, there was a significant difference between longer periods of infertility and the status of knowing traditional practices such as drinking onion juice, visiting holy tombs, consulting a hodja/Muslim preacher, going to thermal springs, and using heat plaster on the back (p
{"title":"Traditional Methods Known and Practiced by İnfertile Women for İnfertility: A Descriptive Cross Study","authors":"Tuba Güner Emül, Filiz Değirmenci, Duygu Vefikuluçay Yılmaz","doi":"10.31020/mutftd.1435577","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1435577","url":null,"abstract":"Aim: This study aims to determine the traditional methods known and practiced by infertile women for infertility. \u0000Desing: This study was designed as descriptive and cross-sectional type. \u0000Materials and method: The study sample consisted of 153 infertile women who visited the in vitro fertilization (IVF) center of a public hospital. The data were collected using a questionnaire to determine the infertile women’s socio-demographic characteristics, duration of infertility, medical treatment for infertility, family support, feelings about having children in the future, and the traditional methods they knew and used for infertility. \u0000Results: Among the traditional methods they knew and utilized for infertility, almost all the infertile women reported praying, 52.9% reported drinking herbal remedies, nearly half of them reported drinking onion juice and consuming fig puree, and 46.4% reported drinking carob juice. Considering the relationship between the duration of infertility and traditional practices known by infertile women regarding infertility, there was a significant difference between longer periods of infertility and the status of knowing traditional practices such as drinking onion juice, visiting holy tombs, consulting a hodja/Muslim preacher, going to thermal springs, and using heat plaster on the back (p","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":"36 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140742856","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Abdullah Yıldız, Ahmet Acıduman, Pınar Aysert Yıldız
Amaç: Prof. Dr. Ali Haydar Bayat’ın 2003 yılında yayınladığı Tıp Tarihi kitabındaki ilk bakışta tarihsel olarak bir “kuş gribi” salgınını düşündüren “Danişmendli hükümdarı Melik Muhammed’in [ö. 1143] Malatya’ya egemen olduğu dönemde önce kümes hayvanlarını sonra da başta küçük çocuklar olmak üzere birçok insanı öldüren bir salgın olmuştu” cümlesinin dayandığı kaynakların belirlenmesi ve ulaşılan bilgilerin sunularak tartışılması amaçlanmıştır. Yöntem: Literatür taranmış, Feda Şamil Arık’ın “Selçuklular Zamanında Anadolu’da Veba Salgınları” başlıklı makalesi ile Süryani Ortodoks Kilisesi Patriği Mihail’in Vakainamesi’nin Türkçe, Fransızca, Arapça ve İngilizce çevirileri incelenmiş ve ortaya konan bulgular tartışılmıştır. Bulgular: Araştırmanın konusunu oluşturan cümlenin kaynağının büyük olasılıkla Arık’ın makalesi olduğu değerlendirilmiştir: “Süryani Mihael’in bu hususta verdiği bilgiye göre, Yunanlılar’ın 1452’(1141)ci yılında söz konusu şehirde [Malatya (Mélitene)] önce tavuklar vb. gibi kümes hayvanlarında baş gösteren ve bunları kırıp geçiren veba salgını, daha sonra başka [başta] küçük yaştaki çocuklar olmak üzere, bir çok kimsenin de ölmesine sebep olmuştu.” Arık verdiği bu bilginin kaynağı olarak Süryani Mihail’in Vakainamesi’nin Fransızca çevirisini göstermiştir. Bu eserin Fransızca, Arapça ve İngilizce çevirilerinin yanı sıra Türkçe çevrileri incelendiğinde tavuklar ve insanlarda ortaya çıkan hastalıkların farklı hastalıklara işaret edecek biçimde yer aldığı görülmüştür. Sonuç: Hem Bayat’ın eserinde hem de Bayat’a kaynaklık etmiş olduğu düşünülen Arık’ın eserinde Malatya’da 1141 yılında çıkan veba salgının önce kümes hayvanlarını, sonra da başta çocuklar olmak üzere birçok kimseyi etkilediği belirtilmekle birlikte, Süryani Mihail’in verdiği bilgilere göre, aslında iki farklı salgının çıkmış olduğu, ilk salgının tavukları etkileyen bir veba olarak nitelendiği, ikinci salgının ise küçük çocukları etkileyen bir çiçek salgını olduğu anlaşılmaktadır.
{"title":"Tıp Tarihi Yazımında Metodolojik Bir Sorun: Kaynaklardaki Bilginin Olduğundan Farklı Yorumlanması ve Aktarılması Üzerine Bir Araştırma","authors":"Abdullah Yıldız, Ahmet Acıduman, Pınar Aysert Yıldız","doi":"10.31020/mutftd.1411912","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1411912","url":null,"abstract":"Amaç: Prof. Dr. Ali Haydar Bayat’ın 2003 yılında yayınladığı Tıp Tarihi kitabındaki ilk bakışta tarihsel olarak bir “kuş gribi” salgınını düşündüren “Danişmendli hükümdarı Melik Muhammed’in [ö. 1143] Malatya’ya egemen olduğu dönemde önce kümes hayvanlarını sonra da başta küçük çocuklar olmak üzere birçok insanı öldüren bir salgın olmuştu” cümlesinin dayandığı kaynakların belirlenmesi ve ulaşılan bilgilerin sunularak tartışılması amaçlanmıştır. \u0000Yöntem: Literatür taranmış, Feda Şamil Arık’ın “Selçuklular Zamanında Anadolu’da Veba Salgınları” başlıklı makalesi ile Süryani Ortodoks Kilisesi Patriği Mihail’in Vakainamesi’nin Türkçe, Fransızca, Arapça ve İngilizce çevirileri incelenmiş ve ortaya konan bulgular tartışılmıştır. \u0000Bulgular: Araştırmanın konusunu oluşturan cümlenin kaynağının büyük olasılıkla Arık’ın makalesi olduğu değerlendirilmiştir: “Süryani Mihael’in bu hususta verdiği bilgiye göre, Yunanlılar’ın 1452’(1141)ci yılında söz konusu şehirde [Malatya (Mélitene)] önce tavuklar vb. gibi kümes hayvanlarında baş gösteren ve bunları kırıp geçiren veba salgını, daha sonra başka [başta] küçük yaştaki çocuklar olmak üzere, bir çok kimsenin de ölmesine sebep olmuştu.” Arık verdiği bu bilginin kaynağı olarak Süryani Mihail’in Vakainamesi’nin Fransızca çevirisini göstermiştir. Bu eserin Fransızca, Arapça ve İngilizce çevirilerinin yanı sıra Türkçe çevrileri incelendiğinde tavuklar ve insanlarda ortaya çıkan hastalıkların farklı hastalıklara işaret edecek biçimde yer aldığı görülmüştür. \u0000Sonuç: Hem Bayat’ın eserinde hem de Bayat’a kaynaklık etmiş olduğu düşünülen Arık’ın eserinde Malatya’da 1141 yılında çıkan veba salgının önce kümes hayvanlarını, sonra da başta çocuklar olmak üzere birçok kimseyi etkilediği belirtilmekle birlikte, Süryani Mihail’in verdiği bilgilere göre, aslında iki farklı salgının çıkmış olduğu, ilk salgının tavukları etkileyen bir veba olarak nitelendiği, ikinci salgının ise küçük çocukları etkileyen bir çiçek salgını olduğu anlaşılmaktadır.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":"60 12","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-04","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140742037","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Amaç: Bu çalışmanın amacı üniversitelerin Diş Hekimliği Fakülteleri Restoratif Diş Tedavisi web sitelerindeki bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik analizinin karşılaştırılmalı değerlendirilmesidir. Yöntem: Çalışmada Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversitelerinin Diş Hekimliği Fakülteleri Restoratif Diş Tedavisi web siteleri bilgilendirme metinleri incelendi. Kurumlara ait web sitesi değerlendirmesi için vakıf ve devlet diş hekimliği fakültesi olarak iki kategoriye ayrıldı. Dahil edilen 64 internet sitesinde yer alan hasta bilgilendirme metinleri Ateşman Okunabilirlik İndeksi'ne göre değerlendirildi. Verilerin değerlendirilmesinde Mann-Whitney U testi ve Spearman Korelasyon testi kullanıldı (p < 0,05). Bulgular: Ateşman Okunabilirlik İndeks puanı ortanca değeri 50,75 bulundu. Web sitelerinin %3.1’i çok kolay, %14.1’i kolay ve %37.5’i orta zorlukta, %34.4’ü zor ve %10.9’u çok zor seviyede olduğu bulundu. Vakıf diş hekimliği fakülteleri Restoratif Diş Tedavisi bilgilendirme medyan değerleri (bütün parametreler için) ve devlet diş hekimliği fakülteleri Restoratif Diş Tedavisi bilgilendirme ortanca değerleri (bütün parametreler için) arasında anlamlılık bulunmadı (p > 0,05). Ateşman okunabilirlik indeks puanı ve cümle sayısı arasında pozitif korelasyon (r=0,547; p < 0,001), Ateşman okunabilirlik indeks puanı ve paragraf sayısı arasında pozitif korelasyon (r=0,583; p < 0,001), Ateşman okunabilirlik indeks puanı ve ortalama sözcük uzunluğu arasında negatif korelasyon (r=-0,701; p < 0,001) bulundu. Sonuç: Üniversitelere ait Restoratif Diş Tedavisi ile ilgili metinlerin okunabilirliği genel olarak orta zorluktadır. Restoratif Diş Tedavisi ile ilgili bilgilendirmelerde hastaya aktarılan bilgilerin okunabilirliğini artırmak amacıyla okunabilirlik programlarından faydalanılabilir.
{"title":"Diş Hekimliği Fakülteleri Web Sitelerinde Bulunan Restoratif Diş Tedavisi ile ilgili Bilgilerin Okunabilirlik Analizi","authors":"Muhammet Fidan, İlayda Atabek","doi":"10.31020/mutftd.1448829","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1448829","url":null,"abstract":"Amaç: Bu çalışmanın amacı üniversitelerin Diş Hekimliği Fakülteleri Restoratif Diş Tedavisi web sitelerindeki bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik analizinin karşılaştırılmalı değerlendirilmesidir. \u0000Yöntem: Çalışmada Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversitelerinin Diş Hekimliği Fakülteleri Restoratif Diş Tedavisi web siteleri bilgilendirme metinleri incelendi. Kurumlara ait web sitesi değerlendirmesi için vakıf ve devlet diş hekimliği fakültesi olarak iki kategoriye ayrıldı. Dahil edilen 64 internet sitesinde yer alan hasta bilgilendirme metinleri Ateşman Okunabilirlik İndeksi'ne göre değerlendirildi. Verilerin değerlendirilmesinde Mann-Whitney U testi ve Spearman Korelasyon testi kullanıldı (p < 0,05). \u0000Bulgular: Ateşman Okunabilirlik İndeks puanı ortanca değeri 50,75 bulundu. Web sitelerinin %3.1’i çok kolay, %14.1’i kolay ve %37.5’i orta zorlukta, %34.4’ü zor ve %10.9’u çok zor seviyede olduğu bulundu. Vakıf diş hekimliği fakülteleri Restoratif Diş Tedavisi bilgilendirme medyan değerleri (bütün parametreler için) ve devlet diş hekimliği fakülteleri Restoratif Diş Tedavisi bilgilendirme ortanca değerleri (bütün parametreler için) arasında anlamlılık bulunmadı (p > 0,05). Ateşman okunabilirlik indeks puanı ve cümle sayısı arasında pozitif korelasyon (r=0,547; p < 0,001), Ateşman okunabilirlik indeks puanı ve paragraf sayısı arasında pozitif korelasyon (r=0,583; p < 0,001), Ateşman okunabilirlik indeks puanı ve ortalama sözcük uzunluğu arasında negatif korelasyon (r=-0,701; p < 0,001) bulundu. \u0000Sonuç: Üniversitelere ait Restoratif Diş Tedavisi ile ilgili metinlerin okunabilirliği genel olarak orta zorluktadır. Restoratif Diş Tedavisi ile ilgili bilgilendirmelerde hastaya aktarılan bilgilerin okunabilirliğini artırmak amacıyla okunabilirlik programlarından faydalanılabilir.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":"106 3","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-04-03","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140746910","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Tarih boyunca salgın potansiyeli taşıyan bulaşıcı hastalıklar ortaya çıkmış ve düzenli olarak yayılarak veba, kolera, grip, şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü (SARS-CoV) ve Orta Doğu solunum sendromu koronavirüsü (MERS-CoV) gibi büyük salgınlara neden olarak insanlık tarihi üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Yakın zamanda ise dünya şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 (SARS-CoV-2) salgınıyla karşı karşıya kalmıştır. Salgınlara yol açan bu bulaşıcı hastalıkların çoğu, üreme, avlanma ve küresel ticaret gibi faaliyetler yoluyla hayvanlarla artan etkileşimler nedeniyle insanlara geçen zoonotik patojenlerden kaynaklanmaktadır. Gelişen şehirler, artan seyahatlerin yanı sıra artan insan nüfusu nedeniyle ekosistemler üzerindeki etkiler, bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasını ve yayılmasını artırarak salgınlara hatta pandemilere yol açmıştır. Patojenlerin hayvanlardan insanlara zoonotik aktarımı, ortaya çıkan enfeksiyonların tarih boyunca insanları etkilemesinde önemli bir mekanizmadır. Bu patojenlerin insanlara bulaşma mekanizmalarının anlaşılması, önleme ve kontrol yöntemlerinin geliştirilmesine olanak sağlamıştır. Çağlar boyunca izolasyon, karantina ve sınır kontrolü gibi halk sağlığı önlemlerinin uygulanması, bulaşıcı hastalıkların yayılmasının kontrol altına alınmasına ve toplum yapısının korunmasına yardımcı olmuştur. Eski Çağlardan içinde bulunduğumuz tarihe kadar uzanan bulaşıcı hastalıklar bunların yaşamlara, tarihsel ve toplumsal eğilimlere etkisi, bize sürekli olarak bulaşıcı hastalıkların taşıdığı muazzam gücü hatırlatmaktadır.
{"title":"Çağlar Boyunca Salgınlar: Bulaşıcı Hastalıkların Tarihsel Bir Yolculuğu","authors":"Elifnaz Ilgar, Sevgi Kalkanlı","doi":"10.31020/mutftd.1398724","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1398724","url":null,"abstract":"Tarih boyunca salgın potansiyeli taşıyan bulaşıcı hastalıklar ortaya çıkmış ve düzenli olarak yayılarak veba, kolera, grip, şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü (SARS-CoV) ve Orta Doğu solunum sendromu koronavirüsü (MERS-CoV) gibi büyük salgınlara neden olarak insanlık tarihi üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Yakın zamanda ise dünya şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 (SARS-CoV-2) salgınıyla karşı karşıya kalmıştır. Salgınlara yol açan bu bulaşıcı hastalıkların çoğu, üreme, avlanma ve küresel ticaret gibi faaliyetler yoluyla hayvanlarla artan etkileşimler nedeniyle insanlara geçen zoonotik patojenlerden kaynaklanmaktadır. Gelişen şehirler, artan seyahatlerin yanı sıra artan insan nüfusu nedeniyle ekosistemler üzerindeki etkiler, bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasını ve yayılmasını artırarak salgınlara hatta pandemilere yol açmıştır. Patojenlerin hayvanlardan insanlara zoonotik aktarımı, ortaya çıkan enfeksiyonların tarih boyunca insanları etkilemesinde önemli bir mekanizmadır. Bu patojenlerin insanlara bulaşma mekanizmalarının anlaşılması, önleme ve kontrol yöntemlerinin geliştirilmesine olanak sağlamıştır. Çağlar boyunca izolasyon, karantina ve sınır kontrolü gibi halk sağlığı önlemlerinin uygulanması, bulaşıcı hastalıkların yayılmasının kontrol altına alınmasına ve toplum yapısının korunmasına yardımcı olmuştur. Eski Çağlardan içinde bulunduğumuz tarihe kadar uzanan bulaşıcı hastalıklar bunların yaşamlara, tarihsel ve toplumsal eğilimlere etkisi, bize sürekli olarak bulaşıcı hastalıkların taşıdığı muazzam gücü hatırlatmaktadır.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":"83 13","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-27","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140376196","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Amaç: Eğitim-öğretimin olmazsa olmaz elemanlarından biri olan ders kitapları, her zaman üzerinde hassasiyetle durulan bir eğitim materyalidir. Çünkü bu materyaller aracılığıyla yaşa uygun bilgi ve beceri kazandırılır ve bu durum geleceği şekillendirecek ve yön verecek olan öğrenciler için oldukça önemlidir. Amacımız, 1926-1927 yıllarında basılan ilk mektep dördüncü sınıf Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha başlıklı kitap ile içeriğinde yer alan konuların günümüz ilkokul ve ortaokul düzeyinde okutulan ders kitaplarındaki konular ile karşılaştırması yapılarak, aradan geçen yaklaşık yüzyıllık süreçte eğitim ve öğretimdeki değişimi ve gelişmeleri karşılaştırmalı olarak göstermektir. Yöntem: Osmanlı Türkçesi ile yazılan “Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha” ders kitabının yazınsal ve şekilsel analizi yapıldı. Bir nüshası yazarlarda bulunan kitabın çevirisi de yazarlar tarafından gerçekleştirildi. Nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılarak günümüz ders kitapları ile biçim ve içerik özellikleri açısından karşılaştırıldı. Bulgular: Kitapların baş sayfalarında içerik hakkında bilgilerden bahsetmesi, konuların resimlerle desteklenmesi, konu sonunda sorular sorulması, konuların öğrencilerin anlayabileceği düzeyde örneklerle açıklanması, konuların hastalıklar ve klinik birtakım olgularla pekiştirilmesi yönünden benzer özellikler taşımaktadır. Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha kitabının ücretli olması, görsel ve yazılı metinlerin kaynağının belirtilmemiş olması yönünden de farklılıkları bulunmaktadır. Ayrıca içerik yönünden günümüzde çoğunlukla 6. sınıf ders kitabı içeriği ile uyumlu olması dikkat çekicidir. Sonuç: Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha ders kitabının günümüz ders kitapları ile olan karşılaştırılmasının yapıldığı araştırmamız ile dönemsel olarak yapılan bu şekilde analizler ile geleceği doğru ve etkili tasarlayabilmek için geçmişi ve bugünü irdelemekten geçtiğine inanmaktayız. Ayrıca yaptığımız bu araştırma ile konu ile ilgilenen uygulayıcılara ve araştırmacılara bir kaynakça sunmak, tasarım ve planlamalarına da ışık tutacağı kanaatindeyiz.
{"title":"Cumhuriyet Döneminde İlkokul 4. Sınıf Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha Ders Kitabının Günümüz Perspektifinden Değerlendirilmesi","authors":"Ozan Turamanlar, Hanım Selin Turamanlar","doi":"10.31020/mutftd.1430611","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1430611","url":null,"abstract":"Amaç: Eğitim-öğretimin olmazsa olmaz elemanlarından biri olan ders kitapları, her zaman üzerinde hassasiyetle durulan bir eğitim materyalidir. Çünkü bu materyaller aracılığıyla yaşa uygun bilgi ve beceri kazandırılır ve bu durum geleceği şekillendirecek ve yön verecek olan öğrenciler için oldukça önemlidir. Amacımız, 1926-1927 yıllarında basılan ilk mektep dördüncü sınıf Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha başlıklı kitap ile içeriğinde yer alan konuların günümüz ilkokul ve ortaokul düzeyinde okutulan ders kitaplarındaki konular ile karşılaştırması yapılarak, aradan geçen yaklaşık yüzyıllık süreçte eğitim ve öğretimdeki değişimi ve gelişmeleri karşılaştırmalı olarak göstermektir. \u0000Yöntem: Osmanlı Türkçesi ile yazılan “Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha” ders kitabının yazınsal ve şekilsel analizi yapıldı. Bir nüshası yazarlarda bulunan kitabın çevirisi de yazarlar tarafından gerçekleştirildi. Nitel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılarak günümüz ders kitapları ile biçim ve içerik özellikleri açısından karşılaştırıldı. \u0000Bulgular: Kitapların baş sayfalarında içerik hakkında bilgilerden bahsetmesi, konuların resimlerle desteklenmesi, konu sonunda sorular sorulması, konuların öğrencilerin anlayabileceği düzeyde örneklerle açıklanması, konuların hastalıklar ve klinik birtakım olgularla pekiştirilmesi yönünden benzer özellikler taşımaktadır. Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha kitabının ücretli olması, görsel ve yazılı metinlerin kaynağının belirtilmemiş olması yönünden de farklılıkları bulunmaktadır. Ayrıca içerik yönünden günümüzde çoğunlukla 6. sınıf ders kitabı içeriği ile uyumlu olması dikkat çekicidir. \u0000Sonuç: Tabiat Tedkiki ve Hıfzıssıhha ders kitabının günümüz ders kitapları ile olan karşılaştırılmasının yapıldığı araştırmamız ile dönemsel olarak yapılan bu şekilde analizler ile geleceği doğru ve etkili tasarlayabilmek için geçmişi ve bugünü irdelemekten geçtiğine inanmaktayız. Ayrıca yaptığımız bu araştırma ile konu ile ilgilenen uygulayıcılara ve araştırmacılara bir kaynakça sunmak, tasarım ve planlamalarına da ışık tutacağı kanaatindeyiz.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":" 32","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-25","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140385317","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}
Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü-2 (SARS-CoV-2)’nin neden olduğu yeni koronavirus hastalığı (COVID-19) dünya genelinde pandemiye neden olmuştur. İlk çağlardan itibaren sağlık sorunlarına çözüm bulmak amacıyla bitkilerden yararlanan insanların tıbbi bitkilere olan ilgisi COVID-19 pandemisinde artmıştır. Bu derlemede, antiviral etkisi veya bağışıklık sistemine etkinliği bilinen ve COVID-19 üzerine etki potansiyeli olan Thymus sp. ve Origanum sp. (Kekik), Tilia sp. (Ihlamur), Salvia sp. (Adaçayı), Zingiber officinale (Zencefil), Curcuma longa (Zerdeçal), Allium sativum (Sarımsak), Glycirhiza glabra (Meyan) ve Camellia sinensis (Çay) bitkilerinin terapötik etkileri son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar incelenerek sunulmuştur.
{"title":"COVID-19 Üzerine Etkili Potansiyel Tıbbi Bitkiler Üzerine Bir Derleme","authors":"Gamze Kökdi̇l, Ali Eren Ni̇zamoğlu","doi":"10.31020/mutftd.1384133","DOIUrl":"https://doi.org/10.31020/mutftd.1384133","url":null,"abstract":"Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü-2 (SARS-CoV-2)’nin neden olduğu yeni koronavirus hastalığı (COVID-19) dünya genelinde pandemiye neden olmuştur. İlk çağlardan itibaren sağlık sorunlarına çözüm bulmak amacıyla bitkilerden yararlanan insanların tıbbi bitkilere olan ilgisi COVID-19 pandemisinde artmıştır. Bu derlemede, antiviral etkisi veya bağışıklık sistemine etkinliği bilinen ve COVID-19 üzerine etki potansiyeli olan Thymus sp. ve Origanum sp. (Kekik), Tilia sp. (Ihlamur), Salvia sp. (Adaçayı), Zingiber officinale (Zencefil), Curcuma longa (Zerdeçal), Allium sativum (Sarımsak), Glycirhiza glabra (Meyan) ve Camellia sinensis (Çay) bitkilerinin terapötik etkileri son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar incelenerek sunulmuştur.","PeriodicalId":508552,"journal":{"name":"Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi","volume":" 9","pages":""},"PeriodicalIF":0.0,"publicationDate":"2024-03-22","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":null,"resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":"140387441","PeriodicalName":null,"FirstCategoryId":null,"ListUrlMain":null,"RegionNum":0,"RegionCategory":"","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":"","EPubDate":null,"PubModel":null,"JCR":null,"JCRName":null,"Score":null,"Total":0}